Կրոն բաժնի մոդերավորման ձևը

[Chuk]

Կարող ա` պատասխանը հստակ ա, Չուկ ջան, բայց միակը չի:
Եթե Կարենին հարցնենք, նա կարող է մի այլ բան ասել, էն անցնող աղջիկներից յուրաքնաչյուրը` այլ բան, և այդպես շարունակ...

Սամ ջան, իհարկե կարող ա Կարենը ու աղջիկներն ուրիշ բացատրություններ տային, օրինակ՝ քոնի նման (չնայած վստահ եմ, որ Կարենի հետս կհամաձայնվեր, բայց աղջիկներին չեմ ճանաչում), բայց դե էդ առանձնապես եղանակ չէր փոխի: Իհարկե դու էլ, Կարենն էլ, աղջիկներն էլ իրավունք ունեն հավատալու նրան, ինչին հավատում են, բայց օրական հազարավոր ճյուղեր են ջարդվում ընկնում, ու հավատա, որ էդ ճյուղերի միակ խնդիրը մեզ ինչ-որ բան նախազգուշացնելը չի: Իրենց կոտրվելու պատճառը շատ ավելի բարդ, միաժամանակ շատ ավելի հասարակ է. ֆիզիկական վնասվածքներ, քամիներ, սնուցման խնդիր և այլն:

Համեմատած նրան, թե դու ինչպես ես ընկալում արտաքին աշխարհը, այդպես էլ դու կառուցում ես քո կյանքը:

Անշուշտ: Հենց դա է պատճառը, որ ես ընտրել եմ տարբերակը ՉՍՊԱՍԵԼ ԿԵՂԾ ԱԶԴԱԿՆԵՐԻ ու դրա վրա կառուցել իմ կյանքը:

Հուսով եմ, չե՞ս նեղանա, եթե հենց քեզ օրինակ բերեմ, Չուկ ջան...

Որևէ խնդիր չկա, բայց ճիշտն ասած այդ օրինակը ստիպեց, որ արձագանքեմ, չնայած որոշել էի էլ չգրել, որովհետև բուն թեմայից քո, իմ, Մեֆի, Բյուրի թեթև ձեռքով շատ շեղվեցինք:

Տես, դու հսկայական աշխատանք ես կատարել (ըստ իս` իմ ուժերից վեր), բացել ես այս` մեզ բոլորիս շատ սիրելի Ակումբը, մեր բոլորի երկրորդ Տունը, որտեղ մենք բոլորս քիչ ժամանակ չենք անց կացնում: Այն, որ քո կատարած աշխատանքն արդեն իսկ վարձատրում է քեզ նրանով, որ մեզանից յուրաքանչյուրից դու ամեն օր ասենք, մի փոքր, բայց շնորհակալության, երախտագիտության դրական էներգիաներ ես ստանում, - դա մի կողմ: Ու բոլորովին էլ կապ չունի, գիտե՞ս դու այդ մասին, թե ոչ, որ հազար հոգի քեզ սիրում է այս աշխարհում ու դա քիչ չէ ու դրա համար առժեր այս Ակումբը բացել, - այդ մասին չէ, որ ուզում եմ ասել:

Որքան որ ես հասկացել եմ, դու ինքդ պարտական ես Ակումբին քո երջանկությամբ, ճի՞շտ է: Ակումբն է, որ քեզ տվել է քո սիրելի կնոջն ու քո երջանիկ ընտանիքը:

Հիմա դու կարող ես համարել, որ Քո Ակումբը` նախախնամություն էր, որ տրված էր քեզ` կատարելու քո կյանքի այն ամենակարևոր գործը, որը քեզ բերելու էր քո ամենամեծ երջանկությունը քո կյանքում, քո կնոջը: Եվ որքան շատ կկարևորես քո կատարած աշխատանքը քեզ համար, այլ ոչ թե մեզ, հարաբերականորեն այնքան ավելի թանկ, եզակի ու միակ կլինի, այնքան ավելի բարձր կլինի սիրելի կնոջդ արժանիքը քեզ համար: Ասածս այն է, որ դու կարող ես համարել, որ այս Ակումբը, նախապես, ենթագիտակցաբար, դու ստեղծել ես հենց նրա համար, որպեսզի գտնես քո ամենակարևոր երջանկությունը, և այդպես համ ինքդ կբարձրանաս քո աչքին, համ էլ կինդ ուրիշ կանաց համեմատ անհասանելի միակը կդառնա քեզ համար:

Չէ, իհարկե, դու Ակումբը մեր համար էլ ես բացել ու քո բարի գործը մեկ է, արդեն արել ես ու քօ` օրեկան հազար շնորհակալություններն էլ արդեն նախօրոք ունես... Եվ ինչ խոսք, որ կնոջդ հետ ծանոթանալն էլ կարող ես լրիվ պատահականություն համարել ու ասել. դա պատահականություն է, հիմա Ֆոտոնը (չեմ սխալվում, չէ՞) չլիներ, մեկ ուրիշը կլիներ: Ու դրանով քո իսկ սիրելի կնոջը դարձնես բոլորին հավասար ինչ-որ մեկը, պատահաբար իր կյանքը քո հետ կապող...

Ընտրությունը քոնն է, Չուկ ջան, իսկ տարբերակները` շատ են...

Սամ ջան, նախ շնորհակալություն ջերմ խոսքերի համար: Զգացված եմ:

Հիմա գանք իմ ու Ֆոտոնի հանդիպմանը: Ոչ, Սամ, բացարձակապես ենթագիտակցորեն կամ այլ կերպ ես ակումբը չեմ ստեղծել Ֆոտոնին հանդիպելու համար: Դա կլիներ, սիրուն, շատ սիրուն, զարմանալի ու զարմանահրաշ մի պատմություն, բայց ընդամենը հեքիաթ, որի նմանները Հոլիվուդյան ընկերությունները կօգտագործեին ռոմանիկ ու գեղեցիկ, բայց մի քիչ էլ տաղտկալի ու շաբլոն, ժամանցային, պոպսա կինո նկարելու համար: Ուրիշ հարց, որ երբ ես ամբողջովին թաղվեցի ակումբի մեջ և մի օր հասա նրան, որ իմ հիմնական շփումը ակումբում էր (վիրտուալ ու ռեալ), ես արդեն ոչ թե ենթագիտակցորեն այլ զուտ գիտակցորեն մտածում, ենթադրում ու հավանական էի համարում, որ հենց ակումբում կգտնեմ այն «ՄԻԱԿ»-ին:

«ՄԻԱԿ»-ը չակերտների մեջ, որովհետև ես Ֆոտոնոն խայտառակ ձևի սիրում եմ, իր հետ շատ ներդաշնակ եմ, բայց ես հեռու եմ մտածելուց, որ ի սկզբանե մենք ստեղծվել էինք միմյանց համար ու այլ տարբերակ հնարավոր չէր: Չէ, Սամ ջան, նույն հաջողությամբ ես կարող էի սիրահարվել ուրիշ, էլի հրաշալի աղջկա, կապվել, սիրել, քանի գնալ ավելի ու ավելի իրեն «ՄԻԱԿ» համարել, նույն կերպ՝ ինքը ինձ: Չէ, կներես, ես աշխարհի իմ պատկերացումը չեմ սարքում քո նման: Բայց բոլորովին դեմ չեմ, որ դու քո ամբողջ կյանքը այդպիսի պատկերացումների վրա, որոնք ես ժպտալով կհամարեմ ԿԵՂԾ ԱԶԴԱԿՆԵՐ: Իսկ այդպես կհամարեմ մի հասարակ պատճառով. իմ երևակայությունը, ֆանտազիան ինձ թույլատրում է, որ ես ցանկացած իրադարձություն կապեմ որևէ բանի հետ: Ասենք եթե իմ տանն ընդամենը էսօր ընկներ Լենոնի նկարը, ես դա հանգիստ կկարողանայի որևէ կերպ կապել սրանից ուղիղ 46 տարի առաջ հենց այս օրը Լենոնի Հունաստան կատարած այցի հետ, որտեղ Ռինգո Սթարի հետ ցանկացել էր զբոսանավով զբոսնել, իսկ զբոսանավն ուշացել էր փոթորկի պատճառով: Ու կենթադրեի, որ հենց այդ օրը Լենոնը խուսափել է մահվանից, որտև եթե զբոսանավը փոթորկին չնայելով գար, նրանք հավանաբար կխորտակվեին: Իսկ դրանից ուղիղ 46 տարի հետո է իմ տանն այդ ազդակը լինում, որովհետև ես ապրելու եմ միայն 46 տարի (ժող էս թիվը լավ հիշեք, եթե 46-ում մեռա, Սամը ճիշտ ա): Ի դեպ կարող ես ճշտել, ստուգել, որ իսկապես 1967 թ. հուլիսի 25-ին նման բան է եղել

[Mephistopheles]

Սամ, երբ ես ասելու նկարն ինչի ընկավ… սարեր ձորեր ես ընկել… ամեն ինչից խոսեցիր ապեր… մի հատ պարզ հարց եմ տվել…

[StrangeLittleGirl]

Սամ, երբ ես ասելու նկարն ինչի ընկավ… սարեր ձորեր ես ընկել… ամեն ինչից խոսեցիր ապեր… մի հատ պարզ հարց եմ տվել…

Ես էլ եմ դրան սպասում:

[Sambitbaba]

Սամ ջան, հարգանքներս
Մե հատ հարց:

Երևի շատ չեմ սխալվի, եթե ասեմ, որ բիթլզենց նկարը մենակ ձեր տանը կախած չի եղել էդ թվերին: Ու երևի էլի չեմ սխալվի, եթե ասեմ, որ մի 100 000 հոգու տանը, շատ մեղմացրած թվերով, հաստատ կախած կլիներ: Իմ տանն օրինակ հիմա էլ ա կախած
Հա ինչ էի ասում:
Ինչի՞ հենց ձեր տանն ընկավ Լեննոնի նկարը Սամ ջան:
Որտև եթե դա համատարած բնույթ կրեր, գուժելով Ջոնի մահը, երևի թե մարդիկ իրար ասելով կիմանային, որ էն օրը, երբ Մարկ Դեվիդ Չափմանը մեջքից 5 անգամ կրակեց Լեննոնի վրա, իրենց բոլորի տներում Լեննոնի նկարն ընկավ գետիններով:

Քո տեսանկյունից ելնելով, ինչի՞ հենց ձեր տանը, Սամ:

Երեխեք ջան, ներող եղեք, որ սպասեցնել եմ տալիս... Չեմ հասցնում, ժամանակս իրոք սուղ է...

Նկարի ընկնելու հարցով.
Ես ոչ մի անգամ չեմ ասել, թե ես գիտեմ դրա պատասխանը: Հակառակը, մի անգամ արդեն Մեֆին ասել եմ.

Մեջբերում Mephistopheles-ի խոսքերից Նայել գրառումը
Քո կարծիքով ինչի՞ ա ընկել Սամ… դու ի՞նչ բացատրություն ունես…

Ճշմարիտն ասած, երևի ես էլ չունեմ, Մեֆ ջան... Ես էլ մարգարե չեմ:

Այդ պատմությունը բերեցի որպես օրինակ նրա համար, որպեսզի ցույց տամ, որ պարտադիր չի, որ ամեն ինչ գիտականորեն ապացուցված լինի, որպեսզի գոյություն ունենա: Եվ դու էլ, Մեֆ ջան, կներես, բայց քո բոլոր ժանգոտած մեխերով հանդերձ այդպես էլ ինձ գիտականորեն չապացուցեցիր, թե ինչու՛ հենց այդ օրը չորսի նկարներից ընկավ հենց Լեննոնի նկարը, և ոչ միայն չորսի, այդ պատին ուրիշ նկարներ էլ կային կախված նունպիսի "ժանգոտած" մեխերի վրա, ավելի մեծ ու ավելի ծանր նկարներ էլ...

Եվ իմ բացատրել-չբացատրելն այստեղ ոչ մի կապ չունի (չնայած եթե ունենայի, անշուշտ կասեի իմ տեսակետը), հարցը նկարի ընկնելն է ու հենց դրա անբացատրելիությունը:

Իսկ քո տված հարցին, Գալ ջան, հենց նոր մտածեցի, որ երևի կարելի է փորձել բացատրություն տալ.

Ինչի՞ հենց ձեր տանն ընկավ Լեննոնի նկարը Սամ ջան:

Գիտես, Գալ ջան, սուտ կլինի, որ ասեմ, որ երբեք հակում չեմ ունեցել դեպի անբացատրելին, անհասկանալին... Չէ, հակառակը, միշտ էլ, որքան ինձ հիշում եմ, քիթս խոթել եմ դրա մեջ, չնայած համ էլ վախկոտ եմ եղել մինչև վերջ խորանալու համար: Օրինակ, ջահել վախտերս հաճախ աչքերս սառում էին մի ինչ-որ բանի վրա` ասենք, դեմիս բաժակի, շշի, - ու այդ պահին ես լրիվ համոզված էի, որ եթե շարունակեմ նայել, բաժակը կկոտրվի, շիշը կտրաքի... ու վախից թեքում էի հայացքս... որ եթե հանկարծ իրոք կոտրվի կամ տրաքի, - ես ի՞նչ պատասխան եմ տալու. ինչու՞ կոտրվեց... Մինչև օրս չեմ կարող ներել ինձ վախկոտությունս...

Բայց նույնիսկ վախկոտ լինելով հանդերձ, երբեք չեմ փորձել անբացատրելին բացատրելու համար ժանգոտած մեխեր փնտրել:

Այդ պատճառով էլ, սկզբում մտածեցի, որ քեզ կարելի է պատասխանել, որ կոնկրետ պահի կոնկրետ նկարները հենց ինձպեսների տանն են ընկնում այն պատճառով, որ ինձպեսները երբեք այդ ընկնելը չեն վերագրի ժանգոտած մեխին, մի հարմար պահի կհիշեն այդ և կներկայացնեն որպես ապրած` թող նույնիսկ անբացատրելի, բայց և այնպես կարևոր փորձ: Քանզի ի՞նչ օգուտ, եթե նկարն ընկներ քո, Չուկի, Մեֆի տանը: Դա կլիներ ընդամենը էներգիայի իզոուր կորուստ, քանզի դուք բոլոդր էլ ինչ խոսք որ մարդա մի քանի ժանգոտած մեխ իսկույն կգտնեիք ու մի երկու օր հետո ընդհանրապես կմոռանայիք այդ նկարի մասին:

Բայց, քանի գրում էի այս տողերը, հասկացա, որ ավելի ճիշտ կլինի ասել քեզ հետևյալը.

Անշուշտ, ձեր բոլորի կյանքում էլ եղել են "ընկնող նկարներ": Բայց դուք անմիջապես նրանց համար բռով "ժանգոտած մեխեր" եք գտել ու մոռացության եք տվել ձեր այդ փորձը: Ինչ արած, ամեն մեկը իր ձեռքերով կառուցում է իր կյանքը, ընդ որում, ամեն վայհրկյանի վերակառուցելով այն: Հիմա դու կուզենայիր, որ հարյուր հազարի մոտ նկարն ընկներ, Չուկը դա համարում է "կեղծ ազդակներ", ես համարում եմ օգնություն, - ամենը մեկը մեզնից իրենն է ընտրում, իր կյանքն է կառուցում: Եվ հենց այդ պատճառով է, որ մենք այն ենք, ինչ կանք:

Ու դա շատ լավ է, հասկանու՞մ ես, - որ մենք ամեն մեկս հենց այն ենք, ինչ կանք, - հենց դա է ամենակայֆը, հենց դա է մեր ընդհանուր հարստությունը, քանի որ այդպես մենք փոխադարձ հարստացնում ենք մեկմեկու:

Ես ուղղակի ցանկանում եմ, որ ճիշտ հասկանաք ասածս... չնայած էդտեղ առանձնապես բան էլ չկա հասկանալու, ամեն ինչ պարզ է.
Ինչ էլ որ սահմանափակես նույնիսկ ամենամեծ շրջանակի մեջ, - ինչ էլ ուզում է լինի, - միևնուն է, անհամեմատ ավելի շատ բաներ ամենամեծ շրջանակի սահմաններից անգամ դուրս են մնում...

[Sambitbaba]

Սամ, լավ էլի... քո պատմությունները կարդալով ու ամեն մեկի համար տրամաբանական բացատրություն գտնելով ես ինձ աշխարհի ամենաուժեղ աթեիստն եմ զգում: Ավելին՝ նույնիսկ ձեռքերս քոր են գալիս, որ մտնեմ կրոն բաժին ու հետդ վիճեմ:

Իզուր չես մտնում ու չես վիճում, Բյուր ջան: Ես օրինակ, պատրաստվում եմ հենց այդպես էլ վարվել: Ուղղակի որոշել էի նախ վերջացնել "Մահ, իսկ հետո՞" թեմայի ընթերցումը, որտեղ նոր միայն բացահայտել եմ ինձ համար, որ դու աթեիստ չես...

Էնպես որ, սիրելիս, հենց հիմա էլ կարող ենք սկսել մեր փոխցանկալի(՞) զրույցը:

[Sambitbaba]

ժող, եթե վարյանտներ ունեք, ասեք մի ամաչեք…

… բայց ես ի՜նչ հարգանքով եմ վերաբերվում, չէ՞ … ՉՈՒ՛Կ… մի հատ գովա, էլի…

Ես, օրինակ, հիացած եմ վերաբերմունքիցդ... ազնվորեն...

[StrangeLittleGirl]

Իզուր չես մտնում ու չես վիճում, Բյուր ջան: Ես օրինակ, պատրաստվում եմ հենց այդպես էլ վարվել: Ուղղակի որոշել էի նախ վերջացնել "Մահ, իսկ հետո՞" թեմայի ընթերցումը, որտեղ նոր միայն բացահայտել եմ ինձ համար, որ դու աթեիստ չես...

Էնպես որ, սիրելիս, հենց հիմա էլ կարող ենք սկսել մեր փոխցանկալի(՞) զրույցը:

Չեմ ուզում, Սամ, ես մի այլ կարգի զզվել եմ կրոնական բանավեճերից ու գտնում եմ, որ ճիշտ ա՝ ամեն մեկն իրա համոզմունքին մնա, մեկ ա ոչ մեկի ոչ մի բան չես բացատրի:

Ինչ վերաբերում ա Լենոնին, Սամ, ախր հասկացի էլի, որ մեր կյանքում լիքը պատահականություններ կան, ու հենց դա ա կյանքը հետաքրքիր ու սիրուն դարձնում: Էդ պատահականությունները չլինեին, շատ անկապ կյանքով էինք ապրելու:

Նայի, քեզ իմ կյանքից մի օրինակ բերեմ: Մի քանի տարի առաջ Լոնդոնում մի համալսարան էի դիմել, չընդունվեցի: Եթե ընդունվեի, էդ տարվա սեպտեմբերին Ավստրիա չէի գնա: Եթե Ավստրիա չգնայի, Օլգա անունով մի աղջկա հետ չէի ծանոթանա: Եթե չծանոթանայի, ինքը ինձ Պրագայի երիտասարդ հոգեբույժների ֆորումին չէր կանչի: Եթե Պրագայի ֆորումին չգնայի, փողերս չէին հերիքի (որովհետև ճամփի ծախսը փակում էին), որ Նիցցայում ամառային դպրոց գնամ: Եթե չգնայի էդ ամառային դպրոցը, հետ գալու ճամփին չէի ծանոթանա նախկին ընկերոջս հետ: Դու կասես՝ տիեզերքը սենց-նենց, ֆլան-ֆստան: Չէ, Սամ, սա շատ սիրուն պատահականություն էր, որովհետև գիտեմ, որ Լոնդոնում չընդունվեցի կիսատ-պռատ ափլիքեյշըն ուղարկելու համար, իսկ Զալցբուրգ ինձ վազելով կանչեցին, որովհետև ծրագրին դիմող անգլերեն իմացող հոգեբույժ չկա: Պրագայում էլ հայտնվեցի, որովհետև Հայաստանից մարդ էր պետք, չէին կարողանում ճարել, հազիվ ինձ բռնացրել էին: Դե Նիցցայում էլ հայտնվեցի, որովհետև լավ հիմնավորիչ նամակ էի գրել, թե ինչիս ա պետք էդ ամառային դպրոցը: Ձեռի հետ էլ նախկին ընկերոջս «շահեցի»: Եթե մենք մինչև հիմա միասին լինեինք, կասեիք՝ օ՜ ինչ հրաշք պատմություն: Բայց դե ինքս իմ կամքով վերջ տվեցի էդքան պատահականությունների արդյունքում հանդիպելը: Սամ, պատահականությունները սիրուն են: Պետք չի գերբնական բաներ փնտրել, դրանք գեշացնում են:

[Chuk]

Քանզի ի՞նչ օգուտ, եթե նկարն ընկներ քո, Չուկի, Մեֆի տանը: Դա կլիներ ընդամենը էներգիայի իզոուր կորուստ, քանզի դուք բոլոդր էլ ինչ խոսք որ մարդա մի քանի ժանգոտած մեխ իսկույն կգտնեիք ու մի երկու օր հետո ընդհանրապես կմոռանայիք այդ նկարի մասին:

Բայց, քանի գրում էի այս տողերը, հասկացա, որ ավելի ճիշտ կլինի ասել քեզ հետևյալը.

Անշուշտ, ձեր բոլորի կյանքում էլ եղել են "ընկնող նկարներ": Բայց դուք անմիջապես նրանց համար բռով "ժանգոտած մեխեր" եք գտել ու մոռացության եք տվել ձեր այդ փորձը: Ինչ արած, ամեն մեկը իր ձեռքերով կառուցում է իր կյանքը, ընդ որում, ամեն վայհրկյանի վերակառուցելով այն: Հիմա դու կուզենայիր, որ հարյուր հազարի մոտ նկարն ընկներ, Չուկը դա համարում է "կեղծ ազդակներ", ես համարում եմ օգնություն, - ամենը մեկը մեզնից իրենն է ընտրում, իր կյանքն է կառուցում: Եվ հենց այդ պատճառով է, որ մենք այն ենք, ինչ կանք:

Օգնությու՞ն: Սամ, հակասում ես ինքդ քեզ, ախր նոր ասեցիր, որ չունես էդ նկարի ընկնելու բացատրությունը: Եթե անգամ բացատրություն չունես, ի՞նչ օգնության մասին ա խոսքը: Իհարկե չկա օգնություն, ընդամենը կա զորեղ մի բան զգալու ցանկություն, ու չնայած ցանկությանը՝ այդպես էլ բացատրություն գտնելու անկարողություն:

Սամ, ամեն ինչ չի, որ կարելի ա գիտականորեն բացատրել: Բայց այ որ տենց լիքը «ազդակներ» մեր հետ եղել են (չնայած դու ասում ես, որ մեր հետ չի լինի, քանի որ մենք ունակ չենք) ու մենք գտել կամ չենք գտել դրա բացատրությունը, փաստ է: Մեֆի մեխերի տեսությունը չգիտեմ ինչքանով ա ճիշտ, բայց այ որ ես ձեր տանն ապրած լինեի, ավելի հավանական ա, որ իսկական պատճառը կգտնեի, դա կլիներ մեխերի ժանգոտումը, նկարը կախելու համար ընտրված թելի բարակ լինելը, կախված պատի ավելի հաճախ տատանումները, քամու տակ կախված լինելը թե ուրիշ բան, էս պահին բացարձակ ոչ ես, ոչ ուրիշ մեկը չի կարող ասի, որտև տեղանքին ծանոթ չի: Բայց որ լինելու դեպքում կհասկանայինք ոչ թե «գերբնական», այլ զուտ փաստացի պատճառը, հավանական է: Ու համենայն դեպս չէինք պնդի, որ դա ազդակ էր մեզ, բայց դե... չգիտենք ինչ ազդակ:

[Sambitbaba]

Ըստ իս, ահավոր սխալ բան ա մարդկանց տենց չորով աթեիստների, հավատացյալների ու Սամի ասած Աստծոն հավատացողերի, բայց կրոնին չհավատացողների բաժանելը: Ժող, էկեք ընդունենք, որ մենք ավելի բազամազան ենք, քան սենց հասարակ դասակարգումները, ամեն աթեիստ տարբեր ա, ամեն հավատացյալ տարբեր ա: Ուղղակի մեկը քաշվում ա մի կողմ, սկսում փնովել մյուսներին:

Ես էլ եմ էտ ասում, Բյուր ջան, ես էլ եմ ասում. րեբյատա, դավայտե ժիտյ դրուժնո... Ախր մենք էնքան շատ ենք ու տարբեր, ու մի՞թե դա մեզ նրա համար է տրված, որ հերքենք մեկմեկու և թշնամանանք: Ավելի լավ չէ՞ արդյոք` համախմբվենք, ամբողջականանանք և մեր այստեղից-այնտեղից հավաքած գիտելիք-չգիտելիքների օգնությամբ փորձենք համընդհանուր ճշմարտությանը հասնել...

Ինչու՞ եմ սենց ասում: Որովհետև ես հավատացյալ եմ, հավատացյալ քրիստոնյա եմ: Հիմա չգիտեմ՝ ըստ Սամի սահմանման կրոնավոր եմ, թե ուղղակի մարդ, որը հավատում է Աստծուն: Բայց ամեն դեպքում եկեղեցի չեմ գնում (դա առանձին պատմություն ա, չեմ ուզում դրա մասին խոսել), իսկ ՀԱԵ-ից սիրտս խառնում ա:

Մինչև էս տեղը` ըստ Սամի սահմանման, - դու ուղղակի մարդ ես, ով ընտրել է հավատացյալ քրիստոնյա լինել:Ես էլ ուղղակի մարդ եմ, բայց եղել եմ հավատացյալ քրիստոնյա, եղել եմ անհավատ քրիստոնյա: Եվ, քանի որ այդ երկուսն էլ ինձ չեն բավարարել, հիմա էլ փորձում եմ ճանաչացյալ քրիստոնյա լինել: Ու կարծես թե, վերջապես "կպել է"...
Ես էլ եկեղեցի չեմ գնում, բայց եթե հանկարծ պատահում է, ինձ համար կապ չունի, թե ինչ եկեղեցի է դա. հայկական, ռուսական, ուղղափառ, կաթոլիկ... Քանզի յուրաքանչյուր եկեղեցի էլ իր մեջ միայն դրական էներգիա է պարունակում, անկախ իր հոգևոր առաջնորդի ուղեղի շեղվածությունից: Յուրաքանչյուր եկեղեցի գնացող ոչ թե տերտերին է հյուր գնում, այլ Աստծոն, և միայն ու միայն դրական մտքերով: Թե՞ սխալ եմ...

Մինչև էս տեղը ասածիդ մեջ ամեն ինչ օքեյ է, Բյուր ջան: Բայց հետո ասում ես.

Էսքանով հանդերձ, ինձ փաստեր են պետք, ես փաստերի սիրահար եմ:

Փաստացիորեն հավատացյալը ո՞րն է, Բյուր ջան: Փաստացիորեն Աստված` ո՞րն է...
Կներես, բայց կատարյալ աքսյումորոն է ասածդ, որովհետև անհնար է փաստացիորեն հավատալ: Որովհետև, երբ գալիս է փաստը, հավատն ամբողջապես արժեքազրկվում է:
Եվ այս դեպքում` ըստ Սամի սահմանման, - ես արդեն չգիտեմ, թե դու ով ես... Կներես...

Ու մեկ ա, քրիստոնյա հալովս ես շարունակում եմ ասել, որ կյանքը անիմաստ ա կամ էլ նենց իմաստ ունի, որ ոչ մի մահկանացու չի կարող բացատրել:

Եթե քրիսրոնյա հավատացյալ ես, պետք է որ գիտենաս, որ կյանքը` դա Աստծո շունչն է, Աստծո մասնիկն է քո մեջ, ինչին դու անիմաստ անունն ես տալիս: Անիմաստ Աստված... Հմմ...
Բայց դու ճիշտ ես, Բյուր ջան, կյանքը սկսվում է անիմաստությունից: Այն քեզ տրվում է որպես, ասենք, մի դատարկ արկղ, որպեսզի դու ինքդ լցնես այն քո հնարավորության, գիտելիքների, հավատի, անհավատաության, իմաստության սահմաններում: Այսինքն, իմաստավորես քո կարողացածի չափով: Հենց դա է Աստծո` քեզ տված կամքի ազատությունը:
Բայց դու կարող ես նաև համարել, որ կյանքն անիմաստ է ու ոչ մի մահկանացու չի կարող այդ արկղը լցնել... Իսկ հետո, երբ Տուն վերադառնաս, այդ դատարկ արկղը կվերադարձնես Աստծոն...

Սամ, հասկանու՞մ ես, ես ընդունում եմ, որ մարդուն Աստված ա ստեղծել, որ զարմանալի ունակություններ ա տվել մարդուն, ուղեղ ա տվել, ինչպիսին ոչ մի ուրիշ կենդանի էակ չունի:

Ուղեղը` մսի կտոր է, Բյուր ջան: Եվ առանց մտքի այն մարդու համար ավելի կարևոր մի բան չէ, քան, ասենք, ոչխարի համար ոչխարի դմակը: Ուղեղն ուղակի կուտակում է իր մեջ բոլոր այն իդեաները, գաղափարները, որոնք ծնում է միտքը, այդպիսով իր կուտակածը դարձնելով գիտելիք: Այսինքն, կարևորը միտքն է, այլ ոչ ուղեղը: Իսկ միտքը` ծնունդն է ոչ թե մարմնի, այլ հոգու, քանզի այն նյութական չէ: Հետո իհարկե, այն նյութականանում է, քանզի այդպես է դրված, որ նյութականանա յուրաքանչյուր միտք: Այս Տիեզերքում ամեն ինչ սկզբում եղել է միտք, հետո նոր` ֆիզիկականացել է: Էնպես, որ, երբ մտածում ես, նախապես մտածիր, թե ինչ ես մտածում...

Բայց մեկ ա, ես չեմ հասկանում, թե նկարն ինչու ընկավ ու Աստծո գոյությունը ոնց ա ապացուցվում նկարի ընկնելով: Էդպիսի պատմություններով դու պրիմիտիվացնում ես հավատքը, իջացնում գերբնականի մակարդակի:

Ես էլ չեմ հասկանում, բայց և Աստծո գոյությունն էլ չեմ ցանկանում ապացուցել: Այդպիսի ցանկություն քեզ մոտ կարող է առաջանալ, Բյուր ջան, քանի որ փաստերի սիրահարը (քո խոսքերն են, չնեղանաս) դու ես, այլ ոչ թե ես:
Եվ հետո, ինձ համար վաղուց արդեն գերբնական ոչինչ գոյություն չունի: Կա այն, ինչ ես առայշմ չգիտեմ, ինչ դեռ չեմ փորձել, չեմ վերապրել, չեմ ճանաչել: Բայց ամեն ինչ` բնականի սահմաններում է:

Աստված նրա համար չի, որ ինչը չկարողանաս գիտականորեն բացատրել, իրան առաջ քաշես:

Լրիվ համաձայն եմ, Բյուր ջան: Բայց դրա հետ մեկտեղ, գիտությունն էլ` նրա համար չի, որ ինչը չկարողանաս գիտականորեն բացատրել, - ընդհանրապես հերքես: Գիտությունը նրա համար է, որ վաղը բացատրես այսօրվա անբացատրելին: Իսկ այսօրվա անբացատրելի տրված է, որպեսզի գիտելիքներ հավաքես վաղը բացատրելու համար:
Եվ դա է բարեշրջումը, էվոլյուցիան, այլ ոչ թե "ժանգոտած մեխեր" կուտակելը:

[Sambitbaba]

Չեմ ուզում, Սամ, ես մի այլ կարգի զզվել եմ կրոնական բանավեճերից ու գտնում եմ, որ ճիշտ ա՝ ամեն մեկն իրա համոզմունքին մնա, մեկ ա ոչ մեկի ոչ մի բան չես բացատրի:

Բայցևայնպես, հենց բանավեճերի միջոցով է, որ կարելի է ինչ-որ եզրահանգումներ անել, նոր աշխարհայացքների տեր դառնալ: Բայց դե դա, Բյուր ջան, անհատական գործ է և ոչ ոք մյուսին պարտադրելու իրավունք չունի: Էնպես որ, ինչպես ցանկանաս, այնպես էլ կլինի:

Սամ, ախր հասկացի էլի, որ մեր կյանքում լիքը պատահականություններ կան, ու հենց դա ա կյանքը հետաքրքիր ու սիրուն դարձնում: Էդ պատահականությունները չլինեին, շատ անկապ կյանքով էինք ապրելու:

Ախր հասկացի էլի, Բյուր ջան, ընդամենը մի տասնհինգ տարի է, ինչ հասկացել եմ, որ պատահականություններ չկան...

Երբ դու ընդունում ես պատահականությունների առկայությունը, քո կյանքն ամբողջովին կորցնում է իր իմաստը: Ինչու՞ տարիներ ճկռտաս ու փորձես էս կյանքից մի բան հասկանալ, գլուխ կոտրես համալսարաններում մի բան սովորելիս, մեջքդ ծռես հացդ աշխատելիս, երազես, ծրագիրներ կազմես և այլն և այլն և այլն, եթե այդ ամենից հետո ինչ-որ մի պատահականություն ամեն ինչ քյանսլ է անելու...
Մի՞թե հենց այդպիսի կյանքը չի անկապ կյանքը, քանզի բոլորովին դու կապ չունես քո իսկ կյանքի հետ այն դեպքում, երբ ինչ-որ մի պատահականություն կարող է գալ ու կյանքիդ հերն անիծել-գնալ, իսկ դու` անկարողդ, ընդամենը ուսերդ պիտի թափ տաս:

Չէ, Բյուր ջան, հենց պատահական կյանքն է համ անկապ, համ էլ անիմաստ:

Նայի, քեզ իմ կյանքից մի օրինակ բերեմ: Մի քանի տարի առաջ Լոնդոնում մի համալսարան էի դիմել, չընդունվեցի: Եթե ընդունվեի, էդ տարվա սեպտեմբերին Ավստրիա չէի գնա: Եթե Ավստրիա չգնայի, Օլգա անունով մի աղջկա հետ չէի ծանոթանա: Եթե չծանոթանայի, ինքը ինձ Պրագայի երիտասարդ հոգեբույժների ֆորումին չէր կանչի: Եթե Պրագայի ֆորումին չգնայի, փողերս չէին հերիքի (որովհետև ճամփի ծախսը փակում էին), որ Նիցցայում ամառային դպրոց գնամ: Եթե չգնայի էդ ամառային դպրոցը, հետ գալու ճամփին չէի ծանոթանա նախկին ընկերոջս հետ: Դու կասես՝ տիեզերքը սենց-նենց, ֆլան-ֆստան: Չէ, Սամ, սա շատ սիրուն պատահականություն էր, որովհետև գիտեմ, որ Լոնդոնում չընդունվեցի կիսատ-պռատ ափլիքեյշըն ուղարկելու համար, իսկ Զալցբուրգ ինձ վազելով կանչեցին, որովհետև ծրագրին դիմող անգլերեն իմացող հոգեբույժ չկա: Պրագայում էլ հայտնվեցի, որովհետև Հայաստանից մարդ էր պետք, չէին կարողանում ճարել, հազիվ ինձ բռնացրել էին: Դե Նիցցայում էլ հայտնվեցի, որովհետև լավ հիմնավորիչ նամակ էի գրել, թե ինչիս ա պետք էդ ամառային դպրոցը: Ձեռի հետ էլ նախկին ընկերոջս «շահեցի»: Եթե մենք մինչև հիմա միասին լինեինք, կասեիք՝ օ՜ ինչ հրաշք պատմություն: Բայց դե ինքս իմ կամքով վերջ տվեցի էդքան պատահականությունների արդյունքում հանդիպելը: Սամ, պատահականությունները սիրուն են: Պետք չի գերբնական բաներ փնտրել, դրանք գեշացնում են:

Իսկ ի՞նչ, եթե քո բարձրագույն "Ես"-ը, կամ Տիեզերքը, կամ Արարիչ` ինչպես կցանկանաս կոչիր, - նախապես գիտենալով, որ եթե դու ընդունվես Լոնդոնի համալսարանը, ուրեմն կզրկվես կյանքիդ այն սքանչելի նախշանկարից, որը հենց նոր շատ սիրուն նկարագրեցիր (պայմանական անունը` պատահականություններ), - նախապես գիտենալով այդ, - ստիպեց քեզ կիսատ-պռատ ափլիքեյշն ուղարկել Լոնդոն, որ չընդունվես քեզ բոլորորվին ոչ պիտանի այդ համալսարանը...

Եվ մի՞թե դա չէ այն "զարմանալի ունակություններից" մեկը, որոնցով, ինչպես դու վերևում շատ ճիշտ նկատեցիր, օժտել է մեզ Աստված և որոնցից դու հանգիստ խղճով հրաժարվում ես, զոհաբերելով դրանք պատահականություններին, այդպիսով իսկ ինքդ քո ձեռքով կտրելով քո հրեշտակի թևերը...

Բյուր ջան, դու մազոխի՞ստ ես...

[Mephistopheles]

Սամ, դու եթե պատից նկար կախես, պտի աշխաըես որ պինդ մեխես ու ստուգես որ հիմքի մեջ բավարար խրվի, չէ՞… թե չէ եթե լավ չմեխես ժամանակի ընթացքում նկարի ծանրության տակ կթուլանա…

Տենց չի՞…

Կամ էլ քո վարյանտն ասա քննարկենք…

Գիտությունը բացատրում ու նաև հերքում ա փաստերի հիման վրա ՄԻԱՅՆ…

[Sambitbaba]

Օգնությու՞ն: Սամ, հակասում ես ինքդ քեզ, ախր նոր ասեցիր, որ չունես էդ նկարի ընկնելու բացատրությունը: Եթե անգամ բացատրություն չունես, ի՞նչ օգնության մասին ա խոսքը: Իհարկե չկա օգնություն, ընդամենը կա զորեղ մի բան զգալու ցանկություն, ու չնայած ցանկությանը՝ այդպես էլ բացատրություն գտնելու անկարողություն:

Անուշադիր ես կարդում գրածս, Չուկ ջան... Հմմ, հետաքրքիր բառախաղ ստացվեց, չնեղանաս հանկարծ, հենց նոր տեսա. գրել ես,որ ուշադիր ես, բայց անուշադիր ես...

Չէ՞ որ հենց ինքս ճշտել եմ ինձ, առաջին միտքս գրելուց անմիջապես հետո.

Մեջբերում Sambitbaba-ի խոսքերից
Քանզի ի՞նչ օգուտ, եթե նկարն ընկներ քո, Չուկի, Մեֆի տանը: Դա կլիներ ընդամենը էներգիայի իզոուր կորուստ, քանզի դուք բոլոդր էլ ինչ խոսք որ մարդա մի քանի ժանգոտած մեխ իսկույն կգտնեիք ու մի երկու օր հետո ընդհանրապես կմոռանայիք այդ նկարի մասին:

Բայց, քանի գրում էի այս տողերը, հասկացա, որ ավելի ճիշտ կլինի ասել քեզ հետևյալը.

Արտ, եթե մեկը քեզ օգնել է, իսկ դու չես հասկացել այդ, - այդ օգնությունը դադարե՞լ է լինել օգնություն...
Հիմա, ասենք թե ես, այգում ման գալիս, ընկնում և ուշքս կորցնում եմ: Մեկը մոտենում է, բարձրացնում, պառկեցնում է նստարանին, դեղ է տալիս, ռոտ վ ռոտ շնչառություն է տալիս, կես ժամ չարչարվում է վրաս ու, վերջում, տեսնելով, որ խուսափել եմ վտանգից ու շուտով ուշքի կգամ, - գնում է իր գործերին: Ես էլ խելքի եմ գալիս, ու բանից բեխաբար, որ ինչ-որ մեկն օգնել է ինձ, գնում եմ իմ գործերին:
Իմ չգիտենալու դեպքում, այդ մարդու օգնությունը դադարե՞ց օգնություն լինելուց...

Ի՞նչ հակասական բան ես տեսել սրա մեջ:

Ինչպես նաև հաջորդ խոսքերի մեջ.

Բայց այ որ տենց լիքը «ազդակներ» մեր հետ եղել են (չնայած դու ասում ես, որ մեր հետ չի լինի, քանի որ մենք ունակ չենք) ու մենք գտել կամ չենք գտել դրա բացատրությունը, փաստ է:

Չուկ ջան, իսկ ու՞մ են պատկանում այս խոսքերը, եթե ոչ ինձ.

Անշուշտ, ձեր բոլորի կյանքում էլ եղել են "ընկնող նկարներ": Բայց դուք անմիջապես նրանց համար բռով "ժանգոտած մեխեր" եք գտել ու մոռացության եք տվել ձեր այդ փորձը:

Ինչ է, պարտադիր էր անպայման "ընկնող նկարները" փոխարինել "կեղծ ազդակներո՞վ"...

Հետո էլ գիտե՞ս ինչ Չուկ ջան.գլխիս գործ մի սարքիր, խնդրում եմ: Հնարավոր չի, որ ես ասած լինեմ, որ "դուք ունակ չեք": Երկու րոպե առաջ Բյուրին էի ասում, որ ինքն իրեն զրկում է իր անսահման ունակություններից և նույն բանը կարող եմ կրկնել բոլորիդ համար էլ, եթե մինչև այժմ չեմ ասել: Բայց որ ասած լինեմ "ունակ չեք"... կներես Չուիկ ջան, բայց ինչ-որ չեմ հավատում:
Եթե ես դա ասծ լինեի, որեմն այ, հենց այդտեղ ինքս ինձ կհակասեի...

[Mephistopheles]

Սամ, գիտե՞ ինչի Չուկի ու Մեֆի տան նկարը չընկավ (ես էլ ունելի Լեննոնի նկարը)… որտև ՄԵՖը պատին մեխ մեխել գիտի, իսկ դուք՝ ոչ…

[Sambitbaba]

Սամ, դու եթե պատից նկար կախես, պտի աշխաըես որ պինդ մեխես ու ստուգես որ հիմքի մեջ բավարար խրվի, չէ՞… թե չէ եթե լավ չմեխես ժամանակի ընթացքում նկարի ծանրության տակ կթուլանա…
Տենց չի՞…

Ինձ համար տենց չի, Մեֆ ջան: Ինձ համար դա չի աշխատում: Ես այդպես էլ չեմ հասկանում, թե ինչու՞ նկարն ընկավ հենց այդ օրը, և ինչու՞ ընկավ հենց Լեննոնի նկարը: Ու եթե դու ուզում ես, որ ես ընդունեմ բացատրածդ ` մեխի ժանգոտվելու հավանականության տեսությունը, դրանից առաջ պետք է բացատրես, թե ո՞ր թվերը ջնջեմ, որ Սուպերլոտոն գուշակեմ:
Ու եթե հավատացի վերջինին, ուրեմն առաջինին էլ կհավատամ:

Կամ էլ քո վարյանտն ասա քննարկենք…

Ես վարյանտ չունեմ, Մեֆ, արդեն քանի անգամ ասել եմ այդ մասին...

Կարդացի՞ր Շաստա սարը կատարած ճամփորդությանս մասին... Էնտեղ ես ականատես եղա ինձ համար արտասովոր, անհավանական մի բանի, որ քամին փչում է ձախ կողմից, իսկ ամպերը գնում են աջ, այսինքն, քամուն հակառակ ուղղությամբ: Ու մենակ ես չէի տեսնողը, որ հետո շիզոֆրենիայիս վերագրեի ու փակեի հարցը: Ականատեսներ էին կինս, աղջիկս, առնվազն մի քանի անցորդներ...
Եվ միայն այն պատճառով, որ ես չեմ հասկանում, թե ինչպես կարող է ամպը շարժվել քամուն դեմ հանդիման, - ես պետք է հերքե՞մ իմ աչքով տեսածը... Կամ ի՞նչ ժանգոտըած մեխեր հնարեմ սրա համար:

[QUOTE]Գիտությունը բացատրում ու նաև հերքում ա փաստերի հիման վրա ՄԻԱՅՆ…[/QUOTE
Մեֆ ջան, գիտությունն ինձ համար համադարման չի... Եկ չկրկնվեմ, լա՞վ, այդ մասին արդեն լիքը գրել եմ վերևում:

[Sambitbaba]

Սամ, գիտե՞ ինչի Չուկի ու Մեֆի տան նկարը չընկավ (ես էլ ունելի Լեննոնի նկարը)… որտև ՄԵՖը պատին մեխ մեխել գիտի, իսկ դուք՝ ոչ…

Դե, քոնը մասնագիտական է, շինարական: Քեզ հասնում է...
Իսկ ինչ է, Չուկի տանն է՞լ ես դու մեխը մեխել...