Կարճ պատմվածքներ

[Lusntag Lusine]

Դահիճն ու կացինը հոգնեցին միմյանցից ու որոշեցին բաժանվել` քայլելով զուգահեռ:

[StrangeLittleGirl]

Էս պատմվածքը սկզբում անգլերեն եմ գրել: Անգլերեն շատ ա դուրս գալիս, հայերեն մի քիչ էն չի, բառերն ավելի շատ են, բայց ամեն դեպքում տեղադրում եմ:

Գիշերը

- Գիտեմ այդ զգացողությունը,- ասաց ընկերուհիս,- դու փշուր-փշուր ես եղել, ու ժամանակ է պետք, որ բոլոր կտորներդ հավաքես:
- Իսկապես,- ասացի,- երանի՜ իմանայի, թե ինչքան ժամանակ է պետք:

Դրանից ժամեր առաջ սլանում էինք քաղաքով, երկուսս էլ երջանիկ և սիրահարված մեր ապրած կյանքին և երգում էինք և ծիծաղում էինք, և դա ալկոհոլի առաջին կաթիլն ընդունելուց առաջ էր: Գնացինք լճերի մոտ ու չաչանակեցինք ու վայելեցինք եղանակը ու ուսումնասիրեցինք անցորդներին ու մեր տեսած տարօրինակ մարդկանց մասին պատմություններ հորինեցինք:

Իսկ առավոտյան ժամը երեքին մեր շուրջն այլևս սթափ մարդ չկար, և սկսեցի «Լիմոնի ծառը» երգել, և ընկերուհիս միացավ ինձ:

- Աստվածաշունչ կարդացե՞լ ես,- հարցրի տղային, և ընկերուհիս ծիծաղեց: Ասաց, որ դա գիշերվա կատակն էր, ու տեղադրեց Ֆեյսբուքում: Չգիտեմ՝ ինչու այդ հարցը տվեցի, բայց հաջորդ հարցս լինելու էր Մովսեսի, կենդանիների ու տապանի մասին, և ընկերուհիս ավելի ուժեղ էր ծիծաղելու, մինչ տղան շփոթվելու էր մեր ծիծաղից:

- Գիտե՞ս Ալանիս Մորիսեթին,- հարցրի տղային և սկսեցի "You Oughta Know"-ի առաջին տողերը, և ընկերուհիս ընդհատեց ինձ: Նա ամեն անգամ ընդհատում է, երբ սկսում եմ այդ երգը երգել:

- Ես միայն մեկը գիտեմ,- ասաց, էսպես է. "I had no choice but to hear you..."

Միացա նրան, և միասին երգեցինք մնացածը, մինչև հասանք այն տողին, որտեղ ասվում է. "You held your breath and the door for me."

Ես լռեցի: Տղան նույնպես լռեց:

- Դուռը կպահեմ քեզ համար,- ասաց:
- Շունչդ պահիր ինձ համար,- ասացի:

Բայց հաջորդ առավոտ նրան այլևս տեսնել չէի ուզում:

[Mephistopheles]

Մի հատ անգլերենը կդնե՞ս…

[StrangeLittleGirl]

Մի հատ անգլերենը կդնե՞ս…

Չէ

[Mephistopheles]

Չէ

ՕՔԵՅ…

[Ուլուանա]

Էս պատմվածքը սկզբում անգլերեն եմ գրել: Անգլերեն շատ ա դուրս գալիս, հայերեն մի քիչ էն չի, բառերն ավելի շատ են, բայց ամեն դեպքում տեղադրում եմ:

Չնայած անգլերենը չեմ կարդացել, բայց էս ասածդ լրիվ զգացի... Պարզ զգացվում ա, որ թարգմանված ա անգլերենից։ Ու իսկապես անգլերեն լրիվ ուրիշ կերպ կհնչեր։ Այսինքն՝ ոչ թե վատ ա թարգմանված, այլ ուղղակի էս գրելաոճը երևի անգլերեն ա ավելի լավ հնչում։ Հայերենի համար մի տեսակ չոր ա, մի քիչ էլ սարքովիի տպավորություն ա թողնում, իմ կարծիքով։

Անգլերենը դիր, կարդանք ։

[StrangeLittleGirl]

Չնայած անգլերենը չեմ կարդացել, բայց էս ասածդ լրիվ զգացի... Պարզ զգացվում ա, որ թարգմանված ա անգլերենից։ Ու իսկապես անգլերեն լրիվ ուրիշ կերպ կհնչեր։ Այսինքն՝ ոչ թե վատ ա թարգմանված, այլ ուղղակի էս գրելաոճը երևի անգլերեն ա ավելի լավ հնչում։ Հայերենի համար մի տեսակ չոր ա, մի քիչ էլ սարքովիի տպավորություն ա թողնում, իմ կարծիքով։

Անգլերենը դիր, կարդանք ։

Ահա, ամենաահավորը he ու she-ի պահն էր, որ անգլերեն մենակ he ու she-ով սաղ հարցերը լուծվում էին, իսկ հայերեն պետք էր մի ուրիշ բան մտածել
Լավ, իրիկունը տուն որ գնամ, կդնեմ: Հիմա էդ էջս բլոկ ա արած

[Mephistopheles]

Բայց հաջորդ առավոտ նրան այլևս տեսնել չէի ուզում

Հլա էս նախադասությունը սարքի "Նրան այլևս չտեսա" կամ դրա նման մի բան… հստակությունը հանի՝ խախտի… սենց մի քիչ շատ ա ափաշքարա հանգուցալուծում…

[StrangeLittleGirl]

Հլա էս նախադասությունը սարքի "Նրան այլևս չտեսա" կամ դրա նման մի բան… հստակությունը հանի՝ խախտի… սենց մի քիչ շատ ա ափաշքարա հանգուցալուծում…

Չէ, տենց խախտում ա կապը նախորդ հատվածների հետ: Որ ասում ա՝ Hold your breath for me, հետո էլ ասում ա՝ առավոտը չէի ուզում տեսնել:

[Mephistopheles]

Կապը կարծում եմ կմնա… ուղղակի սենց շատ օբվըս ա… պատմվածքից հետո արձագանքը թալում ա… վերջանում ա պատմվածքը… կարծում եմ հանգուցալուծումը լավ կլինի որ թողնվի ընթերցողին…

դու ավելի լավ կիմանաս… just don't open up too much…

[StrangeLittleGirl]

Կապը կարծում եմ կմնա… ուղղակի սենց շատ օբվըս ա… պատմվածքից հետո արձագանքը թալում ա… վերջանում ա պատմվածքը… կարծում եմ հանգուցալուծումը լավ կլինի որ թողնվի ընթերցողին…

դու ավելի լավ կիմանաս… just don't open up too much…

Իսկ ինձ հակառակն ա թվում, որ շատ ա ամեն ինչ խորը թաքցված, որոշ բաներ էլ լրիվ insider-ական բաներ են: Հեսա անգլերեն վերսիան դնեմ:

[StrangeLittleGirl]

The Night

“I know how it feels,” she said, “you’re broken into pieces and it takes time to put them all together.”

“Exactly,” I replied, “I wish I knew how much time I needed.”

Few hours before that we were cycling in the city, both of us happy and in love with the life we were living and singing and laughing and it was before the first drop of alcohol we had. And we stopped at the lakes and chatted and enjoyed the weather and watched the passersby and made up stories about the strange people we saw.

It was 3 a.m. and there were no sober people around and I started singing Lemon Tree and she joined me.

“Have you read the Bible?” I asked him and she laughed. She said it was the joke of the night and posted it on Facebook. I do not know why I asked him that question but my next question was going to be about Moses and the animals and the ark and she was going to laugh even harder, while he was going to look confused.

“Do you know Alanis Morissette?” I asked him and started singing the first lines of You Oughta Know and she stopped me. She stopped me every time I started singing it.

“I know only one song,” he said, “the one that goes ‘I had no choice but to hear you…’”

I joined him and we sang the rest of the song, until we reached the line you held your breath and the door for me.

I stopped there. He stopped, too.

“I will hold the door for you,” he said.

“Hold your breath for me,” I told him.

But the next morning I did not want to see him anymore.

[Լեո]

[Չգիտեմ, երբ ու ի՞նչ առիթով եմ գրել, բայց պատահաբար էսօր կոմպիս մեջ գտա: Որպեսզի ֆայլերը ջնջելուց չկորի, տեղադրեմ էստեղ ]

***

-Կարելի՞ ա ներս գամ, ընկե՛ր լեյտենանտ,- դռան նեղ բացվածքից քիթը զգուշորեն ներս մտցնելով` վախվորած հարցրեց Շողակաթ տատը:

-Արի՛, Շողի՛կ մորքուր,- առանց գլուխը սեղանին խռնված թղթերից բարձրացնելու` դժգոհ արտաբերեց լեյտենանտ Ավագյանը,- հլը արի տեսնեմ` էս անգամ ինչ գլխացավանք եք բերել գլխիս: Տնաշենի կնիկ, չեք թողում շունչ քաշեմ, հլա մեկիդ դարդից չպրծած, մյուսդ ա հայտնվում: Ձեն ձենի՞ եք տվել: Գիտեք` ես էստեղ բան ու գործ չուենմ, ընկած ձեր մանր-մունր հարցերով եմ զբաղված: Ի՞նչ անեմ, հավաքեմ սաղիդ բերեմ քաղմաս դաստիրակչական աշխատանքներ տանե՞մ: Ախր տատուս տարիքի եք է, ո՞նց վարվեմ ձեզ հետ…-բորբոքված տոնով սկսեց մրթմռթալ Ավագյանը:

-Չէ, մեռնեմ արևիդ, լեյտենանտ ջան, բա՞ եղավ,-վախենալով ներս մտնելով ու շփոթված կմկմալով արտասանեց Շողակաթ տատը: -Բա՞ ես քեզ վատ հարցով կանհանգստացնեմ:

-Շողիկ մորքուր, ժամանակ չունեմ: Շուտ ասա` տեսնեմ ի՞նչ ա ուզածդ,- Շողակաթի մեղայական տոնից ավելի նյարդայնացավ Ավագյանը:

-Ընկեր լեյտենանտ ջան, դու գիտես, որ ես խեղճ ու կրակ միայնակ պառավ եմ, ոչ տեր ունեմ, ոչ տիրական: Անտեր եմ: Ես որ ինձ տիրություն չանեմ, ընկեր լեյտենանտ, ո՞վ ա իմ մասին մտածում:

-Է՛, Շողիկ մորքուր,- տոնը մի փոքր մեղմացրեց Ավագյանը,-գիտե՞ս մեր հալն ա մի հալ: Սաղս էլ նույն օրի ենք էլի: Դու ասա, ասա մտքիդ ինչ կա:

-Դե ընկեր լեյտենանտ ջան, դու գիտես, որ իմ ապրուստի միակ աղբյուրը իմ հավերն են,-ամաչելով ասաց Շողակաթը:-Հիմա հավերս քանդված մարագում եմ պահում, բայց սիրտս վկայում ա, որ մի օր էդ մարագը փուլ ա գալու հավերիս գլխին: Էս անձրևներն էլ գնալով շատանում են: Եթե փլվի, խեղճ Շողիկ տատին էլ ի՞նչ սև քարին ա գուլխը տալու, էլ ո՞վ ա լսելու անտեր պառավի դարդը: Սոված եմ մնալու… սովամահ կլինեմ, բալա ջան…,- վերջին խոսքերի վրա Շողակաթի աչքերում արցունքներ հայտնվեցին:
-Է ես ի՞նչ կարող եմ անել, Շողիկ տատ, իմ ձեռքին ի՞նչ կա, որ ինչ էլ անեմ: Ես հասարակ թաղային եմ, ոչ թե սոցապ ծառայության աշխատակից: Էդ հարցով սխալ հասցե ես ընտրել, գնա գյուղապետիդ ասա` թող նոր հավաբուն սարքի քեզ համար: Ես հիմա ոչ դրա հնարավորությունը ունեմ, ոչ էլ ժամանակը:

-Ես դիմել եմ գյուղապետին, բայց Սաֆարյանն ասում ա, որ առանց թույլտվության չեն կարող ինձ համար հավաբուն սարքել, ասում ա` քո տարածքը փոքր ա, իսկ տարածքից դուրս հավաբուն սարքելը նեղացնում ա ճանապարհը: Ես էլ ասում եմ, այ Սաֆարյան ջան, ինչ ճանապարհ, ինչ բան, ախր էս նեղնիկ արահետով մենակ պառավ Շողակաթն ա գնում-գալիս, հավկիթները տանում ա գյուղամեջ ծախելու: Էս ճամփով էլ ոչ ոք չի անցնում, ու՞մ ա պետք գա հասնի գեղի էս խույլ ծերը: Բայց Սաֆարյանը մեկ ա իրանն ա ասում. թե` չէ՛, Շողակաթ տատ, մինչև թույլտվություն չբերես, հավաբուն չենք կարա սարքենք: Հիմա ես էլ եկել եմ քո դուռը, լեյտենանտ ջան: Շատ եմ խնդրում, օգնիր խեղճ անտեր Շողակաթին:

-Այ կնիկ, քեզ քանի անգամ ասեմ, որ ես թաղային եմ, ես հետևում եմ օրենքի ու կարգի պահպանմանը: Ես քո համար ոչ սոցապ ծառայող եմ, ոչ կադաստր, ոչ էլ շինարար: Գնա բողոքդ ճիշտ հասցեով տար, ինձ էլ թող գործ անեմ, մի խանգարի,-Ավագյանի նյարդերը նորից սկսեցին տեղի տալ:

-Բայց ախր ու՞ր գնամ է, բալա ջան, ես մենակ քեզ եմ ճանաչում: Սիրուշն էլ ասեց, որ դու սրտով մարդ ես, անպայման կօգնես:

-Սիրուշն իրբ քիչ էր հարևանների հետ իր լեզվակռիվներով կյանքս ուտում, հիմա էլ քե՞զ ա մոտս ուղարկում: Լավ, Շողիկ տատ, արի վերջացնենք էս անիմաստ խոսակցությունը: Դու գնա, ես կխոսեմ գյուղապետի հետ, հարցիդ մի ձև լուծում կտանք:

-Վայ, ապրի արևդ, բալա ջան: Երկար կյանք ունենաս, ուր գնաս ճամփեդ միշտ կանաչ լինի, փորձանքից Աստված քեզ միշտ հեռու պահի, արևդ եկար լինի,-օրհնանքի խոսքեր տեղալով` Շողակաթն արագ դուրս եկավ սենյակից ու դռան հետևից մի տոպրակ վերցնելով անմիջապես ետ եկավ ու դրեց սեղանին` ուղիղ Ավագյանին դիմաց:

-Է՞ս ինչ ա,-տարակուսած հարցրեց Ավագյանը:

-Քեզ համար եմ բերել, իմ թմբլիկ հավերից ա: Կնգանդ կասես քեզ համար հաճարով փլավ թող գցի:

-Ո՞նց թե հավ ա: Գժվեցի՞ր այ կնիկ,-համարյա սկսեց գոռալ Ավագյանը:- Դու լրիվ խելքդ գցել ես, էս ինչ ես անում: Հլը շուտ վերացրու՛ սրան էստեղից: Շու՛տ արա,-ավելի ու ավելի էր սաստկանում Ավագյանի զայրույթը:

-Բ-բ-բ-բ-այց ընկ-ընկ-ընկեր լեյ…,-Շողակաթը վախից կորցրեց խոսելու ունակությունը:

-Ասեցի շու՛տ,- սա ասելով` Ավագյանն իսկույն ոտքի կանգնեց ու սեղանից ցած շպրտեց տորպակը:

Տոպրակն ընկնելուն պես բերանը բացվեց ու միջից դուրս վազեց սևուկ մի հավ:

-Վայ ես քու, բռնի դրան, Շողի՛կ,-գոռաց կատաղած Ավագյանը:

Շողիկը վրա վազեց, որ բառնի հավին, բայց հավը ճարպիկ մի շարժում արեց ու դռան կիսաբաց անցքից ճողոպրեց դեպի միջանցք:

-Վայ Շողիկ, Շողիկ, ինձ քաղմասով մեկ խայտառակ ես անելու,-արդեն ցասումից կարմրած պայթեց Ավագյանն ու հավի հետրից վազեց միջանցք:

-Դալարյա՛ն, բռնի՛ր դրան, փախաաա՜վ,- միջանքով մեկ ձայն տվեց Ավագյանը մուտքի դռան մոտ կանգնած հերթապահ սերժանտին:

Դալարյանը շփոթվելով ու խառնվելով իրար` վազեց ընդառաջ դեպի Ավագյանը` մի ձեռքով պահելով գլխարկը, որ չընկնի:

-Դալարյա՛ն, ու՞ր ես վազում: Ախր փախնում ա, շուտ բռնի, քանի չի ծլկել:

Հերիք էր միայն քաղմասի մինջանցքով մեկ հնչեին «փախչել», «բռնել», «ծլկել» բառերը, որ «համաշխարհային» իրարանցում սկսվեր: Այս ու այն կողմից վազելով հավաքվեցին ոստիկաններ, սկսեցին բղավոցներ, կարգադրություններ` շուտ փակեք բոլոր ելքերը, չթողեք հանցագործին փախչի, պետին զեկուցեք, շներին պատրաստ պահեք… Իրադրությունը դուրս էր գալիս վերահսկողությունից, ամենուր վազող ոստիկաններ, բղավոցներ, ոտնաձայներ, երևակայական փախչող «հանցագործին» բռնելու շտապող տեսուչեր… Բոլորը շտապում էին, բայց ոչ ոք, բացի Ավագյանից, չէր հասկանում, թե ում է պետք բռնել, ով է փախչող «հանցագործը», միայն գիտեին, որ պետք է բռնել նրան: Աղմուկն ու իրարանցումն արդեն բռնել էին ողջ բաժանմունքը…

[Խաղաղ]

Բարև ձեզ: Սա իմ առաջին գրառումն է ֆորումում: Ես չունեմ հումանիտար կրթություն, և սա իմ առաջին փորձն է ինչ-որ բան գրելու: Խնդրում եմ խիստ չդատեք: Ուղղակի ցեցը ընկավ ջանս ու ուզեցա մի բան գրեմ, հետո էլ մտածեցի որ այստեղ կարող եմ կիսվել մեկի հետ: Եթե չուզեք էլ չեմ գրի

--------
Երիտասարդը կատաղությունից և անզորությունից տեղը չէր գտնում: Դատարանի որոշումը կրկին նրան հունից հանել էր: Հերթական անգամ հանցագործին ազատ արձակեցին, հերթական անգամ արդարությունը զիջեց փողի և ուժի իշխանությանը: Դատավորը կարդաց վճիռը անհողդողդ, առանց անգամ թեթև խղճի խայթի: Դա նրան ամենից շատն էր նյարդայնացնում. գիտեր, որ նրանց գնում են, սպառնում են և վերջիվերջո թելադրում են, բայց ամեն անգամ հույս էր ունենում ինչ-որ տարակուսանք ըմբռնել դատավորի խոսքի մեջ: Ճառերը բավական երկար էին տևում, սակայն կարդացողները վճռից վճիռ ավելի վարժ էին կարդում:

Այդ երեկո նրա մոտ սկսել էր հասունանալ զարհուրելի մի միտք: Զարհուրելի էր ոչ միայն այն պատճառով, որ դեմ էր իր, արդեն նախկին, սկզբունքներին, այլ որ չէր կարողանում թողնել այն: Իր ողջ կյանքում նա կողմ է եղել դաստիարակման այլ միջոցների: Միշտ մտածել է, որ բոլոր մարդիկ հավասար են ի ծնե և օժտված են հավասար իրավունքներով: Կողմնակից է եղել, որպեսզի բարին օրինակ ծառայի չարին, այլ ոչ թե հատուցում փնտրի: Իր ողջ կյանքում մտածել է, որ մարդկային կյանքը ամենաթանկ բանն է, և ուրիշ ոչ ոք չի կարող այն խլել: Եվ այս ամենը նա գիտակցում էր և ոչ թե ընդունում կուրորեն՝ որպես քրիստոնեության հետևորդ կամ առաջնորդվում հասարակության կարծիքով: Սակայն հիմա նա մտածում էր մեկ այլ օրինակ ծառայել. ոչ թե հակառակորդին, այլ հնարավոր հետևորդներին:

Վերջին մի քանի տարիները նպաստում էին այս մտքին: Օր-օրի անարդարությունը ավելի փառահեղ հաղթանակներ էր տանում, իսկ շարքային մարդիկ դառնում ավելի հանդուրժող և համակերպվող: Նա շարքային չէր իր անհանգիստ բնավորությամբ: Թերևս դա էր միակ տարբերությունը իր և մնացածի միջև, ո՛չ կրթությունը, ո՛չ ծագումը, ո՛չ էլ գերբնական սերը հայրենիքի նկատմամբ: Նա վստահ էր, որ մարդկանց մեծ մասը, ովքեր դեռ չեն լքել հայրենիքը, նույնչափ հայրենասեր են, գուցե ավելի: Ուղղակի բոլորի մոտ մարել է վերջին հույսը:

Գտնվել էին գլխավոր մեղավորներն ըստ իրեն. ո՛չ հանցագործ-մեծահարուստները, ո՛չ ստախոս-պատգամավորները, ո՛չ էլ տգետ նախարարները: Բազմաթիվ դեպքերում արդար պայքարը հասնում էր դատարան, բախվում էր անանցանելի պանեշի՝ ի դեմս ծախված և անհոգի դատավորի:

Հիմա նա միայն մեկ բան էր ցանկանում. երկար պահպանել այս պահի վճռականությունը և սառնասրտությունը...

[Sambitbaba]

Բարի գալուստ Ակումբ: