Պարականոն Տիբեթյան Ավետարան

[Sambitbaba]

ՏԻԲԵԹՅԱՆ ԱՎԵՏԱՐԱՆ


ՏԻԲԵԹՅԱՆ ԱՍՔ ՀԻՍՈՒՍԻ ՄԱՍԻՆ

“Գրքերն էլ իրենց ճակատագիրն ունեն”։ Լատինական այս աֆորիզմն ամբողջովին կիրառելի է “Տիբեթյան Ավետարանի” համար։ Սա կենտրոնական-ասիական պարականոն ասք է Իսայի մասին՝ Արևելքում այդպես են անվանում Հիսուս Քրիստոսին։ Ասքի առաջին եվրոպական (ֆրանսիական) թարգմանությունը հրատարակվել է Փարիզում 1894 թվականին։ Ռուսերեն թարգմանությունը լույս է տեսել խարկովյան “Հավատ և բանականություն” ամսագրում և առանձին բրոշյուրով՝ Պետերբուրգում (1910 թվական)։

Այս հրապարակումները չի կարելի գիտական համարել բառի ժամանակակից իմաստով. նրանց տեքստը որոշակիորեն մասսայականացված է, բացակայում է պարզաբանող մեկնությունը։ Եվ այնուհանդերձ ապոկրիֆի բովանդակությունն անկասկածելի հետաքրքրություն է ներկայացնում։ Ասքը պատմում է Հիսուսի կյանքի այն ժամանակաշրջանի մասին, ինչի մասին լռում են դավանական ավետարանները (նրա կյանքի 13-ից մինչև 29 տարիները)։

Որն է տեքստի նախապատմությու՞նը։ Ըստ ֆրանսերեն թարգմանության հեղինակ ռուս լրագրող Նիկոլայ Նոտովիչի, Իսայի մասին ձեռագիրը նա հայտնաբերել է 1887 թվականին։ Լադակով (Կենտրոնական Հնդկաստան) ճամփորդելիս, նա կոտրում է ոտքը և ստիպված երկար ժամանակով կանգ է առնում բուդդիստական Հեմիս վանքում։ Այնտեղ նա լսում է, որ վանքի գրադարանում կան տիբեթյան լեզվով գրված աշխատություններ Իսայի մասին։ Ինչպես հայտնում է Նոտովիչը, ընդհանուր տեքստ չկար. անջատ պատմություններն Իսայի մասին գտնվում էին բովանդակությամբ տարբեր ձեռագրերում։ Լամաներից մեկի օգնությամբ Նոտովիչը համախմբում է դրանք ժամանակագրական հաջորդականությամբ։ Լաման պատմում է նրան այդ ձեռագրերի վերաբերյալ վանքում պահպանված տեղեկությունների մասին։ Ըստ նրա խոսքերի, Իսայի մասին ավանդույթները Հնդկաստանում գրի են առնվել պալի լեզվով մ.թ. առաջին դարի կեսերին Իսային տեսնողների խոսքերից, երբ նա ապրում էր Հնդկաստանում և Նեպալում, ինչպես նաև հնդիկ առևտրականների խոսքերից, ովքեր առևտրական կապերի մեջ էին Երուսաղեմի հետ։ Մոտ 200 թվականին ձեռագրերը Նեպալից բերվում են Տիբեթ։ Հետագայում Լհասայի մոտ գտնվող Մարբուր սարի վանքում դրանք թագմանվում են տիբեթյան լեզվով։ Հեմիսում պահվում էին այդ թարգմանությունների պատճենները։

Երկրորդ եվրոպացին, որը հաստատում է ձեռագրերի գոյությունը, Նիկոլայ Ռերիխն է։ Նա Լադակ է այցելել 1925 թվականին, իր Կենտրոնա-ասիական արշավի ժամանակ։ Օրագրում նա գրում է. “… Մենք իմացանք, որ Իսայի մասին ձեռագիրն իրոք գոյություն ունի։ Հեմիսում պահվում է պալի լեզվով ձեռագրի թարգմանությունը, որը գտնվում է Լհասայից ոչ հեռու, մի հայտնի վանքում”։

Ռերիխը ծավալուն մեջբերումներ է բերում “Տիբեթյան Ավետարանից”։ Դրանց համեմատությունը Նոտովիչի թարգմանած տեսքտի հետ ցույց է տալիս, որ միևնույն բովանդակությունը Ռերիխը վերապատմում է այլ խոսքերով։ Բայց օգտվե՞լ է նա արդյոք 1910 թ. Պետերբուրգյան հրապարակումից։ Դժվար թե։ Նրա կողքին էր գտնվում որդին՝ Յուրի Ռերիխը, որն ազատ տիրապետում էր տիբեթյան լեզվին։ Ակներևորեն, նա էլ հենց հոր համար թարգմանում էր ձեռագիրը (կամ ըստ ձեռագրի ճշտում էր Նոտովիչի տեքստը):

Ռերիխին հաջողվեց մի ձեռագիր ևս հայտնաբերել Իսայի մասին։ Դրանից մի հատված լրացնում է Նոտովիչի հրատարակած տեքստը (այդ հատվածն այստեղ բերվում է Ռերիխի թարգմանությամբ)։ Նոտովիչի մոտ շատ կարճ է խոսվում Իսայի` Հիմալայներում և Տիբեթում գտնվելու մասին, այն դեպքում, երբ Ռերիխի բերած հատվածն ամբողջովին այդ ժամանակաշրջանին է նվիրված։ Ընդ որում, երկրորդ ձեռագրում, ի տարբերություն առաջինի, բուդդիստական ուսմունքը չի հիշատակվում, ինչը համապատասխանում է պատմական տվյալներին. մ.թ. առաջին դարում Տիբեթում բուդդիստներ դեռևս չկային։

Նախքան բուդդիզմը Տիբեթում տարածված էր “բոն” կրոնը, որը մինչև մեր օրերն անգամ բավական վատ է հետազոտված։ Միայն 1967 թվականին եվրոպական գիտնականներին հասանելի դարձան Հնդկաստանում հրատարակված տրակտատներ այդ կրոնի վերաբերյալ։ Եվ նրանցից մեկում հիշատակվում է “հրաշագործ Եսեսն Իրան երկրից”, որը հայտնվել էր “Շանշուն-մար երկրում” (Հյուսիսային Տիբեթ)։ Նրա հայտնվելու տարեթիվը մոտավորապես համապատասխանում է մեր դարաշրջանի սկզբին։ Բոնական պատկերագրության մեջ Եսեսը պատկերվում է գլխավոր աստծո աջ կողմում։ Իսկ չէ՞ որ քրիստոնեական ավանդույթներում էլ Քրիստոս պետք է նստի գահին “Հոր աջ կողմում”։ Հավանաբար, այստեղ կարելի է խոսել քրիստոնեության ազդեցության մասին հին տիբեթյան կրոնի վրա, ընդ որում շատ վաղ ազդեցության. բոնական ավանդույթը տարբերվում էր ինքնամփոփությամբ: Դա առավել ակնհայտ է դարձնում "Տիբեթյան Ավետարանի" հետ նրա մոտիկությունը: Հասկանալի է նաև "հրաշագործն... Իրան երկրից" տեղեկությունը. ճանապարհը Երուսաղեմից Տիբեթ, իրոք, ամենայն հավանականությամբ, անցնում էր Իրանով*:

Այսպիսիք են անցյալի տեղեկությունները։ Իսկ այսօ՞ր։ Բոլորովին վերջերս, 1979 թվականին, “Տիբեթյան Ավետարանի” ձեռագիրը Հեմես վանքում տեսել է հայտնի սովետական արևելագետ Լ. Վ. Շապոշնիկովան։ Ժամանակի սուղությունը նրան թույլ չի տվել թարգմանություն կատարել։ Ձեռագիրը վերնագրված էր. “Սուրբ Իսայի, մարդկային զավակներից լավագույնի կյանքը”։ Ձեռագրի տարի՞քը: Շապոշնիկովան սահմանում է մոտ հինգ-վեց դար: Հնարավոր է, որ հենց այդ ժամանակ էլ պատրաստվել է լհասական թարգմանության պատճենը Հեմիս վանքի համար:

Ստացվում է, որ Իսայի մասին տիբեթյան ասքն ամենաքիչը եռակի թարգմանության է ենթարկվել. պալի լեզվից` տիբեթյան, տիբեթյանից` ֆրանսերեն և հետո ռուսերեն լեզվով: Թարգմանությունների ժամանակ տեքստն, ամենայն հավանականությամբ, խմբագրվել է: Օրինակ, Նոտովիչի մոտ աշխարհագրական անունները պատկանում են հիմնականում XV-XIX դարերին: Դա հասկանալի է. չէ որ հրատարակությունը նա պատրաստում էր եվրոպական ընթերցողների համար և հին անունները նրանց անհասկանալի կլինեին: Չնայած նույն բանը կարող էին անել տիբեթյան թարգմանիչներն էլ:

Այնպես որ, "Տիբեթյան Ավետարանի" տարաժամանակային խմբագրություններն անկասկած են: Բայց բավական հինավուրց հիմքի առկայությունն էլ այնտեղ դժվար թե կասկած հարուցի: Առայժմ մենք կարող ենք կրկնել միայն խոսքերը, որոնք 80 տարի առաջ ասել է ռուսերեն թարգմանության հեղինակ վարդապետ Քր.-ը (նրա անունն անհայտ է մնացել). "Հիսուսի մասին հնդ-տիբեթյան ասքերի բարելավված թագմանությունները` Ապագայի գործ են":**


- - - - - - - - - - -
* "Ուրանտիա" գրքում ասվում է, որ մ.թ. 23-24 թթ. Հիսուս եղել է Սիրիայում, Միջագետքում և հասել է մինչև Կասպից Ծով: Եղել է Ուր քաղաքում, մի քանի օր մնացել է Ուրմիայում (քաղաք Ուրմիա լճի ափին): "Այնտեղ, ափից ոչ հեռու, կար կղզիների մի խումբ, որոնցից ամենամեծի վրա կառուցված էր մի մեծ ամֆիթատրոն դասախոսությունների համար (կրոնի փիլիսոփայության տաճար): Այն պատկանում էր Կիմբոյտոն անունով մեկին և նրա երեք զավակներին: Հիսուս մի քանի անգամ մասնակցեց վեճերին և Կիմբոյտոնը համոզեց նրան հետդարձի ճանապարհին երկու շաբաթանոց դասախոսություններ կարդալ "Մարդկանց եղբայրության" մասին: Հիսուս համաձայնվեց և շուտով երկշաբաթանոց երկու դասախոսություն կարդաց Ուրմիայում "Աստծո Արքայություն" և "Մարդկանց արքայություններ" թեմաներով:
"Ուրանտիա" գրքում ասվում է, որ Ուրմիան գտնվում էր Իրանում: Բայց նախ եկեք հիշենք, որ մ.թ. առաջին դարում Իրան գոյություն չուներ՝ կար Պարսկաստան, և երկրորդ, որ այդ ժամանակ Ուրմիան (Կապուտան) գտնվում էր Մեծ Հայքի տարածքում (Թարգմանիչ):
**Архимандрит Хр. - Предисловие к кн. "Неизвестная жизнь Иисуса Христа". Спб. 1910.

[Sambitbaba]

Ն. Կ. ՌԵՐԻԽԻ ՃԱՄՓՈՐԴԱԿԱՆ ՕՐԱԳՐԻՑ

Լհասայից ոչ հեռու, ձեռագրերով հարուստ, ուսմունքների մի տաճար կար: Հիսուս ցանկանում էր անձամբ ծանոթանալ ձեռագրերին: Մինգ-Սթեն, մեծ իմաստունն Արևելքի, գտնվում էր այդ տաճարում: Երկար ժամանակ անց, մեծագույն դժվարություններով, Հիսուս իր ուղեկցի հետ հասան Տիբեթի այդ տաճարին: Եվ Մինգ-Սթեն, և բոլոր ուսուցիչները լայն բացեցին տաճարի դարպասները և ողջունեցին հրեական իմաստունին: Հաճախ էր Մինգ-Սթեն զրուցում Հիսուսի հետ գալիք դարերի և սուրբ պարտականության մասին, որ իր վրա էր վերցրել այդ դարի ժողովուրդը:

Վերջապես Հիսուս հասավ լեռնանցքին, և Լադակի գլխավոր քաղաքում` անունը Լե, ուրախությամբ ընդունվեց վանականների և ցածր կարգի մարդկանց մեջ: Եվ Հիսուս ուսուցանում էր վանքերում ու շուկաներում; այնտեղ, որտեղ սովորական ժողովուրդն էր հավաքվում, - հենց այնտեղ էր նա ուսուցանում:

Մոտակայքում մի կին էր ապրում, ում որդին մահացավ, և նա բերեց նրան Հիսուսին: Եվ բազմաթիվ մարդկանց ներկայությամբ նա դրեց ձեռքը երեխայի վրա, և կենդանի երեխան վեր կացավ: Եվ շատերը բերում էին երեխաներին, և Հիսուս դնում էր ձեռքը նրանց վրա, բուժելով նրանց:

Լադակցիների մեջ Հիսուս շատ օրեր անց կացրեց; նա ուսուցանում էր նրանց բուժել և նրան, թե ինչպես երկիրը դարձնել երկինք ուրախության: Եվ նրանք սիրեցին նրան, և, երբ եկավ օրը հրաժեշտի, տխրեցին ինչպես երեխաներ: Եվ առավոտյան շատ-շատերը եկան նրան հրաժեշտ տալու:

Հիսուս կրկնում էր. "Ես եկել եմ, որ ցույց տամ մարդկային հնարավորությունները: Իմ արածները բոլորը կարող են անել: Եվ այն, ինչ ես կամ, բոլոր մարդիկ կլինեն: Այդ շնորհները պատկանում են բոլոր ժողովուրդներին` դա հացն ու ջուրն է կյանքի":

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ասաց Հիսուս վարպետ երգիչների մասին. "Որտեղի՞ց է նրանց տաղանդն ու ուժը: Մեկ կարճ կյանքի ընթացքում, իհարկե, նրանք չէին կարող կուտակել և ձայնի որակը և համահնչության օրենքների գիտելիքը: Հրա՞շք է դա արդյոք: Ոչ, քանզի բոլոր իրերը ծագում են բնական օրենքներից: Շատ հազար տարիներ առաջ այդ մարդիկ արդեն կուտակել են իրենց ներդաշնակությունն ու որակները: Եվ նրանք դեռևս գալիս են նորից սովորելու, ամենատարբեր դրսևորումներից":

[Sambitbaba]

ԿՅԱՆՔԸ ՍՈՒՐԲ ԻՍԱՅԻ,
ԼԱՎԱԳՈՒՅՆԻ` ՄԱՐԴԿԱՅԻՆ ԶԱՎԱԿՆԵՐԻՑ



I

1. Երկիրը սասանվեց, և երկինքն էր լալիս մեծ չարագործության մասին, որ հենց նոր կատարվեց Իսրայելի երկրում:

2. Այնտեղ հենց նոր տանջեցին և մահապատժի ենթարկեցին մեծագույն բարեպաշտ Իսային, ում մեջ բնակվում էր Տիեզերքի ոգին,

3. մարմնավորվելով որպես հասարակ մահկանացու, որպեսզի բարություն ցուցաբերի բոլոր մարդկանց հանդեպ և իսպառ վերացնի վատաբարո մտքերը,

4. վերականգնի խախաղությունը կյանքում, սերը դեպի բարին, և մեղքերով խայտառակված մարդուն վերադարձնի դեպի միասնական և անբաժանելի, անսահման և անվերջ գթասիրտ Արարիչ:

5. Ահա թե ինչ պատմեցին այդ մասին առևտրական մարդիկ, որ գնացել էին Իսրայելի երկիրը:

[Sambitbaba]

II

1. Ժողովուրդն Իսրայելի, ապրելով չափազանց բերքատու հողի վրա, տարին երկու անգամ բերք տվող, և ունենալով մեծ հոտեր, - իր մեղքերով արթնացրեց զայրույթն Աստծո,

2. ով մեծ պատիժ դրեց այդ ազգի վրա, խլելով նրանից հողը, մանր ու խոշոր անասուններին և ամբողջ ունեցվածքը; Իսրայելը ստրկության տրվեց հզոր և մեծահարուստ փարավոններին, որ այն ժամանակներում թագավորում էին Եգիպտոսում:

3. Իսրայելցիներին նրանք վերաբերվում էին ավելի վատ, քան կենդանիներին, բեռնում էին նրանց ծանր աշխատանքով և շղթայում էին, վիրավորում էին նրանց մարմինները, իսկ վիրավորներին չէին կերակրում ու չէին թույլատրում ապրել տանիքի տակ,

4. որպեսզի պահեն նրանց մշտական վախի մեջ և զրկեն ամեն մարդկային կերպից:

5. Այդ մեծ թշվառության ներքո Իսրայելի ժողովուրդը, հիշելով իր Հովանավորին, դիմեց Նրան և աղերսեց դեպի Նրա ողորմածությունն ու գթասրտությունը:

6. Այն ժամանակներում Եգիպտոսում թագավորում էր մի նշանավոր փարավոն, հայտնի իր բազում հաղթանակներով, կուտակած հարստությամբ և մեծ պալատներով, որ նրա համար կերտել էին ստրուկները սեփական ձեռքերով:

7. Այդ փարավոնը երկու զավակ ուներ, որոնցից կրտսերի անունն էր Մոսա; իմաստուն իսրայելցիները սովորեցրել էին նրան տարբեր գիտությունների:

8. Եվ Եգիպտոսում սիրում էին Մոսային նրա բարության և գթասրտության համար, որը նա ցուցաբերում էր բոլոր տառապյալներին:

9. Տեսնելով, որ իսրայելցիները, նույնիսկ անտանելի տառապանքների մեջ, չեն ցանկանում հրաժարվել իրենց Աստծուց, որպեսզի խոնարհվեն մարդու ձեռքով սարքած աստվածներին եգիպտական ժողովրդի,

10. Մոսան հավատաց նրանց անտեսանելի Աստծուն, որը թույլ չէր տալիս, որ նրանց թույլ ուժերը սպառվեն:

11. Իսրայելյան ուսուցիչները սիրում էին Մոսայի եռանդը և հաճախ դիմում էին նրան, խնդրելով միջնորդ լինել իր հոր, փարավոնի առջև, իրենց դավանակիցների հանդեպ ողորմածության համար:

12. Արքայազն Մոսան խնդրում էր թեթևացնել դժբախտների վիճակը, բայց փարավոնը միայն զայրանում էր նրա վրա և կարգադրում էր ավելի ծանրացնել իր ստրուկների կրած տառապանքները:

13. Շուտով դրանից հետո Եգիպտոսին մեծ դժբախտություն համակեց. հայտնվեց ժանտախտն ու սկսեց խոցել մահով ամեն տասերորդին` երիտասարդ ու ծեր, առողջ ու տկար: Փարավոնը բացատրեց դա իր աստվածների զայրույթով իր հանդեպ:

14. Բայց արքայազն Մոսան ասաց հորը, որ նրա ստրուկների Աստված է իր հաճությամբ պաշտպան կանգնել դժբախտներին և պատժել եգիպտացիներին:

15. Այդժամ փարավոնն իր որդի Մոսային հրաման արձակեց. վերցնել հրեական ցեղի բոլոր ստրուկներին, դուրս բերել քաղաքից և մայրաքաղաքից հեռու տարածության վրա այլ քաղաք հիմնել, որտեղ էլ կապրի նա նրանց հետ:

16. Մոսան նշան տվեց հրեա-ստրուկներին, որ նա ազատագրել է նրանց հանուն Աստծո, Իսրայելի Աստծո: Եվ հեռացավ նրանց հետ քաղաքից և եգիպտական հողից:

17. Եվ այդպես նա հետ վերադարձրեց նրանց այն երկիրը, որը նրանք կորցրել էին իրենց մեղքերի համար, տվեց նրանց օրենքներ և համոզեց մշտապես աղոթել անտեսանելւի Արարչին, ում ողորմածությունն անսահման է:

18. Արքայազն Մոսայի մահից հետո իսրայելցիները խստորեն պահպանում էին նրա օրենքները. այդ պատճառով Աստված պարգևատրեց նրանց բոլոր տառապանքների համար, որ կրել էին նրանք Եգիպտոսում:

19. Նրանց արքայությունը դարձավ ամենահզորն ամբողջ երկրի վրա, նրանց արքաները հայտնի դարձան իրենց հարստություններով, և երկար խաղաղություն էր թագավորում Իսրայելի ժողովրդի վրա:

[Sambitbaba]

III

1. Իսրայելի հարստությունների մասին փառքը տարածվել էր ամբողջ երկրի վրա, հարևան ժողովուրդները նախանձում էին նրան:

2. Բայց Ամենաբարձրյալը նրանց վրա ուղղեց հրեաների հաղթական զենքը, և կռապաշտները չէին համարձակվում հարձակվել նրանց վրա:

3. Դժբախտաբար, մարդը ոչ միշտ է ենթարկվում ինքն իրեն, ահա թե ինչու իսրայելցիների հավատարմությունն իրենց Աստծոն երկար չտևեց:

4. Նրանք կամաց-կամց սկսեցին մոռանալ բոլոր բարեգործությունները, որոնցով Նա ողողել էր նրանց, միայն հազվադեպ տալիս էին Նրա անունը, իսկ օգնության համար դիմում էին կախարդներին ու հրաշագործներին:

5. Թագավորներն ու առաջնորդներն իրենց օրենքներով փոխեցին այն օրենքները, որոնք տվել էր նրանց Մոսան; Աստծո տաճարն ու արարողությունները բարձիթողի էին արված, ժողովուրդը տրվել էր հաճույքներին և մոռացել էր իր սկզբնական մաքրությունը:

6. Շատ դարեր էին անցել Եգիպտոսից դուրս գալուց հետո, երբ Աստված որոշեց նորից պատժել նրանց:

7. Օտարերկրացիները սկսեցին հարձակումներ գործել Իսրայելի հողի վրա, ամայեցնելով դաշտերը, ավելելով բնակավայրերն ու գերության քշելով բնակիչներին:

8. Կռապաշտները հայտնվեցին ծովերի այն կողմից, Հռոմեների երկրից; նրանք հպատակեցրեցին հրեաներին և նշանակեցին զորավարներ, որոնք կառավարում էին նրանց Կեսարի հրամանով:

9. Ավերելով տաճարները, նրանք ստիպում էին բնակիչներին չերկրպագել այլևս անտեսանելի Աստծոն, այլ զոհեր մատուցել հեթանոսական աստվածներին:

10. Հրեաներից ազնվաբարոներին նրանք զինվոր էին դարձնում, կանանց իրենց կին էին վերցնում, իսկ հասարակ ժողովրդին, ստրկացնելով, հազարներով ծովից այն կողմ էին քշում;

11. նույնիսկ նրանց երեխաներին սրի բերան էին տալիս: Շուտով ամբողջ Իսրայելի երկրում հառաչ ու հեկեկանք էր լսվում միայն:

12. Այդպիսի ծայրահեղ պատուհասի մեջ վերջապես հիշեցին նրանք իրենց մեծ Աստծո մասին. նրանք գոչեցին Նրա գթասրտությանը, աղերսելով ներել իրենց: Եվ Հայրը մեր իր անսպառ ողորմածության մեջ լսեց նրանց թախանձանքը:

[Sambitbaba]

IV

1. Ահա այդ ժամանակ եկավ պահը, որն ընտրեց գթասրտությամբ լեցուն ամենաբարի Դատավորը, որպեսզի մարմնավորվի մարդկային էության մեջ:

2. Եվ լիակատար հանգստության ու բարձրագույն երանության արքայության մեջ բնակվող Հավերժական Ոգին արթնացավ և արտահայտվեց Ամենագոյությունից անորոշ ժամանակով,

3. որպեսզի, մարդակերպվելով, ցուցաբերի Աստվածության հետ վերամիավորվելու և հավերժական երանության հասնելու միջոցը;

4. որպեսզի իր օրինակով ցույց տա, թե ինչպես կարելի է հասնել բարոյական մաքրության, անջատել հոգին իր կոպիտ պատյանից, հասնել նրա կատարելությանը, որն անհրաժեշտ է Երկնքի անվերջանալի արքայություն բարձրանալու համար, ուր հավերժական երանությունն է տիրում:

5. Շուտով Իսրայելի հողի վրա մի մանուկ ծնվեց հրաշալի; Աստված ինքն էր խոսում այդ մանկան շուրթերով մարմնի աղքատության և հոգու մեծության մասին:

6. Նորածնի ծնողներն աղքատ մարդիկ էին, բայց սերում էին բարեպաշտությամբ հայտնի ցեղից, որը մոռացել էր իր նախկին վեհությունը երկրի վրա, որպեսզի փառաբանի Արարչին և երախտապարտ լինի Նրան բոլոր դժբախտությունների համար, որ Նա ուղարկել էր իրենց որպես փորձություն:

7. Որպես պարգև այն բանի համար, որ նրանք չշեղվեցին ճշմարտության ճանապարհից, Աստված բարեմաղթեց այդ ընտանիքի առաջնածնին. Նա Իր ընտրյալ նշանակեց նրան և ուղարկեց նրան աջակցել մեղքի մեջ ընկածներին և ապաքինել տառապյալներին:

8. Աստվածային երեխան, ում անուն տվեցին Իսա, ամենապատանի տարիներից արդեն սկսեց խոսել միակ և անբաժանելի Աստծո մասին, հորդորելով մոլորյալ հոգիներին մեղանչել և մաքրվել մեղքերից, որոնց մեջ մեղավոր են:

9. Ամեն տեղերից գալիս էին լսելու նրան և հիանում էին մանկական շուրթերից ելնող խոսքերով: Բոլոր իսրայելցիները համաձայնվում էին, որ այդ երեխայի մեջ Մշտնջենական Հոգին է բնակվում:

10. Երբ Իսան դարձավ 13 տարեկան, - իսկ այդ տարիքում ամեն իսրայելցի պետք է իրեն կին ընտրի, -

11. նրա ծնողների տուն, ովքեր համեստ աշխատանքով էին ապրում, սկսեցին հաճախել հարուստ և պատվարժան մարդիկ, ովքեր ցանկանում էին փեսա ունենալ երիտասարդ Իսային, ով արդեն համբավ էր հանել Ամենակարողի անունից իր խրատական ճառերով:

12. Բայց Իսան գաղտնի լքեց հայրական տունը, հեռացավ Երուսաղեմից և առևտրականների հետ ճանապարհ ընկավ դեպի Հինդու,

13. որպեսզի կատարելագործվի աստվածային խոսքում և ուսումնասիրի մեծ Բուդդայի օրենքները: