Կրոն բաժնի մոդերավորման ձևը

[Mephistopheles]

Դե, քոնը մասնագիտական է, շինարական: Քեզ հասնում է...
Իսկ ինչ է, Չուկի տանն է՞լ ես դու մեխը մեխել...

Չէ, ես իրանց տանը չեմ մեխել… Չուկը երևում գիտի մեխ մեխել, դրա համար էլ չի ընկնում… Սամ ջան եթե դու բացատրություն չունես ուրեմն մի վիճի… կվիճես էն ժամանակ երբ կունենաս քո բացատրությունը, կամ գոնե ասա պատին ոնց են մեխ մեխում քո կարծիքով… թէ չէ մի հա. ՊԱՐԶ հարց ենք տալիս ամեն ինչի մասին վրում ես բացի հարցից…

Դու ասում եսոր քեզ համար գիտական փաստը հիմք չի… բա ի՞նչն ա հիմք… դու կուզեի՞ր քեզ բանտ նստացնեին առանց փաստերի ու բացատրության… քո ասածով եթե շարժվենք ապա՝ այո…

[Mephistopheles]

Ինձ համար տենց չի, Մեֆ ջան: Ինձ համար դա չի աշխատում: Ես այդպես էլ չեմ հասկանում, թե ինչու՞ նկարն ընկավ հենց այդ օրը, և ինչու՞ ընկավ հենց Լեննոնի նկարը: Ու եթե դու ուզում ես, որ ես ընդունեմ բացատրածդ ` մեխի ժանգոտվելու հավանականության տեսությունը, դրանից առաջ պետք է բացատրես, թե ո՞ր թվերը ջնջեմ, որ Սուպերլոտոն գուշակեմ:
Ու եթե հավատացի վերջինին, ուրեմն առաջինին էլ կհավատամ:


Ես վարյանտ չունեմ, Մեֆ, արդեն քանի անգամ ասել եմ այդ մասին...

Կարդացի՞ր Շաստա սարը կատարած ճամփորդությանս մասին... Էնտեղ ես ականատես եղա ինձ համար արտասովոր, անհավանական մի բանի, որ քամին փչում է ձախ կողմից, իսկ ամպերը գնում են աջ, այսինքն, քամուն հակառակ ուղղությամբ: Ու մենակ ես չէի տեսնողը, որ հետո շիզոֆրենիայիս վերագրեի ու փակեի հարցը: Ականատեսներ էին կինս, աղջիկս, առնվազն մի քանի անցորդներ...
Եվ միայն այն պատճառով, որ ես չեմ հասկանում, թե ինչպես կարող է ամպը շարժվել քամուն դեմ հանդիման, - ես պետք է հերքե՞մ իմ աչքով տեսածը... Կամ ի՞նչ ժանգոտըած մեխեր հնարեմ սրա համար:

Գիտությունը բացատրում ու նաև հերքում ա փաստերի հիման վրա ՄԻԱՅՆ…

Մեֆ ջան, գիտությունն ինձ համար համադարման չի... Եկ չկրկնվեմ, լա՞վ, այդ մասին արդեն լիքը գրել եմ վերևում:

Սամ, հիսուն անգամ ասինք որ մենակ ժանգոտելը չի, էլի նույն բանը կրկնում ես անընդհատ …

Լավ արի մի հատ ուրիշ բան ասեմ… նկատել ե՞ս որ մեծ օբյեկտները հեռվից փոքր են երևում ու հենց մոտենում ես մեծանում են… տեսնես ինչի՞ց ա…

[StrangeLittleGirl]

Մինչև էս տեղը` ըստ Սամի սահմանման, - դու ուղղակի մարդ ես, ով ընտրել է հավատացյալ քրիստոնյա լինել:Ես էլ ուղղակի մարդ եմ, բայց եղել եմ հավատացյալ քրիստոնյա, եղել եմ անհավատ քրիստոնյա: Եվ, քանի որ այդ երկուսն էլ ինձ չեն բավարարել, հիմա էլ փորձում եմ ճանաչացյալ քրիստոնյա լինել: Ու կարծես թե, վերջապես "կպել է"...
Ես էլ եկեղեցի չեմ գնում, բայց եթե հանկարծ պատահում է, ինձ համար կապ չունի, թե ինչ եկեղեցի է դա. հայկական, ռուսական, ուղղափառ, կաթոլիկ... Քանզի յուրաքանչյուր եկեղեցի էլ իր մեջ միայն դրական էներգիա է պարունակում, անկախ իր հոգևոր առաջնորդի ուղեղի շեղվածությունից: Յուրաքանչյուր եկեղեցի գնացող ոչ թե տերտերին է հյուր գնում, այլ Աստծոն, և միայն ու միայն դրական մտքերով: Թե՞ սխալ եմ...

Սխալ չես: Բայց Աստծուն հյուր գնալու համար պարտադիր չի քարե կառույց մտնել: Ինքը էդքան սահմանափակ չի: Էս էլ քեզ Թումանյան.

Աստծու բանտն են տաճարները աշխարհքներում բովանդակ,
Իբր էնտեղ է ապրում տերը, պաշտողների փակի տակ:
Հարկավ` ազատ նա ժպտում է ամենուրեք ամենքին,
Բայց դու նայիր խեղճ ու կրակ մարդու գործին ու խելքին:

Փաստացիորեն հավատացյալը ո՞րն է, Բյուր ջան: Փաստացիորեն Աստված` ո՞րն է...
Կներես, բայց կատարյալ աքսյումորոն է ասածդ, որովհետև անհնար է փաստացիորեն հավատալ: Որովհետև, երբ գալիս է փաստը, հավատն ամբողջապես արժեքազրկվում է:
Եվ այս դեպքում` ըստ Սամի սահմանման, - ես արդեն չգիտեմ, թե դու ով ես... Կներես...

Սամ, եթե լիներ մենակ Աստծո մի տեսակ, մի կրոն, մի սուրբ գիրք, գուցե իսկապես փաստերի մասին խոսելն ավելորդ լիներ: Բայց մի հատ նայի աշխարհում քանի կրոն կա, քանի աստված կա, քանի սուրբ գիրք կա, ամեն մեկը մի բան ա ասում, ամեն մեկն իրա էշն ա առաջ բրդում: Պիտի հասկանաս որն ա ճիշտը, չէ՞: Իսկ ո՞նց ես ճիշտը հասկանում: Զգալո՞վ: Է դու զգալով մի կրոն ես ընտրում, մի ուրիշը՝ուրիշ: Իսկ ինձ փաստեր էին պետք գոնե հավատալու համար, որ էն, ինչ Աստվածաշնչում գրված ա, ճիշտ ա: Թե չէ Աստծո գոյությունը կասկածի տակ չեմ առնում: Ու էդ փաստերը կան, ես դրանք տարիներ շարունակ ուսումնասիրել եմ: Աստվածաշունչն ավելի հավաստի ա, քան Հոմերոսի Իլիականը: Էդքանով հանդերձ, ամեն դեպքում էնտեղ կան բաներ, որոնք կասկածի տակ եմ առնում ու լավ եմ անում: Աստված մեզ դեբիլ չի ստեղծել, ուղեղ ա տվել, որ քննադատական վերաբերմունք ցույց տանք՝ թույլ տալով, որ էդ քննադատությունը նույնիսկ իրեն ուղղենք:

Եթե քրիսրոնյա հավատացյալ ես, պետք է որ գիտենաս, որ կյանքը` դա Աստծո շունչն է, Աստծո մասնիկն է քո մեջ, ինչին դու անիմաստ անունն ես տալիս: Անիմաստ Աստված... Հմմ...

Տենց բան չկա: Ըստ քրիստոնեության, կյանքի իմաստը Աստծո հետ շփվելն ա, կապի մեջ լինելը, հետո էլ հավիտենական կյանք անցնելը: Բայց դա իմ ուղեղի մեջ չի տեղավորվում, դա ինձ համար կյանքի իմաստ չի, որովհետև մեկ ա հարց եմ տալիս՝ ինչու՞ Աստված ինձ ստեղծեց:

Բայց դու ճիշտ ես, Բյուր ջան, կյանքը սկսվում է անիմաստությունից: Այն քեզ տրվում է որպես, ասենք, մի դատարկ արկղ, որպեսզի դու ինքդ լցնես այն քո հնարավորության, գիտելիքների, հավատի, անհավատաության, իմաստության սահմաններում: Այսինքն, իմաստավորես քո կարողացածի չափով: Հենց դա է Աստծո` քեզ տված կամքի ազատությունը:
Բայց դու կարող ես նաև համարել, որ կյանքն անիմաստ է ու ոչ մի մահկանացու չի կարող այդ արկղը լցնել... Իսկ հետո, երբ Տուն վերադառնաս, այդ դատարկ արկղը կվերադարձնես Աստծոն...

Չէ, Սամ, դա ինքնախաբեություն ա: Հիմա ի՞նչ, կուզես ասել, որ ես էս կամ էն բանն անում եմ, որ կյանքս իմաստ ունենա՞: Չէ, համաձայն չեմ, դա իմաստ չի, դա զբաղմունք ա, դա անիմաստությանը խաբելու միջոց ա:

Ուղեղը` մսի կտոր է, Բյուր ջան: Եվ առանց մտքի այն մարդու համար ավելի կարևոր մի բան չէ, քան, ասենք, ոչխարի համար ոչխարի դմակը: Ուղեղն ուղակի կուտակում է իր մեջ բոլոր այն իդեաները, գաղափարները, որոնք ծնում է միտքը, այդպիսով իր կուտակածը դարձնելով գիտելիք: Այսինքն, կարևորը միտքն է, այլ ոչ ուղեղը: Իսկ միտքը` ծնունդն է ոչ թե մարմնի, այլ հոգու, քանզի այն նյութական չէ: Հետո իհարկե, այն նյութականանում է, քանզի այդպես է դրված, որ նյութականանա յուրաքանչյուր միտք: Այս Տիեզերքում ամեն ինչ սկզբում եղել է միտք, հետո նոր` ֆիզիկականացել է: Էնպես, որ, երբ մտածում ես, նախապես մտածիր, թե ինչ ես մտածում...

Ուղեղը մսի կտոր չի, նյարդային հյուսվածք ա: Միսը մկանային հյուսվածք ա: Իսկ միտքը լա՜վ էլ նյութական ա, լրիվ քիմիա ա: Հանի էդ քիմիան, ու մարդը կդադարի մտածել:

Ես էլ չեմ հասկանում, բայց և Աստծո գոյությունն էլ չեմ ցանկանում ապացուցել: Այդպիսի ցանկություն քեզ մոտ կարող է առաջանալ, Բյուր ջան, քանի որ փաստերի սիրահարը (քո խոսքերն են, չնեղանաս) դու ես, այլ ոչ թե ես:
Եվ հետո, ինձ համար վաղուց արդեն գերբնական ոչինչ գոյություն չունի: Կա այն, ինչ ես առայշմ չգիտեմ, ինչ դեռ չեմ փորձել, չեմ վերապրել, չեմ ճանաչել: Բայց ամեն ինչ` բնականի սահմաններում է:

Չէ, Սամ, Աստծո գոյությունն ապացուցելու զահլա չունեմ, դրա համար էլ չեմ մտնում բանավեճերի մեջ: Բայց ասեմ քեզ, նկարի ընկնելը հեչ չի ապացուցում, որ Աստված կա:

Բայցևայնպես, հենց բանավեճերի միջոցով է, որ կարելի է ինչ-որ եզրահանգումներ անել, նոր աշխարհայացքների տեր դառնալ: Բայց դե դա, Բյուր ջան, անհատական գործ է և ոչ ոք մյուսին պարտադրելու իրավունք չունի: Էնպես որ, ինչպես ցանկանաս, այնպես էլ կլինի:

Սամ, իմ էսքան տարվա փորձն ապացուցել ա, որ հնարավոր չի մասնավորապես կրոնական ու քաղաքական բանավեճերի միջոցով որևէ բանի հանգել, ամեն մեկը մնում ա իրա համոզմունքին, դրա համար թող ամեն մեկն իրա ներսում համոզված մնա կամ եթե ուզում ա բանավիճի, թող մտնի կրոն բաժին: Ես չեմ ուզում:

Ախր հասկացի էլի, Բյուր ջան, ընդամենը մի տասնհինգ տարի է, ինչ հասկացել եմ, որ պատահականություններ չկան...

Երբ դու ընդունում ես պատահականությունների առկայությունը, քո կյանքն ամբողջովին կորցնում է իր իմաստը: Ինչու՞ տարիներ ճկռտաս ու փորձես էս կյանքից մի բան հասկանալ, գլուխ կոտրես համալսարաններում մի բան սովորելիս, մեջքդ ծռես հացդ աշխատելիս, երազես, ծրագիրներ կազմես և այլն և այլն և այլն, եթե այդ ամենից հետո ինչ-որ մի պատահականություն ամեն ինչ քյանսլ է անելու...
Մի՞թե հենց այդպիսի կյանքը չի անկապ կյանքը, քանզի բոլորովին դու կապ չունես քո իսկ կյանքի հետ այն դեպքում, երբ ինչ-որ մի պատահականություն կարող է գալ ու կյանքիդ հերն անիծել-գնալ, իսկ դու` անկարողդ, ընդամենը ուսերդ պիտի թափ տաս:

Սամ, ես բացարձակապես չեմ ասում, թե ամեն ինչ պատահականություն ա: Հակառակը՝ կյանքում լիքը բաներ կախված են մարդուց ու իրա էշ խելքից, բայց պատահականություններ շատ կան, ոնց որ օրինակ ճյուղի կոտրվելը կամ նկարի ընկնելը: Ի դեպ, գիտության մեջ էլ հաճախ պատահական ընտրանք են վերցնում, որ արդյունքներն ավելի ընդհանրացնելի լինեն:

Իսկ ի՞նչ, եթե քո բարձրագույն "Ես"-ը, կամ Տիեզերքը, կամ Արարիչ` ինչպես կցանկանաս կոչիր, - նախապես գիտենալով, որ եթե դու ընդունվես Լոնդոնի համալսարանը, ուրեմն կզրկվես կյանքիդ այն սքանչելի նախշանկարից, որը հենց նոր շատ սիրուն նկարագրեցիր (պայմանական անունը` պատահականություններ), - նախապես գիտենալով այդ, - ստիպեց քեզ կիսատ-պռատ ափլիքեյշն ուղարկել Լոնդոն, որ չընդունվես քեզ բոլորորվին ոչ պիտանի այդ համալսարանը...

Սամ, լավ էլի... ինչու՞ պիտի իմ էշ խելքի շառը գցեմ բարձրագույն Եսերի, Տիեզերքի կամ Արարչի վրա: Տենց բան չկա: Շատ պարզ բացատրություն ունի կիսատ-պռատ ափլիքեյշընս. առաջին անգամ էի դիմում, լիքը բաներ չգիտեի, անփորձ էի: Առաջին անգամ ձախողվելը լրիվ նորմալ երևույթ ա: Իսկ հաջորդ անգամ արդեն ուրիշ համալսարան դիմելիս ընդունվեցի: Ու ի՞նչ իմանաս, գուցե կյանքս ավելի հաջող ուղով գնար, եթե Լոնդոնում ընդունվեի, որովհետև դա ավելի նման էր իմ ուզածին, քան էն, ինչ հիմա եմ անում:

Եվ մի՞թե դա չէ այն "զարմանալի ունակություններից" մեկը, որոնցով, ինչպես դու վերևում շատ ճիշտ նկատեցիր, օժտել է մեզ Աստված և որոնցից դու հանգիստ խղճով հրաժարվում ես, զոհաբերելով դրանք պատահականություններին, այդպիսով իսկ ինքդ քո ձեռքով կտրելով քո հրեշտակի թևերը...

Բյուր ջան, դու մազոխի՞ստ ես...

Սամ, ես հրեշտակ չունեմ, իմ կյանքի տերը ես եմ, ինչն էլ սխալ ա գնում, իմ էշ խելքի պատճառով ա սխալ գնում, ինչը ճիշտ ա գնում, խելքիս ճիշտ աշխատելու արդյունքում ա ճիշտ գնում: Հրեշտակներ ու եսիմինչ ունենալը հեշտ լուծում ա, պատասխանատվությունը վրայիցդ ցրելու ձև ա:

Մազոխի՞ստ: Հը՞, ինչի՞ց որոշեցիր: Որ ավելի ձեռնտու բաներին չե՞մ հավատում:

[Chuk]

Դե, քոնը մասնագիտական է, շինարական: Քեզ հասնում է...
Իսկ ինչ է, Չուկի տանն է՞լ ես դու մեխը մեխել...

Չէ, Չուկն էլ ա լավ մեխում: Ու ոչ միայն մեխում ա, այլև պարբերաբար հետևում ա, որ թուլացած չլինեն, խնդիր չլինի:

[Sambitbaba]

Չէ, ես իրանց տանը չեմ մեխել… Չուկը երևում գիտի մեխ մեխել, դրա համար էլ չի ընկնում… Սամ ջան եթե դու բացատրություն չունես ուրեմն մի վիճի… կվիճես էն ժամանակ երբ կունենաս քո բացատրությունը, կամ գոնե ասա պատին ոնց են մեխ մեխում քո կարծիքով… թէ չէ մի հա. ՊԱՐԶ հարց ենք տալիս ամեն ինչի մասին վրում ես բացի հարցից…

Ամբողջ կյանքումս լսել եմ, որ գիտականորեն ապացուցված է, որ շները դալտոնիկ են, այսինքն գույները չեն տարբերում: Կասկածել եմ, բայց չեմ վիճել, քանի որ ոչ առանձնապես հետաքրքրել է դա ինձ, ոչ էլ պատճառ եմ ունեցել չհավատալու: Հետո, Ռուսաստանում ապրած տարիներիս շուն պահեցինք, քերրի բլյու տերյեր, էն, որ իրենց էքստերիերով քթին պետք է մի փունջ մազ լինի, - չգիտեմ, գիտես, թե ոչ: Ուրեմն, էս մեր Լինդան շատ էր սիրում, երբ աղջկաս մազիերի ռեզիններից հագցնում էինք իր քթի վրայի էդ մի փունջ մազին, ու նա էդպես ժամերով թիթիզ-թիթիզ ֆռֆռում էր: Բայց գիտե՞ս, ինչն էր հետաքրքիր: Էդ ռեզիններից աղջիկս լիքը ուներ` տարբեր գույների, - ու երբ մենք այդ տարբեր գույնի ռեզինները շարում էինք սեղանի վրա ու հարցնում էինք շանը. Լինդա ջան, ցուց տուր, ո՞րն ես ուզում, - Լինդան կանգնում էր հետևի թաթերին, հերթով նայում էր բոլոր ռեզինները, իսկ հետո թաթով սկսկում էր խփել հենց դեղին գույնի ռեզինի առջև... Ասեմ, որ փորձել ենք հազար անգամ, ցույց ենք տվել հարյուր հոգու, ու երբեք չի եղել, որ Լինդան ուրիշ գույն ընտրի:

Օքեյ, Մեֆ ջան, ես չեմ վիճում գիտության հետ, որ շները դալտոնիկ չեն... Ու նաև չունեմ բացատրություն, թե ինչու՞ մեր Լինդան անպայման հենց դեղին գույնի ռեզինն էր ընտրում...
Եվ ինչ, քանի որ ունեմ ընդամենն այդ "չունեմը", - չպե՞տք է հավատամ փաստին, որ Լինդան միշտ էլ դեղին գույնն է ընտրել...

Դու ասում եսոր քեզ համար գիտական փաստը հիմք չի… բա ի՞նչն ա հիմք… դու կուզեի՞ր քեզ բանտ նստացնեին առանց փաստերի ու բացատրության… քո ասածով եթե շարժվենք ապա՝ այո…

Ես չէի ուզի, որ ինձ բանտ նստեցնեն փաստերով էլ, Մեֆ ջան: Չնայած, եթե թողնեն, որ հետս լապթոփ վերցնեմ ու ձեզ չկարոտեմ...

Բայց ես չեմ ասել, թե գիտական փաստը հիմք չի: Ես ասել եմ, գիտական փաստը համադարման չի, պանացեա չի, - այսինքն, ես լրիվ այլ բան եմ ասել:

Ամբողջ կյանքումս տանել չեմ կարողացել ու հրաժարվել եմ կանաչ թեյից, չնայած "գիտականորեն ապացուցված է", որ կանաչ թեյը շատ առողջարար է: Եվ ազնվորեն, չգիտեմ, թե ինչու՞ չեմ սիրել... Հիմա վերջին մի քանի տարիներս անընդհատ լսում եմ, որ էլի` գիտականորեն ապացուցել են, որ կանաչ թեյն ավելի շատ վնասարար կողմնակի էֆֆեկտներ ունի, քան իր առողջարար լինելն է:

Ես, Մեֆ ջան, հենց սա նկատի ունեմ, երբ ասում եմ, որ գիտությունը համադարման չի: Եվ նույնիսկ ավելի հաճախ ինքս եմ կողմ գիտական փաստերն ընդունելուն:
Բայց եթե գիտությունը փաստացիորեն չի բացատրել ինչ-որ բան, ես չեմ կարող հերքել դա միայն և միայն այն պատճառով, որ գիտությունի չի բացատրել: Որովհետև գիտեմ, որ հիմնականում հենց այդպես էլ լինում է և վաղուց արդեն փաստացիորեն ապացուցված է, որ շատ բաներ, ինչ գիտությունը հերքել է երեկ, այսօր արդեն հենց ինքն էլ փաստ է համարում: Եվ բնականաբար, շատ բաներ, ինչ հերքում է նա այսօր, վաղը կարող է փաստ համարել:

Եվ դրա մեջ էլ ես ոչ մի վատ բան չեմ տեսնում, քանզի ըստ իս, հենց դա է գիտական էվոլյուցիան:

Այդ պատճառով, Մեֆ ջան, գերադասում եմ չհերքել առայժմ գիտականորեն չապացուցված ինչ-որ բան, այլ համբերատար սպասել, մինչև... կապացուցվի: Ու համոզված եմ, որ ես իմ չհերքելով ավելի շատ եմ օժանդակում գիտության առաջընթացին, քան դու` քո հերքելով:

[Sambitbaba]

Սամ, հիսուն անգամ ասինք որ մենակ ժանգոտելը չի, էլի նույն բանը կրկնում ես անընդհատ …

Գիտեմ, Մեֆ ջան, հիշում եմ: Ուղղակի թվարկածդ բոլոր պատճառներն անընդհատ մտքում պահելու փոխարեն գերադասեցի ընտրել մեկը: "Ժանգոտած մեխ" արտահայտությունն ավելի դուրս եկավ, քան մյուսները, և օգտագործելով այն, ես միշտ նկատի եմ ունեցել բոլոր մյուսներն էլ... Թվում էր, թե հասկանալի պետք է լինի...

[Mephistopheles]

Սամ ջան, հարցը պտի պարզացնեմ… պատին ո՞նց եմ մեխ մեխում…

խնդրում եմ ուղիղվպատասխանես

[Գալաթեա]

Սամ, սիրելիս, դու փաստորեն չգիտե՞ս Լենոնի նկարն ինչի ա ձեր տանը պոկվել-ընկել:

[Sambitbaba]

Սխալ չես: Բայց Աստծուն հյուր գնալու համար պարտադիր չի քարե կառույց մտնել: Ինքը էդքան սահմանափակ չի: Էս էլ քեզ Թումանյան.

Փառք Աստծո, որ վերջապես դու էլ միացար ինձ, Բյուր ջան... Թե չէ քանի տարի է, մեռա ձայնալարերս պատռելով, որ Աստված ամենուր է և Ամեն Ինչ...
Իհարկե ճիշտ ես, բայց նախ, ոչ բոլորն են, որ գիտակցում են այդ: Եվ երկրորդ, ոչ ամենուր է, որ կարող ես հանդիպել միայն դրական էներգիաների, - եկեղեցին այդ հարցում ունիկալ է:

Իսկ Թումանյանի հարցով...
Վաղուց եմ ասել, որ հայերի մեջ առաջին նյու-էյջականը Գրիգոր Տաթևացին է, իսկ երկրորդը` Թումանյանը:

Սամ, եթե լիներ մենակ Աստծո մի տեսակ, մի կրոն, մի սուրբ գիրք, գուցե իսկապես փաստերի մասին խոսելն ավելորդ լիներ: Բայց մի հատ նայի աշխարհում քանի կրոն կա, քանի աստված կա, քանի սուրբ գիրք կա, ամեն մեկը մի բան ա ասում, ամեն մեկն իրա էշն ա առաջ բրդում: Պիտի հասկանաս որն ա ճիշտը, չէ՞: Իսկ ո՞նց ես ճիշտը հասկանում: Զգալո՞վ: Է դու զգալով մի կրոն ես ընտրում, մի ուրիշը՝ուրիշ:

Աստված մի տեսակ է, Բյուր ջան, որ կողմից էլ նայես: Իսկ կրոնները` համարյա նույնքան, որքան մարդ կա երևի... Բայց դու ի՞նչ գործ ունես դրա հետ, դու էլ ես մի տեսակ, դու քո մասին մտածիր ու քո Աստծոն` միակին, - փնտրիր: Եվ ամեն ինչ լավ կլինի: Իսկ եթե ընկնես-սկսես ուրիշների Աստվածներին հաշվել, դրանից ոչինչ դուրս չի գա, և ինքդ էլ, ինչպես ինքդ ես ասում ,համ կհոգնես, համ էլ կզզվես էդ ամենից...

Դա քեզ պե՞տք է...

Իսկ ինձ փաստեր էին պետք գոնե հավատալու համար, որ էն, ինչ Աստվածաշնչում գրված ա, ճիշտ ա: Թե չէ Աստծո գոյությունը կասկածի տակ չեմ առնում: Ու էդ փաստերը կան, ես դրանք տարիներ շարունակ ուսումնասիրել եմ: Աստվածաշունչն ավելի հավաստի ա, քան Հոմերոսի Իլիականը: Էդքանով հանդերձ, ամեն դեպքում էնտեղ կան բաներ, որոնք կասկածի տակ եմ առնում ու լավ եմ անում: Աստված մեզ դեբիլ չի ստեղծել, ուղեղ ա տվել, որ քննադատական վերաբերմունք ցույց տանք՝ թույլ տալով, որ էդ քննադատությունը նույնիսկ իրեն ուղղենք:

Եթե գտել ես այդ փաստերն Աստվածաշնչում, ուրախ եմ: Որոշ բաներ ես էլ եմ գտել, հիմնականում Նոր Կտակարանում: Բայց Աստծո մասին ամբողջական կարծիք կազմելու համար մի՞թե բավարար է ընդամենը մի գիրքը, այն էլ համարյա հիսուն տոկոսով աղավաղված: Իսկ դու փորձե՞լ ես այդ փաստերը փնտրել Բհագավատգիտայում, Ղուրանում, Տորայում, Ավեստայում... Գիտե՞ս, թե որքան փաստեր կան այս գրքերում էլ: Ու չնայած այն բանին, որ սրանց վրա քրիստոնեությանը "թշնամական" ուսմունքների կնիք են դրել, դու չես պատկերացնի, թե սրացից հավաքած փաստերի շնորհիվ էլ, քո այն միակ, սեփական Աստված որքան ավելի հզոր ու անսահման է դառնում...

հարց եմ տալիս՝ ինչու՞ Աստված ինձ ստեղծեց:

Քո այս հարցին շատ պարզ պատասխան է տվել Գրիքոր Տաթևացին` ընդամենը երեք բառով.

Որպեսզի Իրենով զմայլվի:

Մնում է հավատալ նրա խոսքերին ու մտածել, թե դրանով այդ իմաստունն ի՞նչ էր ցանկանում ասել...

նկարի ընկնելը հեչ չի ապացուցում, որ Աստված կա:

Բյուր ջան, բայց մի՞թե նկարի ընկնելով ես փորձել եմ Աստծո գոյությունն ապացուցել... Էն փիս մենթերի նման վրաս գործ եք բացել...

Սամ, լավ էլի... ինչու՞ պիտի իմ էշ խելքի շառը գցեմ բարձրագույն Եսերի, Տիեզերքի կամ Արարչի վրա: Տենց բան չկա: Շատ պարզ բացատրություն ունի կիսատ-պռատ ափլիքեյշընս. առաջին անգամ էի դիմում, լիքը բաներ չգիտեի, անփորձ էի: Առաջին անգամ ձախողվելը լրիվ նորմալ երևույթ ա: Իսկ հաջորդ անգամ արդեն ուրիշ համալսարան դիմելիս ընդունվեցի: Ու ի՞նչ իմանաս, գուցե կյանքս ավելի հաջող ուղով գնար, եթե Լոնդոնում ընդունվեի, որովհետև դա ավելի նման էր իմ ուզածին, քան էն, ինչ հիմա եմ անում:

Ինքդ ես ասում, որ հավատում ես Աստծոն, ինքդ ես ասում, որ այդ Նա է քեզ ստեղծել... Եվ դրա հետ մեկտեղ, համարում ես, որ քո Աստված իր ամենասիրելի արարածին, նրան, ում ստեղծել է Իր կերպ և նմանությամբ, - էշի խելքո՞վ է ստեղծել... Դու համարում ես, որ ընդամենն ա՞յդ էր Նրա հնարավորության սահմանը... Դու ինքդ հավատու՞մ ես դրան... Արդյո՞ք արժանի է քո Աստված այդպիսի անարգանքի...

Քո հոգին` Աստծո շունչն է քո մեջ: Ուրեմն ինչու՞ չվստահել նրան: Ինչու՞ չհամաձայնվել, որ այդ նա է ամեն ինչ որոշողը քո կյանքում, նա է քո ամենակարևոր մասնիկը: Որ այդ նա էր կիսատ-պռատ ափլիքեշն լրացնողը, քանզի նա քո մտքից շատ ավելի լավ գիտի, թե ինչն է քեզ համար լավ և ինչն `է վատ: Ինչու՞ չվստահել նրա ընտրությանն ու երախտապարտ լինել նրան` բազում ճանապարհների մեջ քեզ համար լավագույն ճանապարհն ընտրելու համար...

Դրանով ավելի կբարդանա՞ր քո կյանքը... Թե՞ ավելի անհետաքրքիր կդառնար...

Ես կասեի, Բյուր ջան, այն անհամեմատ ավելի կիմաստավորվեր ու կհարստանար:
Կարող ես փորձել...

Սամ, ես հրեշտակ չունեմ, իմ կյանքի տերը ես եմ, ինչն էլ սխալ ա գնում, իմ էշ խելքի պատճառով ա սխալ գնում, ինչը ճիշտ ա գնում, խելքիս ճիշտ աշխատելու արդյունքում ա ճիշտ գնում: Հրեշտակներ ու եսիմինչ ունենալը հեշտ լուծում ա, պատասխանատվությունը վրայիցդ ցրելու ձև ա:

Երևի կետադրական սխալ եմ արել, որ չհասկացար ասածս: Կներես:
Նկատի ունեի, որ հրեշտակը ` դու ես, և հենց ինքդ էլ` ինքնակամ, - կտրում ես քո իսկ թևերը:

[Sambitbaba]

Չէ, Չուկն էլ ա լավ մեխում: Ու ոչ միայն մեխում ա, այլև պարբերաբար հետևում ա, որ թուլացած չլինեն, խնդիր չլինի:

Չուկ ջան, մի նեղացիր խնդրում եմ: Նախ, որ դա կատակ է: Եվ երկրորդ, բառացի պատասխանն էր Մեֆի գրած նախադասության.

Mephistopheles-ի խոսքերից
Սամ, գիտե՞ ինչի Չուկի ու Մեֆի տան նկարը չընկավ (ես էլ ունելի Լեննոնի նկարը)… որտև ՄԵՖը պատին մեխ մեխել գիտի, իսկ դուք՝ ոչ…

Նախադասության մեջ (Լեննոնի նկարը չհաշված) երեք գործող անձ կա. Մեֆ, Չուկ, Սամ:

Մեֆը պնդում է, որ Մեֆը մեխ մեխել գիտի, իսկ դուք`ոչ:

Քանի որ ես այսքան ժամանակ չեմ նկատել, թե Մեֆը սովորություն ունի Սամի հետ "դուք"-ով խոսելու, - լրիվ արդարացիորեն եզրակացրել եմ, որ ասելով "դուք", Մեֆը նկատի ունի Սամին և Չուկին միասին:

Բայց այս ամենի հետ մեկտեղ, Մեֆն ասում է, որ Չուկի տան նկարը չընկավ, չնայած նրան, որ Չուկն ու Սամը (հիշիր Մեֆի "դուք"-ը) մեխ մեխել չգիտեն:

Եվ մի՞թե այսքանից հետո արդարացի չէր հարցս, թե ով էր Չուկի տանը մեխ մեխողը..., եթե երեքից միայն Մեֆը գիտի, թե ինչպես են մեխ մեխում:

[Sambitbaba]

Սամ ջան, հարցը պտի պարզացնեմ… պատին ո՞նց եմ մեխ մեխում…

խնդրում եմ ուղիղվպատասխանես

Հետո էլ ասում ես պատահականություննե՜ր-մատահականություննե՜ր...

Մի՞թե պատահականություն էր, որ քանի անգամ առաջարկեցի, նամյոկ արեցի` հանդիպենք ես, դու, Դավիթը: Իսկ դու յան տվեցիր: Այ, սրա համար էի ասում... Եվ ստացվում է, որ ոչ թե պատահականություն էր առաջարկս, այլ նախախնամություն:

Իսկ եթե հանդիպած լինեինք, շատ հնարավոր է, որ մի մեխ խփած կլինեիր, ես էլ կտեսնեի, թե ոնց ես մեխում ու այսօր ազնվորեն կպատասխանեի հարցիդ... Իսկ հիմա ես ի՞նչ անեմ, որ չգիտեմ, թե ինչ պատասխան տամ...

Տնաշեն, գոնե հավատացյալ լինեիր, ես էլ կասեի, որ մեխելուց առաջ աղոթում ես...

[Sambitbaba]

Սամ, սիրելիս, դու փաստորեն չգիտե՞ս Լենոնի նկարն ինչի ա ձեր տանը պոկվել-ընկել:

Հա, բա, Գալ ջան... Պատկերացնու՞մ ես... Որտեղի՞ց իմանամ...

Մի լավ ծանոթ ունեմ էստեղ (իմիջիայլոց, Մեֆ ջան, կարող է ճանաչես, - ճարտարապետ է), "Ուրանտիա" գրքի թույն սիրահարներից է: Երբ նոր էինք ծանոթացել, օրեր շարունակ վիճում էինք Ուրանտիայի մասին: Վերջը մի օր ասացի, որ չեմ կարդացել այդ գիրքը... Հայացքից հասկացա, որ ուզում էր այդ պահին ինձ սպաներ...

[Mephistopheles]

Հետո էլ ասում ես պատահականություննե՜ր-մատահականություննե՜ր...

Մի՞թե պատահականություն էր, որ քանի անգամ առաջարկեցի, նամյոկ արեցի` հանդիպենք ես, դու, Դավիթը: Իսկ դու յան տվեցիր: Այ, սրա համար էի ասում... Եվ ստացվում է, որ ոչ թե պատահականություն էր առաջարկս, այլ նախախնամություն:

Իսկ եթե հանդիպած լինեինք, շատ հնարավոր է, որ մի մեխ խփած կլինեիր, ես էլ կտեսնեի, թե ոնց ես մեխում ու այսօր ազնվորեն կպատասխանեի հարցիդ... Իսկ հիմա ես ի՞նչ անեմ, որ չգիտեմ, թե ինչ պատասխան տամ...

Տնաշեն, գոնե հավատացյալ լինեիր, ես էլ կասեի, որ մեխելուց առաջ աղոթում ես...

Սամ, փաստորեն չգիտես ոնց են մեխու՞մ…

Սամ, դու ամենապարզ հարցին՝ էլեմենտար հարցին կամ չես կարողանում կամ էլ չես ուզում պատասխանել, որը դիմացինի նկատմամաբ շատ անհարգալից վերաբերմունք ա… ուրիշ խոսքով ասած ծաղր ա…

Հարցս ուղղում եմ կրոն բաժնի մոդերատորներին ու Չուկին, գլխավոր մոդերատորին… սա ո՞նց եք մոդերավորելու…

Սա հենց էն դասական օրինակն ա որի մասին ես թեմայի սկզբում գրում էի…

[Sambitbaba]

Սամ, փաստորեն չգիտես ոնց են մեխու՞մ…

Սամ, դու ամենապարզ հարցին՝ էլեմենտար հարցին կամ չես կարողանում կամ էլ չես ուզում պատասխանել, որը դիմացինի նկատմամաբ շատ անհարգալից վերաբերմունք ա… ուրիշ խոսքով ասած ծաղր ա…

Հարցս ուղղում եմ կրոն բաժնի մոդերատորներին ու Չուկին, գլխավոր մոդերատորին… սա ո՞նց եք մոդերավորելու…

Սա հենց էն դասական օրինակն ա որի մասին ես թեմայի սկզբում գրում էի…

Մեֆ ջան, ինչու՞ է ծաղր...
Եթե քեզ և մյուսներին չսիրեի ու չհարգեի, ամբողջ ազատ ժամանակս չէի ծախսի ձեզ պատասխանելու վրա, այլ գլուխս կախ կանեի այն, ինչ սովորաբար անում եմ. կտեղադրեի համարյա բոլորին անհետաքրքիր գրառումներս...

Դու ինձ չհարցրեցիր, գիտե՞մ ես արդյոք, թե ինչպես են մեխ մեխում: Դու հարցրեցիր, գիտե՞մ ես արդյոք, թե ինչպես ես դու մեխ մեխում: Իսկ ես, կներես, բայց ազնվորեն, չը-գի-տեմ...

Ո՞րն է իմ անհարգալից վերաբերմունքը...

[Mephistopheles]

Մեֆ ջան, ինչու՞ է ծաղր...
Եթե քեզ և մյուսներին չսիրեի ու չհարգեի, ամբողջ ազատ ժամանակս չէի ծախսի ձեզ պատասխանելու վրա, այլ գլուխս կախ կանեի այն, ինչ սովորաբար անում եմ. կտեղադրեի համարյա բոլորին անհետաքրքիր գրառումներս...

Դու ինձ չհարցրեցիր, գիտե՞մ ես արդյոք, թե ինչպես են մեխ մեխում: Դու հարցրեցիր, գիտե՞մ ես արդյոք, թե ինչպես ես դու մեխ մեխում: Իսկ ես, կներես, բայց ազնվորեն, չը-գի-տեմ...

Ո՞րն է իմ անհարգալից վերաբերմունքը...

Սամ ջան, եթե մեխ մեխել չգիտես ու նկարն ընկնելու քո պատասխանն էլ չունես, դու մեր հետ ի՞նչ ես վիճում… որ ի՞նչ… վիճեկու համար պտի ասես "սենց չի, սենց ա", այսինքն պտի հստակ քո վարյանտն առաջարկես որ կարողանաս մեր վարյանտը հերքես… էս ա բանավեճի էթիկան, ոչ թե կանգնես ասես, որ փաստեր չես ընդունում… դու պետք չունես կիլոմետրերով գրես հարցին չառնչվող նյութից… եթե չգիտես մեխ մեխել մի անգամից ասեիր պրծնեիր… մենք էլ կասեինք "մի հատ մեխ պատին չես կարում մեխես, դու որտեղից պտի իմանաս նկարն ինչի ընկավ"