Մենք բոլորս վաղ տարիքից սկսած վստահ ենք, մեր քրիստոնիա ազգ լինելու եւ համապատասխանաբար քրիստոնեական մշակույթ եւ արժեքներ կրելու մեջ, բայց ինչքանով է մեր ազգային մշակույթը եւ արժեքները համապատասխանում համաքրիստոնեական ազգերի մշակույթի եւ արժեքների հետ, շատ բան չգիտենք, որոշ դեպքերում հասկանալով, որ եզրերը քիչ են, չենք էլ ուզում իմանալ.
Հայ ժողովուրդը իր բնույթով ավելի մոտ է ասիականին, քան եվրոպականին եւ բնակվելով հարավ-Արեւմտյան Ասիայում, բնականաբար տեղի տարածաշրջանի մի մասն է, որպես մշակույթային միավոր, որը ընդհանու մահմեդական ազգերից գրեթե չի տարբերվում. Մենք կրոնով չլինելով մահմեդական, մեր բնույթով ապրում ենք նույն դրվացքով, ինչպես շատ իսլամական ազգեր եւ մեր դեպքում քրիստոնիա ասածը, դառնում է պայմանական, որոշ դեպքերում էլ խափուսիկ.
Մեր ազգային ինքնախաբեության պատճառվ, մեզ ասիայում չեն ընդունում, քրիստոնիա լինելու պատճառով, իսկ Եվրոպայում չեն համակրում որպես իսլամականին ավելի մոտ արժեհամակարգ ունեցող ազգի. Այդ պատճառով մենք բազմիցս ենք տուժել պատմության ընթացքում, որի մասին մեր պատմաբաները լռում են, կամ էլ իրողության այլ պատճառներ փնտրելով, չեն կարողանում տալ ճիշտ պասախաններ, իսկ իրականությունը առավել քան պարզ է.
Իսլամական աշխարհը դարերից ի վեր զգալով մեծ վտանգ քրիստոնիա քաղաքակրթությունից, միշտ թշնամաբար է վերաբերվել հարակից քրիստոնիա ազգերին, իսկ Եվրոպան քրիստոնիա ասելով եւ հասկանալով միայն եւ միայն արեւմտյան մտածելակրպին բնորշ մշակույթ, իրականում մեզ իրենց մշակույթի մաս չէր էլ կարող համարել, մեր իսկ մահմեդական արժեքների պատճառով եւ արդյունքում մենք մեզ գիտակցաբար դնելով իսլամի հարվածի տակ, նաեւ մեզ զրկել ենք, ցանկացած դաշնակցի հնարավորությունից.
Անունով քրիստոնիա, ոգով մուսուլման Հայ ժողովուրդ, որը բնականաբար պետք է մերժվեր երկու ճամբարների կողմից էլ.
Էջանիշներ