Գավառի մանկատան նախկին սաները ունեն բնակարաններ` խոնավ, նեղվածք, բայց սեփական. մնում է լուծել հասարակությանն ինտեգրվելու խնդիրը
Էջմիածնի ծայրամասում է գտնվում Չարենցի 6-ի առաջին հայացքից սովորական հինգ հարկանի բնակելի շենքը, սակայն միայն առաջին հայացքից, քանզի երբ փնտրում էինք 50-60-րդ բնակարանները վերջին մուտքում, պարզվեց, որ դրանք ամենևին էլ մուտքում չեն տեղակայված: Շենքի առաջին հարկում խորհրդային տարինրին եղել են պահեստներ, սակայն երկու տարի առաջ այդ պահեստները հապշտապ վերափոխվել են մեկ սենյականոց 11 բնակարանների. 2009թ-ից այստեղ են բնակվում մանկատան շրջանավարտները:
Այն, որ մանկատան նախկին սաներին «Պետական աջակցություն ՀՀ մանկական խնամակալական կազմակերպությունների շրջանավարտներին» ծրագրի շրջանակում տրամադրվող բնակարանները, մեղմ ասած, ապրելու պիտանի չեն` խոնավ է, նկուղում է կամ, հակառակը` տանիքի տակ, տարրական հարմարություններից զուրկ և այլն, գրվել ու ասվել է բազմաթիվ անգամներ, այդ թվում նաև պետական մակարդակով: Հիշեցնենք, որ , օրինակ, ՀՀ Վերահսկիչ պալատը հատուկ ուսումնասիրությունից հետո ընդգծել էր, որ ծրագրով ձեռք բերված և շահառուներին տրամադրված բնակարանների փաստացի վիճակն ու կնքված պայմանագրերով առաջադրված պայմանների համեմատական վերլուծությունն արձանագրել է մի շարք անհամապատասխանություններ և շեղումներ: Բայց ինչպես տեսանք, դրանից ոչինչ իրականում չի փոխվում:
Մեր այցելած շենքի առաջին հարկում տեղակայված բնակարանները խոնավ էին ու զրկված անգամ արևի լույսից, քանզի դրանցում ընդամենը մեկ պատուհան կար: Բացի այս, ինչպես մեզ պատմեցին շահառուները` Գավառի մանկատան նախկին սաներ Ժաննա Վարդանյանը, Դմիտրի Զուևը, Արթուր Ղասաբյանի կինը և մյուսները, պետության տրամադրած բնակարաններում էլեկտրական լարերը փոխելու ենթակա են, քանի որ ալյումինից են, իսկ դա նշանակում է, որ հզոր էլեկտրասարք միացնելու դեպքում հավանականություն կա, որ կմնան առանց էլեկտրաէներգիայի.
«Գեյզեր էլ չենք կարողանում տեղադրել դրա պատճառով, բայց դե բոլոր բնակարաններում գրեթե փոքր երեխա կա… Ստիպված պետք է ինքներս մեր հաշվին փոխենք էլեկտրալարերը»,- Panorama.am-ին ասաց տիկին Ժաննան:
Սակայն ոչ բոլորն են ունակ վերանորոգման անգամ ամենաչնչին հարցը լուծել, քանզի աշխատանք գտնելը, ինչպես իրենք են ասում, իրենց կարգավիճակի անձանց համար շատ դժվար է` նույն Ժաննան քանի տարի է չի կարողանում աշխատանք գտնել: Մի քանի տարի առաջ, ճիշտ է, որոշել էր խնամատար դառնալ ու մանկատնից երեխա վերցնել, սակայն նրան ասացին, որ ծրագիրը սառեցվել է:
«Ես ինքս այնտեղից եմ, գիտեմ ինչ է ընտանիքը մանկատան երեխայի համար: Բացի այս էլ լսել էի, որ պետությունը նաև վարձատրում է և դրանով կլուծվեր նաև իմ աշխատանք փնտրելու հարցը, սակայն չստացվեց»:
Իսկ ահա նրա հարևանը`Դ.Զուևը, ևս բնակարանը ստացել է երկու տարի առաջ ու հիմա ապրում է հարազատ քրոջ հետ` դարձյալ մանկատան շրջանավարտի, որը դեռևս սպասում է, թե ե՞րբ իր հերթը կհասնի: Դմիտրին դարձյալ Գավառի մանկատան շրջանավարտ է, ընդ որում ինչպես և Ժաննան ու մյուսները, նրանք դուրս են գրվել մանկատնից 90-ականներին և տարիներ շարունակ ապրել ուր որ պատահի, մինչև հանգրվանել են թեկուզ խոնավ, բայց իրենց տանը:
«Մինչև տուն ստանալս ապրել եմ որտեղ պատահի, քնել պադվալներում, մեքենաներում, բենզալցակայաններում…ու հիմա, այդքանից հետո, բնական է, որ գոհ եմ» ,- պատմեց նա:
Դմիտրին նշեց նաև, որ անգամ աշխատանք ունի` Էջմիածնի քաղաքապետարանի կոմունալ բաժնում է աշխատում, այնպես որ բնակարանի հետ կապված որոշակի խնդիրներից չի ուզում դժգոհել` անցյալն ավելի դառն է եղել.
«Բայց, օրինակ, մեր երեխեքին րևանի 16-րդ թաղամասում են տուն տվել, այ դա խայտառակություն ա` խոնավ, համարյա նկուղային հարկա, առնետներով լի, կաթումա, արևի լույս ընդհանրապես չկա….ահավոր ա էնտեղ»,- նաև տեղեկացրեց նա:
Ի դեպ, գրեթե բոլորը իրենց պատմությունը ներկայացնելիս, ընդգծում էին, որ 16-րդ թաղամասի բնակարանների համեմատ իրենցը թագավորական պալատներ են, թեպետ, հասկանալի է, պալատների նշույլ անգամ մենք չտեսանք:
Ինչևէ, Դմիտրին չի բողոքում իր բնակարանից, փոխարենը բողոքեց նրանից, որ իրենց` մանկատան սաներին, միշտ հեռու են պահում հասարակությունից:
«Շատ կարելի է լսել, թե մանկատան երեխաները պիտի ինտեգրվեն հասարակություն, նրանք էլ մեր նման են և այլն, և այլն, բայց փաստացի անում են հակառակը»,- ու բացատրեց` մատնանշելով այն հանգամանքին, որ բնակարանները թեկուզ Չարենցի 6-րդ շենքում են, բայց մյուս կողմից էլ շենքից տարանջատված, քանզի մուտքերը բակի կողմից են հարմարեցված:
«Նույնիսկ շքամուտքից չեն սարքել մեր մուտքերը, կարծես մեզ էլի առանձնացնում են բոլորից ու դրանով ևս հիշեցնում, որ մենք մանկատնից ենք»,- նեղսրտած ընդգծեց Ա.Ղասաբյանի կինը:
Վերջինիս ամուսինը, նախքան այս բնակարան ստանալը, ևս Դմիտրիի ճակատագիրն է ունեցել` քնել է որտեղ պատահի ու հիմա դրա պատճառով առողջությունն է քայքայված, մեջքի ուեղ ցավեր ունի, բայց բժշկի դիմել չի կարող` ֆինանսական նման միջոցներ չկան, բալիկ էլ նույն այդ ֆինանսների պակասից ելնելով դեռ չեն ունենում:
Մինչդեռ, հիշեցնենք, ՀՀ Կառավարության 04.04.2004թ-ի թիվ 318-Ն «Պետության կողմից երաշխավորված անվճար բժշկական օգնության և սպասարկման մասին» որոշմամբ առանց ծնողական խնբամքի մնացած երեխաների ու նրանց թվին պատկանող անձինք, ինչպես նաև մանկատներում ու ծերանոցներում խնամվողները դասվում են պետության կողմից երաշխավորված անվճար բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալու իրավունք ունեցող բնակչության սոցիալապես անապահով և հատուկ խմբերի ցանկում: Բայց սրա մասին մեր զրուցակիցները նույնիսկ չէին էլ նշել, այնպես որ տարիներ շարունակ հիվանդությունները կուտակել ու խորացրել էին, քանզի բժշկի գնալու փող չեն ունեցել:
Բայց կյանքը շարունակվում է: Գավառի մանկատան նախկին սաներն այսօր սպասում են, թե ե՞րբ վերջապես պետությունն իր խոստումը կկատարի ու կգազաֆիկացնի իրենց բնակարանները, քանզի նույն այդ ինտեգրման սկզբունքի գաղափարախոսությունից ելնելով` շենքը վաղուց գազ ունի, միայն իրենք են, որ սպասում են: Դ.Զուևը նշեց, որ ամեն անգամ, երբ գազաֆիկացման հարցը բարձրացնում են, նրանց ասում են, թե գումարը փոխանցվել է «Հայռուսգազարդ»-ին և դեռևս փետրվարին գազաֆիկացումը պետք է ավարտին հասցված լիներ, սակայն արդեն հունիս է ու «ձեն-ձուն» չկա:
Ի դեպ, Էջմիածնի քաղաքապետն էլ իր կողմից խոտսացել է բոլոր բնակարաններին գազի վառարաններ նվիրել, ու հիմա մեր հերոսները սպասում են, թե ե՞րբ «Հայռուսգազարդ»-ը կսկսի գործընթացը (եթե, իհարկե, գումարը իսկապես հասել է հասցեատիրոջը), որ գոնե այս ձմեռ մի փոքր խոնավությունը կարողանան կոտրել ու մանուկներին զերծ պահել հիվանդանալուց:
Էջանիշներ