Տեխ. աշխարհում վերջին փոփոխությունները ստիպում են էս թեմայի մասին ավելի խորությամբ մտածել. ո՞րն ա աշխատանքի նպատակը, ի՞նչ դրսևորումներ կարա ունենա ու արդյոք դասական կորպորատիվ աշխատանքը լավագույն ձևն ա աշխատանքի։
Ռոլլո Մեյի «Տագնապի նշանակությունը» /The meaning of anxiety/ գրքի մեջ տագնապի պատճառներից նշում ա նաև աշխատանքի բովանդակության փոփոխությունը անցյալ ժամանակաշրջանների հետ համեմատած, իհարկե շատ հպանցիկ ա անդրառանում թեմային։ Բացի ֆիզիկական կարիքների համար միջոցներ հայթայթելուց, շխատանքը նաև մեզ համար արտաքին աշխարհի հետ փոխհամագործակցելու ձև ա, ինչու չէ նաև ինքնառեալիզացիայի։ Ռ. Մեյը զուգահեռներ ա տանում, թե ոնց էր աշխատանքը ընկալվում Ռենեսանսից առաջ ու կապիտալիզմի ժամանակ։ Ասում ա, որ Ռենեսանսի ժամանակահատվածում աշխատանքը կոլեկտիվ ու սոցիալական գործընթացից վերածվեց ինքնառեալիզացիայի ձգտման ու ընդգծվեց կապիտալիզմի ժամանակ, որից բխում են.
- մարդու հաջողությունը չափվում ա նրանով, թե կոլեկտիվից դուրս ինչ հաջողության ա մարդը հասել, այսինքն միայնակ ու խմբից դուրս ինչ տաղանդի ա տիրապետում
- քանի որ հաջողությունը չափվում ա միայն անհատի հաջողությամբ, ենթադրում ա մրցակցություն մյուս մարդկանց հետ։ Մեկի հաջողությունը կախված ա մյուսի ավելի քիչ հաջողակ լինելուց
- առաջին երկու կետերից բխում ա մարդու իզոլացիան, քանի որ կողքի մարդիկ արդեն մրցակիցներ են, ոչ թե համագործակիցներ
Անընդհատ մրցող մարդու համար «գոյությունը» սկսում ա անընդհատ վտանգի տակ լինել, մարդը որպեսզի ավելի անվտանգ իրան զգա, աշխատանքի միջոցով սկսում ա ձգտել հեղինակության, իշխանության ու փողի։ Մարդու կյանքը ու առաջնահերությունները սկսում են պտտվել դրա շուրջ, հույսով, որ մի օր կապացուցի, որ անարժեք չի ու գոյության իրավունք ունի։
Ռոլլո Մեյի դիտարկումները կարան շեղված լինեն դեպի ամերիկյան իրականություն ու ընդհանրապես շատ նեղ, աղոտ պատկերացում ա տալիս խնդրի ու հարցի շուրջ։ Ընդհանրապես ըստ իմ դիտարկումների ԱՄՆ-ում թրենդային ա ժամանակից շուտ թոշակի գնալու գաղափարը. մարդիկ ինտենսիվ աշխատում են մի քանի տարի, որ հետո չաշխատեն կամ գուցե զբաղվեն իրենց ուզածով։ Ընդհանրապես թվում ա թե աշխատանքի հանդեպ վերաբերմունքները Եվրոպայում ու Ամերիկայում շատ տարբեր են նպատակի ու բուն անելու տեսանկյունից էլ։
Վերջերս Գորիս գնալիս, քանի որ էս թեմաներն էին գլխիս մեջ սկսեցի նկատել, որ տեղի երիտասարդությանը առանձնապես չի հուզում, թե իրենք ինչ կանեն, այսինքն աշխատանքը միայն փող աշխատելու միջոց ա։ Իհարկե կարելի ա հակադրվել, թե գործազրկության բարձր մակարդակից ա, բայց փոքր տարիքում էլ ես չեմ հիշում, թե Գորիսում մարդիկ լրջորեն մտածեին, թե իրենք ինչով են ուզում զբաղվել ու ինչ են սիրում։ Անլուրջ ու ծիծաղ հետևող հարցից, թե «մեծանաս ինչ ես դառնալու»-ից էն կողմ ոչ մի ակտիվ գործողություն դրա շուրջ չկար։ Կարող ա ասածս քննադատաբար ա հնչում, բայց քննադատություն չկա։
Որոշ հարցեր, որ առաջանում են.
- արդյոք պետք ա աշխատանքը ընտրել կախված անհատի նախընտրություններից, թե պետք ա ավելի ռացիոնալ լինել ու առաջնային շեշտը դնել դրամական պարգևատրման վրա
- արդյոք հնարավոր ա կորպորտատիվ աշխատանքը օգտագործել համ ինքնառեալիզացիայի համ ֆիզիկական կարիքների բավարարման համ էլ օգտակարի ստեղծման համար
- ո՞րն ա աշխատանքի ոսկե միջինը կամ ի՞նչ տեսք ունեն կառուցողական ու առողջ պատկերացումները աշխատանքի մասին
- ի՞նչ ձև կունենա աշխատանքը ապագայում
Տարիների ու փորձի հետ իմ վերաբերմունքն էլ ա գործի նկատմամբ փոխվել, չնայած աշխատանքին վերաբերվող որոշ սկզբունքներ էլ մնացել են անփոփոխ։ Նշեմ դրանցից մի քանիսը.
- Ինչքան էլ մտքիս մեջ ունենում եմ աշխատանքի դրամական դրսևորումը, բարձր աշխատավարձի դեպքում չեմ ընտրում աշխատանքը, որը չի հետաքրքրում մասնագիտական ու անձնական տեսանկյունից կամ ունի զարգացման քիչ հեռանկարներ
- Աշխատանքը շարունակում ա լինել սովորելու աղբյուր, ոչ միայն մասնագիտական տեսանկյունից, այլ ուրիշ մարդկանց, ինքս ինձ ավելի բազմակողմանի ճանաչելու ու փոխազդելու տեսանկյունից։ Էս էն կետերից ա, որ ժամանակի հետ փոփոխվել ա։ Եթե առաջ մտածում էի, որ կորպորատիվ միջավայրում բավական ա բուն գործը լավ անել, հիմա մտածում եմ, որ գործը լավ անելը լիքը անուղղակի կոմպոնենտներ ունի ու միայն բուն գործը լավ անելը հերիք չի, օրինակ կարևոր ա, թե կատարված աշխատանքը ոնց ա հաղորդակցվում մյուսների հետ, կարևոր ա իմանալ, որ բոլոր որոշումները չեն, որ ռացիոնալ հիմքի հիման վրա են արվում, էդ ոչ թե «անարդար աշխարհից ա», այլ պետք ա դրանք էլ սովորել վերահսկել ու ազդել։
- Կարևոր ա, որ ինքս «զգամ», որ արժեք եմ ստեղծում ու իմ աշխատանքը օգուտ ա տալիս կազմակերպությանը ու մարդկանց, միևնույն ժամանակ սկզբունքային ա չլինել էն տեղերում, որոնք սուբյեկտիվ կամ օբյեկտիվ պատճառներով վնասում են
- Կարևոր ա, որ ժամանակի հետ աշխատանքը փոփոխությունների ենթարկվի՝ դառնա ավելի էֆֆեկտիվ, ազդեցության շրջանակը մեծանա, փոփոխվի ըստ ներկայի ու ապագայի պահանջների և այլն
Հիմա կողքիս էս թեմայի շուրջ ուրիշ հարցեր են սկսել ծավալվել։ Հետաքրքիր ա, թե ուրիշ մարդկանց մոտ աշխատանքի հանդեպ պատկերացումները ինչ էտապներ են ունեցել ու ժամանակի հետ ոնց են փոփոխվել։
Կուզեի քննարկեինք, թե ի՞նչ ա ձեզ համար աշխատանքը, ի՞նչ դեր ունի ձեր կյանքում։ Արդյո՞ք այլ բանով կզբաղվեիք, եթե ֆինանսական մասը բացակայեր։ Ո՞նց ա փոխվել ձեր պատկերացումը աշխատանքի մասին ու ո՞ր դեպքերում ա աշխատանքը ձեզ համար գոհացնող ու հաճելի լինում։
Էջանիշներ