Միանշանակ «Է»,Չնայած ես՝ նայած թեմայի բովանդակությունից, տարբեր կերպ եմ խոսում,բայց պարզ ա,որ մեր ա -երով աղավաղում ենք մեր Հայոց լեզուն
Միանշանակ «Է»,Չնայած ես՝ նայած թեմայի բովանդակությունից, տարբեր կերպ եմ խոսում,բայց պարզ ա,որ մեր ա -երով աղավաղում ենք մեր Հայոց լեզուն
«Հեռո՛ւ ստութիւնից եւ լի նրանով,ինչ ընդդէմ է ստութեան»
Մովսես Խորենացի
Ռուֆուս (27.12.2009)
Չէ հաստատ:
Գրական-կարդում է,
Գյումրի-կարդա գը
Լոռի-կարդըմ ա
Արևմտահայերեն-կկարդա(Արևմտահայերենը պատկանում է կը ճյուղին և քանի որ Շիրակն էլ, Թիֆլիսն էլ կը ճյուղի բարբառներ են որոշ նմանություն կա.
Լոռին, Երևանը ա ճյուղի, որը նույն է ինչ արարատյան ասվածը:
Ես համաձայն եմ, որ է-ն բարեհունչ է, թեպետ մի քիչ արհեստական, բայց մի մեծ բայց կա: Հնարավոր է ընկնենք գրաբարի և աշխարհաբարի քաոսային վիճակի մեջ, երբ խոսում էին այլ կերպ, գրում այլ և կարդում լրիվ այլ կերպ: Լեզուն կենդանի և զարգացող երևույթ է: Այդ կենդանությունը արտահայտվում է բանավոր խոսքում: Գրավոր խոսքը ավելի քարացած է: Իհարկե պետք է այնպես անել, որ այդ երկուսի մեջ անջրպետ չլինի: Միշտ էլ կենդանի-խոսակցականն է փոխել գրավոր լեզվին, սակայն մի մեծ դժվարություն է, քանի որ մեր խոսակցական լեզուն հարուստ է բարբառային, օտար ու ժառգոնային բառերով, որոնք հաստատ պետք է այնպես անել, որ մուտք չգործեն գրական,գրավոր լեզու:
Ինչև սա ժամանակի խնդիր է: Ես անձամբ գտնում եմ, որ կենդանի լեզուն պիտի դառնա նորմատիվ, եթե անգամ վատն է ու անգրագետ: Փաստը փաստ է, եթե մեր հասարակությունը անգրագետ ու անբարեհունչ է խոսում,թող նույնքան վատ էլ լինի մեր գրավոր լեզուն. անիմաստ ինքնախաբեություն պետք չէ. ում է պետք գեղեցիկ գրավոր լեզում, եթե հասարակության բերանում այն այլանդակ է: Իհարկե խոսքս միայն դիցուք ա-է-ի մասին չէ, այլ առհասարակ:
Մտերիմների հետ, առօրյա զրույցներում խոսում եմ առավելապես ա-ով, իսկ մնացյալ բոլոր դեպքերում է-ով, ու այդ անցումը ինձ համար ընդհանրապես արհեստական չէ: Միայն մտածում եմ` վատ է, որ այս 2-ն տարբեր են ու ինչպես անել, որ դառնա մեկը:
Մտերմիկ խոսակցական ու պաշտոնական ոճերի մասին մտածելիս հենց նոր մի միտք էլ ծագեց.
Բացել նոր թեմա ու, թե և
Վերջին խմբագրող՝ Dragon: 20.04.2007, 02:53:
Բայց քո բերած օրինակը ոչ էլ «ա»-ով էր։Այնպես որ դա ապացույց համարել չի կարելի։
Դրա փոխարեն, խնդրում եմ, ասա. Գյումրվա բարբառով ո՞նց կասեն, օրինակ, «Շոգ է» արտահայտությունը։ «Շոգ է» թե՞ «Շոգ ա»։ Իմ կարծիքով՝ առաջին տարբերակը։ Ամեն դեպքում, երևի ճիշտ կլիներ, եթե որևէ բնիկ գյումրեցի պատասխաներ այս հարցին, ոչ թե պարզապես ամեն մեկն իր ենթադրությունները գրեր, ոմանք էլ իրենց ենթադրությունները ներկայացնեին որպես անժխտելի փաստ...
![]()
Գիտե՞ս, կարդում եմ գրածդ ու զարմանում։ Այսինքն՝ եթե մեր շուրջը վատն է գերիշխում, ուրեմն անհամասեռությունից խուսափելու համար կոչ ես անում բոլորս վատը դառնա՞նք։Ես համաձայն եմ, որ է-ն բարեհունչ է, թեպետ մի քիչ արհեստական, բայց մի մեծ բայց կա: Հնարավոր է ընկնենք գրաբարի և աշխարհաբարի քաոսային վիճակի մեջ, երբ խոսում էին այլ կերպ, գրում այլ և կարդում լրիվ այլ կերպ: Լեզուն կենդանի և զարգացող երևույթ է: Այդ կենդանությունը արտահայտվում է բանավոր խոսքում: Գրավոր խոսքը ավելի քարացած է: Իհարկե պետք է այնպես անել, որ այդ երկուսի մեջ անջրպետ չլինի:
Ինչև սա ժամանակի խնդիր է: Ես անձամբ գտնում եմ, որ կենդանի լեզուն պիտի դառնա նորմատիվ, եթե անգամ վատն է ու անգրագետ: Փաստը փաստ է, եթե մեր հասարակությունը անգրագետ ու անբարեհունչ է խոսում,թող նույնքան վատ էլ լինի մեր գրավոր լեզուն. անիմաստ ինքնախաբեություն պետք չէ. ում է պետք գեղեցիկ գրավոր լեզում, եթե հասարակության բերանում այն այլանդակ է:Իսկ ես համարում եմ, որ եթե խոսակցական լեզուն վատն է ու անգրագետ, ապա պիտի խոսակցականը փորձենք փոխել, ոչ թե գրականն էլ խոսակցականի պես անգրագետ դարձնենք։ Առաջին հայացքից դա գուցե անիրական ու անգամ անհնար է թվում, բայց ես համոզված եմ, որ ցանկության դեպքում հնարավոր է այնպես անել, որ փողոցային ժարգոնը գոնե պակասի ու խոսակցական լեզուն ավելի գրագետ դառնա։ Դրա համար բավական է միայն այնպիսի քաղաքականություն վարել, որ անգրագետ, փողոցային լեզվով խոսելը, պատվաբեր (այսպես ասած՝ «պրեստիժ»), մինչև անգամ ձեռնտու չլինի։ Այ այդ դեպքում կտեսնեք, թե ոնց են բոլոր քարթուները խելոք-խելոք սկսում գրական խոսել սովորել։ Ինչ վերաբերում է «ա»-ին ու «է»-ին, ապա նույնը կարելի է իրականացնել նաև դրանց դեպքում։ Հասկանալի է, որ հեշտ բան չէ, բայց, իմ կարծիքով, հնարավոր է, միայն, նորից եմ ասում, ցանկություն է պետք ու նպատակաուղղված գործունեություն։
Երջանկությունը ճամփորդելու ձև է, ոչ թե նպատակակետ։
Ռոյ Գուդման
[QUOTE=Dragon;248046]Չէ հաստատ:
Գրական-կարդում է,
Գյումրի-կարդա գը /մեջբերում Dragon;-ի խոսքերից/
հա դա բարբառային է, չեմ ասում գրական ենք խոսում, այդպես էլ ենք ասում, նայց օրինակ որ հարցնենք «Ո՞վ է», կամ «ի՞նչ է եղել»կամ էլ եթե ասենք «Գնացել է»հենց այդպես էլ կհարցնենք, ոչ թե «Ով ա».......
![]()
Վերջին խմբագրող՝ Venus: 27.12.2009, 13:40:
Արևմտահայերէնը, ի հարկէ, նման երկուութիւն չունի, քանի արևելահայերէնի գնում է-ա, երգոգմ է-ա և նմաններուն համարժէքը թունի: Մեր բարբառը է օժանդակ բայը միօրինակ կը կիրարկէ միայն վաղակատարի ու յարակատարի մէջ՝ ԵՐԳԵՐ Է - ԵՐԳԱԾ Է, իսկ այս երկու բայաձևերուն մէջ արևելահայեերէնը ևս , որքան գիտեմ, երկուութիւն չունի...թէ՞ կը սխալիմ:
Արմենակ Եղիայեան, Լիբանան
Գյումրիում և ընդհանրապես Շիրակի մարզում «է»-ով են խոսում: Թեև «կ»-ն բառից առաջ «գը»-ն էլ են օգտագործվում: Բարբառների մեջ էդտեղ մեծ տարբերություն չկա:
Ինձ հարմար չի առօրյայում «է»-ով խոսալ, ֆորումում էլ հիմնականում «ա» եմ գրում:
Держи меня за руку долго, пожалуйста,
Крепко держи меня, я не пожалуюсь...
Ժագոնը,կամ այսպես կոչված ՙպրիստիժ՚-ի համար օտարերկրյա բառերը,ոնց նկատում ենք բավականին հաճախ են անհետանում,կամ փոխարինվում այլ նմանատիպ բառերի ու բառակապակցությունների հետ;Օտարերկրյա շատ բառեր,որ օգտագործում էինք երեք-չորս տարի առաջ(օրինակ՝ սոտվի),հիմա քիչ-քիչ կիրառությունից դուրս են գալիս(հիմա ավելի շատ լսում ենք՝հեռախոս);Ինչպես կարող ենք այդպիսի ժամանակավոր երևույթների պատճառով փոփոխել ու աղավաղել մեր բյուրեղյա հայոց լեզունDragon-ի խոսքերից
Վերջին խմբագրող՝ Array: 20.04.2007, 15:40:
«Հեռո՛ւ ստութիւնից եւ լի նրանով,ինչ ընդդէմ է ստութեան»
Մովսես Խորենացի
Ախր շատ տարօրինակ բաներ ես գրել է;ՙՍխալի՚ անունը ՙճիշտ՚ դնելով հնարավոր չէ դրա դեմն առնել,չնայած քո ասելով ընդհանրապես չարժե պայքարել սխալ երևույթների դեմ;Եթե հիմա օտարածին,ժարգոնային բառերը ընդունենք որպես գրական հայոց լեզու,դա միայն կխթանի նմանատիպ տարրերի մուտքը,և որոշ ժամանակ անց հայոց լեզուն կլինի հիմնականում օտարածին բառերի կույտ,այսինքն արհեստական ;Ուրիշ էլ ինչպե՞ս ես պատկերացնում ապագան քո նկարագրածով
Վերջին խմբագրող՝ Array: 20.04.2007, 15:59:
«Հեռո՛ւ ստութիւնից եւ լի նրանով,ինչ ընդդէմ է ստութեան»
Մովսես Խորենացի
Է-ով եմ խոսում: ա-ով փորձել եմ, լավ չի ստացվում)
Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)
Էջանիշներ