Խորխե Լուիս Բորխես

[Շինարար]

Ինքը խեղդում է իր գրածներով: Մի միտքը դեռ չես հասցնում մարսել, մյուսն է գալիս: Ու վրա-վրա, լրիվ սյուռ, տարած (գուցե շատ խորիմաստ) բաներ, խիտ նախադասություններով, որ հա պիտի բացես, վերլուծես: Ես ուզում եմ կարդալիս սահել, ոչ թե հա սարեր բարձրանալ ու ձորեր իջնել:
Բացի դրանից, իր ամեն տողը կարդալիս մեջը հաստ տառերով գրած մեսիջ է երևում՝«Տեսեք, ես ինչ դեմք եմ», ու էդ նյարդերիս ազդում է

Հա՞, եսիմ, չէէէ-էէ: Ախր, եսիմ, մաթեմատիկա չի է, որ ի վերջո մինչև վերջ հասկանաս: Էսպես թե էնպես հասկանալն անհնար ա, նույնկերպ ոնց անհնար ա երևակայական թռչուններին հաշվելը, որովհետև միշտ յոթերորդի թե ութերորդի վրա կասկած ա առաջանում, թե հաշվից ընկել ես, իսկ վերստուգել չես կարող, որովհետև վստահ չես կարող լինել, որ նույն թռչուններին պատկերացրիր, ստիպված ես նորից փորձել, իմ փորձից եմ ասում: Ամբողջ հետաքրքրությունը ոչ թե հասկանալն ա, այլ փնտրելը, հասկանալ փորձելը: Գուցե ես սխալ եմ Բորխես կարդացել, օգտագործել եմ Կաֆկա կարդալու իմ փորձառությունը, բայց ինձ համար էդպես հետաքրքիր դառավ, ու հիմնականում վերընթերցելու կարիք էլ չկա, որովհետև շատ հարցեր անընդհատ ինձ հետ են, հա մտածում եմ, ու հա հետաքրքիր ա էդ մտածելը:

[ivy]

Շին, հասկանալ-չհասկանալու հարցը չի, այլ էն, որ ես չեմ ուզում ինձ գերծանրաբեռնված զգալ ընթերցելիս, իսկ իր գրածներից հենց էդ զգացողությունն է առաջանում:

Լիլ, արի համեմատության համար նայենք հենց թեկուզ Ջորջ Ռ.Ռ. Մարտինին, ինքն էլ է ֆենթեզի ժանրում գրում (ռեալիստական ֆենթեզի), դե հա, Բորխեսը նաև մոգական ռեալիզմ է, բայց դա մի կողմ թողնենք, վերցնենք միայն ֆենթեզին, որը նույնպես իր ժանրն է: Մարտինն էլ հաստատ ահավոր ինտելեկտուալ մարդ է ու էնպիսի ֆանտազիա ունի, որ գնա գալիս եմ: Բայց ինքը չի խեղդում: Ինքը ժամանակ է թողնում, որ մի բանը մարսես, անցնես մյուսին: Իսկ Բորխեսը մի բարդ նախադասության հետևից մյուսն է քշում՝ նոր մտքերով ու տեսարաններով: Ես դա ուղղակի չեմ սիրում, ինձ դա դուր չի գալիս: Հաճույք չեմ ստանում կարդալիս:

[impression]

ինձ համար Մարտինն ու Բորխեսը անհամեմատելի բաներ են, ոնց որ ասենք թանկ կոշիկն ու փափուկ բարձը
ամեն մեկն իր տեղն ունի, ու նույնիսկ ժանրային առումով են ուրիշ
գրելու ոճն ա ուրիշ, եսիմ, իմ ընկալումն ա
բայց ընդունում եմ, որ կարողա գերծանրաբեռնել

[Հայկօ]

ivy, Ուլուանա, սրանք ահագին թեթև են կարդացվում, ստեղ տենց շատ չի ծանրաբեռնում, էլի, իրա փիլիսոփայություններով ու հանելուկներով, փորձեք, կարող ա հավանեք ))

• Խորհրդավոր հրաշքը
• Բաբելոնյան վիճակախաղ
• Ֆունես՝ հիշողության հրաշքը
• Հայելին և դիմակը
• Աստերիոնի տունը
• Ալեֆը
• Ավետարան ըստ Մարկոսի

[Հայկօ]

«Պարացելսուսի վարդն» էլ ա լավը ))

[ivy]

ivy, Ուլուանա, սրանք ահագին թեթև են կարդացվում, ստեղ տենց շատ չի ծանրաբեռնում, էլի, իրա փիլիսոփայություններով ու հանելուկներով, փորձեք, կարող ա հավանեք ))

• Խորհրդավոր հրաշքը
• Բաբելոնյան վիճակախաղ
• Ֆունես՝ հիշողության հրաշքը
• Հայելին և դիմակը
• Աստերիոնի տունը
• Ալեֆը
• Ավետարան ըստ Մարկոսի

Ալեֆը չեմ հավանել, ոչ էլ Բաբելոնյան վիճակախաղը, մնացածը չեմ կարդացել ու արդեն դժվար էլ կարդամ:
Գրականությունն էլ ի վերջո ճաշակի հարց է. չի կպնում ինձ էդ գրողը:

[StrangeLittleGirl]

Էստեղ բացի ինձնից էլի մարդ կա՞, որ Բորխես չի սիրում:

մեկ էլ ես: չեմ կարդացել, բայց գիտեմ, որ կարդամ, չեմ սիրելու: էն ա, Շինի դրած ծտերի տեքստը կարդացի: բառիս բուն իմաստով տուֆտել ա: պատճառահետևանքային կապերն իրար չեն բռնում, իրականում շատ պարզ ա գրված ամեն ինչ, բայց քանի որ տրամաբանորեն իրար չեն կապվում, հզոր ու անհասկանալի ա թվում: ինչ ուզում եք, ասեք, թեկուզ ասեք, որ ես եմ դեբիլ:

[ivy]

Բյուր, դե առանց կարդալու էդքան էլ հեշտ չի կարծիք կազմել

Ի դեպ, եթե սիրում եք ռուսերեն կարդալ, «Ալեֆը» կարող եք էստեղ ընթերցել:
Բորխեսի ուրիշ գործերը կարող եք էստեղ կարդալ:

Կարդացեք, միացեք քննարկմանը

[ivy]

Եթե ասեին՝ «Ալեֆը» Կոելիոն է գրել, հանգիստ կհավատայի:
Գիտեմ, որ Բորխես սիրողները վատանում են էդ համեմատությունից, բայց դե նման են, ինչ ուզում եք ասեք:

[StrangeLittleGirl]

Բյուր, դե առանց կարդալու էդքան էլ հեշտ չի կարծիք կազմել

Ի դեպ, եթե սիրում եք ռուսերեն կարդալ, «Ալեֆը» կարող եք էստեղ ընթերցել:
Բորխեսի ուրիշ գործերը կարող եք էստեղ կարդալ:

Կարդացեք, միացեք քննարկմանը

Ռիփ, դե մենակ ակումբում դրած էդ պստիկ-մստիկ բաներն եմ կարդացել: Բայց ախր որ տենց դնում, ասում են՝ էս կարդա, վերջն ա, ես էլ կարդում եմ ու տեսնում եմ, որ վերջը չի, էլ ուրիշ բան կարդալու ցանկություն չի առաջանում:

[Վոլտերա]

Կոպեկանոցը

Այդ խոնավ գիշերներին,
երբ Մոնտեվիդեոյից ծով դուրս եկանք,
չգիտեմ ինչու՝ տախտակամածից կոպեկանոցը
շպրտեցի ծով:
Այն փայլփլելով պղտոր ջրում սուզվեց.
լույսի մի բեկոր,
որ ժամանակն ու մութը կուլ տվին:
Եվ հասկացա մեկեն, որ անուղելի
մի բան եմ արել,
ես պարտադրել եմ տիեզերքի պատմությանը,
սեփական ճակատագրիցս բացի, որ հյուսված է
սիրուց, տագնապից, սին անկայունությունից,
նաև ճակատագիրը այդ մետաղյա դրամի,
որը հիմա, ուզեմ, թե չուզեմ ապրում է
ինձ հետ հավասարի իրավունքով:
Գուցե ալիքները հանգստացնեն նրան
կպչուն խութերում
ու տանեն գուցե ծովերին դարավոր,
որոնք լվանում են աճյունները
սաքսոնների ու վիկինգների:
Բայց ինչ էլ որ լինի այնտեղ, այս պահից
իմ ապրած ամեն ակնթարթի մեջ
զգում եմ պահը, որ ապրում է այդ կոպեկանոցը:
Մեկ-մեկ տանջում է խղճի խայթը ինձ:
Բայց ավելի հաճախ նախանձն է տանջում.
ես նախանձում եմ իմ պղնձե բախտակցին,
որ ինձ նման մոլորվել է ժամանակի բավիղներում,
Սակայն ինձ նման ինքն այդ չգիտե:

[Վոլտերա]

ՕԳՈՍՏՈՍԻ ՔՍԱՆՀԻՆԳ, 1983

Փոքր կայարանի ժամացույցին տեսա, որ գիշերվա տասնմեկն անցել է: Ոտքով գնացի իջևանատուն: Ինչպես սովորաբար լինում է, համակերպվածություն և թեթևացում զգացի, որ մեզ ներշնչում են լավ ծանոթ վայրերը: Լայն շքամուտքը բաց էր, շենքը մթության մեջ էր: Մտա նախասրահ, որի դժգույն հայելիները կրկնապատկում էին սրահի բույսերը: Հետաքրքիր էր, որ իջևանատերը չճանաչեց ինձ և մեկնեց մատյանը: Վերցրի սեղանին դրված փետուրը, թաթախեցի բրոնզե թանաքամանում և երբ խոնարհվեցի բաց գրքի վրա, պատահեց ինձ այդ գիշեր դարանող բազմաթիվ անակնկալներից առաջինը: Իմ անունը` Խորխե Լուիս Բորխես, արդեն գրված էր, իսկ թանաքը դեռ թարմ էր:

Իջևանատերն ասաց.

_ Ինձ թվաց` արդեն բարձրացել եք:

Հետո ուշադիր նայեց ինձ և ուղղեց իրեն.

_Ներեցե՛ք, պարո՛ն: Այն մյուսը Ձեզ շատ նման է, բայց Դուք ավելի երիտասարդ եք:

Հարցրի.

_Ո՞ր սենյակում է:

_19-րդ համարը խնդրեց,_եղավ պատասխանը:

Ես դրանից էի վախենում:

Բաց թողեցի փետուրն ու վազելով բարձրացա աստիճանները: 19-րդ սենյակը երկրորդ հարկում էր և նայում էր մի աղքատիկ լքված բակի, որտեղ ցանկապատ կար և, հիշում եմ, այգու նստարան: Դա հյուրանոցի ամենաբարձր սենյակն էր: Բացեցի դուռը, այն տեղի տվեց: Ջահը չէին հանգցրել: Անխիղճ լույսի տակ ճանաչեցի ինձ: Մեջքի վրա պառկած երկաթե նեղ մահճակալին, ավելի ծեր, նիհար ու արտակարգ գունատ` ես էի` աչքերս կորած գիպսե բարձր շրջանակներում: Լսվեց ձայնը: Ոչ թե հենց իմն էր, այլ այն չոր ու անգույն ձայնը, որ սովորաբար լսում եմ իմ ձայնագրություններում:

_Զարմանալի է,_ասաց,_երկուսն ենք և նույնն ենք: Բայց երազներում ոչինչ զարմանալի չէ:

Վախեցած հարցրի.

_Ուրեմն այս ամենը երա՞զ է:

_Սա, վստահ եմ, իմ վերջին երազն է:

Ձեռքով ցույց տվեց գիշերային սեղանի մարմարին դրված դատարկ սրվակը:

_Այնուամենայնիվ, դու դեռ շատ երազներ պետք է տեսնես մինչև այս գիշերվան հասնելը: Ամսի քանի՞սն է:

_Հաստատ չգիտեմ,_ասացի ցնցված:_Բայց երեկ լրացավ վաթսունմեկ տարիս:

_Երբ քո գիտակցությունը հասնի այս գիշերվան, նախորդ օրը լրացած կլինի ութսունչորսդ: Այսօր 1983-ի օգոստոսի 25-ն է:

_Այդքա¯ն տարի պետք է սպասել,_ շշնջացի:

_Ինձ արդեն ոչինչ չի մնում,_ ասաց կտրուկ:_ Ամեն վայրկյան կարող եմ մեռնել, կարող եմ մոլորվել ինչ-որ տեղ, որ չեմ ճանաչում, իսկ ես շարունակում եմ երազում տեսնել կրկնակիս: Սա հոգնեցնող պատմություն է, որն ինձ տվել են հայելիներն ու Սթիվենսոնը:

Զգացի, որ Սթիվենսոնի հիշատակությունը հրաժեշտ է և ոչ թե սնապարծության նշան: Ես նա էի և հասկանում էի: Ամենադրամատիկ պահերը բավական չեն Շեքսպիր լինելու և հիշարժան արտահայտություններ գտնելու համար: Նրան ցրելու համար ասացի.

_Գիտեի, որ սա քեզ պատահելու է: Տարիներ առաջ հենց այստեղ` ներքևի սենյակներից մեկում, սկսեցինք այս ինքնասպանության պատմության սևագիրը:

_Այո՛,_ պատասխանեց ինձ դանդաղ, ասես իրար վրա բերեր հուշերը:_ Բայց կապը չեմ տեսնում: Այդ սևագրի մեջ ես Ադրոգեի տոմս ձեռք բերեցի, հետո Լաս Դելիսիաս հյուրանոցում բարձրացա բոլոր սենյակներից ամենամեկուսացածը` 19-րդը: Այնտեղ վերջ էի տալու կյանքիս:

_Դրա համար էլ այստեղ եմ,_ասացի:

_Այստե՞ղ: Միշտ էլ այստեղ ենք: Իմ երազում դու ասյտեղ ես` Մայպու փողոցի շենքում: Ես հեռանում եմ այստեղ` մայրիկի սենյակում:

_Մայրիկի սենյակում,_ կրկնեցի առանց հասկանալու ցանկության: _Դու իմ երազի մեջ ես` վերևի բակի 19-րդ սենյակում:

_Ո՞վ է ում երազի մեջ: Ես գիտեմ, որ դու իմ երազի մեջ ես, բայց չգիտեմ` արդյոք ես քո երազի մեջ եմ: Ադրոգե հյուրանոցն այնքան վաղուց է ոչնչացել, քսան, գուցե երեսուն տարի առաջ: Ո¯վ գիտի:

_Երազ տեսնողը ես եմ,_ առարկեցի որոշակի մարտահրավերով:

_Գլխի չես ընկնում, որ կարևորը պարզելն է` արդյոք միայն մեկն է երազ տեսնում, թե երազ տեսնողները երկուսն են:

_Ես Բորխեսն եմ` նա, ով տեսավ քո անունը մատյանում և բարձրացավ:

_Բորխեսը ես եմ` նա, ով մահանում է Մայպու փողոցում:

Լռություն տիրեց, մյուսն ասաց.

_Փորձենք: Ո՞րն է եղել մեր կյանքի ամենաահավոր ակնթարթը:

Խոնարհվեցի նրա վրա, և միաժամանակ խոսեցինք: Գիտեմ, որ երկուսս էլ ստեցինք:

Թույլ ժպիտը լուսավորեց ծեր դեմքը: Զգացի, որ այդ ժպիտն ինչ-որ ձևով արտացոլում է իմը:

_Ստեցինք իրար,_ ասաց,_ որովհետև մեզ երկուս ենք զգում, ոչ թե մեկ: Իրականությունն այն է, որ թե՛ երկուսն ենք, թե՛ մեկը:

Այդ խոսակցությունն ինձ զայրացնում էր: Այդպես էլ ասացի նրան:

Ավելացրի.

_Իսկ դու 1983-ին ինձ ոչինչ չե՞ս պատմի ինձ մնացող տարիների մասին:

_Ի՞նչ կարող եմ ասել քեզ, խե՛ղճ Բորխես: Կկրկնվեն այն դժբախտությունները, որոնց արդեն սովոր ես: Մենակ կմնաս այս տանը: Կշոշափես առանց տառերի գրքերը, Սվեդենբորգի շքանշանն ու Դաշնության խաչի արծաթե մատուցարանը: Կուրությունը մշուշ չէ, այլ մենության տեսակ: Կվերադառնաս Իսլանդիա:

_Իսլա¯նդիա: Ծովերի¯ Իսլանդիան:

_Հռոմում կկրկնես Քիթսի տողերը, ում անունը, ինչպես բոլորինը, այնքան անհարատև է:

_Երբեք Հռոմում չեմ եղել:

_Ուրիշ բաներ էլ կլինեն: Կգրես մեր լավագույն բանաստեղծությունը. դա էլէգիա կլինի:

_Ի հիշատակ…_ ասացի: Չհամարձակվեցի ասել անունը:

_Ոչ: Նա քեզնից երկար կապրի:

Լռեցինք: Հետո շարունակեց:

_Կգրես այն գիրքը, որ այնքան ժամանակ երազել ենք: Մոտ 1979-ին կհասկանաս, որ քո ենթադրյալ ստեղծագործությունը ոչ այլ ինչ է, եթե ոչ սևագրերի, տարատեսակ սևագրերի մի շարք, և կզիջես քո մեծ գիրքը գրելու փուչ ու սնահավատ գայթակղությանը: Սնահավատություն, որ մեզ ազդել են Գյոթեի Ֆաուստը, Սալամբոն և Ուլիսեսը: Ես անհավատալիորեն շատ էջեր եմ լցրել:

_Եվ վերջում հասկացար, որ ձախողել ես:

_Ավելի վատ: Հասկացա, որ դա գլուխգործոց է` բառի ամենաձանձրալի իմաստով: Իմ բարի մտադրությունն առաջին էջերից առաջ չէր անցել, մյուսներում լաբիրինթոսներ էին, դանակներ, մարդ, ով իրեն պատկեր է կարծում, արտացոլանք, որն իրեն իրական է կարծում, գիշերային վագր, մարտեր, որոնք մնում են արյան մեջ, կույր ու ճակատագրական Խուան Մուրանյան, Մասեդոնիոյի ձայնը, մեռյալների եղունգներից պատրաստված նավ, երեկոները կրկնվող հին անգլերենի դասեր:

_Այդ թանգարանն ինձ ծանոթ է,_նկատեցի հեգնանքով:

_Բացի դրանից` կեղծ հուշեր, խորհրդանիշերի կրկնակի խաղ, երկար թվարկումներ, պրոզաիզմի լավ կիրառում, անկատար համաչափություններ, որ ցնծությամբ ի հայտ են բերում քննադատները, ոչ միշտ անիսկական հղումներ:

_Հրատարակեցի՞ր այդ գիրքը:

_Համոզված չլինելով` ինձ այցելում էր այն ոչնչացնելու, հնարավոր է, կրակի տալու մելոդրամատիկ նպատակը: Ի վերջո կեղծանունով հրատարակեցի Մադրիդում: Խոսակցություն եղավ Բորխեսի բութ նմանակողի մասին, որն ուներ Բորխես չլինելու և նմուշի արտաքին կողմը կրկնելու թերությունը:

_Չեմ զարմանում,_ասացի:_Ամեն մի գրող ի վերջո դառնում է իր նվազ խելոք աշակերտը:

_Այդ գիրքն այն ճանապարհներից մեկն է, որ ինձ հասցրին այս գիշերվան: Ինչ վերաբերում է մյուսներին… Ծերության ստորացումը, արդեն յուրաքանչյուր օրն ապրած լինելու համոզմունքը…

_Ես այդ գիրքը չեմ գրի,_ասացի:

_Կգրես: Իմ բառերը, որ հիմա ներկա են, հազիվ երազի հուշ են լինելու:

Ինձ դուր չեկավ նրա դոգմատիկ տոնը, որը, անկասկած, օգտագործում եմ իմ դասերին: Ինձ դուր չեկավ, որ այդքան նման ենք, և որ նա օգտվում է մահվան մերձության տված անպատժելիությունից: Փոխը հանելու համար ասացի.

_Այդքան վստա՞հ ես, որ մահանալու ես:

_Այո՛,- պատասխանեց:_Մի տեսակ մեղմություն ու թեթևություն եմ զգում, որ երբեք չեմ զգացել: Չեմ կարող բացատրել: Բառերը միշտ համատեղ վերապրում են պահանջում: Ինչու՞ է թվում, որ ասածս քեզ այդքան դուր չի գալիս:

_Որովհետև չափազանց նման ենք: Ատում եմ քո դեմքը, որն իմ ծաղրանկարն է, ատում եմ քո ձայնը, որն իմ նմանակումն է, ատում եմ քո պաթետիկ շարադասությունը, որն իմն է:

_Ես նույնպես,_ ասաց մյուսը: _Դրա համար որոշեցի ինքնասպան լինել:

Շենքում մի թռչուն երգեց:

_Սա վերջինն է, _ասաց մյուսը:

Շարժումով ինձ իր կողմ կանչեց: Նրա ձեռքը փնտրեց իմը: Ետ քաշվեցի, վախեցա, որ երկուսը կխառնվեն:

Նա ասաց.

_Ստոիկներն ուսուցանում են, որ չպետք է գանգատվենք կյանքից. բանտի դուռը բաց է: Միշտ հասկացել եմ դա, բայց ծուլությունն ու վախկոտությունն ինձ ետ են պահել: Մի տասներկու օր առաջ Լա Պլատայում դասախոսություն էի կարդում Էնեականի 6-րդ Գրքի մասին: Հանկարծ մի հեկզամետր վանկարկելիս հասկացա` որն է իմ ճանապարհը: Կայացրի այս որոշումը: Այդ պահից ինձ անդրդվելի զգացի: Իմ ճակատագիրը կլինի քոնը, դու էլ կստանաս կտրուկ բացահայտումը լատիներենի ու Վիրգիլիուսի միջև, և արդեն լիովին մոռացած կլինես այս հետաքրքիր մարգարեական երկխոսությունը, որը տեղի է ունենում երկու ժամանակում և երկու վայրում: Երբ նորից տեսնես այս երազը, կլինես նա, ով ես եմ, և դու կլինես իմ երազը:

_Ես սա չեմ մոռանա և վաղը գրի կառնեմ:

_Սա կմնա քո հիշողության խորքում ` երազների մակընթացության տակ: Երբ գրես, քեզ կթվա, որ ֆանտաստիկ պատմվածք ես հորինում: Դա վաղը չի լինի, քեզ դեռ շատ տարիներ են մնում:

Խոսքն ավարտեց, հասկացա, որ մահացել է: Ինչ-որ չափով ես մահանում էի նրա հետ, վշտացած խոնարհվեցի բարձի վրա, և արդեն ոչ ոք չկար:

Փախա սենյակից: Դրսում ո՛չ բակը կար, ո՛չ մարմարե աստիճանները, ո՛չ մեծ լուռ շենքը, ո՛չ նվենիները, ո՛չ քանդակները, ո՛չ տաղավարը, ո՛չ շատրվանները, ո՛չ Ադրոգե գյուղի իջևանատան ճաղապատ դուռը:

Դրսում ինձ ուրիշ երազներ էին սպասում:

[Վոլտերա]

Թշնամու դեմքը

Սպասելով ու խուսափելով քանի տարի. և հիմա թշնամին իմ տանն էր: Պատուհանից տեսա` դժվարությամբ բարձրանում էր լանջի անհարթ ճանապարհով: Ձեռնափայտով էր, մի դողդոջուն ձեռնափայտ, որը նրա պառաված ձեռքերում գայիսոն մնալով` չէր կարող զենք դառնալ: Սպասածս` դռան մեղմ թակոցը, դժվար ընկալեցի: Սրսում հայացք նետեցի ձեռագրերիս, անավարտ սևագրությանն ու Արտեմիդորոյի երազների մասին տրակտատին, որն այդտեղ բավական անհեթեթ էր, եթե նկատի առնենք, որ ես հունարեն չգիտեմ:
Մտածեցի` ևս մի կորած օր: Բանալին չարչարեց ինձ: Վախենում էի, թե կընկներ, բայց մի քանի անվստահ քայլ անելով` թողեց գայիսոնը, որը ես այլևս չտեսա, և ուժասպառ ընկավ իմ անկողնուն: Քա՜նի անգամ էի տագնապներիս մեջ երևակայել նրա դեմքը, բայց միայն հիմա նկատեցի, որ շատ նման էր Լինկոլնի վերջին դիմանկարին: Մոտավորապես երեկոյան ժամը չորսն էր:
Դեմքը մոտեցրի, որ կարողանար ինձ լսել:
-Ամեն մեկս կարծում ենք, թե միայն մեզ համար են տարիներն անցնում, բայց ուրիշների համարել են անցնում,- ասացի: -Վերջապես այստեղ հանդիպեցինք, և անցյալում պատահածն իմաստ չունի:
Մինչ ես խոսում էի, նա արձակել էր վերարկուի կոճակները: Աջ ձեռքը բաճկոնի գրպանում էր: Մի բան էր ինձ ցույց տալիս, և ես հասկացա, որ ատրճանակ է:
Այդ ժամանակ հաստատուն ձայնով ասաց.
-Տուն մտնելու համար եմ Ձեր խղճին դիմել. Իսկ հիմա իմն եք, և գթասիրտ չեմ լինի:
Փորձեցի մեկ-երկու բառ ասել: Ուժեղ մարդ չեմ, և ինձ կարող էին փրկել միայն բառերը: Ասացի.
-Երբևէ մի երեխայի եմ ծեծել, բայց Դուք հիմա այդ երեխան չեք, ոչ էլ ես եմ այն անմիտը: Բացի այդ, վրեժը ոչ պակաս անիմաստություն ու հպարտություն է, քան ներումը:
-Հենց դրա համար էլ,- պատասխանեց նա,- որ ես այլևս այն երեխան չեմ, պետք է Ձեզ սպանեմ: Դա ոչ թե վրեժ է, այլ` արդարություն: Ձեր պատճառաբանությունները, Բորխես, Ձեր սարսափի արտահայտություններն են, Դուք այլևս ոչինչ չեք կարող անել:
-Այնուամենայնիվ,մի բան կարող եմ անել,-պատասխանեցի ես:
-Ի՞նչ,- հարցրեց նա:
-Զարթնել:
Ես այդպես էլ արեցի:

[Sambitbaba]

Եթե ասեին՝ «Ալեֆը» Կոելիոն է գրել, հանգիստ կհավատայի:

Այդ "Ալեֆը" չէ, բայց մի "Ալեֆ" էլ Կոելիոն է գրել:
Չգիտեմ, ձեզ ինչպես, բայց ինձ լավ էլ դուր եկավ:

[Անվերնագիր]

Աուդիոգրքերի սիրահարներին․

Լավ հավաքածու: Շատ լավ կատարում (Ռուսերեն)

հղում