Հայ ժողովրդի ռազմական Տարեգիրք

[Lion]

http://www.akumb.am/showthread.php?p...98#post1244598

Ըստ իս - խոսքը Սպեր գավառում ապրող հայերի մասին է

Հատված "Հայ ժողովրդի Ռազմական Տարեգիրք, Գիրք 8"-ից

"Կարելի է ենթադրել, սակայն, որ իրականում այդ անունները ոչ թե մարդկանց այդ խմբերի, այլ նրանց բնակության վայրերի անուններն էին, քանզի անտիկ հեղինակները (օրինակ` Հերոդոտ, Ստրաբոն, Քսենոֆոն և այլն) հաճախ էին նույն ժողովրդին տարբեր անուններով կոչում ըստ նրանց բնակության վայրի և արդյունքում տպավորություն էր ստացվում, թե խոսքը տարբեր ցեղերի կամ ժողովուրդների մասին է: Այս դեպքում ևս խոսքը գնում է ոչ թե տարբեր ցեղերի կամ ժողովուրդների, այլ ուղղակի տարբեր գավառների կամ շրջանների բնակիչների մասին:
Ասվածը ավելի ակնառու ներկայացնելու համար պատկերացնենք (հաշվի առնելով իհարկե մեր ինֆորամցված դարաշրջանի և հին աշխարհի աշխարհագրական պատկերացումների, մեղմ ասած, աղոտության տարբերությունը) Արցախով, Գեղարքունիքով, Երևանով և Շիրակով ճանապարհորդող հարգարժան բիրմացուն, որին ամեն մի մարզում տեղի հայերը ներկայանում են ոչ թե որպես հայեր, ինչը ըստ տեղացիների պետք է որ ինքնին հասկանալի լինի, այլ "ղարաբաղցիներ", "քյավառցիներ", "երևանցիներ" և "լենինականցիներ": Արդյունքում, բավարար պարզաբանումներ չստացած օտարերկրացին իր երկիր վերադառնալով և հուշեր գրելով, կնկարագրի ներկայիս Հայաստանի Հանրապետության բնակչությանը որպես տարբեր ցեղերի կամ ժողովուրդների մի ամբողջություն, իսկ մի քանի հազար տարի հետո նրա գրվածքը հիմք ընդունելու դեպքում ներկայիս Հայաստանի Հանրապետության հյուսիս-արևմուտքն օրինակ բնակեցված կլինի "լենինականցիներ" անվանումով տարօրինակ մի "ցեղով":"

[Մեղապարտ]

1. Անանուն Բագրատունի (մ.թ.ա մոտ 740 - ուղ. 715)
2. Անանուններ (մ.թ.ա 715 - մոտ 600)
3. Սմբատ տոհմից (մ.թ.ա մոտ 600-550)
4. Աշոտ որդի (մ.թ.ա մոտ 550-510)
5. Անանուններ (մ.թ.ա մոտ 510-270)
Եթը կարելի այս մարդկանց մասին առավելագույն տեղեկություն տուր ինձ:

[Lion]

http://www.akumb.am/showthread.php?p...66#post1250266

Հատված "Հայ ժողովրդի ռազմական Տարեգիրք, Գիրք 5"-ից

"Ռուսա I-ի (մ.թ.ա. 735-713) ու Արարատյան թագավորության համար քաջաբար պայքարած և զոհված Բագրատունյաց իշխանի տոհմի հետնորդ, Բաբելոնյան գերությունից հաջողությամբ ազատված Սմբատ Բագրատունու (մ.թ.ա մոտ 600-550) որդի Աշոտի (մ.թ.ա մոտ 550-510) շառավիղը հանդիսացող Բագրատի (մ.թ.ա մոտ 270-235) օրոք Բագրատունիների տոհմը, որը վերը հիշատակված Աշոտի օրոք ընդհարվել էր Հայկազունիների հետ և դրա արդյունքում, դատելով ըստ ամենայնի, լուրջ անկում էր ապրել ու հեռացել առաջատար նախարարական տոհմերի շարքից, կրկին սկսում է վերելք ապրել:
Արդեն Բագրատը, որը արտահայտելով հայ ժողովրդի գրեթե միասնական կամքը, ակտիվորեն օժանդակել էր Վաղարշակ I-ի գահ բարձրանալուն, ստացավ թագադիր ասպետի ժառանգական գործակալությունը, Մեծ Հայքի թագավորության Հյուսիս-արևմտյան կուսակալության ղեկավարությունը և, բացի այդ, Վաղարշակ I-ի օրոք նա նաև Հայկական բանակի սպարապետն էր: Բագրատի որդին` Բյուրատը (մ.թ.ա մոտ 235-215), ամենայն հավանականությամբ շարունակել է վարել հոր պաշտոնները և միայն Արշակ I-ի սպանությունից հետո էր, որ Բագրատունիները, սպանված արքայի մորական կողմի ազգականները, բնականաբար զրկվեցին բոլոր պաշտոններից և կրկին շնորհազրկվեցին:
Ավելին. իր հորաքրոջ թոռ, փոքրիկ Արտաշես արքայազնին փրկելով Պարթևական թագավորություն հեռացած Բյուրատի որդի Սմբատ Քաջի (մ.թ.ա մոտ 215-155) այս արարքից հետո նրանց տիրույթները նույնիսկ բռնագրավվեցին:"

[Lion]

1. Անանուն Բագրատունի (մ.թ.ա մոտ 740 - ուղ. 715)
2. Անանուններ (մ.թ.ա 715 - մոտ 600)
3. Սմբատ տոհմից (մ.թ.ա մոտ 600-550)
4. Աշոտ որդի (մ.թ.ա մոտ 550-510)
5. Անանուններ (մ.թ.ա մոտ 510-270)
Եթը կարելի այս մարդկանց մասին առավելագույն տեղեկություն տուր ինձ:

http://www.akumb.am/showthread.php?p...85#post1250985

[Մեղապարտ]

http://www.akumb.am/showthread.php?p...66#post1250266

Հատված "Հայ ժողովրդի ռազմական Տարեգիրք, Գիրք 5"-ից

"Ռուսա I-ի (մ.թ.ա. 735-713) ու Արարատյան թագավորության համար քաջաբար պայքարած և զոհված Բագրատունյաց իշխանի տոհմի հետնորդ, Բաբելոնյան գերությունից հաջողությամբ ազատված Սմբատ Բագրատունու (մ.թ.ա մոտ 600-550) որդի Աշոտի (մ.թ.ա մոտ 550-510) շառավիղը հանդիսացող Բագրատի (մ.թ.ա մոտ 270-235) օրոք Բագրատունիների տոհմը, որը վերը հիշատակված Աշոտի օրոք ընդհարվել էր Հայկազունիների հետ և դրա արդյունքում, դատելով ըստ ամենայնի, լուրջ անկում էր ապրել ու հեռացել առաջատար նախարարական տոհմերի շարքից, կրկին սկսում է վերելք ապրել:
Արդեն Բագրատը, որը արտահայտելով հայ ժողովրդի գրեթե միասնական կամքը, ակտիվորեն օժանդակել էր Վաղարշակ I-ի գահ բարձրանալուն, ստացավ թագադիր ասպետի ժառանգական գործակալությունը, Մեծ Հայքի թագավորության Հյուսիս-արևմտյան կուսակալության ղեկավարությունը և, բացի այդ, Վաղարշակ I-ի օրոք նա նաև Հայկական բանակի սպարապետն էր: Բագրատի որդին` Բյուրատը (մ.թ.ա մոտ 235-215), ամենայն հավանականությամբ շարունակել է վարել հոր պաշտոնները և միայն Արշակ I-ի սպանությունից հետո էր, որ Բագրատունիները, սպանված արքայի մորական կողմի ազգականները, բնականաբար զրկվեցին բոլոր պաշտոններից և կրկին շնորհազրկվեցին:
Ավելին. իր հորաքրոջ թոռ, փոքրիկ Արտաշես արքայազնին փրկելով Պարթևական թագավորություն հեռացած Բյուրատի որդի Սմբատ Քաջի (մ.թ.ա մոտ 215-155) այս
արարքից հետո նրանց տիրույթները նույնիսկ բռնագրավվեցին:"

Սա ինձ համար շատ կարևոր տեղեկություն է ,եթե հնարավոր է ավելին մանրամասն տեղեկություններ ստանալ , շատ շնորհակալ կլինեմ:

[Lion]

Կոնկրետ որ պահն է մանրամասն հետաքրքրում Թե չէ ամբողջովին մանրամասնելը մի հսկայածավալ գործ է...

[Մեղապարտ]

"[B]Ռուսա I-ի (մ.թ.ա. 735-713) ու Արարատյան թագավորության համար քաջաբար պայքարած և զոհված Բագրատունյաց իշխանի տոհմի հետնորդ, Բաբելոնյան գերությունից հաջողությամբ ազատված Սմբատ Բագրատունու (մ.թ.ա մոտ 600-550) որդի Աշոտի (մ.թ.ա մոտ 550-510).....

Այս հատվածի պարզաբանման խնդիր կա ինձ համար
Բաբտլոնյան գերությունից ազատված Սմբատ Բագրատունու մասին հնարավորինս հագեցած տեղեկություն այն անմիջապկանորեն կապվում է մի շարք դավանաբանա կան խնդիրների հետ, որոնց պարզաբանումը ավելի հասկանալի կրադձնի կրոնական դաշտում տեղի ունեցեող փոփոխությունները:

1) Երբ գերվեց
2)Ով ացատագրեց
3)Ինչ պայմաններում հայտնվեց նա ացատագրվելուց հետո և այլն:

[Lion]

Հիմնական տվյալները վերցված են Մովսես Խորենացուց /ներեղություն եմ խնդրում մոդեռներից ռուսերեն ցիտատի համար - թվային տարբերակով Խորենացու պատմության տեսքստը ինտեռնետում չգտա/

МОВСЕС ХОРЕНАЦИ
«История Армении»

КНИГА ПЕРВАЯ


"22

Ряд наших царей и их перечисление от отца к сыну

... Этот назван Храчеа из-за особенно светлого лика и огнен­ных очей. Говорят, что в его время жил Навуходоносор, царь Вавилона, уведший в плен иудеев. И он, говорят, выпросил у Навуходоносора одного из пленных иудейских вождей, по имени Шамбат, привел его и поселил в нашей стране, с большими поче­стями. Летописец утверждает, что именно от него происходит род Багратуни, и это правда. Мы потом обстоятельно расскажем, ка­ких усилий стоило нашим царям склонить их к идолопоклонству, или сколькие из них и кто именно поплатились жизнью за богопочитание."

МОВСЕС ХОРЕНАЦИ
«История Армении»

КНИГА ВТОРАЯ

"14

О царствовании Тиграна Среднего и отпоре греческим войскам;
о строи­тельстве храмов и о походе в Палестину

Итак, соорудив храмы и устроив перед ними алтари, он пове­левает всем нахарарам приносить жертвы, сопровождая их коленопреклонением. Мужи же из рода Багратуни не соглашаются на это. Отрубив язык одному из них, по имени Асуд, за оскорбле­ние статуй, других он не стал истязать, ибо те согласились вкушать от жертвоприношений царя и есть свинину, хотя сами и не стали коленопреклоненно приносить жертвы."

Լիակատար պարզության համար նշենք, որ վերջին մասում խոսքը վերաբերվում է Տիգրան I-ի և Տիգրան II Մեծի գործերին, որոնք սխալմամբ վերագրված են իրականում գոյություն չունեցած "Տիգրան Միջինին"... Կոնկրետ Բագրատունիներին վերաբերվող պահը վերաբերվում է Տիգրան I-ին, ինչն էլ հիմք է տալիս ինձ որոշակի վերապահումներով պնդելու, որ Բագրատունիների Հայոց այս արքայի օրոք ընդհարվել են Հայկազունիների հետ: Անուղղակիորեն այդ է հաստատում նաև այն հանգամանքը, որ մինչև Վաղարշակ I-ը Բագրատունիները Մեծ Հայքում որևէ էական դեր չեն խաղում...

[Մեղապարտ]

... Этот назван Храчеа из-за особенно светлого лика и огнен­ных очей. Говорят, что в его время жил Навуходоносор, царь Вавилона, уведший в плен иудеев. И он, говорят, выпросил у Навуходоносора одного из пленных иудейских вождей, по имени Шамбат, привел его и поселил в нашей стране, с большими поче­стями. Летописец утверждает, что именно от него происходит род Багратуни, и это правда. Мы потом обстоятельно расскажем, ка­ких усилий стоило нашим царям склонить их к идолопоклонству, или сколькие из них и кто именно поплатились жизнью за богопочитание."

Սա կարևոր հատված է ամեն դեպքում շնորհակալություն:
Պարզաբանեմ խնդրո առարկան , համաձայն դավանաբանության և մեզ հասած այս տեղեկության Բագրատունիները ունեն հրեական ծագում ,մենք այսօր այս ելակետից
ենք մոտենում հարցին,մոռանալով մի քանի ելակետային դրույթներ:
Ես իմ գրառումների մեջ շեշտել եմ որ այդ ժամանակների համար առաջնային էր դավանանքը :
Խորենացին չեր կարող չիմանալ այդ մասին ,ինչևէ գերավարված հրեաներից ազատա գրվում է մեկը և մեծ հարգանքների արժանանալով տեղափոխվում է Հայաստան :
1)Գերի
2)Ազատագրում
3)Հարգանք
4)Ճանաչում որպես արժանավորի
Այս հարցերը պետք է պատասխան ունենան ,հայտնի է բոլոր ժամանակներում ազատագրված գերին կարող է նման հարգանքի արժանանալ երկու դեպքում , կամ նա նույն ազգից է կամ նա նույն դավանանքի կրողն է:

[Lion]

http://www.akumb.am/showthread.php?t=13353&page=2

Հատված "Հայ ժողովրդի ռազմական Տարեգիրք, Գիրք 4"-ից

"Այստեղ որոշակիորեն թեմայից շեղվելով կուզենայի մասնագետների ուշադրությունը հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ սխալ է թվում սկսած Խորենացու առաջին կրկնակողներից և նրա աշխատությունից առաջինը օգտված պատմիչներից մինչև այսօր գրականության մեջ տարածված այն տեսակետը, թե Բագրատունիները ի սկզբանե ազգությամբ հրեա էին և միայն մ.թ.ա. VI դարի վերջին, գաղթելով Հայաստան, աստիճանաբար հայացել են: Ինչպես ցույց է տալիս Մովսես Խորենացու բերած տվյալների (գիրք 1, գլուխ 22) ուշադիր վերլուծությունը` իրականում խոսքը գնում է Հուդայի թագավորությունում Արմենիին ներկայացնող հարգարժան մի հայի մասին, որը դեպքերի բերումով հրեաների հետ հայտնվել էր գերության մեջ: Դրա մասին է վկայում այն, որ.
1. արդեն մ.թ.ա. 716-715 թվականներին կա հիշատակություն Բագրատունյաց մի իշխանի, ըստ երևույթին տոհմի գլխավորի, մասին, որը քաջաբար պայքարում էր Արարատյան թագավորության և Ռուսա I-ի (մ.թ.ա. 735-713) իշխանության ամրապնդման համար, այնպես որ Բագրատունիները ոչ մի կերպ չէին կարող առաջանալ դրանից մոտ 220 տարի հետո,
2. նույն ինքը` Խորենացին (գիրք 1, գլուխ 22), խոստովանում է, որ դեռ V դարում պահպանվել էր անկասկած նախաքրիստոնեական ժամանակներից մնացած տեսակետ, ըստ որի Բագրատունիների տոհմը իրականում սերում է Հայկ Նահապետից (մ.թ.ա. 2492-2411), իսկ Սեբեոսը ուղղակիորեն նշում է, որ Բագրատունիները հանդիսանում են Արմենակի (մ.թ.ա. 2026-1980) "երեխաները" (Սեբեոս, մաս 1): Սակայն Պատմահայրը, անկասկած ցանկանալով առավել մեծացնել իր մեցենատի տոհմի հեղինակությունը, Բագրատունիներին համարում է սերված ոչ թե հեթհանոս արքայից, այլ աստվածաշնչում այդքան հարգի հրեաներից,
3. հիշատակված "Սմբատ" անունը ոչ այն ժամանակ, ոչ միջնադարում և ոչ էլ հիմա չի հանդիպում հրեաների մոտ, այլ ընդհակառակը, խիստ տարածված է հենց հայերի շրջանում,
4. քիչ հավանական է, որ Հրաչյան (մ.թ.ա. 612-590) կմիջնորդեր, փաստացի կխնդրեր ինչ-որ մի անհայտ հրեայի համար, դրանով իսկ հարվածի տակ դնելով իր բարիդրացիական հարաբերությունները Բաբելոնի հզոր արքա Նաբուգոդոնոսոր II-ի (մ.թ.ա. 605-562) հետ, որը այդ ժամանակ չափազանց բարկացած էր հրեաների վրա: Իսկ այն դեպքում, երբ խոսքը գնում է իր հայրենակցի, առավել ևս` իր դեսպանի մասին, Արմենիի արքան բոլոր հիմքերն ուներ նույնիսկ այս բարդ պայմաններում միջնորդել նրա ազատության համար:"

[Lion]

http://www.akumb.am/showthread.php?p...37#post1273637

[Մեղապարտ]

http://www.akumb.am/showthread.php?p...37#post1273637".......Խորենացու առաջին կրկնակողներից և նրա աշխատությունից առաջինը օգտված պատմիչներից մինչև այսօր գրականության մեջ տարածված այն տեսակետը, թե Բագրատունիները ի սկզբանե ազգությամբ հրեա էին և միայն մ.թ.ա. VI դարի վերջին, գաղթելով Հայաստան, աստիճանաբար հայացել են: Ինչպես ցույց է տալիս Մովսես Խորենացու բերած տվյալների (գիրք 1, գլուխ 22) ուշադիր վերլուծությունը` իրականում խոսքը գնում է Հուդայի թագավորությունում Արմենիին ներկայացնող հարգարժան մի հայի մասին, որը դեպքերի բերումով հրեաների հետ հայտնվել էր գերության մեջ: Դրա մասին է վկայում այն, որ.
1. արդեն մ.թ.ա. 716-715 թվականներին կա հիշատակություն Բագրատունյաց մի իշ խանի, ըստ երևույթին տոհմի գլխավորի, մասին, որը քաջաբար պայքարում էր Արարատյան թագավորության և Ռուսա I-ի (մ.թ.ա. 735-713) իշխանության ամրա պնդման համար, այնպես որ Բագրատունիները ոչ մի կերպ չէին կարող առաջանալ դրանից մոտ 220 տարի հետո,
2. նույն ինքը` Խորենացին (գիրք 1, գլուխ 22), խոստովանում է, որ դեռ V դարում պահպանվել էր անկասկած նախաքրիստոնեական ժամանակներից մնացած տեսակետ, ըստ որի Բագրատունիների տոհմը իրականում սերում է Հայկ Նահապետից (մ.թ.ա. 2492-2411), իսկ Սեբեոսը ուղղակիորեն նշում է, որ Բագրատունիները հանդիսանում են Արմենակի (մ.թ.ա. 2026-1980) "երեխաները" (Սեբեոս, մաս 1): Սակայն Պատմահայրը, անկասկած ցանկանալով առավել մեծացնել իր մեցենատի տոհմի հեղինակությունը, Բագրատունիներին համարում է սերված ոչ թե հեթհանոս արքայից, այլ աստվածաշնչում այդքան հարգի հրեաներից,
3. հիշատակված "Սմբատ" անունը ոչ այն ժամանակ, ոչ միջնադարում և ոչ էլ հիմա չի հանդիպում հրեաների մոտ, այլ ընդհակառակը, խիստ տարածված է հենց հայերի շրջանում,
4. քիչ հավանական է, որ Հրաչյան (մ.թ.ա. 612-590) կմիջնորդեր, փաստացի կխնդրեր ինչ-որ մի անհայտ հրեայի համար, դրանով իսկ հարվածի տակ դնելով իր բարիդրացիական հարաբերությունները Բաբելոնի հզոր արքա Նաբուգոդոնոսոր II-ի (մ.թ.ա. 605-562) հետ, որը այդ ժամանակ չափազանց բարկացած էր հրեաների վրա: Իսկ այն դեպքում, երբ խոսքը գնում է իր հայրենակցի, առավել ևս` իր դեսպանի մասին, Արմենիի արքան բոլոր հիմքերն ուներ նույնիսկ այս բարդ պայմաններում միջնորդել նրա ազատության համար:"

Լրտացնելով իրար կարող ենք ասել հետևյալը, Բագրատունյաց արքայատոհմը համաձայն բոլոր մեր ունեցած տվյալների , արդեն մ.թ.ա. 716-715 թվականներին էթնիկ հայ էին իստ դավանանքով արևապաշտ:
Բոլոր այն կարծիքները որ Բագրատունիները հրեական արմատներ ունեն շինծու են

[Lion]

Բագրատունիների արևապաշտության վերաբերյալ ինչ ապացույցներ կան? Մնացածի հետ համաձայն եմ...

[Lion]

Ասորիքում ու Հայաստանի հարավ-արևմտյան տարածքներում ընթացող ռազմական գործողությունների առթիվ հռոմեական աղբյուրները որպես Հռոմի հակառակորդ հիմնականում ընդունում ու նշում են միայն պարթևներին: Այս տեսակետը, սակայն, բավականին մակերեսային է, քանի որ անտեսում է այդ ժամանակ արդեն իսկ գործող հայ-պարթևական դաշինքի պայմաններում ծավալվող իրադարձություններում Հայկական բանակի ունեցած դերակատարության փաստը:
Լրիվ տրամաբանական այս սխեմայից զատ կարելի է բերել նաև մի քանի այլ ուղղակի և անուղղակի ապացույցներ: Այսպես.
1. Մովսես Խորենացին, պատմելով Կրասոսի պարտությանը անմիջապես հաջորդող իրադարձությունների մասին (Գիրք 2, գլուխ 18), հայտնում է, որ Հայկական բանակը փորձել է անցնել Եփրատը և ներխուժել Ասորիք, որը սակայն, արդեն ըստ հռոմեական աղբյուրների, հաջողվել է միայն պարթևական բանակի հետ միավորվելուց հետո,
2. պատմելով Արտավազդ III-ի մասին (Գիրք 2, գլուխ 22)` Պատմահայրը մասնավորապես հայտնում է. □Մանավանդ, որ Անտոնիոսը Միջագետքը (նկատի է ունեցվում Ասորիքը – Մ.Հ.) առել էր նրանից, զայրացած հրամայեց զորքեր հանել... (որից հետո) Ատրպատական նահանգի բյուրավորների, Կովկաս լեռան բնակիչների, աղվանցիների և վրացիների հետ շարժվում գնում է Միջագետք և հալածում հռոմեական զորքերը□` փաստորեն այս հաղորդման մեջ տալով տվյալներ, որոնք վերաբերվում են մ.թ.ա. 41 թ-ի դեկտեմբերին Ասորիքում և Պաղեստինում ծավալված իրադարձություններին,
3. մեկ այլ տեղում (Գիրք 2, գլուխ 19) Խորենացին ուղղակիորեն տեղեկացնում է դեպի Ասորիք ու Պաղեստին Հայկական բանակի արշավանքի մասին, որը գլխավորել են Բարզափրան Ռշտունին և Գնել Գնունին,
4. հռոմեական պատմիչների մոտ ևս պահպանվել են խիստ կցկտուր հաղորդումներ այս տարածաշրջանում տվյալ ժամանակահատվածում Մեծ Հայքի բանակի մղած ռազմական գործողությունների վերաբերյալ: Մասնավորապես հայտնի է մ.թ.ա. 51 թ-ին Անտիոքի պաշարմանը մասնակցած և նույն տարում Անտիգոնիայի ճ-մ-ում զոհված Վասակ Մամիկոնյանի մասին, որը չէր կարող հանդես գալ առանց Հայկական բանակի գոնե մի մասի,
5. այս ժամանակ արդեն գործում էր հայ-պարթևական դաշինքը և բնական է, որ Մեծ Հայքի բանակը պետք է ձեռնամուխ լիներ իր դաշնակցային պարտավորությունների իրականացմանը, առավել ևս, որ այդ ժամանակաշրջանում հռոմեացիներին էլ Հայաստանում, մեղմ ասած, առանձնապես չէին սիրում,
6. Մեծ Հայքի և Հայոց Միջագետքի թագավորությունների բանակները մասնակցել են մ.թ.ա. 53 թ-ի հունիսի 7-9-ի Խառանի ճ-մ-ին,
7. ռազմական գործողությունները հաճախ ընթանում էին հենց Հայաստանում,
8. հռոմեացի հեղինակների մոտ հիմնականում միայն պարթևների մասին նշումը բացատրվում է նրանով, որ նրանց պատկերացմամբ իրենք պատերազմում էին Պարթևական թագավորության դեմ, քանի որ Մեծ Հայքը հանդիսանում էր Հռոմի □դաշնակից և բարեկամ□-ը ու պարթևներին օգնում էր հիմնականում ներքին կարգով: Իսկ պատերազմի դաշտում զգալ, որ հռոմեացիները կռվում են հայ և պարթև ռազմիկների դեմ, հիմնականում դեպքերին ոչ ականատես հեղինակները անկարող էին:
Այսպիսով ակնհայտ է, որ բոլոր հիմնական բախումներին պարթևական բանակի հետ դաշնակցած մասնակցել է Մեծ Հայքի և Հայոց Միջագետքի բանակը:

[Chuk]

Լիովին համաձայն եմ: բայց միաժամանակ նաև լիովին համաձայն չեմ այդ աֆորիզմի կիրառմանը իմ արտահայտած մտքերի և դիրքորոշումների վերաբերյալ

Այդ դեպքում թույլ տուր մի քիչ անկեղծանալ:
Ինքս պատմությունից թույլ եմ, կասեի շատ թույլ, թեև հետաքրքրվում եմ:
Ահա այդ հետաքրքրությունն էր պատճառներից մեկը, որ տեսնելով գրքիդ մասին թեմաները ոգևորված ուզեցի այն առնել: «Հայաստանի ռազմական տարեգիրք»: Հրաշալի էր հնչում: Գրախանութում երկար փորձում էի հասկանալ, թե ինչի վաճառողուհու դեմքը թթված ու ձանձրացած կերպարանք ընդունեց, ապա զարմացած հարցրեց, թե ախր էդ ո՞նց ա, որ էդքան մարդ գիտի էդ գրքի մասին ու գալիս առնում են: Իր խոսքից հասկացա, որ ինքը լուրջ արժեք չի համարում գիրքը (իր գործն է, դա ոչինչ չի նշանակում) ու բացատրեցի, որ թերևս գովազդի էֆֆեկտն է, քանի որ գիրքը ինտերնետում ակտիվ պրոպագանդվում է: Հասկացող տոնով «Հաաա՜» ասաց, ապա ինչ-որ տեղից բերեց գրքի առաջին երկու հատորները՝ յուրաքանչյուրը մի տետրի հաստության, յուրաքանչյուրը հազար դրամ արժողությամբ: Խոստովանեմ, որ «գրքի» ծավալներն արդեն ինձ շփոթեցրին: Ես մտքումս հաշվեցի դրա տպագրման ինքնարժեքը ու ինձ «խաբված» զգացի: Այն չէր, ինչ սպասում էի:

Ինչևէ, եկա տուն և թեմայում ոգևորված, այնուամենայնիվ ոգևորված, գրեցի որ գրքերը ձեռք եմ բերել: Հիշում եմ, խնդրեցիր կարծիք գրել, ես էլ խոստացա գրել, ու շատ մեծ ընդմիջումից հետո նոր խոստումս կատարում եմ: Այն ժամանակ չգրեցի, քանի-որ չէի ցանկանում պրպտող մտքին հուսախաբ անել բացասական կարծիքովս:

Բայց դա իմ կողմից անկեղծ չէր: Այո՛, իմ տեսակետը չի հավակնում բացարձակ ճշմարտության ու բացարձակ օբյեկտիվության: Այն ընդամենը շարքային քաղաքացու սուբյեկտիվ, բայց խիստ հուսահատված ու բացասական կարծիք է: Խոստովանում եմ, որ բացառիկ գնումներիցս է, որի համար փոշմանել եմ. իսկ գրքերի մեջ միակն է, որ փոշմանել եմ գնելու համար: Թերթելով այդ «գրքերը» ես տեսել գիտաֆանտաստիկ և ոչ մի հավատ չներշնչող պատմությունների նկարագրություններ, մարտիկների գիտաֆանտաստիկ թվերով, գիտաֆանտաստիկ իբր հաղթական ելքերով: Ես անշուշտ այն մարդը չեմ, որ կարող է կետ առ կետ հիմնավորել դրանց գիտաֆանտաստությունը, ես ընդամենը ներկայացնում եմ իմ տպավորությունները:

Իսկ տպավորությունս այն էր, որ պատմություն է երկնվում, հորինվում, այլ ոչ թե նկարագրվում իրականությունը: Հետևաբար, անկեղծորեն, ես ափսոսել եմ իմ տված գումարը, որը պիտի նպաստեր այդ գրքի հետագա հատորների ստեղծմանը (ինչն իմ կարծիքով վատ է, եթե իսկապես այնպիսին է, ինչպիսին ես եմ պատկերացնում) ու այդ համատեքստում խիստ տեղին է իմ աֆորիզմը:

Ի դեպ, գիրք հրատարակելի կարելի է մեկ ընդարձակ գիրք հրատարակել, բազում էջերով և շատ ավելի էժան կլինի թե դրա ինքնարժեքը, թե գնորդի համար մատչելի կլինի, թե հարմար կլինի պահելու համար, թե կարդալու, թե աշխատելու: