Երեկ մի հատ ինչ-որ ռուսի հաղորդում եմ նայում: Հաղորդման անունն էլ դրել է, մոտավորապես... "Աշխարհի սպիտակ աստվածները":
Ու հպարտ-հպարտ պատմում է, որ հնի բոլոր մեծ պետությունները խոսել են սպիտակ աստվածների մասին: Եգիպտացիներն ասել են հյուսիսից եկած սպիտակ աստվածների մասին, և ինչ խոսք, որ ռուսական արիներին նկատի ունեին; շումերները խոսել են հյուսիսից եկած սպիտակ աստվածների մասին, և ինչ խոսք, որ ռուս արիներին նկատի ունեին...
Ես էլ նստած մտածում եմ. հետաքրքիր է, շումերներն ու եգիպտացիները իրենց հյուսիսում գտնվող հսկայական Հայաստան երկրից բացի էլի ինչ-որ հյուսիսային երկրի մասին ինչ-որ բան գիտեի՞ն, որ նկատի ունենային "ռուս արիներին..." Պատմության մեջ որևէ մեկը ինչ-որ բան հանդիպե՞լ է այդ թեմայոով...
Բայց ամենածիծաղելին այն էր, որ էդ ընկերը շարունակեց. չինացիները նույնպես շատ են խոսել արևմուտքից եկած սպիտակ աստվածների մասին, և ինչ խոսք, որ հյուսիսի ռուս արիներին նկատի ունեին...
Իրոք, ծիծաղելի էր, գիտե՞ք: Բայց իմ լացն էր գալիս, որովհետև դրանից մի քանի րոպե առաջ կարդացել էի ձեր այս գրառումները...
Ալամ աշխարհը փորձում է իր թաթը դնել ձեր ունեցածի վրա. թուրքերը, ազերները, հենա ռսները... Ամեն մեկը ջանում է իրենով անել պատմությունը...
Եվ այսպես արդեն քանի հազար տարի...
Հետաքրքիր է, ինչու՞:
Մի հին ասացվածք կա, որ վատ թաքցրած իրը ինքն է հրահրում, որ իրեն գողանան, - գուցէ սա՞ է պատճառը...
Այ, էսպես, ինչպես հիմա դուք, մեր պապերը, մեր պապուպապերն է՞լ միգուցէ ցաք ու ցրիվ են արել իրենց ունեցածը, ի՞նչ եք կարծում...
Մինչև օրս Հերունուց առաջ էլ արդեն քանի մասնագետ պնդել են Քարահունջի աստղադիտարան լինելու մասին: Հերունու հետ էլ, լուրջ մասնագետներ եկել ու հաստատել են այդ ամենը: Հարցն այն չի, թե որքանով են ճիշտ սրանք: Հարցն այն է, որ բոլոր այս մարդիկ ձեզ համար լուրջ չեն, իսկ էս մի համբիկն եկել, երկու ոսկոր է գտել ու բստրում է, որ դա ընդամենը գերեզման է, ու դուք անմիջապես համաձայն եք դա որպես փաստ ընդունել:
Հայկական յուրաքանչյուր եկեղեցու, յուրաքանչյուր տաճարի բակում, տո հենց ներսում, լիքը գերեզմաններ կան, դուք որ եկեղեցի եք մտնում, նրանց կողքով ու հաճախ նաև հենց վրայով եք քայլում: Եկեք սկսենք ասել, որ դրանք բոլորովին էլ տաճարներ չեն, այլ ընդամնեը գերեզմաններ են:
Իսկ ի՞նչ եք կարծում, վեց-ութ հազար տարի առաջ, եթե դա նույնիսկ աստղադիտարան էր, այդ աստղադիտարանը չէ՞ր կարող նույնպես սրբավայր համարվել:
Մաչու Պիկչուի պեղումների ժամանակ էլ հարյուրավոր կմախքներ են գտել, հիմա դա է՞լ գերեզման համարենք...
Քարահունջի՝ մոտ երկու հարյուր քսան քարերից, կարծեմ ութսուն քանիսն են ընդամենը ծակերով, այսինքն մեկ երրորդն ընդամենը, ճի՞շտ է: Բա այն երկու երրորդն ինչու՞ չեն ծակել, բերելու համար, թե՞ դրանք որակապես տարբեր են ու քաշով թեթև...
Ես ինքս էլ չեմ պնդում, որ պարտադիր է, որ դա աստղադիտարան լինի: Կգա ժամանակն ու ամեն ինչ կբացահայտվի:
Ուղղակի տխուր է ձեր այսքան կայտառ մոտեցումը հարցին:
Մեջբերել
Տրիբուն-ի խոսքերից
Էջանիշներ