Ինչո՞ւ լինել լավը, եթե Աստված չկա

[Sambitbaba]

Փորձեմ ներկայացնել էվոլյուցիայի ու բարոյականության միջև գոյություն ունեցող ենթադրյալ կապի մասին տեսակետներ։

Սա ավելի հասկանալի է: Բայց անհասկանալի է, թե ի՞նչ կապ ունի այս թեմայի հետ:

Դու ահագին խոսում ես կենդանական ռեֆլեքսների մասին, գեների մասին:
Ճիշտ ես, թիթեռները գիտեն, թե որտեղից և ուր են թռչում: Եվ եթե նույնիսկ տեղափոխես նրանց մի այլ տեղ, շատ քիչ ժամանակ է անհրաժեշտ, որպեսզի նրանք գտնեն ճիշտ ճանապարհը:
Մենք էլ ենք այդպիսին եղել: Ուղղակի մոռացել ենք այդ: Բայց մի օր կվերհիշենք…
Ձագերին կերակրելուց բացի, գազաններն ամեն օր դիմավորում և ճանապարհում են Արևին…
Մենք էլ ենք այդպիսին եղել: Հավայական կղզիներում հատուկ տեղեր կան, ուր մինչև օրս մարդիկ հավաքվում են ամեն օր՝ Արևին ճանապարհելու համար միայն…

Մեր գեները…
Կարևոր են, հասկանում եմ: Մեծ նշանակություն ունեն մեր կյանքում:
Սոխն էլ գեներ ունի: Բայց սոխի գեների ազդեցությունը սոխի վրա քսան թե քառասուն անգամ ավելի է, քան մարդու գեների ազդեցությունը մարդու վրա:
Եվ, եթե գենն այդքան կարևոր բան է կյանքում, եթե այն ամենակարևորն է, ավելի բնական չէ՞ր լինի արդյոք, որ սոխը լիներ այս աշխարհի տերն ու տիրակալը, այլ ոչ մարդը:

Չի՞ ստիպում սա արդյոք մեզ մտածել, որ կա շատ ավելի կարևոր բան մեր ֆիզիկական կյանքում, ինչին միայն մարդն է տիրապետում:


Ես, Ջառ ջան, շատ հեռու եմ այն ամենից, ինչի մասին խոսում եմ հիմա, և շատ հնարավոր է, որ ասածներիս մեջ լիքը սխալներ կգտնի բանիմաց մեկը:
Բայց ինձ թվում է, որ քո տեսակետները քեզ կարող են օգնել միայն այն դեպքում, եթե դու ցանկանում ես հերքել Աստծո գոյությունը. այդ դեպքում դու ճիշտ ճանապարհին ես կանգնած:
Իսկ եթե ոչ… ուրեմն քեզ պետք է վերանայել տեսակետներդ: Իմ կարծիքով:

Կարծում եմ, դու հասցրել ես տեսնել, որ ես հավատացյալ չեմ, և բոլորովին էլ կրոնը չի պատճառը, որ ես դեմ եմ արտահայտվում քո տեսակետներին: Հավատն, իհարկե, կարևոր է Աստծոն ընդունելու համար, բայց միակ բանը չէ: Ըստ իս, ավելի կարևոր է Նրան ճանաչելը: Բայց անհնար է ճանաչել Նրան, քանի դեռ դու այն համոզմունքին ես, որ պետք է գտնես Նրան, որ Նա քեզանից հեռու է:

Իսկ այն պահին, երբ դու հասկանում ես, երբ դու ըմբռնում և ընդունում ես, որ Աստված՝ ամենուր է, և ըստ այնմ էլ՝ Ամեն Ինչ է, որ ա հենց այն ամբողջականությունն է, ինչը դու կոչում ես Տիեզերք, ու դեռ մի բան էլ ավելին, - հենց այդ պահին դու հասկանում ես, թե դու Ով Ես և ուր ես: Եվ արդեն ճշգրիտ գիտես, ճանաչու՞մ ես Աստծոն, թե՞ փնտրում ես:

[Sambitbaba]

աշխարհի մեծագույն մասի համար քո ասած բարին ու չարը ընդամենը իրենց շահերից բխող բաներ են:

մարդու մասին շատ մեծ կարծիք ունեք: իսկ իրականում մարդը ամեոբայից շատ քիչ բանով ա տարբերվում, առանձնապես ստամոքսի ու մարսողության մասով: ավելի ճիշտ, ինչով որ տարբերվում ա, դա սկի էական չի Տիեզերքի համար:

Թույլ տուր հիշեցնել, որ մարդուն կոչում են նաև Միկրոկոսմ, այսինքն՝ փոքրիկ Տիեզերք: Կարելի է ընդառաջ գնալ քեզ ու համարել, որ մարդը կանգնած է ամեոբայի և Տիեզերքի մեջտեղում: Եվ Արարչի կողմից նրան տրված է ընտրության իրավունք:

Այնպես դու կարող ես ընտրել, թե նրանցից ո՞ր մեկն ես ցանկանում դառնալ…

[dvgray]

Թույլ տուր հիշեցնել, որ մարդուն կոչում են նաև Միկրոկոսմ, այսինքն՝ փոքրիկ Տիեզերք: Կարելի է ընդառաջ գնալ քեզ ու համարել, որ մարդը կանգնած է ամեոբայի և Տիեզերքի մեջտեղում: Եվ Արարչի կողմից նրան տրված է ընտրության իրավունք:

Այնպես դու կարող ես ընտրել, թե նրանցից ո՞ր մեկն ես ցանկանում դառնալ…

հաշվի առնելով իմ վերևի գրածները մարդու էգոյի մասին, կարող եմ ասել, որ շատ մեծ կարծիքի ես քո մասին

[Sambitbaba]

ամեն "բարու" հիմքում սեփական "բավարարվածությունն" է: անգամ մայրը երբ բարի է իր երեխայի համար, դա տուրք է ինքն իրեն, և ոչ թե մի այլ էակի:
Աստված ընդամնեը առաջարկում է շատ չխորանալ էտ ամեն ինչի մեջ, ու ապրել իրա կողմից մեզ տրված րոպեն, ժամը, օրը...

Բա մեղք չե՞ս դու, Դիվ, որ ընկել ես այդ դաժան Աստծո ձեռքը, ով առաջարկում է ատել ոչ միայն դիմացինիդ, այլ նաև ինքդ քեզ…

[dvgray]

Բա մեղք չե՞ս դու, Դիվ, որ ընկել ես այդ դաժան Աստծո ձեռքը, ով առաջարկում է ատել ոչ միայն դիմացինիդ, այլ նաև ինքդ քեզ…

գոռոզ քո անձի վերաբերյալ:

[Sambitbaba]

գոռոզ քո անձի վերաբերյալ:

Չհասկացա, բայց մերսի:

[Freeman]

Jarre, Որոշ վերապահումներով համաձայն եմ ասածիդ հետ, իմ գրածի առաջին մասն էլ` որ բարությունը տեսակը պահպանելու անհրաժեշտություն է, մի-քիչ նման էր քո վերլուծությանը ու գրեթե համոզված էի, որ նման կարծիք ես ունենալու

[melancholia]

Չեմ կարծում բարություն անելու ժամանակ մարդ մտածում է Աստծո մասին: և առհասարակ, ինչ ասել է ,,բարություն,,? Մասամբ համաձայն եմ այն կարծիքի հետ, որ դա զուտ սեփական բավարարության մասն է կազմում: Ի վերջո ինչ լավ արարք էլ անում ենք , կամա թե ակամա սպասում ենք արձագանքի, այն էլ լավ արձագանքի:
Էսպիսի մի աֆորիզմ կա` եթե չարն անելով, վախենում ես, որ դրա մասին կիմանան, ուրեմ դեռ հույս կա, որ կգտնես բարու ուղին, բայց եթե անելով բարին, ցանկանում ես բոլորն իմանան դրա մասին` չարն ես ծնում: Փաստորեն բարի ասածը գուցե և իրականում չկա, կամ էլ ամենինչ հարաբերական է: Բայց և այնպես , անձամբ ես փորձում եմ դրական մթնոլորտ ստեղծել իմ ու իմ սիրելի մարդկանց շուրջը, առանց մտածելու աստծո գոյության կամ չգոյության մասին: Թշնամիների միջավայրում էլ փորձում եմ հավասարակշռություն պահպանել, բայց ոչ Աստվածաշնչյան բարությամբ:

[Չամիչ]

Իմ համար փաստ է, որ այո՛, կրոնները տարբեր ինստիտուտների ձեռքում գործիքներ են, որոնց օգնությամբ նրանք հաջողությամբ ղեկավարում և ազդում են հասարակության վրա։

Իսկ թե Աստծուն հորինել են ԸՆԴԱՄԵՆԸ այդ պատճառով, թե բազմաթիվ այլ պատճառներով, ես դժվարանում եմ պատասխանել, որովհետև հազար կարծիք կարելի ա գրել։

Այսինքն, այնուամենայնիվ, դու հակված ես կարծել, որ Աստծուն հորինել են, դե եթե հորինել են ուրեմն գլխավոր շարժառիթը`մարդկանց կառավարելի դարձրնելը, բարոյական որոշակի սահմանների մեջ պահելը ու վախ ներշնչելն ա:

Դժվարանում եմ պատասխանել, բայց իմ ընկալմամբ «ոստիկանական» կանտրոլի բացակայության դեպքում ցուցաբերված բարոյականությունը ավելի բարոյական ա «ոստիկանական» ռեժիմը հաշվի առնելուց ծագած բարոյականությունից։

Դե եթե Աստծո կերպարը ասոցացնում ես տեռորիստի կամ դիկտատորի կերպարի հետ ապա, իսկապես, նման նեղ ընկալման պարագայում Աստծուն հավատալը քեզ համար բացարձակապես իմաստազրկվում ա:

Ու ստեղ արդեն նորից քո նեղ ընկալման խնդիրն ա, որ դու Հավատը ընկալում ես, որպես կեղծ բարոյականության պարտադրանք, թելադրանք: Այո, կան մարդիկ ովքեր հավանաբար փորձում են բարոյական երեւալ զուտ վախից ելնելով ու դու ընդհանուր առմամբ Հավատը առ Աստված գնահատում ես էտ կարգի հավատացյալների պրիզմայով:

[dvgray]

Մասամբ համաձայն եմ այն կարծիքի հետ, որ դա զուտ սեփական բավարարության մասն է կազմում: Ի վերջո ինչ լավ արարք էլ անում ենք , կամա թե ակամա սպասում ենք արձագանքի, այն էլ լավ արձագանքի:

տեսականորեն կարելի է ապացուցել, որ ցանկացած "բարություն" արվում է ուրիշ "մատրիրեայի" հաշվին, այսինքն այդ բարությունը ոմն ուրիշի համար չարիք է, վատ բան: իսկ Աստծու առաջ ցանկացածը հավասար է իսկզբանե: ինչ դուրս եկավ, որ Աստծու համար "բարի" գոյություն չունի, անընդւնելի է, քանի որ ամենի մի "բարին" իր մեջ պարունակում է "չարը":
հետևրաբար, "բարին", դա ներանձնական կամ խմբակային կատերգորիա է, և ոչ երբեք միանշանակ, բացարձակ մի արժեք: Այսինքն բարին երբևէ Աստվածային սկիզբ չունի, այլ իրենից ենթադրում է մարդու, կամ այն մատրեիայի սուբեկտիվ գործունեության արդյունք, որը հավաանաբար մտնում է Աստծու գծած "խաղի" կանոնների մեջ, կամ այլ կերպ ասած ինքը դեմ չէ դրան:

[Tig]

Այսինքն, այնուամենայնիվ, դու հակված ես կարծել, որ Աստծուն հորինել են, դե եթե հորինել են ուրեմն գլխավոր շարժառիթը`մարդկանց կառավարելի դարձրնելը, բարոյական որոշակի սահմանների մեջ պահելը ու վախ ներշնչելն ա:

Չամիչ ջան իմ կարծիքով Աստծուն հաստատ հորինել են, ավելի ճիշտ այն Աստծուն, որին ներկայացնում են կրոնները: Ավելի ճիշտ բոլոր ներկայացվածները մասնավոր դեպքեր են, ոչ թե անսահմանության որակ ունեցող Արարիչ: Բնականաբար մարդկային միտքը չի կարող հստակ նկարագրել Անսահմանությունը, դրա համար դեռ "յոլա" ենք գնում մասնակի դեպքերով... Իսկ որ այդ հորինվածքը որոշ մարդիկ օգտագործում են ինչպես ասացիր` մարդկանց կառավարելի դարձրնելու, բարոյական որոշակի սահմանների մեջ պահելու ու վախ ներշնչելու համար, դա ակնհայտ է: Ու մարդ պիտի ձերբազատվի դրանից: Խնդիրը նրանում է, որ ձեռբազատվողներից շատերը դառնում են աթեիստ: Բայց դա չի խնդրի առանցքը, այլ այն, որ ձեռբազատման ընթացքում որոշները կարող են բարոյազրկվել, քանի որ նրանց բարոյականությունը կեղծ հիմքերի վրա էր ու հենց այդ հիմքերը վերացան.... Այսինքն որ կողմից էլ նայում ենք բարոյականությունը չի պայմանավորվում ճշմարիտ հավատքով: աթեիստներից շատ շատերը չեն զրկվում իրենց բարոյականությունից Աստծո գայությունը մերժելուց հետո: Ուզում եմ ասել, որ իմ տեսանկյունից հավատացյալ մարդիկ կրոնների պահպանությանը ուղղված ջանքեր չպիտի գործադրեն, քանի որ վաղ թե ուշ իրենք էլ են ցանկանալու ազատվել կրոնից: Իմ համար կրոնը զուտ մշակույթ է, սովորույթներ, որոնք իհարկե կարևոր է պահպանել որպես տվյալ մշակույթի կրող, բայց ոչ որպես դրանով դոգմատիկ առաջնորդվող:

հ.գ. Ամենամեծ խնդիրը հենց նրանում է, որ հավատքն ու կրոնը շատերի համար նույնականացվում են:

[Windows 7]

Չամիչ ջան իմ կարծիքով Աստծուն հաստատ հորինել են, ավելի ճիշտ այն Աստծուն, որին ներկայացնում են կրոնները: Ավելի ճիշտ բոլոր ներկայացվածները մասնավոր դեպքեր են, ոչ թե անսահմանության որակ ունեցող Արարիչ: Բնականաբար մարդկային միտքը չի կարող հստակ նկարագրել Անսահմանությունը, դրա համար դեռ "յոլա" ենք գնում մասնակի դեպքերով... Իսկ որ այդ հորինվածքը որոշ մարդիկ օգտագործում են ինչպես ասացիր` մարդկանց կառավարելի դարձրնելու, բարոյական որոշակի սահմանների մեջ պահելու ու վախ ներշնչելու համար, դա ակնհայտ է: Ու մարդ պիտի ձերբազատվի դրանից: Խնդիրը նրանում է, որ ձեռբազատվողներից շատերը դառնում են աթեիստ: Բայց դա չի խնդրի առանցքը, այլ այն, որ ձեռբազատման ընթացքում որոշները կարող են բարոյազրկվել, քանի որ նրանց բարոյականությունը կեղծ հիմքերի վրա էր ու հենց այդ հիմքերը վերացան.... Այսինքն որ կողմից էլ նայում ենք բարոյականությունը չի պայմանավորվում ճշմարիտ հավատքով: աթեիստներից շատ շատերը չեն զրկվում իրենց բարոյականությունից Աստծո գայությունը մերժելուց հետո: Ուզում եմ ասել, որ իմ տեսանկյունից հավատացյալ մարդիկ կրոնների պահպանությանը ուղղված ջանքեր չպիտի գործադրեն, քանի որ վաղ թե ուշ իրենք էլ են ցանկանալու ազատվել կրոնից: Իմ համար կրոնը զուտ մշակույթ է, սովորույթներ, որոնք իհարկե կարևոր է պահպանել որպես տվյալ մշակույթի կրող, բայց ոչ որպես դրանով դոգմատիկ առաջնորդվող:

հ.գ. Ամենամեծ խնդիրը հենց նրանում է, որ հավատքն ու կրոնը շատերի համար նույնականացվում են:

Թերեվս ճիշտ ես,բայց Աստվածը կամ աստվածները դա ազգային մշակույթ են,դիցաբանությունը գրական ժանր,եվս մշակույթ է.
Իսկ այն որ Աստված ենք կոչում,դա մեր ՝ Խիղճն է.
դրա համար լավը պիտի լինել,որ խիղճը չտանջի.
Ի դեպ ես այդպես եմ մտածում,ես չեմ քարոզում;

[Ամմէ]

Աստված հաստատ կա , քանի գնում այնքան ավելի եմ հավատում: Մի երեք օր առաջ ինձ թվում էր թե մեռնելու եմ , առողջականս շատ վատ էր, բայց միայն լավի մասին էի մտածում, աղոթում էի, խնդրում էի, որ ինձ օգնի և հիմա անհամեմատ լավ եմ:Պետք է անսահման հավատալ,առանց վերապահության: Նշանակում է մեկը կա ով լսեց իմ ձայնը, խնդրանքները,աղաչանքները: Ամեն մարդու Աստված իր հետ է, եթե հավատաս ու թույլ տաս, որ քեզ օգնի՝ ուրեմն դու փրկված ես: Մեկ էլ կարծում եմ համոզել էլ պետք չէ, դա արդեն ամեն մարդու իր որոշումն է:

[Tig]

Աստված հաստատ կա , քանի գնում այնքան ավելի եմ հավատում: Մի երեք օր առաջ ինձ թվում էր թե մեռնելու եմ , առողջականս շատ վատ էր, բայց միայն լավի մասին էի մտածում, աղոթում էի, խնդրում էի, որ ինձ օգնի և հիմա անհամեմատ լավ եմ:Պետք է անսահման հավատալ,առանց վերապահության: Նշանակում է մեկը կա ով լսեց իմ ձայնը, խնդրանքները,աղաչանքները: Ամեն մարդու Աստված իր հետ է, եթե հավատաս ու թույլ տաս, որ քեզ օգնի՝ ուրեմն դու փրկված ես: Մեկ էլ կարծում եմ համոզել էլ պետք չէ, դա արդեն ամեն մարդու իր որոշումն է:

Ամմէ ջան, հավատալ, որ լավանալու ես, հավատալ որ Աստծո շնորհիվ ես լավանալու, և հավատալ Աստծո գոյությանը, այս երեք վիճակները իրարից շատ տարբեր են:

Իհարկե հավատը մեծ ուժ ու ներշնչանք է, բայց իմ կարծիքով Աստծուն հավատալը ոչ մի կապ չունի մեր հիվանդանալու կամ լավանալու հետ, այլ այն, որ մենք ուզում ենք և հավատում ենք, որ լավանալու ենք: Ինչպես նաև այն, որ հիվանդությունը մարդու համար փորձություն է: Եվ եթե մարդ կամեցել է անցնել այդ փորձության միջով ուրեմն պիտի անցնի: Մենք Աստծո դերը շատ կոնկրետ ենք պատկերացնում, Աստված Ձմեռ պապի չի... Չեմ կարծում թե նա կոնկրետ ինչոր բան է անում մեզ համար: Նա ուղղակի կա, ու մեր գոյությունը նրա ինքնադրսևորման մասնավոր դեպք է, ու մեր գոյությունը նրա թույլատրության և մեր ցանկության հանրագումար է: Ավելի ճիշտ մենք մի ենք` մեկս մեկով, մեկս մեկից ու մեկս մեկում

[Ամմէ]

Ամմէ ջան, հավատալ, որ լավանալու ես, հավատալ որ Աստծո շնորհիվ ես լավանալու, և հավատալ Աստծո գոյությանը, այս երեք վիճակները իրարից շատ տարբեր են:

Իհարկե հավատը մեծ ուժ ու ներշնչանք է, բայց իմ կարծիքով Աստծուն հավատալը ոչ մի կապ չունի մեր հիվանդանալու կամ լավանալու հետ, այլ այն, որ մենք ուզում ենք և հավատում ենք, որ լավանալու ենք: Ինչպես նաև այն, որ հիվանդությունը մարդու համար փորձություն է: Եվ եթե մարդ կամեցել է անցնել այդ փորձության միջով ուրեմն պիտի անցնի: Մենք Աստծո դերը շատ կոնկրետ ենք պատկերացնում, Աստված Ձմեռ պապի չի... Չեմ կարծում թե նա կոնկրետ ինչոր բան է անում մեզ համար: Նա ուղղակի կա, ու մեր գոյությունը նրա ինքնադրսևորման մասնավոր դեպք է, ու մեր գոյությունը նրա թույլատրության և մեր ցանկության հանրագումար է: Ավելի ճիշտ մենք մի ենք` մեկս մեկով, մեկս մեկից ու մեկս մեկում

Տիգ ջան ես հավատում եմ Աստծո գոյությանը ,այն Աստծուն ով իրոք կա ,օգնելու է, որ ես լավանամ: