Homeschooling (տնային կրթություն). դրական և բացասական կողմերը

[homeschooling]

«Բերանը դնելու» արտահայտությամբ ինձ «զսպելով» արդեն որերորդ անգամն է «բերանս եք դնում» մտքեր, պիտակում եք ու եսիմինչ անում: Էլ «վերին բարձունք», էլ «բերանը դնող»: Խնդրում եմ թարգեք էդ տոնն ու ոճը, հակառակ դեպքում ես էլ ստիպված կլինեմ անցնել դրան:

Այ Chuk ջան, բա սա

Արդյունքում դուք նայում եք հետազոտությունը, դրանից ֆիլտրում միայն ձեր այդ տեսակետը հիմնավորող ֆակտրը, ու կտրում, շպրտում եք մի կողմ հետազոտության մյուս հատվածը, մեզ էլ որպես անհերքելի ճշմարտություն ներկայացնում, որ միայն 20 տոկոսն է կրոնական պատճառով ընտրում:

«բերանը բառեր» դնել չի՞։

Ըստ իս, ուրիշ ծնողների իրավունքները քննարկման առարկա դարձնողներից «վերին դասության» հոտ է գալիս (մենք մեր երեխայի լավը գիտենք, բայց այդ թափթփուկների երեխաները մեղկ են դրանց ձեռքը)։ Եթե սխալ եմ հասկացել ձեր մոտեցում այլ ծնողների իրավունքների շուրջ՝ ներողություն եմ խնդրում։

Հարցերը.

Հիմա առարկայական: Թեև թեմայում արդեն էդ հարցն ու պատասխանն եղել է, խնդրում եմ, նշեք ձեր ընտրության ԱՌԱՋՆԱՅԻՆ պատճառը: Միակը: Դրանից հետո կփորձենք խոսել ու հասկանալ, այդ պատճառը բավարա՞ր էր հոմսքուլինգին անցնելու համար, թե՞ միայն մյուս պատճառների համադրությամբ:

Այդ հետազոտության հարցաթերթիկի առաջարկած տարբերակից ես աներկյուղ կընտրեի «A desire to provide a nontraditional approach to child's education»։

Եվս մեկ հարց, քանի որ «նորմալ երկիր» սահմանում մտցրիք, ի՞նչ եք կարծում, այն երկրները, որտեղ օրենքով հոմսքուլինգն արգելվում է, նորմա՞լ են, թե՞ ոչ:

Նորմալը վերաբերվում էր նորմալ քրեկան օրեսնդրություն ունեցող երկրները, ի տարբերություն, օրինակ, կրոնական օրենք ունեցողների, որտեղ մարդուն կարելի է կյանքից էլ զրկել ու անպատիժ մնալ։ Ու դա ասված էր հենց այդ կոնտեքստում։ Այնպես որ այդ օգտագործածս եզրը այլ կոնտեքստում օգտագործելը վառ օրինակ է «բեռնված» հարցի։

[Chuk]

Այ Chuk ջան, բա սա
«բերանը բառեր» դնել չի՞։

ՈՉ:

Դա ձեր գրածների իմ մեկնաբանությունն է, թե՞ կհրամայեք չմեկնաբանել: Այդ դեպքում բարի եղեք, դուք էլ իմ գրածները մի մեկնաբանեք ու «բերանս բառեր մի դրեք»:

Ըստ իս, ուրիշ ծնողների իրավունքները քննարկման առարկա դարձնողներից «վերին դասության» հոտ է գալիս (մենք մեր երեխայի լավը գիտենք, բայց այդ թափթփուկների երեխաները մեղկ են դրանց ձեռքը)։ Եթե սխալ եմ հասկացել ձեր մոտեցում այլ ծնողների իրավունքների շուրջ՝ ներողություն եմ խնդրում։

Ենթադրենք ըստ իս հոմսքուլ ընտրող ծնողները ինքնահավան, մեծամիտ մարդիկ են: Ձեր կարծիքով նորմա՞լ կլինի, որ ես տենց բաներ գրեմ: Ամեն դեպքում խնդիրը նորից չեք կարողանում գլոբալ նայել: Սա առանձին ծնողին խրատելու ու տեղն ընտրելու ձև չի, այլ երևույթի մասին պատկերացում: Որ ավելի հասկանալի լինի, փորձեք պատկերացնել, որ ես սենատոր եմ ու սենատում քննարկվում է էդ հարցը, ես ներկայացնում եմ իմ մոտեցումները ու դուք դեմքիս շրխկացնում եք «վերին դասությունը»: Դա ձեր կողմից կլիներ անպատասխանատու ու տգեղ վարքագիծ:

Այդ հետազոտության հարցաթերթիկի առաջարկած տարբերակից ես աներկյուղ կընտրեի «A desire to provide a nontraditional approach to child's education»։

Փաստորեն ձեր առաջնային նպատակը դա ա: Էդ դեպքում ինչու՞ այլ ոչ տրադիցիոն տարբերակ չեք ընտրել: Օրինակ կարող էիք ընտրել մի փակ, անդուռ-անլուսամուտ սրահ, երեխային փակեիք էնտեղ, չթողնեիք քնել, կերակուր տայիք օրը մի անգամ ու ծեծով պարտադրեիք անընդհատ կարդալ:

Բայց դուք ընտրել եք հոմսքուլինգը: Ինչու՞, որովհետև կան տասնյակ պատճառներ, ինչի համար դուք ընդհանուր դպրոցը չեք հավանում ու տասնյակ պատճառներ, որ հավանում եք հոմսքուլինգը: Ու առանց դրանց թվարկման ու շեշտման ձեր «A desire to provide a nontraditional approach to child's education» պատասխանը կլինի առոչինչ: Փոխարենը կոնկրետ խնդիրների թվարկումն արդեն խոսում է ձեր ընտրության իրական պատճառների մասին: Հետևաբար առաջարկում եմ վերադառնալ հետազոտությանը ու նայել նախորդ աղյուսակը: Այնտեղ շատ բան է հասկացվում էս տարբերակն ընտրելու պատճառների մասին, ի տարբերերություն ոչինչ չասող «A desire to provide a nontraditional approach to child's education» պատասխանի:

Նորմալը վերաբերվում էր նորմալ քրեկան օրեսնդրություն ունեցող երկրները, ի տարբերություն, օրինակ, կրոնական օրենք ունեցողների, որտեղ մարդուն կարելի է կյանքից էլ զրկել ու անպատիժ մնալ։ Ու դա ասված էր հենց այդ կոնտեքստում։ Այնպես որ այդ օգտագործածս եզրը այլ կոնտեքստում օգտագործելը վառ օրինակ է «բեռնված» հարցի։

Նորմալ երկրներից շատերն ուղղակի արգելում են հոմսքուլինգը: Ու օրենսգրքերով արգելվում է երեխային զրկել կրթվելու իրավունքից: Մտածեք այս մասին:

[Արշակ]

Ծնողի իրավունքը հարգելը, ժամանակակից աշխարհում, շատ բարդ բան է: Շատ դեպքերում պետք է չհարգել: Օրինակ որտև կտտցրած ա, ու չի ուզում իրա հիվանդ երեխային բուժի: Քաղաքակրթության էս փուլում հասել ենք նրան, որ շատ իրավունքներ ու պարտականություններ օրենքով ենք սահմանում, որպեսզի կտտցրած դեպքերի դեմն առնենք:

Եկեք ճիշտ հասկանանք իրար. եթե իմ երկրի օրենքները ու իմ ֆինանսական միջոցները ներեն, բացառված չի, որ ես էլ ընտրեմ հոմսքուլինգը, վստահ լինելով իմ վրա, իմանալով, որ ես շատ ավելին կարող եմ տալ զավակիս, կազմակերպելով այնպես, որ որևէ բանի պակաս չունենա: Բայց եթե օրենքը ինձ թույլատրում է դա անել, ուրեմն թույլատրում է նաև կտտցրածներին, իսկ ինքը իր երեխային կարող է տալ էն, ինչը ժամանակակից աշխարհի պատկերացումներով երեխայի իրավունքների բռնի ոտնահարում է: Ու փաստացի չկա վերահսկողության ճկուն մեխանիզմներ: Բառադի վիճակ ա: Էս դեպքում իմ նման մտածողները ասում են ջհանդամ, թող իմ երեխեն էլ սովորական դպրոց գնա, բայց չվտանգեմ մի ուրիշ երեխայի՝ կտտցրած ծնողի պատճառով:

Սա ա հիմնական փիլիսոփայությունը, որի մասին ուզում եմ խոսել, առանց դետալների մեջ մտնելու:

Արտ, հաճախ էն ինչ հասարակությունը «կտցրածություն» ա համարում, կարա ինչպես դեստրուկտիվ աղանդ լինի, էնպես էլ տվյալ ժամանակի միջին հասարակությունից առաջ աընկած, ավելի զարգացած այլախոհություն և այլն։ ՈՒ հասարակությունը ոչ միշտ ա, որ կարա իր ներկա գիտակցությունից վեր թռնելով գնահատի, թե որ դեպքի հետ գործ ունի։

Ծնողներին օրենքով արգելելով, շանս չտալով որ իրանց երեխաներին իրանց պատկերացրած այընտանքային կրթությունը տան դու փաստացի այլակարծությանը դրսևորվելու հնարավորությունից զրկում ես։ ՈՒ էդ շատ վտանգավոր բան ա։ Աշխարհը այլակարծության շնորհիվ ա զարգանում։ Նոր պրոգրեսիվ գաղափարները միշտ էլ սկզբում այլակարծություն են լինում ու հաճախ «կտցրածություն» որակվում։
Այլակարծության սահմանափակումը եթե սկզբունքորեն չի մերժվում, կարա հանգեցնի Սովետի, ենթադրյալ Հյուսիսային Կորեայի և այլն, ուր «կտցրածության» պատճառով միլիոնավոր կյանքեր են խեղվել ու խորտակվել։
ՈՒ հա, եթե նույնիսկ այլակարծությունը (որը ինքնին ըստ սահմանման փոքր տոկոս ա կազմում) թույլ տալու դեպքում ռիսկ կա, որ էդ այլակարծության ինչ–որ դեպքերում երեխայի աշխարհընկալում կարա խեղվի, միևնույն ա, դրա վնասն անհամեմատելի ա միլիոնավոր կյանքերի խեղման ու համընդհանուր դեգրադացման հետ, երբ որ այլակարծությունը սկսում ա օրենքով արգելվել։

ՈՒ ընդհանրապես, կրոնական աղանդավորության դեմ գիտելիքով պայքարելու փոխարեն բռնությամբ պայքարելը արդեն իսկ սթափ գիտակցության, ինտելեկտի ու քաղաքակրթության անճարություն ու պարտություն ա նշանակում։ Էն որ բազմաթիվ զարգացած երկրներում աղանդները բռնի ձևով չեն արգելում, դրա պատճառը ոչ թե էն ա, որ էդ աղանդները օգտակար են համարվում, այլ հասկանում են, որ բազմակարծության բռնի սահմանափակումը ինչ աղետալի հետևանքերի կարա բերի։ Հիմար մտքի դեմ պայքարի ամենաարդյունավետ ձևը մտքի սխալ լինելը հիմնավորելն ա, ոչ թե հիմար միտքն արգելելը։

Իսկ էն, որ հանրակրթական դպրոցը լուրջ ռեֆորմների կարիք ունի, ինձ թվում ա ոչ մեկ չի ժխտի։ ՈՒ տնային ուսուցումը նորարարության հրաշալի դաշտ ա, որի արդյունքները կարող են ի վերջո կիրառվել հանրային դպրոցում ու զարգացնել այն։

Բնականաբար ոչ ոք չի ասում թե եկեք փակենք հանրային դպրոցը։ Երկուսն էլ կարող են համատեղ գոյություն ունենալ, ու ծնողը ընտրության հանարավորություն ունենա։

[Mephistopheles]

Արտ, հաճախ էն ինչ հասարակությունը «կտցրածություն» ա համարում, կարա ինչպես դեստրուկտիվ աղանդ լինի, էնպես էլ տվյալ ժամանակի միջին հասարակությունից առաջ աընկած, ավելի զարգացած այլախոհություն և այլն։ ՈՒ հասարակությունը ոչ միշտ ա, որ կարա իր ներկա գիտակցությունից վեր թռնելով գնահատի, թե որ դեպքի հետ գործ ունի։

Ծնողներին օրենքով արգելելով, շանս չտալով որ իրանց երեխաներին իրանց պատկերացրած այընտանքային կրթությունը տան դու փաստացի այլակարծությանը դրսևորվելու հնարավորությունից զրկում ես։ ՈՒ էդ շատ վտանգավոր բան ա։ Աշխարհը այլակարծության շնորհիվ ա զարգանում։ Նոր պրոգրեսիվ գաղափարները միշտ էլ սկզբում այլակարծություն են լինում ու հաճախ «կտցրածություն» որակվում։
Այլակարծության սահմանափակումը եթե սկզբունքորեն չի մերժվում, կարա հանգեցնի Սովետի, ենթադրյալ Հյուսիսային Կորեայի և այլն, ուր «կտցրածության» պատճառով միլիոնավոր կյանքեր են խեղվել ու խորտակվել։
ՈՒ հա, եթե նույնիսկ այլակարծությունը (որը ինքնին ըստ սահմանման փոքր տոկոս ա կազմում) թույլ տալու դեպքում ռիսկ կա, որ էդ այլակարծության ինչ–որ դեպքերում երեխայի աշխարհընկալում կարա խեղվի, միևնույն ա, դրա վնասն անհամեմատելի ա միլիոնավոր կյանքերի խեղման ու համընդհանուր դեգրադացման հետ, երբ որ այլակարծությունը սկսում ա օրենքով արգելվել։

ՈՒ ընդհանրապես, կրոնական աղանդավորության դեմ գիտելիքով պայքարելու փոխարեն բռնությամբ պայքարելը արդեն իսկ սթափ գիտակցության, ինտելեկտի ու քաղաքակրթության անճարություն ու պարտություն ա նշանակում։ Էն որ բազմաթիվ զարգացած երկրներում աղանդները բռնի ձևով չեն արգելում, դրա պատճառը ոչ թե էն ա, որ էդ աղանդները օգտակար են համարվում, այլ հասկանում են, որ բազմակարծության բռնի սահմանափակումը ինչ աղետալի հետևանքերի կարա բերի։ Հիմար մտքի դեմ պայքարի ամենաարդյունավետ ձևը մտքի սխալ լինելը հիմնավորելն ա, ոչ թե հիմար միտքն արգելելը։

Իսկ էն, որ հանրակրթական դպրոցը լուրջ ռեֆորմների կարիք ունի, ինձ թվում ա ոչ մեկ չի ժխտի։ ՈՒ տնային ուսուցումը նորարարության հրաշալի դաշտ ա, որի արդյունքները կարող են ի վերջո կիրառվել հանրային դպրոցում ու զարգացնել այն։

Բնականաբար ոչ ոք չի ասում թե եկեք փակենք հանրային դպրոցը։ Երկուսն էլ կարող են համատեղ գոյություն ունենալ, ու ծնողը ընտրության հանարավորություն ունենա։

Արշակ ջան, տնային կրթությունը նորարարության դաշտ չի, էտի 100%... տնային կրթություն նշանակում ա մամադ ա քեզ դաս սովորացնում դասատուի փոխարեն ու ինքը շատ հաճախ, մեծ մասամբ՝ հիմնականում ... 99.9% մանկավարժական կրթություն չեն ունենում... չնայած հետևում են որոշակի ինստրուկցիաների, դրանք հիմնականում թերի կրթություններ են... եթե ստատիստիկան նայես, կտեսնես պատճառները հոմսքուլինգի... կրոնական, յասարակության հանդեպ անվստահության, կրթական համակարգին չվստահող... սրանք հետամնացության ու պարանոյայի հետևանք են ու ոչ մի նորարարություն էստեղից սպասել չես կարող, էսի փաստ ա... ծնողն ուզում ա երեխային իր պատկերով դաստիրակի... անբնական չի, ես էլ եմ տենց, բայց իրանց դեպքում դա հիվանդագին ա ու կարա նույնիսկ վնասի եթե երկար տևի...

... մրցակցություն, փորձի փոխանակում, կիսվել (sharing)...

էս հատկությունները կրթության ու սովորելու մոտիվացիայի հիմքն ու շարժիչ ուժերն են... եթե դրանք հանես, կրթությունը դառնում ա թերի... դպրոց չեն գնում ինֆորմացիա ստանալու կամ սովորելու համար, այլ կրթվելու...

դպրոցը դա հասարակության ու երկրի հիմքն ա, էդըեղից են սկսում բոլոր առաջադեմ գաղափարները, հասարակության մեջ դրական ու հեղափոխական փոփոխությունները, բոլոր գիտական, արվեստի ու փիլիսոփայության էքսպերիմենտները... ցանկացած նորարարություն որևէ բնագավառում, ձգտում ա մտնել դպրոց, կամ ստեղծել իրենց դպրոցը...

տեղն եկած վախտ գլուխ ենք գովում գլաձորի համալսարանով...

հոմսքուլինգը ծնողի անձնական ամբիցիաների բավարարումից ու իրենց հասարակությունից վեր դասելուց բացի ուրիշ ոչ մի բան չի նշանակում ու երեխային ոչ մի բան էլ չի տալիս ավել քան դպրոցը... երեխային հասարակությունից մեկուսացնելով (մասամբ իհարկե) կրթությունը չի լավանա երբեք... կարող ա որոշ ակադեմիկ գիտելիքներ ունենա, ոչ ավել, բայց skill-եր չի ունենա...

Արշակ ջան, հոմսքուլինգը հնացած ձև ա ու էդտեղից ոչ մի նորարարություն չի եկել ու չի գալու... իզուր էքսպերիմենտներ ու նորարարության սպասումներ պետք չի ունենալ... էդ ծնողների մոտիվացիան ճիշտ հակառակն ա փոփոխության կասեցում ու հնից կառչել...

ինչ վերաբերվում հանրակրթական համակարգի թերի լինելուն, ապա դա բնական ա, հասարակությունը միշտ էլ զարգանում ա ու դրա հետ զուգահեռ նաև մնացած բնագավառները՝ տրանսպորտ քաղաքաշինություն և այլն... թերի հանրակրթական համակարգը հոմսքուլինգի արդարացում չի... ավելի լավը չի սարքում...

էսի չեմ հորինում... էսի հազարամյակների ընթացքում ապացուցված ու վերահաստատված ճշմարտություն ա...

եթե ուզում ես երեխայիդ քո պատկերով ու քո ուզածի պես սարքես... տենց էլ պտի ասվի, պետք չի ոչ գիտությունը ոչ էլ պատմությունը ծառայեցնել անձնական ամբիցիաներին... արդեն երեխուդ հետ անում ես ինչ որ պետք ա, էտի պտի հերիք լինի...

[Mephistopheles]

Իմիջայլոց, Արշակ ջան, մի բան ասեմ... դու հոմսքուլինգ դնում ես այլակարծության կատեգորիայի մեջ, որը ֆունդամանտալ սխալ ա... այլակարծությունը ձգտում ա փոխել հասարակությունը, բարելավել, կամ տեղ գտնել հասարակության մեջ, դա մի բան ա որ նախկինում չկար բայց հիմա կա չգիտակցված պահանջ ու էդ գաղափարը ուզում ա իրա տեղը գտնի հասարակության մեջ ու ինտեգրվի...

հոմսքուլինգը ճիշտ հակառակն ա... հնացած ու իր դարն ապրած մեթոդ ա ու ոչ թե պայքարում ա որ ինտեգրվի ու ընդունվի, փոխի հասարակությունն ու իր տեղը գտնի, այլ ընդհակառակը, մեկուսանում հասարակությունից... էսի հետդարձ ա... սա այլակարծություն չի...

կոպիտ օրինակի վրա ասեմ... կարաս հիվանդանոցներին ու բժիմկներին չհավատաս ու գնաս գիրք առնես, գործիքները ճարես ու ինքդ քեզ վիրահատես... կոպիտ ա, բայց կան մարդիկ որ չեն հավատում բժշկական սիսըեմին ու բժշկի չեն գնում՝ ինքնաբուժմամբ են զբաղվում...

ասածս էն ա որ հոմսքուլինգը այլակարծություն չի ու եթե մեկն ուզում ա հոմսքուլ անի պետք ա պատճառաբանի թե ինչի... էտի կարա աբյուզի ձև էլ լինի...

[Արշակ]

Նախ ևս մեկ անգամ շեշտեմ, որ ես հոմսքուլինգի անցնելու կոչ չեմ անում ու կոչ չեմ անում վերացնել դպրոցները։ Բոլորովին‎։ Ընդամենը ասում եմ, որ հոմսքուլինգը կամ հայերեն ասած տնային կրթությունը գոյության իրավունք ունի ու ծնողը պիտի իրավունք ունենա դա ընտրելու։

Արշակ ջան, տնային կրթությունը նորարարության դաշտ չի, էտի 100%...

Ինչի՞։ Փաստարկներ կա՞ն։ Սկսենք նրանից, որ եթե կրթության մեթոդների մեջ նորարարություն չաներ մարդկությունը, կարող ա ես ու դու դեռ տեր–թոդիկյան դպրոցում սովորեինք կամ ընդհանրապես հանրային կրթությունը գոյություն չունենար։ ՈՒ նկատենք, որ ներկայումս էլ կրթական համակարգում անընդհատ տարբեր փորձեր արվում են։ ՈՒ տնային կրթությունը տարբերակներից մեկն ա։ ՈՒ հոմսքուլինգն էլ զարգանում ա․ էսօրվա հոմսքուլինգը ու հարյուր տարվա հոմսքուլինգը նույն մակարդակի վրա չեն։ Էս ինֆորմացիոն դարում փորձի փոխանակումը ահագին հեշտացել ա ու էդ ոլորտում էլ ահագին գիտելիք ա կուտակվել։

տնային կրթություն նշանակում ա մամադ ա քեզ դաս սովորացնում դասատուի փոխարեն ու ինքը շատ հաճախ, մեծ մասամբ՝ հիմնականում ... 99.9% մանկավարժական կրթություն չեն ունենում... չնայած հետևում են որոշակի ինստրուկցիաների, դրանք հիմնականում թերի կրթություններ են... եթե ստատիստիկան նայես, կտեսնես պատճառները հոմսքուլինգի... կրոնական, յասարակության հանդեպ անվստահության, կրթական համակարգին չվստահող... սրանք հետամնացության ու պարանոյայի հետևանք են ու ոչ մի նորարարություն էստեղից սպասել չես կարող, էսի փաստ ա... ծնողն ուզում ա երեխային իր պատկերով դաստիրակի... անբնական չի, ես էլ եմ տենց, բայց իրանց դեպքում դա հիվանդագին ա ու կարա նույնիսկ վնասի եթե երկար տևի...

Մեֆ ջան, մեր մեջ ասած, իմ հանրակրթական դպրոցի տարրական դասարանների դասատուն մամաս էր, ու հեչ դժգոհ չեմ Լավ, կատակը մի կողմ․ ու՞ր են էդ ստատիստիկաները։ Հա հնարավոր ա, որ հոմսքուլինգ անողների մեջ կտցրած, աղանդավորական պատճառներ էլ լինեն։ Բայց ի՞նչ հիմնավորմամբ ու փաստերով ես պնդում որ հոմսքուլինգ անողների մեջ չկան նորարարներ ու մարդիկ, որոնք ավելի բարձր պահանջներ ունեն իրենց երեխայի կրթության նկատմամբ, քան էսօրվա հանրային կրթությունն ա տալիս իր սահմանափակումներով ու պրոբլեմներով ու ծնողը տեսնում ա, որ ավելի լավ արդյունքների կարա հասնի սեփական ուժերով։
Մեֆ ջոկում ե՞ս, գրածդ զուտ էմոցիոնալ վերաբերմունք ա, փաստարկում չկա։ Ոնց որ արդեն էդ օրինակը բերվեց․ էն որ մեկը կարող ա պարանոյիկ լինի ու դանակով հարևանին սպանի, չի նշանակում, որ մարդկանց պետք չի դանակ օգտագործելու իրավունք տալ։
Դու ասում ես՝ ծնողը հաճախ մանկավարժական կրթություն չունի, բայց մյուս կողմից էլ, դպրոցի դասատուն հաճախ մոտիվացիա չունի երեխուն առավելագույնը տալու, էլ չասած, որ 30 հոգանոց դասարանում ինդիվիդուալ մոտեցման հնարավորությունը խիստ սահմանափակ ա նույնիսկ խիստ մոտիվացիայի դեպքում։ Մինչդեռ նման քայլի գնացող ծնողը առնվազն խիստ մոտիվացիա ունի, էլ չասած, որ սովորաբար էդ քայլին գնում են ահագին կրթված մարդիկ, որոնք կարողանում են համեմատել ու տեսնել, որ ավելի լավ արդյունք կարան տան, քան միջին ստատիստիկ դասատուն։

... մրցակցություն, փորձի փոխանակում, կիսվել (sharing)...

էս հատկությունները կրթության ու սովորելու մոտիվացիայի հիմքն ու շարժիչ ուժերն են... եթե դրանք հանես, կրթությունը դառնում ա թերի... դպրոց չեն գնում ինֆորմացիա ստանալու կամ սովորելու համար, այլ կրթվելու...

Կարծում եմ երեխայի հետաքրքրասիրությունն ու գիտելիքի ծարավը շատ ավելի ուժեղ ու առողջ ստիմուլ են, քան մրցակցությունը‎‎։ Ինչ վերաբերվում ա փորձի փոխանակմանը ու sharing–ին, չգիտեմ արդյոք կարացե՞լ էս հարցազրույցի պատասխանները, բայց դրանցից իմ տպավորությունն էն էր, որ իր ներկայացրած հոմսքուլինգի դեպքում երեխեքը բոլ–բոլ շփվում ու փորձի փոխանակում են ունենում։ Համենայն դեպս իր ներկայացրած հոմսքուլինգը չորս պատի մեջ փակվել չէր։

դպրոցը դա հասարակության ու երկրի հիմքն ա, էդըեղից են սկսում բոլոր առաջադեմ գաղափարները, հասարակության մեջ դրական ու հեղափոխական փոփոխությունները, բոլոր գիտական, արվեստի ու փիլիսոփայության էքսպերիմենտները... ցանկացած նորարարություն որևէ բնագավառում, ձգտում ա մտնել դպրոց, կամ ստեղծել իրենց դպրոցը...

Եթե խոսքը ընդհանրապես կրթության ու դպրության մասին ա, լիովին համաձայն եմ, բայց հաստատ հանրակրթական դպրոցով չի սկսել ու չի սահմանափակվում էս աշխարհի զարգացումը, փոփոխություններն ու առաջադեմ գաղափարները

հոմսքուլինգը ծնողի անձնական ամբիցիաների բավարարումից ու իրենց հասարակությունից վեր դասելուց բացի ուրիշ ոչ մի բան չի նշանակում ու երեխային ոչ մի բան էլ չի տալիս ավել քան դպրոցը... երեխային հասարակությունից մեկուսացնելով (մասամբ իհարկե) կրթությունը չի լավանա երբեք... կարող ա որոշ ակադեմիկ գիտելիքներ ունենա, ոչ ավել, բայց skill-եր չի ունենա...

Մեֆ ջան, հասարակությունից մեկուսացնելու առումով էլի լրիվ համաձայն եմ, մարդը հասարակական էակ ա ու մեկուսացումը սովորաբար լավ հետևանքներ չի ունենում։ Բայց նորից, հարցազրույցի հյուրի ներկայացրած հոմսքուլինգում ես մեկուսացում չեմ տեսնում։

ինչ վերաբերվում հանրակրթական համակարգի թերի լինելուն, ապա դա բնական ա, հասարակությունը միշտ էլ զարգանում ա ու դրա հետ զուգահեռ նաև մնացած բնագավառները՝ տրանսպորտ քաղաքաշինություն և այլն... թերի հանրակրթական համակարգը հոմսքուլինգի արդարացում չի... ավելի լավը չի սարքում...

էսի չեմ հորինում... էսի հազարամյակների ընթացքում ապացուցված ու վերահաստատված ճշմարտություն ա...

Էն որ հասարակությունը հա էլ զարգանում ա, այդ թվում նաև հանրային կրթությունը, դրա դեմ ոչ մեկ բան չասեց։ Չնայած կոնկրետ հանրային կրթությունը իր մեյնսթրիմ վիճակով իմ կարծիքով ահագին հետ ա ընկել այլ ոլորտների տեմպերից։ Բայց էն որ էսօրվա հանրային դպրոցը կրթության միակ ու լավագույն մեթոդն ա, էդ արդեն հաստատ հազարամյակների ընթացքում ապացուցված ճշմարտություն չի։ Նախ և առաջ, որտև ներկայիս հանրային դպրոցի մոդելը սկի հազարամյակի պատմություն չունի

[Mephistopheles]

Նախ ևս մեկ անգամ շեշտեմ, որ ես հոմսքուլինգի անցնելու կոչ չեմ անում ու կոչ չեմ անում վերացնել դպրոցները։ Բոլորովին‎։ Ընդամենը ասում եմ, որ հոմսքուլինգը կամ հայերեն ասած տնային կրթությունը գոյության իրավունք ունի ու ծնողը պիտի իրավունք ունենա դա ընտրելու։


Ինչի՞։ Փաստարկներ կա՞ն։ Սկսենք նրանից, որ եթե կրթության մեթոդների մեջ նորարարություն չաներ մարդկությունը, կարող ա ես ու դու դեռ տեր–թոդիկյան դպրոցում սովորեինք կամ ընդհանրապես հանրային կրթությունը գոյություն չունենար։ ՈՒ նկատենք, որ ներկայումս էլ կրթական համակարգում անընդհատ տարբեր փորձեր արվում են։ ՈՒ տնային կրթությունը տարբերակներից մեկն ա։ ՈՒ հոմսքուլինգն էլ զարգանում ա․ էսօրվա հոմսքուլինգը ու հարյուր տարվա հոմսքուլինգը նույն մակարդակի վրա չեն։ Էս ինֆորմացիոն դարում փորձի փոխանակումը ահագին հեշտացել ա ու էդ ոլորտում էլ ահագին գիտելիք ա կուտակվել։

Փաստն էն ա որ հոմսքուլը կրթական համակարգին ոչ մի բան չի ավելացրել… հոմսքուլ անում են որովհետև եղածը կամ նորը մերժում են… նորարարությունը էն ա երբ տեղը մի բան ես առաջարկում հոմսքուլը չի առաջարկում, այլ մերժում ա ու խուսափում ա…

Հարցը սենց դնեմ ինչ նոր բան ա հոմսքուլը մինչև հիմա մտցրել… հասկամում եմ ընտրության հնարավորության անհրաժեշտությունը, բայց դու չես կարող հիմնավորել հոմսքուլինգի նորարարական բնույթը… հնարավոր չի…

Մեֆ ջան, մեր մեջ ասած, իմ հանրակրթական դպրոցի տարրական դասարանների դասատուն մամաս էր, ու հեչ դժգոհ չեմ Լավ, կատակը մի կողմ․ ու՞ր են էդ ստատիստիկաները։ Հա հնարավոր ա, որ հոմսքուլինգ անողների մեջ կտցրած, աղանդավորական պատճառներ էլ լինեն։ Բայց ի՞նչ հիմնավորմամբ ու փաստերով ես պնդում որ հոմսքուլինգ անողների մեջ չկան նորարարներ ու մարդիկ, որոնք ավելի բարձր պահանջներ ունեն իրենց երեխայի կրթության նկատմամբ, քան էսօրվա հանրային կրթությունն ա տալիս իր սահմանափակումներով ու պրոբլեմներով ու ծնողը տեսնում ա, որ ավելի լավ արդյունքների կարա հասնի սեփական ուժերով։
Մեֆ ջոկում ե՞ս, գրածդ զուտ էմոցիոնալ վերաբերմունք ա, փաստարկում չկա։ Ոնց որ արդեն էդ օրինակը բերվեց․ էն որ մեկը կարող ա պարանոյիկ լինի ու դանակով հարևանին սպանի, չի նշանակում, որ մարդկանց պետք չի դանակ օգտագործելու իրավունք տալ։
Դու ասում ես՝ ծնողը հաճախ մանկավարժական կրթություն չունի, բայց մյուս կողմից էլ, դպրոցի դասատուն հաճախ մոտիվացիա չունի երեխուն առավելագույնը տալու, էլ չասած, որ 30 հոգանոց դասարանում ինդիվիդուալ մոտեցման հնարավորությունը խիստ սահմանափակ ա նույնիսկ խիստ մոտիվացիայի դեպքում։ Մինչդեռ նման քայլի գնացող ծնողը առնվազն խիստ մոտիվացիա ունի, էլ չասած, որ սովորաբար էդ քայլին գնում են ահագին կրթված մարդիկ, որոնք կարողանում են համեմատել ու տեսնել, որ ավելի լավ արդյունք կարան տան, քան միջին ստատիստիկ դասատուն։

ստեղ կար հղումը, էդտեղից եմ նայել… բացի դրանից իմ անձնական փորձառությունն էլ կա ուղղակի դրա վրա չեմ հիմնվել…

եթե մարդը ավելի բարձր կրթական պահանջներ ունի, ապա 100% դպրոցը ոչ միայն չի խանգարի այլև կօգնի… սա ես ասում եմ իմ անձնական փորձից ելնելով սովետական սիստեմից, ամերիկյան սիստեմից ու իմ երեխաների փորձից… իմ անձնական փորձը ցույց ա տվել որ ինչքան կրթված ա ծնողն ու բարձր կրթական պահանջներ ունի, էնքան գնահատում ա դպրոցի դերն ու ամեն ինչ անում ա որ երեխան, լավ, ճիշտ ու համապատասխան դպրոց գնա… ուսուցիչներն իրենց երեխաներին դպրոց են ուղարկում… մանկաբուժն իր երեխային մանկաբուժի ա տանում…

անհատական մոտեցումն իհարկե լավ բան ա, բայց դա բոլորովին չի նշանակում որ քո ծնողը կարա էդ մոտեցումը ցուցաբերի… էտի սխալ կարծիք ա… ոս անհատական մոտեցում ստացել եմ, իմ երեխաներն էլ են ստացել որովհետև աշծատել ենք դպրոցի ու դասատուների հետ… էսի իմ անձնական փորձն ա ու ասեմ դասատուները սիրում են ծնողի ներգրավվածությունը…

դասարանում երեխան սովորում ա խմբով աշխատել, տալ-ստանալ, սովորել-սովորեցնել… սրանք ուսման ու կրթության պրոցեսներ են… երեխան պետք ա հասկանա որ իր վրա ուշադրություն ա գալիս երբ որ մի բան լավ ա անում, տալիս ա, ներդնում ա, ոչ թե որովհետև ինքը անհատականություն ա ու տենց էլ պետք ա լինի… էդ էգոիզմ ա դաստիրակում…

Մաման, ծնողը դասատուին չի փոխարինի… ախպերդ էլ ընկերոջդ… լավ կամ վատ դասատու հա էլ կա, էդ պատճառ չի… Ծնողի մոտիվացիան դեռ չի նշանակում որ ինքն ավելի լավ դասատու կարա լինի… ի դեպ ասեմ, ես էլ եմ դաս տալիս…

ես էս բանավեճի մեջ շահ չունեմ Արշակ ջան, ոչ էլ երեխա ունեմ դպրոցական տարիքի… ես ավելի սառն եմ նայում…

Կարծում եմ երեխայի հետաքրքրասիրությունն ու գիտելիքի ծարավը շատ ավելի ուժեղ ու առողջ ստիմուլ են, քան մրցակցությունը‎‎։ Ինչ վերաբերվում ա փորձի փոխանակմանը ու sharing–ին, չգիտեմ արդյոք կարացե՞լ էս հարցազրույցի պատասխանները, բայց դրանցից իմ տպավորությունն էն էր, որ իր ներկայացրած հոմսքուլինգի դեպքում երեխեքը բոլ–բոլ շփվում ու փորձի փոխանակում են ունենում։ Համենայն դեպս իր ներկայացրած հոմսքուլինգը չորս պատի մեջ փակվել չէր։

ծարավը գալիս ա մրցակցությունից, համագործակցությունից ու միջավայրից… մարդու պահանջները մեծ մասամբ հասարակության մեջ գտնվելու ու հարաբերվելու արդյունք ա… մենք տղերքով ժամերով վիճում էինք ու հետո գրքերը քրքրում որ տեսնենք ով էր ճիշտ… էտի դառել էր կյանքի ձև…

Եթե խոսքը ընդհանրապես կրթության ու դպրության մասին ա, լիովին համաձայն եմ, բայց հաստատ հանրակրթական դպրոցով չի սկսել ու չի սահմանափակվում էս աշխարհի զարգացումը, փոփոխություններն ու առաջադեմ գաղափարները

Ամեն ինչ հենց նախակրթական հանրակրթականից ա սկսում… որովհետև դրանք են ապագա ուսանողները… հո դրսից չե՞ն բերում…

Մեֆ ջան, հասարակությունից մեկուսացնելու առումով էլի լրիվ համաձայն եմ, մարդը հասարակական էակ ա ու մեկուսացումը սովորաբար լավ հետևանքներ չի ունենում։ Բայց նորից, հարցազրույցի հյուրի ներկայացրած հոմսքուլինգում ես մեկուսացում չեմ տեսնում։

ինքը հո չի՞ ասելու "մեկուսացնում եմ…" հոմսքուլինգի ամենաէական հատկությունը հենց էն ա որ երեխան ակամայից մեկուսանում ա… ընդորում ավելի լավ կրթություն չի ստանում, այլ ստանում ա ծնողին բավարարող կրթություն… սրանք տարբեր բաներ են…

Էն որ հասարակությունը հա էլ զարգանում ա, այդ թվում նաև հանրային կրթությունը, դրա դեմ ոչ մեկ բան չասեց։ Չնայած կոնկրետ հանրային կրթությունը իր մեյնսթրիմ վիճակով իմ կարծիքով ահագին հետ ա ընկել այլ ոլորտների տեմպերից։ Բայց էն որ էսօրվա հանրային դպրոցը կրթության միակ ու լավագույն մեթոդն ա, էդ արդեն հաստատ հազարամյակների ընթացքում ապացուցված ճշմարտություն չի։ Նախ և առաջ, որտև ներկայիս հանրային դպրոցի մոդելը սկի հազարամյակի պատմություն չունի

խոսքը ընդհանրապես դպրոցի մասին ա, իսկ հանրակթայինն ամենամատչելին ա… հոմսքուլինգը ոչ թե հանրակրթականի դեմ ա այլ դպրոցի… ուշադիր որ կարդաս իրա գրածը կտեսնես… ամբողջ կրթական համակարգի որի մեջ մտնում ա հանրային և մասնավոր դպրոցները…

[Տրիբուն]

Նախ ևս մեկ անգամ շեշտեմ, որ ես հոմսքուլինգի անցնելու կոչ չեմ անում ու կոչ չեմ անում վերացնել դպրոցները։ Բոլորովին‎։ Ընդամենը ասում եմ, որ հոմսքուլինգը կամ հայերեն ասած տնային կրթությունը գոյության իրավունք ունի ու ծնողը պիտի իրավունք ունենա դա ընտրելու։

Արշ ջան, կներես, մնացածը չեմ կարդում, քանի որ մեկնարկային դրույթդ սխալ ա։ Ի միջի այլոց, մեր էս homeschooling ընկերն էլ ա էս փաստարկը բերում։

Ուրեմնս, կրությունը մարդու ֆունդամենտալ իրավունքներից մեկն ա։ Թողնել էտ լրիվ ծնողի հայեցողությանը, նշանակում ա նաև թողնել, որ ասենք կրոնական ֆանատիկ ծնողը որոշի որ իրա երեխեն մենակ Աստվածաշունչ կամ Ղուրան պիտի կարդա, մի անգրագետ չոբան կորոշի, որ իրա երեխուն վաբշե գրել-կարդալ պետք չի, ու պետք ա հոմսքուլինգ անել, որ մենակ լավ ոչխար խուզել սովորի, մի խիստ մեր ակումբցիների սիրած ինտրովերտ գլխանց որոշի, որ իրա երեխեն էլ ա ինտրովերտ, ու պիտի տնից դուրս չգա, մարդու բարև չտա, մենակ նաուշնիկներն ականջներին հեծանիվ քշի, որ մեկը օգնություն կանչի, չլսի, կամ հետևից մեքենան սիգնալ տա, էլի չլսի, քցեն տակը, մեռնի ․․․

Դպրոցը, մենակ մաթեմ ու հայոց սովորացնելու տեղ չի։ Էտ տեղ ա, որը մարդուն նաև սովորեցնում ա ինտեգրվել հասարակությանը։ Ու վաբշե մինչև դպրոցը, նաև մանկապարտեզը։ Էտ մարդուն ցույց ա տալիս, որ ինքը մենակ չի, որ էս աշխարհը մենա իրա, իրա մամայի-պապայի, փիսոյի ու փլեյսթեյշնի մասին չի։ Դպրոցը հասարական վայր ա, իսկ մարդը, տնից-տեղից հեռու, հասարական էակ ա, ու ինքը եթե հասարակությունից ակնկալիքներ ունի, ուրեմն պիտի նաև նպաստի էտ հասարակության զարգացմանն ու կայացմանը։ Դպրոցում երեխեն տեսնում ա իրա նմաններին, իրանց հետ մրցակցության մեջ ա մտնում, կրթվում ա որպես կոլեկտիվի անդամ։ Հիմա չասեք կոմինիզմի դասեր եմ տալիս - աշխարհքիս լավագույն հասարակությունները էսօր նրանք են, որտեղ կոլեկտիվ օգտակարությունն ավելի կարևոր ա, քան անհատականը։

Ես չեմ բացառում, ավելի շուտ համոզված եմ, որ դպրոցական կրթությունը կարա թերություններ ունենա։ Բայց դպրոց կոչվածը, այսինքն էն վայրը որտեղ մարդը առաջին անգամ իրա նմանների հետ սկսում ա իրան շրջապատող աշխարհի մասին գիտելիքներ ձեռք բերել, քաղաքակրթության մեծագույն ձեռքբերումներից ա։ Ու գլուխը պատին ա տվել էն մարդը, որը մեզ, հանրակրթական դպրոց գնացածներիս կարա մեղադրի կաղապարված լինելու կամ դոգմատիկ պատկերացումներ ունենալու մեջ։ Թող ընկնի ձեռս, հակակաղապարեմ մինչև բոլոր դոգմատիկ հիմքերը։

[Աթեիստ]

ՈՒ ընդհանրապես, կրոնական աղանդավորության դեմ գիտելիքով պայքարելու փոխարեն բռնությամբ պայքարելը արդեն իսկ սթափ գիտակցության, ինտելեկտի ու քաղաքակրթության անճարություն ու պարտություն ա նշանակում։ Էն որ բազմաթիվ զարգացած երկրներում աղանդները բռնի ձևով չեն արգելում, դրա պատճառը ոչ թե էն ա, որ էդ աղանդները օգտակար են համարվում, այլ հասկանում են, որ բազմակարծության բռնի սահմանափակումը ինչ աղետալի հետևանքերի կարա բերի։ Հիմար մտքի դեմ պայքարի ամենաարդյունավետ ձևը մտքի սխալ լինելը հիմնավորելն ա, ոչ թե հիմար միտքն արգելելը։

Արշ, նույնիսկ եթե կրոնը չեն արգելում, արգելում են ծնողների տնօրինել իրանց երեխայի կյանքն ու առողջությունը։ Ոչ թե համոզելով, այլ «չորով»։ Որտև գիտեն, որ մեծամասնությունը դեբիլ ա, դեղի տեղը աղոթելու ա։
Ու դրանք հոմսուալինգի դեպքում երեխու ֆիզիկականից բացի հոգեկաննի հերն են անիծելու։ Նենց որ կրոնական պատճառերով հոմսքուոլինգ անելու հիման ես արդեն ծնողներին երեխեքից կզրկեի։

Թեմայում լիքը քննարկվում են հանրակրթականի թերությունները, որտև դա գոնե ինչ որ սիստեմ ա, որոշակի աշխատաոճով։

Հոմսքուլինգը, ոնց հասկանում եմ, ամեն մեկի դեպքում էնքան անհատական ա, որ չես կարա երևությի մասին ընդհանուր ինչ որ արտահայտություն անես։
Ինչ որ ինֆորմացիա կարար տար չոր վիճակագրությունը, որն էլ փաստորեն բացակայում ա։

Սովետում տենց բան իհարկե չի եղել, բայց ամերիկյան ֆիլմերում տեսնում եմ, որ գրքեր են քննարկում, դասրանում ամեն մեկը սեփական տեսանկյունից ա դիտարկում գրքի հերոսների վարքը։
Հիմա որ փորձում եմ պատկերացնեմ, որ էդ քննարկմանը սաղ-սաղ 2 հոգի ա մասնակցում, որոնցից փոքրն էլ հիմնականում ընդօրինակելու ա մեծին, էդ քննարկման սաղ իմաստը վերանում ա։

Չգիտեմ, եթե մինչև էս քննարկումը ես էլ հա մտածել եմ, որ անհատական պարապելն ավելի արդյունավետ կլներ, բայց հիմա սկսեցի կասկածել։
Չգիտեմ, միգուցե ինֆորմացիան քիչ ա, տեսնել ա պետք, բայց էսօրվա վճարովի դպրոցի ապահոված չափավոր անհատական մոտեցումը լրիվ բավարարում ա։

[Արշակ]

Արշ, նույնիսկ եթե կրոնը չեն արգելում, արգելում են ծնողների տնօրինել իրանց երեխայի կյանքն ու առողջությունը։ Ոչ թե համոզելով, այլ «չորով»։ Որտև գիտեն, որ մեծամասնությունը դեբիլ ա, դեղի տեղը աղոթելու ա։
Ու դրանք հոմսուալինգի դեպքում երեխու ֆիզիկականից բացի հոգեկաննի հերն են անիծելու։ Նենց որ կրոնական պատճառերով հոմսքուոլինգ անելու հիման ես արդեն ծնողներին երեխեքից կզրկեի։

Հլը պատկերացրու որ դպրոցում որոշում են կրոնական քարոզ անեն (ինչը հիմա անում են հայկական դպրոցներում), դու էլ, աթեիստ լինելով, չես ուզում երեխուդ գլուխը կրոնով հարթուկեն ու կրոնական պատճառներով որոշում ես հոմսքուլինգ անել։ Քեզ զրկե՞ն երեխեքիցդ։

Ինչ վերաբերում ա չորով արգելելուն երեխայի կյանքն ու առողջությունը վտանգելը, հա, էդ ծայրահեղ դեպք ա, չնայած խիստ կասկածելի ա չորով արգելելու արդյունավետությունը‎։ Ասենք կարծում եմ շատ ավելի արդյունավետ ա չափահասների մեջ գիտակցություն սերմանել, որ երեխուն ծեծելը շատ շատ վատ ա, քան թե փորձել քրեականացմամբ երեխուն մոր ձեռից առնել։ Էդ ունքի տեղը աչք հանել կարա լինի։
ՈՒ ընդհանրապես, երեխայի կյանքն ու առողջությունը սենց թե նենց ծնողն ա տնօրինում։ ՈՒ առողջ ու երջանիկ երեխաներ ունեցող հասարակության բանալին ծնողին կրթելու մեջ ա, ոչ թե երեխուն ծնողի ձեռից վերցնելու։ Կարող ա՞ վաղն էլ «հասարակությունը» որոշի, որ ծնողը ծնեց պրծավ, ֆյսո, ապրես, դու քո գործը արիր, բայց երեխուն տանում ենք, որ երեխու ինդիվիդուալիզմի վրա քո սեփական գաղափարներով ու ապրելակերպով չազդես։ Մենք ավելի լավ գիտենք քո երեխու համար լավը որն ա։
Իհարկե ծայրահեղացնում եմ, որպեսզի ցույց տամ թե ուր կարա գնա տենց մոտեցումը։

Սովետում տենց բան իհարկե չի եղել, բայց ամերիկյան ֆիլմերում տեսնում եմ, որ գրքեր են քննարկում, դասրանում ամեն մեկը սեփական տեսանկյունից ա դիտարկում գրքի հերոսների վարքը։
Հիմա որ փորձում եմ պատկերացնեմ, որ էդ քննարկմանը սաղ-սաղ 2 հոգի ա մասնակցում, որոնցից փոքրն էլ հիմնականում ընդօրինակելու ա մեծին, էդ քննարկման սաղ իմաստը վերանում ա։

Ամերիկյան կինոներում իդեալականացված երազանք–ուսուցչի կերպար են ցույց տալիս։ Օրինակ ի՞նչ ես կարծում․ Հայաստանի հանրային դպրոցներում քանի՞ տոկոս են կազմում երեխեքի ինդիվիդուալիզմը խրախուսող քննարկում կազմակերպող դասատուները ու քանի տոկոս՝ իրանց սեփական գաղափարները առաջ առաջ բրդողները։

[Արշակ]

Ընդհանրապես, ցանկացած ծնող ուզում ա իր երեխուն իր պատկերացրած լավ գաղափարներով ու աշխարհայացքով դաստիարակի ու տա իր պատկերացրած լավ կյանքի առավելագույնը։ Ոչ ոք իր երեխուն ուրիշի գաղափարներով չի դաստիարակում։
Նույն ձևով դպրոցը փորձում ա տվյալ հասարակության, պետության պատկերացրած օգտակար գաղափարները սերմանի երեխեքի մեջ։

Ծնող կա, որ գիտի որ ինքը անգրագետ ա, կամ բավարար կրթություն չունի ու հանրային դպրոցին ավելի ա վստահում, քան ինքը կարող ա տալ իր երեխուն միայնակ։ Ծնող կա, որ ուղղակի ֆիզիկապես չի կարող, ժամանակ ու ռեսուրսներ չունի իր երեխուն ինքնուրույն կրթելու ու հանրային դպրոց ա ուղարկում։ Էս բոլորը նորմալ դեպքեր են։ ՈՒ հենց դրա համար էլ հանրային դպրոցը գոյություն ունի

Բայց ծնող կա, որ բավարար կրթություն ու նաև կարևոր ա՝ ռեսուրսներ ունի ու տեսնում ա, որ ինքը կարող ա իր երեխային ավելի լավ կրթություն ու միջավայր ապահովի քան իր քուչում գտնվող հանրային դպրոցը։ ՈՒ լրիվ նորմալ ա, որ ծնողն էդ դեպքում ընտրի հոմսքուլինգը։
Իմ ասածը էս ա. պետք չի նման ծնողին զրկել էդ իրավունքից

[Աթեիստ]

Եթե ծնողն էլ ուսուցիչների նման ատեստացիա անցնի, էդ դեպքում պետությունն ասի, հարց չկա, դու կարաս տանը պարապես։
Բայց ոչ թե ով ուզի, որոշի, որ ինքը բավականին խելացի ա, որ դպրոցին փոխարինի։

[Sambitbaba]

Համաձայն եմ, որ հոմսքուլինգի մեջ ոչ մի նորարարություն էլ չկա: Բայց կարծում եմ, որ եթե այն նորից լույս աշխարհ է եկել, ուրեմն դա պատահականություն չէ: Ուրեմն, իրոք որ լուրջ խնդիրներ կան հանրակրթական համակարգում...
Եվ ուրեմն հարկ չկա հոմսքուլինգը բնութագրել որպես, կոպիտ ասած, աղանդ, ու մի կողմ քաշվել:
Ինձ թվում է, լավ է, որ թույլատրելի է հոմսքուլինգը: Բայց ավելի լավ կլիներ, եթե նախքան թույլատրելը, այն լա՜վ զտվեր ամեն հակա-համամարդկային գաղափարներից, լինի դա կրոն, թե աթեիզմ, թե քաղաքականություն, թե մի այլ բան: Այս առումով շատ իմաստուն էր Աթեիստի "Նենց որ կրոնական պատճառերով հոմսքուլինգ անելու հիման ես արդեն ծնողներին երեխեքից կզրկեի" արտահայտությունը:

Ինձ թվում է, որ կոնկրետ այս դեպքում, կարդալով մեր զրուցակցի գրառումները, կարելի է վստահ լինել, որ նրա երեխաներին առանձնապես վատ ոչինչ չի սպասվում, այսինքն, նրա երեխաներն էլ ընդամենն այն վտանգների տակ են կանգնած, ինչ սովորական դպրոցներում... Բայց լրիվ համաձայն եմ Չուկի հետ էլ, որ մեկ նորմալ ծնող-ուսուցչին կարող է հայրյուր և մեկ աննորմալն ընկնել... Ուստի, հոմսքուլինգը պետք է լինի խստիվ հսկողության տակ՝ "шаг влево, шаг вправо - щитаестся побегом" կարգավիճակի:

Ուղղակի...
Գիտե՞ք, թե հիմնականում ինչն է ինձ հետ պահում հոմսքուլինգի գաղափարից...

Երեխաներին կրթելու, դաստիարակելու ժամանակաշրջանը՝ մեզանից համարյա յուրաքանչյուրի դեպքում համապատասխանում է մեր սեփական կյանքի այն ժամանակաշրջանին, երբ ինքներս դեռևս բավականաչափ ոչ գիտելիքներ ու ոչ էլ փորձ ունենք երեխա դաստիարակելու համար, և այդ պատճառով հազար ու մի սխալ կարող ենք գործել: Իսկ դպրոցները՝ թող ոչ կատարյալ, բայց որոշակի փորձ, ինչ խոսք, որ արդեն ունեն...

[Chuk]

Արտ, հաճախ էն ինչ հասարակությունը «կտցրածություն» ա համարում, կարա ինչպես դեստրուկտիվ աղանդ լինի, էնպես էլ տվյալ ժամանակի միջին հասարակությունից առաջ աընկած, ավելի զարգացած այլախոհություն և այլն։ ՈՒ հասարակությունը ոչ միշտ ա, որ կարա իր ներկա գիտակցությունից վեր թռնելով գնահատի, թե որ դեպքի հետ գործ ունի։

Ծնողներին օրենքով արգելելով, շանս չտալով որ իրանց երեխաներին իրանց պատկերացրած այընտանքային կրթությունը տան դու փաստացի այլակարծությանը դրսևորվելու հնարավորությունից զրկում ես։ ՈՒ էդ շատ վտանգավոր բան ա։ Աշխարհը այլակարծության շնորհիվ ա զարգանում։ Նոր պրոգրեսիվ գաղափարները միշտ էլ սկզբում այլակարծություն են լինում ու հաճախ «կտցրածություն» որակվում։
Այլակարծության սահմանափակումը եթե սկզբունքորեն չի մերժվում, կարա հանգեցնի Սովետի, ենթադրյալ Հյուսիսային Կորեայի և այլն, ուր «կտցրածության» պատճառով միլիոնավոր կյանքեր են խեղվել ու խորտակվել։
ՈՒ հա, եթե նույնիսկ այլակարծությունը (որը ինքնին ըստ սահմանման փոքր տոկոս ա կազմում) թույլ տալու դեպքում ռիսկ կա, որ էդ այլակարծության ինչ–որ դեպքերում երեխայի աշխարհընկալում կարա խեղվի, միևնույն ա, դրա վնասն անհամեմատելի ա միլիոնավոր կյանքերի խեղման ու համընդհանուր դեգրադացման հետ, երբ որ այլակարծությունը սկսում ա օրենքով արգելվել։

ՈՒ ընդհանրապես, կրոնական աղանդավորության դեմ գիտելիքով պայքարելու փոխարեն բռնությամբ պայքարելը արդեն իսկ սթափ գիտակցության, ինտելեկտի ու քաղաքակրթության անճարություն ու պարտություն ա նշանակում։ Էն որ բազմաթիվ զարգացած երկրներում աղանդները բռնի ձևով չեն արգելում, դրա պատճառը ոչ թե էն ա, որ էդ աղանդները օգտակար են համարվում, այլ հասկանում են, որ բազմակարծության բռնի սահմանափակումը ինչ աղետալի հետևանքերի կարա բերի։ Հիմար մտքի դեմ պայքարի ամենաարդյունավետ ձևը մտքի սխալ լինելը հիմնավորելն ա, ոչ թե հիմար միտքն արգելելը։

Իսկ էն, որ հանրակրթական դպրոցը լուրջ ռեֆորմների կարիք ունի, ինձ թվում ա ոչ մեկ չի ժխտի։ ՈՒ տնային ուսուցումը նորարարության հրաշալի դաշտ ա, որի արդյունքները կարող են ի վերջո կիրառվել հանրային դպրոցում ու զարգացնել այն։

Բնականաբար ոչ ոք չի ասում թե եկեք փակենք հանրային դպրոցը։ Երկուսն էլ կարող են համատեղ գոյություն ունենալ, ու ծնողը ընտրության հանարավորություն ունենա։

Արշ ջան, այլակարծությունն, այո՛, հաճախ խթան ա լինում աշխարհի զարգացման համար: Բայց այլակարծությունն ինքն իրանով աշխարհի զարգացման միջոց չի, ու կարող ա նաև աշխարհի հետընթացների պատճառ դառնա:

Ավելին, այլակարծության ու փնտրտուքի համար հոմսքուլինգը ոչ միայն անհրաժեշտ պայման չի, այլ նույնիսկ հնարավոր ա, որ խոչընդոտ ա: Նայի, Արշ ջան, եթե կան կայացած հիմունքներ, ձևեր, նորմաներ, դու չես կարող լուռ դրանց վրա խաչ քաշել ու անցնել առաջ: Էդ դեպքում առավելագույնը դու կսկսես հեծանիվ նորից հայտնաբերելուց: Դու չես կարող հերքել հիմիկվա ամողջ բժշկությունը, նոր ուղղություն զարգացնելու համար: Չես կարող հերքել ֆիզիկայի մինչ հիմա եղած բոլոր կանոնները, նոր գյուտեր անելու համար, չես կարող ջնջել մի կողմ գցել մաթեմատիկան՝ նոր գործիքակազմ ստանալու համար ու էսպես շարունակ:

Դպրոցներում ռեֆորմների փորձ անողները քիչ չեն: Իրանք ոչ թե ամբողջովին հերքում են նախորդը, այլ նոր փորձեր են անում: Ու աշխարհում, նույնիսկ Հայաստանում քիչ չեն փորձարարական դպրոցները, որոնց մի մասը հաջողության է հասնում, մյուս մասը ոչ, հաջողության հասածների մի մասն էլ որոշակիորեն իր փորձը տարածում ա աշխարհում: Սա ա ձևը: Հոմսքուլը դա չի անում, հասարակ պատճառով, հոմսքուլ ընտրում են ոչ թե ռեֆորմերները, այլ էս կամ էն պատճառով հանրակրթական դպրոցից դժգոհները, ովքեր մտածում են ՄԻԱՅՆ ՈՒ ՄԻԱՅՆ ԻՐԵՆՑ ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ, այլ ոչ թե ընդհանուր ռեֆորմների մասին: Իրանք իրանց երեխուն ուզում են տալ լավագույնը, որը մարդկայնորեն կարող ա ընդունելի ա, բայց չպետք ա շփոթել ու իրանց տալ ռեֆորմերներ, այլախոհներ անունները:

Եթե քեզ հետաքրքիր ա, այդ ալտերնատիվ դպրոցների օրինակներից էլ կարող ենք խոսել, որ տեսնես, որ կա ռեֆորմների փորձեր ու ռեալ օրինակներ: Ու որ դրանք ամենևին հոմսքուլինգից չեն գալիս:

Եթե փորձեմ հակիրճ լինել, հոմսքուլի դրական ու բացասական խնդիրներից խոսելուց իսպառ պետք ա մոռանանք ռեֆորմների մասին թեզերը. դրանք ընդհանրապես հոմսքուլինգի նպատակներից չեն:

Ու այո, էս ամենը պետք ա ՀՍՏԱԿ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳՎԻ ՕՐԵՆՔՈՎ: Պետք ա լինեն շատ կուռ ՎԵՐԱՀՍԿՈՂՈՒԹՅԱՆ ՄԵԽԱՆԻԶՄՆԵՐ: Ու հոմսքուլինգի ցանկացած տարբերակ, որը կհակասի ասենք երկրի գլխավոր օրենքին (օրինակ կրթություն ստանալու ֆունդամենտալ իրավունքը, որտև ասենք Պողոսը կարող ա համարի, որ Ֆիզիկան հակաաստվածային է ու իր երեխան չպետք ա դա սովորի), պետք ա հստակ օրենքով արգելվի: Այլ տարբերակ չկա, չի կարելի ասել «բայց սա կարող ա ռեֆորմ առաջացնի» ու թողնել, որտև դրանով դու կոնկրետ մի երեխու հստակ վատություն ես անում:

Իհարկե հանրակրթական դպրոցից լիքը բռակ ա դուրս գալիս: Բայց էլի օրենքն ա, որ պետք ա փորձի դա կառավարել ու նվազագույնի հասցնել: Ես էս ամենը նայում եմ էն պրիզմայով, որ պետությունը, պետական ինստիտուտներն ու հասարակությունը պատասխանատու են անհատի իրավունքների համար: Հակառակը կարճ ձևակերպմամբ բեզպրեձելն ու տգիտությունն ա:

Հիմա նորից. հոմսքուլինգի դեպքերից շատերում կարող ա երեխան ստանա թե՛ լավ կրթություն, թե՛ լավ ադապտացվի արտաքին աշխարհին, չունենա սոցիալական խնդիրներ: Բայց քանի դեռ չկա մեխանիզմ, որը սրան զուգահեռ անասուն դեպքերը չի արգելում, ինքը գլոբալ առումով արատավոր երևույթ ա:

[anslov]

Բավականին ծանրակշիռ փաստ տնային կրթության անցնելու համար:
Կարծում եմ, որ Հայաստանում այս թվերը շատ ավելի խայտառակ են ու դրանք համարյա միշտ ծածկվում են ծնողներից երեխաների ու ուսուցիչների կողմից:

Most recently, the safety issue in particular spurred
widespread interest in home schooling (Krumbine,
2004). This reflects both that, for example, one in
four American public school students has been a victim
of violence at or near their school (cited in
Richman, 1994, p. 111), and the heightened interest
in safer schooling immediately following the April 1999 shootings at Columbine High School in Littleton,
Colorado (and subsequent copycat incidents in
both Canada and the United States; see, for example,
Sink, 1999). In a Newsweek poll, 63 percent of adult
Americans said it was very or somewhat likely that a
shooting incident could happen at their local
schools.10
http://www.netzwerk-bildungsfreiheit...mainstream.pdf