Սառը քամիներ

[Լեա]

Սառը քամիները
Պոռնկություն են բերում,
Ես կարծում եմ վաղուց ժամանակն է.
Հերվա, նախ անցած,
Այս Աշունը պիտի մեռնեն,
...և երբևէ եղած քաղաքների փոշին
Պիտի մնա:

Մայրս աղաչում է չհանձնվել,
Իսկ ես փոշոտ քաղաքներում մրտենիների եմ նման`
Իմ սրտի եղանակներով
հազարավոր թերթեր ունեցող,
Ու այլանդակ գիշակեր...

Ոչ երգեցիկ բալենիների նման,
Իրենց ուղղով գնացող հոգիների,
Ու մարմիների կատարելությունը
Առաքինություն դարձնելու ժամանակ,
Ես ավելի քան լոտոս եմ`
Ծանծաղ ջրերում, ու ափիդ մեջ`
Ֆլեյտահար:

Նույն քամիների թևերին
Ես ճամբորդ եմ,
Ով երբեք չծածկեց մերկությունն, ու
Վազեց բերկրանքի հետևից...

Այնուամենայնիվ ես մարդ եմ,
Կամ դեռևս մարդ չեմ,
Ու քնատ թափառելն իմ առասպելն է...
............................................................................
Մայրս աղաչում է չհանձնվել,
Իսկ ես զզվելի եմ համարում աշունը:
Ու եթե քչի մեջ ամենն ինչ ունեմ, սեր չէ,
Ես կարծում եմ վաղուց ժամանակն է սպանել...
Սպանվածն ինքը մեղավոր է...

16.10.2016

[Sambitbaba]

Ուրախ եմ, որ նոր մտածողություն է եկել Ակումբ:
Ինձ դուր է գալիս:
Դուր է գալիս, որ գրածդ տեսանելի է:
Կարող է սխալ եմ, բայց նույնիսկ Վիշնուին ու Քրիշնային ձեռք-ձեռքի տեսա ափիդ վրա կանգնած...
Դուր է գալիս, որ որոշ քո տողեր ժխտելու կամ արդարացնելու համար էջեր կարելի է լրացնել:
Մի խոսքով, գրածդ մեծ հաճույք է պատճառում առայժմ:
Նույնիսկ եթե չեմ հասկանում, թե ինչու են սառը քամիները պոռնկություն բերում...

[Լեա]

Շնորհակալ եմ շատ
Լինում է ինքս չեմ հասկանում))) բայց էն ինչ հանձնում եմ թղթին` ինքնաբուխ է

[Sambitbaba]

Լինում է ինքս չեմ հասկանում

Հաճախ այդ "չհասկացված" մասերը ստեղծագործության մեջ ամենակարևոր տեղերն են դառնում, որովհետև սրտից են գալիս, մտքին զոռ տված պահեր չեն: Լավ է՝ սովորել չկողպել նրանց մուտքը:
Բայց այստեղ մի շատ կարևոր բան կա: Այդ պահերը հենց այնպես քեզ նվիրած պահեր չեն, նրանց չնկատված թողնել չի կարելի: Ավելի ճիշտ, չնկատել նրանց դու չես կարող, նրանք շատ լավ հայտնի են քեզ, որովհետև քո միտքը չի դրանք ստեղծել: Իսկ եթե անուշադրության, մոռացության մատնես նրանց, չփորձես հետագայում վերծանել... մեկ, երկու, - և դու կդադարես այդ նվերները ստանալ:
Ինձ թվում է, որ այդպիսի նվերներ ստեղծագործողը ստանում է այն դեպքում, երբ ոչ թե մտքին է զոռ տալիս, այլ սրտին է լսում: Այստեղ առավել կարևորն է սիրտը, հոգին: Բայց դրանք տրվում են նրան նաև միտքը զարգացնելու համար, որպեսզի միտքը սովորի աշխատել սրտի հետ համագործակցության մեջ:
Այնպես որ, ստացածը վերծանելու համար միտքն էլ շատ կարևոր է արդեն, միայն սրտին լսելը քիչ է:

Առայժմ չգիտեմ, թե որքանով եմ հասկանալի քեզ համար, այդ պատճառով օրինակ բերեմ:

Ասենք թե չես հասկացել, թե ինչու ես Վիշնուին ու Քրիշնային ձեռք-ձեռքի տեսա ափիդ վրա կանգնած: Ուրեմն հենց այնպես մի անցիր դրա վրայով, այլ փորձիր հասկանա՞լ...
Իմիջիայլոց, այս երկուսն այն դեպքն են, երբ 1 + 1 = 5: Գիտե՞ս, թե ինչու... Եթե ոչ, միգուցէ փորձես սա է՞լ պարզել...

[Rhayader]

Ուրախ եմ, որ նոր մտածողություն է եկել Ակումբ:

«Սառը քամիները
Պոռնկություն են բերում»

Էս տողերից հետո ես արդեն ուրախ չեմ: Բայց, ի դժբախտություն ինձ, որոշեցի կարդալ մինչև վերջ:

Հարգելիս, գրածի ինքնաբուխ լինելը բնավ կոմպլիմենտ չի: Կոմպլիմենտներ են ոգեշնչվածը, մշակվածը, գրագետը, մտածվածը:

Մի մտածեք, թե նպատակ ունեմ վիրավորել ձեզ (ցավոք, աշխատանքի քննադատությունը մեր մեջ հաճախ է ընկալվում որպես վիրավորանք, նամանավանդ ունակության պակասի դեպքում), պարզապես բանաստեղծություն գրելը զուտ կարճ տողեր իրար հետևից շարել չի:

«Գրագետ» բառը նույնպես կոմպլիմենտ է: Հիշեցնեմ, որ «ճամփորդ» բառը գրվում է փ-ով, ինչպես «ճամփա» բառը:

Խորհուրդ կտայի բանաստեղծություն գրելուց առաջ մի քիչ բանաստեղծություն կարդալ (ցանկալի է՝ արտասահմանյան դասականներին) ու տեսությունն ուսումնասիրել:

Ողջ եղեք:

[John]

իմ պատկերացմամբ ուղղագրական սխալներով ներկայացված ստեղծագործությունն անհարգալից վերաբերմունք է ընթերցողի նկատմամբ։

Ճամփորդի մասին Ռայադերը նշեց։ Մեկ էլ ուղով, ոչ թե ուղղով։ Ուղի բառն է, որ ոչ մի կերպ չեմ պատկերացնում, թե ոնց կարա դառնա ուղղի։

[Rhayader]

Ես գրեթե վստահ եմ, որ հեղինակը չգիտի, թե ինչ է մրտենին:

Մրտենին (Myrtus communis) մշտադալար թուփ է, Հունաստանում է շատ աճում: Ծաղիկները նման են ծիրանի ծաղիկներին: Այն «հազարավոր թերթեր» ունեցող անվանել հնարավոր է, եթե բոլոր ծաղիկների թերթերը գումարեք, իսկ այդ չափանիշին գրեթե ցանկացած ծաղկող բույս կհամապատասխանի:

Հիմա կասեք՝ բառերից եմ կախվում, բայց իրականում հեղինակը պատկեր էր փորձում ներկայացնել: Մրտենու (բույսի, որի հետ շփում ընթերցողների բացարձակ մեծամասնությունը չի ունեցել ու երևի չունենա) իրենով չգիտեմ, ինչ պատկեր կարող է ոգեկոչել (invoke), բայց «մրտենու նման հազարավոր թերթեր ունեցող» պատկերն ընդհանրապես անիմաստ ու դատարկ է:

Եթե մրտենին հիշատակեր, ասենք, պոլսահայ բանաստեղծը, միգուցե հասկանայի:

Հիմա անդրադառնամ «գիշակեր» բառին: «Գիշակեր» ու «գիշատիչ» բառերը խիստ տարբեր են: «Գիշատիչը» որսում և ուտում է իր զոհերին: «Գիշակերը» սնվում է դիակներով:

«Այլանդակ» բառը «խիստ» կամ «սարսափելի» իմաստով օգտագործելը (իրական իմաստը՝ «խիստ տգեղ») ժարգոնայինի հետ սահմանակցող խոսակցական ձև է:

Գրողի տարած բառերի կրկնությունները: Ոչ մեկը չի ասի, չէ՞, «Մի եղիր Գագոյի նման, այլ եղիր Գեղամի նման»:

«Իսկ ես զզվելի եմ համարում աշունը»: Իսկ ես զզվելի եմ համարում այս նախադասությունը:

Սամ, հասկանում եմ, որ դու պատրաստ ես ամեն շարժվող բան սիրել, ու ամեն անշարժ բան՝ շարժել ու նոր սիրել, բայց հուսով եմ՝ հասկանում ես, թե ինչու երբ դու իմ գրած ինչ-որ բան գովում ես, ես դրան նույնիսկ չեմ արձագանքում: Որովհետև դու գրեթե ամեն ինչ գովում ես, կատարյալ անտաղանդությունները ներառյալ, ու ինչ-որ տեղ քո գովասանքն իմ գրածը դնում է վերևի թյուրիմացության կողքին: Այնպես որ, քո գովասանքն ինձ համար ինչ-որ տեղ նույնիսկ վիրավորական է: Ես բնավ լավագույն գրողը չեմ համարում ինձ, բայց հաստատ ոչ այսքան վատը:

[Sambitbaba]

Ես անշարժ բաներն էլ եմ սիրում, Ռայ ջան:
Մյուս անգամ կաշխատեմ քո ստեղծագործությունները գովելով տրամադրությունդ չպղտորել:
Բայց և այնպես, ինչ-որ բանի գնահատական տալուց թույլ տուր կարծիքդ անտեսել, լա՞վ:
Համ էլ, օք, թող որ քեզանից բացի մնացած բոլորն անտաղանդ են:
Համոզեցիր:

Համ էլ շնորհակալություն նոր ակումբցու առջև ջերմ ընդունելություն կազմակերպելու համար, - դրա մեջ էլ տաղանդդ փայլեց: