Աթեիզմ

[հովարս]

Հենց խոսքս սրա մասին է: մարդուն ստեղծողը, պարտադիր չէ, որ հենց բացարձակ բանականություն` Աստված լինի:
Ամեն հավատացյալ ոք խոնարհվում է Աստծուն, սակայն իր պատկերացրած Աստծուն: Պատկերացրած ասելով ի նկատի չունեմ տեսքը, թեև դա էլ կա, այլ հատկանծական պակերացումը:

Հենց սխալն էլ սրանոմն է:

Չեմ կարողանում ըեսավորվել այն գաղափարի մեջ, որ ԱՆԾԱՅՐԱԾԻՐ տիեզերքը ստեղծած բանականությունը, բան ու գործը թողած ինչ որ տխմար արարածների խոնարհվելու էր մնացել, կամ էլ պատժում էր, շնորհ էր տալիս, սովորեցնում էր ինչ ուտել, ինչ չուտել որտեղ քնել և այլն: Մի քիչ տխմարական ա ստացվում տենց մտածելը, չի կարելի Աստծո մեծությունն այդքան փոքրացնել:

փորձիր այսպե՛ս մտածել.
«Երբ տենում եմ երկիքը՝ մատերիդ գործը՝ լուսինը ու աստղերը, որոնք դու հատատեցիր, մարդը ի՞նչ է՝ որ նրան հիշում ես, կամ նրա որդին՝ որ այցելում ես................
Քու ձեռքերիդ գործերի վրա իշխան դրիր նրան(մարդուն)...»: Սաղմոս 8գլ:3-7հհ Գուցե սրանով պատկերացնես քո կարևորությունը Աստծու առջև:

[Varzor]

փորձիր այսպե՛ս մտածել.
«Երբ տենում եմ երկիքը՝ մատերիդ գործը՝ լուսինը ու աստղերը, որոնք դու հատատեցիր, մարդը ի՞նչ է՝ որ նրան հիշում ես, կամ նրա որդին՝ որ այցելում ես................
Քու ձեռքերիդ գործերի վրա իշխան դրիր նրան(մարդուն)...»: Սաղմոս 8գլ:3-7հհ Գուցե սրանով պատկերացնես քո կարևորությունը Աստծու առջև:

Ես չեմ ուզում մտածել այնպես, ինչպես ինձ թելադրում է դա անել ինչ-որ սաղմոս կամ մեկնաբանություն: Նախ պետք է սեփական մտքերն ունենալ, հետո նոր միայն ուրիշների մտքերը կարդալ:
Միգուցե ուրիշի մտքերը կարող են օգտել կոնկրետացնելու սեփական մտքերը, սակայն եթե նախապես ուրիշին ես լսում, կարող ես ընկնել այդ մտքերի ազդեցության տակ:
Օրինակ, եթե արդեն կարդացել ես Դյումայի "Կոմս Մոնտե-Քրիստո" գիրքը և սեփական երևակայությաբ պատկերացրել կերպարներին, նրանց արտաքինն ու պահվածքը, ինքնուրույն վերլուծել ես դեպքերի ընթացքը, ապա երբ հետո նայում ես ֆիլմը, կա իհարկե հավանականություն, որ ռեժիսորի և քո սեփական պատկերացումները կարող են համընկնել և ֆիլմը հաճելի լինի դիտելը, սակայն նաև հավանական է հակառակը:
Ուզում եմ ասել, որ նախ մարդ պետք է փաստերով առաջնորդվելով փորձի հասկանալ և ընալել աշխարհը, փորձի գալ այն գիտակցությանը, որ ինքը ստեղծված է, փորձի հավատալ, հետո նոր միայն դիմի կրոնական գրականությանը:
Ես կարծում եմ, որ կրոնական գրականությունը արդեն հավատացող մարդու համար են: Մանավանդ ներկա ժամանակներում, ամփոփ գիտելիքներ չունեցող մարդը, միայն Աստվածաշունչ կամ Ղուրան կարդալով չի կարող հավատալ Աստծո գոյությանը:
Աթեիզմը հերքում է Աստծո գոյությունը, իսկ մենք որպես "ապացույց" բերում ենք ոչ թե հենց նույն աթեիստի տրամաբանությանը ենթարկվող փաստեր, այլ Աստվածաշունչը` որն ըստ մեզ գրված է այն Աստծո թելադրանքով, որին աթեիստը հերքում է: Այսինքն չի կարելի բերել այնպիսի փաստեր, որոնց սկզբնաղբյուրը չի ընդունվում կամ կասկածելի է:
Մարդիք ահավոր շատ մարդկային իդեալիստական հատկանիշներով են օժտում Աստծուն, նրան պատկերացնում և գնահատում են մարդկային իդեալական հատկանիշների շրջանակում: Սակայն չեմ կարծում, որ կարելի է այդպես անել: Մարդու տարածության մասին պատկերացումները սահմանափակվում են միայն 3 չափողականությամբ: Հենց նույն մարդը, ելնելով իր ձաչողականության սահմանափակումներից, այնուամենայնիվ ապացուցում է ԻՆՔՆ ԻՐԵՆ, որ չափողականություններն անսահման են: Սակայն այդպես էլ ի վիճակի չէ նույնիսկ մտածել կամ պատկերացնել 4 չափանի տարածության մասին, հասկանալ թե դա ինչ է, ինչպխես է դրսևորվում և այլն:
Ապացուցում ենք, թե ոչ դրանցի չափողականությունների քանակը չի փոփխվում: Պատկերացնում ենք, թե ոչ` նույնպես:
Այսինքն, մարդն իր ստեղծման պահին իր մեջ դրված սահմանափակումների պատճառով չի կարող պատկերացնել Աստծո էության և մեծության թեկուզ մի փոքրիկ մասնիկը, սակայն ելնելով իր սահմանափակ էությունից միևնույն է կարողանում է ԻՆՔՆ ԻՐԵՆ ապացուցել, որ Աստված կա: Եվ քանի որ մարդ չի կարողանում մտածել միբանի մասին և գտել մի բանի, որի մասին չի կարողանում երևակայության միջոցով պատկերացումներ կազմել, ապա սկսում է այդ "աներևակայելին" ենթարկել սեփական տրամաբանությանն ու երևակայությանը` Աստծուն սկսում է օժտել մարդկային հատկանիշներով, սակայն հասկանալով, որ դա էլ ճիշտ չէ, վերանայում է իր իսկ դրույթները և օժտում Աստծուն ՄԱՐԴՈՒ ՊԵՏԿԵՐԱՑՄԱՄԲ իդեալական հատկանիշներով:
Սակայն ես հակված չեմ մտածել, որ հենց Աստված` գերագույն բանականություն ու սկիզբը, ստեղծել է մարդուն: Ավելի հակված եմ, որ մարդուն ուղղակի ստեղծել են ավելի բանական էակներ` իրենց սեփական կարիքների համար և "..իրենց նմանությամբ...": Դրա համար էլ կրոնական ուսմունքներում առկա են Աստծո խիստ անձնավորված դրսևորումներ (բարկություն, սեր, զղջում, իշխանություն, հետևողականություն և այլն):
Այսինքն, ենթադրում եմ, որ մարդն ընդամենը կենսաբանական ռոբոտ է, որին ստեղծել են ինչ-որ կարիքների համար:
Այս տրամաբանությունից կարելի է մի քանի բան ենթադրել, թե ինչ կարիքների համար են ստեղծել մարդուն: Ելնելով նույն մարդկային տրամաբանությունից և մարդն նմանությունից իր անմիջական ստեղծիչին, ինչպես նաև կրոնական անձնավորումներից կարող եմ ասել հետևյալը.
Ռոբոտներին ստեղծում են հետևյալ կարիքների համար.
1. Աշխատանքի փոխարինում - կատարում են ձեր փոխարեն ինչ-որ աշխատանք: Ի դեպ այս գաղափարը առկա է նաև Շումերական դիցաբանությունում, որտեղ աստվածները ստեղծում են մարդուն, որպհետև "...հոգնել էին աշխատանք կատարելուց..."
2. Զվարճանալու համար - կատարում է խաղալիքի կամ կենդանի տիկնիկի դեր: "Եվ Աստված տեսավ, որ բարի է ..."
3. Ռազմական գործողությունների համար - կատարում են զինվորների դեր: Այս գաղափարը առկա է նաև ներկայիս քրիստոնեական գաղափարների մեջ` չար հոգիները համալրում են Սատանայի բանակը, սիկ բարի հոգիները` Հիսուսի: Որոշ չափով այս գաղափարը 1.-ինի տարբերակներից է` կռվելը նույնպես աշխատանք է, սակայն խոսքը կարող է գնալ նաև ոչ միայն ֆիզիկական կռվի մասին, այլև հոգևոր` որն արդեն մարդու համար աշխատանք չէ` ֆիզիկական չէ:

Սակայն ելնելով այն փաստից, որ մարդը կենդանի արարած է, կարելի է ենթադրել նաև 4-րդ տարբերակը.
4. Մարդուն ստեղծել են որպես կենսաբանական կյանք` արդյունքներ քաղելու համար: Ինչպես ցորեն ենք ցանում և բերքը հավաքում ենք, ահա այդպես:
Ահա այստեղ էլ բարդանում է տրամաբանությունը: Իսկ ինչ սպասելիքներ կան մարդուց, ինչ արդյունք պետք է տա, ինչպես և երբ?
4.1. Մի գուցե մենք դեռ սելեկցիոն փուլում ենք և դեռ մեզանից սելեկցիայով պետք է ստացվի այդ արդյունքը` սելեկտիվ տարբերակով ինչ-որ հատկանիշ ուժեղացնելով (թուլացնելով) և զտելով:
4.2. Սելեկցիոն փուլն ավարտվել է և մարդիք արդեն "մատակարարում" են այդ արդյունքը: Ասենք դա կարող է լինել ինչ-որ էներգետիկ արդյունք (հոգին, կամ նրա մի բաղկացուցիչ մասը կամ այլ էներգիա)
4.3. Միաժամանակ շարունակվում են և սելեկցիան և "բերքահավաքը"` շարոնակաբար մարդուն զտելով ավելացվում է ստացվող արդյունքը (ի դեպ այս տարբերակն ամենամոտն է կրոնականին` Աստված կյանք է տվել մարդուն, որպեսզի նա ապրի Աստծո օրենքներով և որպես հետևանք կընկնի դրախտ, հակառակ դեպքում` որպես արտադրական բռակ, դժոխք)
4.5. Մարդ տեսակը որպես կենդանի օրգանիզ, ընդամենը տեխնոլոգիաների կատարելագործամ մեկ փուլ է կամ արդյունք, որի հիման վրա պետք է ստեղծվի այլ կենսաբանական տեսակ:
4.4. Երկիր "լաբորատորիան" դուրս է մնացել այն կառավարողների վերահսկողությունից, էքսպերեմենտն ընթանում է սեփական սցենարով` առանց արտաքին միջամտության:

Կարելի է ինչքան ուզում ես սցենարներ ներկայացնել (օրինակ բերքահավաքը կատարում են ոչ նրանք, որ ստեղծել են մարդուն, կամ Երկիրը ստեղծել են, որպես լաբորատոր լավագույն պայմաններ, կամ այն արդեն կար, ուղղակի հարմարեցրել են փորձարարական նպատակներին և այլն)
Սակայն այս ամենից չի փոխվում այն փաստը, որ Մարդը զարմանալիորեն մտածված, նախագծված և ստեղծված էակ է, իսկ թե ով, երբ և ինչու է ստեղծել մարդուն` ահա սա է կրոնի հիմքը:
Ոչ մի կրոն չի անտեսում Աստծո գոյությունը, չի անտեսում մարդու ստեղծված լինելը, այս տեղանկյունից բոլորն էլ նույն բանն են ասում: Սակայն տարբերվում է հենց վերը նշված հարցերին տրված պատասխանները: Հենց դրանով էլ առաջացել են կրոնական այքան բազմազան ուղղվածություններ

[հովարս]

Ես չեմ ուզում մտածել այնպես, ինչպես ինձ թելադրում է դա անել ինչ-որ սաղմոս կամ մեկնաբանություն: Նախ պետք է սեփական մտքերն ունենալ, հետո նոր միայն ուրիշների մտքերը կարդալ:
Միգուցե ուրիշի մտքերը կարող են օգտել կոնկրետացնելու սեփական մտքերը, սակայն եթե նախապես ուրիշին ես լսում, կարող ես ընկնել այդ մտքերի ազդեցության տակ:

Համաձայն եմ, նախ պետք է սեփական մտքեր ունենալ, որ կարողանաս Աստվածաշունչ սերտել: Որովհետև այդ քու ասածները շատերն են ասել, դու մարդու մտքերին ես հետևում, ես Աստծու հայտնությանը:

[Varzor]

Համաձայն եմ, նախ պետք է սեփական մտքեր ունենալ, որ կարողանաս Աստվածաշունչ սերտել: Որովհետև այդ քու ասածները շատերն են ասել, դու մարդու մտքերին ես հետևում, ես Աստծու հայտնությանը:

Դե բնական է Ես մարդ եմ, ուրեմն իմ մտքերը մարդկային են: Ես հետևում եմ իմ մտքերին, հետևապես հետևում եմ մարդկային մտքին
Բնական է, մարդիք ունեն նույնական հատկանիշներ, յադ թվում նաև մտածելու եղանակներն ու մեթոդները, հետևաբար չեմ կարող չհամաձայնել, որ նույն եզրահանգումները բացի ինձանից այլ մարդիք էլ են արել
Ես չեմ էլ փորձում քեզ հակառակվել` հավատում ես ԼԱՎ ԵՍ ԱՆՈՒՄ
Ես ընդամենը արտահայտում եմ իմ կարծիքը և լսում եմ ուրիշներինը, նաև քոնը
Ամեն դեպքում իմ կարծիքը քո հավատքի ամրության վրա չի կարող ազդել, հակառակ դեպքում` հավատք չի լինի: Ինչպես և քեզ հետ համամիտ չլինելը ինձ չի մտքափոխի:
Մենք "նույն լեզվով" չենք խոսում, քանի որ տարբերվում են մեր տրամաբանակն ելակետեը: Դա չի նշանակում, որ սխալ ենք տրամաբանում: Մի գուցե մեկն ու մեկիս տրամաբանակն ելակետն է սխալ: Սխալ տրամաբանական ելակետից նույնիսկ ճիշտ դատողություններով կարելի է հանգել սխալ արդյունքի: Թե մեզանից ով է սխալ, դա չեմ ասում, որովհետև չունեմ ոչ մի բավարար փաստ, որպեսզի այդպիսի բան ասեմ

[frida]

[հովարս]

frida, ժամանակից առաջ մի ընկիր, Էպիկուրը սխալվել է դու մի՛ սխալվիր: Աստված ամեն բանին ժամանակ է տվել, մի քիչ էլ սպասիր

[Jarre]

Մոդերատորական: Աթեիզմի հետ կապ չունեցող 27 գրառումներ տեղափոխվել են ««Կրոն» բաժնի թեմաներից դուրս քննարկումներ» թեմա։ Գրառումների հեղինակները տեղեկացված են, որ հաջորդ անգամ ստիպված ենք լինելու գործադրել տուգանային համակարգը։

Խնդրում եմ, թեմայից շեղվով գրառումները կատարեք արդեն գոյություն ունեցող համապատասխան թեմայում, կամ ստեղծեք նոր թեմա, իսկ եթե իմաստ չեք տեսնում ստեղծելու նորը, ապա գրեք ««Կրոն» բաժնի թեմաներից դուրս քննարկումներ» թեմայում։

Հաճելի քննարկումներ եմ մաղթում։

[Monk]

Մոդերատորական. Ցավոք սրտի՝ ամբողջ քննարկմանը չեմ հասցրել հետևել, մանավանդ, ինչքանով որ հասկացա, քննարկման սկիզբն այլ բաժնի թեմայում է ծագել: Բայց մեկումեջ կարդացածս գրառումները մտահոգիչ են: Թեման առժամանակ փակվում է, մինչև էս խառնաշփոթից գլուխ հանվի և թեման բերվի նորմալ տեսքի՝ առանց վիրավորական և թեմային անհամապատասխան գրառումների:

[Monk]

Մոդերատորական. Վերջին բուռն քննարկումները (շուրջ 166 գրառում), որ ուղղակի վիճաբանության էին վերածվել և անցել անձնական վիրավորանքների հարթություն, ամբողջովին ջնջվել են: Թող ինձ ներեն այն ակումբցիները, ովքեր կարևոր գրառումներ էին կատարել, բայց ի սկզբանե քննարկման հարցի հիմքն այնպիսին է, որ այն չի կարող մնալ նորմալ բանավեճի սահմաններում: Յուրաքանչյուր ոք ազատ է որևէ հարցի շուրջ իր տեսակետն ունենալու և այն արտահայտելու մեջ, բայց պայմանով, որ այն վիրավորական չլինի մեկ ուրիշի համար: Երևույթի կրկնվելու դեպքում արդեն միայն գրառումներ ջնջելով չեմ սահմանափակվի: Թեման վերաբացված է, բարի քննարկումներ:

[Tehleryan]

Հարգելի մոնոթեիստ քրիստոնյաներ. թեիստ նշանակում է որ դուք հավատում եք որ սրանցից մեկը (...Զեւս Ապոլոն Ռաա .....Կրիշնա Բուդդա Վահագն Քրիստոս Մուհա մեդ..... հազար հատ կարող եմ թվել ) կամ մի քանիսը տիեզերքի ճիշտ արարիչներն են կամ իրանց պապաներն են արարել ու դուք խոնհարվում եք նրանց ու աղոթու մ եք որ ձեզ ուժ , առողջություն, փող, մեքենա, լավ գործ տա: Մոնոթեիստ նշանակում է որ սրանցից հենց մեկնա ճիշտը մնացածը ստոր խաբեբաներ են:
Իսկ ա-թեիստ նշանակում է ոչ մի թեիզմ:

[Varzor]

Հարգելի մոնոթեիստ քրիստոնյաներ. թեիստ նշանակում է որ դուք հավատում եք որ սրանցից մեկը (...Զեւս Ապոլոն Ռաա .....Կրիշնա Բուդդա Վահագն Քրիստոս Մուհա մեդ..... հազար հատ կարող եմ թվել ) կամ մի քանիսը տիեզերքի ճիշտ արարիչներն են կամ իրանց պապաներն են արարել ու դուք խոնհարվում եք նրանց ու աղոթու մ եք որ ձեզ ուժ , առողջություն, փող, մեքենա, լավ գործ տա: Մոնոթեիստ նշանակում է որ սրանցից հենց մեկնա ճիշտը մնացածը ստոր խաբեբաներ են:
Իսկ ա-թեիստ նշանակում է ոչ մի թեիզմ:

Նախ ասեմ, որ Մուհամեդը լրիվ սխալ տեղ է զբաղեցրել ցանկում` ինքը աստված չի, այլ մարգարե
Երկրորդն էլ մոնոթեիստ չի նշանակում, որ մեկնա ճիշտը, այլ նշանակում է, որ ընդունում են միայն մեկ աստծո գոյությունը` բազմաստվածությունը չեն ընդունում:
Իսկ աթեսիտը ընդհանրապես աստված-աստվածներ չընդունող մարդն է:

[Sambitbaba]

Դե բնական է: Ես մարդ եմ, ուրեմն իմ մտքերը մարդկային են: Ես հետևում եմ իմ մտքերին, հետևապես հետևում եմ մարդկային մտքին: Բնական է, մարդիք ունեն նույնական հատկանիշներ, այդ թվում նաև մտածելու եղանակներն ու մեթոդները, հետևաբար չեմ կարող չհամաձայնել, որ նույն եզրահանգումները բացի ինձանից այլ մարդիք էլ են արել:

Այ, հենց այստեղ է ամբողջ խնդիրը, ամբողջ գաղտնիքը, սիրելի Վարզոր. մենք մարդ ենք, ուրեմն մեր մտքերն էլ՝ մարդկային են: Սա է հազարամյակներ ձգձգված հակասությունների, մեկմեկու չհասկանալու, պատերազմների, կռիվդավիների, շիլաշփոթների, կրոնների, աղանդների, աթեիզմի պատճառը:

Մենք մարդ ենք, ուրեմն մեր մտքերն էլ մարդկային են:

Եվ մեր այդ մարդկային մտքերով փորձում ենք բացատրել Աստծո գործերը: Արդյո՞ք դա հնարավոր է, ի՞նչ ես կարծում:
Մեր ամբողջ աշխարհայացքը մենք կառուցում ենք, հիմնվելով մեր փորձի, մեր պրոբլեմների վրա: Իսկ ի՞նչ ես կարծում, ինչի՞ վրա է հիմնված Աստծո աշխարհայացքը…
Ես կասեի՝ Աստծո փորձի և պրոբլեմների: Իհարկե, ուրիշ էլ ի՞նչ կարող եմ ասել ես` իմ "մարդկային մտքերով": Բայց հետո, նույնիսկ այդ "մարդկային մտքերով" էլ լուրջ դատելուց հետո, չեմ կարծում, թե կարելի է ասել, որ Աստված ունի միևնույն պրոբլեմները, ինչ մենք:
Ասածս այն է, որ եթե նոր հայացքով չնայենք այս ամենին, եթե չփորձենք փոխել որևէ կերպ այս վաղուց արդեն ծեծված ու բոլորի բկին հասած թե աթեիստական և թե կրոնական դոգմաները, որոնք բազում տարիների ընթացքում այդպես էլ ոչ ոգու ոչինչի չբերեցին, - այդպես էլ երբեք ոչինչի չենք գա:

Ուրե՞մն…

Ուրեմն, եթե ցանկանում ենք վերջիվերջո գլուխ հանել Աստծո գործերից, մեզ մեկ բան է հարկավոր. դադարել մտածել որպես մարդ:
Գոնե Ասատծո գործերի մասին մտածելիս…

Առաջին սխալը գործեց կրոնը, երբ վերցրեց ու մարդուն անջատեց Աստծոց, որպեսզի, խցկվելով մի ամբողջականության այս երկու մասերի մեջ /հիշիր. "ինչ վերևում է, այն էլ ներքևում է":/, իրեն այս երկուսին կապող միակ օրգանը հռչակի: Իսկ ամենացավալին այն է, որ շատ շուտով կրոնը հենց ինքն էլ մոռացավ, որ դա ընդամենը իր ստեղծած հեքիաթն է, և սկսեց ազնվորեն հավատալ դրան, հենց հանուն այդ հավատի էլ փակելով արդեն աչքերը բոլոր այն հակասությունների վրա, ինչով մինչ այսօր էլ լիքն է կրոնական գրականությունը, չնայած դարավոր հղկմանը…

Երկրորդ սխալը գործեց աթեիզմը, որը, փոխանակ փորձելու վերականգնել մարդու և Աստծո ամբողջականությունը, ընտրեց առաջին հայացքից՝ ավելի հեշտ ճանապարհ. Աստծոն հերքելը: Նույն կերպ մարդու ճկույթը կարող է հերքել մարդու գոյությունը, քանի որ ինքը մարդ չէ, ինքը՝ ճկույթ է…

Ցանկանում եմ հիշեցնել. Աստված, դա ապուրն է՝ գոյության պղնձի մեջ: Իսկ մարդիկ՝ այդ ապուրի բաղադրամասերն են. սոխը, կարտոֆիլը, պղպեղը, լոբին, միսը, աղը և այլն: Եվ մեկն առանց մյուսի՝ ինչ խոսք, որ չեն կարող լինել:
Եվ եթե մենք այդ Աստծո մասնիկներն ենք, մի՞թե դա չի նշանակում, որ մենք էլ՝ աստվածներ ենք: Ուրեմն, ինչո՞ւ չդադարենք մտածել որպես մարդ և սկսենք մտածել՝ որպես աստվածներ…
Գոնե Աստծո գործերի մասին մտածելիս…

Ահա թե երբ մեզ ամեն ինչ հասկանալի կլիներ:

Իսկ ո՞վ է խանգարում մեզ մտածել, որ մենք աստվածներ ենք, եթե ոչ մենք ինքներս…

Կարծում եմ, Վարզոր ջան, շատ լավ գիտես, որ երբեք էլ Հովարսի համախոհը չեմ եղել: Բայց չեմ կարող չխոնարհվել նրա առջև այն բանի համար, որ նա քեզ պատասխանեց հենց այդ սաղմոսով:
Եվ իհարկե, բոլորովին էլ անհրաժեշտ չէ, որ դու ապրես "ինչ-որ սաղմոսի" թելադրանքով: Բայց կանգ առնել մի պահ, այն էլ քեզ պես հոյակապ մտածելակերպ և գիտելիքներ ունեցող մեկին, - և ուղղակի հարցնել ինքդ քեզ. "Լավ, ի՞նչ ի նկատի ունի այս Դավիթը, երբ հարցնում է, թե ինչի՞ համար է այնուհանդերձ Աստված իշխանությունն ամենի վրա՝ մարդուն տվել", -

Միգուցէ արժի՞…

[հովարս]

բոլորի բկին հասած թե աթեիստական և թե կրոնական դոգմաները, որոնք բազում տարիների ընթացքում այդպես էլ ոչ ոգու ոչինչի չբերեցին,

Ամեն բան ունի երկու կողմ/ճանապարհ՝ ճիշտ և սխալ, և անհնարին է ճիշտը փնտրել սխալ վայրում, կամ սխալ ճանապարհով գնալով հասնել ճշտին: Նույնպես և կրոնը ունի ճիշտ և սխալ ճանապարհ, եթե սխալ ճանապարհը ընտրես, քեզ հետ լրիվ համաձայն եմ , ոչինչ չի բերի, բայց եթե ճիշտը փնտրես շատ բան կգտնես, որոնք քեզ կտանեն ճշմարտությանը և սա շատերի կյանքում է ապացուցված, նաև իմ՝ անարժանիս:
Աթեիստի համար սա անընդունելի բան է, քանի որ իր կյանքում դա տեղի չի ունենում հենց իր իսկ չուզենալու պատճառով, իսկ չի ուզում, որովհետև ..........
Ճամբայ կայ, որ մարդուն շիտակ կ'երեւնայ բայց անոր վերջաւորութիւնը մահվան ճամբայ է: "Առակաց 14.12"
Զօրքերու Տէրը այսպէս կ'ըսէ.ձեր ճամբաներուն մասին մտածեցե՛ք:: "Անգեայ 1.7"

[Varzor]

... Բայց կանգ առնել մի պահ, այն էլ քեզ պես հոյակապ մտածելակերպ և գիտելիքներ ունեցող մեկին, - և ուղղակի հարցնել ինքդ քեզ. "Լավ, ի՞նչ ի նկատի ունի այս Դավիթը, երբ հարցնում է, թե ինչի՞ համար է այնուհանդերձ Աստված իշխանությունն ամենի վրա՝ մարդուն տվել", -
Միգուցէ արժի՞…

Հենց էդ էլ ի նկատի ունի` զարմանում է, թե ինչպես կարող էր տիեզերքի արարիչը մարդուն այդքան իշխանություն տալ: Ու դրանով փորձ է կատարում հիմնավորելու, որ Աստծո ստեղծագործութոյւնների մեջ մարդն առանձնահատուկ տեղ է գրավում, ու հենց դրա համար էլ գրված է, որ մարդն Աստծո պատկերով է ստեղծված:

Սա մարդկայնի տրամաբանության ու մտածողության տիպիկ դրսևորում է` մարդը փորձում է իրեն առանձնացենլ և վեր դասել շրջակա աշխարհից և դա հիմնավորելու համար այդ ամենը կապում է Աստծո ստեղծագործության և նրա կողմից մարդուն շնորհված դերակատարության հետ: Կարճ ասած` մարդն ինքն իր համար տիտղոս է ստողծում` արարչագործության պասկ, Աստծո նմանությամբ արարված և այլն: Այստեղ շատ տեղինէ հիշել, որ հին աշխարհում է լ մարդկային իշխանություն ունեցողները նույնիսկ իրենց աստվածներ էին համարում ու դա հրամցնու էին ենթականերին:

Աթեիզմի մոտեցումն այլ է` մարդը էվոլյուցիոն տեսանկյունից կանգնած է մտավոր և ինտելեկտուալ զարգացման և սննդային շղթայի վերին սանդղակում, և իր մտքի գերակայության հաշվի էլ ունի որոշակի իշխանությունը: Սակայն եթե կրոնական տեսնակյունից մարդու իշխանությունը շնորհ է Աստծո կողմից, ապա աթեիզմի տեսանկյունից` մարդու իշխանությունը վաստակ է, որը մարդ արարածը, որպես կենդանի տեսակ, վաստակել է, ձեռք է բերել հազրամյակների զարգացման և իրավիճակների դասավորության հետևանքով:

Բայց ըստ էության մարդը ոչ մի արտասովոր և շնորհված իշխանություն էլ չունի: Դա պատրանք է: Ի քանի կով ու ոչխար սատկացնելով, ատոմային ռումբ ստեղծելով դեռ իրական իշխանություն չես ստանում: Մի հատ անտեսանելի վիրուս գերանդու պես հնձում է "իշխաններին" էլ ինչի մասին է խոսքը?:

Ու հենց այս իրականությունն է, որ մարդու գիտակցության կողմից չի ընդունվում ադելվատ կերպով, դրա համար թե կրոնները և թե աթեիզմը ընդվզում են սրա դեմ ու փորձում են մարդուն վերագրել իշխանությունը, որնը նա իրականում չունի:

[Ավետիք]

Ես մտածում եմ, որ նախ պետք է ձևակերպել իշխանություն հասկացությունը: Որից հետո դրա դրսևորումներն ու նպատակները: Իմ կարծիքով, իշխանությունը, դա անձնական ցանկությունների և ծրագրերի իրականացման համար ուրիշին կամքի պարտադրելը չէ: Դա պայթեցնել-ոչնչացնել չէ: Կամ հանցավորին միայն իր հասանելիք արժանի պատիժըսահմանել և իրագործելը չէ: Այն շատ ավելին է…