«Կրոն» բաժնի թեմաներից դուրս քննարկումներ

[Աթեիստ]

Սաղ քննադատության ասելիքն էլ էն ա, որ գլուխը պատովն ա տալիս էն մարդը, որ պտի տենց հարաբերական ճշմարտությունը օրենք սարքի: Հըլը չենք խոսում նույն գրքում առկա նույն «օրենքի» խախտումների հետ: Էդ 10 կետից ո՞ր մեկը կարա բացարձակ ճշմարտությունն համարվի:
Տես ԹՄՀ-ի պատվիրանների սկիզբը՝ «լավ կլինի, որ դու չանես …»:

[Արամ]

Թողեք էս էլ ասեմ`

պատվիրան`
Ոչ քո մերձավորի տան, ոչ նրա ագարակի վրա աչք մի ունեցիր:
մեկնաբանություն`
Սա ինչ է նշանակում, այսինքն եթե քո մերձավորը ապրում է ավելի բարեկեցիկ կյանքով, ապա դու մի ցանկացիր ապրել նույն բարեկեցիկ կյանքով, բավարարվիր քո ունեցածով ու մի ձգտիր ավելի լավ ու հարմարավետ կյանքին:

Էս էլ ինձ բացատրեք, էս ի՞նչ մեկնաբանություն ա, ախր մեկնաբանությունը ընդհանրապես կապ չունի պատվիրանի հետ: Աչք մի ունեցիր, ի՞նչ ա նշանակում, նշանակում է ձգտել ավելիին, ամենևին ոչ, նշանակում է մի նախանձիր, կամ նմանատիպ ինչ որ բան, բայց ոչ մի դեպքու մի ձգտիր: Ու նորից, նորից, աշխատում ա նույն պրինցիպը, մի բանի համար սխալ ա ուրեմն հիմարություն ա:

[Արամ]

Սաղ քննադատության ասելիքն էլ էն ա, որ գլուխը պատովն ա տալիս էն մարդը, որ պտի տենց հարաբերական ճշմարտությունը օրենք սարքի: Հըլը չենք խոսում նույն գրքում առկա նույն «օրենքի» խախտումների հետ: Էդ 10 կետից ո՞ր մեկը կարա բացարձակ ճշմարտությունն համարվի:
Տես ԹՄՀ-ի պատվիրանների սկիզբը՝ «լավ կլինի, որ դու չանես …»:

Արտակ ես ասեցի` նույնիսկ ֆիզիկայի ու մաթեմատիկայի օրենքները բացարձակ չեն, ուր մնաց կրոնում դրանք բացարձակ լինեն: Եկեք մաթեմատիկաի ու ֆիզիկայի օրենքներն էլ համարենք հիմարություն ու սկսենք քննադատել: Բայց եթե մեծամասամբ էդ օրենքները ուղղակի բարոյական նորմեր են, ու շատերս դրանց հետևում ենք, կամ լավ շատերս ու մեծամասամբ բառերը չօգտագործեմ, եթե դու էլ ընդունում ես, որ ծնողին հարգել է պետք, դու հարգում ես, ես էլ եմ ընդունում, Պետրոսն էլ, ինձ թվում ա ֆիլմի հեղինակն էլ, բա էլ խի ա քարկոծում էդ գաղափարը:

[Աթեիստ]

Արտակ ես ասեցի` նույնիսկ ֆիզիկայի ու մաթեմատիկայի օրենքները բացարձակ չեն, ուր մնաց կրոնում դրանք բացարձակ լինեն: Եկեք մաթեմատիկաի ու ֆիզիկայի օրենքներն էլ համարենք հիմարություն ու սկսենք քննադատել: Բայց եթե մեծամասամբ էդ օրենքները ուղղակի բարոյական նորմեր են, ու շատերս դրանց հետևում ենք, կամ լավ շատերս ու մեծամասամբ բառերը չօգտագործեմ, եթե դու էլ ընդունում ես, որ ծնողին հարգել է պետք, դու հարգում ես, ես էլ եմ ընդունում, Պետրոսն էլ, ինձ թվում ա ֆիլմի հեղինակն էլ, բա էլ խի ա քարկոծում էդ գաղափարը:

Արամ ջան, դու հո մաթեմատիկայի հետ քիփ ես, պտի իմանաս, որ օրենքները լավ էլ սահմանվում են, օրինակ էս օրենքը գործում ա միայն էվկլիդյան երկրաչափությունում։ Այսինքն գիտես, որ եթե գործ ունես էվկլիդյան երկրաչափության հետ, էդ օրենքը միանշանակ գործում ա։
Երկրորդը, էս մերձավորի մասին ասածը, հիմի մեկը որ գա քեզ դա որպես օրենք ներկայացնի, դու իրան ինչի՞ տեղ կդնես։ (Համաձայն եմ, որ վիդեոյում մենկաբանությունը լրիվ բլթ ա)։
Մեկը գա ինձ ասի «անմեղ մարդկանց չսպանես», կմտածեմ, որ գժանոցում բաց դռների օր ա։ Նույնն էլ էս «պատվիրանի» դեպքում։ Ադեկվատ մարդը, ո՞նց կարա դա, որպես օրենք ներկայացնի։
Ու ակնհայտ ա դառնում, որ էդ պատվիրանները ոչ ադեկվատի «մտածողության» արդյունք են, որտև մի մասը եզություն ա, որտև միանշանակ չի, մյուս մասը եզություն է, որտև նորմալ մարդու մտքով չի էլ անցնեն դա անել։ Իսկ աննորմալ մարդը դրանց հետ միասին լուրջ ա ընդունում նաև էդ գրքի մնացած բարբաջանքները ու էսօրվա օրով ինձ զրկում քաղաքացիությունից, երաժշտությունն արգելում ու այլ նմանատիպ էշություններ։

[Արամ]

Համաձայն եմ, որ վիդեոյում մենկաբանությունը լրիվ բլթ ա

Արտ, բա իմ էսքան գլուխ ջարդելը ինչի՞ համար էր: Հասկանում եմ Արտ, ես էլ չեմ ընդունում, բայց խոսքը ոչ թե դրա մասին ա, այլ վիդեո-ի , ու վիդեում հնչած մեկնաբանությունների:
Բայց, էդ որտե՞ղ ա ասում, որ մեղավոր մարդկանց պետք ա սպանես: Ինչքան գիտեմ, տենց բան էլ չի ասում, ասում է մի սպանիր, թե՛ մեղավորին, թե անմեղին: Բայց էլի եմ ասում դա էդքան էլ ինձ չի հետաքրքրում, ես ընդամենը տեսանյությում հնչած մեկնաբանությունների մասին էմ խոսում:

Հա, Աստվածաշունչն էլ ա սահմանվում, օրինակ քրիստոնյանների համար դա բացարձակ ճշմարտություն ա ու միանշանակ գործում ա:

[Աթեիստ]

Արտ, բա իմ էսքան գլուխ ջարդելը ինչի՞ համար էր: Հասկանում եմ Արտ, ես էլ չեմ ընդունում, բայց խոսքը ոչ թե դրա մասին ա, այլ վիդեո-ի , ու վիդեում հնչած մեկնաբանությունների:
Բայց, էդ որտե՞ղ ա ասում, որ մեղավոր մարդկանց պետք ա սպանես: Ինչքան գիտեմ, տենց բան էլ չի ասում, ասում է մի սպանիր, թե՛ մեղավորին, թե անմեղին: Բայց էլի եմ ասում դա էդքան էլ ինձ չի հետաքրքրում, ես ընդամենը տեսանյությում հնչած մեկնաբանությունների մասին էի ասում:

1. Ես խոսում էի, ոչ թե վիդեոյի, այլ պատվիրանների մասին, այսինքն ես համաձայն եմ, որ դրանք հիմարություն են, բայց համաձայն չեմ իրա փաստարկների հետ։
2. էն որ «մի սպանիրը» հիմարություն ա, դա իմ համար միանշանակ ա. հիշի ռուսաստանում մի 2 տարի առաջ ֆազերը գցած մլիցուն, որ մտել էր սուպերմարկետ ու սկսել սաղ ջահել զույգերին գյուլլել։ Էդ պահին որ մոտդ մի հատ տապոռ լինի, բա չես տեղավորի՞ աչքերի արանքը։ Իսկ «անմեղներին մի սպանիր»-ը նորմալ ա, ու եթե ինչ որ մի գիժ գա էդ պարզ ճշմարտությունը որպես օրենք ներկայացնի, ես իրանք պասլատ կանեմ։ Որտև էս դեբիլ չեմ, ու էդքան բանը առանց մորուքավոր գժերի էլ հասկանում եմ։

[Արամ]

1. Ես խոսում էի, ոչ թե վիդեոյի, այլ պատվիրանների մասին, այսինքն ես համաձայն եմ, որ դրանք հիմարություն են, բայց համաձայն չեմ իրա փաստարկների հետ։
2. էն որ «մի սպանիրը» հիմարություն ա, դա իմ համար միանշանակ ա. հիշի ռուսաստանում մի 2 տարի առաջ ֆազերը գցած մլիցուն, որ մտել էր սուպերմարկետ ու սկսել սաղ ջահել զույգերին գյուլլել։ Էդ պահին որ մոտդ մի հատ տապոռ լինի, բա չես տեղավորի՞ աչքերի արանքը։ Իսկ «անմեղներին մի սպանիր»-ը նորմալ ա, ու եթե ինչ որ մի գիժ գա էդ պարզ ճշմարտությունը որպես օրենք ներկայացնի, ես իրանք պասլատ կանեմ։ Որտև էս դեբիլ չեմ, ու էդքան բանը առանց մորուքավոր գժերի էլ հասկանում եմ։

Արտակ հիմարությունը շատ հարաբերական բան ա: Հիմա եթե դու դրա կարիքը չունես, չի նշանակում դա հիմարություն ա: Կամ եթե կարողանում էս ծայրահեղություններ օրինակ բերել, դա դեռ չի նշանակում, որ դրանք մնացած բոլոր դեպքերում անպետք են:

Ստանդարտ բարոյական նորմեր են, որոնք, որ կյանքի ոչ կրիտիկական վիճակներում օգտագործվում են, ու բացառություններ քիչ են լինում: Իսկ թե կրիտիկական վիճակներում, ոնց քեզ կպահես, ինչ օրենքներով կշարժվես, նույնիսկ դու չես կարող ասել:

[Աթեիստ]

Արտակ հիմարությունը շատ հարաբերական բան ա: Հիմա եթե դու դրա կարիքը չունես, չի նշանակում դա հիմարություն ա: Կամ եթե կարողանում էս ծայրահեղություններ օրինակ բերել, դա դեռ չի նշանակում, որ դրանք մնացած բոլոր դեպքերում անպետք են:

Ստանդարտ բարոյական նորմեր են, որոնք, որ կյանքի ոչ կրիտիկական վիճակներում օգտագործվում են, ու բացառություններ քիչ են լինում: Իսկ թե կրիտիկական վիճակներում, ոնց քեզ կպահես, ինչ օրենքներով կշարժվես, նույնիսկ դու չես կարող ասել:

●Ես եմ քո Տեր Աստվածը, ինձանից բացի այլ աստվածներ չպիտի լինեն քեզ համար
●Վերևում՝ երկնքում, ներքևում՝ երկրի վրա, և երկրի խորքի ջրերի մեջ եղած որևէ բանի նմանությամբ քեզ կուռքեր չպիտի կերտես
●Քո Տեր Աստծո անունը զուր տեղը չպիտի արտասանես
●Հիշիր շաբաթ օրը, որպեսզի սուրբ պահես այն
●Պատվիր քո հորն ու մորը
●Մի սպանիր
●Մի շնանար
●Մի գողանար
●Քո հարևանի դեմ սուտ վկայություն մի տուր
●Ոչ քո մերձավորի տան, ոչ նրա ագարակի վրա աչք մի ունեցիր

1. Էս ցուցակից որո՞նք են, որ համ հիմարություն չեն, համ անձամբ դու դրա կարիքն ունես։ Եթե ասես, որ անձամբ դու չունես, բայց ինչ որ մեկն ունի, նշանակում ա դու էդ ինչ որ մեկին համարում ես էնքան տխմար, որ պարզ ճշմարտությունն ինքը չի հասկանում, պտի որպես «աստծո խոսք» ներկայացվի, որ իրա դդում գլուխը մտնի։

2. Առաջի 4-ը ի՞նչ բարոյական նորմեր են։ Էդ ո՞ր գալակտիկայում կա տենց բարոյականություն ու տենց նորմա։

[Արամ]

●Ես եմ քո Տեր Աստվածը, ինձանից բացի այլ աստվածներ չպիտի լինեն քեզ համար
●Վերևում՝ երկնքում, ներքևում՝ երկրի վրա, և երկրի խորքի ջրերի մեջ եղած որևէ բանի նմանությամբ քեզ կուռքեր չպիտի կերտես
●Քո Տեր Աստծո անունը զուր տեղը չպիտի արտասանես
●Հիշիր շաբաթ օրը, որպեսզի սուրբ պահես այն
●Պատվիր քո հորն ու մորը
●Մի սպանիր
●Մի շնանար
●Մի գողանար
●Քո հարևանի դեմ սուտ վկայություն մի տուր
●Ոչ քո մերձավորի տան, ոչ նրա ագարակի վրա աչք մի ունեցիր

1. Էս ցուցակից որո՞նք են, որ համ հիմարություն չեն, համ անձամբ դու դրա կարիքն ունես։ Եթե ասես, որ անձամբ դու չունես, բայց ինչ որ մեկն ունի, նշանակում ա դու էդ ինչ որ մեկին համարում ես էնքան տխմար, որ պարզ ճշմարտությունն ինքը չի հասկանում, պտի որպես «աստծո խոսք» ներկայացվի, որ իրա դդում գլուխը մտնի։

2. Առաջի 4-ը ի՞նչ բարոյական նորմեր են։ Էդ ո՞ր գալակտիկայում կա տենց բարոյականություն ու տենց նորմա։

2. Չկան, բայց խոսքը դրանց մասին էլ չէր, ինձ թվումա լավ էլ հասկանում ես, ես ինչ պատվիրանների մասին եմ խոսում:

1. Ես ոչ մի բանի կարիք չունեմ, թող ոչ մեկ դրա կարիքը չունենա, բայց սրանք հիմարություն չեն, համենայն դեպս`

●Պատվիր քո հորն ու մորը
●Մի սպանիր
●Մի շնանար
●Մի գողանար
●Քո հարևանի դեմ սուտ վկայություն մի տուր
●Ոչ քո մերձավորի տան, ոչ նրա ագարակի վրա աչք մի ունեցիր

Ես այս պատվիրաններ, խորհուրդները, առանց գիտակցելու պահում եմ, ես այդպես եմ ապրում, հիմա էդի եթե գրած ա ու ինձ պետք չի չի նշանակում հիմարություն ա գրած, հիմա եթե մի տեղ գրած ա, որ սահմանում են 1+1=2, դա հիմարություն չի, բայց գրեթե ոչ մեկին պետք չի:

[Աթեիստ]

2. Չկան, բայց խոսքը դրանց մասին էլ չէր, ինձ թվումա լավ էլ հասկանում ես, ես ինչ պատվիրանների մասին եմ խոսում:

Թե հասկանում եմ, ասա ամոթ քեզ, որտև ստեղ քննարկվում ա կրոնն ու աստծո պատվիրանները։

1. Ես ոչ մի բանի կարիք չունեմ, թող ոչ մեկ դրա կարիքը չունենա, բայց սրանք հիմարություն չեն, համենայն դեպս`

Ես այս պատվիրաններ, խորհուրդները, առանց գիտակցելու պահում եմ, ես այդպես եմ ապրում, հիմա էդի եթե գրած ա ու ինձ պետք չի չի նշանակում հիմարություն ա գրած, հիմա եթե մի տեղ գրած ա, որ սահմանում են 1+1=2, դա հիմարություն չի, բայց գրեթե ոչ մեկին պետք չի:

Արամ ջան, որտեղ ուզում ես գրի 1+1=2, քեզ բան ասող չի լինի (նույնիսկ 2-ական հաշվարկման համակարգի մասին իմացողները)։ Բայց եթե ասես, ով սրա հետ համաձայն չի, պտի պատժվի (վառվի դժոխքում), այդ էդ ժամանակ մտածի, թե քեզ ինչ կասեն։
Նույնիսկ եթե դու խելոք բան ես ասում, պարզապես ասա, ոչ թե դա սարքի դոգմա։ Որ պահին սարքեցիր դոգմա ու սկսեցիր պարտադրել, պատրաստ եղիր քննադատության (մեղմ ասած)։

[Արամ]

Թե հասկանում եմ, ասա ամոթ քեզ, որտև ստեղ քննարկվում ա կրոնն ու աստծո պատվիրանները։



Արամ ջան, որտեղ ուզում ես գրի 1+1=2, քեզ բան ասող չի լինի (նույնիսկ 2-ական հաշվարկման համակարգի մասին իմացողները)։ Բայց եթե ասես, ով սրա հետ համաձայն չի, պտի պատժվի (վառվի դժոխքում), այդ էդ ժամանակ մտածի, թե քեզ ինչ կասեն։
Նույնիսկ եթե դու խելոք բան ես ասում, պարզապես ասա, ոչ թե դա սարքի դոգմա։ Որ պահին սարքեցիր դոգմա ու սկսեցիր պարտադրել, պատրաստ եղիր քննադատության (մեղմ ասած)։

Հա, հարց չկա, համաձայն եմ Արտակ, բայց էդ պատվիրանները ստեղ, որպես դոգմա չէին քննադատվում, այլ որպես գաղափար:

[Աթեիստ]

Իսկ դու մի հատ տերտերին հարցրա, ինքը դա իրա հոտին որպես դոգմայա ներկայացնո՞ւմ, թե որպես գաղափար։
Իրանց մոտ սաղ մենակ դոգմաների վրայա հիմնված։ «Ինքնասպանությունը մեղք ա», հիմի դե էդ մորուքավորին պատմի ասենք Հունան Ավետիսյանի մասին։

[Արամ]

Իսկ դու մի հատ տերտերին հարցրա, ինքը դա իրա հոտին որպես դոգմայա ներկայացնո՞ւմ, թե որպես գաղափար։
Իրանց մոտ սաղ մենակ դոգմաների վրայա հիմնված։ «Ինքնասպանությունը մեղք ա», հիմի դե էդ մորուքավորին պատմի ասենք Հունան Ավետիսյանի մասին։

Չեմ հասկանում Արտակ, տերտերը ինչ կապ ուներ: Թքած իրանց մոտ ոնց ա, եթե քննարկվում ա գաղափարը, պիտի քլնգվի որպես գաղափար, եթե էդ գաղափարը դոգմայա, ուրեմն պիտի քլնգվի որպես դոգմա, ոչ թե քննարկում են գաղափարը, որը բավականին պարզ, հասարակ, ճիշտ ա, ու մանր մունր բծիկներով քլնգում, եթե տեսանյութի հեղինակը ասեր, դոգմայա, էս ա ենա, էտի պարտադրելով չի....դրա վրա հիմնվելով քարկոծեր էդ պատվիրանը, 2-3 ձեռքով կողմ կլինի:

[Աթեիստ]

Արամ ջան, էլի հիշեցնեմ, ես տեսանյութի մասին չես խոսում, լավ ու բարի գաղափարների մասին էլ չեմ խոսում, այլ միայն աստծո դոգմատիկ պատվիրանների։

[Sambitbaba]

Մինչև գրում էի, Մունը թեման փակեց: Ափսոս...
Ա՞յդ էր ուզածներդ: Եթե մի բան եք ուզում ասել, ինչու՞ անպայման ծաղրով...
Քանի որ ես համարում եմ, որ այդպիսի թեմա ուղղակի անհրաժեշտ է Ակումբում, բայց լրիվ լուրջ մոտեցմամբ, գրառումս տեղադրում եմ այստեղ, և եկեք գցենք-բռնենք, թե ինչ կարող ենք անել, որպեսզի մոդերին այնուհանդերձ համոզենք ու ստանանք նրա Օքեյը...

Այս թեմայում կմեջբերենք ու կքննարկենք աստվածաշնչի դաժան, զվարճալի, համը հանող, անընդունելի կամ այլ կերպ «ոչ այնքան սուրբ» տողերը, ինչպես նաև կվայելենք տարբեր հավատացյալների ցանկացած տրամաբանությանը հակասող արդարացումներն այս առիթով: Կսկսեմ ես.

Վերջապես:

Ինչ Ակումբում եմ, անընդհատ մտքիս է նման թեմա բացելը... ապրես, Ռայ ջան:

Միայն թե... եթե ուրեմն բացել ենք այս թեման ու ցանկանում ենք կարծես թե խոսել... ճշամրիտից ասեմ, թե արդարից, թե տրամաբանականից, - միգուցէ փորձեինք ավելի լրջորե՞ն մոտենալ հարցին, այլ ոչ թե, ինչպես, Աթեիստ ջան, ասում ես, տանենք ուրախ բաժին, որ լավ ղժժանք:

Ձեր գործն է, իհարկե: Ես, օրինակ, համարում եմ, որ այստեղ եթե մի բան արվում է, ավելի ճիշտ, եթե իմաստ ունի ինչ-որ բան անել, - փորձել տրամաբանորեն բացատրել այն, ինչին դեմ է կանգնում սովորական, մտածել ցանկացող մարդու տրամաբանությունը:

Ես շատ լավ հասկանում եմ Արամին ու, ճիշտն ասած, հենց նրա կողմից եմ: Մարդը տրամաբանական բացատրություն է պահանջում, այլ ոչ թե ուղղակի ծաղրուծանակ: Ծաղրուծանակի ժամանակն արդեն անցել է ու դա էլ հետաքրքիր չէ այլևս:

Նախկին քրիստոնեա - ներկայումս աթեիստի ֆիլմը չսիրեցի: Լավ տեղեր, իհարկե, կային ու ոչ քիչ: Բայց նման կարևոր ֆիլմը պետք է բյուրեղապակու մաքրություն ունենա, որպաեզի կարողանա ինչ-որ բան ասի ու ասածը թողնի մարդու հիշողության մեջ: Լավ էր ասված, օրինակ, մարդկության ծագման վարկածի և հոգևորականների տուֆտա արդարացման մասին... Որոշ այլ բաներ էլ կային: Բայց պատվիրանները... Եվ ոչ միայն ծնողներին հարգելու մասին: Մի հատ հետ գնացեք ու վերանայեք վերջին պատվիրանի մասին էդ տղու եզրահանգումները... Ժող, լրջորեն եմ ասում, մի՞թե մի հիմարությունը իմաստ ունի փոխել մեկ այլ հիմարությամբ...

Ռայ ջան, ես առաջարկում եմ սկսել հենց ամենասկզբից ու փորձել քիչ թե շատ հերթականորեն առաջ ընթանալ, եթե, իհարկե, համաձայնվում ենք լրջորեն մոտենալ հարցին: Այդպես, շատ հնարավոր է, որ շատ մարդկանց մեջ հետաքրքրություն կծագի այնուհանդերձ փորձել կարդալ այդ գիրքը: Մի՞թե դու համոզված չես, որ այսօրվա մարդը, ծանոթանալով Աստվածաշնչին, շատ ավելի մեծ հնարավորություն ունի հրաժարվելու կրոնից, քան ընդունելու այն...


Ես, օրինակ, կսկսեի տրամաբանությանը հակասող ամենաառաջին պահից, որտեղից սկսվում է մեր ամենամեծ սխալներից մեկը, մեր իսկ ծագումը: Այսինքն՝ "Գիրք Ծննդոց": Ասել է՝ Արարում...

Հենց առաջին գլխում (1;27-28) ասվում է. Աստուած՝ իր պատկերովը ստեղծեց մարդը. Աստուծոյ պատկերովը ստեղծեց զանիկա, արու և էգ ստեղծեց զանոնք եվ Աստուած օրհնեց զանոնք և Աստուած անոնց ըսաւ. "Աճեցէք ու շատցէք ու երկիրը լցուցէք... և այլն:
Անմիջապես հաջորդ գրքում (2; 7), ասվում է այն, ինչը մեքենայորեն հերքում է առաջին գլխում ասվածը, և հերքում է այնպես, որ երկու հազար տարով ընդհանրապես մարդու ուղեղից սրբում է դրա մասին հիշողությունն անգամ. "Տէր Աստուած գետնին հողէն շինեց մարդը(հասկացիր՝ Ադամին) և անոր ռնգունքերէն կենդանութեան շունչ փչեց ու մարդը կենդանի հոգի եղաւ": Հետո էլ կողոսկրները, Եվան և այլն...

Հարց չի՞ ծագում արդյոք, ինչու՞ ստեղծեց Ադամին, եթե այն մարդիկ(ընդ որում թե տղամարդ և թե կին) արդեն կային: ՄԻ՞թե ուրիշ մարդկանց գոյության ապացույցը չէ այն, որ Աբելին սպանելուց հետրո Կայենը գնաց Նայիդ երկիրն ու այնտեղ ամուսնացավ (4;16): Եթե հավատանք, որ այդ պահին ընդամենը ինքն էր ամբողջ աշխարհում, իր հարը և մայրը (իրենց հաջորդ զավակին Ադամն ու Եվան ունեցան մոտավորապես իրենց թոռան հետ մեկտեղ), - ուրեմն ու՞մ կին վերցրեց Կայենը...