Դիտել ողջ տարբերակը : Արձակ. Բում
-Ախպե՛րս, ну, քեզ ասում եմ՝ մի գնա: Գիտես՝ ես որ ասեցի, էդ հաստատ լինող բան ա:
-Հա, բայց ինչի՞: Ախր մի պատճառ ասա, որ բան հասկանամ:
-Ես տեսել եմ լինելիքը: Քեզ համար քի՞չ ա էդ: Չեմ հասկանում, ну, չե՞ս հավատում: Մի բան եղե՞լ ա, որ ասեմ ու չլինի:
-Ի՞նչ ասեմ, ախպերս: Դե, սենց շանս հազարից մեկ ա լինում: Ձեռս չի գնա՝ տանեմ տոմսը հետ տամ:
Հայկ պապիկը փորձում էր անցնել նեղ, սառցապատ ոլորանը, մի քանի անգամ սայթաքեց, փնթփնթաց քթի տակ, սովորության համաձայն դժգոհեց պետությունից ու աշխարհից, բայց մտքերը այլ ուղղությամբ էին հոսում:
“Ա՜, դե, լոպազ գյադեն մի բան էր, ասեց: Իրան Նոստրադամուսի տեղն ա դրել: Մեկ ա, գնալու եմ: Սաղ կյանքս սենց շանս չեղավ, որ հմի կա, էլ ինչ բաց թողեմ: Ասում՝ սամալյոտը կպայթի: Ինչի՞ ա պայթում, որ: Մեջը հասարակ քաղաքացիներ են լինելու, հո՞ քաղաքական գործիչներ չեն լինի, որ պայթեցնեն: Լինե՞ն: Էհհ, չէ, որ լինեին, լուրերով կասեին, որ էսինչ շունն ու շանգյալը գնալու են Ֆինլանդիա: Չէէ, գնալու եմ, ինչ ուզում ա՝ իրանից հնարի: Սովետի ժամանակ չկարացանք գնալ, բայց հո՞ ուզում էինք: Սահա՛կ տղա, բերնիդ ջրերը գնացին, որ իմացար մեր կուրսի Նորիկը Գրողների միության կողմից գնացել ա Ֆինլանդիա Մարտտի Լարնիի հետ հանդիպելու: Ինչե՜ր էր բերել հետը՝ սաղ ինգպրտնի ընտիր ապրանք էին: Բա էն ֆիննական կոշիկները, նայում էիր, հավեսդ քաշում էր: Սաղի ուշադրությունը Նորիկն էր:
Է՜, բա որ էդ գուշակ գյադեն ճիշտ ա ասում, էսքան ապրեցինք , հմի մեր հողի՞ն էլ հալալ չլինենք: Կարելի ա, էս անգամը տոմսը հետ տան, փողը վերցնենք, հաջորդ անգամին գնամ”:
…
Մի ամիս առաջ այս նույն ճանապարհը սառցապատ չէր, բայց Հայկ պապիկը այստեղով անցնելիս նորից փնթփնթում էր: Տալիս էր, առնում ու չէր կողմնորոշվում:
“Լավ, էլի, հիմա որ տանեմ, պիտի սկսի վրաս խոսալ: Մանո՛ւշ, Մանո՛ւշ, թողնեն, դու ամբողջը օրը վրաս հաչաս. “Ծխախոտ մի՛ ծխի, սուրճ մի՛ խմի…թոքերիդ վնաս ա, ստամոքսդ քայքայեցիր”: Դե, ասա, դնենք, մեռնենք, էլի: Մի անգամ ենք ապրում, որ ամեն ինչ “չի կարելի” լինի, էլ ի՞նչ հասկանանք էս կյանք կոչված ոչուփուչից: Օ՜ֆ, օ՛ֆ: Գիտես՝ ծխելը չեմ կարում թողնեմ, ի՞նչ ես առավոտից իրիկուն քարոզ կարդում: Տենց ես արել, էլի, որ ստիպված…թաքուն եմ ծխում ”:
Հայկ պապիկը ինքնագոհ ժպտաց:
“Է՜հ, աշխա՛րհ, աշխա՛րհ, փոքր ժամանակ մամայից-պապայից էի թաքցնում, հիմա էլ կնգանիցս: Հլա կնանիքն են բողոքում ”:
Փնչալով օրորեց գլուխը, գունդ թքեց ոտքերից քիչ այն կողմ: Մի վայրկյան անց ժպտաց՝ գոհունակությամբ հիշելով որդուն, ով ամեն շաբաթ ծախսելու փող ու մի քանի տուփ ծխախոտ էր տալիս թոշակառու հորը:
“Արամս էլ չլիներ, մի պաչկա պապիրոսն ի՞նչ ա, չէի կարա քաշի: Կախարդը, թոշակս չստացած, հաշվարկն արած ա լինում. “7000-ը՝ լույս, 9000-ը՝ գազ, 2000-ը՝ ջուր” ու էլի ինչ զիբիլ կա … “մնացածն էլ կբերես, տանն ինչ պետք է, ես կգնեմ”: Չի մտածում՝ տղամարդ ա, մի քանի հազար թողեմ մոտը, պետք եղած ժամանակ՝ ծախսի: Էս կտրոնը որ տեսավ, կսկսի. “Ընդամենը՝ 300 դրամ. ի՞նչ ես գնել, ե՞րբ ես գնել, ինչո՞ւ ես գնել ”, ու Աստված ինձ փրկի, թե գլխի ընկավ, որ պապիրոս եմ առել, վա՜յ, սաղ շներին կկապեն, Մանուշին բաց կթողնեն: Է՜հհ, չեմ տանի, ստեղ գցեմ, գնամ: 06884919 Բ՝ պահո՜, ինչ էլ լավ համար ա, բա՞ որ հենց էս կտրոնը մի բան շահի, հետո հո կփոշմանես, Հա՛յկ տղա: Գլխիդ կտաս, բայց էլ հետ բերել չի լինի: Սաղ կյանքդ էդպես ես արել, որ հմի էս օրին ես ”:
Հայկ պապիկի միտքը եկան անցած-գնացած տարիները, քիթը մի քանի անգամ վեր քաշեց, երբ հիշեց, թե ոնց ութ տարեկանում գիշերը պահմտոցի խաղալուց չհամբուրեց Լուսիկին, ոնց տասնհինգ տարեկանում այդպես էլ վախեցավ ու իրենց դասարանի Անուշին սիրո խոստովանություն չարեց, ոնց մաթեմատիկայի դասախոսին խաշ ուտելու չտարավ ու մնաց աշնանային, ոնց Սովետի փլուզումից հետո անգործ թափառեց, բայց այդպես էլ չդիմեց քավորին, որ գործի ընդունի՝ նախազգալով, որ կարող է մերժել…
“Չէ՜, տանելու եմ, գրպանումս կպահեմ, վաղն ա լինելու շահող կտրոնի խաղարկությունը, ուշադիր կնայեմ, թե չհամընավ, հետս դուրս կհանեմ, մի տեղ կգցեմ”:
…
-Հա՛յկ, հինգ րոպեից խաղարկությունը կսկսվի: Կապույտ բաժակի մեջ եմ դրել բոլոր կտրոնները, վերցրու, բեր հյուրասենյակ, ես հիմա թեյդ կլցնեմ:
-Հայկիկին ասա՛, թող բերի, ես ծեր մարդ եմ, րոպեն մեկ կասես` էս արա, էն արա:
-Երեխան դաս է սովորում, որ դու երկու քայլ անես, մե՞ծ բան է:
-Դա՜ս է սովորում, չէ մի չէ, էդ չամադանով դա՞ս ա սովորում:
-Եթե դու դեռ 20-րդ դարում ես, հիշեցնեմ, որ հիմա 21-րդ դարն է:
-Էդ գյադեն կամ էն գազարագույն տեղն ա մտե, սրա-նրա հետ չաչանակում ա, կամ էլ գոնկա-մոնկա ա խաղում:
-Տա՞տ, պա՞պ, էլի սկսա՞ք: Կտրոննե՞րն ա պետք, հիմա բերեմ:
“Էս թամբալը սաղ օրը կպած ա էդ չամադանին, ուրիշ անգամ լոմով էլ տեղից չէիր շարժի, էս ինչի՞ ա՝ հմի սենց ձեռուոտ ընգե”:
-Ա՛ռ, տատի՛կ, էս էլ կտրոններդ:
-Շնորհակալություն, Հայկի՛կ ջան, շատ ապրես: Իմ ազգի շառավիղն ես իսկական, թե չէ պապիդ ազգին քաշեիր, մի օգուտ քեզնից չէինք տեսնի: Բայց դե պապդ ամենայուրահատուկ ներկայացուցիչն է իրենց ազգի. ինքն իր ընտանիքին էլ չի փորձում օգնել: Սահակը երկվորյակ եղբայրն է, բայց միայն տեսքով նման են. օդից բաներ է հնարում ու իր ընտանիքը ըստպահանջի պահում:
-Աղչի՛, շատ չե՞ս խոսում,-Հայկն իրականում այդքան զայրացած չէր, ուղղակի ուզում էր, որ Մանուշը դադարեր շոշափել իր թեման,- ինչ ա թե հայոց լեզվի ուսուցչուհի ես, կրա՞կն ընկանք, հո աշակերտներդ չե՞նք, նստել, դաս ես տալի:
-Թող Սահակը մոմ թափելով, գուշակություններով միլիոններ աշխատի, դու էլ միայն ինձ վրա գոռգոռա:
-Միլիոննե՜ր, չէ մի չէ, միլիարդներ: Հազիվ ապրում են, էլի: Հազար եմ ասել՝ աչքդ քո դռանը պահի: Աստծուն փառք տուր, որ տղեդ աշխատում ա, դու պարապում ես, ես էլ թոշակ եմ ստանում, նորմալ ապրում ենք :
-Լավ, քո ասածն է, մեկ է, դու այդ խելքին եղել ես, այդպես էլ կմնաս: Հիմա կսկսվի խաղը, ես կտրոնները դասակարգեմ… վա՞յ, 18 կտրոն է, պիտի 17 լիներ: Սպասիր՝ նորից հաշվեմ՝ 1, 2, 3, 4…, չէ՛, 18 հատ է: Երեկ երեկոյան 17 կտրոն ունեինք, այսօր գնումներ չենք արել, ո՞նց եղավ, որ 18 դարձավ:
-Թոռա՛նդ հարցրու, ի՞նչ ես աչքերդ վրաս չռել:
-Կարող եմ անգամ ասել, թե որն է ավելացել, ըհը, հենց սա՝ 0688-ովը: Գնվել է մեր փողոցի խանութից: Բայց ո՞վ է Հովիկենց խանութից գնումներ անում: Այնտեղ ամեն ինչ այնքան թանկ է, որ ավելի լավ է մի քանի մետր ավել քայլել, քան նույն ապրանքը գլխից դուրս բարձր գներով գնել:
“0688, ոնց որ ծանոթ թիվ ա”:
-Հայկի՛կ, այս կտրոնը և՞ս կապույտ բաժակի մեջ էր դրված:
-Չէ՛, տատի՛կ, էդ պապիկի գրպանից եմ հանել:
-Ի՞նչ:
-Էսօր, որ հեռախոսին զանգել էին, գրպանից հանեցի, որ բերեի, տեսա՝ էդտեղ կտրոն կար: Հիմա էլ բերեցի, որ բոլորն էլ ստուգեք:
-Հա՛յկ տղա, դու ի՞նչ ես գնել 300 դրամ արժողությամբ: Հը՞:
- Եսիմ: Ի՞նչ ես հարձակվել վրաս, մեծ մարդ եմ, շատ չեմ հիշում: Դու խաղիդ ուշադիր, արդեն սկսվեց:
“Յա՜, էս ինչ փորձանք էր: Հենց էսօ՞ր պիտի Հայկիկը տեսներ էդ կտրոնը: Բայց ախար էն օրը դարպասի մոտ էդ անտերը ոնց որ թե ընկավ ցեխի մեջ: Հա, էլի, էն որ թաշկինակս հանեցի, էդ էլ հետը ընկավ: Կարո՞ղ ա գրպանումս ուրիշ թուղթ ա էղել, էդ ա ընկել: Եսիմ. կարող ա: Համ էլ 0688-ով էր… Լավ, բա հիմի ի՞նչ անեմ, հենց էս անտեր խաղը պրծավ, կախարդը վրա կտա ”:
Մինչ Հայկը մտատանջումների մեջ էր, Մանուշը ուշադիր լսում ու գրի էր առնում հանված թվերը, որպեսզի վերջում ստուգի՝ չնայախ գրեթե բոլոր կտրոնների թվերն անգիր գիտեր: Հաղորդավարի ձեռքի շարժումների հետ Մանուշի սիրտը վերուվար էր լինում:
-Մա՛մ, հը՞, կա՞ն թվեր, որ համընկնում են:
Ամեն ամիս “Շահող կտրոնի” խաղարկության ժամանակ հարսը խոհանոցից մի քանի րոպեով մտնում էր հյուրասենյակ, սկեսրոջը տալիս նույն հարցը՝ հույս ունենալով, որ գոնե այդ անգամ մի 5000 դրամ կշահեն:
Այս անգամ սկեսուրը հիասթափված չկիսաշրջվեց ու ձեռքը թափ չտվեց: Սերինեն նորից կրկնեց հարցը:
-Սերինե՛ ջան, ոնց որ այս անգամ մի բան կշահենք: Սպասի՛ր, թող բոլոր թվերն հանի, կխոսենք:
Մանուշը լարված էր, հայացքը չէր կտրում էկրանից:
Սերինեն թաց ձեռքերը սրբեց գոգնոցով ու նստեց սկեսրոջ կողքին: Սիրտը տալիս էր, որ այս անգամ գոնե այնքան կշահեն, որ “իր ու կեսուրի՝ Վարդուշենց խանութում տեսած բլենդերը կգնեն”:
-Ժողովո՛ւրդ, ես մի կես ժամով իջնում եմ բակ:
-Հայկի՛կ, մութ է, ինչի՞ ես իջնում:
-Մա՛մ, Արտակը զանգեց: Իջնեմ, մի քիչ խոսենք, գամ:
-Լավ, զգո՛ւյշ կլինես:
-Լավ, էլի, մա՛մ, ոնց որ 5 տարեկան եմ:
-5 չես, 15 ես, շա՛ն լակոտ, մորդ հետ ո՞նց ես խոսում:
-Պապի՛կ, լավ, էլի, որ չխոսայիր, չէր լինի: Գնացի:
Հայկիկը վերցրեց դրամապանակն ու ինքնագոհ ժպտալով՝ դուրս գնաց:
-Սերինե՛ ջան, մի անգամ էլ դու նայիր այս կտրոնի թվերին, հա՞:
Խաղն ավարտվել էր, Մանուշն արդեն մի քանի վայրկյանում ստուգել էր բոլոր կտրոնները: Մեծ մասի առաջին թիվն արդեն չէր համընկել, 3 կտրոն ունեցել էին մինչև 3 թվի համընկնում, և միայն 1-ն էր, որ…
-Մա՞մ, էս 8 թիվն էլ համընկնո՞ւմ են: Ըհը, նայի՝06884929Բ: Մաաաաամ, շահել ենք:
- Հա՛, ոնց որ թե շահել ենք, աղջի՛կս: Վերջապես, հա՞, մեր դուռն էլ բացվեց, հա՞:
-Հաաա, մա՛մ, հրաշք ա: Մա՛մ, իսկ ի՞նչ ենք շահե:
-Այս անգամ գլխավոր մրցանակը 5 օրով Ֆինլանդիայում հանգստանալու հնարավորությունն է: Սերի՛ն, դեռ հավատս չի գալիս, որ շահել ենք:
-Իմն էլ, մա՛մ:
-Ինչի՞ եք էդպես գոռգոռում: Չեք թողնում՝ մարդ հանգիստ մի քանի րոպե զուգարան մտնի: Ի՞նչ ա էղել:
-Պա՛պ, շահել ենք:
-Հա՛յկ ջան, քո բերած այն կտրոնը շահել է: Տեսա՞ր՝ ասում էիր. “Մանո՛ւշ, հիմար բաների ես հավատում, հմիկվա լատարեներին չեն հավատա”, տեսա՞ր, որ քո իսկ բերած կտրոնն էլ շահեց:
-Հա՞ որ: Ի՞նչ եմ շահել:
-Բոլորովս ենք շահել, Հա՛յկ ջան: Հինգ օրով Ֆինլանդիա ենք գնալու: Ժամանակին մեղրամիս չտարար, հիմա քո շնորհիվ արտասահման ենք գնալու՝ քո սիրած Ֆինլանդիան:
-Դե, լավ ա, լավ ա: Էգուց առավոտը Արամիս հետ կգնանք էդ անտերի գրասենյակ, սաղ մեկ-մեկ կիմանանք: Հմի էդ լավ տրամադրությամբ սեղան քցեք, հաց ուտեմ. մի ժամ ա ՝ սոված թողել, ընգել եք կտրոն-մտրոնով:
-Հիմա՛, հիմա՛, պա՛պ ջան:
“Լավ պրծա. կոտկտալու տեղ՝ ճակատս ա պաչում”:
…
-Հայկո՛, տուր մի մուխ էլ անեմ, լավն ա: Արա՛, հորս արև, տրամդ լավ բարձր ա, ի՞նչ կա:
-Ոչ մի բան, Արտա՛կ ջան, ա՛ռ, հանգիստ ծխի, ես էլ գնամ, շատ մնացի, հեսա տնեցիքը կսկսեն զանգել:
-Տունը չի փախչի: Կգնաս, չես մնա:
-Լավ, Արտս, առավոտը կհանդիպենք:
-Բայց, հորս արև, խի՞ ես շտապում, արա՛:
-Ոտերս մրսել են, տեղը ափդեյթ անելու ժամանակն ա:
-Արա՛, մի քիչ ուղեղ դաունլոդ կանես, որ գլուխդ ափդեյթ տաս, նոր գաս, հա-հա-հա:
-Շատ ես լեզվիդ տալիս: By, գնացի:
-Գնա՛ , բայց , հորս արև, էգուց շուտ կզարթնես, որ, դասերը չսկսված, դպրոցում լինենք. Միլենկայի հետ պայմանավորվել ենք:
-Լավ, բարի գիշեր:
-By-by:
Երկու ժամից ավել կանգնելով դրսում՝ Հայկիկը տուն էր շտապում:
“Արա՛, ոչ մեկը չջոգեց: Բայց լավ ստացվեց: Ստեղ են ասել՝ lucky boy ”:
Այդ առավոտյան էր, որ դասից տուն դառնալիս իրենց թաղի Հովիկենց խանութից հորից վերցրած շաբաթական ծախսերի գումարով մի տուփ ծխախոտ գնեց ու տուն եկավ: Մանրի հետ ձեռքն էին խցկել ապրանքի դիմաց տրվող կտրոնը: Արդեն տանն էր, երբ մոտը մնացած գումարն հաշվելիս, տեսավ կտրոնը:
“Ընդամենը՝ 300 դրամ: Արա՛, դեմք են էս վաճառողները. 1300 դրամանոց ապրանք ես առնում, 1-ն ուտում, գրում են՝ 300: Կտրոն-մտրոն՝ սաղ հանրապետությունով մեկ տունտունիկ են խաղում, արա՛”:
Մյուս հարցը, որ անցավ Հայկիկի մտքով, այն էր, թե ինչ անել կտրոնի հետ: Եթե դներ կապույտ բաժակի մեջ, տատիկը անպայման կնկատեր ու հետաքննություն կկազմակերպեր, գցեր աղբամանը՝ նույնը: Մտածեց, որ կպահի մոտը, երբ տնից դուրս գա, հետը կտանի, մի տեղ կշպրտի:
Երեկոյան, երբ տատն ու պապը կտրոն բերելու կռիվ էին անում, Հայկիկը օգտվեց առիթից՝ իր գրպանի կտրոնը խցկելով մյուս կտրոնների մեջ: Չէր էլ մտածում, որ տատը այդ պահին անգամ կարող է նկատել նոր կտրոնի առկայությունը: Երբ արդեն նկատվել էր, պարզ էր, որ մեղքը պիտի բարդվեր պապիկի վրա, որովհետև “նրանից ամեն ինչ սպասելի է, կանի ու իրեն կպահի սիսեռակեր հարսի պես”: Տատիկը ցանկացած հարցում պատրաստ էր մեղավորի դերում պապիկին տեսնել:
“Լավ պրծա”,- տան դուռը բացելուց առաջ մի անգամ էլ անցավ Հայկիկի մտքով:
Շարունակելի
…
-Ժողովո՛ւրդ, հերիք ա թթված տեսք ընդունեք: Հիմա էդպես ա: Ասին՝ մի հոգու համար ա նախատեսված ուղևորությունը: Պապայի առած կտրոնն ա, ինքն էլ հազար տարի ա, ուզում ա Ֆինլանդիա գնա, թող գնա:
-Տան ջահելը պապադ է, հա՞: Տղա՛ս, դու գնա, Եվրոպայում չես եղել, վա՞տ կլինի՝ գնաս, նոր երկիր տեսնես:
-Մա՛մ, չեմ էղել, չեմ էլ ուզում: Երբ ես ուզեցի, կգնամ: Առանց էդ էլ, որ պապան միշտ ուզում էր էդտեղ գնար, մտածում էի՝ գրանտ-մրանտ գրեմ, շահի, պապային ուղարկենք Ֆինլանդիա: Հիմա որ էսպես ա ստացվել, շատ ավելի լավ: Պապայի կտրոնն ա շահել, ինքն էլ թող գնա:
-Պա՛պ, երևի ժամանակն ա, որ ես ձեզ ճիշտը ասեմ: Էդ կտրոնը իմն ա,-Հայկիկը այլևս չէր կարող լռել:
-Ի՜՞նչ:
-Հա՛, ես էդ օրը Հովոյենց խանութից բուլկի-մուլկի առա, էդ կտրոնը տվեցին:
-Իսկ ինչո՞ւ ասացիր՝ պապիկի գրպանից ես հանել:
-Տա՛տ, ուշադիր չէի, խառնեցի իրար: Էդ կտրոնը հաստատ իմ բերածն ա: Ես… պիտի գնամ Ֆինլանդիա:
-Հա՞, տղե՛ս, որ քոնն ա, դու պիտի գնաս: Ճիշտ ա՝ ես մտածում էի՝ էս տան երիտասարդ զույգը կգնա, բայց որ ում կտրոնն ա, նա պիտի գնա, ուրեմն՝ դու գնա,-Սերինեն վրդովված էր:
Հայկ պապիկը նեղվում էր, բայց լուռ էր: Տղան իր կողմից է, մնացածը “ինչքան ուզում են, թող հաչան”:
-Հիմար բաներ հերիք ա խոսեք: Նախ՝ արդեն որոշված ա՝ պապան ա գնում: Երկրորդ՝ ես դեռ էսօր Հովոյից կհարցնեմ, թե դու էդ օրը էղել ես իր խանութում ու ինչ ես գնել:
-Ա՜, թքած ունեմ ձեր տոմսի վրա: Մի պապիկ, որ մենակ իր մասին մտածի, էլ ի՞նչ խոսաս,- Հայկիկը շպրտեց դուռը և դուրս եկավ:
-Անդաստիարա՛կ լակոտ,-Արամը ջղայնացած էր:
-Իմ օրերը հասել են, ես գնացական եմ: Ինչի՞ չեք մտածում, որ վերջին շանսս ա: Դուք դեռ ջահել եք, ձեր կյանքը ձեր դեմն ա, հլա էնքա՜ն տենց բաներ կլինեն,- Հայկ պապիկը փնթփնթում էր քթի տակ՝ փորձելով արդարացնել իր դիրքորոշումը:
…
-Ну, ախպե՛ր, գիտեմ, կարող ա ճիշտ չհասկանաս, բայց չեմ կարա՝ չասեմ:
-Ի՞նչ ա էղել, Սահա՛կ, մարդ վախեցնելու համար մի հատ ես: Միանգամից ասա, բան հասկանանք:
-Գիտեմ, որ էս 50 տարի ա, մտածում ես՝ Ֆինլանդիա գնաս…
-Է՜, դու չե՞ս մտածում: Դու չէի՞ր, որ էնքան ընգար Նորիկի հետևից, ինչ ֆըստուֆլան ասես՝ չհնարեցիր, որ մի ճար անի, դու էլ գնաս էդ անտեր երկիրը:
-Էդ անցած բաներ են: Դու հիմա ուշադիր ինձ լսի ու հավատա: Ախպե՛րս, ну, քեզ ասում եմ՝ մի գնա: Գիտես՝ ես որ ասեցի, էդ հաստատ լինող բան ա:
-Հա, բայց ինչի՞: Ախր մի պատճառ ասա, որ բան հասկանամ:
-Ես տեսել եմ լինելիքը: Քեզ համար քի՞չ ա էդ: Չեմ հասկանում, ну, չե՞ս հավատում: Մի բան եղե՞լ ա, որ ասեմ ու չլինի,-Սահակը վեր քաշեց քիթը ու ինքնագոհ հայացքով նայեց երկվորյակ եղբոր աչքերի մեջ:
-Ի՞նչ ասեմ, ախպերս: Դե, սենց շանս հազարից մեկ ա լինում: Ձեռս չի գնա՝ տանեմ տոմսը հետ տամ,- Հայկը չէր ուզում հավատալ, բայց նեղվում էր եղբոր ճնշող խոսքերից ու դիմացինի փոխարեն որոշումներ կատարելու Սահակի ոճից:
-Ախպե՛րս, ոնց լսել եմ՝ Ֆինլանդիա ես գնում, ուշքս, միտքս դու ես: Երեկ գիշեր տեսիլք էկավ: Ամեն բան տեսա: Էսօր առավոտ էլ կրկնվեց:
Սահակը լռեց՝ հայացքը ուղղելով վերև:
-Սև էր համատարած, հետո սևի մեջ փայլուն զառեր հայտնվեցին, շեշտակի խփում, անցնում էին: Ինքնաթիռ երևաց: Սև նստարաններց մեկը փայլում էր, ինձ էր կանչում: Զգացի՝ նստածը իմ միս ու արյունն է: Ուզում էի մոտենալ, սկսեցի ցնցվել: Ինքնաթիռը տարուբերվում էր: Երեք րոպե հետո ամեն ինչ ցրիվ եկավ օդում. գլուխս էլ ինքնաթիռի հետ ասես տրաքեց…
Գուշակություններ անելիս Սահակը սկսում էր գրական խոսել, հայացքն էլ դառնում էր խորհրդավոր ու մի կետի սևեռված:
-Սահա՛կ, հմի քո ասելով՝ էդ մեր սամալյոտը պիտի տրաքի՞:
- Ախպե՛րս, ես մի բան ասե՞լ եմ, որ չի էղել:
- Բայց ախր էգուց ա թռիչքը, ի՞նչ անեմ:
-Տոմսերը հե՛տ տուր: Ну, անպայման հետ տուր:
-Կարո՞ղ ա՝ մի բան խառնում ես: Արժե՞՝ ես սենց շանս ձեռիցս բաց թողեմ:
- Հա՛յկ , ես երբեք չեմ սխալվում: Արա՛ ինչ ասում եմ:
-Բա որ տոմսը հետ չվերցե՞ն:
-Ախպե՛րս, տուր ինձ, ես լիքը ծանոթներ ունեմ: Կտանեմ, սաղ հարցերդ կլուծեմ:
-Սահա՛կ, տոմսը տանն ա:
-Միասին կգնանք ձեր տուն, դու կտաս:
-Ախպե՛ր, ախր, հա վրա ես տալիս: Հլա թող գնամ տուն, մտածեմ, որ պետք էղավ, ես քեզ կզանգեմ:
-Է՜, ստից երկարացնում ես: Ну, լավ, գնա՛ տուն, ես երկու ժամից ձեր տանը կլինեմ:
-Լավ:
Հայկ պապիկը փորձում էր անցնել նեղ, սառցապատ ոլորանը, մի քանի անգամ սայթաքեց, փնթփնթաց քթի տակ, սովորության համաձայն դժգոհեց պետությունից ու աշխարհից, բայց մտքերը այլ ուղղությամբ էին հոսում:
“Ա՜, դե, լոպազ գյադեն մի բան էր, ասեց: Իրան Նոստրադամուսի տեղն ա դրել: Մեկ ա, գնալու եմ: Սաղ կյանքս սենց շանս չեղավ, որ հմի կա, էլ ինչ բաց թողեմ: Ասում՝ սամալյոտը կպայթի: Ինչի՞ ա պայթում, որ: Մեջը հասարակ քաղաքացիներ են լինելու, հո՞ քաղաքական գործիչներ չեն լինի, որ պայթեցնեն: Լինե՞ն: Էհհ, չէ, որ լինեին, լուրերով կասեին, որ էսինչ շունն ու շանգյալը գնալու են Ֆինլանդիա: Չէէ, գնալու եմ, ինչ ուզում ա՝ իրանից հնարի: Սովետի ժամանակ չկարացանք գնալ, բայց հո՞ ուզում էինք: Սահա՛կ տղա, բերնիդ ջրերը գնացին, որ իմացար մեր կուրսի Նորիկը Գրողների միության կողմից գնացել ա Ֆինլանդիա Մարտտի Լարնիի հետ հանդիպելու: Ինչե՜ր էր բերել հետը՝ սաղ ինգպրտնի ընտիր ապրանք էին: Բա էն ֆիննական կոշիկները, նայում էիր, հավեսդ քաշում էր: Սաղի ուշադրությունը Նորիկն էր:
Է՜, բա որ էդ գուշակ գյադեն ճիշտ ա ասում, էսքան ապրեցինք , հմի մեր հողի՞ն էլ հալալ չլինենք: Կարելի ա, էս անգամը տոմսը հետ տան, փողը վերցնենք, հաջորդ անգամին գնամ”:
…
-Ժամը տասներկուսն ա, էդ ոչուփուչ գյադեն մի հատ չի մտածում՝ մեռանք սպասելով: Ասա՛, մի հատ զանգի, բան հասկանանք, կամ հեռախոսդ մի անջատի, մենք զանգենք:
-Լավ, պա՛պ ջան, հանգստացի: Վաղը առավոտ ես կգնամ օդակայան:
-Ես այդպես էլ չհասկացա, թե ինչու նախանձ եղբայրդ դա էլ ձեռքիցդ վերցրեց, ժամանակին տունը վերցրեց, քի՞չ էր: Ինչ տեսան, իրենցով արեցին, գոհ չէ՞ն, հիմա էլ այդ տոմսը:
-Լա՛վ, էլի, Մանո՛ւշ, դու էլ թողեն՝ պատճառ գտնես ու հաչաս ամբողջ օրը: Մարդը տարել ա, որ օրը փոխի: Մեր սիրտն ու քո կռկռոցը: Էդ մարդը գնաց, ի՞նչ էղավ:
-Որ հեռախոսը չի վերցնում, տուն զանգեք:
-Գիշերվա տասներկուսին զանգեմ, մարդկանց իրա՞ր խառնեմ: Ամոթ ա, չէ՞, մենակ թողեն սաղ օրը դաս կարդաս, տարրական էթիկա չունես, էլի, հո զոռով չէ:
-Օ՜ֆ, ես գնամ քնելու, ձեր հավեսը չունեմ:
-Պա՛պ, առավոտ յոթին էր թռիչքը, չէ՞:
-Հա՛, բալե՛ս:
-Լավ, դե, գնանք քնելու, առավոտը կզարթնենք, կզանգենք, կամ մինչ էդ ինքը կզանգի:
- Ես միացնեմ էս անտեր տելեվիզըրը, դուք գնացեք քնելու , իմ քունը էսօր չի տանի:
-Լավ, պա՛պ ջան, դու գիտես:
…
-Հորդ արթնացրու, թող գա, նախաճաշի: Արդեն ինն է:
-Պապան սաղ գիշեր չի քնել, մա՛մ, թող մի քիչ քնի:
-Ո՞վ էր իրեն ասում տոմսը անպատասխանատու եղբորը տա, որ ամբողջ գիշեր էլ սպասի:
-Էս ի՞նչ շուխուռ ա: Էկա, էկա, դու կթողես՝ մարդ հալալ քնի: Նախաճաշի՜դ նայի:
-Ժողովո՛ւրդ, մի րոպե, “Լուրեր”-ով հրատապ լուր են ասում:
Այսօր՝ յոթն անց քսանինը րոպեին, Երևան- Մոսկվա չվերթի ժամանակ Արմավիա ընկերության U 8–516 աէրոբուսը վթարի է ենթարկվել: Վթարի արդյունքում զոհվել են բոլոր 110 ուղևորները:
-Պա՛պ, էդ ոնց որ ձեր չվերթն էր: Դուք պիտի Երևանից Մոսկվա գնայիք, հետո էլ՝ Մոսկվայից Հելսինկի: Ժամերն էլ համընկնում են:
-Հա՛, էլի: Էն գուշակ գյադի ջանին մեռնեմ: Ասում էր, էլի:
Հայկ պապիկը լայն ժպտում էր, կուրծքը ներքին ուրախությունից դողում էր:
-Էն հեռախոսը տվեք, զանգեմ Սահակենց տուն: Ըհը, աչքերս լավ չեն տեսնում, էն ակնոցը բերեք:
-Պա՛պ, ես զանգել եմ, հիմա կվերցնեն, դու խոսի:
-Ալլո, Հասմի՛կ, դո՞ւ ես: Լա՞վ եք: Ձայնդ մի տեսակ ա: Սահակին ասա, թող հեռախոսը վերցնի:
-Պապան Երևան- Մոսկվա թռչող ինքնաթիռի մեջ էր:
:o:o:o:o:o:o:o:o:o:o:o:o:o:o:o
Հարգելի՛ ակումբցինե՛ր, ձեր դատին եմ ներկայացնում այս պատմվածքը: Գրել եմ, դեռ նորմալ չեմ խմբագրել: Հույս ունեմ, որ դուք շատ օգտակար խորհուրդներ կտաք, որ միանգամից նորմալ խմբագրեմ:
Քանի որ թեման շահող կտրոնների մասին է, կարող են լինել մարդիկ, ովքեր Հայաստանում չեն ապրում ու չգիտեն, թե դա ինչ է: Ասեմ. ամեն մի գնումից հետո վաճառողները գնորդին տալիս են մի կտրոն, որտեղ գրված է լինում, թե գնորդը ինչ գումարի գնում է արել: Բացի այդ այդտեղ գրում են նաև խանութի հասցեն, վաճառքի ամսաթիվը և ութը թիվ, որոնք մասնակցում են ամենամսյա խաղարկության: Ասեմ, որ մեզ մոտ շատերն են հավատում այդ կտրոնին ու սիրով հավաքում դրանք: Բայց ամեն անգամ հիասթափվում են: Լավ, դա հեչ, կարդացեք և ասեք ձեր կարծիքները:
Էս արդեն էն պահն է, երբ ցանկալի են ցանկացած տեսակի մեկնաբանությունները...:D
Էս արդեն էն պահն է, երբ ցանկալի են ցանկացած տեսակի մեկնաբանությունները...:D
Ingrid ջան, երկար ա մի քիչ, ալարում են հաստատ կարդան մեծ մասը: Ես էլ :)
Ես հեսա գործս կես գցեմ, կկարդամ:
Ingrid ջան, երկար ա մի քիչ, ալարում են հաստատ կարդան մեծ մասը: Ես էլ :)
Ես հեսա գործս կես գցեմ, կկարդամ:
Վայ, Գալաթեա ջան, շատ շնորհակալություն արձագանքելու համար: Սիրով կլսեմ կարծիքդ, դիտողություններդ:
Հարգելի՛ ակումբցինե՛ր, ձեր դատին եմ ներկայացնում այս պատմվածքը: Գրել եմ, դեռ նորմալ չեմ խմբագրել: Հույս ունեմ, որ դուք շատ օգտակար խորհուրդներ կտաք, որ միանգամից նորմալ խմբագրեմ:
Ingrid ջան, նոր տեսա թեման ու կարդացի :) Իմ կարծիքով լավ էր գրված, թեև անկասկած էր, որ մշակման կարիք կա - ժամանակները հետ ու առաջ դնելու վրա մտեծելա պետք: լարված ու հետաքրքիր վերջաբանով նովել էր, ափսոս ուղղակի, որ նման բաները երկրորդ անգամ չեն կարդում...
[QUOTE=Lion;2375159]Ingrid ջան, նոր տեսա թեման ու կարդացի :) Իմ կարծիքով լավ էր գրված, թեև անկասկած էր, որ մշակման կարիք կա - ժամանակները հետ ու առաջ դնելու վրա մտեծելա պետք: լարված ու հետաքրքիր վերջաբանով նովել էր, ափսոս ուղղակի, որ նման բաները երկրորդ անգամ չեն կարդում...[/QUOT
Լիոն ջան, շատ շնորհակալություն կարծիքի համար: Ինձ էլ հենց կոնկրետ խորհուրդներ են պետք, հենց այդ ժամանակային դասավորության պահով մի երեք տարբերակ մտածեցի, բայց և թողեցի ձեզ վրա, :), որ դուք հուշեք, թե որ տարբերակը ժամանակային դասակարգման ավելի լավ կլինի:
Եվ մի հարց էլ. իսկ ի՞նչ անել, որ երկրորդ անգամ էլ կարդան: Ես մինչ այս գրել եմ ավելի շատ խոհափիլիսոփայակն գործեր, աբսուրդի գնացող սյուժեներ, բայց ինձ ասացօն, որ կարող եմ փորձել նաև այդ գրելաոճով գրել: Ես էլ փորձել եմ ու թարմ-թարմ ձեզ ներկայացրել: :):)
Ես առաջին անգամ էլ չէի ուզում կարդալ։ Հիմա բացատրեմ, որ հանկարծ սխալ չհասկանաք։ Ես միշտ, բոլոր ստեղծագործությունները սկսում եմ կարդալ վերջից․ սկզբում կարդում եմ վերջին նախադասությունը, հետ սկզբից մի պարբերություն կամ մի էջ` կախված ծավալից, հետո էլի վերջից մեկ-երկու նախադասություն ու էդպես հանդիպում եմ վերջից երրորդ կամ չորրոդ էջում ՝ մեծ ստեղծագործության, կամ վերջին 3-4 տողում ՝ փոքր ստեղծագործության։ Էստեղ սկսեցի սկզբից, ու հենց սկզբից գլխի ընկա, որ վերջում «խորհուրդ տվողը» մեռնում է, ու երբ վերջին նախադասությամբ տեսա, որ ինչ-որ մեկը ինքնաթիռում էր, մի տեսակ եղա։ Մեկ էլ երկխոսություններն էր շատ, մի տեսակ ոնց որ դպրոցական ժամանակ վարդանանքը կարդալիս լինեի․ մենակ երկխոսություններն էի կարդում, որ շուտ վերջանար, էն էլ անաստվածը չէր վերջանում :))
Բայց էս քլունգ-մլունգի հետ չխառնեք, խնդրում եմ, ինձ էն նախորդը դուր էր եկել, սրանից էլ միայն թերություններն ասեցի, առավելություններն ուրիշները կասեն։ :)
Ingrid ջան, նոր տեսա թեման ու կարդացի :) Իմ կարծիքով լավ էր գրված, թեև անկասկած էր, որ մշակման կարիք կա - ժամանակները հետ ու առաջ դնելու վրա մտեծելա պետք: լարված ու հետաքրքիր վերջաբանով նովել էր, ափսոս ուղղակի, որ նման բաները երկրորդ անգամ չեն կարդում...[/QUOT
Լիոն ջան, շատ շնորհակալություն կարծիքի համար: Ինձ էլ հենց կոնկրետ խորհուրդներ են պետք, հենց այդ ժամանակային դասավորության պահով մի երեք տարբերակ մտածեցի, բայց և թողեցի ձեզ վրա, :), որ դուք հուշեք, թե որ տարբերակը ժամանակային դասակարգման ավելի լավ կլինի:
Եվ մի հարց էլ. իսկ ի՞նչ անել, որ երկրորդ անգամ էլ կարդան: Ես մինչ այս գրել եմ ավելի շատ խոհափիլիսոփայակն գործեր, աբսուրդի գնացող սյուժեներ, բայց ինձ ասացօն, որ կարող եմ փորձել նաև այդ գրելաոճով գրել: Ես էլ փորձել եմ ու թարմ-թարմ ձեզ ներկայացրել: :):)
Ժամանակների հարցով բան չեմ ասի, քանի որ ամեն ստեղծագործող ինքը պետք է իր հարցերը պարզի - ես գրեի, ուրիշ ձև կգրեի, բայց դա կլիներ իմը: Տես, Դայանան ասում է, որ նույնիսկ մեկ անգամ կարդալն է դժվար: Կարելի է համաձայնել, քանի որ գրվածը որոշակիորեն "հոլիվուդյան կինո" սկզբունքով էր - զարմացնել, շլացնել, բայց... երբ ինտրիգն անցնում է, տակը քիչ բան է մնում: Չնայած ասեմ, անձամբ ինձ այն, որ եղբայրը ՏԵՆՑ խաբեց եղբորն ու նրա տեղը թռավ Ֆինլանդիա, մի քիչ մտածելու տեղ տվեց - տենցելա լինում...
Շնորհակալություն, հարգելի՛ Դայանա: Իսկ ինչը նկատի ունեք, "նախորդը դուր էր եկել" ասելով:
Ժամանակների հարցով բան չեմ ասի, քանի որ ամեն ստեղծագործող ինքը պետք է իր հարցերը պարզի - ես գրեի, ուրիշ ձև կգրեի, բայց դա կլիներ իմը: Տես, Դայանան ասում է, որ նույնիսկ մեկ անգամ կարդալն է դժվար: Կարելի է համաձայնել, քանի որ գրվածը որոշակիորեն "հոլիվուդյան կինո" սկզբունքով էր - զարմացնել, շլացնել, բայց... երբ ինտրիգն անցնում է, տակը քիչ բան է մնում: Չնայած ասեմ, անձամբ ինձ այն, որ եղբայրը ՏԵՆՑ խաբեց եղբորն ու նրա տեղը թռավ Ֆինլանդիա, մի քիչ մտածելու տեղ տվեց - տենցելա լինում...
Դե, գոնե լավ է, որ ինչ-որ բան մնացել է կարդալուց հետո: )))
StrangeLittleGirl
12.12.2012, 20:51
Քլունգս վերցրի, էկա :))
Ուրեմն նախ լավից սկսեմ: Ասեմ, որ բավական հեշտ էր կարդացվում (էստեղ դժգոհություններ եղան բարդ կարդացվող լինելու հետ կապված, բայց հասկանում եմ՝ ինչու են տենց մտածում, էդ հետո): Թեման հետաքրքիր էր: Դրվագներ կային, որ բավական դիպուկ էին:
Հիմա անցանք դիտողություններին :))
1. Սկզբի մասը: Ուրեմն էդ սկիզբը լրիվ հանել, շպրտել ա պետք: Չգիտեմ՝ նպատակը որն ա, բայց ահագին անդուր ա էդ նույնը նորից մեջտեղներում տեսնելը: Բացի դրանից, մի տեսակ վառում ա ինչի մասին լինելը, ու ոնց որ Դայուշն արդեն նշեց, միանգամից կռահում ես՝ վերջում ինչ ա լինելու:
2. Երկխոսությունները տեղ-տեղ ավելորդ էին: Գրելիս պետք ա քեզ հարց տաս՝ էս երկխոսությունը որ գրում եմ, ինչքանո՞վ կապ ունի պատմվածքիս ընդհանուր նպատակի հետ: Ասենք, էն կտրոն բերելու բազարի մի մասը հանգիստ կարելի ա հանել ու դուրս գցել, ու դրանից պատմվածքը մենակ կշահի:
3. Ինչքանո՞վ էր արդարացված Մանուշի գրական լեզուն, դեռ մի բան էլ դրա համար բացատրություն տալը: Ընդհանուր պատմվածքի մեջ նրա՝ հայերենի դասատու լինել-չլինելը բան չէր փոխում:
4. Վերջի կանխատեսելիության մասին: Ուրեմն հեչ վատ չի, որ վերջը կանխատեսելի ա լինում, բայց ավելի կայֆ ա լինում, երբ ընթերցողին խաբում ես, չնայած ես եմ սիրում տենց անել, ու ոչ բոլորին ա դա դուր գալիս: Բայց ամեն դեպքում, որպես ընթերցող, կնախընտրեի, որ վերջն անակնկալ լիներ:
5. Բացատրությունը, թե ոնց ա պարզվում՝ ում կտրոնն ա, մի տեսակ արհեստական էր, ոնց որ զոռով ինչ-որ ավելորդ ինֆորմացիա փոխանցվեր:
6. Մեկ էլ հասանք Ֆինլանդիային: Շահող կտրոնն իսկականի՞ց Ֆինլանդիայում հանգիստ ա խաղարկում :o Մի տեսակ հավատս չի գալիս, որովհետև Ֆինլանդիան ոչ միայն գնալու տեղ չի հանգստանալու համար, այլև Հայաստանից էնտեղ հասնելը բավական դժվար ա: Ու եթե վերցնենք հինգ օրը, Հելսինկիի համար շատ ա, Լապլանդիա հասնելու համար՝ քիչ: Հա, մեկ էլ չհավատացի պապիկի սերը Ֆինլանդիայի հանդեպ: Ախր Ֆինլանդիան Ֆրանսիա չի, որ դիֆոլթով բոլորը սիրում են: Ինչ-որ շատ հատուկ, պատմվածքում գրվածներից էլ ավելի հատուկ պատճառ պետք ա լինի, որ մեկի հիսուն տարվա երազանքը լինի:
7. Մեկ էլ օտարալեզու արտահայտությունների պահը: Ասենք, ավելի լավ կլիներ՝ նու-ն հայատառ գրվեր, ոչ թե կիրիլիկ: Նույնն էլ բայ-բայը, հատկապես երբ անգլերեն տառասխալով ա գրված: Ընդհանրապես, եթե օտարալեզու արտահայտություններն առանձին բառեր են, առավելևս որևէ լեքսիկալ իմաստ չպարունակող, ցանկալի ա տառադարձելը:
8. Հա, տոմսի պահը: Ուրեմն շահող կտրոնի էլեկտրոնային դարում այլևս չկան ֆիզիկական տոմսեր, ու կարելի ա մեկնել առանց տոմսը ֆիզիկապես ունենալու: Բացի դրանից, ինչքան էլ եղբայրը երկվորյակ լիներ, պետք էր բացատրել նաև, թե ոնց ա Հայկի անձնագիրը գողանում: Ասեմ ավելին՝ բիձա տարիքում երկվորյակներն այլևս էդ աստիճանի նման չեն, ու մի քիչ դժվար կլիներ պասպորտ կոնտրոլում խաբելը:
Ֆու, ոնց որ պրծա :)) որ էլի բաներ հիշեմ, քլունգս կառնեմ, կգամ :))
Քլունգս վերցրի, էկա :))
Ուրեմն նախ լավից սկսեմ: Ասեմ, որ բավական հեշտ էր կարդացվում (էստեղ դժգոհություններ եղան բարդ կարդացվող լինելու հետ կապված, բայց հասկանում եմ՝ ինչու են տենց մտածում, էդ հետո): Թեման հետաքրքիր էր: Դրվագներ կային, որ բավական դիպուկ էին:
Հիմա անցանք դիտողություններին :))
1. Սկզբի մասը: Ուրեմն էդ սկիզբը լրիվ հանել, շպրտել ա պետք: Չգիտեմ՝ նպատակը որն ա, բայց ահագին անդուր ա էդ նույնը նորից մեջտեղներում տեսնելը: Բացի դրանից, մի տեսակ վառում ա ինչի մասին լինելը, ու ոնց որ Դայուշն արդեն նշեց, միանգամից կռահում ես՝ վերջում ինչ ա լինելու:
2. Երկխոսությունները տեղ-տեղ ավելորդ էին: Գրելիս պետք ա քեզ հարց տաս՝ էս երկխոսությունը որ գրում եմ, ինչքանո՞վ կապ ունի պատմվածքիս ընդհանուր նպատակի հետ: Ասենք, էն կտրոն բերելու բազարի մի մասը հանգիստ կարելի ա հանել ու դուրս գցել, ու դրանից պատմվածքը մենակ կշահի:
3. Ինչքանո՞վ էր արդարացված Մանուշի գրական լեզուն, դեռ մի բան էլ դրա համար բացատրություն տալը: Ընդհանուր պատմվածքի մեջ նրա՝ հայերենի դասատու լինել-չլինելը բան չէր փոխում:
4. Վերջի կանխատեսելիության մասին: Ուրեմն հեչ վատ չի, որ վերջը կանխատեսելի ա լինում, բայց ավելի կայֆ ա լինում, երբ ընթերցողին խաբում ես, չնայած ես եմ սիրում տենց անել, ու ոչ բոլորին ա դա դուր գալիս: Բայց ամեն դեպքում, որպես ընթերցող, կնախընտրեի, որ վերջն անակնկալ լիներ:
5. Բացատրությունը, թե ոնց ա պարզվում՝ ում կտրոնն ա, մի տեսակ արհեստական էր, ոնց որ զոռով ինչ-որ ավելորդ ինֆորմացիա փոխանցվեր:
6. Մեկ էլ հասանք Ֆինլանդիային: Շահող կտրոնն իսկականի՞ց Ֆինլանդիայում հանգիստ ա խաղարկում :o Մի տեսակ հավատս չի գալիս, որովհետև Ֆինլանդիան ոչ միայն գնալու տեղ չի հանգստանալու համար, այլև Հայաստանից էնտեղ հասնելը բավական դժվար ա: Ու եթե վերցնենք հինգ օրը, Հելսինկիի համար շատ ա, Լապլանդիա հասնելու համար՝ քիչ: Հա, մեկ էլ չհավատացի պապիկի սերը Ֆինլանդիայի հանդեպ: Ախր Ֆինլանդիան Ֆրանսիա չի, որ դիֆոլթով բոլորը սիրում են: Ինչ-որ շատ հատուկ, պատմվածքում գրվածներից էլ ավելի հատուկ պատճառ պետք ա լինի, որ մեկի հիսուն տարվա երազանքը լինի:
7. Մեկ էլ օտարալեզու արտահայտությունների պահը: Ասենք, ավելի լավ կլիներ՝ նու-ն հայատառ գրվեր, ոչ թե կիրիլիկ: Նույնն էլ բայ-բայը, հատկապես երբ անգլերեն տառասխալով ա գրված: Ընդհանրապես, եթե օտարալեզու արտահայտություններն առանձին բառեր են, առավելևս որևէ լեքսիկալ իմաստ չպարունակող, ցանկալի ա տառադարձելը:
8. Հա, տոմսի պահը: Ուրեմն շահող կտրոնի էլեկտրոնային դարում այլևս չկան ֆիզիկական տոմսեր, ու կարելի ա մեկնել առանց տոմսը ֆիզիկապես ունենալու: Բացի դրանից, ինչքան էլ եղբայրը երկվորյակ լիներ, պետք էր բացատրել նաև, թե ոնց ա Հայկի անձնագիրը գողանում: Ասեմ ավելին՝ բիձա տարիքում երկվորյակներն այլևս էդ աստիճանի նման չեն, ու մի քիչ դժվար կլիներ պասպորտ կոնտրոլում խաբելը:
Ֆու, ոնց որ պրծա :)) որ էլի բաներ հիշեմ, քլունգս կառնեմ, կգամ :))
Բյուր ջան, շատ շնորհակալություն կարծիքի, դիտողությունների համար: Ասեմ, որ առաջին մասի հետ կապված ես էլ գրեթե նույն կարծիքի եմ, եթե էլի լինեն կարծիքներ, որ գործողությունները ուղղակի իրենց բնական հունով գնան, ես այդ մասը կհանեմ:
Երկխոսությունները մեկ-մեկ ավելի ծավալուն եմ դարձրել, որպեսզի խոսակցությունը ավելի բնական լինի: Մտածում էի,որ հակառակ դեպքում կստացվի շատ միտումնավոր:
Երրորդ՝ ես շատ եմ սիրում գրական հայերենը, ու այդ քայլը օգտագործեցի, որ գոնե այդ հերոսս այդպես խոսի::D
Չորրորդ՝ դե, ինչ ասեմ:
Հինգերորդ՝ էլի ասելու բան չունեմ, որովեհտև այլ ձևով եմ մտածել, բայց եթե ընթերցողն այլ բան է տեսել՝ ի՞նչ ասեմ:
Վեցերորդ՝ ուղղակի մեզ մոտ շատերն են Սովետի ժամանակ երազել Եվրոպա գնալու մաիսն, իսկ թե ինչու Ֆինլանդիա, էլի պապաներից, ձյաձյաներից եմ եմ լսել, որ այդ ժամանկ որոշ մարդիկ գործուղվել են Ֆինլանդիա, հետ եկել լավ ապրաքններով, մնացածն էլ երազել գնալու մասին: Գրող Նորիկի պահն էլ իրականությունից է վերցրած է. մեր դասախոսն էր, ՀԳՄ-ի անդամ լինելով՝ գնացել էր Ֆինլանդիա գրողների հետ հանդիպումների, երկար պատմում էր մեզ իր յուրահատուկ ուղևորության ու տպավորությունների մասին:
Յոթերորդ՝ լրիվ համաձայն եմ: Կփոխեմ հայատառ:
Ութերորդ՝ դե, ինչքան էլ էլ. տաբերակը կա, շատ կան մարդիկ, ովքեր գնում և վերցնում են: Իսկ անձնագրի հետ կապված, թե ինչ էր եղել, այդ պահը չկա, որովեհտև չկա նաև տոմսի հանձնման պահը, որը գուցե եղբայրը վերցրել էր անձնագրի հետ միասին, որ իբր հարցերը ավելի արագ լուծի: Երկվորյակների տարբերությունների մաիսն էլ ծեր հասակում, ինչ ասեմ, գուցե կան առանձին մարդիկ , ովքեր շատ են նման, հետո էլ անձնագրի նկարը կարող են մի հինգ տարի առաջ նկարել, հետո փոխվել այդ տարիների ընթացքում:
Ինչևէ, Բյուր ջան, լավ խորհուրդները շատ էին: Մի քանիսից անպայման կօգտվեմ::)
StrangeLittleGirl
12.12.2012, 21:27
Հինգերորդի պահով հասկանում եմ՝ ինչ ես ուզել ասած լինել: Ուզում էիր ասել, որ դա պուճուր տղու կտրոնն էր, զոռով նենց ա դասավորվում, որ պապը գնա, հետն էլ ախպերը գողանում ա:
Ինչ վերաբերում ա երկխոսությունների հաշվին ընթացքը բնական սարքելուն, ապա տենց լիներ, պետք կլիներ պատմել նաև, որ Հայկ պապն առավոտը զարթնեց, վեր կացավ, գնաց զուգարան, ատամները լվաց և այլն... Հատկապես պատմվածքներում ընթերցողը չի ներում ավելորդ ինֆորմացիան: Մեկ էլ տոմսի պահով... սաղ հարցն էն ա, որ ինքը տոմսը վերցնելու կարիք չուներ: Որևէ բան փոխելու համար ինքը տոմսն ունենալու կարիք չուներ: Հասկանու՞մ ես՝ ուղղակի համոզիչ չի, որ Հայկի փոխարեն ախպերն ա թռնում: Ու ամենախնդալուն էն ա, որ համ համոզիչ չի, համ էլ հենց սկզբից էլ գիտես՝ ինչ ա լինելու:
Ingrid ջան ուրեմն սենց :)
Նախ, եթե դիտողություններս Բյուրի գրածի հետ համընկնեն՝ ներող, ես իր գրածը դեռ չեմ կարդացել, որոշեցի ես գրեմ, հետո, որ իր գրածները իմ կարծիքի վրա չազդեն:
Շատ երկար էր: Ես ինքս լակոնիկ ոճի մեծ սիրահար եմ: Հատկապես երբ ասելիքդ շատ չի:
Ընդհանարպես չհասկացա երկու եղբայրների խոսակցությունն ինչու էիր կրկնել: Անգամ կինո նայելուց, որ մեկը սկսում ա հիշել մի բան ու կրկնում են կադրը, հոգնացնում ու ձանձրացնում ա: Իսկ դու բավականին մեծ հատված կրկնել էիր: Պետք ա ընտրել՝ կամ ժամանակը հետուառաջ ես նկարագրում, կամ հերթով, բայց չես գնում-գալիս-գնում: Կամ գալիս-գնում-գալիս :)
Հետո, "նու"-երը: Շատ անբնական տեղերում էին...նու հեչ իրենց տեղերում չէին :D Խցկած էր: Ու չարժեր ռուսատառ գրել:
Հետո Հայկիկի /ի դեպ, էդ Հայկիկն էլ անբնական հնչեց, կյանքում չեմ լսել, որ էդ անունը տենց դարձնեն փաղաքշական/ անգլերեն բայ-բայը հեչ տեղին չէր: Չհավատացի, որ "արա"-ով ընկերոջ հետ խոսող տղեն վերջում ասեր՝ բայ-բայ: Ափլոուդն ու դաունլոուդն էլ առանձնապես հավատ չավելացրեցին:
Մանուշը: Մանուշի գրականը, հատկապես ամուսնու խիստ խոսակցականի մոտ շատ արհեստական էր սարքված: Երբ երկու մարդ էնքան են իրար հետ ապրում, որ տատ ու պապ են դառնում, իրենք մի ձև են սկսում խոսել: Այսինքն կամ Հայկը պետք ա նույն ոսկեղենիկով տժժցներ, կամ Մանուշը նույն խոսակցականով:
Ու հենց գրականի պահը, չափից դուրս էր: Մամաս, օրինակ, հայոցի ուսուցչուհի ա, բայց նա տանը խոսելուց չի ասում "ըստպահանջի": Հատկապես, որ տենց բառ չկա հայերենում, միասին գրվող: Կա "ցպահանջ":
Ինքը, սյուժեն, վատը չէր: Ժամանակի հետ խոսում եր:
Բայց երկխոսությունների վրա ուշադրություն դարձրու: Դրանք պետք ա պատմվածքի ամենահեշտ կարդացվող ու կենդանի մասը լինեն: Քեզ մոտ էդպես չի: Մոտս հա էն միտքն էր թե, "Էս ինչ շատ են սրանք խոսում, այ մարդ":
Ես տենց էլ էդ մարդկանց չկարողացա տեսնեմ: Չկենդանացրիր:
Հա, ու Ֆինլանդիան:
Տնաշեն, էդ ղեյամաթ երկրում ի՞նչ կա, որ մի հատ էլ երկու ախպերով իրանց կոտորում էին էնտեղ գնալու համար:
Հատկապես Սահակը :D
Շնորհակալություն ստեղծագործության համար, Ինգրիդ ջան :)
StrangeLittleGirl
12.12.2012, 22:07
Գալ, էս դու հաստա՞տ իմ գրածը չես կարդացել :D
Ի դեպ, ինչ վերաբերում ա իրարից տարբեր խոսելուն, ապա կա տենց բան :)) իմ տատը սաղ կյանք ոսկեղենիկ ա խոսացել, իսկ պապս՝ խոսակցական: Ու ես հա զարմանում էի, թե ինչու ա տատս է-երով խոսում, պապս՝ ա-երով: Երկուսն էլ հայոց լեզվի մասնագետ :)) Ամեն դեպքում, համաձայն եմ, որ պատմվածքի մեջ արհեստական էր էդ պահը:
Գալ, էս դու հաստա՞տ իմ գրածը չես կարդացել :D
Ի դեպ, ինչ վերաբերում ա իրարից տարբեր խոսելուն, ապա կա տենց բան :)) իմ տատը սաղ կյանք ոսկեղենիկ ա խոսացել, իսկ պապս՝ խոսակցական: Ու ես հա զարմանում էի, թե ինչու ա տատս է-երով խոսում, պապս՝ ա-երով: Երկուսն էլ հայոց լեզվի մասնագետ :)) Ամեն դեպքում, համաձայն եմ, որ պատմվածքի մեջ արհեստական էր էդ պահը:
Բյուր, ուղղակի հայացք եմ նետել գրածիդ, այսպես կայծակնային :D
Իրականում, դիտողությունները շատ խորքային պատճառներ չունեին, դրա համար էլ մեծ մասամբ համընկան :) Շատ անկհայտ էին:
Ingrid ջան ուրեմն սենց :)
Նախ, եթե դիտողություններս Բյուրի գրածի հետ համընկնեն՝ ներող, ես իր գրածը դեռ չեմ կարդացել, որոշեցի ես գրեմ, հետո, որ իր գրածները իմ կարծիքի վրա չազդեն:
Շատ երկար էր: Ես ինքս լակոնիկ ոճի մեծ սիրահար եմ: Հատկապես երբ ասելիքդ շատ չի:
Ընդհանարպես չհասկացա երկու եղբայրների խոսակցությունն ինչու էիր կրկնել: Անգամ կինո նայելուց, որ մեկը սկսում ա հիշել մի բան ու կրկնում են կադրը, հոգնացնում ու ձանձրացնում ա: Իսկ դու բավականին մեծ հատված կրկնել էիր: Պետք ա ընտրել՝ կամ ժամանակը հետուառաջ ես նկարագրում, կամ հերթով, բայց չես գնում-գալիս-գնում: Կամ գալիս-գնում-գալիս :)
Հետո, "նու"-երը: Շատ անբնական տեղերում էին...նու հեչ իրենց տեղերում չէին :D Խցկած էր: Ու չարժեր ռուսատառ գրել:
Հետո Հայկիկի /ի դեպ, էդ Հայկիկն էլ անբնական հնչեց, կյանքում չեմ լսել, որ էդ անունը տենց դարձնեն փաղաքշական/ անգլերեն բայ-բայը հեչ տեղին չէր: Չհավատացի, որ "արա"-ով ընկերոջ հետ խոսող տղեն վերջում ասեր՝ բայ-բայ: Ափլոուդն ու դաունլոուդն էլ առանձնապես հավատ չավելացրեցին:
Մանուշը: Մանուշի գրականը, հատկապես ամուսնու խիստ խոսակցականի մոտ շատ արհեստական էր սարքված: Երբ երկու մարդ էնքան են իրար հետ ապրում, որ տատ ու պապ են դառնում, իրենք մի ձև են սկսում խոսել: Այսինքն կամ Հայկը պետք ա նույն ոսկեղենիկով տժժցներ, կամ Մանուշը նույն խոսակցականով:
Ու հենց գրականի պահը, չափից դուրս էր: Մամաս, օրինակ, հայոցի ուսուցչուհի ա, բայց նա տանը խոսելուց չի ասում "ըստպահանջի": Հատկապես, որ տենց բառ չկա հայերենում, միասին գրվող: Կա "ցպահանջ":
Ինքը, սյուժեն, վատը չէր: Ժամանակի հետ խոսում եր:
Բայց երկխոսությունների վրա ուշադրություն դարձրու: Դրանք պետք ա պատմվածքի ամենահեշտ կարդացվող ու կենդանի մասը լինեն: Քեզ մոտ էդպես չի: Մոտս հա էն միտքն էր թե, "Էս ինչ շատ են սրանք խոսում, այ մարդ":
Ես տենց էլ էդ մարդկանց չկարողացա տեսնեմ: Չկենդանացրիր:
Հա, ու Ֆինլանդիան:
Տնաշեն, էդ ղեյամաթ երկրում ի՞նչ կա, որ մի հատ էլ երկու ախպերով իրանց կոտորում էին էնտեղ գնալու համար:
Հատկապես Սահակը :D
Շնորհակալություն ստեղծագործության համար, Ինգրիդ ջան :)
Գալաթեա ջան, շատ շնորհակալություն կարդալու և դիտողությունների համար: Ճիշտ ես, շատ դիտողություններ համընկնում են քո և Բյուրի, դրանից հետևություն, որ պետք է դրանք հաշվի առնել: Հիմա պատասխանները այստեղ էլ տեղադրեմ:
Առաջին մասի հետ կապված ես էլ գրեթե նույն կարծիքի եմ, եթե էլի լինեն կարծիքներ, որ գործողությունները ուղղակի իրենց բնական հունով գնան, ես այդ մասը կհանեմ:
Օտար բառերը, ճիշտ եք, ավելի ճիշտ է գրել հայատառ: Իսկ անբնական տեղերի հետ այնքան էլ համաձայն չեմ, որովհետև հորեբայրս նու-երով է խոսում ու միշտ շատ տարբեր տեղերում խցկում, ուղղակի գուցե առօրյայում դա բնական է, բայց ստեղծագործության մեջ պիտի կարողանալ համոզել:
Հայկ հորեբորս անունն է, իր թոռներից մեկն էլ Հայկիկն է, մինչև 16 տարեկան իրեն այդպես են դիմել: Նաև շատ ծանոթ փոքրիկներ կան, որ Հայկիկ են կոչվում:
Իմ մայրն էլ է հ. լեզվի ուսուցչուհի, խոսակցական տարբերություններ կան մորս ու հորս մոտ, սակայն եթե Մանուշը կիսով չափ գրական խոսեր, կիսով չափ՝ ոչ գրական, կհամարվեր , որ հեղինակը մոռացել է, թե հերոսիբերանը ինչ լեզու է դրել:
Մեզ մոտ շատերն են Սովետի ժամանակ երազել Եվրոպա գնալու մաիսն, իսկ թե ինչու Ֆինլանդիա, էլի պապաներից, ձյաձյաներից եմ եմ լսել, որ այդ ժամանկ որոշ մարդիկ գործուղվել են Ֆինլանդիա, հետ եկել լավ ապրաքններով, մնացածն էլ երազել գնալու մասին: Գրող Նորիկի պահն էլ իրականությունից է վերցրած է. մեր դասախոսն էր, ՀԳՄ-ի անդամ լինելով՝ գնացել էր Ֆինլանդիա գրողների հետ հանդիպումների, երկար պատմում էր մեզ իր յուրահատուկ ուղևորության ու տպավորությունների մասին:
Շնորհակալ եմ գործնական խորհուրդների համար:
Մեկ էլ կխնդրեի, որ ուշադրություն դարձնեիք վերանգրին: Երևի ամենադժվար ու պատասխանատու բաներից մեկն էլ ճիշտ վերնագիր ընտրելն է: Ես ոնց որ չհավանեմ վերնագիրը, բայց դեռ ավելի լավ տարբերակներ չունեմ:
Մեկ էլ կխնդրեի, որ ուշադրություն դարձնեիք վերանգրին: Երևի ամենադժվար ու պատասխանատու բաներից մեկն էլ ճիշտ վերնագիր ընտրելն է: Ես ոնց որ չհավանեմ վերնագիրը, բայց դեռ ավելի լավ տարբերակներ չունեմ:
Հա վայ, ես ուզում էի հարցնեի, մոռացա:
Ինքնաթիռի տրաքելու Բումն է՞ր:
Հա վայ, ես ուզում էի հարցնեի, մոռացա:
Ինքնաթիռի տրաքելու Բումն է՞ր:
Ոչ միայն ինքնաթիռի տրաքելու, այլև այս ամբողջ պատմության: Ուղղակի բառն ինքը ինձ դուր չի գալիս, իսկ իմաստը վատը չէ, համընկնում է մի քանի կողմից::think
Հինգերորդի պահով հասկանում եմ՝ ինչ ես ուզել ասած լինել: Ուզում էիր ասել, որ դա պուճուր տղու կտրոնն էր, զոռով նենց ա դասավորվում, որ պապը գնա, հետն էլ ախպերը գողանում ա:
Ինչ վերաբերում ա երկխոսությունների հաշվին ընթացքը բնական սարքելուն, ապա տենց լիներ, պետք կլիներ պատմել նաև, որ Հայկ պապն առավոտը զարթնեց, վեր կացավ, գնաց զուգարան, ատամները լվաց և այլն... Հատկապես պատմվածքներում ընթերցողը չի ներում ավելորդ ինֆորմացիան: Մեկ էլ տոմսի պահով... սաղ հարցն էն ա, որ ինքը տոմսը վերցնելու կարիք չուներ: Որևէ բան փոխելու համար ինքը տոմսն ունենալու կարիք չուներ: Հասկանու՞մ ես՝ ուղղակի համոզիչ չի, որ Հայկի փոխարեն ախպերն ա թռնում: Ու ամենախնդալուն էն ա, որ համ համոզիչ չի, համ էլ հենց սկզբից էլ գիտես՝ ինչ ա լինելու:
Իսկ եթե այդ առաջին պարբերությունը չի լինում, հարցն ավելի մեղմանո՞ւմ է:
StrangeLittleGirl
12.12.2012, 22:35
Ingrid, իհարկե, կարելի ա ինչ-որ բաներ իրականությունից վերցնել, ու երբ դիտողություն ա արվում, իրականությունը մեջ գցել, բայց եթե ընթերցողի աչքը ծակում ա, ուրեմն մի բան կա: Ես մի օրինակ բերեմ: Իմ գործերից մեկում սենց արտահայտություն կար. «Լավ չեմ, երևի հոգեթերապևտի դիմեմ»: Երբ վորքշոփի ժամանակ կարդացին ժողովուրդը, ասեցին՝ կեղծ ա էդ նախադասությունը, հանի: Դե ես իրանց ասեցի, որ ամբողջ գործի մեջ մենակ էդ դրվագն էր իրականությունից քոփի-փեյսթ արած, բայց փաստորեն գեղարվեստական տեքստում չէր նայվում:
Նույն էդ Ֆինլանդիայի պահն էլ: Տես, դու դնում, սենց բացատրում ես, բայց պատմվածքի մեջ չես հասունացրել Ֆինլանդիայի նկատմամբ տենց սեր, որ ընթերցողը հավատա քեզ: Ավելի լավ կլիներ՝ էդ անիմաստ երկխոսությունների փոխարեն որևէ կերպ հիմնավորել Ֆինլանդիայի նկատմամբ սերը:
StrangeLittleGirl
12.12.2012, 22:36
Իսկ եթե այդ առաջին պարբերությունը չի լինում, հարցն ավելի մեղմանո՞ւմ է:
Կրկնության ու սահունության պահերով՝ հա, երկխոսությունների մասով՝ չէ: Պետք ա դրանք մի լավ կրճատել:
Ոչ միայն ինքնաթիռի տրաքելու, այլև այս ամբողջ պատմության: Ուղղակի բառն ինքը ինձ դուր չի գալիս, իսկ իմաստը վատը չէ, համընկնում է մի քանի կողմից::think
Բումն ուղղակի հայերեն չի էդքան:
Մենք տրաքելու ձայնին դեռ Փոքր Մհերի ժամանակներից Գըմփ ենք ասել:
Անգլերենում էդ բառը ! նշանով ա միշտ գրվում ու տենց ավելի բնական ա:
Այ որ էն "Խե՛՛՛նթ"-ի շեշտով գրեիր... :D
Հա, մի բան էլ, Ինգրիդ, էն սմայլիկե՞րն ինչի էիր շարել տենց բոլ-բոլ:
Ուլուանա
12.12.2012, 23:22
Ingrid ջան, համաձայնելով Գալաթեայի ու Բյուրի դիտողություններին՝ մի երկու բան էլ ես ավելացնեմ։
Ուրեմն ուրիշի ուղղակի խոսքին հաջորդող հեղինակի խոսքը շատ դեպքերում մի տեսակ արհեստական ա ու ավելորդ, քանի որ մեջբերված խոսքին նոր ինֆորմացիա չի ավելացնում, կարծես ընդամենը չհասկացողների համար բացատրելիս լինես։ Օրինակ, թավատառով նշածս հատվածները, կարծում եմ, ավելորդ են ու ջնջման ենթակա։ Առաջին երեքի դեպքում դեռ մի կերպ կուտվեին, եթե ուրիշի ուղղակի խոսքից առաջ լինեին, բայց էսպես լրիվ ավելորդ են։
-Պա՛պ, երևի ժամանակն ա, որ ես ձեզ ճիշտը ասեմ: Էդ կտրոնը իմն ա,-Հայկիկը այլևս չէր կարող լռել:
-Հա՞, տղե՛ս, որ քոնն ա, դու պիտի գնաս: Ճիշտ ա՝ ես մտածում էի՝ էս տան երիտասարդ զույգը կգնա, բայց որ ում կտրոնն ա, նա պիտի գնա, ուրեմն՝ դու գնա,-Սերինեն վրդովված էր:
-Անդաստիարա՛կ լակոտ,-Արամը ջղայնացած էր:
-Իմ օրերը հասել են, ես գնացական եմ: Ինչի՞ չեք մտածում, որ վերջին շանսս ա: Դուք դեռ ջահել եք, ձեր կյանքը ձեր դեմն ա, հլա էնքա՜ն տենց բաներ կլինեն,- Հայկ պապիկը փնթփնթում էր քթի տակ՝ փորձելով արդարացնել իր դիրքորոշումը:
StrangeLittleGirl
12.12.2012, 23:25
Հա, մի բան էլ, Ինգրիդ, էն սմայլիկե՞րն ինչի էիր շարել տենց բոլ-բոլ:
մոռացա ասել, ինձ դուր եկան նրանք :))
մոռացա ասել, ինձ դուր եկան նրանք :))
Դե, իրականում ավարտը տենց շոկային չէր պարզապես: Ես որ հաստատ էդ տեսքը չունեի :)
Չէ, Բյուր, եթե քո պատմվածքին բացահայտ հումորով չես մոտենում, վերջում սմայլիկներ նկարելը տեղին չի:
Իսկ Ինգրիդն արդյո՞ք անլուրջ ա վերաբերում իր գրածին :)
StrangeLittleGirl
12.12.2012, 23:31
Դե, իրականում ավարտը տենց շոկային չէր պարզապես: Ես որ հաստատ էդ տեսքը չունեի :)
Չէ, Բյուր, եթե քո պատմվածքին բացահայտ հումորով չես մոտենում, վերջում սմայլիկներ նկարելը տեղին չի:
Իսկ Ինգրիդն արդյո՞ք անլուրջ ա վերաբերում իր գրածին :)
աաաաա, ես էի հումորով մոտեցել աչքիս, դրա համար դզեց ինձ :D
Mephistopheles
13.12.2012, 00:00
Կարդացի…
հետաքրքիրն էն ա որ կարդալուց The Rolling Stones-ի baby you're out of time-ն էի լսում ու իսկապես Ինգրիդ ջան you're out of time… ժամանակն ու տարածությունդ լավ չես օգտագործել… դու նկարագրել ես մի բան և հարաբերություններ որոնք մենք արդեն գիտենք կես խոսքից ու մի տեսակ ժամանակ վատնել ա լինում էդ ամեն ինչը նորից գրելը, մանավանդ որ հետո չգիտեմ ինչ անեմ դրա հետ… մի անգամից երրորդ պլան ա մղվում ու դառնում ա ավելորդ… ախպոր մասին շատ բան չկա, բայց պարզվում ա գլխավոր հերոսն ախպերն էր որին դու տենց դաժանաբար պատժեցիր… որ չպատժեիր երևի ավելի հետաքրքիր կլիներ… ասենք բիձեն տոմսը հետ տար բայց սամալյոտը չպայթեր. ի՞նչ կլիներ. մարդը սաղ կյանքը ռիսկի չի գնացել ու էս "վերջին" հնարավորությունն ա ու ինքը ոնց որ միշտ դա էլ ա բաց թողնում, բայց էս անգամ կարա ախպորը մեղադրի, "շառը քցի ախպոր վրա"… ես կուզենայի իրան տեսնել էս կոնտեքստի մեջ… էս ամբողջ ղալմաղալը երկար տեքստն ու դիալոգները իրականում պարզունակ վերջաբանի համար… ոնց որ ժամացույցը քանդես հավաքես ու մի ահագին մասեր ավելորդ մնան ու չես իմանում հետներն ինչ անես… վերջաբանը տեքսի հետ չի առնչվում… կարայիր էս ամեն ինչը մի հատ մի էջանոց դիալոդով վերջացնեիր բիձու ու ախպոր միջև ու էս սաղ պատմվածքն էլ տեղավորեիր էդ դիալոգի մեջ առանց բան կորցնելու…
մարդիկ չեն սիրում երկար բաներ կարդալ… դարն ա էդպիսին որովհետև իրանք էդ նույն բանը կարան ավելի կարճ ու հեշտ ստանալ… տեխնոլոգիաները դա թույլ են տալիս ու ավելի էֆեկտիվ… բառերը պետք ա խնայողաբար օգտագործես որը նշանակում ա որ շատ պտի ուսումնասիրես ամեն ինչը որ կարողանաս բառի մեջ շատ բան դնել, բառդ խիտ լինի, բառի craft-ը որ բարդ լինի ավելի շատ բան տեղ կհասցնի ու ավելի ազդեցիկ կլինի…
մի բան կա որ էս տեքստը կարա "փրկի"… զարմանալիորեն դա կարա լինի վերջաբանը… ինչով որ վերջացնես ըստ դրա էլ մենք "հետ ենք դառնալու" ու վերարժեվորենք տեքստը ու միգուցե կերպարներին էլ վերագնահատենք, միգուցե տեղ գտնենք նրանց համար պատմվածքում… օրինակ սամալյոտը չի պայթում, կամ բիձեն գնում ա ու սամալյոտը պայթում ա… հազար ու մի բան կարաս մտածես… ու ըստ այդմ էլ կարար պատմվածքը վերարժևորվեր…
դու ըստ էության որևէ նոր բան չես հայտնաբերում քո ուսումնասիրության մեջ որ մեզ ստիպի կարդալ…
…բացի մի բանից…
"Հայկ պապիկը լայն ժպտում էր, կուրծքը ներքին ուրախությունից դողում էր"… իմ կարծիքով պատմվածքը կարելի էր սրա վրա կառուցել… սա շատ մարդկային անմարդկայնություն ա, գաղտնի թաքնված բոլորիս մեջ ու ինչ որ տեղ "արդարացված"՝ մեղքը քոնը չի… ուղղակի ախպոր զոհվելը համը հանեց… դու ընդեղ կիլոմետրերով տեքսեր ունեիր գրած մի բանն էլ երկու անգամ… դրանք որ delete անեիր ու փոխարենը մի երկու խոսքով նկարագրեիր բիձու ներքին հակասությունն իր "հաղթանակի" ու ողբերգության միջև… երբ որ բիձեն վերջում "հաղթում" ա էս ձևով, դա լրիվ ուրիշ ա…
էն մնացած բաները կարելի ա ուղղել… երբ գաղափարն ու քո ուսումնասիրությունները կան և յուրահատուկ են, տքստի տեխնոլոգիան կարելի ա հեշտությամբ ուղղել, էն ինչի մասին որ Բյուրն ու Գալաթեան են ասում… էն ժամանակ կիմանաս տեքստդ ոնց կառուցես… թե չէ սենց, քո կառուցած ստրուկտուրան մեզ պետք չի, կոմպոնենտներն իրանք իրանց համար են աշխատում ու գլխավոր գաղափարին support չեն անում… ոնց որ ֆունդամենտդ վերևի կառույցի հետ չբռնի…
"Հայկ պապիկը լայն ժպտում էր, կուրծքը ներքին ուրախությունից դողում էր"… իմ կարծիքով պատմվածքը կարելի էր սրա վրա կառուցել… սա շատ մարդկային անմարդկայնություն ա, գաղտնի թաքնված բոլորիս մեջ ու ինչ որ տեղ "արդարացված"՝ մեղքը քոնը չի…
Այ ամ սոու ըգրիինգ վիդ դիս :)
Էս ողջ պատմվածքից երևի ամենահիշված նախադասությունն ա ու միակը, որ ուրիշ շերտ ուներ:
Շնորհակալություն, հարգելի՛ Դայանա: Իսկ ինչը նկատի ունեք, "նախորդը դուր էր եկել" ասելով:
Ես հազար ներողություն, վերջին ստեղծագործություններից մեկի հետ շփոթեցի՝ մտածելով, թե հեղինակը դուք եք:
Հետո Հայկիկի /ի դեպ, էդ Հայկիկն էլ անբնական հնչեց, կյանքում չեմ լսել, որ էդ անունը տենց դարձնեն փաղաքշական/ անգլերեն բայ-բայը հեչ տեղին չէր: Չհավատացի, որ "արա"-ով ընկերոջ հետ խոսող տղեն վերջում ասեր՝ բայ-բայ: Ափլոուդն ու դաունլոուդն էլ առանձնապես հավատ չավելացրեցին:
Լիլ, շատերն են Հայկին փոքր ժամանակ Հայկիկ ասում, ոմանք, նույնիսկ մեծ ժամանակ :))
Լիլ, շատերն են Հայկին փոքր ժամանակ Հայկիկ ասում, ոմանք, նույնիսկ մեծ ժամանակ :))
Ուրեմն ես չեմ լսել :oy
Մեր ցեղում Հայկ չունենք իսկ իմ ճանաչած պուճուր Հայկերին Հայկո կամ Հայկուլիկ են ասել :))
Mephistopheles
13.12.2012, 01:02
Լիլ, շատերն են Հայկին փոքր ժամանակ Հայկիկ ասում, ոմանք, նույնիսկ մեծ ժամանակ :))
Սխալ են ասում, պտի Հայկո ասեն…
StrangeLittleGirl
13.12.2012, 01:03
Սխալ են ասում, պտի Հայկո ասեն…
ես կասեի՝ Հայկօ :))
Ժող, կներեք, էս կարծիքները, խորհուրդները որ կարդում եմ, հա սաղ ճիշտ եք ասում, բայց մի տեսակ արհեստ ոնց որ դառնա գրականությունը: Չգիտեմ, հա, երևի ճիշտ եք, բայց ես էդպիսի սովորովի գրականություն չեմ ուզում կարդալ, կարող ա` կարդացածս բոլոր լավ գրքերն էլ տենց են, սովորովի գրված են, բայց նույնիսկ եթե տենց ա, ինձ համար ավելի հետաքրքիր էր չիմանալը դրա մասին: Հա տառասխալները, շարահյուսական սխալ կառուցվածքները, տառադարձման կանոնները հասկանում եմ, բայց էն մնացածը մի տեսակ հետաքրքիր չի, որ խորհուրդ ա տրվում:
StrangeLittleGirl
13.12.2012, 01:42
Շին, ընդհանրապես հետդ համաձայն եմ, բայց կոնկրետ էս դեպքում՝ չէ: Երևի առանձի՞ն քննարկենք :))
Ժող, կներեք, էս կարծիքները, խորհուրդները որ կարդում եմ, հա սաղ ճիշտ եք ասում, բայց մի տեսակ արհեստ ոնց որ դառնա գրականությունը: Չգիտեմ, հա, երևի ճիշտ եք, բայց ես էդպիսի սովորովի գրականություն չեմ ուզում կարդալ, կարող ա` կարդացածս բոլոր լավ գրքերն էլ տենց են, սովորովի գրված են, բայց նույնիսկ եթե տենց ա, ինձ համար ավելի հետաքրքիր էր չիմանալը դրա մասին: Հա տառասխալները, շարահյուսական սխալ կառուցվածքները, տառադարձման կանոնները հասկանում եմ, բայց էն մնացածը մի տեսակ հետաքրքիր չի, որ խորհուրդ ա տրվում:
Շին, ինձ թվում ա դա էնքան խորհուրդ չի, որքան զգացողությունների կիսվել:
Օրինակ կոնկրետ Մեֆի վերլուծությունները ես շատ եմ սիրում:
Հա, տանում ա իրան մեկ-մեկ, բայց ինձ համար հավես ա էն, որ ինքը նենց դետալներ ա նկատում, որ ես կամ չէի նկատել, կամ եթե նկատել էի, չէի խորացել:
StrangeLittleGirl
13.12.2012, 01:45
Շին, ինձ թվում ա դա էնքան խորհուրդ չի, որքան զգացողությունների կիսվել:
Օրինակ կոնկրետ Մեֆի վերլուծությունները ես շատ եմ սիրում:
Հա, տանում ա իրան մեկ-մեկ, բայց ինձ համար հավես ա էն, որ ինքը նենց դետալներ ա նկատում, որ ես կամ չէի նկատել, կամ եթե նկատել էի, չէի խորացել:
Ըհը, Գալ, լավ ասեցիր: Օրինակ վերցնենք կողքի թեման՝ Քուչի տղերքը: Մեկը ես որևէ թերություն չնկատեցի, հավեսով կարդացի, բայց արի ու տես Մեֆը ու էլի ուրիշներ լիքը բաներ են նկատել: Ինձ թվում ա՝ դրանից գործն ավելի վատը չի դառնում: Ու ինձ թվում ա՝ որ կողմից էլ, ոնց էլ տաշես, մեկ ա միշտ էլ անելու բան լինելու ա:
Շին, ինձ թվում ա դա էնքան խորհուրդ չի, որքան զգացողությունների կիսվել:
Օրինակ կոնկրետ Մեֆի վերլուծությունները ես շատ եմ սիրում:
Հա, տանում ա իրան մեկ-մեկ, բայց ինձ համար հավես ա էն, որ ինքը նենց դետալներ ա նկատում, որ ես կամ չէի նկատել, կամ եթե նկատել էի, չէի խորացել:
Մեֆի վերլուծությունը չէ, գրառումները ես էլ եմ սիրում: Էն որ հարյուր տոկոսով հետը համաձայն էլ չեմ, հավեսով կարդում եմ: Ես էդպես չէի գրի, չէի կարող, չէի էլ ուզենա կարողանալ, էդ ես չեմ, էդ Մեֆն ա, ու դա հետաքրքիր ա: Որ թեմայում գրառող մեկը չլինի, ես ուզում էի Իմփրեշընին օրինակ բերեմ, դու Մեֆին նշեցիր: Իմփրեշընը մի բան գրի, ես իրավունք ունեմ չէ չհավանելու, իրավունք ունեմ ասելու, որ չհավանեցի, բայց գիտեմ, կամ գոնե ինձ թվում ա, որ ինքը էդպես գրել ա, ոչ թե որովհետև ինքը էդպես ա ճիշտ գտել, էդպես ա ամենաճիշտ ձևը, այլ որովհետև ինքը Իմփրեշընն ա, ու ինքը էդպես ա գրում: Վերջ` ասած իրան: Բայց քանի որ ես եմ, դեռ վերջ չի:)) Ախր, մի հատ ետ նայեք, կարդացեք թեման, ոնց որ էսպես դասավանդման մթնոլորտ լինի, ու Ինգրիդն էլ ոնց որ ընդունելիս լինի: Հենց էս պահին հիշեցի, որ ես էլ ունեմ էսպիսի խորհուրդ տվող ինքը գրառումներ ակումբում, ու ցավոք դա մեծագույն մեղքը չի, որ ես գործել եմ այս կյանքում: Մի խոսքով, սա էլ իմ զգացողությունն էր էս թեմայից: Ես էլ չեմ ճիշտ անում, ոնց որ ասեմ` էսպիսի գրառում արեք, ոչ թե էնպիսի:)
Հ. Գ. Չնայած, ոնց որ ուղղակի ծանր չի ընդունում կարծիքները, գուցե էդքան էլ չի համաձայնում: ԳԳործը հետո թարմ ուղեղով կկարդամ:
Մեֆի վերլուծությունը չէ, գրառումները ես էլ եմ սիրում: Էն որ հարյուր տոկոսով հետը համաձայն էլ չեմ, հավեսով կարդում եմ: Ես էդպես չէի գրի, չէի կարող, չէի էլ ուզենա կարողանալ, էդ ես չեմ, էդ Մեֆն ա, ու դա հետաքրքիր ա: Որ թեմայում գրառող մեկը չլինի, ես ուզում էի Իմփրեշընին օրինակ բերեմ, դու Մեֆին նշեցիր: Իմփրեշընը մի բան գրի, ես իրավունք ունեմ չէ չհավանելու, իրավունք ունեմ ասելու որ չհավանեցի, բայց գիտեմ, կամ գոնե ինձ թվում ա, որ ինքը էդպես գրել ա, ոչ թե որովհետև ինքը էդպես ա ճիշտ գտել, էդպես ա ամենաճիշտ ձևը, այլ որովհետև ինքը Իմփրեշընն ա, ու ինքը էդպես ա գրում: Վերջ` ասած իրան: Բայց քանի որ ես եմ, դեռ վերջ չի:)) Ախր, մի հատ ետ նայեք, կարդացեք թեման, ոնց որ էսպես դասավանդման մթնոլորտ լինի, ու Ինգրիդն էլ ոնց որ ընդունելիս լինի: Հենց էս պահին հիշեցի, որ ես էլ ունեմ էսպիսի խորհուրդ տվող ինքը գրառումներ ակումբում, ու ցավոք դա մեծագույն մեղքը չի, որ ես գործել եմ այս կյանքում: Մի խոսքով, սա էլ իմ զգացողությունն էր էս թեմայից: Ես էլ չեմ ճիշտ անում, ոնց որ ասեմ` էսպիսի գրառում արեք, ոչ թե էնպիսի:)
I hear you, ամերիկացիք կասեին, հասկանում եմ, Շին:
Բայց նայի, եթե դու չես ուզում խորհդի, կարծիքներով կիսվելու, թերություններ նկատելու ու ասելու, պատմվածքի քո vision-ը ներկայացնելու պահը լինի, մնում ա երկու բան:
Կամ՝ լռություն կամ մեջքին կեղծ թփթփոց:
Լռության դեպքում թեման շատ արագ գնում ա 20-րդ էջ ու շատ քիչ մարդ ա հասցնում կարդա:
Կեղծ գովասանքների դեպքում գրողը մտածում ա, որ ինքը լավն ա ու անսխալական ու հաջորդ՝ թերություներով լի պատմվածքն ա գրում՝ տենց էլ չիմանալով ընթերցողի կարծիքը: Տենց էլ՝ ոչինչ չվերցնելով ընթերցողից:
I hear you, ամերիկացիք կասեին, հասկանում եմ, Շին:
Բայց նայի, եթե դու չես ուզում խորհդի, կարծիքներով կիսվելու, թերություններ նկատելու ու ասելու, պատմվածքի քո vision-ը ներկայացնելու պահը լինի, մնում ա երկու բան:
Կամ՝ լռություն կամ մեջքին կեղծ թփթփոց:
Լռության դեպքում թեման շատ արագ գնում ա 20-րդ էջ ու շատ քիչ մարդ ա հասցնում կարդա:
Կեղծ գովասանքների դեպքում գրողը մտածում ա, որ ինքը լավն ա ու անսխալական ու հաջորդ՝ թերություներով լի պատմվածքն ա գրում՝ տենց էլ չիմանալով ընթերցողի կարծիքը: Տենց էլ՝ ոչինչ չվերցնելով ընթերցողից:
Դե էս վերջերս ես նախընտրում եմ ուղղակի ասել` հավանեցի, հաճույքով կարդացի, հավատացի կամ չհավատացի, ինձ դուր չեկավ: Միշտ չի, որ ստացվում ա, որովհետև դե իհարկե մտքիս մեջ վերլուծում եմ, ուզում եմ արտահայտվեմ, մեկ-մեկ էլ չեմ դիմանում, արտահայտվում եմ: Գործը դեռ չեմ կարդացել, հավանել-չհավալուս մասին չեմ կարող բան ասել, բայց խորհուրդներով գրող դառնալ չի լինի: Հույս ունեմ, որ Ինգրիդն ինքն իրենն ունի, ու էս ամենը ուղղակի կարդում ա, որովհետև Գալաթեայի խորհուրդներով չես կարող Գալաթեա դառնալ, որովհետև Գալաթեան ինչքան էլ խորհուրդ տա, ես չեմ զգալու էնպես, ոնց որ Գալաթեան, ու եթե փորձեմ իր պես գրել, ձևը գուցե ստանամ, բայց զգացմունքը չեմ ստանալու հաստատ: Իմ զգացմունքն էլ Գալաթեայի ձևի մեջ արդեն ինչ-որ անհասկանալի հերմաֆրոդիտ կդառնա:
Դե էս վերջերս ես նախընտրում եմ ուղղակի ասել` հավանեցի, հաճույքով կարդացի, հավատացի կամ չհավատացի, ինձ դուր չեկավ: Միշտ չի, որ ստացվում ա, որովհետև դե իհարկե մտքիս մեջ վերլուծում եմ, ուզում եմ արտահայտվեմ, մեկ-մեկ էլ չեմ դիմանում, արտահայտվում եմ: Գործը դեռ չեմ կարդացել, հավանել-չհավալուս մասին չեմ կարող բան ասել, բայց խորհուրդներով գրող դառնալ չի լինի: Հույս ունեմ, որ Ինգրիդն ինքն իրենն ունի, ու էս ամենը ուղղակի կարդում ա, որովհետև Գալաթեայի խորհուրդներով չես կարող Գալաթեա դառնալ, որովհետև Գալաթեան ինչքան էլ խորհուրդ տա, ես չեմ զգալու էնպես, ոնց որ Գալաթեան, ու եթե փորձեմ իր պես գրել, ձևը գուցե ստանամ, բայց զգացմունքը չեմ ստանալու հաստատ: Իմ զգացմունքն էլ Գալաթեայի ձևի մեջ արդեն ինչ-որ անհասկանալի հերմաֆրոդիտ կդառնա:
Էդ հաստատ, չեմ պատրաստվում վիճել:
Բնականաբար գրողն իրենը պետք է ունենա: Գալաթեայի կամ Պողոսի կարծիքը իր վրա պետք ա ազդի միայն էնքանով, որ ինքը իր մեջ կառուցած պատկերը տարբեր ապակիների միջով նայի: Պողոսի ապակին կարա իր պատկերի որոշ մասերն ավելի սիրուն, հստակ ու պայծառ ցույց տա: Մարտիրոսի ապակին կարա ավելորդ դետալներն ավելի նկատելի դարձնի: Իսկ Կիրակոսինն ընդհանրապես բան ցույց չտա:
Կարևորը, որ նա իր պատկերն արդեն ունի:
Թե ինքը էդ ապակիները այսուհետ կգործածի թե չէ իր մյուս պատկերներում, լրիվ իր գործն ա:
Mephistopheles
13.12.2012, 07:20
Շին ջան, իմ կարծիքով դու հիմնովին սխալ ես ասում… մենք պետք ա քննադատենք անխնա ու առաջարկություններ անենք… քննարկման իմաստն ա դա… բա ի՞նչ ա եկել ենք իրար ջան ասենք ջան լսե՞նք… չես կարծու՞մ որ ազնիվ չի մի բան մտածել, բայց ուրիշ բան ասել ոնց որ Գալաթեան նշեց… եթե մարդն իր ստեղծագործությունը դրել ա ընդհանուր ֆորումում ու անկնկալում ա քննարկումներ, ապա մենք իրան անպատված կլինենք որ չասենք այն ինչ մտածում ենք (մի քիչ չափազանցնում եմ)… ուրիշ խոսքով ասած եթե ես մեր դպրոցում իմ պրոյեկտը ներկայացնեի ու ինձ քո ասածի պես քննադատեին, ես կբողոքեի որ եկել եմ սովորելու ու ինձ իմ փողի դիմաց համապատասխան կրթություն չեն տալիս…
Ինչ վերաբերվում ա խորհուրդներին, ապա դրանք մեկը մեկին անելու համար չեն, դրանք ալտերնատիվ տեսակետներ են որոնք Ինգրիդի համար կարող են նոր հնարավորություններ առաջացնել… էդ գաղառարները կատարելու կամ սովորեցնելու համար չեն, այլ թարմ տեսանկյուններ են որի կարիքը ամեն մարդ ունի… ստեղ ինքնության հարց չկա, անգամ եթե որոշի մեր նշած տարբերակներից մեկը փորձել… ուսման պրոցեսը երբեք չի դադարում, միայն ձևն ա փոխում…
… իսկ Ինգրիդը ուժեղ աղջիկ ա… ինքը շատ էլ ճիշտ ա հասկանում ու ընկալում էս ամենը… մեր աղջիկներին դու մի աչքով մի նայի, իրանք մեզնից ուժեղ են ու ինչ որ տեղ նաև ավելի խոհեմ քան մենք ենք…
Հա, մի բան էլ, Ինգրիդ, էն սմայլիկե՞րն ինչի էիր շարել տենց բոլ-բոլ:
Սմայլիկները վերջում զարմանքի համար էին, ոնց ասենք Գոգոլի "Ռեվիզոր"ի համր տեսարանը: ))))
Իսկ Խենթի պահով չհասկացա, թե ինչ նկատի ունեիր, Գալաթեա ջան:
Ingrid, իհարկե, կարելի ա ինչ-որ բաներ իրականությունից վերցնել, ու երբ դիտողություն ա արվում, իրականությունը մեջ գցել, բայց եթե ընթերցողի աչքը ծակում ա, ուրեմն մի բան կա: Ես մի օրինակ բերեմ: Իմ գործերից մեկում սենց արտահայտություն կար. «Լավ չեմ, երևի հոգեթերապևտի դիմեմ»: Երբ վորքշոփի ժամանակ կարդացին ժողովուրդը, ասեցին՝ կեղծ ա էդ նախադասությունը, հանի: Դե ես իրանց ասեցի, որ ամբողջ գործի մեջ մենակ էդ դրվագն էր իրականությունից քոփի-փեյսթ արած, բայց փաստորեն գեղարվեստական տեքստում չէր նայվում:
Նույն էդ Ֆինլանդիայի պահն էլ: Տես, դու դնում, սենց բացատրում ես, բայց պատմվածքի մեջ չես հասունացրել Ֆինլանդիայի նկատմամբ տենց սեր, որ ընթերցողը հավատա քեզ: Ավելի լավ կլիներ՝ էդ անիմաստ երկխոսությունների փոխարեն որևէ կերպ հիմնավորել Ֆինլանդիայի նկատմամբ սերը:
Բյուր ջան, իրականում շնորհակալ եմ գործնական խորհուրդների համար: Ինքս էլ հաճախ եմ տեսնում, որ այն, ինչ իրականության մեջ բնական է, չի կարող բնական լինել գրականության մեջ. կա գրական իրականություն, բնականություն, որին պետք է համապատասխանեցնել: Կփորձեմ այդ ուղղությամբ էլ աշխատել: Երկխոսությունները ավելի կքչացնեմ, իսկ եթե դրա փոխարեն հեղիանկը ավելի շատ իրենց ներկայացնի, դա նորմալ կդիտվի՞: Ուղղակի ես փոքրուց չեմ սիրել նկարագրություններ կարդալ, միշտ թռնում էի , հասնում երկխոսություններին, բայց համաձայն եմ, որ եթե երկխոսություններն էլ շատ են լինում, ուզւոմ ես դրանք էլ արագ վերջանան, որ մի այլ օազիսի հասնես:
StrangeLittleGirl
13.12.2012, 13:42
Բյուր ջան, իրականում շնորհակալ եմ գործնական խորհուրդների համար: Ինքս էլ հաճախ եմ տեսնում, որ այն, ինչ իրականության մեջ բնական է, չի կարող բնական լինել գրականության մեջ. կա գրական իրականություն, բնականություն, որին պետք է համապատասխանեցնել: Կփորձեմ այդ ուղղությամբ էլ աշխատել: Երկխոսությունները ավելի կքչացնեմ, իսկ եթե դրա փոխարեն հեղիանկը ավելի շատ իրենց ներկայացնի, դա նորմալ կդիտվի՞: Ուղղակի ես փոքրուց չեմ սիրել նկարագրություններ կարդալ, միշտ թռնում էի , հասնում երկխոսություններին, բայց համաձայն եմ, որ եթե երկխոսություններն էլ շատ են լինում, ուզւոմ ես դրանք էլ արագ վերջանան, որ մի այլ օազիսի հասնես:
Ամբողջ հարցն էն ա, որ իմ կարծիքով, երկխոսությունները պետք ա հանել, ոչ թե ինչ-որ բանով փոխարինել: Աշխատիր քիչ բառերով շատ բան ասել, ոչ թե հակառակը ;)
Ingrid ջան, համաձայնելով Գալաթեայի ու Բյուրի դիտողություններին՝ մի երկու բան էլ ես ավելացնեմ։
Ուրեմն ուրիշի ուղղակի խոսքին հաջորդող հեղինակի խոսքը շատ դեպքերում մի տեսակ արհեստական ա ու ավելորդ, քանի որ մեջբերված խոսքին նոր ինֆորմացիա չի ավելացնում, կարծես ընդամենը չհասկացողների համար բացատրելիս լինես։ Օրինակ, թավատառով նշածս հատվածները, կարծում եմ, ավելորդ են ու ջնջման ենթակա։ Առաջին երեքի դեպքում դեռ մի կերպ կուտվեին, եթե ուրիշի ուղղակի խոսքից առաջ լինեին, բայց էսպես լրիվ ավելորդ են։
Ուլուանա ջան, շատ շնորհակալություն տեքստիս անդրադառնալու համար: Շատ հետաքրքիր դիտողություն եք արել: Ասեմ, որ երբ գրելուց հետո կարդացի մի անգամ, ինձ թվաց, թե այդ տեղերում ընթերցողը չի հասկանա, թե ովէ խոսողը ու ավելացրի այդ "բացատրականները", բայց ինչպես ասում են, պետք չէ ընթերցողին շատ թերագնահատել: Կարծում եմ, որ մշակման համար բավական լավ խորհուրդներ տվեցիք:
Դե, իրականում ավարտը տենց շոկային չէր պարզապես: Ես որ հաստատ էդ տեսքը չունեի :)
Չէ, Բյուր, եթե քո պատմվածքին բացահայտ հումորով չես մոտենում, վերջում սմայլիկներ նկարելը տեղին չի:
Իսկ Ինգրիդն արդյո՞ք անլուրջ ա վերաբերում իր գրածին :)
Հումրոով մոտեցում հաստատ կա, Գալաթեա ջան: Հերոսը ինձ համար պապաիկն է, ով ինքը հումորով մարդ է, ու պատմվածքի մեջ էլ հումորի տարրը կա:ՃՃ
Կարդացի…
հետաքրքիրն էն ա որ կարդալուց The Rolling Stones-ի baby you're out of time-ն էի լսում ու իսկապես Ինգրիդ ջան you're out of time… ժամանակն ու տարածությունդ լավ չես օգտագործել… դու նկարագրել ես մի բան և հարաբերություններ որոնք մենք արդեն գիտենք կես խոսքից ու մի տեսակ ժամանակ վատնել ա լինում էդ ամեն ինչը նորից գրելը, մանավանդ որ հետո չգիտեմ ինչ անեմ դրա հետ… մի անգամից երրորդ պլան ա մղվում ու դառնում ա ավելորդ… ախպոր մասին շատ բան չկա, բայց պարզվում ա գլխավոր հերոսն ախպերն էր որին դու տենց դաժանաբար պատժեցիր… որ չպատժեիր երևի ավելի հետաքրքիր կլիներ… ասենք բիձեն տոմսը հետ տար բայց սամալյոտը չպայթեր. ի՞նչ կլիներ. մարդը սաղ կյանքը ռիսկի չի գնացել ու էս "վերջին" հնարավորությունն ա ու ինքը ոնց որ միշտ դա էլ ա բաց թողնում, բայց էս անգամ կարա ախպորը մեղադրի, "շառը քցի ախպոր վրա"… ես կուզենայի իրան տեսնել էս կոնտեքստի մեջ… էս ամբողջ ղալմաղալը երկար տեքստն ու դիալոգները իրականում պարզունակ վերջաբանի համար… ոնց որ ժամացույցը քանդես հավաքես ու մի ահագին մասեր ավելորդ մնան ու չես իմանում հետներն ինչ անես… վերջաբանը տեքսի հետ չի առնչվում… կարայիր էս ամեն ինչը մի հատ մի էջանոց դիալոդով վերջացնեիր բիձու ու ախպոր միջև ու էս սաղ պատմվածքն էլ տեղավորեիր էդ դիալոգի մեջ առանց բան կորցնելու…
մարդիկ չեն սիրում երկար բաներ կարդալ… դարն ա էդպիսին որովհետև իրանք էդ նույն բանը կարան ավելի կարճ ու հեշտ ստանալ… տեխնոլոգիաները դա թույլ են տալիս ու ավելի էֆեկտիվ… բառերը պետք ա խնայողաբար օգտագործես որը նշանակում ա որ շատ պտի ուսումնասիրես ամեն ինչը որ կարողանաս բառի մեջ շատ բան դնել, բառդ խիտ լինի, բառի craft-ը որ բարդ լինի ավելի շատ բան տեղ կհասցնի ու ավելի ազդեցիկ կլինի…
մի բան կա որ էս տեքստը կարա "փրկի"… զարմանալիորեն դա կարա լինի վերջաբանը… ինչով որ վերջացնես ըստ դրա էլ մենք "հետ ենք դառնալու" ու վերարժեվորենք տեքստը ու միգուցե կերպարներին էլ վերագնահատենք, միգուցե տեղ գտնենք նրանց համար պատմվածքում… օրինակ սամալյոտը չի պայթում, կամ բիձեն գնում ա ու սամալյոտը պայթում ա… հազար ու մի բան կարաս մտածես… ու ըստ այդմ էլ կարար պատմվածքը վերարժևորվեր…
դու ըստ էության որևէ նոր բան չես հայտնաբերում քո ուսումնասիրության մեջ որ մեզ ստիպի կարդալ…
…բացի մի բանից…
"Հայկ պապիկը լայն ժպտում էր, կուրծքը ներքին ուրախությունից դողում էր"… իմ կարծիքով պատմվածքը կարելի էր սրա վրա կառուցել… սա շատ մարդկային անմարդկայնություն ա, գաղտնի թաքնված բոլորիս մեջ ու ինչ որ տեղ "արդարացված"՝ մեղքը քոնը չի… ուղղակի ախպոր զոհվելը համը հանեց… դու ընդեղ կիլոմետրերով տեքսեր ունեիր գրած մի բանն էլ երկու անգամ… դրանք որ delete անեիր ու փոխարենը մի երկու խոսքով նկարագրեիր բիձու ներքին հակասությունն իր "հաղթանակի" ու ողբերգության միջև… երբ որ բիձեն վերջում "հաղթում" ա էս ձևով, դա լրիվ ուրիշ ա…
էն մնացած բաները կարելի ա ուղղել… երբ գաղափարն ու քո ուսումնասիրությունները կան և յուրահատուկ են, տքստի տեխնոլոգիան կարելի ա հեշտությամբ ուղղել, էն ինչի մասին որ Բյուրն ու Գալաթեան են ասում… էն ժամանակ կիմանաս տեքստդ ոնց կառուցես… թե չէ սենց, քո կառուցած ստրուկտուրան մեզ պետք չի, կոմպոնենտներն իրանք իրանց համար են աշխատում ու գլխավոր գաղափարին support չեն անում… ոնց որ ֆունդամենտդ վերևի կառույցի հետ չբռնի…
Մեֆ ջան, ինչքան հասցրել եմ ծանոթանալ քո մեկնաաբնություններին, գնահատում եմ շատ: Սրանից հետևույթւոն, որ պատմվածքս փրկելու համար ոչ թե պետք է մշակել, այլ նորը գրել: ))))
Շինարար ջան, իհարկե, քո ասածի մեջ ճշմարտություն կա, եթե ուրիշների խորհուրդները կցելով պիտի ստեղծագործողը գրի, դա արդեն հավաքածու է դառնում, որը պարզ է, ոչ մի արժեք չի ունենա: Եթե մարդը գրում է ու ներկայացնում հանրության դատին արդեն գոնե իր համար կայացած գործ, ապա հնչած դիտողությունները նա գրեթե չի օգտագործի այդ գործի մեջ, այլ հետագայում գրվելիք գործերում ավելի ուշադիր կլինի: Ասեմ, որ ինձնից էլ օրական շատ տարբեր մարդիկ իրենց գրածների մաիսն խորհուրդներ են հարցնում ու լինում են դեպքեր, երբ ես ուղղակի ասում եմ, որ հաջորդը գրելիս այսինչ բաների վրա ուշադիր եղեք: Իմ այս պատմվածքը ես դեռ վերջնական չէի մշակել, ինչի մասին գրել եմ հենց սկզբից, ուղղակի գնահատելով ակումբցիների գրական ճաշակը՝ մտածեցի, որ կարող են ինձ այնպիսի գործնական խորհուրդներ տան, որ գուցե վերջնական մշակման ժամանակ իմ մտքով չանցնի կամ թերագնահատեմ ընթերցողին և այլն: Իրականում այդպսիս գործնական խորհուրդներ ստացա, ինչի համար շնորհակալ եմ: Իսկ հնչած կարծիքներից , պարզ է, որ բոլորը չեն ընդունվում, արդյուքնում հակասական բան կստացվեր, ուղղակի կա նաև լսելու էթիկա, ու եթե մարդը կարդացել է քո գործը ու որոշել է արտահայտվել, ապա արդեն դա մեծ բան է, ու դու գոնե պիտի շնորհակալ լինես:
Սմայլիկները վերջում զարմանքի համար էին, ոնց ասենք Գոգոլի "Ռեվիզոր"ի համր տեսարանը: ))))
Իսկ Խենթի պահով չհասկացա, թե ինչ նկատի ունեիր, Գալաթեա ջան:
Ինգրիդ ջան, կատակ էր :)
Մրցույթի Խենթը շեշտով էր գրված, եթե հիշում ես ու հեղինակը, Թաբուլե-ի կարգի մի բան էր, բացատրեց, որ Խենթն իրեն ներկայացնելուց շեշտադրել ա:
Ու քանի որ բումը բացականչական բառ ա, շեշտ ա պահանջում, անկախ ինձնից դա հիշեցի :)
Ինգրիդ ջան, կատակ էր :)
Մրցույթի Խենթը շեշտով էր գրված, եթե հիշում ես ու հեղինակը, Թաբուլե-ի կարգի մի բան էր, բացատրեց, որ Խենթն իրեն ներկայացնելուց շեշտադրել ա:
Ու քանի որ բումը բացականչական բառ ա, շեշտ ա պահանջում, անկախ ինձնից դա հիշեցի :)
Պարզ է: ))))
Թաբուլե-ի կարգի մի բան էր,,,:D
ԹԱՎՐԵ
Խե՛նթ
Թաբուլե-ի կարգի մի բան էր,,,:D
ԹԱՎՐԵ
Խե՛նթ
Իրոք, :D
Mephistopheles
14.12.2012, 23:33
Մեֆ ջան, ինչքան հասցրել եմ ծանոթանալ քո մեկնաաբնություններին, գնահատում եմ շատ: Սրանից հետևույթւոն, որ պատմվածքս փրկելու համար ոչ թե պետք է մշակել, այլ նորը գրել: ))))
իմ կարծիքով սխալ ես ասում Ինգրիդ… սխալ հետևություն ես արել… իմ կարծիքով կարելի ա վրան դեռ աշխատել ուղղակի դու պետք ա երևի պատմվածք գրելու տրադիցիոն մոտեցումից հրաժարվես… կարծիք ա…
… դու արդեն ունես կերպարներ իրադարձություն ու կարաս փորձես մի քանի վարյանտ… էսքիզների պես… ըստ վերջաբանի հետ գնաս ու տեսնես կերպարներիդ ու իրադարձություններիդ մեջ ինչ փոփոխություն կարելի ա մտցնել… որ կերպարը կարա գա, առաջին պլան որը գնա երկրորդ պլան… կարաս մի քանի վարյանտ ունենաս… դու ունես կերպարներ որոնց կարաս դնես որոշակի վերջաբանի մեջ ու հետևես թե նրանք ոնց են իրենց պահում, քանի որ դրանք արդեն ինքնուրույն մարդիկ են… միգուցե դրսևորեն էնպիսի հատկություններ որոնք դու չես տեսել…
քո էն նախադասությունը լավն էր ու եթե անգամ մի լավ նախադասություն ունես գրված նշանակում ա իզուր չես գրել… ուղղակի կարաս ելակետը դա ընդունես… դա ավելի շատ բան ա ասում քո կերպարի մասին քան բոլոր նկարագրություններդ…
իմ կարծիքով սխալ ես ասում Ինգրիդ… սխալ հետևություն ես արել… իմ կարծիքով կարելի ա վրան դեռ աշխատել ուղղակի դու պետք ա երևի պատմվածք գրելու տրադիցիոն մոտեցումից հրաժարվես… կարծիք ա…
… դու արդեն ունես կերպարներ իրադարձություն ու կարաս փորձես մի քանի վարյանտ… էսքիզների պես… ըստ վերջաբանի հետ գնաս ու տեսնես կերպարներիդ ու իրադարձություններիդ մեջ ինչ փոփոխություն կարելի ա մտցնել… որ կերպարը կարա գա, առաջին պլան որը գնա երկրորդ պլան… կարաս մի քանի վարյանտ ունենաս… դու ունես կերպարներ որոնց կարաս դնես որոշակի վերջաբանի մեջ ու հետևես թե նրանք ոնց են իրենց պահում, քանի որ դրանք արդեն ինքնուրույն մարդիկ են… միգուցե դրսևորեն էնպիսի հատկություններ որոնք դու չես տեսել…
քո էն նախադասությունը լավն էր ու եթե անգամ մի լավ նախադասություն ունես գրված նշանակում ա իզուր չես գրել… ուղղակի կարաս ելակետը դա ընդունես… դա ավելի շատ բան ա ասում քո կերպարի մասին քան բոլոր նկարագրություններդ…
Մեֆ ջան, ես ժպիտով էի այն ասել, ուղղակի ինձ թվացել էր, թե ըստ քեզ պատմվածքիս վիճակն ավելի վատ է, բայց այն, որ դու համարում ես, թե արդեն ես ստացված կերպարներ ունեմ ու թեկուզ մի ստացված նախադասություն, ապա դա էլ մեծ բան է: Շնորհակալ եմ: Խոստանում եմ անպայման աշխատել այս պատմվածքի վրա և մշակված տարբերակը ներկայացնել ձեր դատին (հիմա մի քիչ տոնական տրամադրություն եմ ինձ ներշնչել, տոներն անցնեն, ու ես նորից գրականության մեջ եմ թաղվելու ):
Սթիվեն Քինգի On Writing-ից.
“When you write a story, you’re telling yourself the story,”
he said. “When you rewrite, your main job is taking out all
the things that are not the story.”
Write with the door closed,
rewrite with the door open.