Sambitbaba-ի խոսքերից
Որոշեցի հետ վերադառնալ քո խոսքերին, Մեֆ ջան, ու դրանցից սկսել: Էն խոսքերին, որ ես հակասում եմ ինքս ինձ:
Ես չեմ հակասում ինքս ինձ:
Ճիշտ է, ես հերքում եմ կրոնը: Բայց ես երբեք չեմ հերքել Աստծոն: Նկատի չունեմ երիտասարդ տաերիներս, երբ ինքս էլ քյոյնա աթեիստ էի, երբ առաջին անգամ կարդացի Աստվածաշունչն ու մի կողմ նետեցի: Դա էլ, ինչ խոսք, եղել է և ոչ քիչ տարիներ...
Բայց խոսքս այսօրվա մասին է: Ակումբի ժամանակշրջանի մասին: Ակումբում ես երբեք չեմ հերքել Աստծոն:
Մեր մտածելակերպերի տարբերությունը հենց այս առաջին կետից էլ սկսվում է:Քանի որ քեզ համար, Մեֆ ջան (շատերի համար էլ), Աստված և կրոն նույն բանն են: Դու չես պատկերացնում (կամ չես ցանկանում պատկերացնել), որ նրանց կարելի է նաև... չէ, անհրաժեշտ է` առանձին դիտարկել:
Ես այդ արեցի: առանձնացրեցի:Եվ ստացվեց այնպես, որ այնքան հսկայական է կրոնի և Աստծո միջև տարբերոությունը, որ այդ տարբերոության համեմատ կրոնն ու աթեիզմն աչքիս դարձան հարազատ եղբայրներ:
ՄԻ օր դու կհասկանաս ասածս: Կներես այս խոսքի համար, ես ոչնչով չեմ ցանկանում նսեմացնել քեզ: Ես հիացած եմ քո մտածելակերպով (ու ոչ միայն ես), ես շատ եմ գնահատում քո փիլիսոփայությունը, աշխարհայացքը, տեսանկյուններիդ ազնվությունը: Ուղղակի այլ բառ չգտա այս պահին, բացի "հասկանալ": Միգուցէ այլ կերպ կարելի է ասել, որ դու ուղղակի փա՞կ ես... Ուրեմն, մի օր կբացվես, - ես սա ի նկատի ունեմ: Կբացվես, երբ որ քանդես սահմաններդ, որոնք հենց ինքդ ես սահմանել:
Իմ ամբողջ ասածը, այս ամենը, որ արդեն քանի էջ է խոսում ենք իրար հետ, այդ սահմանի մասին է: Որովհետև դու շատ ճշմարիտ ու հմտորեն խոսում ես հավատացյալի սահմանափակության մասին, բայց որ յուրաքանչյուր աթեիստ էլ նույնպիսի սահմանափակ մեկն է, չես ցանկանում տեսնել: Այդ մասին է ասածս: Դա է պատճառը, որ անգամ բերածս պատմությունները չեմ ցանկանում բացատրել: Չէ, քանի որ հիմա այսքան մարդ բացատրություն է պահանջում, կասեմ տեսակետս, ինչ խոսք: Բայց հասկանում ես, Մեֆ ջան, մեր այս զրույցի մեջ իմ տեսակետը քեզ հետ ոչ մի կապ չունի:
Որովհետև այդ պատմությունները նրա համար էին, որպեսզի տեսնես, որ ինչքան էլ տրամաբանականորեն փորձես բացատրել դրանք, որքան էլ համոզես դիմացինիդ, մեկ է, ինչ-որ բան այնուհանդերձ պակաս է մնում, անբացատրելի է մնում, չլուսավորված է մնում... քեզ համար, քո ճշմարտության համար:
Բայց դրանով ես քեզ համար ոչինչ չեմ ցանկանում ապացուցել, Մեֆ ջան, և դրա համար էլ անընդհատ ասում եմ, որ իմ բացատրությունը կապ չունի: Ես ուղղակի չեմ ցանկանում, որ դու հերքես այն, ինչը չի համապատասխանում քո մտածելակերպին, աշխարհայացքին: Ընդամենն այն պատճառով, որ դու այդ կարծիքին չես:
Օրինակ դուք, աթեիստներդ, անընդհատ փաստեր եք ուզում: Ի՞նչ փաստեր: Այն, որ ես դեմքս թեքեցի ու հենց քթիս առջև տեսա փողոցի վերանորոգվող մասը, ինձ համար հսկայական փաստ էր: Քեզ համար դա փա՞ստ է... Ցավոք, ոչ: Դու թքած ունես իմ այդ փաստի վրա, չէ՞...
Քեզ համար մի բան է կարևոր. որ քո բացատրությունը քեզ համար հնարավորինս ճշմարտանման հնչի:
Ու եթե քո բացատրության մեջ դու կարողացար հասնել այդ ճշմարտությանը` քեզ համար, քո խղճի համար, - ուրեմն ես սխալ եմ: Իսկ եթե չկարողացար` էլի քեզ համար ու քո խղճի համար, - ուրեմն... կարող ես եզրակացություններ անել:
Այս ձեր վեճի մեջ միակողմանի սահմանափակություն չկա, այն` երկկողմանի է: Դուքէ աթեիստներդ,պնդում եք մի բան, հերքում եք մյուսը: Հավատացյալները պնդում են ձեր հերքածը և հերքում են ձեր պնդածը: ՈՒ քանի ձեր այս վեճը կա, ճիշտ է, Լեննոնի խոսքերը դժվար թե իրականություն դառնան: Դրանց իրականություն դառնալու համար մի բան է անհրաժեշտ: ամհրաժեշտ է, որ ձեր երկու բանակներն էլ մոռանան Աստծոն: Իսկ Աստծոն մոռանալ դուք երկուսդ էլ անկարող եք, իսկ ազնվորեն ասած` ցանկություն էլ չունեք: Չէ՞ որ առանց Աստծո երկուսդ էլ կվերանաք:
Ի՞նչը պիտի պաշտեք: Ի՞նչը պիտի հերքեք...
Իսկ այդ աբստրակտ Աստծոն մոռանալն իրականում մի առանձնապես բարդ խնդիր էլ չէ: Ուղղակի պետք է համաձայնվել, որ դուք ինքներդ` Աստվածներ եք:
Էջանիշներ