Ստեղծագործական մրցույթ: Պատահական ծանոթություն: Քվեարկություն և քննարկում

[Վոլտերա]

Քվեարկության պայմանները

• Ստեղծագործությունները տեղադրվում են առանց հեղինակների նշման, «Տարբերակ N. Ստեղծագործության վերնագիր» վերնագրով, որոնք էլ լինելու են քվեարկության ընտրության կետերը
• Քվեարկությունը տևելու է 6 օր
• Ստեղծագործությունների հեղինակները կարող են քվեարկել նաև սեփական տարբերակի օգտին՝ գուշակության փուլում իրենց վրայից կասկածը հանելու նկատառումով, սակայն արդյունքների վերջնական ամփոփման ժամանակ այդ ձայները չեն հաշվելու
• Քվեարկության 6 օրերի ընթացքում կարելի է թե՛ քննարկել ստեղծագործությունները, թե՛ փորձել գուշակել հեղինակներին
• Ստեղծագործության հեղինակներն ինքնաբացահայտվելու իրավունք չունեն
• Քվեարկությունը բազմակի է, կարելի է քվեարկել մեկից ավելի հավանած տարբերակների օգտին, սակայն դա պետք է արվի միաժամանակ: Գրառման տեսքով քվեները չեն հաշվելու
• Քվեարկությունը բաց է, բոլորը տեսնելու են, թե ով որ տարբերակի օգտին է քվեարկել
• 6 օր անց, քվեարկության ավարտից հետո կհայատարարվեն հեղինակների անունները վիրտուալ տարածքից դուրս, հիշեցման կարգով՝ ժամը չորսին, Process փաբում

[Վոլտերա]

Տարբերակ 1.
Կունդերայի վեց պատահականությունները


Ամստերդամի կենտրոնից դուրս՝ տուրիստների աչքերից հեռու, ջրանցքներ կան, որոնց եզրին կարելի է նստել ու ոտքերն օդի մեջ օրորելով բադերի լողին հետևել՝ առանց վախենալու, որ որևէ մեկի լուսանկարի ֆոնը կփչացնես: Թերեզան, ծանոթ լինելով քաղաքի բոլոր ծակուծուկերին, ցանկանալով հեռանալ մարդկությունից և օգտվելով հազվագյուտ լավ եղանակից, հարմարվել էր մի այդպիսի ջրանցքի եզրին ու փորձում էր հաշվել, թե քանի պատահականության արդյունքում ծանոթացավ Ժակի հետ:
Եթե այդ տարի Բարսելոնայում հանգստանար, հաստատ Բրյուսելի գիտաժողովին չէր մասնակցի, այնտեղ չէր ծանոթանա Օլգայի հետ, Օլգան չէր հրավիրի Պրահայի ֆորումին: Եթե ֆորումի համար կրթաթոշակ չստանար, Ամստերդամ էլ չէր հասնի. թանկ կնստեր: Եթե Ամստերդամ չհասներ, Պրահայից շուտ կվերադառնար, այն բազմաթիվ բարդ ինքնաթիռային համակցություններն այդ օրը նրան չէին հասցնի Պրահայի միջազգային օդանավակայան...
Այստեղ Թերեզան խճճվեց: Ինքնաթիռային համակցությունները որքա՞ն են պատահականություն կոչվում, քանի՞ հատ կարելի է հաշվել: «Օլգան ու ինքնանթիռները մեկ»,- մտածեց:
Պատահականությունների ինչ-որ բարդ համակցության արդյունքում այդ օրը Թերեզան Ամստերդամից ու Հռոմից հետո հայտնվեց Պրահա-Երևան չվերթի ելքի մոտ: Պատահականություն էր նաև այն, որ մարդախույս Թերեզան սպասասրահի մի անկյունում թաքնվելու փոխարեն հայտնվել էր ուղևորային եռուզեռի կենտրոնում: Ու պատահականություն էր, որ օդանավակայանում անվճար ինտերնետ կար: «Դեմս սիմպո տղա ա նստել»,- Ֆեյսբուքում գրել էր ընկերուհուն, հետո գլուխը բարձրացել: «Սիմպո տղան» ժպտացել էր ու անգլերեն հարցրել, թե արդյոք Երևանի օդանավակայանից կենտրոն հասնելը թանկ արժե:
«Մարդամեջ տեղավորվելս՝ երկու»,- հաշվեց Թերեզան:
Հետո տղան նկատել էր Թերեզայի կողքին դրված գիրքը ու հարցրել, թե արդյոք դուրը գալիս է: Կունդերայի «Էության անտանելի թեթևության» ֆրանսերեն հրատարակությունն էր: Գրքում էլ Թերեզայի ու Տոմաշի ծանոթությունն էր վեց պատահականության արդյունք: Պատահականություն էր, որ Թերեզայի անունը Թերեզա էր: «Երեք,- հաշվեց,- բայց սա կապ չունի ծանոթության հետ»:
«Ժակ»,- ներկայացել էր տղան՝ ցուցադրաբար փակելով ձեռքի գիրքը. Կունդերա, էլի ֆրանսերեն, այլ գիրք:
Պատահականություն էր, որ Ժակի անունը Տոմաշ չէր, իսկ ձեռքին էլ Կունդերայի մի ուրիշ գիրք էր, որի վերնագիրը Թերեզան ոչ մի կերպ չէր հիշում:
«Ֆրանսերե՞ն ես կարդում»,- հարցրել էր Ժակը:
Պատահականություն էր նաև, որ Թերեզան այդ ժամանակ ֆրանսերեն էր կարդում, որովհետև լեզուն վերջերս էր սովորել ինքն էլ չհասկանալով, թե ինչի համար: «Երևի որ Կունդերա կարդամ,- մտածեց Թերեզան ու մի կտոր հաց նետեց ներքևում աղաղակող բադերին,- ֆրանսերենը չորս»:
Նստեցման հերթի մեջ Թերեզան Ժակի կողքին էր կանգնել՝ ջանալով հնարավորինս երկար նրա հետ մնալ, բայց պարզվում էր՝ դրա կարիքը չկար, որովհետև հինգերորդ պատահականությունն էլ այն էր, որ Ժակի ու իր տեղերը նույն շարքում էին: Հետո պետք է ընդամենը մի ուղևորի խնդրեին՝ տեղափոխվի, որ իրար կողք հայտնվեն:
Ամրագոտին կապելուն պես Ժակն անցել էր ֆրանսերենի, իսկ Թերեզան բնավ չէր հրաժարվել զրույցը Ժակի մայրենի լեզվով շարունակելուց ու ներողություն խնդրել հոգնած գլուխը պատահաբար նրա ուսին դնելու համար:
Ընթացքում Թերեզան հասցրել էր պարզել, որ Ժակը ֆրանսիացի տուրիստ էր, գալիս էր Հայաստանը հետազոտելու: «Ինչու՞ հենց Հայաստան»,- հարցրել էր: «Աչքերս փակ մատս դրեցի քարտեզին, Հայաստան ստացվեց»,- պատասխանել էր:
«Վեց»,- քթի տակ շշջնաց Թերեզան ու պայուսակից հանեց ժակետը, որ հագնի. ցրտում էր:
Ինքնաթիռում Ժակը քնել էր մատը գրքի էջերի մեջ պահած, իսկ Թերեզան ուշադիր զննել էր այդ ամուր ձեռքը և ուզել էր, շատ էր ուզել բռնել այն: «Հոգնած էի»,- հիշեց Թերեզան: Հիշեց, որ մինչև Պրահայի օդանավակայան հասնելը, մինչև Հռոմում մի ինքնաթիռից մյուսը վազելը մի էդպիսի արևոտ օր էլ Ամստերդամում էր անցկացրել: Հիշեց խոնավ տոթը ու շորերին կպչող տաք քրտինքը: «Տեսնես Ժակը վրայիցս հոտեր չառա՞վ»:
Զվարթնոցում Ժակը Թերեզայի համարն էր խնդրել: Մի քանի անգամ ստուգել էր, որ համոզվի՝ ճիշտ է գրանցել:
Թերեզան լավ չէր հիշում, թե քանի օր անցավ, բայց օր ու գիշեր Ժակի մասին էր մտածում: «Ո՞նց գտնեմ»: Մտքով ինչ ասես չէր անցնում. հայտնվել Երևանի ամենատուրիստական տեղերում, հսկել բոլոր հյուրանոցների ելումուտը, ֆեյսբուքում հազարավոր Ժակերի միջից գտնել այդ մեկին ու ընկերության առաջարկ ուղարկել: Հետո ինքն իրեն հանգստացրել էր. «Եթե իրեն պետք լինեմ, գետնի տակից էլ կհանի»:
Որոշ ժամանակ անց անսովոր կիրթ ու գրագետ էս-էմ-էս էր ստացել. «Սիրելի Թերեզա, քեզ գրում է Ժակը: Մենք ինքնաթիռում ենք հանդիպել: Ուրախ կլինեի քեզ նորից տեսնել»:
Պայմանավորվել էին հրապարակում: Ժակը մի քիչ ուշացել էր: «Այնքան անհամբեր էի, որ ճանապարհը շփոթեցի»,- արդարացել էր: Թերեզան նրան տարել էր հին Երևանի մնացորդները ցույց տալու: Ժակն առաջ ընկած, բերանը բաց շուրջն էր նայել, իսկ Թերեզան թաքուն հետևել էր նրան՝ միաժամանակ ամառային թեթև զգեստի վրայից թափ տալով շինարարական փոշին, երբեմն էլ կանգ առնելով ու հիանալով Ժակի՝ արևի տակ փայլող շագանակագույն գանգուրներով:
«Մաշտոցի պուրակն էր... հա, հաստատ էնտեղ էր»,- հիշեց Թերեզան: Այդ ժամանակ էր, երբ Ժակը բռնել էր ձեռքն ու ասել, որ հույս ունի՝ Մարսել կգա իր մոտ: «Այդքան արա՞գ»,- մինչև հիմա զարմանում է Թերեզան:
Հենց այդտեղ էր, որ Թերեզան պատմել էր Ամստերդամում աշխատանքի առաջարկ ստանալու ու շուտով այնտեղ տեղափոխվելու մասին, իսկ Ժակը նստել էր այն ժամանակվա դեռևս քարուքանդ Մաշտոցի պուրակի քարերից մեկին, Թերեզային ձեռքերի մեջ առել, որ այլևս երբեք բաց չթողնի:
«Այլևս երբեք,- քմծիծաղեց Թերեզան,- վեց պատահականություն»:
«Ամստերդամը հեռու չէ»,- շշնջացել էր: Այնուհետև Թերեզայի մազերը նրբորեն հեռացրել էր դեմքից ու համբուրել:
Հետո նրանք միասին Հայաստանը ոտքի տակ են տվել: Արագածի գագաթին ամառ օրով տաք շորեր են հագել, սողացել Մագիլի քարանձավում, Գյումրիում յուղոտ խինկալի կերել, այրվել Սևանում, վերադարձել Երևան ու շրջապատի բազմությանը մոռացած պարել հրապարակի շատրվանների մոտ Շառլ Ազնավուրի La Bohème-ի տակ: «Սա նշանակում է, որ դու սիրուն ես»,- Շառլի խոսքերը Թերեզայի ականջին կրկնել էր Ժակը:
«Սիրելի Թերեզա, հույս ունեմ՝ ինձ հյուր կգաս Մարսելում: Մտածում եմ քո մասին»,- գրում էր Ժակը Հայաստանից մեկնելուց հետո: «Սիրելի Ժակ, այս վիքենդին զբաղված եմ: Կփորձեմ հաջորդ շաբաթ: Համբույրներով»,- պատասխանում էր Թերեզան: Պատասխանում էր երեք ամիս շարունակ:
«Սիրելի Թերեզա, շնորհավոր Նոր տարի: Ես Ամստերդամում եմ: Հյուրանոց Վան Գոգ, սենյակ 203: Սպասում եմ քեզ»:
«Սիրելի Ժակ, շնորհավոր Նոր տարի: Ես Հայաստանում եմ: Համբույրներով»:
«Բայց ինչու՞ Մարսել չգնացի,- ինքն իրեն հարցրեց Թերեզան,- հը՞ն, բադիկ, ինչու՞ Մարսել չգնացի,- մի կտոր էլ հաց շպրտեց ներքևում մնացած միակ բադին,- մի հիմարություն վեց պատահականության կողքին»:
Հանկարծ Թերեզան ուզեց, որ Ժակն այնտեղ լիներ՝ Ամստերդամում, որ միասին բադերին կերակրեին, միասին ոտքերն օրորեին ջրանցքի եզրին նստած, միասին հիշեին իրենց ծանոթության պատճառ դարձած վեց պատահականությունները, ուզեց, որ չլիներ մի հիմարությունը:
Անձրևի մի կաթիլ ընկավ Թերեզայի ձեռքին: Նայեց երկնքին. ամպերը կուտակվել էին: «Էխ հոլանդական եղանակ»: Տեղից վեր կացավ, վերցրեց պայուսակն ու առաջ քայլեց: Քիչ այն կողմ՝ ջրանցքի եզրին, նստած էր մի տղա, ձեռքին՝ գիրք: Անձրևը նրան էլ անհանգստացրեց, ոտքի կանգնեց, հավաքվեց, որ գնա: Ամպերի արանքից ընկնող արևի բարակ ճառագայթների տակ փայլեցին տղայի շագանակագույն գանգուրները: Նկատեց, որ Թերեզան իրեն է նայում: Փակեց ձեռքի գիրքը և ժպտաց:
- Տոմաշ,- ներկայացավ:

[Alphaone]

Տարբերակ 1.
Կունդերայի վեց պատահականությունները

Բյուր, խնդրում եմ, էս դու եղիր, ոչինչ, որ էլի զակատանման ա Լավն էր

[LisBeth]

Էսի հո լրիվ բաց մրցույթ ա, եթե ես գուշակելուց լավ եմ

[ivy]

Բյուր, խնդրում եմ, էս դու եղիր, ոչինչ, որ էլի զակատանման ա Լավն էր

Դժվար Բյուրը լինի, հատկապես առաջին տողին աչք ծակող Ամստերդամը հեչ իր օգտին չի խոսում

[ivy]

Դժվար Բյուրը լինի, հատկապես առաջին տողին աչք ծակող Ամստերդամը հեչ իր օգտին չի խոսում

Էս գրառման տակ մոռացա քանդվող սմայլիկ դնել

[StrangeLittleGirl]

Լավ, որոշեցի արտահայտվել: Հեսա երկրորդը բզիկ-բզիկ եմ անելու: Նեղանալ-մեղանալ չկա:

Ճանապարհ մահից առաջ

Այ Սամ Քլայն ջան, որ նախորդ մրցույթին էդքան քլնգեցին գործդ, ասեցին` չի կարդացվում, երկար ա, դու ո՞նց ես ռիսկ արել էլի էդ երկարության գործ ուղարկել: Տեսնես սաղ ակումբցիներն ինձ նման բարի կգտնվե՞ն, որ զոռով մինչև վերջ կարդան:

Կամ որ ասում եմ` ակումբցիները սիրում են լացացնող գործեր, ինչու՞ ես դա բառացի հասկացել ու սաղի աչքերը պարբերաբար թացացնում ես: Քո կարծիքով դա լացացնո՞ղ ա: Եսի՞մ այսինքն, կարող ա էս գործից որոշ ակումբցիներ լացեն:

Ամեն դեպքում, պատմվածքի լավ կողմերից էին պարզ ու հասկանալի, կարճ նախադասությունները: Հիմա անցնենք վատ կողմերին...

Տխուր ա, որ ամեն նորեկի համար սա պետք ա կրկնել, բայց դե... Սամ ջան, ախր չի կարելի գրել մի տեղի, մարդու, երևույթի կամ մեկ այլ բանի մասին, որը լավ չես ուսումնասիրել: Իտալիայի օդանավակայանը ո՞րս էր: Իտալիայում գիտե՞ս քանի օդանավակայան կա: Ո՞ր մեկում իջավ հեղինակը: Ո՞ր քաղաքում էր ապրում: Պատուհանից դուրս Իտալիան չի, Իտալիայի կոնկրետ քաղաք ա, էդ կոնկրետ քաղաքի կոնկրետ փողոց:

Կամ դու երբևէ լսե՞լ ես իտալական անուններ: Ըստ քեզ, հերոսներդ իտալական անուններ ունեի՞ն, թե՞ ընդհանրապես իտալացի չէին: Էդ դեպքում ի՞նչ գործ ունեին Իտալիայում: Էդ անգլերեն նախադասություններն ու՞մ էին պետք:

Բա էդ մեծատառերդ: Ախր ինչու՞ ես բոլոր վերացական գոյականները մեծատառերով գրել: Որ փոքրատառ լիներ, ճակատագիրը ճակատագիր չէ՞ր լինի, մահն էլ մա՞հ: Ախր էդ մեծատառերը խանգարում են ահավոր:

Ու ընդհանրապես, Ալեքը վկա, էս գործն ինձ Դորիանի Սատանան մայրամուտին պատմվածքը հիշեցրեց: Ուղղակի էստեղ հոմոսեքսուալիզմն էդքան բացահայտ չէր:

[E-la Via]

Լավ, եկեք էս անգամ ես էլ բոլոր տարբերակների մասին իմ կարծիքը գրեմ:

Տարբերակ 1. Կունդերայի վեց պատահականությունները
Ռոմանտիկը ռոմանտիկով, բայց վերնագրից սկսած մինչև շարադրման ձև դուրս եկել ա: Հեղինակի ինքն իրեն հավատարիմ մնալն էստեղ իր գործն արել ա:

Տարբերակ 2.Ճանապարհ Մահից Առաջ
Էս տարբերակի մասին կարծիքս արդեն հայտնել եմ:

Տարբերակ 3. Արտասուքե աղբյուրը
Կուրորտային փոքրիկ արկածներն ո՞ւմ են խանգարում որ: Էստեղ միայն հեղինակին: Ախր նման պատմություններ լիքն են: Նման ծամված թեմա գրելուց կամ պետք է շարադման ձևով տարբերվեիր, կամ ինչ-որ օրիգինալ տարր մտցնեիր սյուժեի մեջ:

Տարբերակ 4. Ամիմիա
Ոնց հեղինակին խոստացել էի, ևս մեկ անգամ կարդացի: Սթափ գլխով կարդալուց էր, թե ինչ, բայց էս անգամ սյուժե տեսա, թեկուզև շատ խառն ա ու վերնագրից սկսած հարցականներ մնացին: Պետք է խոստովանեմ, որ ինձ ավելի շատ հեղինակն ա հետաքրքրում , քան պատմվածքը: Կուզեի հասկանալ նման մտքերի հոսք ունեցող մարդուն: Եթե իհարկե նման բան հնարավոր է: Իսկ էս պատմվածքի ֆիշկեն հենց անհասկանալիության գրավչությունն ա:

Տարբերակ 5.ԱՆՎԵՐՋԱՆԱԼԻ ԾԱՆՈԹՈՒԹՅՈՒՆ
Թեթև, լուսավոր պատմվածք: Բյուրի հետ համաձայն եմ, որ էն առաջին պարբերությունը պետք է հանվի: Դա ոնց որ ասի՝ ակումբցիներ ջան, էս մրցույթն ինձ չի հետաքրքրում, ես միայն ուզում եմ ձեզ մի քանի հաճելի թեթև րոպեներ պարգևել: Բայց եթե էդպես լիներ, էս պատմվածքը էս թեմաայում չէր լինի, չէ՞: Կարծում եմ հեղինակն էս թեմայի շուրջ շատ ավելի հետաքրքիր պատմվածք կարող էր գրել: Հատկապես, եթե նա իրոք Sambitbaban է:

Տարբերակ 6. Կարենը
Ինձ դուր եկավ հեղինակի կողմից պատմվածքում արծարծվող թեմայի չոր ներկայացման ոճը: Հեղինակն իր անձնական մոտեցումը ցույց չի տալիս ու ամեն ինչ թողնում է ընթերցողի ընկալման վրա: Նման մոտեցումը մի կողմից լավ է՝ էսպես կարողանում ենք թեմայի վերաբերյալ մեր ուրույն կարծիքը կազմել, իսկ մյուս կողմից էլ ընթերցողի մոտ շատ բացեր են մնում, որոնք կարող են լցվել պատմվածքի օգտին ոչ էնքան ճիշտ դատողություններով: Ինձ մոտ էլ էն տպավորությունը ստեղծվեց, որ պատմվածքը հում է: Հղկելու դեպքում այն միայն կշահի:

Տարբերակ 7. Այգում
Էս պատմվածքի առաջին պարբերության առաջին տողերը կարդալուց ինչ ՛՛պղտոր՛՛ բան ասեց մտքովս չանցավ: Համ էլ հեղինակի հետ էդ մի քանի վայրկյանում հասցրեցի կռիվ տալ: Ասում եմ՝ այ հեղինակ ջան, ո՞վ ա էդ նեղ մաջալին էդքան խոսում: Էն էլ դու մի ասա... Սա դեռ հերիք չէր, վերջին երկխոսության ժամանակ էլ սկսեցի մտածել մերսողը համ էլ փիքափի մասնագետ ա: Հեղինակ ջան, էս քեզանից չի, ինձնից ա :
Իսկ հիմա լուրջ:
Գործին գրագետ մոտեցում, սահուն կառուցվածք: Էն սնիկերս հյուրասիրող երեխեն դուրս շատ եկավ, էնքան լավ տեսա իրեն: Բայց ինչ-որ բան խանգարում ա էս պատմվածքի օգտին քվեարկելու որոշում կայացնելու հարցում: Դեռ կմտածեմ:

Տարբերակ 8.Հին ընկերը
Այ էս տարբերակի վերաբերյալ կարծիք չեմ հայտնելու: Շատ կուզեի հավանողները մի քանի նախադասությամբ ասեին, թե հատկապես ինչն են հավանում:

Հավանաբար կքվեարկեմ միայն առաջին և վեցերորդ տարբերակների օգտին: Բայց չեմ շտապում…

[Sambitbaba]

Կունդերայի վեց պատահականությունները

Եթե մի պահ նույնիսկ մտածեմ, թե Բյուրը չի սրա հեղինակը...
Չէ, չի ստացվում այդպես մտածել: Այնքան բյուրակնորեն է գրված ամեն ինչ: Ու նաև այնքան մաքուր և անթերի: Այնքան բնական ու հմայիչ է ամեն ինչ, որ այնպիսի տպավորություն է ստեղծվել մոտս, թե նախկինում արդեն կարդացել էի այս պատմությունը: Եվ այնքան լուրջ է այդ համոզմունքս, որ որոշել եմ ազատ ժամանակ փորփրել հին գործերդ, Բյուր ջան:
Ապրես, հեղինակ: Ինձ շատ դուր եկավ: Ջերմացրեց: Բարիացրեց մի պահ: Եվ համոզված եմ, օր երկար կհիշեմ այս պատմությունը:
Շնորհակալություն: Պարզ է, կքվեարկեմ:

[Վոլտերա]

Տարբերակ 2.
Ճանապարհ Մահից Առաջ


Մենք այստեղ ենք, որպեսզի ստեղծենք նոր իրականություն, որը կարող է ոգեշնչող լինել մարդկանց համար, որը սկիզբ կդնի նոր արժեհամակարգի ու նոր փոխհարաբերությունների: Որտեղ չկան ազգեր, սեռեր, տարածքներ: Սահմաններ գոյություն չունեն, եթե կա սեր, էվոլուցիա, հաղթանակ:Մենք ակամայից, գալով այս աշխարհ, ձևավորում ենք նոր միջավայր, որտեղ Տիեզերքի մի մասն է խտացած: Այդ տիեզերքի մի մասն եմ նաև ես… Ու ես ստեղծում եմ իմ մոլորակը, որտեղ էլ կտանեմ քե՜զ…

Պապիս տնկած բարդիները միշտ էլ եղել են իմ ու ընկերներիս հանգստի սիրելի վայրը: Դրանք դարձել են մանկությունից մնացած ամենատպավորիչ հուշերը: Գյուղական միջավայրը, դաշտերի հոտը, կիզիչ արևն ու քամուց խշխշացող բարդու տերևները ամբողջացնում էին ամեն օրը: Յուրաքանչյուր օր նման էր մի հեքիաթի, ամեն ինչ հիանալի էր, պարզ, վառ գույներով լի, առանց խնդրի… նա Մանկությունն էր՝ընկերս, ով մեռավ քաղաքի փոշու ու աղմուկի մեջ՝ իր հետևից թողնելով լոկ հուշեր:
Նա ժպտում էր ինձ, ձեռքս բռնել, տանում էր ինձ կյանքի փայլող արահետով: Ես ունեի ընտանիք, հարազատներ, ընկերներ: Ես ՊԱՇՏՈՒՄ էի նրանց, նրանք սիրում էին ինձ: Թվում էր՝ մեզ ոչ ոք չէր կարող բաժանել: Դիմացս՝ լույս, ետևում՝ խավար: Իսկ ճակատագիրն իմ թիկունքում էր: Նա բռնեց իմ մյուս ձեռքը և քաշեց իրեն:
Եղանակն ամպոտ էր, տեղում էր հորդառատ անձրև, գյուղի լույսերն անջատել էին, և ցերեկը գիշեր էր թվում: Հայրս տենդի մեջ էր. աշխատելիս ձեռքը մնացել էր մեքենայի տակ, արնաքամ էր եղել: Չկար կապի ոչ մի միջոց, բժիշկ չկար, մենք հուսահատ էինք: Մայրս հանգստացնում էր ինձ ու քրոջս՝ ինքն էլ չհավատալով իր խոսքերին: Ես ոչինչ չէի զգում. ժամանակն ասես կանգ էր առել, շունչս կտրվում էր: Ճակատագիրն առաջ ընկավ:

- Ապրի՛ր այնպես, ինչես սիրտդ է թելադրում: Հասի՛ր երազանքիդ, ես քեզ հետ եմ…

Հայրս մահացավ իմ ձեռքերում: Գնաց այն մարդը, ով ամենաշատը գիտեր իմ ու իմ ցանկությունների մասին, ով օգնեց ինձ նայել իմ Ապագայի աչքերին: Մանկությունս կանգնեց: Նա ինձ նայում էր թախծոտ ու հիասթափված աչքերով: Սակայն անձայն մոտեցավ, բռնեց ձեռքս և շարունակեց քայլել ինձ հետ: Նա այլևս այն չէր: Ճակատագիրը չարախինդ ժպտաց,կկոցեց հրեշային աչքերն ու նայեց ինձ:

Մենք միասին գնում էինք մթին մի արահետով: Շուրջբոլորը խավար էր, երևում էր միայն մի կարմիր կետ, որն ավելի էր վախեցնում ինձ: Ես նայում էի այդ կետին, ապա Ճակատագրին: Նա սեղմում էր ձեռքս ու ժպտում: Նա Սատանան էր,ով ինձ դեպի կործանում էր տանում:

Հորս մահից անցավ մեկ տարի: Օրեր՝ մենակ ու անորոշ, օրեր դատարկ ու անգույն: Ասում են՝Ժամանակը բուժում է բոլոր վերքերը,սակայն այն մեռավ հորս հետ,իսկ վերքերը մնացին բաց: Բութ ցավեր, որոնք խոցում էին ինձ: Իսկ ես մեծանում էի, փոխվում, անցնում դեռահասին հատուկ շրջանները, և չկար մեկն, ով կօգներ ինձ գլուխ հանել այդ խառնաշփոթից: Ես տանջվում էի հոգուս խորքում, իսկ դրսում ես ուրախ էի, վստահ, վճռական: Դպրոցական կռիվներ, ուսում, առաջին սեր, կարիերա: Սակայն ամեն ինչ այդքան հեշտ չտրվեց. հորս մահից հետո ընտանիքս սնանկացավ, դարձավ օրվա հացին կարոտ: Ես չէի հաշտվում այդ մտքի հետ, մեղադրում էի բոլորին, անգամ Աստծուն, ով, պարզվեց, միակ փրկիչը եղավ հետագայում… Մայրս, քաջ գիտակցելով իմ նպատակները, որոշեց վաճառել մեր հայրական տունը՝ ինձ անուսում ու սոված չթողնելու համար: Պատկերացնում ե՞ք՝ընտանիքս՝մայրս ու քույրս, պատրաստ էին դրսում մնալ, մենակ թե ես ուսում ստանայի: Ես ինձ խեղկատակ էի զգում: Եվ այդ օրվանից երդվեցի ինձ լինել ազնիվ իմ քայլերում: Ճակատագիրն էր՝ Նեռը, ով աչքով էր անում ինձ՝ասելով.

- Բարև, դժբա՛խտ… Ես քո մահն եմ. արի՛ իմ ետևից: Եվ ես չէի կարող չգնալ. ոտքերս ինձ չէին ենթարկվում…



Ինչ-որ տեղ՝ վերևում, որտեղ կա կատարելություն, որտեղ ամեն ինչ անսխալական է, անբիծ, անաղարտ, ապրում է Նա, ում տվեցի իմ հոգին: Նա իմ կողքին էր, ով հետո դարձավ անհասանելի: Նա ապրում է Վերևում՝ աստվածների հետ, հեռվից ժպտում է ինձ, հմայում իր աչքերով, ապրելու ուժ տալիս: Նա իմ Մուսան է՝ Աստծո եղբայրը: Ով բարձրացավ անդունդից, կանգնեց իմ դիմաց, ժպտաց, ականջիս հավատարմության խոսքեր շշնջաց ու մտավ իմ մեջ: Նա իմ սրտում է, իմ գիտակցության մեջ: Ես չեմ կարող ապրել առանց նրա:
Իտալիայի օդանավակայանում խառնաշփոթ էր: Մարդիկ վազքի մեջ էին, շտապում էին ինչ-որ տեղ: Այդ հոսքի մեջ դժվար էր հասկանալ՝ով ում բարեկամն է: Խառնվել էին մարդկային ճակատագրեր, դեմքեր ու դեպքեր, թախիծ ու ժպիտ, լաց ու ծիծաղ: Միայն մեկն էր, ով շշմած կանգնել էր սրահի մեջտեղում: Նա զարմացած աչքերով նայում էր շուրջը՝. մի՞թե այդ ամենը իր հետ էր կատարվում: Հագին հասարակ ջինս էր, կապույտ վերնաշապիկ ու կոշիկներ: Դեմքն այլայլված էր ու թախծոտ: Դա ես էի… : Ես եկել էի հորս ընկերներից մեկի՝ Բենի մոտ: Նա, իմանալով հորս մահվան բոթը, իսկույն ևեթ համաձայնեց ինձ ընդունել իր տանը և իր ձեռքը վերցնել իմ խնամակալությունը: Նա հազիվ կլիներ 40 տարեկան, սակայն լավ խնամված երիտասարդի տեսք ուներ: Այրի էր. կինը մահացել էր ավտովթարից, և նրանք այդպես էլ չզգացին ծնող լինելու բերկրանքը: Միգուցե դա՞ էր պատճառը,որ նա որոշեց հյուրընկալել ինձ…-
- Ալե՛ք, ո՛նց ես մեծացել… Ո՞նց անցավ ճանապարհորդությունդ:
- Բարև ձեզ, Բե՛ն: Այո, սպասվածից հանգիստ անցավ:
- Ես քեզ վերջին անգամ 5 տարեկանում եմ տեսել: Շատ ակտիվ երեխա էիր, շատ էիր նման հորդ … Բենը լեզուն կծեց:
Մարմնովս դող անցավ: Ցանկացա թաքցնել լցված աչքերս, բայց ապարդյուն: Բենը հասկացավ, որ լավ բան չասեց, ապա մեղմ ժպտաց, ձեռքով մաքրեց արցունքներս, գրկեց ինձ և վերցնելով իմ ճամպրուկը՝ ուղեկցեց դեպի ելքը:
Մեծ ու լայն փողոցներ, ծանրաբեռնված մայթեր, ավտոմեքենաների խլացնող ազդանշաններ, աղմոււկ, շարժում, բզզոց… Բարի գալուստ Քաղաք…
Մի քանի օրվա մեջ այնքան բան փոխվեց, որ դժվար էր ուշքի գալ: Գյուղից հետո գալ քաղաք ու ընկնել քաղաքային ռիթմի մեջ դժվար էր: Բացվեցին աչքերս: Հարուստ առօրյայով քաղաքում ես առաջին անգամ զգացի գյուղացի լինելու այդ տհաճ պիտակը: Բայց հետաքրքիր էր, տարօրինակ էր, ճակատագրական էր… Հանկարծ սարսուռ զգացի. Նեռը սեղմեց ձեռքս ու ասաց.
- Բարի գալուստ Քաղաք, զո´հ… Ես չէի կարողանում հասկանալ՝ ինչն է ստիպում ինձ հապաղել ու կանգնել նույն տեղում: Միգուցե սա մորս ցանկությունն էր, կամ հորս վերջին բառերը: Հյուրանոցում չկարողացա աչք փակել: Քաղաքն արթնացրեց իմ ցանկությունները, որոնց մասին միայն հայրս գիտեր,այն ցանկությունները, որոնք երկար ժամանակ ներսումս լռեցրել եմ, որ ծաղրի առարկա չդառնամ: Լարվածությունը գումարվեց հորս բառերի հետ ու խոցեցին ինձ: Արդյո՞ք գնալ այդ քայլին… Բարի գալուստ Քա-ղաք… Արդեն առավոտ էր:

Կարմիր կետ… Իրականում դրանք Դժոխքի դարպասներն էին: Մենք կանգնեցինք դրանց առջև, սակայն ես չկարողացա շրջվել ու տեսնել այդ Անծանոթին, ով ուղեկցում էր ինձ … Նա ինձ այնքան ծանոթ էր թվում: Ճակատագիրը քմծիծաղ տվեց ու սկսեց.
- Մի՛ կարծիր, թե կարող ես պրծնել ինձնից: Է՜խ, ապուշ, դու ո՛չ առաջինն ես, ո՛չ էլ վերջինը: Դու շարքային ես: Այո, հասարակ մահկանացու, ով ընկավ իմ ծուղակը: Իսկ ես անողոք եմ նրանց հանդեպ, ովքեր կփորձեն դիմադրել: Իսկ պաշտել Աստծուն` նշանակում է դիմադրել ինձ: Նա դանդաղ բացեց դարպասները: Իսկ այժմ եկել է ԺԱՄԱՆԱԿԸ, երբ դու կմտնես իմ թագավորություն:
Նա ասաց այդ խոսքերը և ոտքով հրեց ինձ դարպասներից ներս……………………
- Արթնացի՛ր գրողը տանի, մենք ուշանում ենք: Ախ, Ալեք, դե վար կաց:
- Դե թող մի փոքր էլ քնեմ, էլի: Մեկ է՝ չենք ուշանա:
- Ախ, գրողի տարած, մենք արդեն ուշացել ենք… Դե վեր կաց:
Բենը կատաղության մեջ էր: Մեզ հրավիրել էին կարևոր գործնական միջոցառման, որին ես էլ էի մասնակցում՝ որպես Բենի «մարդ» : Մենք 5 րոպեից պետք է լինեինք Բենի աշխատավայրում: Արագ կարգի բերելով ինձ՝ դուրս թռանք տնից: Այնքան արագ էր Բենը վարում մեքենան, որ քիչ էր մնում մի կնոջ վրաերթի ենթարկեր: Բարեբախտաբար, մենք ժամանակին տեղ հասանք: Բարձրացանք աստիճաններով ու մտանք մի մեծ սրահ՝ զարդարված Վերածննդի ժամանակաշրջանի նկարներով, թանկարժեք կարմիր վարագույրներով: Այստեղ այնքան շատ մարդ կար, որ մոտդ ակամայից գլխապտույտ էր առաջանում : Ես նախանձում էի Բենին: Նա այսքան մեծ շրջապատ ուներ, և ես ինձ այնտեղ ճնշված էի զգում… Աշխատողները ինչ-որ բան էին քչփչում. ասում էին, թե ոմն Ալբերտ Միշելը ուշանում է: Ես հարցրի Բենին, թե ով է այդ Ալբերտը, իսկ նա կտրուկ պատասխանեց՝ շուտով կիմանաս… Սրահի դիմաց կանգնեց սև, շքեզ մի մեքենա: Բոլորը հիացական բացականչություններ արտահայտեցին: Այդ պարոնը ներս մտավ: Նա բարձրանում է աստիճաններով, և ես ուշադիր նայում եմ նրան: Նա բարձրացավ …


Սատանան ժպտաց:
Նա իմ Մուսան էր: Աստվածն արդեն իմ դիմաց էր: Ես նրան երկնել էի իմ երազներում, իսկ նա գոյություն ունի: Դա դուրս էր բանականությունից. դա Վերևի խարդավանքն էր: Նույն շարժումները, նույն միմիկան… Աստված իմ, նա գոյություն ունի (!!)
Նա դանդաղ մոտենում էր մեզ, և մարմնովս տհաճ դող էր անցնում: Սիրտս արագ էր բաբախում, շշմել էի: Նրան հասարակ մահանացուի դերում տեսնելը տհաճ էր, տարօրինակ : Եվ հանկարծ…
- Ալե՞ք: Շշմե՞լ ես, ինչ է: Պարոն Միշելը քեզ հարց տվեց:
Ես մոլորված նայում եմ Ալբերտին, ու հասկանում: Իմ տեսիլքներն իրական էին: Հանկարծ սթափվեցի, և դողդոջուն ձեռքս մեկնեցի նրան:
- Ա… Ալեք, պարո՛ն: Շատ հաճելի է: Ալբերտը անթարթ նայեց ինձ, ինչն ինձ ավելի լարեց:
- Ալբերտ Միշել: Շատ հաճելի է: Ի՞նչ է պատահել, ինչ-որ բան այն չէ՞:
Մի կերպ զսպելով հուզմունքս՝ասացի՝ ոչ,ամեն ինչ նորմալ է:
Նա նուրբ ժպտաց ու ձեքով շոյեց գլուխս:
- Դե լավ է: Բենն ասաց ինձ, որ դու շատ նպատակասլաց երիտասարդ ես: Նաև ասաց, որ շատ ես ցանկանում ֆիլմ նկարել, այնպես չէ՞:
Չէ,սա արդեն հնարավոր չէր հանդուրժել: Հույզերի պայթյուն,ՄՏՔԻ ՉԵՐՆՈԲԻԼ…
- Կներե՛ք ինձ,- ասացի ես ու դուրս վազեցի սրահից: Դրսում արդեն ցուրտ էր, ամպամած: Նստած եմ քարե աստիճանների վրա, և սառած նայում եմ դիմացս: Մի՞թե այս ամենն իրական է: Մի՞թե սա խաբկանք չէ: Չէ որ ես նրան հորինել էի իմ մտքում: Նա չէր կարող իրականում գոյություն ունենալ, իսկ ես նրան էի տվել իմ սերը, նվիրումը: Նա էր լույս տալիս ինձ մութ ժամանակ, նա էր ինձ սատար կանգնում: Մինչդեռ նա չկար, նա օդ էր, իլյուզիա: Իսկ այժմ նա բարևեց ինձ: Նա կա… ՆԱ ԿԱ…
Ալբերտը, հասկանալով, որ ինձ հետ մի բան այն չէ, նույնպես դուրս եկավ սրահից և եկավ ինձ մոտ: Նա բռնեց ձեռքս և ասաց.
- Ես գիտեմ քեզ հետ ինչ է եղել: Շատ եմ ցավում: Բայց պետք չի անցյալով ապրել, նայի՛ր դիմացդ, տղա՛: Սա է քո ներկան, իսկ անցյալով ապրելը քեզ կկործանի: Ինչ է, դու՞ չէիր ցանկանում աշխարհահռչակ դառնալ, հայտնի լինել:

Ես քեզ եմ մեկնում իմ ձեռքը… Արի՛ միասին շրջենք աշխարհը, ցույց տանք բոլորին, որ դու կաս, որ ես կամ: Որ մենք կարող ենք ամեն ինչ անել:

Նա չգիտեր այն, ինչ զգում էի ես… Ուժ չէի գտնում մեջս ասելու:
- Բենի պատմածն ինձ ստիպեց հիանալ քեզնով. քչերին է հաջողվում խոսքով գրավել ուշադրությունս: Իսկ ես հավատում եմ քեզ, սիրում եմ քեզ:
Մինչ նա խոսում էր,ես ուշադիր ու թաց աչքերով նայում էի նրա դեմքին: Ամեն ինչ նույնն էր, առանց փոփոխության: Այնքան հարազատ էր նա ինձ համար, այնքան աստվածային: Իմ ձեռքերը հուզմունքից քրտնել էին, իսկ նա բռնել էր դրանք ու բաց չէր թողնում: Բայց դա հաճելի էր, դրախտային էր թվում : Ես առանց վարանելու նրան հայտնեցի իմ պատրաստակամությունը միասին հանդես գալու, միասին տապալելու բոլորին: Նա իմ Մուսան է, իմ կեսը, իմ Ամեն ինչը, և ես պատրաստ էի մինչև մահ գնալ նրա հետ: Նա գրկեց ինձ: Մենք միասին գնացինք նրա հյուրանոց՝ առանց Բենին հրաժեշտ տալու: Ես չէի զգում ոչինչ: Միայն նրան ու նրա կախարդող շունչը:

Հիվանդանոցում քար լռություն էր: Ինձ հերթական ներարկումն էին անում: Մտքերս իրար էին խառնվել, չէի զգում ոչինչ, ոչ մեկին չէի նկատում: Ես էի ու իմ հիշողությունները: Նա չկա: Չի էլ զանգել: Տեսնես՝ ինչ է մտածում հիմա, կամ հիշում է ինձ, թե ոչ… ես սխալվեցի, որ տրվեցի նրան:
Սենյակում քար լռություն էր: Ես նստած էի մահճակալին, իսկ Ալբերտը՝ բազմոցին: Չէի էլ հասցրել իրերը դասավորել, երբ նա ինձ մեկնեց գինով լի գավաթը: Նա անթարթ նայում էր ինձ, ես՝ նրան: Տարօրինակ էր, բայց հաճելի: Ես ինձ հաղթողի դերում էի զգում: Կարծես թե հասել էի իմ ուզածին: Ես ձեռք բերեցի տարիներ շարունակ փնտրածս, և այսուհետ կապրեմ նրա հետ հագեցած ու բովանդակ կյանքով:

[Վոլտերա]

Նայում էր ինձ, մերթ ժպտում էր, մերթ լրջանում: Հանկարծ նկատեցի, որ նրա աչքերը թաց են… Չգիտեմ՝ ինչ էր կատարվում նրա հետ:
- Չմտածե՛ս,- սկսեց նա,- ես քո կողքին կլինեմ, ու անհիմն են քո այդ կասկածները: Քեզ թվում է, թե ես չե՞մ զգում այն, ինչ հիմա դու ես զգում : Սխալվում ես, իմացի՛ր, ես դավաճանողներից չեմ:
- Ես քեզ ցանկանում եմ մի բան ասել, չգիտեմ՝ ինչպես կընդունես:
- Լսում եմ, ասա,- ժպտալով ասաց Ալբերտը:
- Միգուցե քեզ վրա տհասի տպավորություն թողնեմ, սակայն ես ունեմ Մուսա, ով մինչ այժմ ուղեկցում էր ինձ կյանքում: Նա հորինվածք էր, ես նրան ծնել էի իմ մտքում: Նա կատարյալ էր, առանց թերության: Նա Աստված էր, (դադար...) դա Դու էիր…

Ալբերտն անակնկալի եկավ:

- Ահա, դու էիր… (չեմ կարողանում կառավարել ինձ): Դու էիր, ես քեզ հորինել էի, բայց դու կաս, դու գոյություն ունես: Չեմ պատկերացնում, եթե չգայի Իտալիա, միգուցե դու այդպես էլ երազանք ու ոգեղեն մնայիր: Դու անտեսանելի ուժ էիր, բայց հիմա իմ դիմաց նստած ես: Նույն աչքերը, նույն դեմը, նույն ժպիտը.. Ամենն այնքան իրական էր, ամեն ինչ այնքան անկեղծ էր:


Ալբերտ, դու իմ Մուսան ես: Ու փակեցի աչքերս: Նա դեռ նայում էր ինձ, բայց ես զգում էի՝ նա շփոթված էր:
Դանդաղ մոտեցավ ինձ, մաքրեց արցունքներս ու գրկեց ինձ: Հողը փախավ ոտքերիս տակից:
Նա շշնջաց ականջիս.
- Ես ոչ մի տեղ չեմ գնա: Կմնամ քո մեջ… ՄԻՇՏ:
Հաջորդ օրը Ալբերտը հայտնեց իր պատրաստակամությունը նկարահանվելու այն ֆիլմում, որը կցանկանայի նկարել: Ցանկանում էի նկարել համր ֆիլմ իմ մասին: Թե ինչպես եմ ինքս նայում աշխարհին, ինչպես է աշխարհս նայում ինձ: Ես արդեն հաղթող էի, քանզի ես կարտահայտեի իմ մտքերը նրա շուրթերով: Նկարահանումների ժամանակ ես ուշագնաց եղա. շատ լարված էի: Վերջ ի վերջո սա իմ առաջին քայլերն էին, և ես այդ քայլերը նրա հետ էի անում: Դա իսկական խենթություն էր, կյանքում չեմ մոռանա այն վայրկյանները, երբ նա նայում էր ինձ ու ժպտում էր, ձեռքով հասկացնում, որ անջատեի տեսախցիկը, փակում աչքը …
Ֆիլմի փակ դիտման համար Ալբերտը հրավիրեց իր ընկերներից մի քանիսին: Մինչ նրանք դիտում էին ֆիլմը, ես ուշադիր նայում էի Ալբերտի դեմքին: Նա լուռ էր, բազմիմաստ ժպտում էր, ինձ աչքով անում ու դեմքով արտահայտում հիացական նշաններ: Ընկերներն էլ հավանեցին, շնորհավորեցին ինձ, իսկ նրանցից մեկը՝ Ժանը, ժպտաց ինձ ու ասաց.
- Քեզ մեծ ապագա է սպասում: Ես նրա գնալուց հետո միայն իմացա, որ նա ռեժիսոր է:
Իսկ հաջորդ օրը նամակ եկավ,որտեղ ասվում էր, որ ինձ հրավիրել են երիտասարդ ռեժիսորների ամենամյա մրցույթին, և ես նոմինացված եմ որպես «Տարվա բացահայտում»: Ալբերտը, ինչպես միշտ, լուռ նայում էր ինձ, ապա ասաց.
- It’s you, It’s all for yoü, Everything i do… Ասաց, ու համբուրեց աչքս… :
Անօրինակ ցավ զգացի մարմնումս: Սկսեցի ինձ վատ զգալ: Այն աստիճան, որ չկարողացա ոտքի վրա մնալ: Շտապ օգնության ձայներն եմ հիշում… ու ԴԱՏԱՐԿՈՒԹՅՈՒՆ: Մեղմ է ասած՝ դատարկություն…
Աչքերս բացում եմ. ինձ տանում են հիվանդասենյակ, իսկ նա գալիս էր իմ ետևից՝ կարմրած աչքերով ու տնային շորերով: Ցանկանում էր ժպտալ, սակայն արցունքները խեղդում էին ժպիտը: Նա եկավ մինչև հիվանդասենյակ ու գամված մնաց դռան դիմաց: Նա ուղղակի ասաց մի բան, որը մինչ ի մահ կտանեմ հետս:
- Աշխարհն էլ շրջվի մեր դեմ, ես քո կողքին կլինեմ: Ու չքվեց:

Աչքերս բացում եմ հիվանդասենյակում:
Առաստաղ, դրսից սենյակ մտնող կուրացնող լույս, սպիտակ մահճակալ, սպիտակ պատեր, իսկ դիմացս նստած է Ալբերտը՝ սև հագուստով, կարմրած աչքերով ու դողացող ձեռքերով: Բայց նա ժպտում էր տարօրինակ թեթևությամբ: Այնքան երաժշտություն կար այդ լռության մեջ: Մենք լռում էինք, և դա մեզ դուր էր գալիս: Վերջապես նա խոսեց.
- Ո՞նց ես զգում քեզ, տարվա բացահայտում:
- Ի՞նչ:
- Հարցնում եմ՝ ո՞նց ես, տարվա բացահայտում:
- … Լավ, արդեն լավ: Ի՞նչ ասեց բժիշկը:
- Դա լարվածությունից է, դու այն օրն այնքան լարված էիր, որ հանկարծակի սկսեցիր քեզ վատ զգալ: Լավ, արի՛ դրա մասին չխոսենք: Դու Իտալիայի տարվա բացահայտումն ես: Քո ֆիլմն արժանացավ այդ կոչմանը:
Սրտիցս ասես մեծ քար ընկավ: Թուլացա ու ժպտացի, իսկ նա ավելացրեց՝ Դու արժանի ես դրան: Այդ փաստը ստիպեց ինձ արագ ապաքինվել. ես այնքա՛ն բան ունեի անելու…Կարծես սիրտս հանած լինեին, ու փոխարենը դրել էին մեքենա, որը չէր զգում հոգնածություն, ծուլություն, վախ, ամոթ…
- Ես էլ ունեի Մուսա, ով ինձ տարավ կյանքի ճանապարհով: Նա էլ էր ինձ համար Աստված, ես պաշտում էի նրան, սակայն նա թողեց ինձ: Ես մենակ մնացի կես ճամփին: Դրա համար ես հասկանում եմ քեզ… թեև ես կյանքում էլ Մուսա չեմ ունենա: Նա իմ հայրն էր: Ժամանակին նա իմ պանծանքն էր, ես հպարտ էի, որ նրա որդին եմ, սակայն հետո ես հասկացա, որ շտապել եմ: Նա սկսեց խմել, ծեծել մորս, քրոջս, հայհոյում էր, գողություն անում: Ես չէի մեղադրում նրան. նրա ուղեղն արդեն մթագնել էր, և նա էլ չգիտեր՝ինչ է անում: Ես ինքս ինձ էի մեղադրում, որ կարող էի նրան իմ կուռքը համարել: Ամեն ինչ աբսուրդի էր վերածվել…(ձայնը սկսեց դողալ) : Ես թողեցի ամեն ինչ ու եկա Իտալիա: Մեն-մենակ՝ հեռվում թողնելով դառը մանկությունս, դեմքով դեպի ապագան:
Ես լսում էի նրան՝ուշադիր նայելով աչքերին: Նա այնքան անկեղծ էր, այնքան թափանցիկ: Կարծես թե ես նրան ճանաչել եմ ամբողջ կյանքում: Ամեն անգամ նրա ձայնը լսելիս մարմնովս դող էր անցնում: Ձայն՝ շատ սպասված ու ցանկալի:
Ժամանակն արագ անցնում էր: Մենք տեղափոխվեցինք Ալբերտի տուն, շարունակեցինք աշխատել, մենք քիչ թե շատ հայտնի դարձանք, սկսեցինք փառքի ճանապարհով քայլել: Ձեռք ձեռքի տված,հանգիստ ու անշտապ: Ես երբեք չեմ մոռանա, թե ինչպես էր նա պատուհանի մոտ կանգնած ծխում,շրջում տանը հնամաշ ջինսերով ու գարեջրի շիշը ձեռքին: Չեմ մոռանա՝ ինչպես էր օգնում ինձ իմ աշխատանքում: Ես ինձ սպառված էի զգում նրա կողքին:
Գիշերն ապրելու համար էր, ոչ թե քնելու: Քնել գիշերը՝ նշանակում էր հետ մնալ իրական կյանքից: Մենք մեր գիշերները ծախսում էինք ֆիլմերի ու զրույցների վրա: Խոսում էինք ամեն ինչից՝ անկախ նրանից՝մենք գաղափար ունեինք, թե ոչ: Բայց միասին աշխարհը մի բուռ էր թվում:
***
Առողջականս գնալով վատանում էր: Սիրտս էր: Չէի հասկանում, թե ինչից կարող էր լինել: Սկզբում թաքցնում էի նրանից, բայց հետո ամեն ինչ անկառավարելի դարձավ: Դարձա անկողնային հիվանդ: Նա իմ աչքին արդեն երեքաչքանի էր թվում, հրեշային, որը մոտեցավ ինձ ու ասեց. «Ես քեզ ստում էի» : Մտքումս կառուցած դրախտը փլվեց գլխիս: Իսկ նա, վառած մոմը ձեռքին, կանգնեց իմ գլխավերևում: Բայց հետո նա դարձավ նույնը, նույն Ալբերտը, ով նստեց կողքիս ու : Ապա ժպտաց ու գնաց տնից:…
Պատուհանից այն կողմ երեկոյան լույսերով ողողված Իտալիան էր: Քաղաքը եռում էր, իսկ ես տանը պառկած էի անձայն ու անշարժ: Ինձ չէր նեղում իմ վիճակը: Ինձ հիստերիայի հասցրեց նրա չքվելը: Փաստորեն, այսքան ժամանակ նա ստում էր ինձ, խաղում ինձ հետ: Իսկ եթե այս ամենը ՎԵՐԵՎԻ գործն է: Առաստաղը կարմրել էր: Հանկարծ մեկը փակեց աչքերս ու ասաց՝ Ժպտա, ես այստեղ եմ: Նա ցինիկ էր, ավելին, քան երբևե:
Ինձ էլի տարան հիվանդանոց: Այս անգամ ասեցին, որ ես ծանր սրտի հիվանդ եմ, ու ինձ վիրահատություն է պետք: Լույսերը վառեցին ու ինձ վիրահատարան տարան: Նա ձեռքով փակեց աչքերն ու դուրս թռավ հիվանդանոցից: Ես հասկանում էի նրան: Ո՞վ էի ես, որ նրան անհանգստություն պատճառեի: Երազիս նա եկավ: Սև շորերով էր, մի աչքը՝ կապած: Նա մոտեցավ ինձ, ժպտաց, համբուրեց աչքս ու ասաց՝ ես խաբել եմ քեզ: Ու նետվեց անդունդը: Լույսերը մարեցին, ու ես բացեցի աչքերս:
Մի քանի օրից ինձ դուրս գրեցին հիվանդանոցից: Իսկ Ալբերտը չկար: Երկար էի սպասում նրան, իսկ նա էլի չկար: Միայն համարում՝ մահճակալի վրա տեսա նրա երկտողը՝ Կներե՛ս, ես չգիտեմ՝ինձ հետ ինչ է կատարվում: Ես պիտի հասկանամ ինքս ինձ: Սպասի՛ր ինձ:
Նա թողեց ինձ: Երբ ես այնքան շատ ունեի նրա կարծիքը, երբ նա էր այն միակը, ով ուժ տվեց ինձ ապաքինվելու: Ինքնազգացողությունս էլի վատացավ: Սա, հաստատ, Սատանայի գործն էր: Չէ որ նա ինձ ասել էր դրա մասին: Մի քանի բանական վայրկյան և….
Հիվանդասենյակում ճնշող լռություն էր: Օդում դեռ զգացվում էր նրա օծանելիքի հոտը: Ամեն ինչ նրան էր հիշեցնում: Առաջին անգամ ցանկացա մոռանալ նրա մասին: Դա և՛ ճնշող էր, և՛ հաճելի: Չէի զգում ոչինչ. աչքերս բաց էին, բայց անզգայացած, թույլ: Հանկարծ նկատեցի, որ կողքս մեկը կա: Նա թեժ էր, դա կրակ էր, ծուխ ու կայծ էին վրայիս հորդում: Միաժամանակ մահվան հոտ էր փչում վրայից, գազանային ու հրեշային: Wow, Սատանան էր՝ կարմիր փառքը, իսկ մյուս կողմում զգացվում էր եթերային հանգստություն, նրբություն ու խախաղություն: Աստված: Մեկը եկել էր ինձ թաղելու, մյուսը՝ կյանք տալու համար: Սատանան խոսում էր փառքի, հարստության, փողի ու այլ վայելքների մասին.
- Դու կարող ես լինել երազանքներիդ մարդը, կարող ես աշխարհը ոտքիդ տակ փռել, եթե միայն ցանկանաս: Եթե ցանկանում ես՝ ես քեզ կտամ քո Ալբերտին, միայն թե գաս ինձ հետ: Ինչ կարող է տալ կողքիդ ոգին, հը՞, ասա՛, ինչ… Ոչինչ չի կարող այնքան բան տալ քեզ, որքան ես: Արի՛ ինձ հետ:
Նրա ձայնն արձագանքում էր, կախարդող, աչքերը փայլում էին դժոխային կրակով: Նրա դեմքն այլանդակված էր, վախեցնող: Աստված լսեց այդ ամենը, ուղղակի ժպտաց ու ասաց.
- Ես նրան ուղարկեցի քեզ, որ դու հասկանաս, որ դու այսքան ժամանակ ճիշտ ես եղել: Դու արժանի ես եղել դրան, ուղղակի հավատա՛ ինքդ քեզ ու քո սրտի ձայնին: Դա ես եմ, դա նա է: Աստված օրհնի՛ քեզ: Նա քոնն է, դուք անմահ եք… Միասին: Եվ ձեռքը իջեցրեց գլխիս:


Պարտված Սատանան ոչինչ չասաց, անհետացավ օդում ու պատի վրա արյան հետքեր երևացին:
Ես չէի զգում Սատանային: Ինձ միայն Աստծո շունչն էր հասու, ես նրան զգում էի ողջ մարմնով: Նրա աստվածային ուժը մեղմեց ցավերս ու հանգստություն տվեց: ԴՈՒՔ ԱՆՄԱՀ ԵՔ ՄԻԱՍԻՆ: Շատ լավ է ասված, իրոք… Ես իրավունք չունեմ մտածելու, որ իմ Մուսան դժոխքի արարած է, ու իմ իլյուզիաները Սատանայի ձեռքի գործն են: Թեև փառք էի ուզում, բայց ոչ նրա ձեռքից: Ես մերժեցի նրան, դրա համար կյանքովս եմ հատուցում: Ես կմեռնեմ, բայց հոգիս Ալբերտի հետ անմահ կմնա: Միշտ: Անկախ նրանից՝ մյուսներն ինչ կասեն: Սատանան ինձ տարավ այդ կարմիր կետը՝ իր Տուն, իր միջավայր, բայց Աստված ինձ հանեց դրանից ու դարձի բերեց: Սա է իմ Աստվածը, սա՛ եմ ես:
Արդեն հանգիստ կարող եմ մաքրել հաշիվներս կյանքիս հետ: Դուռը բացվեց, ու ներս մտավ Ալբերտը: Նա ժպտում էր անկեղծ ժպիտով: Աչքերը առաջվա պես փայլում էին, թաց էին և անմեղ միաժամանակ: Նա եկավ նստեց կողքիս, վերցրեց ձեռքս իր ափերի մեջ ու ասաց.
-Մեր հոգիներն անմահ են միասին: Անկախ նրանից՝ ես քո կողքին կլինեմ, թե ոչ: Մի օր մենք կհանդիպենք Վերևում: Հաստատ: Սպասի՛ր ինձ:
Հաշված րոպեներ, ու ես կմեռնեմ Մուսայիս գրկում: Ի՞նչը կարող էր ավելի ռոմանտիկ լինել, քան դա…
Մենք մնացինք միասին: Ես նայում եմ նրան վերևից ու հասկանում, որ իզուր չեմ ապրել, որ պարտավոր էի ապրել նրան ժպտալիս տեսնելու համար: Որ պարտավոր էի ապրել նրան տեսնելու ու զգալու համար: Ես հաղթող եմ:

[Rhayader]

Պարտված Սատանան ոչինչ չասաց, անհետացավ օդում ու պատի վրա արյան հետքեր երևացին:
Ես չէի զգում Սատանային: Ինձ միայն Աստծո շունչն էր հասու, ես նրան զգում էի ողջ մարմնով: Նրա աստվածային ուժը մեղմեց ցավերս ու հանգստություն տվեց: ԴՈՒՔ ԱՆՄԱՀ ԵՔ ՄԻԱՍԻՆ: Շատ լավ է ասված, իրոք… Ես իրավունք չունեմ մտածելու, որ իմ Մուսան դժոխքի արարած է, ու իմ իլյուզիաները Սատանայի ձեռքի գործն են: Թեև փառք էի ուզում, բայց ոչ նրա ձեռքից: Ես մերժեցի նրան, դրա համար կյանքովս եմ հատուցում: Ես կմեռնեմ, բայց հոգիս Ալբերտի հետ անմահ կմնա: Միշտ: Անկախ նրանից՝ մյուսներն ինչ կասեն: Սատանան ինձ տարավ այդ կարմիր կետը՝ իր Տուն, իր միջավայր, բայց Աստված ինձ հանեց դրանից ու դարձի բերեց: Սա է իմ Աստվածը, սա՛ եմ ես:

Մեղա, որոշեցի գոնե ավարտը կարդալ, չգիտեմ, ինչպես արտահայտվեմ, որ ինձ չարգելափակեն

[Վոլտերա]

Տարբերակ 3.
Արտասուքե աղբյուրը


Ո՜նց չի սիրում այս ընդհանուր լողավազանները. պիտի բոլորի աչքի առաջ մերկանա, բոլորի հետ մտնի նույն ջուրը, մարմինը նախանձով տնտղող հայացքներն էլ չասած: Միակ լավ բանը բուժիչ պղպջակներն են, որ ծակծկում, խուտուտ են տալիս մաշկը, մարմինը ընդարմացնում: Ինքը փակում է աչքերը, մոռանում ամեն ինչ ու բոլորին:
Այստեղից դուրս կգա, կքայլի պուրակում: Կնստի հոր ծանոթ նկարչի կողքին, կզրուցի հետը, ամեն հետաքրքրվողի էլ կաբացատրի, որ նկարների մեջ գերիշխող դեղինը քաղաքին շատ պակասող արևն է: Պատկերացնելով այդ պահին նկարչի հպարտ կեցվածքը, ինքն իրեն ժպտաց:
Մեկ ժամը շատ արագ անցավ:
Սիրուն քաղաք է Ցխալտուբոն, կանա՜չ-կանա՜չ կիպարիսների մեջ: Բնակիչները սպիտակամաշկ են, գեղեցիկ: Սկզբում զարմացած էր. բոլոր կանայք սևազգեստ են ու սև գլխաշորերով: Իր ենթադրությունը, թե քաղաքը սուգի մեջ է, բարեբախտաբար հերքվեց: Ուղղակի մոդա է սև գույնը:
Ոչ նկարիչն է իր տեղում, ոչ էլ նրա անհասկանալի դեղինով կտավները: Նստեց նստարանին:
- Գամար ջոբա:
- Բարև, զդրաստվույտե:
- Դաթո, տո իստ Դավիդ:
- Ալլա,- ակամայից ասաց անունն ու երկուսով միաժամանակ փռթկացրեցին:
- Արմյա՞նկա, ատդըխաե՞տե, յա իզ Տբիլիսի, ա գդե՞ Ռազո:
- Եվո նետու, յա իզ Երևանա, ռադիտելի նա պրոցեդուրախ, ժդու պոկա պրիդուտ, - իր նստարանին մենակ նստելը անգիր արածի նման արդարացրեց ու էլի երկուսով ծիծաղեցին:
Բարձրահասակ, սիրուն աչք-ունքով երիտասարդ է Դաթոն: Ճանապարհաշինարար է: Ավարտել է գործերն ու մեկնելուց առաջ որոշել է հրաժեշտ տալ նկարիչ բարեկամին: Դե, քանի որ նա էլ էստեղ չի, իրեն մնում է վեր կենալ ու շարժվել դեպի հայրենի քաղաք, թե՞...
Ալլան մտովի թարգմանում էր Դաթոյի խոսքերը.
- Կուզե՞ս քայլենք մի քիչ, մեքենաս այգու մյուս կողմում է, համ էլ ինձ կճանապարհես:
Այդպես ավելի լավ կլինի, մտածեց աղջիկն ու վեր կացավ:
Քայլելով հասան ոլորապտույտ աստիճաններին ու սկսեցին իջնել:
- Արքայազնը սիրահարված էր մի գեղջկուհու: Ամեն հնարքի դիմում է, որ աղջկա սիրուն արժանանա, սակայն ապարդյուն: Աղջիկը չի սիրում ու չի սիրում նրան: Սիրուց տանջված պատանին գալիս, ծառերի տակ նստում է ու քնով անցնում: Գիշերը շատ ցուրտ է լինում: Առավոտյան պալատականները նրան գտնում են սառած: Աղջիկը լսում է լուրը, գալիս է, ու ի զարմանս ներկաների, այդ պահին տղայի աչքերից արտասուք է հորդում: Աղջիկը համտեսում է արցունքն ու սիրտը ճմլվում է: Նա հասկանում է, որ արդեն սիրում է: Պատանուն այդ վայրում էլ հողին են հանձնում: Որոշ ժամանակ անց գետնի տակից սկսում է ջուր դուրս գալ: Աղբյուրի գերբնական ուժի համբավը տարածվում է ողջ երկրով մեկ ու նրա սահմաններից դուրս: Ժամանակների միջով այն անցել ու մեզ է հասել: Ով խմում է այդ ջրից, սկսում է սիրել:
Բազալտե աստիճանները տարան մի ընդարձակ հրապարակ, ուր մշտադալար թփերի մեջ քարե ցայտաղբյուր է առանձնանում:
- Չե՞ս ուզում փորձել.
- Վախենում եմ:
- Սիրելը վախենալի չէ:
- Շուտ է...

Ինչքա՜ն հաճելի է լռությունը:
Ալլայի աչքերը ժպտում են, Դաթոյի ձեռքերը՝ համոզում, երկուսի շուրթերը՝ դողում...
Ժամանակն է հրաժեշտի:

[Վոլտերա]

Տարբերակ 4.
Ամիմիա


- Ես նրանց անվանում եմ խորհրդավոր կանայք։ Այդպիսիք շատ են, դու էլ ես չէ՞ դրանցից մեկը։
- Ախպեր էդ ում հետ ե՞ս, – հարցնում է Վալոդը, բութ մատով քիթը փորելուց հետո ձեռքը ղեկին վերադարձնելով։
Ես հայելու մեջից նայում եմ նրա քրտնած ճակատին.
– Քեզ հետ չեմ, պատուհանը բացի՛։
Մեկուսարանից դուրս գալուց ի վեր դեմիս նստած բուժքույրը կարմիր մազափնջի տակից ինձ է նայում անթափանց դեմքով, գիտե՞ք, այն հայտնի դերասանների նման, որ բնական ռեսուրսների պահպանման ու երկրի փրկության մասին են խոսում։ Երբեք գլխի չես ընկնում դա նրանց իրոք հուզո՞ւմ է, թե չէ։ Ուղղակի պառկած ձեռնաշարժությամբ ես զբաղում, որովհետև դա ահագին լիցքաթափում է։
– Մի առնետ կար, բունը մութ էր..., – ասում է նա, երեք մատները դնելով հիվանդի բազկային զարկերակին, – ես ասում էի, որ պետք չի սրան ոչ մի տեղ տեղափոխել, տաս րոպեից ուշքի կգա։
– Վալոդ այսօր մենք էլ ոչ մեկի չենք փրկելու չէ՞, – սիգարետի թութունն եմ դատարկում, որ կանաչավուն բորբոս հիշեցնողը լցնեմ տեղը։
– Ի՞նչ իմանամ, ուստա, արդեն մթնեց։
– Ռոզի, հա՞, ասում ես, ինչպե՞ս ես այդ դժողքում հայտնվել։
– Ձեռքիդ ի՞նչ թել է, – ես ձեռքս հետ եմ քաշում, երբ նա ուզում է դիպչել։
– Հավատամք է կոչվում, երազանքի նման մի բան էլի, լամայն ու կուսակրոնները աղոթում են, որ այն կատարվի։ Ես միշտ էլ մատածել եմ, որ խելացի լինելու համար ճգնավոր պետք է դառնաս։
– Դու դրա համար Տիբեթ ես հասե՞լ։
– Ի՞նչ Տիբեթ։ Բուդդիստական տաճարներ մենակ այնտեղ չեն լինում։ Պա՛տայա։
– Ու դու մտածում ես թե այդ համընդհանուր պոռնկամոլության մթնոլորտում աղոթքը երկինք է հասնելու, եթե իհարկե դեռ աղոթում են։
Փակում եմ աչքերս, ու ամեն ինչ չքվում է, վերանում։ Նա էլ։
– Չես ուզո՞ւմ իմանաս հիվանդիդ մասին։
Սթափվում եմ սառը օդից։
– Դեմքը ծանոթ է, – ասում եմ, – բայց ինձ ավելի շատ հուզում է, թե ինչո՞ւ ենք գծային բրիգադի գործով մենք զբաղվում ու ինչո՞ւ ենք քեզ հետներս վերցրել։ Ինձ հուզում է, թե ո՞վ մի շաբաթ առաջ այգում շանս սատկացնողը։
– Ինքն է։
– Ո՞վ է ինքը...Ի՞նչ, – իրականությունը նահանջում է, ես արդեն երկու ծուխ ներս եմ քաշել։
Աչքերս փակում եմ, բացում, ծնկած եմ հիվանդի գլխի մոտ, չեմ հասկանում ե՞րբ, ինչո՞ւ եմ հայտնվել այստեղ։ Անընդհատ կրկնում եմ.
– Այսօր ամսի 15ն է, ժամը... ժամը...
Աչքերս փակում եմ, բացում, պուրպուր հեղուկը հոսում է լանցետի ծայրից, իսկ անծանոթուհին կարմիր մազափունջը հետ տարած ծիծաղում է անհոգ։
Մթության մեջ սրտիս զարկերն եմ զգում միայն, վստահ չեմ կոնկրետ որտեղ, կոկորդիս մեջ երևի։ Հաջորդ ակնթարթին ես համբուրում եմ նրա կրծքերն ու լսում եմ վայրի ճիչերը, նրա մարմինը գալավում է իմ գրկում։
Աչքերս բացում եմ` մեկ սանտիմետր երկարությամբ բարակ կտրվածք, ցուցամատս մտնում է խլխլացող անցքի մեջ.
– Սեփական մատներով կհանեմ բողղազդ անասուն։
Աչքերս բացում եմ.
– Բոլորովին անգիտակից մարդ, – ամեն ինչ սպիտակի մեջ է նորից, – պատկերացրո՛ւ, – ասում է նա, – դու աշխատանքից հետո տուն ես գալիս, ննջասենյակից կնոջդ տնքոցներն ես լսում։ Դու դրանք ոչ մի այլ բանի հետ չես շփոթի, նա հաճախ փորձում է կեղծել դրանք անկողնում։ Թափով ներս ես մտնում ու հաջորդ տեսարանը «քո ոչնչության նոր էտապն» է։ Ֆրանսիական գամփռդ հեծնել է չորեքթաթ ծնկած կնոջդ մերկ մարմնին ու լոզոտում է նրա մեջքը, իսկ կինդ փսլնքախառը լացում է լսափողում, ինչ–որ մեկին ասելով, թե կապ է ընկել. «Օգնե՛ք, օգնե՛ք»։ Դու չես կարող քո ուզածով օգնել նրան, մենակ շանդ։ Դու մտածում ես, որ պետք է օգնել այգիներում միամիտ կռացած կանանց մեջքին ցատկող շներին` նրանք արդեն վարժված են, անտուն ու կորած շներին, որովհետև իրանց տեսնելիս հիշում ես, թե ոնց էր քո շունը դոմփում կնոջդ։
Ես արդեն մեջքի վրա եմ, «պատկերացրու»–ից հետո երևակայությունս չհերիքեց, իսկ նա անտարբեր պատմում է.
– Փորձված մեթոդ է, գդալը կամ հացի կտորը կուլ են տալիս, որ շտապի մեքենայից փախչեն։
Աչքերս բացում եմ, հիվանդի տեղը թափուր է արդեն։ Ես էլ մտածում էի թողեց։


– Վալո՛դ, արա՛, քաշի վերջը կանգնի, կարող է ուզում ես հաջորդին էլի մենք գնանք։
– Ուզե՜ս, չուզե՜ս, – ազդեցիկ հետույքով դիսպեչերը արհեստական ճանկերով աչքերիս առաջ թափահարում է նոր կանչի թուղթը։
Բարձրահարկի վերելակը չի աշխատում։ Աստիճաններով շնչակտուր վերև ենք նետվում։ Սայլակը հազիվ ենք քարշ տալիս, կարմրահեր օգնականս դեռ անփորձ է։ Երբ թակում եմ դուռը, նա ասում է.
– Դու դառնում ես ինձ նման, – դեմքին ոչ մի արտահայտություն։
Հաստլիկ մի ձեռք բացում է դուռը մեր առջև.
– Ո՞ւր է հիվանդը։
–Ես եմ։
Ես թղթին նայում եմ համոզվելու համար, որ ռենիմացիոն կանչ է գրանցվել։
Գերձգված այտերի մաշկը ուր որ է կճաքճքի։ Նա գլխով հետևելու նշան է անում։ Ես ապշածի նման ակամա ենթարկվում եմ։
Նա փամփլիկ ձեռքով բարձրացնում է զուգարանակոնքը ու մեջի պարունակությունը ցույց տալով, անմեղ հարցնում.
– Բժիշկ ջան, ասեք, նորմալ մարդը կարող է այսքան ք**ել...

[E-la Via]

Տարբերակ 4.
Ամիմիա

Կարդացածիցս բան չհասկացա: Հեղինակ ջան, երկրորդ, երրորդ անգամ կարդալուց հետո էլ, որ չհասկանամ, լուսավորի էլի: Էնքան եմ ուզում հասկանամ: