Կոելիո և Բորխես

[E-la Via]

"Ալքիմիկ"-ն եմ կարդացել, "11 րոպե"-ն, "Լույսի զինվորը" /համոզված չեմ վերնագրի թարգմանությունում/ , "Սատանան ու սենյորիտա Պրիմը", "Նստեցի ես Ռիո-Պեդրայի ափին ու լացեցի": /կարծեմ` էլ չեմ կարդացել/

Ալքմիկը շատ է դուրս եկել, ահագին մեծ հետք է թողել իմ մեջ: Այդ գիրքը ստիպում է մարդուն ավելի օտպիմիստորեն նայել աշխարհին ու բարություն է հասղորդում:
Բայց մյուս գրքերը գնալով ավելի ու ավելի քիչ հետաքրքիր էին... մի քանիսը ընդհանրապես "մետրոյում կարդալու" գրականություն էր:
Ուղղակի Կոելյոն շատ լուսավոր մարդ է, օպտիմիստական, դրական լիցք է իր մեջ տանում:
Անկախ նրա գրքերի պարունակությունից` մեկա կսիրեմ ու կհարգեմ նրան

Բարև Ֆրեյա: Համաձայն եմ քեզ հետ "Ալքիմիկի" պահով: " Ալքիմիկը" կարծես Պաուլոյի ստեղծագործությունների անկյունաքարը լինի: "Ալքիմիկը" մեզ մեր միջի լավագույնն է ի ցույց հանում, ստիպում է հավատալ մեր ուժերին, հասնել մեր երազանքներին : Ես էլ էի շատ տպավորված այդ գրքից:
Բայց մյուս գրքերի մասին քո կարծիքի հետ ես չեմ համաձայնի: Գիտես մեզ միշտ հեշտ է մեր մեջ լավն ու բարին տեսնել,, բայց չենք ցանկանում տեսնել մեր վատ ու չար կողմերը, որը բոլորիս մեջ առկա է: Իսկ Պաուլոյի մյուս գրքերը մեզ հենց դրանք են ցույց տալիս: Օրինակ "Սատանան և սինյորիտա Պրիմը" մեզ հարց է տալիս.
«Ինչի՞ եք դուք պատրաստ հանուն փողի», «Պատրաստ ե՞ք ձեր նպատակին հասնելու համար քայլել մարդկանց վրայով», կամ «Ռիո Պեդրայի ափին նստեցի և լաց եղայաում» այն միտքն է, թե մենք պատրաստ ենք հանուն մեր սիրո հրաժարվել Էգոյից, հանուն մեր սիրելիի երջանկության կարող ենք զոհել մեր երջանկությունը: Կամ հենց "11րոպեն", որն հարց է առաջացնում թե կարող ենք մենք հրաժարվել մեր նախապաշարմունքներից:
Եթե կցանկանաս ավելի խորը քննարկել գրքերը, կարող ես հաղորդագրություն թողնել:
Եվ շատ ուրախ եմ, որ անկախ ամեն ինչից կսիրես ու կհարգես Պաուլո Կոելոյին:

[Chuk]

Մոդերատորական. Նոր բացված «Paulo Coelho» լատինատառ վերնագրով թեման միացվել է արդեն գոյություն ունեցող «Կոելիո և Բորխես» թեմային: Մինչ թեմա բացելը համոզվեք, որ նման թեմա գոյություն չունի և բացեք հայատառ վերնագրերով թեմաներ: Եթե անուններ են, որոնց տառադարձումը կարող է սխալ լինի, ապա գրեք հայերեն անունը, փակագծում՝ տվյալ լեզվով անունը:

[E-la Via]

Էն տեսակետի համար, ըստ որի Կոելիոն Բորխեսից է թռցրել իր իդեաները, ես ոչ մի ապացուց չեմ գտնել, թեև մի ինչ որ հեռավոր նմանություն նշմարում էի ավելի շուտ նրանց հուզող թեմաների, քան նրանց գործերի մեջ: Վերջերս նորից կարդացի Բորխեսի գործերից ու , ինձ թվում է, գտա ես հարցի բանալին: Իր "Բաժանվող արահետների այգին" գրքի նախաբանում Բորխեսը գրում է.
"Ծավալուն գրքեր գրել,հինգ հարյուր էջում ձգփգել մի գաղափար, որի բանավոր կատարյալ բացատրությունը տեղավորվում է մի քանի րոպեից բաղկացած ժամանակահատվածում, աշխատա տար և սպանիչ ցնորամտություն է: Ավելի խելամիտ կլիներ պատկերացնել, թե այդ գրքերն արդեն գոյություն ունեն ու նրանց ամփոփումը կամ մեկնաբանությունը տալ":
Կոելիոն հենց դրա հակարակն էլ արել է. Բորխեսի այդ մի քանի էջում արտահայտած գաղափարները վերցրելու 500 էջանոց գիրք է սարքել Չնայած պարտադիր չի , որ այդ գաղափարները նա անպայման Բորխեսից գողացած լինի, հնարավոր է , որ դրանք ծնվել են ինքնուրույն: Բայց ու գաղափարներն էլ լինեն դրանք՝ իրենը, Բորխեսինը, թե մեկ ուրիշինը, միևնույնն է, Կոելիոն չափազանց պրիմիտիվացրել ու էժանացրել է դրանք: Իհարկե, չի բացարվում, որ այստեղ ևս սխալվում եմ (Կոելիոի սիրահարները կարող են հույս տալ իրենց )քանի որ Կոելիոից ընդհամենը մի գիրք եմ կարդացել՝ "Ալքիմիկը",բայց ինչքան գիտեմ դա նրա թույլ գործերից չի և կարելի է հետևություն անել:
Բոեխեսի մասին էլ կասեմ, որ "տուֆտելու" անգերազանցելի վարպետ է: Ես ամեն անգամ կարդալուց զարմանում եմ, թե մինչև ուր է հասնում նրա միտքը : Ցանկացած գաղափար կարող է հասցնել մինչև անհեթեթության ու համոզել , որ անհեթեթությունն էլ իր իմաստն ունի Մի խոսքով՝ կատարյալ հանճար:

Բարև Մելիք: Նախ ասեմ, որ Բորխես չեմ կարդացել, բայց պատրաստվում եմ կարդալ:
Նրա մասին շատ եմ լսել: Իսկ Կոելիոյի բոլոր գրքերը կարդացել եմ: Կարող եմ ասել նախ համեմատություններ անելու համար պետք է երկու հեղինակներին էլ լավ ուսումնասիրես: ,մի գիրք կարդալով չես կարող հասկանալ ու կարծիք կազմել, չնայած որ Ալքիմիկը նրա լավագույն գործերից է: Հետո էլ կարող եմ ասել, որ գոյություն ունեն համընդհանուր ճշմարտություններ,որոնք չեն փոխվում և մարդիկ, մոտենալով այդ ճշմարտությանը, փորձում են մյուսներին էլ հաղորդակից դարձնել դրան, փոխանցել դրանք մարդկանց գրականության, երաժշտության, նկարչության միջոցով: Իսկ Կոելիոն դա անում է այնպես, որ դա հասանելի լինի շատերին: Ուղակի կարծում եմ՝ Կոելիոյի նման գրողների գրքերը պետք է սրտով կարդալ:

[Հայկօ]

Բարև Մելիք: Նախ ասեմ, որ Բորխես չեմ կարդացել, բայց պատրաստվում եմ կարդալ:
Նրա մասին շատ եմ լսել: Իսկ Կոելիոյի բոլոր գրքերը կարդացել եմ: Կարող եմ ասել նախ համեմատություններ անելու համար պետք է երկու հեղինակներին էլ լավ ուսումնասիրես: ,մի գիրք կարդալով չես կարող հասկանալ ու կարծիք կազմել, չնայած որ Ալքիմիկը նրա լավագույն գործերից է: Հետո էլ կարող եմ ասել, որ գոյություն ունեն համընդհանուր ճշմարտություններ,որոնք չեն փոխվում և մարդիկ, մոտենալով այդ ճշմարտությանը, փորձում են մյուսներին էլ հաղորդակից դարձնել դրան, փոխանցել դրանք մարդկանց գրականության, երաժշտության, նկարչության միջոցով:

Բորխեսն ու Կոելիոն անհամեմատելի են: Ուղղակի տարբեր տրամաչափերի, տարբեր լիգաների գրողներ են: Բորխեսի հետ ընդհանրապես հատուկենտ գրողներ կարող են համեմատվել (մեծ առումով եմ ասում. գրողների համեմատության գաղափարն ինքնին բավականին աղոտ հասկացություն է): Մելիքը ընտիր գրել է արդեն, լրիվ համաձայն եմ հետը: Պատկերավոր ասած՝ Բորխեսին կարելի է համեմատել փիլիսոփայության ու բանասիրության դոկտոր-պրոֆեսորի, իսկ Կոելիոյին՝ թաղում լավ պատմողի համբավ ունեցող մարդու հետ:

Իսկ Կոելիոն դա անում է այնպես, որ դա հասանելի լինի շատերին: Ուղակի կարծում եմ՝ Կոելիոյի նման գրողների գրքերը պետք է սրտով կարդալ:

Իսկ գուցե ես չեմ ուզում, որ իմ կարդացածը հասանելի լինի շատերին : Այդ «հասանելիացնելու» ընթացքում կորում է հենց այն համուհոտը, հենց այն նրբերանգները, հենց այն «կայծը», որ գլուխգործոցը տարբերում է լայն մասսաների համար նախատեսված, փափուկ կազմով գրպանի գրքույկից: Բնավ չեմ ուզում նվաստացնել Կոելիոյին, բայց նրա անունը Բորխեսի անվան կողքին դնելը գրականագիտական հանցագործություն է: Կոելիոյի բոլոր վեպերը Բորխեսի մի պատմվածքի հետ չեմ փոխի. ամեն մեկը հազար հատ «Ալքիմիկոս» ու «Տասնմեկ րոպե» արժի: Թեմայի վերնագիրը ենթակա է հրկիզման:

[E-la Via]

Բորխեսն ու Կոելիոն անհամեմատելի են: Ուղղակի տարբեր տրամաչափերի, տարբեր լիգաների գրողներ են: Բորխեսի հետ ընդհանրապես հատուկենտ գրողներ կարող են համեմատվել (մեծ առումով եմ ասում. գրողների համեմատության գաղափարն ինքնին բավականին աղոտ հասկացություն է): Մելիքը ընտիր գրել է արդեն, լրիվ համաձայն եմ հետը: Պատկերավոր ասած՝ Բորխեսին կարելի է համեմատել փիլիսոփայության ու բանասիրության դոկտոր-պրոֆեսորի, իսկ Կոելիոյին՝ թաղում լավ պատմողի համբավ ունեցող մարդու հետ:



Իսկ գուցե ես չեմ ուզում, որ իմ կարդացածը հասանելի լինի շատերին : Այդ «հասանելիացնելու» ընթացքում կորում է հենց այն համուհոտը, հենց այն նրբերանգները, հենց այն «կայծը», որ գլուխգործոցը տարբերում է լայն մասսաների համար նախատեսված, փափուկ կազմով գրպանի գրքույկից: Բնավ չեմ ուզում նվաստացնել Կոելիոյին, բայց նրա անունը Բորխեսի անվան կողքին դնելը գրականագիտական հանցագործություն է: Կոելիոյի բոլոր վեպերը Բորխեսի մի պատմվածքի հետ չեմ փոխի. ամեն մեկը հազար հատ «Ալքիմիկոս» ու «Տասնմեկ րոպե» արժի: Թեմայի վերնագիրը ենթակա է հրկիզման:

Բարև Հայկօ: Ասեմ, որ ես էլ համաձայն չեմ թեմայի վերնագրի հետ: Բայց հասանելիության պահով համձայն չեմ: Ի՞նչ տարբերությու, թե այդ գիրքը կարդում է 1000 կամ 100000 մարդ, միևնույն է կարդում են: Չէ՞ որ Բորխեսին էլ են կարդում միլինավոր մարդիկ: Դա կարծես ավելի սեփականատիրական բնույթ է կրում: Ես դա հասկանում եմ: Ես էլ, երբ կարդում եմ մի գիրք, որն ինձ ցնցում է, որոշ ժամանակ գրեթե ոչ ոքի խորհուրդ չեմ տալիս կարդալ: Ինձ թվում է, թե մեկ ուրիշը չի կարող այն ընկալել այնպես, ինչպես ես, դա ինձ համար սրբապղծության է հավասար: Բայց երբ կրքերը համդարտվում են, հասկանում եմ, որ ես իրավունք չունեմ ուրիշին էլ զրկել այդ զգացողություններից: Կարող է հենց այդ պահին նա ավելի շատ կարիք ունի այդ գրքի քան ես: Ամեն մեկը յուրովի է ընկալում գիրքը:

[ihusik]

Ես մենակ "Ալքիմիկ"-ն եմ կարդացել, դուրս եկել է, սակայն նախաբանը ավելի լավն էր, քան ինքը` ստեղծագործությունը: Կուզեի էլի կարդալ իր գրվածքներից....

Այս գիրքն ամբողջությամբ աուդիո տարբերակով ունեմ ու այդպես եմ ծանոթացել` լսելով այսինքն /
իսկ այստեղ հենց այն է` ինչ դուր է եկել Ձեզ ու վստահ եմ շատերին էլ դուր կգա / կարող եք լսել պարզապես

[Նաիրուհի]

Իմ կյանքում ամենամեծ դերը կատարած ստեղծագործությունը Բորխեսի «Աստերիոնի տունն» է։ Կոելյո ավելի վաղ եմ կարդացել, քան Բորխես, և այն ժամանակ շատ հավանել եմ։ Թեև իրոք Բորխեսը պարզապես անհամեմատելի է (ոչ միայն Կոելյոյի, այլև ցանկացած այլ գրողի հետ), ես կարծում եմ, որ Կոելյոն իր «թաղում լավ պատմողի» մակարդակով ավելի շատ մարդկանց օգուտ կարող է տալ, քան Բորխեսն իր անգերազանցելի հանճարով, որովհետև Բորխեսը բոլորին մատչելի չէ, իսկ մարդը մեղավոր չէ, եթե գրականության շատ խորը ընկալում չունի։

[Sphinx]

Ես չեմ կարծում , որ այս երկու գրողներին համեմատելը հաջող մտահղացում է: Նրանք տարբեր մտածելակերպի մարդիկ են և ինձ համար երկուսն էլ հետաքրքիր են իրենց տարբերությամբ հանդերձ: Ինչքան էլ մատչելի չլինի, Բորխեսը, համենայն դեպս, անկեղծ է իր ընթերցողի առաջ. նա գրում է այնպես, ինչպես մտածում է՝ առանց մտքերը պարզեցնելու ավելորդ ճիգերի , առանց ծռմռվելու. մնացածը ընթերցողի խնդիրն է:

[Շինարար]

Բորխես շատ քիչ եմ կարդացել, Կոելյո կտրականապես չեմ կարդացել: Ես այդպես էլ չհասկացա Բորխեսի բարդ, դժվարամատչելի լինելը, այն, ինչը ուրիշները հատորներով գրում են՝ թողնելով ընթերցողին մտածելու, եզրահանգումների հնարավորություն, իմ կարդացած Բորխեսը ծամած հրամցնում է, կարդացածիս մի մասը իմ կարծիքով ընդհանրապես գեղարվեստական գրականություն չի եղել, այլ գիտական վերլուծություններ, ու եթե դա այնուամենայնիվ համարվում է գեղարվեստական գրականություն, ապա ինձ համար լավագույն գրողը Բախտինն է, բայց Բախտինը գրող չի համարվում,այլ գրականագետ: Որոշ գեղարվեստական պատկերներ էլ եմ կարդացել Բորխեսից, մասնավորապես մի ստեղծագործություն, որում ծեր և երիտասարդ Բորխեսները հանդիպում են, վերնագիրը չեմ հիշում: Ըստ իս, փայլուն մտահղացմամբ ստեղծագործություն է, որը սակայն վատ պատմող է պատմում, ու այդ շատ կարճ գործը կարդալիս արդեն հասցնում ես ձանձրանալ, գուցե մեղավորը անհաջող թարգմանությունն է, սակայն ինձ ամեն դեպքում ձանձրացրեց ոչ այնքան բառապաշարը, այլ պատմելու ոճը… Չգիտեմ, չսիրեցի Բորխեսին, հլա Դատարկությունը կարդա, իր մոտի գիրքը մի հատ վերցնեմ, փորձեմ կարդալ: Այնքան շատ է խոսվում նրանից, այնպիսի կարծիքներ են հնչում նրա ստեղծագործության մասին, որ քիչ է մնում՝ ամաչեմ, որ չեմ հավանում, պետք է մի բան անել ու սիրել այդ գրողին…

[Հայկօ]

Որոշ գեղարվեստական պատկերներ էլ եմ կարդացել Բորխեսից, մասնավորապես մի ստեղծագործություն, որում ծեր և երիտասարդ Բորխեսները հանդիպում են, վերնագիրը չեմ հիշում:

...Զբոսայգու նստարանի վրա ծեր, արդեն կույր Բորխեսը զրուցում է ինքն իր հետ... Լավ գործ է :

Գարունի տպած «Երկու արքաները և երկու լաբիրինթոսները» գրքից երեք պատմվածք տպել ու Ակումբում դրել եմ՝ «Հուդայի մատնության երեք վարկածները», «Շրջանաձև ավերակներ» և «Ragnarök»: Խորհուրդ կտայի առաջին հերթին կարդալ նաև «Բաբելոնյան վիճակախաղ» ու «Բաբելոնյան գրադարան», «Ալեֆը», «Ավետարան ըստ Մարկոսի», «Գաղտնի հրաշքը» (կարծեմ՝ վերնագիրն այդպես է թարգմանվել), «Հանդիպումը», «Ավազի գիրքը», «Ուրիշը», «Արարիչը» գործերը: Այդ գրքում չկան, բայց շատ լավն են նաև «Հայելին ու դիմակը» և «Պարացելսի վարդը» պատմվածքները: Սկզբի համար :

Ընդհանրապես՝ խորհրդավոր բառն ասես հենց Բորխեսի ստեղծագործության համար է ստեղծված: Խորհրդավոր՝ տարօրինակ, զարմանալի, օկկուլտիստական և խորհրդավոր՝ խորհուրդ ունեցող: Բորխեսն այն գրողներից է, ովքեր հստակ հասկացել ու տեսել են բառի ուժը: Բառի՝ խոսքի՝ բանի զորությունը: Ի սկզբանե էր բանը, չէ՞: Կարդալիս երբեմն սարսափում ես՝ աշխարհը տեսնելով կույրի աչքերով, երբեմն՝ ապշում՝ հասկանալով, որ կույրը դու ես, ոչ թե Բորխեսը, երբեմն՝ ուղղակի հիանում նրա մտքով, ու կարդացածդ քեզ կլանում է: Գրեթե յուրաքանչյուր գործ ասես Սպիտակ Ճագարի բույնը լինի: Ու հաճախ այն նույն զգացողություններն ես ունենում, որ կունենար գնդի վրայով քայլող մրջյունը, երբ նրան հեռացնեին գնդից ու ցույց տային, որ այն իրականում հարթ չէ, այլ՝ գնդաձև: Նույն կերպ էլ չես հասկանում (չես ուզում հավատալ)՝ այդ ողջ աշխարհը Բորխեսի երևակայության ծնու՞նդն է, թե՞ պարզապես քեզ տրված չէ ակնհայտը տեսնելը: Իմ կարդացած հզորագույն հեղինակներից է, եթե ոչ՝ ամենահզորը:

[Lilosik]

Անկեղծ ասած դեռ Բորխես չեմ կարդացել, բայց էսքան հետաքրքիր քննարկումներից հետո որոշել եմ անպայման կարդալ, դրանից հետո կկարողանամ զուգահեռնել տանել և մեկնաբանել որոշ բաներ, իսկ ինչ վերաբերում է Կոելիոյի գործերին, առաջինը կարդացել եմ Ալքիմիկը, որը շատ դուրս եկավ, նենց չէր, որ ձանձրանում էի, շատ հավեսով էի կարդում ու ամենակարևորն էն որ, որ իրոք շատ բան տվեց ինձ էդ գիրքը, միգուցե այն, ինչ հասկացա, նորություն չէր, բայց հաստատ էնպիսի բաներ, որոնց մասին մինչ այդ ուղղակի մտքովս չէր էլ անցել... Դրանից հետո ոգևորված կարդացի մյուս գործերը` "11 րոպե", "Վերոնիկան որոշում է մեռնել" և այլ գործեր, բայց դրանք արդեն էդքան էլ մեծ տպավորություն չգործեծին...

[Հանուման]

Զարմանում եմ մեր ակումբի այն անդամների վրա, որոնք Բորխես չկարդալով հանդեձ հաղորդագրություններ են գրում ի պաշտպանություն Կոելիոի: Կոելիոց ամեն ինչ կարդացել եմ, ավելի շատ էլ Բորխես եմ կարդացել: Սրանք իրանց խորությամբ անհամեմատելի են: Բորխեսը խորություն է, ժամանակ առ ժամանակ շատ մութ կամ էլ տարորինակ խորություն: Սակայն խորություն: իսկ Կոելոիոն մակերեսային ծաղկաքաղ է , մի քիչ սեր, մի քիչ սեքս, մի քիչ բարություն , մի քիչ ռոմանտիկա, մի քիչ միստիկա, մի քիչ փիլիսոփայություն ... Կոելիոն թռցրել է ,ոչ միայն Բորխեսից և Մարկեսից այլ ավելի շատ Կառլոս Կաստանեդայից, նրա անողոք ու անաստված միստիկական էկզիստենցիալիզմի մեջ մտցրել մի քիչ աստված մի քիչ էլ արկածներ:
Կոելիոի մասին մի լավ բան ասեմ , մի հատ էլ վատ:
Լավը: Կոելիոն շատ էմոցիոնալ է, կարճ ժամանակով շատ լավ ոգևորում է: Ըստ ինձ նրա լավագույն գրիքը «Լույսի Մարտիկի Գիրք»-ն է («Книга Боина Света»), այս գրքին կարելի է անընդհատ անդրադառնալ:
Վատը: Կոելիոն հայտարարել է, Հայաստան այցի ժամանակ, որ Մարկեսը վատ գրող է:

[StrangeLittleGirl]

Կոելիոն հայտարարել է, Հայաստան այցի ժամանակ, որ Մարկեսը վատ գրող է:

Այ սրա համար ինքը չներվեց: Փաստորեն, ոչ միայն անտաղանդ ա, այլև անճաշակ:

[Սերխիո]

Հայկօ , էսքան քննարկում կարդալուց հետո, որոշեցի քանդրտել գրադարանս ,որ գտնեմ Բորխեսի « Երկու արքաները և երկու լաբիրինթոսները» գիրքը, որ 1992թ հրակարակություն ա,ու նույն «Բաբելոնյան վիճակախաղ» ու «Բաբելոնյան գրադարան», «Ալեֆը» պատմվածքները կային , բայց ոնց հասկացա հատվածներ են , թե ? չէ :
Հ.Գ.
գրքի վրա 2 հատ մողես ա նկարած ?

[Հայկօ]

Հայկօ , էսքան քննարկում կարդալուց հետո, որոշեցի քանդրտել գրադարանս ,որ գտնեմ Բորխեսի « Երկու արքաները և երկու լաբիրինթոսները» գիրքը, որ 1992թ հրակարակություն ա,ու նույն «Բաբելոնյան վիճակախաղ» ու «Բաբելոնյան գրադարան», «Ալեֆը» պատմվածքները կային , բայց ոնց հասկացա հատվածներ են , թե ? չէ :
Հ.Գ.
գրքի վրա 2 հատ մողես ա նկարած ?

Հա, ինքն ա: Չէ, հատվածներ չեն :