Թարգմանություն

[Moonwalker]

Դե, թեկուզ կենտրոնախույս մեքենա լինի։ Իսկ դու կարո՞ղ ես հիմնավորել, թե ինչով լավ անուն չի տեխնիկական սարքի համար։ Այսինքն՝ ինչո՞վ ա centrifugal machine–ից ավելի վատ։ Ես որ ոչ մի տարբերություն չեմ տեսնում։

Չէ, հեչ, լավ էլ բառ ա: Որոշեցինք՝ centrifuge - կենտրոնախույս մեքենա: Ջեհեննեմին թե ոչ ոք չի օգտագործում՝



Համ էլ, նույն տրամաբանությամբ, տեխնիկա չի՝ «գիտարվեստ/արվեստագիտություն» ա:

[Rhayader]

Բայց «կենտրոնախույս» բառը հեչ էլ նոր չի, ես որ վաղուց եմ լսել։ Ըստ իս՝ լրիվ նորմալ բառ ա, եթե, իհարկե, Աստղի ասածն ա դա։

Կենտրոնախույսը ուժին ու քաղաքական կողմնորոշմանն են ասում, կենտրոնախույս մեքենա հասկացությունը ծանրաբեռնված ու անիմաստ թարգմանություն է: Ցենտրիֆուգ: Պրծ: Քեզ որ թողնեն, լազուրիտը «կապտաքար» կթարգմանես

[Rhayader]

Էն հիշեցի, որ ինչ-որ մարդիկ ինձ ուզում էին ապացուցած լինել, որ ադմինի թարգմանությունը պետք է լինի «կայքավար»:

[Ambrosine]

Հայեր ջան, բոլորիդ շնորհակալ եմ` արձագանքնելու համար : Անկեղծ ասած` մտածում եմ ցենտրիֆուգ էլ թողնեմ, փակագծերում գոնե ռուսերեն տարբերակը գրեմ, որ կարդացողին էլ հասկանալի լինի, թե չէ կենտրոնախույս մեքենայով հաստատ չեն հասկանա, մի հատ էլ կկանչեն` բացատրության : Հատկապես քաղաքական ոլորտում կենտրոնախույսը լրիվ ուրիշ ա, էլի:

Որ պոլիտեխնիկի ուսանող լինեի, կամ ԵՊՀ ատոմային ֆիզիկայի բաժնից, միգուցե կարողանայի բացատրել, թե դա ինչ ա, որ ավելի հեշտ լիներ բառ ընտրելը, բայց ես մենակ գիտեմ, որ ուրան հարստացնելու համար ա դա նախատեսված: Սաղ էդ Իրանի միջուկային ծրագիրն ա :

[Ձայնալար]

Սենց քննարկումների ժամանակ միշտ Հովհաննես Թումանյանի մի հոդված եմ հիշում, ասում ա.

- էս հայերը մազալու ժողովուրդ են, հիմա էլ նոր հիվանդություն ա տարածվել՝ բոլոր բառերը հայերեն տարբերակներով են փոխարինում, - ասում ա, - վելոսիպեդին առաջարկում են հեծանիվ անվանել, ծիծաղ բան է, հեծանիվ այսինքն հեծնելու անի՞վ:



Կենտրոնախույս մեքենան բավականին հաջող բառ է, եթե համեմատենք հեռակառավարման վահանակի հետ: Չնայած առանց համեմատելու էլ, նորմալ բառ է:

Ման եկա սենց բան գտա, ոնց որ հեծանիվին դեմ չի՝

Լեզվական փոխառությունները
Նոր-Նախիջևանի «Լույս» շաբաթաթերթի № 10-ում պ. Ա. Մեղրյանը մի հոդված է տպել՝ «Մեր մանկական գրականությունը և հայոց լեզուն», որի մեջ ցավով գանգատվում է, թե «... ինչ որ հնչվում է ժողովրդի բերանում, լինի դա հայերեն թե թուրքերեն, թաթարերեն թե ռուսերեն, վերցվում է և իսկույն գրվածքի մեջ է դրվում»։ Նա վշտանում է, որ մեր գրողներից ոմանք (ի միջի այլոց Ա. Իսահակյանն ու ես) գործ են ածում «ջան, ջիգյար, յար, յարաբ, ղարիբ», և այլն։ Եթե խոսքը էս կամ էն օտար բառի կամ մի շարք բառերի վրա լիներ, հարկավ վեճը մասնավոր բնավորության կունենար և միայն ճաշակի խոսք կարող էր լինել, բայց պ. Մեղրյանը դատապարտում է օտար, այլև մինչև անգամ հայերեն գավառական բառերի գործածությանը ու մաքուր հայերեն լեզվի պահանջն է դնում։ Լա՜վ։ Պ. Մեղրյանին եթե տանք կարդալու էս բառերը, վարդ, վայ, վախել, նվագ, նվաստ, նունուֆար, նամ, նոր, նանիկ, նախշուն, նիստ, նշտար, նշան, նարգիզ, նավ, նուռ, նաշ, նազուկ, մեգ, միլ, մեխ, նահապետ, մոմ, մուճակ, մուր, մուկ, մոռ, ջերմ, գրավ, գրվանքա, կիր, կարիք, կերպաս, քիչ, քիմք, գոմեշ, ոչխար, դրոշակ, կկու, խոտ, խաբել, կուտ, կանթեղ, կանոն, կարապ, փուռը, գավազան, հարս, տոն, տարազ, դայակ, սապոն, սուգ ու շիվան, շողք, շվաք, գումար, շեն, շաղգամ, դաս, աշակերտ, սուր, շուշան, սամույր, սիպտակ, սեր, սանդ և այլն, և այլն, անշուշտ նա էս բոլորը կհամարի մաքուր հայերեն բառեր։ Եթե էդպես էլ չհամարի, կասի դրանք արդեն հայացել են։ Էդպես է. ճշմարիտ է։ Բայց հիմի մի ուրիշ հարց։ Դրանք եթե մեր լեզվի մեջ են մտել ու հայացել, արդյոք դրանցից հետո կա՞նգ է առել էդ պրոցեսը և էլ նոր բառեր չե՞ն մտնում ու հայանում թե՛ մեր ժողովրդական լեզվի մեջ, թե՛ գրական, ուրիշ խոսքով՝ էլ չե՞ն կատարվում ժողովրդական ու գրական լեզվի փոխառություններ։ Իհարկե, սրա պատասխանն էլ դրական է լինելու։ Քանի որ մի ժողովուրդ հազար ու մի ձևերով հարաբերություն ունի ուրիշ ժողովուրդների հետ, քանի որ նրա կյանքը զարգանում է նաև արտաքին ազդեցությունների տակ, քանի որ մեծանում է, էնքան էլ ազդեցություններ է կրում և նրա լեզուն, հարստանում, ճոխանում ու զարգանում։ Նորանոր գաղափարների հետ նորանոր ոճեր ու բառեր է ընդունում, և մինչդեռ դուք բողոքում եք, թե չի կարելի հայերեն լեզվի մեջ գործ ածել դարդ, ջան, չոլ, զիլ ու նման բառեր, մյուս կողմից ներս են հոսում ինտելիգենտ, կուլտուրա, լեգենդ, սոնետ, պոեմ, պոեզիա, օպերա, զիգզագ, պրոպագանդ և այլն։
Ի՞նչ եք անելու։ Եվ ինչո՞ւ պիտի վշտանաք ու կռվեք, ի սեր Աստուծո։ Դուք կարծում եք միայն նրանով պիտի ճոխանաք ու բավականանաք, ինչ որ հայի միտքն ու հանճա՞րն է տալի...
Վերցնենք բառը։
Խնդրեմ ասեք, եթե մեր լեզվից հանեք ձեր հալածած «շանը», որ չինական է, թե մոնղոլական-թաթարական, ինչո՞վ կփոխարինեք։ Մի քիչ մտածեցեք, կտեսնեք մի բառ եք վտարում, որի տեղը համազոր ու համաշունչ մի այլ բառ դնել չեք կարող։ Դրա նման և շատ ուրիշ բառեր, որ մաքուր հայերեն չեն։ Եթե էդ օտարամուտ բառերի փոխարենը դուք ունեք – ինչ խոսք։ Եթե ձեր լեզուն ընդունակ է հարազատ թարգմանելու կամ հարմար բառեր շինելու, տելեֆոնին հեռախոս ասացեք, տելեգրաֆին հեռագիր կամ վելոսիպեդին հեծանիվ, բայց հո չի կարելի ամեն բան էլ թարգմանել կամ շինել, էքսպրոպրիատորը ճողոպրիստ, ինչպես արել են մեր պոլսահայերը, տրամվայը քարշակ անվանել, հանգ. Գամառ– Քաթիպայի նման, խավիարը ձկնկիթ կամ ֆրակը պոչազգեստ։
Ավելի ձախորդն էն է, որ Մեղրյանը օրինակ է բերում ռուսաց և եվրոպական գրականությունները, թե նրանք ինչքան մաքուր լեզվով են գրում իրենց մանուկների համար։ Ուրիշ խոսքով՝ իրենց լեզվի մեջ օտար բառեր չեն ընդունում։ Էս հո արդեն էնքան է սխալ, որ ես հերքելն ավելորդ եմ համարում։ Գրեթե ամեն մի նոր եվրոպական բառ, ինչ որ հայերը շինում են կամ թարգմանում, ռուսները նույնությամբ առնում են ու տալիս իրենց երեխաներին։
Ո՛չ. թե՛ ժողովրդական, թե՛ գրական լեզվի մեջ լեզվական փոփոխությունները եղել են միշտ, կլինեն միշտ, և շատ է գեղեցիկ, որ էդպես է. միայն թե պետք է իմանալ շնորհքով, խելացի առնել ու տեղը գործածել, ահա խնդիրը։ Իսկ ինչ վերաբերում է ժողովրդական բարբառներից օգտվելուն, դա ոչ թե դատապարտելի է, այլ հենց դա է բնական ճանապարհը կայտառ ու կենդանի լեզու ստեղծելու։ Բավական էր. մեր երեխաներն այլևս չպետք է սարսափեն «հա՛» ասելիս, և մայրերն այլևս չպետք է մատներն սպառնալի թափ տան նրանց վրա. «հա՛» ասացի՞ր, ի՞նչպես կարելի է, ասա՛ «այո՛»։ Բավական էր, նզովքը պետք է վեր կենա «հա»–ի վրից, իբրև թե նա գռեհիկ է. դրա մեջ ոչ առողջ միտք կա և ոչ էլ ճաշակ։

1910

http://www.toumanian.am/toumanian/ht...1887-1915.html

[Արէա]

Ման եկա սենց բան գտա, ոնց որ հեծանիվին դեմ չի

Շուտ եմ կարդացել էդ հոդվածը, էն ժամանակ հղում, բան չկար, չեմ հիշում որ գրքում եմ կարդացել, բայց էդ հեծնելու անիվը լավ տպավորվել է մոտս, ահագին ձեռ էր առնում: Բայց էս բերածդ հոդվածի մեջ էլ զարմանում է, թե ո՞նց կարելի է խավիարին ձկնկիթ ասել: Իրոք, բավականին զվարճալի բառ է, եթե առաջին անգամ ես լսում, բայց մենք հիմա օգտագործում ենք, ու բոլորովին էլ տարօրինակ չի թվում էդ բառը մեզ:

[Ձայնալար]

Հա, ընդ որում 5 թե 6 օրինակ ա բերում, իր կարծիքով, խրթին թարգմանությունների, որոնցից մեկը փաստորեն այնուամենայնիվ ժամանակի քննությունը անցել ա։

[Rhayader]

Նույն տրամաբանությամբ ռուսները պիտի ցենտրիֆուգը թարգմանեին центробег կամ центробежная машина

[Rammstein]

Ժող, фотосессия-ին հայերեն ո՞նց են ասում:

[Ձայնալար]

Լուսաքննաշրջան

Հենց ֆոտոսեսիա ա, Ռամշ, չեմ հանդիպել հայերեն համարժեքի, իսկ որ ֆոտոսեսիա տարբերակը օգտագործեն շատ եմ հանդիպել:

[saribek]

խնդրում եմ ինձ օգնել ճիշտ թարգմանել сквозняк բառը

[Ռուֆուս]

խնդրում եմ ինձ օգնել ճիշտ թարգմանել сквозняк բառը

draft

[Rhayader]

խնդրում եմ ինձ օգնել ճիշտ թարգմանել сквозняк բառը

միջանցիկ քամի:

[Ambrosine]

Ժող, manifesto բառի հայերեն համարժեքը ինչպե՞ս է: Ինքը հայեցակարգի նման է, բայց նաև աշխատություն է: Չգիտեմ` ինչ բառ օգտագործեմ: Միգուցե մանիֆե՞ստ :

[տեսիլք]

Ժող, manifesto բառի հայերեն համարժեքը ինչպե՞ս է: Ինքը հայեցակարգի նման է, բայց նաև աշխատություն է: Չգիտեմ` ինչ բառ օգտագործեմ: Միգուցե մանիֆե՞ստ :

Աստղ ջան, ըստ Գրիգորյանների արդի բառարանի manifesto–ն հռչակագիրն է, կամ էլ հենց քո ասածը՝ մանիֆեստ։