Հայերի խնդիրները Ջավախքում

[Djavaxhq]

Շատ քաղաքական գործիչներ(ոչ միայն ջավախահայ) նախընտրական իրենց փիառի համար շահարկում են Ջավախքի խնդիրը: Հնչում են մոտավորապես նման կարծիքներ. եթե այսպես շարունակվի մի քանի տարուց Ջավախքում հայ չի մնա: Այսինքն կանգնում ենք նոր Նախիջեւանի առջեւ: Պարզ է, որ այս քաղաքական գործիչները կհիշեն Ջավախքի մասին միայն միյուս ընտրություններին: Իսկ ինչ է մտածում հայ ժողովուրդը?
Վերջին սպանությունները Ջավախքում ազգային հողի վրա ցույց են տալիս, որ կա էթնիկ խտրականություն եւ ատելություն ու ստեղծվել է լարված մթնոլորտ: Վրաստանը ամեն գնով փորձում է հայաթափել եւ դա նրան կհաջողվի, եթե Հայաստանը շարունակի իր անտարբեր քղաքականությունը այդ հարցում: Միթե հայեր մենք սպասելու ենք, որ նորից ցեղասպանություն կատարվի հայ ցեղի նկատմամբ այս անգամ Ջավախքում ու նորից ընկնենք դռնեդուռ, թե մեզ նորից կոտորեցին? Միթե պատմությունից դասեր չենք քաղելու? Ով կտա ինձ պատասխան? Հարցականներ որոնք շուտափույթ լուծում են ուզում:
Եթե այսօր մեր բիզնեսմենները վախենում են սահմանների փակվելու վտանգից ապա Ջավախքի հայաթափումով ստեղծվում է իրական վտանգ: Բացի այդ Վրաստանի պարտավորություն ունի կապված մեցխեթ թուրքերի Ջավախքում բնակեցնելու հետ ու ահա եւ ընկանք թուրքական շրջափակաման մեջ: Ինչ ենք անելու?
Սթափվեք հայեր.....

[Պանդուխտ]

Եթէ թոյլ կտաք ինձ, որպէս սփիւռքահայի, տեսակէտիս ներկայացումը...
Հայաստանի եւ Հայ ժողովուրդի մասնակի խնդիրների լուծումը պիտի չի լինի Հայաստանի եւ Հայ ժողովուրդի այլ մասնակի խնդիրների հաշուին: Ջաւախքը պատմական Հայաստանի մաս է կազմում, եւ մեր մտապատկերում Հայաստան է: Իսկ ջաւախեցիք իմ սրտին շատ մօտիկ մեր ժողովուրդն են: Շատ գրուեց հայոց ապստամբութիւնների մասին: Ձախողել ենք, բայց եթէ յաջողեյինք Սասունում, Տարօնում. ոսոխմանեան կայսրութեան տարածքին բնակող հայոց դրութիւնը ի՞նչ պիտի լիներ: Ամէն դէպքում՝ բոլորի դրութիւնը նոյնը եղաւ: Լաւ ասենք Ջաւախքը ազատագրեցինք զէնքով. Թիֆլիսի, Շուլավերի, Վրաստանի մնացեալ հայոց իրավիճակը ինչպէս լինելու է: Իմ կարծիքով՝ Ջաւախքը Վրաստանից պոկելով Հայաստանին միացնելը, ջաւախահայութեան եւ վիրահայութեան եւ Հայաստանի շահերին չի ծառայում:
Երեւի ողջ Վրաստանը պէտք է պոկել եւ միացնել Հայաստանին, այլ խօսքով՝ Վիրահայութիւնը ներգրաւել Վրաստանի քաղաքական կեանքին, այն աստիճան, որ այդ երկիրը կառավարուի հայերով, կամ հայերու դրածոներով:
Այս եւ նման աշխատանքը շուտափոյթ լուծում չ'ունի: Դու մեղադրէ Ջաւախքի երիտասարդութիւնը, որ ամէն տեղ է, բացի Ջաւախքէ: Այդպէս եղել է Ցարական Ռուսիոյ ժամանակ, այդպէս է եւ հիմա: Ուսման կամ գործի համար գնացողը, գնալը իմացել է, դառնալը ոչ: Ո՞ւր են Հայաստանի, Ռուսաստանի միլիոնատէր ջաւախեցիները, թող գան եւ ներդնեն իրենց լուման Ջաւախքի զարգացման համար:
Նմանապէս ողջ հայութինը Հայաստան համահայկական ֆոնդի միջոցաւ պէտք է զարգացնէ Ջավախքի ենթակառուցուածքը, աշխատանք ստեղծի, եթէ երբէք Ջաւախքը, որպէս Հայրենիք նկատի ունենք:

[Artgeo]

Ջավախքը մեծ վտանգ է ներկայացնում իրենից ամբողջ տարածաշրջանի կայունության համար: Այն պարզ պատճառով, որ դարձել է խաղալիք Ռուսաստանի և դաշնակցության ձեռքերում: Իրավիճակի սրումն ու խառնաշփոթը Պուտինի համար ձեռնտու, իսկ դաշնակցության համար սովորական է: Հենց սրա հետևանքներն են հայերենը երկրորդ պետական լեզու ընդունելու անհեթեթ պահանջը: Պահանջը անհեթեթ է թեկուզ այն պատճառով, որ ջավախահայերը վրացերեն չգիտեն և Թբիլիսիի հետ խոսում են սխալ ռուսերենով: Ինքնավարություն Ջավախքին չեն տա, դրա մասին այս պահին կարելի է մոռանալ: Պետք է սովորել վրացերեն, ինտեգրվել երկրում ընթացող գործընթացներին, մասնակցել երկրի քաղաքական և հասարակական իրադարձություններին: Մինչ այժմ ջավախահությունը ուղղված էր դեպի Երևան, սակայն այսօր Թբիլիսին անում է ամենը հակառակ ընթացքը ապահովելու համար: Ողջունում եմ այդ քայլերը, համարում եմ նոռմալ ու կարծում, որ ջավախահայությունը պիտի օգտվի այդ հնարավորությունից:

[Vishapakah]

Ջավախքը մեծ վտանգ է ներկայացնում իրենից ամբողջ տարածաշրջանի կայունության համար: Այն պարզ պատճառով, որ դարձել է խաղալիք Ռուսաստանի և դաշնակցության ձեռքերում: Իրավիճակի սրումն ու խառնաշփոթը Պուտինի համար ձեռնտու, իսկ դաշնակցության համար սովորական է: Հենց սրա հետևանքներն են հայերենը երկրորդ պետական լեզու ընդունելու անհեթեթ պահանջը: Պահանջը անհեթեթ է թեկուզ այն պատճառով, որ ջավախահայերը վրացերեն չգիտեն և Թբիլիսիի հետ խոսում են սխալ ռուսերենով: Ինքնավարություն Ջավախքին չեն տա, դրա մասին այս պահին կարելի է մոռանալ: Պետք է սովորել վրացերեն, ինտեգրվել երկրում ընթացող գործընթացներին, մասնակցել երկրի քաղաքական և հասարակական իրադարձություններին: Մինչ այժմ ջավախահությունը ուղղված էր դեպի Երևան, սակայն այսօր Թբիլիսին անում է ամենը հակառակ ընթացքը ապահովելու համար: Ողջունում եմ այդ քայլերը, համարում եմ նոռմալ ու կարծում, որ ջավախահայությունը պիտի օգտվի այդ հնարավորությունից:

Կներես բայց քո միտքը հստակ չհասկացա.
Համամիտես Թիֆլիսի անօրինական հակահայ քաղաքականությանը?
Եթե Ջավախքում՛ վրացերեն լեզուն Հայերենից բարցր դրվի, մենք վաղը ունենալու ենք մեր ազգի մի մասի կորուստ.
Վրաստունում Հայերենը որպես երկրրորդ պետական լեզու՛ դա լիովին արդար պահանջ է ըստ ՄԱԿ-ի կոնվենցիայի, կապված ազգային փոքրամասնությունների քանակի եւ իրավունքի դրույթի հետ. Ինչքան գիտեմ Վրաստանը անդամակցում է այդ կառույցին եւ ցանկանում է իր անդամակցությունը շարունակել.
Ջավախքը իրավունք ունի ինքնավար մարզ ճանաչվելու, որովհետեւ այն անցել է վրացիներին անօրինական ճանապարհով. Այսօր Վրաստանում՛ ոչ միայն Հայերը, այլեւ ազերիները եւ այլ ազգեր՛ ենթարկվում են հետապնդման եթե վրացաբնակ ժողովուրդները համատեղ մի փաստաթուղտ ձեւավորեն, ազգային եւ մշակույթային ոտնահրումներին վերաբերվող, համապատասխանաբար պահանջելով պատժամիջոցներ նման վարքի համար, ապա պաշտոնական Վրաստանը ստիպված կլինի վերանայել իր որդեգրած անօրինականությունը.
Մենք ոչ թէ՛ պետք է ձգտենք մեր ազգի մի մասնիկը նվիրաբերել պայմանական «եղբայրներին» այլ աշխատենք վրացաբնակ այլ ժողովուրդների հետ, արաջ տանելով մեր արդարացի պահանջները.

[Artgeo]

Համամիտես Թիֆլիսի անօրինական հակահայ քաղաքականությանը?

Ո՞րն ա հակայակական: Կարտոֆիլի գնումը Ախալքալաքից, Թբիլիսի-Ախալքալաք երկաթուղղու վերականգնումը և այլն և այլն: Պետք չէ մոռանալ, որ Վրաստանը միայն Ախալքալաքին չի և որ Վրաստանում կա երկու սուբյեկտ, որոնք գտնվում են սեպարատիստական ուժերի ձեռքում:

Եթե Ջավախքում՛ վրացերեն լեզուն Հայերենից բարցր դրվի, մենք վաղը ունենալու ենք մեր ազգի մի մասի կորուստ.

Վրացերենը հայերենից բարձր չի կարող դրվել: Այն պետական լեզու է և Վրաստանի բոլոր քաղաքացիները պարտավոր են իմանալ և խոսել այդ լեզվով: Այդպես է աշխարհի բոլոր զարգացած երկրներում: Ցույց տուր ինձ որևէ զարգացած երկիր, որտեղ այլ լեզուները ունեն ամենօրյա տարական դպրոցներ: Ամեն տեղ կիրակնօրյա դպրոցներ են: Ոչ մեկ հայերին չի արգելում խոսել, սովորել, ստեղծագործել հայերեն լեզվով, բայց վրացերեն լեզուն իմանալ պարտավոր եք: Ու դա լրիվ նորմալ է:

Վրաստունում Հայերենը որպես երկրրորդ պետական լեզու՛ դա լիովին արդար պահանջ է

Միայն վրացերեն սովորելուց հետո:

Ջավախքը իրավունք ունի ինքնավար մարզ ճանաչվելու, որովհետեւ այն անցել է վրացիներին անօրինական ճանապարհով.

Միգուցե ունի, բայց ոչ այն հիմնավորմամբ, ինչը դու գրել ես:

Այսօր Վրաստանում՛ ոչ միայն Հայերը, այլեւ ազերիները եւ այլ ազգեր՛ ենթարկվում են հետապնդման

Ծնվել ու մեծացել եմ Թբիլիսիում: Ծնողներս, պապիկներս, տատիկներս, նախապապերս ու նախատատերս ծնվել ու մեծացել են Թբիլիսիում նրանցից և ոչ մեկը, ոչ էլ ես կամ եղբայրս վրացիների կողմից որևէ վիրավորական հայացք կամ արտահայտություն չենք տեսել ու լսել: Իսկ եթե որևէ մեկից կողմից փորձ է եղել, ապա հենց վրացիների կողմից էլ համապատասխան պատասխանի են արժանացել:

եթե վրացաբնակ ժողովուրդները համատեղ մի փաստաթուղտ ձեւավորեն, ազգային եւ մշակույթային ոտնահրումներին վերաբերվող, համապատասխանաբար պահանջելով պատժամիջոցներ նման վարքի համար, ապա պաշտոնական Վրաստանը ստիպված կլինի վերանայել իր որդեգրած անօրինականությունը.

Ո՞ր անօրինականությունների մասին է խոսքը: Թբիլիսիում կար հայկական եկեղեցի, որը չէր գործում 80 տարի: Եկեղեցին հենց քաղաքի կենտրոնում է ու վիճակը մեղմ ասած լավ չէ: Այն ավելի շատ գոմի ու աղբանոցի է նման, քան թե եկեղեցու: Հայերը մեղմ ասած ուշադրություն չէին դարձնում այդ եկեղեցուն: Այսօր, երբ վրացիները քաղաքի կենտրոնը ուզում են մաքրել աղբից, հայերի մոտ հիստերիա է սկսվել:
Կամ ասենք մեր դպրոցը, որը փակման եզրին է, քանի որ հայերը երեխաներին հայկական դպրոց չեն բերում, բայց վաղը որ փակվի (կրկնում եմ փակվի և ոչ թե փակեն) հայերը նույն հիստերիան են սկսելու:
Սրա հետ միասին Թբիլիսիում գործում է երկու հայկական եկեղեցի քաղաքի սրտում, նույն սրտում է գտնվում հայկական թատրոնը: Ամեն չորեքշաբթի Վրաստանի հանրային հեռուստատեսությամբ հայերեն լեզվով լուրեր են ցույց տալիս, գործում է վրացական ռադիոյի հայկական հաղորդումների խմբագրություն, թերթեր, ամսագրեր, գրողների միություն, երգչա և պարային խմբեր:

Մենք ոչ թէ՛ պետք է ձգտենք մեր ազգի մի մասնիկը նվիրաբերել պայմանական «եղբայրներին» այլ աշխատենք վրացաբնակ այլ ժողովուրդների հետ, արաջ տանելով մեր արդարացի պահանջները.

Երկրի քաղաքացին պիտի ձգտի լինել իր երկրի լավ քաղաքացի և հետո արդեն մնացած ամեն ինչը:

[Vishapakah]

Վրացաբնակ շատ ծանոթներ եմ ունեցել բայց ոչ մեկից՛ նմանատիպ վրացամետ դիրքորոշում չեմ լսել.
Artgeo. Վրացիների հետ եթե բարեկամանալու որոշում կայացնենք, քեզ առաջարկելու եմ որպես հանձնաշողովի անդամ. Խնդրում եմ չնեղանաս.
Իհարկե արդեն բավականին ժամանակ է անցել բայց հիշում եմ իմ մեծերից լսածները, կապված 90-ականների հայերի վիճակը Վրաստանում, մասնավորապես հայերից տուն գնել բայց բնակարան չվաճառել, սոված տարիներին՛ միայն վրացիներին հաց վաճառել, սահմանին՛ հայերի վաճառքը ազերիներին. Ինչպես նաեւ 20-երորդ դարի՛ դարասկզբին հայկական զտումները Վրաստանում եւ վրաց-մենշեւիկների ներխուժումը Լոռի.
Չեմ առարկում որ քո բարեկամները Թիֆլիսում վատ չեն ապրում բայց դա ողջ ժողովուրդի վիճակը չի արտացոլում Վրաստանում.

Հիմա գրեմ մեր մշակույթային արժեքների մասին Վրաստանում.
Նախ չմոռանանք նշել որ Հայկական Թատրոնը Թիֆլիսում ավելի մեծ է տարիքով քան վրացականը եւ ինչպես նկատեցիք ես հակված եմ քաղաքը անվանել Թիֆլիս եվ ոչ թէ՛ «Թբիլիսի», ինչպես անվանել են այդ քաղաքը մեր Գրողները եւ Մտավորականները.
Հայկական եկեղեցին եվ մեր մշակույթային ականավոր գործիչների գերեզմանոցը, ինչպես նաեւ այլ հայկական կոթողներ վերականգնելու համար՛ Վրաստան պետությունը բազմիցս ստացել է գումարներ, օտարերկրա կազմակերպություններից եւ արհմիություներից.
Ցավում եմ որ չնշեցիր Հայկական եկեղեցիների բռնի վրացացման փաստը, շտապելով քնադադության ենթարկել մեր անպաշտպան ժողովուրդին որը հայտնվել է երփեմնի ստրուկի ձեռքում, մի ազգ՛ որը իր պատմության ընթացքում ավելի շատ է եղել Հայկական տիրապետության տակ, քան ինչ որ մեկի եւ հավանաբր այս վրացական տրադիցյոն նախանձն է մեր ազգի հանդեպ շարժարիդ դարցել՛ արմատախիլ անելու մեր ժողովուրդին իր բնորանից. Վրացիները լավ գիտեն մեր պատմությունը. Սահակաշվիլին իր կուռքը համարելով Աթաթուրքին՛ նախնտրել է թուրքաբարո քաղաքականություն՛ առանց այն էլ բազմաչարչար ՀԱՅ ժողովուրդի հանդեպ.

Իսկ դու գիտես որ Թիֆլիսը գտնվում է երբեմնի պատմական Մեծ Հայքի տարածքում?

Որպեսզի շատ չձանրաբեռնեմ քեզ իմ տեղեկություններով, տամ վերջին հարցս. Առարկեցիր Ջավախքն ինքնիշխան հռչակելու իմ տարբերակը. Համաձայն եմ որ նախկին փաստաթղտերի քնարկումը վտանգավոր եւ պայթունավտանգ գործ է.
Կարող եմ իմանալ քո տարբերակը? Ջավախքի հռչակումը որպես ինքնավար շրջան.

[Artgeo]

Վրացաբնակ շատ ծանոթներ եմ ունեցել բայց ոչ մեկից՛ նմանատիպ վրացամետ դիրքորոշում չեմ լսել.
Artgeo. Վրացիների հետ եթե բարեկամանալու որոշում կայացնենք, քեզ առաջարկելու եմ որպես հանձնաշողովի անդամ. Խնդրում եմ չնեղանաս.

Չգիտեմ «մենք» ասելով ում ի նկատի ունես, սակայն ես ի ծնե դիրքորոշում ունեմ, որ տարածաշրջանի երկրները պիտի լավ հարևաններ լինեն ու նրանք կլինեն այդպիսին: Իսկ իմ «վրացամետ» երևացող դիրքորոշումը զուտ մեծամասնության դիրքորոշումը բալանսավորելու համար է ընդամենը: Իրականում այդքան ծայրահեղ չեմ

Իհարկե արդեն բավականին ժամանակ է անցել բայց հիշում եմ իմ մեծերից լսածները, կապված 90-ականների հայերի վիճակը Վրաստանում, մասնավորապես հայերից տուն գնել բայց բնակարան չվաճառել, սոված տարիներին՛ միայն վրացիներին հաց վաճառել, սահմանին՛ հայերի վաճառքը ազերիներին.

Ես էլ եմ շատ լսել այդպիսի դեպքերի մասին: Բայց հակառակն էլ եմ շատ ու շատ լսել: Հացի պատմությունը համարում եմ աբսուրդային, քանի որ ինքս եմ հիշում, ինչպես էր տատիկիս իմաց տալիս իր վրացի հարևանուհին գիշերվա ժամը 3-5 ին, որ հաց են ստացել: Իսկ 90-ականների ծայրահեղական նախագահ Զ. Գամսախուրդիային իրենք վրացիք ուղարկեցին, որքան հնարավոր է հեռու: Ալիքը, որը բարձրացել էր 90-ականներին օբյեկտիվ պատճառներ ուներ: 70 տարի ազգային հոգին խեղդված էր պահվում: Այն դուրս եկավ և ամեն ինչ հանդարտվեց: Նույնը եղավ և Հայաստանում, և Ադրբեջանում: 90-ականներին բոլորի համար էր դժվար և ազգությունը կապ չուներ:

Ինչպես նաեւ 20-երորդ դարի՛ դարասկզբին հայկական զտումները Վրաստանում եւ վրաց-մենշեւիկների ներխուժումը Լոռի.

Դրա մասին ընհանրապես խոսել չեմ ուզում, քանի որ գտնում եմ, որ երեկվա օրով ապրելը սխալ է: Պետք է ապրել այսօր և մտածել վաղվա մասին:

Չեմ առարկում որ քո բարեկամները Թիֆլիսում վատ չեն ապրում բայց դա ողջ ժողովուրդի վիճակը չի արտացոլում Վրաստանում.

Ինչպես նաև մի քանի ծայրահեղական վրացու արարքները ամբողջ վրաց ազգի, կամ դաշնակների արարքները ամբողջ հայ ազգի:

Նախ չմոռանանք նշել որ Հայկական Թատրոնը Թիֆլիսում ավելի մեծ է տարիքով քան վրացականը եւ ինչպես նկատեցիք ես հակված եմ քաղաքը անվանել Թիֆլիս եվ ոչ թէ՛ «Թբիլիսի», ինչպես անվանել են այդ քաղաքը մեր Գրողները եւ Մտավորականները.
Հայկական եկեղեցին եվ մեր մշակույթային ականավոր գործիչների գերեզմանոցը, ինչպես նաեւ այլ հայկական կոթողներ վերականգնելու համար՛ Վրաստան պետությունը բազմիցս ստացել է գումարներ, օտարերկրա կազմակերպություններից եւ արհմիություներից.

Նենց եմ հոգնել հայերի էս խասյաթից: «Երբ մենք ունեինք մշակույթ, բոլոր ուրիշ ազգերը ծառերի վրա էին նստած...»: Համաձայն եմ, Թբիիսիի կառուցման մեջ հայերը մեծ ներդրում ունեն: Դրա հետ համաձայն են նաև կրթված վրացիները և դրա մեջ ոչ մի ամոթալի բան չկա նրանց համար, սակայն մեր համար էլ այնքան էլ հպարատանալու բան չէ: Ցանկացած մարդ ուզում է ապրել լավ տան մեջ, լավ քաղաքում և կառուցում է լավ տուն, շենացնում իր քաղաքը (Հյուսիսային պողոտան բացառություն է): Նրանք էլ ապրում էին Թբիլիսիում, Վրաստանի քաղաքացի էին և շենացնում էին իրենց քաղաքը:
Ի դեպ, գերեզմանոցը կոչվում է Խոջինվանքի պանթեոն և նույնպես լացելի վիճակում է:

Ցավում եմ որ չնշեցիր Հայկական եկեղեցիների բռնի վրացացման փաստը, շտապելով քնադադության ենթարկել մեր անպաշտպան ժողովուրդին որը հայտնվել է երփեմնի ստրուկի ձեռքում,

Դե ասում եմ էլի, վաղը մյուս օր, որ մեր դպրոցը փակվի, հայերը էլի հիստերիկ գոռալու են, որ վրացիք սենց, վրացիք նենց... Իսկ ո՞ւր են այսօր նույն հայերը: Ինչո՞ւ չեն տանում երեխաներին հայկական դպրոց: Ինչո՞ւ չես խոսում նրա մասին, որ ռուսական դպրոցներում միայն եզդիներն ու հայերն են:

մի ազգ՛ որը իր պատմության ընթացքում ավելի շատ է եղել Հայկական տիրապետության տակ, քան ինչ որ մեկի եւ հավանաբր այս վրացական տրադիցյոն նախանձն է մեր ազգի հանդեպ շարժարիդ դարցել՛ արմատախիլ անելու մեր ժողովուրդին իր բնորանից.

Ուրախ եմ, որ անցյալով ես ապրում: Իսկ ես վերադառնամ ներկային: Չորեքշաբթի օրերը Վրաստանի ժամանակով Վրաստանի հանրային հեռուստաընկերությունը նայիր, հայկակն լրատվական ծրագիր է ցուցադրվում, որտեղ հնչող լեզուն մեղմ ասած հայերեն չէ: Այն նույնիսկ թբիլիսյան մեղմահունչ բարբառը չէ: Ինչ-որ ռուսերենի, թուրքերենի, վրացերենի և հայերենի անհասկանալի խառնուրդ է: Մենք այսօր չունենք այն, ինչ ունեցել ենք, եղածն էլ կորցնում ենք, ոչ թե ուրիշների պատճառով, այլ մեր անցյալով գոռոզանալու ու հպարտանալու պատճառով:

Վրացիները լավ գիտեն մեր պատմությունը. Սահակաշվիլին իր կուռքը համարելով Աթաթուրքին՛ նախնտրել է թուրքաբարո քաղաքականություն՛ առանց այն էլ բազմաչարչար ՀԱՅ ժողովուրդի հանդեպ.

Մինչև ե՞րբ պիտի սենց մտածեք: Սահակաշվիլին իր երկրի մասին է մտածում: Ի՞նչ կարող է իրեն տալ Ռուսաստանի մարզը, որը նույնիսկ գազի խողովակի չափսը Պուտինն է որոշում: Հազար տարի մնա, ինչի՞ն է պետք Հայաստանը: Թուրքիայից տնտեսակն օգուտ ունի, վերջ: Ոչինչ անձնական, միայն բիզնես: Հերիք է Խրիմյան Հայրիկի լաց ու կոցը դնել: Մի կողմ դրեք թղթի գդալը ու սկսեք պրագմատիկ մտածել: Որևէ բան ստանալու համար, պետք է նաև տալ:

Իսկ դու գիտես որ Թիֆլիսը գտնվում է երբեմնի պատմական Մեծ Հայքի տարածքում?

«Ծովից ծով Հայաստան...», երազանք, պատրանք, վախճան... Մտածում եմ, ինչո՞ւ հռոմեացիք կամ հունացիք չեն գոռում իրենց երբեմնի գերտերությունների մասին:

Որպեսզի շատ չձանրաբեռնեմ քեզ իմ տեղեկություններով, տամ վերջին հարցս. Առարկեցիր Ջավախքն ինքնիշխան հռչակելու իմ տարբերակը. Համաձայն եմ որ նախկին փաստաթղտերի քնարկումը վտանգավոր եւ պայթունավտանգ գործ է.
Կարող եմ իմանալ քո տարբերակը? Ջավախքի հռչակումը որպես ինքնավար շրջան.

Չես ծանրաբեռնել, այն ինչ ասում ես գիտեմ, գիտեմ նաև հետո ինչ ես ասելու, գիտեմ նաև, որ մեկա չես ընդունելու իմ ասածը, միևնույն է քոնն ես առաջ տանելու: Դրա համար մեծ ու ուժեղ քարոզ է գնում որոշ քաղաքական և այլ ուժերի կողմից: Հիմնականում դաշնակների, Քոչարյանի, Սարգսյանի և Ռուսաստանի կողմից: Առաջինների համար արտաքին թշնամին ստեղծում է արտաքին վտանգի պատրանք, ներսում մութ գործերը աննկատ առաջ տանելու համար, իսկ վերջինի համար տարածաշրջանում թաթը պահելու համար է պետք: Իսկ Ջավախքին ինքնավար մարզի կարգավիճակ այսօրվա դրությամբ վրացիները չեն տա: Քանի որ ունեն Հարավային Օսեթիա, Աբխազիա: Միայն այդ կոնֆլիկտները հարթելուց հետո, միայն ջավախահայերի կողմից վրացերեն սովորելուց և քաղաքական ու հասարակական կյանքին ինտեգրվելուց հետո միայն կարելի է խոսել որևէ կարգավաճակի մասին:

[Vishapakah]

Շատ քաղաքական գործիչներ(ոչ միայն ջավախահայ) նախընտրական իրենց փիառի համար շահարկում են Ջավախքի խնդիրը: Հնչում են մոտավորապես նման կարծիքներ. եթե այսպես շարունակվի մի քանի տարուց Ջավախքում հայ չի մնա: Այսինքն կանգնում ենք նոր Նախիջեւանի առջեւ: Պարզ է, որ այս քաղաքական գործիչները կհիշեն Ջավախքի մասին միայն միյուս ընտրություններին: Իսկ ինչ է մտածում հայ ժողովուրդը?
Վերջին սպանությունները Ջավախքում ազգային հողի վրա ցույց են տալիս, որ կա էթնիկ խտրականություն եւ ատելություն ու ստեղծվել է լարված մթնոլորտ: Վրաստանը ամեն գնով փորձում է հայաթափել եւ դա նրան կհաջողվի, եթե Հայաստանը շարունակի իր անտարբեր քղաքականությունը այդ հարցում: Միթե հայեր մենք սպասելու ենք, որ նորից ցեղասպանություն կատարվի հայ ցեղի նկատմամբ այս անգամ Ջավախքում ու նորից ընկնենք դռնեդուռ, թե մեզ նորից կոտորեցին? Միթե պատմությունից դասեր չենք քաղելու? Ով կտա ինձ պատասխան? Հարցականներ որոնք շուտափույթ լուծում են ուզում:
Եթե այսօր մեր բիզնեսմենները վախենում են սահմանների փակվելու վտանգից ապա Ջավախքի հայաթափումով ստեղծվում է իրական վտանգ: Բացի այդ Վրաստանի պարտավորություն ունի կապված մեցխեթ թուրքերի Ջավախքում բնակեցնելու հետ ու ահա եւ ընկանք թուրքական շրջափակաման մեջ: Ինչ ենք անելու?
Սթափվեք հայեր.....

Անձամբ ճանաչում եմ մի քանի համագործակցող խմբավորումների, որոնք օրինական ճանապարհով պռոպագանդա են անցկացնում ԱՄՆ-ում եւ Հայաստանում՛ կապված Ջավախքի հիմնախնդրին. Հայ երիտասարդի սպանությունը մեծ դժգոհություն է առաչացրել, այդ թվում եւ մեր ղեկավարության շրջանում. Վստահ եմ որ պարոն Սահակաշվիլու հետ զրուցել են այդ մասին, ուղղակի կան բաներ որ մեզ չեն ասում եւ մենք չենք իմանում.
Սփյուռքում անգամ սկսել են խոսալ որ պահը հասունացել է որպեսզի հիշեն Ջավախքի անօրինական միացումը Վրացական ՍՍՀ-ին.
Մասնավորապես խոսքը գնում է այն պայմանագրի դրույթների մասին՛ որում պարզ զետեղված է Հայաստանի եւ Վրաստանի միջեւ՛ պետք է սահմանը անցնի Հայ եւ Վրաց էթնիկ գծի միջով. Ավելորդ չէ նշել որ վրացական ազերաբնակ շրջանները, որոնք գտնվում են Հայաստանի հարեւանությամբ՛ չէր կարող միանշանակ Վրաստանի մաս կազմեր, ըստ այդ պայմանագրի դրույթների, կապված էթնիկ սահմանագծի վերաբերյալ կետի.
Վրաստանի հետ կոնֆլիկտի դեպքում, մենք կարողենք տնտեսական սպառնալիքը վերացնել՛ ընդլայնելով մեր տնտեսական գործակցությունը Իրանի հետ բայց՛ նախ մեր ղեկավարությունը ցանկություն չունի Իրանից կախվացության մեջ հայտնվելու, երկրրորդ եւ ամենա կարեւորը Իրանի անկայուն վիճակն է.
Այսինքն այս հարցում՛ ոչինչ հստակ չէ, հարեւան Իրանի արտաքին խնդիրների պատճարով.

[Vive L'Armenie]

Մեր չազատագրված տարածքները
Գրել է Նարե Մշեցյան
04-05-2007

Ի՞նչ անել 2-րդ Նախիջեւան չունենալու համար

Այս տարվա ապրիլի 24-ին Վրաստանի իրավապահ մարմինները ձերբակալեցին «Միասնական Ջավախք» դաշինքի անդամներ Արթուր Պողոսյանին եւ Ախալքալաքի նախկին քաղաքապետ Նաիրի Իրիցյանին: Երկու օր հետո, երեկոյան ժամը 20:00-ի սահմաններում Սամցխե-Ջավախքի մարզի առաջին ատյանի դատարանի հրատապ (24 ժամը չլրացած) որոշմամբ, 2 ամսով երկարաձգվեց Արթուր Պողոսյանի ազատազրկման ժամկետը: «Միասնական Ջավախք»-ի հայտարարության համաձայն, Վրաստանում հայերի ձերբակալությունը սադրանքի արդյունք է եղել: Բանն այն է, որ Ախալքալաքի շրջանային դատախազի վարորդը Ախալքալաքի կենտրոնում վրաերթի է ենթարկել հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի ոգեկոչման արարողությունից վերադարձող Ախալքալաքի շրջանային ժողովի պատգամավոր, դաշինքի անդամ Անդրանիկ Աբելյանին: Վերջինիս վրաերթի ենթարկելը բավ չէր, դատախազի վարորդը դեռ հարձակվել էլ է տուժածի վրա՝ նրան նոր մարմնական վնասներ հասցնելով: Դաշինքի անդամներ Արթուր Պողոսյանն ու Նաիրի Իրիցյանը, որ մոտակայքում են եղել, միջամտել են՝ «իրավիճակը խաղաղեցնելու եւ վրաերթից տուժած շրջանային ժողովի պատգամավորին ծեծից ազատելու նպատակով»: Միջամտողներին գիշերը ձերբակալել են, տեղափոխել Ախալցխա, հետո քիչ անց Արթուր Պողոսյանին փոխադրել են Թբիլիսի: Ըստ «Միասնական Ջավախք»-ի, այս ամենը վկայում է այն մասին, որ «Վրաստանի իշխանություններն ազգային փոքրամասնությունների եւ, մասնավորապես, ջավախահայության ազգային եւ քաղաքացիական իրավունքները հարգելու հարցում մտադիր չեն առաջնորդվելու սահմանադրորեն ամրագրված օրինականության եւ միջազգայնորեն ստանձնած պարտավորությունների պահանջներով»:


Դաշինքը պահանջում է անհապաղ ազատ արձակել «Թբիլիսիի քննչական մեկուսարաններից մեկում ապօրինաբար պահվող նվիրյալ ջավախահայ Արթուր Պողոսյանին, կարճել նրա եւ մյուս ջավախահայ գործիչների նկատմամբ հարուցված քրեական գործերը եւ դադարեցնել երկրամասի հայության խորացող ահաբեկումը՝ ուժային կառույցների սադրիչ ներգրավվածությամբ»:

Արթուր Պողոսյանի հետ զրույցը, որ ներկայացնում ենք, արվել է նրա ձերբակալությունից օրեր առաջ մեր խմբագրությունում:

-Ի՞նչ վիճակում է հիմա Ջավախքը թե’ քաղաքական եւ թե’ տնտեսական առումներով:

- Քաղաքական իրավիճակը հիմա լարված է: Նախորդ տարվա հոկտեմբերի ընտրություններից հետո, այսպես ասած, կառավարական կուսակցությունն իր գործերը «զոռբայությամբ» առաջ տարավ: Չգրանցեցին «Միասնական Ջավախք»-ը՝ հասկանալի է՝ զգուշանալով, որովհետեւ Ջավախքի ժողովուրդը իր քվեն պիտի տար այս կառույցին: Ի՞նչ իրավիճակ պիտի լինի, եթե վերջին 15 տարում Ջավախքում ոչ մի փոփոխություն չի եղել: 2006թ. ընդամենը 2-3 դպրոց են վերանորոգել, Ախալքալաքի կենտրոնում 300մ ասֆալտ են քաշել ու՝ վերջ: Ուրիշ ոչ մի բան չկա: Աշխատանքային տեղեր չկան: Եթե ինչ-որ աշխատատեղեր էլ բացվում են, մարդ են բերում դրսից՝ Թբիլիսիից: Ժողովուրդը հուսահատված է...

- Վրաստանը Եվրախորհրդի անդամ է... ժողովուրդը հուսահատվելուց բացի ուրիշ ի՞նչ է անում:

- Ելք է փնտրում: Մենք ցանկություն ունենք, որ հենց համաձայն այդ եվրոպական արժեքների, Ջավախքի 7 շրջաններում հայկական լեզուն լինի պետական լեզու, որպեսզի դիմումները, դատավարական գործընթացները կարողանանք գրել եւ իրականացնել մեր լեզվով եւ այլն: Բայց Վրաստանը դա չի ուզում ճանաչել:

- Տեղական իշխանությունները խնդիրը չե՞ն արծարծում:

- Վախենում են այդ իշխանությունները, որովհետեւ չեն ընտրվել, այլ «դրվել» են՝ պետական ռեժիմի պատվերները կատարելու նկատառումով: Իհարկե, լեզվի խնդիր չեն բարձրացնի, սոցիալական խնդիրներ չեն արծարծի, ուր մնաց ինքնավարության հարց հնչեցնեն:

- Հայաստանի ու Վրաստանի իշխանությունները պայմանավորվել էին միասին Ջավախքը զարգացնելու, ինչի համաձայն առաջին քայլը Վրաստանը պիտի աներ...

- Ոչինչ էլ չի արվել: Դա ժամանակ շահելու քայլ էր: Երկու կողմերի իշխանություններն էլ պայմանավորվել էին սեփական, այլ ոչ թե Ջավախքի գործերն առաջ տանելու: Տառացիորե’ն ոչինչ չի փոխվել: Ջավախքցին նախկինում գնում էր աշխատելու... Ռուսաստանում...

- Հայաստանցին էլ է գնում...

- Երկու դեպքում էլ վատ է, հայը պիտի ի’ր հողում աշխատի, բայց... հայաստանցին այսօր էլ կարող է գնալ, իսկ ջավախքցու համար այսօր նաեւ վիզայի խնդիր կա: Արդյունքում՝ Ջավախքը հայաթափվում է. աշխատանք գտնելու, իմա՝ Ռուսաստան գնալու համար գալիս ու գրանցվում է Հայաստանում: Ի՞նչ է, ուզում ենք երկրորդ Նախիջեւան ունենա՞լ: Ակամա նպաստում ե՞նք դրան...

- Ի՞նչ եք ուզում Հայաստանի կառավարությունից կամ ի՞նչ պիտի անի այդ կառավարությունը, որ չի անում:

- Ջավախքցին չի հասկանում, թե ինչու՞ է Հայաստանն այդքան պասիվ:

- Գուցե մտածում են «երկրորդ ճակատ» չբացելու՞ մասին:

- Հասկանալի է, բայց Արցախի ճակատը բացվեց, եւ Արցախի խնդիրը լուծվեց: Վատ էլ չլուծվեց: Եվ հետո, մենք այս պահին Հայաստանի հետ միավորման խնդիր չենք դնում, ջավախքցին ուզում է ապրել Ջավախքում եւ ինքնավար լինել, ինչպես աբխազն ու օսը: Եթե Հայաստանի կառավարությունը կարողանում է օգնել, թող օգնի, իսկ եթե ոչ, ապա թող չխանգարի:

- Այդ ինչո՞վ է խանգարում:

- Ամեն հավաքից հետո մարդ են ուղարկում՝ թե ա’յս մի արեք, ա’յն մի արեք, Հայաստանի ճանապարհները կփակեն, Վրաստանի հետ մեզ համագործակցության եզր թողեք եւ այլն, ինչը ոգեւորում է վրացական իշխանություններին...

- Դա ե՞լք է, թե՞ խանգարել:

- Ձեր հարցադրումն էլ հասկանալի է: Բայց... Վրաստանի հետ երկխոսության բարի դրացիական ձեւը կարծես այնքան հաջողված չէ: Ինչու՞ Հայաստանը քայլերը չի փոխում. համարժեք քայլեր չի ձեռնարկում նույնիսկ այն ժամանակ, երբ վրացիները գործադրում են իրենց շահեկան դիրքը:

- Հայաստանը քայլերը չի փոխում, որովհետեւ գուցե կրկին հանգում ենք «երկրորդ ճակատի՞» խնդրին:

- Երկրորդ ճակատ չկա: Հայաստանը պետք է իր տնտեսական ճիշտ քայլերով (գուցե աջակցությամբ) կարողանա ջավախքցուն պահել Ջավախքում: Թե չէ անընդհատ երկրորդ ճակատից վախենալով՝ կարող ենք ... այլ ճակատներ էլ «ստեղծել» կամ առանց «ճակատների» պարզապես շրջափակվել: Ճիշտը հստակեցնելն է՝ թե ինչ ենք ուզում եւ ինչպես: Լուծումներ կան, մնում է կամք եւ ցանկություն:

[Vishapakah]

Եկեք պատկերացնենք ինչ՛ կլինի, Ջավախք չլինելու դեպքում.
Ասենք հաշվի առանք երկրորդ ճակատ չունենալու փաստը եւ Ջավախքը զոհաբերեցինք.
Մեր Հայրենակիցների փոխարեն (Ջավախքը համարում եմ մեր Հայրենիքի մի մաս) կբնակվեն թյուրքական ինչ որ՛ մցխեթյան երբեմնի ցեղեր եւ հաշվի առնելով Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի շրջափակումը, ինչպես նաեւ Ատրպատականի (Հյուսիսային Իրան) ազերական էթնիկ ներկայությունը, միացնելով Մառնեուլի ազերիներին, նոր Հայաթափված (Լեզուս չորանար սա ՛ չասեի) Ջավախքում բնակված թյուրքերին, Փոքրիկ Հայաստանը հայտնվում է էթնիկ թյուրքերով շրջապատված.

Սադախլոի անցակետը Թբիլիսին չփագեց, այլ Մառնեուլի ազերիները հասան դրան, գտնելով այլ ընտրանքային տարբերակը, ազատվելով մեզանից, գործնականում ապահովելով մասնակի Վրաստան պետության շրջափակում մեր հանդեպ.
Դրանից զերծ չեն մնա մցխեթաջավախքաթյուրքերը եւ մեր ողջ հույսը կկապենք եղբայրական Իրանի հետ, մինչեւ Ամերիկացիները պարսիկներին չեն հարվածի, Ատրպատականի ազերիները չեն ապստամբի եւ մեզ արդեն թյուրքերով շրջապատված Հայերիս չեն խեխտի. Ի դեպ մեզանից հետո խեխտվելու հերթը անհեռատես Վրաստանինն է.

[wagamaffia]

Եկեք պատկերացնենք ինչ՛ կլինի, Ջավախք չլինելու դեպքում.
Ասենք հաշվի առանք երկրորդ ճակատ չունենալու փաստը եւ Ջավախքը զոհաբերեցինք.
Մեր Հայրենակիցների փոխարեն (Ջավախքը համարում եմ մեր Հայրենիքի մի մաս) կբնակվեն թյուրքական ինչ որ՛ մցխեթյան երբեմնի ցեղեր եւ հաշվի առնելով Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի շրջափակումը, ինչպես նաեւ Ատրպատականի (Հյուսիսային Իրան) ազերական էթնիկ ներկայությունը, միացնելով Մառնեուլի ազերիներին, նոր Հայաթափված (Լեզուս չորանար սա ՛ չասեի) Ջավախքում բնակված թյուրքերին, Փոքրիկ Հայաստանը հայտնվում է էթնիկ թյուրքերով շրջապատված.

Սադախլոի անցակետը Թբիլիսին չփագեց, այլ Մառնեուլի ազերիները հասան դրան, գտնելով այլ ընտրանքային տարբերակը, ազատվելով մեզանից, գործնականում ապահովելով մասնակի Վրաստան պետության շրջափակում մեր հանդեպ.
Դրանից զերծ չեն մնա մցխեթաջավախքաթյուրքերը եւ մեր ողջ հույսը կկապենք եղբայրական Իրանի հետ, մինչեւ Ամերիկացիները պարսիկներին չեն հարվածի, Ատրպատականի ազերիները չեն ապստամբի եւ մեզ արդեն թյուրքերով շրջապատված Հայերիս չեն խեխտի. Ի դեպ մեզանից հետո խեխտվելու հերթը անհեռատես Վրաստանինն է.

Վերջին լուծումը ես գիտեմ ... օր կգա որ հանկարծ իսկապես նեղեն, էլ ճար չլինի, ռուսն էլ դավաճանի...Մեծամոր ունենք... , բոլորի վրեժն էլ կլուծվի

[Djavaxhq]

Ջավախքն առանց Հայերի նման բանբ երբեք չի լինի ես համոզված եմ ուղղակի մենք հայերս սպասում ենք որ դրությունը ավելի բարդանա վիճակը դառնա օրհասական նոր միջամտենք բայց կարելի է չթողնել Վրաստանին շարունակական հայաթափման իր ծրագիրը իրականացնել իսկ երկրորդ ճակատից մենք Նժդեհյան ոգով դաստիարակված երիտասարդներս իրավունք չունենք վախենալու Նժդեհը կռվում էր երեք ճակատով ու հաղթքանակած մենք հաստատ գոնե երկուսին կհաղթենք բացի այդ Վրաստանն էլ կանգնած է երեք ճակատի առջեւ՝ Ջավախք, Օսեթիա, Աջարիա,
Իմ թեման բացելու նպատակն էր ուղակի տեղեկացնել բոլորին այն իրավիճակի մասին որ կա Ջավախքում եւ ես շատ ուրախ եմ որ կան այնպիսի հայեր ինչպիսիք իրենց գրած կարծիքներով ապացուցում են ինձ որ մեր կողքին են ու կլինեն միշտ
Visapakah քանի կան քո նմանները ես համոզված եմ որ մենք Ջավախքցիներս մենակ չենք մնա Ջավախքում
մենք ստիպված ենք պայքարելու մեր ընտանիքներին պաշտպանելու համար եւ մեզ ուժ է տալիս այն միտքը որ մենք մենակ չենք
ՓԱՌՔ ԱԶԳԻՍ ԿԵՑՑԵ ԱԶԱՏԱԳՐՎԱԾ ՋԱՎԱԽՔԸ

[Vishapakah]

Ջավախքն առանց Հայերի նման բանբ երբեք չի լինի ես համոզված եմ ուղղակի մենք հայերս սպասում ենք որ դրությունը ավելի բարդանա վիճակը դառնա օրհասական նոր միջամտենք բայց կարելի է չթողնել Վրաստանին շարունակական հայաթափման իր ծրագիրը իրականացնել իսկ երկրորդ ճակատից մենք Նժդեհյան ոգով դաստիարակված երիտասարդներս իրավունք չունենք վախենալու Նժդեհը կռվում էր երեք ճակատով ու հաղթքանակած մենք հաստատ գոնե երկուսին կհաղթենք բացի այդ Վրաստանն էլ կանգնած է երեք ճակատի առջեւ՝ Ջավախք, Օսեթիա, Աջարիա,
Իմ թեման բացելու նպատակն էր ուղակի տեղեկացնել բոլորին այն իրավիճակի մասին որ կա Ջավախքում եւ ես շատ ուրախ եմ որ կան այնպիսի հայեր ինչպիսիք իրենց գրած կարծիքներով ապացուցում են ինձ որ մեր կողքին են ու կլինեն միշտ

Հարգելի Ջավախք (Կներեք Ձեր անունը չգիտեմ) իմ վերջին գրառումը դիտավորյալ էի այդպես դաժանաբար գրել, Հայորդիների զգացականը շարժելու համար. Այսօր իրոք վիճակը Հայոց Վիրքում օրհասական է եւ ոչ՛ միայն ես, գտնում եմ որ Ջավախքը պետք է հետեւի Արցախի օրինակին, բայց չսահմանափակվելով շրջակա տարացքներով, այսինքն բացարձակ ապահովության համար, Վրաց պետությունը որպես այդպիսին, պետք է դադարի գոյություն ունենալուց անգամ դե յուրե. Խոսքը կապիտուլիացիայի մասին է, ինչը առ այսօր ՄԱԿ-ը կապիտուլիացիա տարբերակը չի հանել փաստաթղտերից, որպես հավանական տարբերակ ցանկացած անիրավ պետության համար, որը կգործի աշխարհի օրենքներին դեմ, կխախտի բոլոր մարդկային օրենքները
իր քաղաքացիների նկատմամբ, ինչին մենք ականատես ենք լինում այսօր այդ անօրինական պետությունում. Ես բացարձակապես դեմ եմ, որպեսզի Հայաստանը մասնակցություն ունենա այդ պատերազմում. Հայաստանի մասնակցությունը պետք է լինի ոչ՛ պաշտոնական, բայց պետք է լինի սա՛ դիվանագիտության համար. Բոլոր զինված ջոկատները պետք է գործեն ոչ՛ հայկական դրոշի ներքո, լինելով զինված հայկական զենքերով, կանոնավոր համալրվելով Հայաստանից եկող մարդկային ռեսուրսներով եւ այլն. Այսինքն Ջավախքը ազատագրելու համար, Հայաստանը չի կարող Վրաստանին պատերազմ հայտարարել, Վրաստանն էլ Ջավախքում չի՛ անի այն, ինչը փորձեց անել Ադրբեջանը Արցախում. Պատերազմը պետք է սկսվի Ջավախքի ներսում եւ բռնկվի ողջ Վրաստանի տարացքում, ոգեւորելով Վիրքի տարացքում ապրող բոլոր ժողովուրդներին.
Կրկնում եմ, Հայաստանը պարտավոր է ողջ կազմակերպչական պարտավորությունը վերցնելու իր վրա, պաշտոնապես զերծ մնալով ցանկացած հայտարարությունից, մինչեւ Վրաստանի կապիտուլիացիան.

Visapakah քանի կան քո նմանները ես համոզված եմ որ մենք Ջավախքցիներս մենակ չենք մնա Ջավախքում
մենք ստիպված ենք պայքարելու մեր ընտանիքներին պաշտպանելու համար եւ մեզ ուժ է տալիս այն միտքը որ մենք մենակ չենք
ՓԱՌՔ ԱԶԳԻՍ ԿԵՑՑԵ ԱԶԱՏԱԳՐՎԱԾ ՋԱՎԱԽՔԸ

Ոչ՛ միայն մեր ընտանիքները պաշտպանելու համար. Այսօր մենք չունենք անհրաժեշտ տարացք իր բնական ռեսուրսներով, նորմալ պետություն ստեղծելու համար. Չեմ կարծում թե՛ վրացիներին պատմական Հայաստանի Թիֆլիսը կամ Քութան (Ներակյիս Քութաիսի) պետք են առհասարակ, մենք կապահովենք Մայր Հայ ժողովուրդին դեռ չմիավորված Սվան, Իբեր, Կախեթ եւ այլ Հայկական ցեղերի պայծառ ապագան, Հայրենի Հայքի ներսում.

ՓԱՌՔ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻՆ ԵՎ ՆՐԱՆ ՀԱՎԱՏԱՑՈՂՆԵՐԻՆ!!! ՋԱՎԱԽՔԸ (ՎԻՐՔԸ) ՀԱՅԵՐԻՆ!!!

[Philosopher]

Վերջին լուծումը ես գիտեմ ... օր կգա որ հանկարծ իսկապես նեղեն, էլ ճար չլինի, ռուսն էլ դավաճանի...Մեծամոր ունենք... , բոլորի վրեժն էլ կլուծվի

Ցնցող լուծում էր. գուցե այդ դեպքում հենց հիմա պայթեցնենք ատոմակայանը` մենք մեզանից էլ կպրծնենք, մեր երեք ճակատներից էլ, մեր բարեկամներից էլ:

[Djavaxhq]

Վերջին լուծումը ես գիտեմ ... օր կգա որ հանկարծ իսկապես նեղեն, էլ ճար չլինի, ռուսն էլ դավաճանի...Մեծամոր ունենք... , բոլորի վրեժն էլ կլուծվի

Ինչ որ տեղ համաձայն եմ քո հետ առանց հայերի ու Հայաստանի ում է պետ երկիր մոլորակը Բայց Ռուսների դավաճանությունից շատ մի հուսահատվի երկիր է ելի իր շահերն ունի ուղղակի պետք է օգտագործենք այդ շահերը