Թարգմանություն

[Շինարար]

Ես ամեն դեպքում կողմ եմ հայերեն ընկալելի թարգմանություններին, քան թե անգլերենի առանձնահատկությունը հաղորդողներին: Էս թեմայից դուրս գեղարվեստական գրականության թարգմանություններում բնօրինակին մոտ ձգտումը երբեմն, հաճախ, ես կասեի միշտ սպանում ա գործի համուհոտը: Ինձ թվում ա՝ պետք ա բնօրինակի ճիշտ իմաստը հաղորդել, ոչ թե քերականական կառույցը պահպանել:

Մերթընդմերթ հարաբերություններ արտահայտությունը, ամենայն հարգանքով, իմ կարծիքով տառակեր թարգմանություն ա:

Ի լրումն, ես իհարկե չեմ կարող պարծենալ անգլերենի իմ մասնագիտական գիտելիքներով, բայց օն-ոֆը ըստ բառարանի ամեն դեպքում ածական ա:

[ivy]

Եթե հաշվի առնենք, որ տերմինն ամբողջությամբ կոչվում է „on again - off again relationship“, իսկ again-ը («նորից») մակբայ է, ապա «մերթընդմերթ»-ը ամենահամապատասխան թարգմանությունն է. մեջը համ on-off-ն է երևում, համ again-ը:

[Բարեկամ]

«Հազվադեպ»-ը մակբայ ա ու միայն սխալմամբ ա գործածվում որպես ածական, դրա ածականը «հազվագյուտ»-ն ա: «Գիշեր-ցերեկ»-ին համարժեք ածականն էլ «շուրջօրյա»-ն ա, թեև խոսակցականում կարող ա «գիշեր-ցերեկ»-ն էլ ածականաբար օգտագործենք, բայց ոչ գեղարվեստականում, հատկապես որ դրա կարիքը չկա: Իսկ «անընդհատ»-ը հենց ածական ա, որը նաև մակբայաբար ա գործածվում: Ընդհանապես ածականի` որպես մակբայ գործածվելը բնականոն երևույթ ա լեզվում, բայց հակառակը` ոչ այնքան: Առնվազն հայերենում ես չեմ մտաբերում նման դեպքեր:


Հենց ածական ա. https://www.merriam-webster.com/dictionary/on-off

Ան, գիշեր-ցերեկ աշխատանք ու շուրջօրյա աշխատանք, թեև նույնն են իմաստային, բայց լեզվազգացողական մակարդակում տարբեր են ու մեկը մյուսով ոչ այնքան փոխարինելի։
Ես կարծում եմ, որ նման քերականական "խախտումներ" երբեմն կարելի ա անել խոսքին որոշակի շեշտվածություն, ուրիշ՝ ավելի համարձակ կամ դիպուկ ներըմբռնում հաղորդելու համար։ Էդպես լեզուն ավելի կենդանի ա հնչում, քան կանոնակարգվածն ու խստորեն օրենքավորվածը։ Դրանով էլ որոշ լեզուներ, այդ թվում հայերենը, ճկուն են՝ քանի որ ոչ միայն նման "խախտումները" սխալ չեն հնչում, այլև ավելի ճշգրտում են, թույլ են տալիս դուրս բերելու արտահայտման նոր նրբերանգներ։ Նաև՝ նման ձևով են լեզուները զարգանում, ու երբեմնի մակբայերը մի օր կարող են արդեն օրենքով դառնալ ածական, ինչպես որ անգլերենում on-off-ի դեպքում թույլ ա տրված ազատության էդ շքեղությունը։

[Գաղթական]

Իակ օնլայնն ու օֆֆլայնը թարգմանել ե՞ն հայերեն:

[ivy]

Իակ օնլայնն ու օֆֆլայնը թարգմանել ե՞ն հայերեն:

առցանց - անցանց

[Ուլուանա]

Եթե հաշվի առնենք, որ տերմինն ամբողջությամբ կոչվում է „on again - off again relationship“, իսկ again-ը («նորից») մակբայ է, ապա «մերթընդմերթ»-ը ամենահամապատասխան թարգմանությունն է. մեջը համ on-off-ն է երևում, համ again-ը:

Ռիփ, անգլերենն ու հայերենն էդ առումով ահագին տարբեր են: Հայերենին էդ ձևը բնորոշ չի: Անգլերենը անալիտիկ լեզու ա, ու վերջավորությունների բացակայությամբ պայմանավորված` անգլերենում տարածված ա մի խոսքի մասի` որպես այլ խոսքի մասերի կիրառությունը, որը կարգավորվում ա համապատասխան շարադասությամբ: Իսկ հայերենին դա բնորոշ չի, քանի որ դրա կարիքն էլ առանձնապես չկա. էդ հարցերը լուծվում են հոլովման, խոնարհման ու ածանցման միջոցով:

Ան, գիշեր-ցերեկ աշխատանք ու շուրջօրյա աշխատանք, թեև նույնն են իմաստային, բայց լեզվազգացողական մակարդակում տարբեր են ու մեկը մյուսով ոչ այնքան փոխարինելի։
Ես կարծում եմ, որ նման քերականական "խախտումներ" երբեմն կարելի ա անել խոսքին որոշակի շեշտվածություն, ուրիշ՝ ավելի համարձակ կամ դիպուկ ներըմբռնում հաղորդելու համար։ Էդպես լեզուն ավելի կենդանի ա հնչում, քան կանոնակարգվածն ու խստորեն օրենքավորվածը։ Դրանով էլ որոշ լեզուներ, այդ թվում հայերենը, ճկուն են՝ քանի որ ոչ միայն նման "խախտումները" սխալ չեն հնչում, այլև ավելի ճշգրտում են, թույլ են տալիս դուրս բերելու արտահայտման նոր նրբերանգներ։ Նաև՝ նման ձևով են լեզուները զարգանում, ու երբեմնի մակբայերը մի օր կարող են արդեն օրենքով դառնալ ածական, ինչպես որ անգլերենում on-off-ի դեպքում թույլ ա տրված ազատության էդ շքեղությունը։

Ան, հասկանում եմ լեզվազգացողական մակարդակում տարբեր լինելու մասին ասածդ «գիշեր-ցերեկ»-ի հետ կապված, բայց նման դեպքերում փոխանակ ասելու` գիշեր-ցերեկ աշխատանք ունի, կարելի ա պարզապես ասել` գիշեր-ցերեկ աշխատում ա, հեչ պարտադիր չի լեզվի կանոնները խախտել, որ ուզածդ համուհոտը պահպանվի: Վերջիվերջո, էդ կանոնները ձևի համար չեն, չէ՞, եթե կան, ուրեմն պետք ա պահպանվեն, ոչ թե ով որ ուղղությամբ ուզի` ծռի ու կիրառի: Հա, հայերենը ճկուն ա, բայց կան կառույցներ, կազմության ձևեր, որոնք հայերենին բնորոշ չեն. էլի եմ ասում. ճկունը չի նշանակում, որ կարելի ա անվերջ ու կամայականորեն ճկել: Հայերենի ճկունությունը տվյալ դեպքում դրսևորվում ա նրանով, որ կարելի ա այլ ձևերով արտահայտել ուզածդ իմաստը` չխախտելով լեզվի կանոնները: Հա, համաձայն եմ, որ լեզուն զարգանում ա, ու կարող ա և նենց պատահել, որ մի օր ինչ-որ մակբայ դառնա ածական, թեև, ինչպես արդեն ասեցի, ես չեմ կարողանում մտաբերել նման գոնե մի դեպք, բայց համարենք, որ հնարավոր ա: Բայց էստեղ կարևորն էն ա, թե ոնց ա դա տեղի ունենում: Նման երևույթները, իմ իմանալով, երկու ձևով կարող են տեղի ունենալ. մեկն էն ա, երբ ինչ-որ նորաստեղծ բառ, բառակապակցություն և այլն սկսում ա բանավոր խոսքում օգտագործվել (հաճախ պատահաբար կամ սխալմամբ), քիչ-քիչ տարածում ա գտնում, ու որոշ ժամանակ անց արդեն էնքան բնական ա հնչում, որ արդեն ինքնաբերաբար մտնում ա լեզվի մեջ, այսինքն` ինքն իր ճանապարհը հարթում ա դեպի օրինական կարգավիճակ, այսպես ասած: Մյուս ձևն էլ էն ա, երբ որևէ հայտնի գրող կամ թեկուզ ոչ գրող ինչ-որ առիթով գործածում ա կոնկրետ նորամուծություն, ու դա արդեն սկսում ա շրջանառվել ու էլի որոշ ժամանակ անց համարվում ընդունելի ու ճիշտ: Տվյալ դեպքում մենք էդ իրավիճակներից ոչ մեկը չունենք: Մենք չենք կարող լեզվի կանոններին ակնհայտորեն հակասող արտահայտությունը հանկարծ վերցնել ու խցկել լեզու: Մեկը իմ ականջին էդ արտահայտությունն ահավոր սխալ, արհեստական ու խորթ ա հնչում, ոչ հայերեն: Սա պարզապես ինչ-որ նոր բառ չի, որ ասես` սովոր չենք ուղղակի, ինչպես, օրինակ, «ռեսպուբլիկայի» փոխարեն «հանրապետություն» բառն էր ժամանակին կամ թեկուզ համեմատաբար նոր`«կայք», «համակարգիչ» բառերը:

[Sambitbaba]

Հետքարքիր է.

Մերթ ընդ մերթ
մերթ and մերթ

[StrangeLittleGirl]

Ան, հասկանում եմ լեզվազգացողական մակարդակում տարբեր լինելու մասին ասածդ «գիշեր-ցերեկ»-ի հետ կապված, բայց նման դեպքերում փոխանակ ասելու` գիշեր-ցերեկ աշխատանք ունի, կարելի ա պարզապես ասել` գիշեր-ցերեկ աշխատում ա, հեչ պարտադիր չի լեզվի կանոնները խախտել, որ ուզածդ համուհոտը պահպանվի: Վերջիվերջո, էդ կանոնները ձևի համար չեն, չէ՞, եթե կան, ուրեմն պետք ա պահպանվեն, ոչ թե ով որ ուղղությամբ ուզի` ծռի ու կիրառի: Հա, հայերենը ճկուն ա, բայց կան կառույցներ, կազմության ձևեր, որոնք հայերենին բնորոշ չեն. էլի եմ ասում. ճկունը չի նշանակում, որ կարելի ա անվերջ ու կամայականորեն ճկել: Հայերենի ճկունությունը տվյալ դեպքում դրսևորվում ա նրանով, որ կարելի ա այլ ձևերով արտահայտել ուզածդ իմաստը` չխախտելով լեզվի կանոնները: Հա, համաձայն եմ, որ լեզուն զարգանում ա, ու կարող ա և նենց պատահել, որ մի օր ինչ-որ մակբայ դառնա ածական, թեև, ինչպես արդեն ասեցի, ես չեմ կարողանում մտաբերել նման գոնե մի դեպք, բայց համարենք, որ հնարավոր ա: Բայց էստեղ կարևորն էն ա, թե ոնց ա դա տեղի ունենում: Նման երևույթները, իմ իմանալով, երկու ձևով կարող են տեղի ունենալ. մեկն էն ա, երբ ինչ-որ նորաստեղծ բառ, բառակապակցություն և այլն սկսում ա բանավոր խոսքում օգտագործվել (հաճախ պատահաբար կամ սխալմամբ), քիչ-քիչ տարածում ա գտնում, ու որոշ ժամանակ անց արդեն էնքան բնական ա հնչում, որ արդեն ինքնաբերաբար մտնում ա լեզվի մեջ, այսինքն` ինքն իր ճանապարհը հարթում ա դեպի օրինական կարգավիճակ, այսպես ասած: Մյուս ձևն էլ էն ա, երբ որևէ հայտնի գրող կամ թեկուզ ոչ գրող ինչ-որ առիթով գործածում ա կոնկրետ նորամուծություն, ու դա արդեն սկսում ա շրջանառվել ու էլի որոշ ժամանակ անց համարվում ընդունելի ու ճիշտ: Տվյալ դեպքում մենք էդ իրավիճակներից ոչ մեկը չունենք: Մենք չենք կարող լեզվի կանոններին ակնհայտորեն հակասող արտահայտությունը հանկարծ վերցնել ու խցկել լեզու: Մեկը իմ ականջին էդ արտահայտությունն ահավոր սխալ, արհեստական ու խորթ ա հնչում, ոչ հայերեն: Սա պարզապես ինչ-որ նոր բառ չի, որ ասես` սովոր չենք ուղղակի, ինչպես, օրինակ, «ռեսպուբլիկայի» փոխարեն «հանրապետություն» բառն էր ժամանակին կամ թեկուզ համեմատաբար նոր`«կայք», «համակարգիչ» բառերը:

Ան, արի ստեղ մի բան հասկանանք։ Դու չես կարա լեզվակրին ստիպես, որ լեզվաբանների հորինած կանոններին ենթարկվեն։ Չկա տենց բան։ Էդ կանոնները լեզվաբաններն են հորինել, լեզվաբաններն էլ փորձում են լեզվակիրներին պարտադրել էս կամ էն ձևը։ Բայց լեզվակրի ուղեղում ուրիշ կանոններ կան, որոնք լեզվաբանին հասու չեն, ու լեզվակիրն էդ կանոններով ա առաջնորդվում։ Հիմա եթե լեզվակիրն ասում ա՝ «մերթընդմերթ հարաբերություններ», տո նաև գրի ա առնում գեղարվեստական տեքստում, ոչ ոք չի կարա վեր կենա, ասի՝ սխալ ձև ա։

Կա նաև հարցի մյուս՝ ստեղծագործական կողմը։ Լիքը գրողներ միտումնավոր խախտում են կանոնները, նոր ձևեր ստեղծում։ Վերցրու Ջոյսին։ «Ուլիսեսը» ոտից գլուխ անգլերենի կանոնների խախտում ա, «Ֆինեգանի հոգեհանգստի» մասին էլ չեմ ասում։ Ես գրքեր եմ կարդացել, որտեղ շարադրանքը ներկայով ա, բայց անցյալի մակբայներն են գործածվում։ Լեզվակիրը սկզբում դեմքը ծամածռում ա տենց գիրք կարդալուց, հետո հասկանում, գնահատում ա։ Արվեստն էլ զարգանում ա հենց կանոններ խախտելով։ Տո ժամանակին կանոն կար, որ աշխարհաբարով չի կարելի գրել։ Խաչատուր Աբովյանը բռնեց, խախտեց էդ կանոնը։ Պատկերացրու, եթե չխախտեր, կարող ա հիմա էս զրույցը գրաբարով տեղի ունենար։ Կանոնները կաղապարում, քնացնում ու ճահճացնում են լեզուն, դրանց խախտումը՝ զարգացնում, ու կապ չունի, թե ինչ նպատակով ա խախտումը (միտումնավոր՝ ստեղծագործակա՞ն, թե՞ ակամա՝ խոսակցական)։

[StrangeLittleGirl]

Հետքարքիր է.

Մերթ ընդ մերթ
մերթ and մերթ

Սամ, հետաքրքիր բան ես նկատում։ Թարգմանչի համար սա կարա ստեղծագործական լուծում լինի, որ համ էլ հնչողությունն ա անգլերեն բառին հնարավորինս մոտ, չնայած որ անգլերեն and֊ը ու հայերեն ընդ֊ը իրար հետ ոչ մի կապ չունեն։

[Ծլնգ]

վայ հողեմ գլուխս... մի օգտագործածս բառը, որը հատուկ արել էի հարաբերությունների մասին թեմայում, ոչ թե թարգմանությունների՝ ցույց տալով իմ վերաբերմունքը գաղափարին, ոչ թե գրական թարգմանության տարբերակ առաջարկելով, եկավ գլխիս դառավ պատուհաս...

Տիկնայք և մյուսներ ջան, on-off relationship նշանակում է relationship, which IS on (again), off (again)։ On-off-ը անգելերենում նույն ածականացված մակբայն ա, ինչ մերթընդմերթը կլիներ, քանի որ մերթընդմերթ հարաբերություններ կնշանակի հարաբերություններ, որոնք ԸՆԹԱՆՈՒՄ են մերթընդմերթ։ Այսինքն «մերթընդմերթ հարաբերությունները» նույնն է, ինչ «մերթընդմերթ (ընթացող) հարաբերություններ», որտեղ որպես որոշիչ հանդես եկող ենթակայական դերբայը սղված է, ինչպես անգլերենում սղված է is-ը։ Վե՜րջ: Ոչ մեկը մակբայը ածական չի սարքել, միմիայն այդ մակբայով լրացված դերբայն է սղվել։ Օրինակ. «Ինձ դզում էին հրա նետ հարաբերությունները՝ մերթընդմերթ», որտեղ բութը օգտագործված է «որոնք ընթանում էին» բառերի սղման հետևանքով։ Կամ. «Իրենց տանջողականությամբ՝ այդ մերթընդմերթ [ընթացող] հարաբերությունները խելքիցս հանում էին ինձ։»

Իսկ մակբայը-ածական ոչ-միանշանակության մասով... հաճախը ասում են մակբայ ա, իսկ հաճախակի՞-ն... երբեմնը կարծես մակբայ է, իսկ երբեմնակի՞-ն իսկ երբ են այդ ձևերը ածական դարձե՞լ...

Վերջիվերջո, էդ կանոնները ձևի համար չեն, չէ՞, եթե կան, ուրեմն պետք ա պահպանվեն, ոչ թե ով որ ուղղությամբ ուզի` ծռի ու կիրառի:

Սրանից ավելի սխալ տրամաբանություն լեզվի կանոնների մասին չէի լսել... լեզվի կանոնները նրա համար չեն, որ պահպանվեն, այլ նրա համար են, որ կանոնավորեն արդեն իսկ գոյություն ունեցող լեզուն։ Լեզուն է առաջինը գալիս, ոչ թե կանոնները, ու եթե «սխալ» ձևը դառնում է ավելի տարածված, ուրեմն հնացած կանոնն ա սխալը, ոչ թե այդ ձևը։

[Sambitbaba]

Սամ, հետաքրքիր բան ես նկատում։ Թարգմանչի համար սա կարա ստեղծագործական լուծում լինի, որ համ էլ հնչողությունն ա անգլերեն բառին հնարավորինս մոտ, չնայած որ անգլերեն and֊ը ու հայերեն ընդ֊ը իրար հետ ոչ մի կապ չունեն։

Գիտես, Բյուր ջան, եթե ճիշտն ասեմ, կհամարեք, որ վերջնականապես էս բիձեն խելքը գցել ա...
Բայց էս վերջերս էդ "իրար հետ կապ չունեցող բառերն" էնքան են շատացել շուրջս...

Օրինակ.

blond hair
շիկա հեր

me-mory
մի -մոռի (հն.) (մի մոռացիր)

Zodiac
Զ'օդի ակ

...ու էդպես լիքը:

[Ուլուանա]

վայ հողեմ գլուխս... մի օգտագործածս բառը, որը հատուկ արել էի հարաբերությունների մասին թեմայում, ոչ թե թարգմանությունների՝ ցույց տալով իմ վերաբերմունքը գաղափարին, ոչ թե գրական թարգմանության տարբերակ առաջարկելով, եկավ գլխիս դառավ պատուհաս...

Տիկնայք և մյուսներ ջան, on-off relationship նշանակում է relationship, which IS on (again), off (again)։ On-off-ը անգելերենում նույն ածականացված մակբայն ա, ինչ մերթընդմերթը կլիներ, քանի որ մերթընդմերթ հարաբերություններ կնշանակի հարաբերություններ, որոնք ԸՆԹԱՆՈՒՄ են մերթընդմերթ։ Այսինքն «մերթընդմերթ հարաբերությունները» նույնն է, ինչ «մերթընդմերթ (ընթացող) հարաբերություններ», որտեղ որպես որոշիչ հանդես եկող ենթակայական դերբայը սղված է, ինչպես անգլերենում սղված է is-ը։ Վե՜րջ: Ոչ մեկը մակբայը ածական չի սարքել, միմիայն այդ մակբայով լրացված դերբայն է սղվել։ Օրինակ. «Ինձ դզում էին հրա նետ հարաբերությունները՝ մերթընդմերթ», որտեղ բութը օգտագործված է «որոնք ընթանում էին» բառերի սղման հետևանքով։ Կամ. «Իրենց տանջողականությամբ՝ այդ մերթընդմերթ [ընթացող] հարաբերությունները խելքիցս հանում էին ինձ։»

Փաստորեն, գրածդ քննարկելը, հակառակ կարծիք արտահայտելն ու այն հիմնավորելը քեզ համար պատուհաս ա, հա՞ : Չգիտեի, բայց այսուհետև հաշվի կառնեմ ու կաշխատեմ նման պատուհասներ էլ գլխիդ չբերել, թեև չեմ խոստանում: Ներողություն, որ հանդգնեցի գրածիդ մեջ սխալ տեսնել: Երևի պիտի հաշվի առնեի, թե ում գրառումն ա:

Քո ոճով պատասխանեմ. վայ, ո՞նց չէի ֆայմել, որ բութը երբեմն գործածվում ա սղված բառերի փոխարեն: Բայց բերածդ օրինակները ոչնչով չեն ապացուցում «մերթընդմերթ հարաբերություններ» բառակապակցության ճիշտ լինելը: Քեզ թվում ա`ցանկացած բառ կարող ես սղել (էս բայը երբեք ներգործականով չեմ հանդիպել, ինչ անսովոր ա) ու տակը մնացածը միշտ նորմալ, ճիշտ ու ընդունելի՞ ա լինելու: Տենց չի:

Իսկ մակբայը-ածական ոչ-միանշանակության մասով... հաճախը ասում են մակբայ ա, իսկ հաճախակի՞-ն... երբեմնը կարծես մակբայ է, իսկ երբեմնակի՞-ն իսկ երբ են այդ ձևերը ածական դարձե՞լ...

Էն ժամանակ, երբ դրանց ավելացել ա -ակի վերջածանցը:

Սրանից ավելի սխալ տրամաբանություն լեզվի կանոնների մասին չէի լսել... լեզվի կանոնները նրա համար չեն, որ պահպանվեն, այլ նրա համար են, որ կանոնավորեն արդեն իսկ գոյություն ունեցող լեզուն։ Լեզուն է առաջինը գալիս, ոչ թե կանոնները, ու եթե «սխալ» ձևը դառնում է ավելի տարածված, ուրեմն հնացած կանոնն ա սխալը, ոչ թե այդ ձևը։

Ես չեմ ասում` լեզվի կանոնների պահպանումն ինքնանպատակ ա, բայց ցանկացած կանոն, եթե ստեղծվել ա, ուրեմն ակնկալվում ա, որ պիտի պահպանվի, չէ՞: Իսկ տվյալ դեպքում էդ ո՞ր կանոնն ա հնացած, կամ` ո՞ր «սխալ» ձևն ա դարձել տարածված, որ չենք ընդունել:

[Ծլնգ]

Փաստորեն, գրածդ քննարկելը, հակառակ կարծիք արտահայտելն ու այն հիմնավորելը քեզ համար պատուհաս ա, հա՞ : Չգիտեի, բայց այսուհետև հաշվի կառնեմ ու կաշխատեմ նման պատուհասներ էլ գլխիդ չբերել, թեև չեմ խոստանում: Ներողություն, որ հանդգնեցի գրածիդ մեջ սխալ տեսնել: Երևի պիտի հաշվի առնեի, թե ում գրառումն ա:

Արի միայն ժպտամ նրա վրա, որ այստեղ բերված բազում թարգմանության տարբերակներից ոչ մեկը կարծես չփորձեցիր ճշտի բերել, բայց իմ տարբերակը, որը բերված էր հարաբերությունների, այլ ոչ թե թարգմանությունների թեմայում, ներքին մղում ունեցար այստեղ բերել ու սխալ հանել։ Գլխիս պատուհասն էլ էն էր, որ այստեղ բերել ու սխալ հանելուդ վրա հպանցիկ մեկնաբանությունս էլ դրեցիր ու վերլուծեցիր... այնինչ ես այդ տաբերակով լրիվ ուրիշ բան էի փորձում ասել, որն այս բոլոր թարգմանություն-կանոն-ճշտության մեջ լրիվ աղավաղվեց... այնպես որ միգուցե պատուհասը սխալ էր ասված, ուղղակի ափսոսանք եմ ապրում, որ այս զրույցի մեջ ընդհանրապես մտա...

Քո ոճով պատասխանեմ. վայ, ո՞նց չէի ֆայմել, որ բութը երբեմն գործածվում ա սղված բառերի փոխարեն: Բայց բերածդ օրինակները ոչնչով չեն ապացուցում «մերթընդմերթ հարաբերություններ» բառակապակցության ճիշտ լինելը: Քեզ թվում ա`ցանկացած բառ կարող ես սղել (էս բայը երբեք ներգործականով չեմ հանդիպել, ինչ անսովոր ա) ու տակը մնացածը միշտ նորմալ, ճիշտ ու ընդունելի՞ ա լինելու: Տենց չի:

Բութի մոմենտը զիլ էր։ Ընդունելի ո՞ւմ կողմից, քո՞։ Չէ՜, հեչ չէի կարծում որ մեկը քո կողմից ընդունելի ա լինելու, բայց կարծում եմ չես էլ զարմանա, որ ասեմ՝ դա չէր այդ բառակապակցության նպատակը։ Որոշ մարդիկ էլ կածես ընդունեցին այդ բառակապակցության գոյատևելու իրավունքը... այնպես որ միգուցե և ընդունելի է։ Իսկ բառակապակցություն հա էլ կարամ կազմեմ, ու նույնիսկ բառեր էլ կարամ կազմեմ... դու կարող ա համարես դրանք սխալ, մեկն էլ կհամարի աննորմալ, բայց երրորդն էլ միգուցե համարի ընդունելի ասենք էն ընթացքի սղման մասին որ գրեցի, մտածեցի, որ ընթացքով պայմանավորված մի բառ կարելի է հորինել, որը ցույց կտա հարաբերությունների on-off-ությունը... բայց ուղեղս «ընդհատընթաց»-ից ավելի լավ բան չհորինեց... նենց որ դրանով եմ հիմա բառակապակցություն կազմում. ընդհատընթաց հարաբերություններ, դու էլ հա ասա, որ անընդունելի ու սխալ ու աննորմալ ա։

Էն ժամանակ, երբ դրանց ավելացել ա -ակի վերջածանցը:

ահա. հանկարծակի, շեղակի,... փաստորեն ածականներ են. հանկարծակի հարաբերություններ (չէի ուզում, բայց երկու ոտով մեջը ընկա), շեղակի հարաբերություններ (ուզում էինք դուզ լինի, բայց եղավ ինչպես միշտ)...

-ակի-ն ինչքան ածականակերտ վերջածանց ա, այնքան էլ մակբայակերտ վերջածանց ա, նենց որ կարծես այնքան էլ չկպավ։ Եվ հաճախակին, և երբեմնակին էլ իմ իմանալով շատ ավելի հաճախակի օգտագործվում են որպես մակբայներ, քան ածականներ։

Ես չեմ ասում` լեզվի կանոնների պահպանումն ինքնանպատակ ա, բայց ցանկացած կանոն, եթե ստեղծվել ա, ուրեմն ակնկալվում ա, որ պիտի պահպանվի, չէ՞: Իսկ տվյալ դեպքում էդ ո՞ր կանոնն ա հնացած, կամ` ո՞ր «սխալ» ձևն ա դարձել տարածված, որ չենք ընդունել:

Չէ՜... կանոնը չի ստեղծվել օդից ու գլխներիս դրվել, որ պահպանվի։ Կանոններով կարգավորվում է լեզուն, ոչ թե սառեցվում։ Այսինքն այդ կոնոնին հետևում ես ոչ թե որ կանոնն է այդպես ասում, այլ որ լեզվում այդպես է ընդունված, ինչն այդ կոնոնով կարգավորվել է։ Իսկ այդ կարգավորման պահից լեզուն կարող է ինքն իր հունով զարգացած-շարունկված լինել, կանոնն էլ՝ հնացած։

Հ.Գ.
Չես պատկերացնի, ինչքան եմ սիրում քո վստահելի լեզվական կանոնապաշտությունը. ափսոս, որ այս անգամ մի քիչ հետաքրքրությունների բախման բերեց, հարաբերական մերթընդմերթություն լինեմ։

[Ուլուանա]

Արի միայն ժպտամ նրա վրա, որ այստեղ բերված բազում թարգմանության տարբերակներից ոչ մեկը կարծես չփորձեցիր ճշտի բերել, բայց իմ տարբերակը, որը բերված էր հարաբերությունների, այլ ոչ թե թարգմանությունների թեմայում, ներքին մղում ունեցար այստեղ բերել ու սխալ հանել։ Գլխիս պատուհասն էլ էն էր, որ այստեղ բերել ու սխալ հանելուդ վրա հպանցիկ մեկնաբանությունս էլ դրեցիր ու վերլուծեցիր... այնինչ ես այդ տաբերակով լրիվ ուրիշ բան էի փորձում ասել, որն այս բոլոր թարգմանություն-կանոն-ճշտության մեջ լրիվ աղավաղվեց... այնպես որ միգուցե պատուհասը սխալ էր ասված, ուղղակի ափսոսանք եմ ապրում, որ այս զրույցի մեջ ընդհանրապես մտա...

Նույնիսկ ափսոսանքդ էնքան էլ հասկանալի չի, քանի որ նորմալ քննարկում էր ընթանում. ո՛չ որևէ մեկը մյուսին վիրավորում էր, ո՛չ որևէ մեկին կախաղան էին հանում իր տեսակետի համար, ո՛չ էլ նմանատիպ որևէ այլ բան:

Իսկ էս թեմայում բերված թարգմանության տարբերակներին չեմ անդրադարձել մի պարզ պատճառով, որը քո մտածածի հետ ոչ մի կապ չունի. առաջարկված տարբերակների մի մասն անլուրջ-կատակային բնույթի էին, որոնց անդրադառնալն իմաստ չուներ, մյուսներն էլ, թեև, ըստ իս, առանձնապես հաջող տարբերակներ չէին, բայց կոնկրետ լեզվական սխալներ էլ չեմ նկատել դրանցում, հակառակ դեպքում, եթե դրանց անդրադարձող չլիներ, հաստատ ես կանդրադառնայի: Պարզապես ինքս ավելի հաջող տարբերակ չունեի առաջարկելու, դրա համար էլ չուզեցի միջամտել էդ քննարկմանը: Իսկ լեզվական սխալ կամ իմ կարծիքով, անճշտություն նկատելու դեպքում, հավատացնում եմ քեզ, նույնը կանեի ցանկացած այլ մարդու դեպքում: Կարող ես սա անիմաստ բզիկ համարել, բայց հատկապես լեզվի հարցում որևէ սխալ, անճշտություն (առնվազն իմ կարծիքով) նկատելու դեպքում միշտ էլ փորձում եմ բարձրաձայնել, ուղղել, ու դա երբեք անձերի հետ կապ չունի:

[Ծլնգ]

Նույնիսկ ափսոսանքդ էնքան էլ հասկանալի չի, քանի որ նորմալ քննարկում էր ընթանում. ո՛չ որևէ մեկը մյուսին վիրավորում էր, ո՛չ որևէ մեկին կախաղան էին հանում իր տեսակետի համար, ո՛չ էլ նմանատիպ որևէ այլ բան:

Իսկ էս թեմայում բերված թարգմանության տարբերակներին չեմ անդրադարձել մի պարզ պատճառով, որը քո մտածածի հետ ոչ մի կապ չունի. առաջարկված տարբերակների մի մասն անլուրջ-կատակային բնույթի էին, որոնց անդրադառնալն իմաստ չուներ, մյուսներն էլ, թեև, ըստ իս, առանձնապես հաջող տարբերակներ չէին, բայց կոնկրետ լեզվական սխալներ էլ չեմ նկատել դրանցում, հակառակ դեպքում, եթե դրանց անդրադարձող չլիներ, հաստատ ես կանդրադառնայի: Պարզապես ինքս ավելի հաջող տարբերակ չունեի առաջարկելու, դրա համար էլ չուզեցի միջամտել էդ քննարկմանը: Իսկ լեզվական սխալ կամ իմ կարծիքով, անճշտություն նկատելու դեպքում, հավատացնում եմ քեզ, նույնը կանեի ցանկացած այլ մարդու դեպքում: Կարող ես սա անիմաստ բզիկ համարել, բայց հատկապես լեզվի հարցում որևէ սխալ, անճշտություն (առնվազն իմ կարծիքով) նկատելու դեպքում միշտ էլ փորձում եմ բարձրաձայնել, ուղղել, ու դա երբեք անձերի հետ կապ չունի:

Ափսոսանքիս մասին ասել եմ արդեն, որ իմ դրածի իմաստը ճշգրիտ թարգմանություն առաջարկելը չէր, այլ իմ մոտեցումը գաղափարին փոխանցելը (մերթ կան հարաբերություններ, մերթ չկան հարաբերություններ, ի տարբերություն մի բանի, որ հա էլ կա, ուղղակի մի on վիճակում է, մի՝ off, ու ինչպես և մնացած բոլոր հարաբերությունները, կարող են և լավը լինել, և վատը, ոչ թե անպայմանորեն լինել ուժըս, ինչպես այդ թեմայում բերված կարծիքներն էին ասում): Ու ինչպես ոչ լուրջերին չես անդրադարձել այս թեմայի (չնայած այս թեմայում մի տարբերակ կա, որը շատ մոտ է իմին՝ թե իմաստային, թե շնչով, թե խոսքի մասերով, ու կարծես լուրջ էլ բերված տարբերակ էր), այնպես էլ կարայիր այդ մեկին էլ չանդրադառնայիր, քանի որ հատուկ բերված էր ոչ-թարգմանությունների թեմայում... բայց դե հա, քո գործն ա, բարձրաձայնի, քննարկի, ուղղի... ափսոսանքս վերաբերում եմ միմիայն զրույցին ԻՄ միանալուն։