Պատրիկ Մոդիանո

[StrangeLittleGirl]

Էսօր հայտարարվեց, որ 2014-ին գրականության Նոբելյանը ֆրանսիացի գրող Պատրիկ Մոդիանոյին են տալու: Երևի լավ առիթ ա իրա մասին թեմա բացելու: Մանավանդ որ ի տարբերություն անցյալ տարվա մրցանակակրի, Մոդիանոն գոնե ծանոթ գրող ա, լավն ա, ու իրա գործերից կարդացել եմ:

Դուք կարդացե՞լ եք: Ի՞նչ տպավորություններ եք ստացել: Ես մենակ «Գարնան շունն» եմ կարդացել, բավական աննշան գործ ա, բայց միանգամից երևում ա, որ հզոր գրողի ոչ ամենակարևոր գրքերից ա: Դեռ էն ժամանակներից որոշել էի էլի բաներ կարդալ, մինչև հիմա չեմ արել:

[Sambitbaba]

Շատ վաղուց կարդացել եմ "Դատավճռի մեղմացումը", "Մութ Կրպակների փողոցը", "Կորուսյալ աշխարհը" և "Օգոստոսյան կիրակիները": Ահագին ժամանակ լավ տպավորված էի, բոլորին առաջարկում էի կարդալ: Հիմա առանձնապես չի մնացել հիշողությանս մեջ, բայց համոզված եմ, որ շատերի համար մեծ հայտնություն կարող է լինել:

[StrangeLittleGirl]

Ահամ, Մութ կրպակների փողոցն արդեն քանի տեղից խորհուրդ տվեցին: Երևի հենց դա էլ կարդամ:

[StrangeLittleGirl]

Ակումբցիներ, ու՞ր եք, էկեք մի քիչ գրականություն քննարկենք: «Մութ կրպակների փողոցը» կարդացի, ահավոր լավն էր, վաղուց սենց լավ գիրք չէի կարդացել: Եթե որպես դետեկտիվ վեպ նայենք, լիքը բացեր ունի, բայց իրականում ինքնություն չունեցող մարդու ցավի մասին ա, թե ինչքան հուսահատեցնող ա առանց ինքնության ապրելը, ինչքան դժվար ա ինքնությունը գտնելը, թե ոնց ենք երևակայությանը զոռ տալիս էդ բացերը լրացնելու համար:

[Sambitbaba]

Ակումբցիներ, ու՞ր եք, էկեք մի քիչ գրականություն քննարկենք: «Մութ կրպակների փողոցը» կարդացի, ահավոր լավն էր, վաղուց սենց լավ գիրք չէի կարդացել: Եթե որպես դետեկտիվ վեպ նայենք, լիքը բացեր ունի, բայց իրականում ինքնություն չունեցող մարդու ցավի մասին ա, թե ինչքան հուսահատեցնող ա առանց ինքնության ապրելը, ինչքան դժվար ա ինքնությունը գտնելը, թե ոնց ենք երևակայությանը զոռ տալիս էդ բացերը լրացնելու համար:

Բյուր ջան, էնքան շնորհակալ եմ քեզ, որ հիշեցրիր ինձ Մոդիանոյի մասին... Հենց այս պահին վայելում եմ "Մութ կրպակների փողոցը"... Ոնց որ վաղուց մոռացված սիրելի երգդ լսես...

[StrangeLittleGirl]

Բյուր ջան, էնքան շնորհակալ եմ քեզ, որ հիշեցրիր ինձ Մոդիանոյի մասին... Հենց այս պահին վայելում եմ "Մութ կրպակների փողոցը"... Ոնց որ վաղուց մոռացված սիրելի երգդ լսես...

Սամ, դե արի մի քիչ քննարկենք էլի:
Ես սովորաբար երբ մի գիրք կարդում-վերջացնում եմ, բլոգումս գրմրում եմ, հետո սկսում եմ փնտրել, թե ուրիշներն ինչ են գրել էդ գրքի մասին: Միշտ մանթո եմ մնում, որովհետև ուրիշները լիքը բան են մեջը տեսած լինում, ես՝ չէ: Ճիշտ ա՝ ոնց որ Հեմինգուեյի դեպքում, շատ ժամանակ ձուկն ուղղակի ձուկ ա, բայց դե...
Մոդիանոյի «Մութ կրպակների փողոցի» դեպքում լրիվ հակառակ էֆեկտն էր: Կարդացածս վերլուծությունները շատ մակերեսային էին ու վերջանում էին նրանով, որ Գի Ռոլանը տենց էլ չի իմանում, թե էդ բոլոր մարդկանցից որ մեկն ա ինքը: Իսկ ինձ թվում ա՝ լավ էլ իմանում ա, բայց դա բավարար չի լինում ինքնությունը վերականգնելու համար: Մեկ էլ ասվում ա՝ էդ սաղ հիշողությունները չես հասկանում՝ իսկակա՞ն են, թե՞ մտացածին: Իմ կարծիքով, հեղինակը շատ հստակ տարբերակում ա դնում երևակայության ու վերականգնվող հիշողության միջև: Ու մեկ էլ չնայած էստեղ թեման կոնկրետ կերպարի անձնական ողբերգության մասին ա, իրականում դու տեսնում ես պատերազմի տարիների երիտասարդության ողբերգությունը, էստեղ մի այլ կորած սերունդ ա նկարագրում Մոդիանոն, բառիս բուն իմաստով կորած:

[Sambitbaba]

Սամ, դե արի մի քիչ քննարկենք էլի:

Ուրախությամբ, Բյուր ջան: Բայց մի երկու օր համբերիր` կարդամ-վերջացնեմ, ինչ կլինի: Թե չէ կստացվի ինչպես այն մուլտիկում. "Ես այնքան եմ սիրում կոնֆետներ, այնքա՜ն եմ սիրում կոնֆետներ... Բայց ես երբեք կոնֆետ չեմ կերել..."
Համ էլ պարզվեց, որ հնում կարդացածից (մոտավորապես 1990-1991թթ.) բացարձակապես բան չեմ հիշում, իսկ հիմիկվա կարդացածիս մեջ Գի Ռոլան անունը դեռ չի էլ հանդիպել...

Բայց մի մեջբերում հաճույքով կանեմ.

"Ես կարծում եմ, որ տների շքամուտքերը պահպանում են քայլերը նրանց, ով երբևիցէ հաճախ է եղել այստեղ ու հետո անհետացել է: Ինչ-որ մարմրող ալիքներ հիմա էլ դողում են օդի մեջ, նրանք թուլանում են ավելի ու ավելի, բայց եթե ականջ դնես, կարելի է նրանց ընկալել: Ըստ էության, կարող է, ես երբեք չեմ էլ եղել այդ Պեդրո Մաքեվոյը, և ընդհանրապես ոչ ոք չեմ եղել, բայց ալիքները, մեկ հեռավոր, մեկ ավելի ուժեղ, թափանցում էին իմ մեջ, և բոլոր այդ առանձին ու անջատ արձագանքները, դեռևս սավառնող այստեղ, հանկարծ միանգամից քարացան` և դա ես էի":

Թմրադեղի պես տանում է...

[StrangeLittleGirl]

Ուրախությամբ, Բյուր ջան: Բայց մի երկու օր համբերիր` կարդամ-վերջացնեմ, ինչ կլինի: Թե չէ կստացվի ինչպես այն մուլտիկում. "Ես այնքան եմ սիրում կոնֆետներ, այնքա՜ն եմ սիրում կոնֆետներ... Բայց ես երբեք կոնֆետ չեմ կերել..."
Համ էլ պարզվեց, որ հնում կարդացածից (մոտավորապես 1990-1991թթ.) բացարձակապես բան չեմ հիշում, իսկ հիմիկվա կարդացածիս մեջ Գի Ռոլան անունը դեռ չի էլ հանդիպել...

Բայց մի մեջբերում հաճույքով կանեմ.

"Ես կարծում եմ, որ տների շքամուտքերը պահպանում են քայլերը նրանց, ով երբևիցէ հաճախ է եղել այստեղ ու հետո անհետացել է: Ինչ-որ մարմրող ալիքներ հիմա էլ դողում են օդի մեջ, նրանք թուլանում են ավելի ու ավելի, բայց եթե ականջ դնես, կարելի է նրանց ընկալել: Ըստ էության, կարող է, ես երբեք չեմ էլ եղել այդ Պեդրո Մաքեվոյը, և ընդհանրապես ոչ ոք չեմ եղել, բայց ալիքները, մեկ հեռավոր, մեկ ավելի ուժեղ, թափանցում էին իմ մեջ, և բոլոր այդ առանձին ու անջատ արձագանքները, դեռևս սավառնող այստեղ, հանկարծ միանգամից քարացան` և դա ես էի":

Թմրադեղի պես տանում է...

Գի Ռոլանը հենց Պեդրո ՄաքԷվոյի անունն ա, սկզբերում ա նշվում: Կարո՞ղ ա անգլերեն վերսիայում ուրիշ անուն ունի:

[Sambitbaba]

Գի Ռոլանը հենց Պեդրո ՄաքԷվոյի անունն ա, սկզբերում ա նշվում: Կարո՞ղ ա անգլերեն վերսիայում ուրիշ անուն ունի:

Ճիշտ ես, Բյուր ջան... Փոխվող անունների մեջ խճճվեցի արդեն: Գի Ռոլան, հետո Հովարդ դե Լյուց, հետո Պեդրո Մաքէվոյ... Ու կարող է, դա էլ վերջինը չի...

[StrangeLittleGirl]

Ճիշտ ես, Բյուր ջան... Փոխվող անունների մեջ խճճվեցի արդեն: Գի Ռոլան, հետո Հովարդ դե Լյուց, հետո Պեդրո Մաքէվոյ... Ու կարող է, դա էլ վերջինը չի...

Բայց Հովարդ դե Լյուցն ինքը չի, Ֆրեդիի զարմիկն ա: Սկզբում կարծում էր՝ ինքը Ֆրեդին ա: Հա, ՄաքԷվոյը վերջինը չի: Մի հատ էլ կա ու վերջ, բայց նույն մարդու տարբեր անուններ են