Ինտելեկտի վաղաժամ անկումը մարդկանց մոտ

[Վիշապ]

Ասում են՝ երբ Դիոգենեսը վերադարձել է օլիմպիական խաղերից, նրան հարցրել են. «Շատ մարդ կա՞ր»։ Նա պատասխանել է. «Ժողովուրդ՝ շատ, մարդ՝ քիչ»։
Իմիջայլոց, Դիոգենեսի ծննդավայրը ժամանակակից Թուրքիայի հյուսիսում գտնվող Սինոպ քաղաքն է, որը այդ ժամանակներում (մ․թ․ա․ 4-րդ դար) բնակեցված էր հույներով, սելջուկները գոյություն չունեին, իսկ վերջիններիս Սիրդարյա գետի ավազանում բնակվող նախնի քընըք ցեղի անդամների մտքով բնավ չէր անցնում, որ իրենց սերունդները տասնյակ դարեր հետո գրավելու են քաղաքակրթության օջախ հանդիսացող եվրոպայի ու փոքր ասիայի մեծ մասն՝ այն ժամանակ, երբ տարածում արդեն մի քանի քաղաքակրթություն՝ հունական, հռոմեական, բյուզանդական (դե հայերս համեստորեն մի կողմ քաշվենք) հացրել էին իրար ուտել ու անկում ապրել։ Շեղվեցի ոնց որ։

Երբևէ մտքներովդ անցե՞լ է, թե ինչ հետաքրքիր բառ է հետաքրքիր բառը։ Հետքը քրքրելու, այսինքն որոնողական, վերլուծողական ելևէջներ պարունակող հասկացություն է։ Իմ կարծիքով, մեր լեզուն՝ հայերենը ահագին հետաքրքիր հետքեր ունի, ակնարկող՝ որ մենք ժամանակին ինտելեկտուալ ժողովուրդ ենք եղել, այսինքն՝ մեծամասամբ իմացական հետաքրքրասիրություն ունեցող։

Լավ, էդ էլ հեչ։ Իսկ երբևէ մտքներովդ անցե՞լ է, որ ժամանակի ընթացքում, մի ինչ-որ պահից ձեր մոտ սպառվում է հետաքրքրասիրությունը, ու սկսում եք բավարարվել գոյություն ունեցող պատասխաններով ու դադարում եք հարցեր տալուց։ Իսկ նկատել ե՞ք, որ հատաքրքրասիրության սպառվելը տարբեր մարդկանց մոտ տարբեր է, որոշների մոտ հետաքրքրասիրությունը դեռևս շարունակվում է երկար, իսկ շատերի մոտ շատ շուտ դադարում է, այսինքն դուք կարող եք ձեր շրջապատում տեսնել վաղ հասակի բազմաթիվ մարդկանց, որոնք կարծես թե բավարարված են իրենց կարծրատիպերի շտեմարանով, ու բավականին դժվար է այդ մարդկանց կարծիքի վրա ազդելը նույնիսկ փաստեր ցույց տալով և տրամաբանություն կիրառելով։

Առաջարկում եմ քննարկել, թե որոնք են մարդուս հետաքրքասիրության շարժառիթներն, ու որն է պատճառը, որ շատ մարդիկ ինչ-որ պահից դադարում են զարգանալ, այսինքն՝ կորչում է հետաքրքրասիրությունը։ Կա՞ն լուծումներ հետաքրքրասիրությունը վերականգնելու, թե դա անբուժելի է։

[Բարեկամ]

Շատ հետաքրքիր թեմա ես բացել

Ու հետաքրքիր է, որ վերջերս առնչվել եմ դրա հետ կապված մի իրողության հետ, ու էդ առիթով մի քիչ մտածել դրա շուրջ։

Իրողությունը նրանումն է, որ վերջերս ծանոթացա մի մարդու հետ, ով հետաքրքիր անձ էր, առաջին հերթին՝ մտքերը, աշխարհայացքը, ու իր հետ զրույցների ընթացքում չեմ կարողացել ինձ զսպել արտահայտելու հետաքրքրասիրությունս՝ իմանալու համար իր մտքերը, գաղափարները, վերջապես՝ սովորելու։ Հետո մի երրորդ անձից իմացա, որ էդ անձի ֆիդբեքն իմ մասին երկու բան է եղել․ 1) շատ հետաքրքրասերն եմ, 2) մեքենա շատ վատ եմ վարում
Նախ, մեքենա ոչ թե վատ եմ վարում, այն էլ՝ շատ, այլ ես առհասարակ տոպոգրաֆիկ հիշողություն չունեմ, դրա համար շարունակ խառնում եմ փողոցները ու դրա հետևանքով կտրուկ գործողություններ կարող եմ անել կամ ինչ-որ բաներ չնկատել։
Բայց էդ հեչ, ինձ մի քիչ տխրեցրեց "շատ հետաքրքրասերն ա" ֆիդբեքը։

Այսօրվա քաղաքակրթությունը դաստիարակում է անտարբերություն, որակելով այն "քիթն ամեն տեղ չխցկելու, ուրիշների տարածքները չներխուժելու, չփորփրելու, չհետաքրքրվելու" այսպես կոչցած "շնորհք"։ Ու այնպես չէր, որ ես փորձում էի ինչ-որ անձնական տարածքներ ներխուժել իմ հարցերով կամ հետաքրքրասիրությամբ։ Բայց ինչ էլ հարցնես տվյալ մարդուն՝ սովորելու համար իր անձնական փորձառությունից, առնչվելու է ինչ-որ անձնական տարածքների հետ՝ ուղղակի կամ անուղղակի։ Ուրեմն ի՞նչ անես․ խեղդե՞ս մեջդ հետաքրքրասիրությունդ ու խոսես եղանակից, թե՞, այնուամենայնիվ, բավարարես մարդկային (ներսիդ հայի՞ ) բնական կամ բնազդային հետաքրքրասիրությունդ՝ անտեսելով կարծրատիպերն ու "շնորհքը"։

[Վիշապ]

Բարեկամ ջան, այլոց ներաշխարհներով, կյանքերով ու մտքերով հետաքրքրվելն իսկապես կարող է քիթը խոթել ընկալվել, իսկ շատ մարդիկ դրանից անապահով ու խոցելի են իրենց զգում (այն, ինչ ասում են, կարող է օգտագործվել իրենց դեմ)։ Դա հասկանալի երևույթ է, և մարդկանց հետ շփվելն հաճախ նրբանկատություն ու դիվանագիտություն է պահանջում, որովհետև մարդիկս բարդ, կոմպլեքսներով լի գերզգայուն կենդանիներ ենք, ու չենք սիրում ապահով ու փափլիկ պղպջակներից դուրս գալը։ Դրա համար որևէ ողջ ու հիանալի անձնավորության անիմաստ կյանքերի ու մտքերի մեջ խորանալու փոխարեն կարող ես ընտրել արդեն հայտնի մեռած մարդկանց մտքերը կարդալը, որոնք իրենք իրենց հոժար կամքով հանձնել են թղթին։ Ամբողջ խնդիրն այն է, որ եթե հարցեր առաջանան, ապա մեռելներից պատասխաններ չես ստանա, ստիպված պիտի բավարարվես ենթադրություններով։ Սակայն, այնուամենայնիվ կարելի է որոշակի մարտավարություն կիրառելով փորձել որոշ հարիֆներից կորզել իրենց կյանքի ելևէջները, ուղղակի շփվելու արվեստին է պետք տիրապետել ու չվախենալ հնարավոր գարշելի անդրադարձներից։
Բայց դու նիուժե՞լի ուրիշ հետաքրքրություններ չունես

[Բարեկամ]

Բարեկամ ջան, այլոց ներաշխարհներով, կյանքերով ու մտքերով հետաքրքրվելն իսկապես կարող է քիթը խոթել ընկալվել, իսկ շատ մարդիկ դրանից անապահով ու խոցելի են իրենց զգում (այն, ինչ ասում են, կարող է օգտագործվել իրենց դեմ)։ Դա հասկանալի երևույթ է, և մարդկանց հետ շփվելն հաճախ նրբանկատություն ու դիվանագիտություն է պահանջում, որովհետև մարդիկս բարդ, կոմպլեքսներով լի գերզգայուն կենդանիներ ենք, ու չենք սիրում ապահով ու փափլիկ պղպջակներից դուրս գալը։ Դրա համար որևէ ողջ ու հիանալի անձնավորության անիմաստ կյանքերի ու մտքերի մեջ խորանալու փոխարեն կարող ես ընտրել արդեն հայտնի մեռած մարդկանց մտքերը կարդալը, որոնք իրենք իրենց հոժար կամքով հանձնել են թղթին։ Ամբողջ խնդիրն այն է, որ եթե հարցեր առաջանան, ապա մեռելներից պատասխաններ չես ստանա, ստիպված պիտի բավարարվես ենթադրություններով։ Սակայն, այնուամենայնիվ կարելի է որոշակի մարտավարություն կիրառելով փորձել որոշ հարիֆներից կորզել իրենց կյանքի ելևէջները, ուղղակի շփվելու արվեստին է պետք տիրապետել ու չվախենալ հնարավոր գարշելի անդրադարձներից։
Բայց դու նիուժե՞լի ուրիշ հետաքրքրություններ չունես

Ցավն էլ հենց դրանումն ա, որ ես մեռելների հետ անպատասխան մենախոսելուն նախընտրում եմ կենդանի մարդկանց քչփորելը Մանավանդ որ ոչ մի երաշխիք չկա, որ դարեր առաջ ապրած, ներկա մեռելները իրոք տենց են մտածել, էլ չեմ ասում, որ նրանց արած կամ նրանց վերագրվող եզրահանգումներից ավելի՝ ինձ հետաքրքրում են էդ եզրահանգումների սկզբնաղբյուրները, պատճառները, վայրիվերումներն ու փնտրտուքները, էդ ամբողջ խմորման ու մարսման պրոցեսը, քան թե ստանալ արդեն եփած, երբեմն էլ մարսած պրոդուկդ՝ սկուտեղի վրա։ Տես, դու էլ ես ասում՝

․․․մի ինչ-որ պահից ձեր մոտ սպառվում է հետաքրքրասիրությունը, ու սկսում եք բավարարվել գոյություն ունեցող պատասխաններով ու դադարում եք հարցեր տալուց։

Բայց համաձայն եմ, որ հետաքրքրասիրությունը բավարարելու մարտարվեստին տիրապետել պետք ա, որ մարդկանց ոչ թե ուղղակի վստահություն ներշնչես, այլ իրե՛նց հենց հետաքրքրիր լինի կիսվելը, ու գուցե նաև՝ քեզ էլ քչփորելը, որ իրենց հարցերին էլ իրենք պատասխան որոնեն կենդանի, ապրող մարդկանցից ՝ պատրաստի պատասխաններին հետևելու կամ անտարբեր մնալու փոխարեն

[Արէա]

Իսկ երբևէ մտքներովդ անցե՞լ է, որ ժամանակի ընթացքում, մի ինչ-որ պահից ձեր մոտ սպառվում է հետաքրքրասիրությունը, ու սկսում եք բավարարվել գոյություն ունեցող պատասխաններով ու դադարում եք հարցեր տալուց։ Իսկ նկատել ե՞ք, որ հատաքրքրասիրության սպառվելը տարբեր մարդկանց մոտ տարբեր է, որոշների մոտ հետաքրքրասիրությունը դեռևս շարունակվում է երկար, իսկ շատերի մոտ շատ շուտ դադարում է, այսինքն դուք կարող եք ձեր շրջապատում տեսնել վաղ հասակի բազմաթիվ մարդկանց, որոնք կարծես թե բավարարված են իրենց կարծրատիպերի շտեմարանով, ու բավականին դժվար է այդ մարդկանց կարծիքի վրա ազդելը նույնիսկ փաստեր ցույց տալով և տրամաբանություն կիրառելով։

Առաջարկում եմ քննարկել, թե որոնք են մարդուս հետաքրքասիրության շարժառիթներն, ու որն է պատճառը, որ շատ մարդիկ ինչ-որ պահից դադարում են զարգանալ, այսինքն՝ կորչում է հետաքրքրասիրությունը։ Կա՞ն լուծումներ հետաքրքրասիրությունը վերականգնելու, թե դա անբուժելի է։

Մարդկանց մոտ ամենաշատ հանդիպող, ու ինձ համար ամենատարօրինակ հատկությունը ինքնազարգացման, նոր ինֆորմացիայով հետաքրքրվելու ցանկության բացակայությունն ա։

Իմ ամեն առավոտը սկսվում ա մասնագիտական պարբերականներ կարդալով, տեսանյութեր նայելով։ Հետո, աշխատանքի ընթացքում, համարյա միշտ փոդքասթեր, աուդիոգրքեր եմ լսում, որոնցից էնքան ճյուղեր ա բացվում, որ չեմ հասցնում էդ բոլորի հետևից գնալ, ուսումնասիրել։ Ասենք մի խոսակցության ընթացքում մեկը թռուցիկ ստոիցիզմի մասին ա հիշատակում, ես կարող ա օրերով գործերս թողած սկսեմ ուսումնասիրել ինչ ա իրանից ներկայացնում ստոիցիզմը, դրա պատմությամբ, ճյուղերով, զարգացմամբ, ներկայիս դրսևորումներով և այլն։ Կամ Լավքրաֆթի մասին են խոսում, վերջ, իմ մոտակա ամիսը նվիրված ա Լավքրաֆթի տիեզերքին։ Կամ ասենք Տարանտինոյի մասին նյութ եմ հանդիպում ու գնաց, մոտակա շաբաթը մեր մոտ Տարանտինոյի ֆիլմերի շաբաթ ա դառնում։ Ֆիլմում հնչող երաժշտության հետևից կարող ա գնամ, ու էնքան թեմաների մեջ խորանամ, որ օրերով չկարողանամ կտրվել։ Մարզասրահ եմ գնում, ու օրվա մեջ մի զգալի հատված տրամադրում եմ ֆիզիկական պատրաստվածության մասին նյութերի ուսումնասիրությանը։ Ու չեմ կարողանում հասկանալ մարդկանց, որոնք էս ամեն ինչը չեն անում։ Սա անսպառ պրոցես ա, հնարավոր չի որ ամեն ինչի մասին տեղյակ լինես, միշտ մի նոր ոլորտ, նոր ուղղություն կլինի, որը հետաքրքիր կլինի ուսումնասիրել։

Մեր տանը ջեռուցման համակարգ պետք ա անցկացնեի։ Ես աշխարհի տակ ինչքան նյութ կար էս թեմայով կարդացի ու նայեցի, ու իմ ձեռքերով շատ մեծ օգգ-ով համակարգ հավաքեցի։ Վերջերս մերոնց տանն էլ պետք ա անցկացվեր, ես զբաղված էի, ասեցի մասնագետ կանչեք, թող անցկացնի։ Մասնագետի հավաքած համակարգը մինչև տաքանում ա, էդ ժամանակում իմն արդեն անջատելու պահն ա գալիս։
Ակնհայտ ա, որ էս մարդը գաղափար չունի ինչ ա իրանից ներկայացնում Տիխելմանի հանգույցը, չգիտի այլ սխեմաների մասին, չի հասկանում մարտկոց մտնող ու դուրս եկող խողովակները ոնց միացնի, որ ամբողջ ջուրը մաքսիմալ արագ տաքանա։ Ոչ մի բանով չի հետաքրքրվում, ոնց սխալ գիտի, տենց սխալ ամիսը մի քանի համակարգ ա տեղադրում։

Ծանոթ անգլերենի ուսուցչուհի ունեմ, որը անգլերեն լեզվով տեսանյութեր չի հասկանում։ Արտակարգ կարդում ու գրում ա, շատ մեծ բառապաշար ունի, բայց լեզվակրի բանավոր խոսքը չի հասկանում, ու ոչ մի բան չի անում դա շտկելու համար։ Լրիվ բավարարված ա իր գիտելիքներով, ու չի էլ մտածում դրանք կատարելագործելու ուղղությամբ։

Էս ամենատարօրինակ բանն ա, որ ես շատ հաճախ եմ հանդիպում մարդկանց մոտ, ու չեմ կարողանում ոչ մի կերպ հասկանալ։

[Վիշապ]

Մարդկանց մոտ ամենաշատ հանդիպող, ու ինձ համար ամենատարօրինակ հատկությունը ինքնազարգացման, նոր ինֆորմացիայով հետաքրքրվելու ցանկության բացակայությունն ա։

...

Իսկ արդյո՞ք մարդուս անհրաժեշտ է անընդհատ նոր բաներով հետաքրքրվելն ու զարգանալը։ Առաջին հայացքից անիմաստ հարց կարող է թվալ, բայց գուցե ո՞չ, եթե հաշվի առնենք նպատակը։
Եթե ձեր նպատակը երջանիկ լինելն է, ապա անընդհատ նոր բաներով հետաքրքրվելը ձեզ հնարավոր է հեռացնելու է երջանկությունից, որովհետև գիտելիքներն ու մտահորիզոնը լայանալուց նաև լայնացնում են չիմացության սահմանները՝
դուք սկսում եք ոչ թե հասկանալ, թե ինչքան բան գիտեք, այլ, թե ինչքան բան չգիտեք։ Իսկ դրանից մեծանում է անբավարարվածությունը, և դուք այլևս այդքան երջանիկ չեք, ինչքան էիք «հիմար» ժամանակ։
Իսկ գուցե իմացության ստատուս-քվոն գոյապաշտպանության ձև է, որը ձեր գլուխն ապահովում է լրացուցիչ սթրեսներից ու անբավարարվածությունից, դուք հանգիստ զբաղվում եք նրանով, ինչ գիտեք, ու չեք անհանգստանում այն բաների մասին, ինչ չգիտեք ու չեք էլ ուզում իմանալ։

Իսկ գուցե անընդհատ նոր բաներով հետաքրքրվելն ու զարգանալու ցանկությունը հիվանդությու՞ն է…

[Արէա]

Իսկ արդյո՞ք մարդուս անհրաժեշտ է անընդհատ նոր բաներով հետաքրքրվելն ու զարգանալը։ Առաջին հայացքից անիմաստ հարց կարող է թվալ, բայց գուցե ո՞չ, եթե հաշվի առնենք նպատակը։
Եթե ձեր նպատակը երջանիկ լինելն է, ապա անընդհատ նոր բաներով հետաքրքրվելը ձեզ հնարավոր է հեռացնելու է երջանկությունից, որովհետև գիտելիքներն ու մտահորիզոնը լայանալուց նաև լայնացնում են չիմացության սահմանները՝
դուք սկսում եք ոչ թե հասկանալ, թե ինչքան բան գիտեք, այլ, թե ինչքան բան չգիտեք։ Իսկ դրանից մեծանում է անբավարարվածությունը, և դուք այլևս այդքան երջանիկ չեք, ինչքան էիք «հիմար» ժամանակ։
Իսկ գուցե իմացության ստատուս-քվոն գոյապաշտպանության ձև է, որը ձեր գլուխն ապահովում է լրացուցիչ սթրեսներից ու անբավարարվածությունից, դուք հանգիստ զբաղվում եք նրանով, ինչ գիտեք, ու չեք անհանգստանում այն բաների մասին, ինչ չգիտեք ու չեք էլ ուզում իմանալ։

Իսկ գուցե անընդհատ նոր բաներով հետաքրքրվելն ու զարգանալու ցանկությունը հիվանդությու՞ն է…

Իմ կարծիքով հետաքրքրասիրությունն ավելի շատ ֆիզիոլոգիական առանձնահատկություն ա, ոնց հասակը, կամ աչքերի գույնը, քան գիտակցված ընտրություն։
Իմ տղաներից մեկին աշխարհում գոյություն ունեցող ու չունեցող ամեն ինչ հետաքրքրում ա, մյուսին լրիվ բավարար ա էն, ինչ էդ պահին կա իր շուրջը։
Ես միջնակարգ կրթությամբ ծանոթ տաքսիստ ունեմ, ում հետ կարելի ա օրերով խոսալ ֆիլմերից, երաժշտությունից, քաղաքականությունից։ Ու բարձրագույն կրթությամբ բանասեր ծանոթ ունեմ, ով համալսարանում ստացած կրթությունից հետո որևէ նոր բան չի սովորել, ու ոչ մի բանով չի հետաքրքրվում։

Դժվար, եթե չասենք անհնարին կլինի մեկին ստիպել էլ նոր ինֆորմացիայով չհետաքրքրվել, իսկ մյուսին հակառակը։ Անգամ լրիվ մեկուսացված պայմաններում մեկը ինքը նոր ինֆորմացիա կստեղծի իր համար, մյուսը ինֆորմացիայի առատության պայմաններում մի քանի ստիպողաբար արված փորձից հետո նորից կվերադառնա իր սովորական վիճակին։

Նաև շատ մեծ նշանակություն ունի խառնվածքը։ Էքստրավերտ հետաքրքրասեր մարդը ավելի շատ շրջապատի մարդկանց կյանքով, նրանց ուսումնասիրությամբ կհետաքրքրվի, երբ ինտրավերտին ավելի շատ, ասենք գրականությունը, կամ ֆիլմերը, կամ մաթեմատիկան կհետաքրքրեն։
Ինտրավերտ, հետաքրքրասիրության բացակայությամբ մարդը խորազուզված կլինի մի ինչ որ համակարգչային խաղի մեջ, ու դրանից բացի ոչ մի այլ հետաքրքրություն չի ունենա, էքստրավերտը մարդ ման կգա, ում հետ կկարողանա ժամերով դատարկաբանել, ոչ մի նոր բան չսովորելով ու չտալով։

[boooooooom]

Ես մի տխուր բան եմ նկատել՝ մարդիկ (իրենցից) հիմարներին ավելի շատ են սիրում։ Ու ինչքան դու կատարելագործվում ես, աշխատում ես քո գիտելիքների վրա և այլն, էնքան ավելի քիչ են քեզ սիրում, ավելի շատ են նախանձում։ Դու "ձեռնտու" շրջապատ չես, քեզ դժվար ա հարիֆացնել ու էշի տեղ դնել, քեզ սովորեցնելու քիչ բան կա ու ըստ այդմ ինքնահաստատվելու տեղ չկա։
Մի քանի անգամ ներսդ բացում ես մարդկանց անկեղծ պատասխանում ես, հետո զգում ես, որ չգնահատեցին, իրանց ուզած կողմ թեքեցին ու իրանց ձեռնտու ձևով օգտագործեցին։
Մի հատ պահ ա գալիս, որ հիասթափվում ես, թքում շատ բանի վրա ու քաշվում մի կողմ։
Հետո զգում ես, որ մեկ ա չես կարող "մենակ" ապրել, փորձում ես հասկանալ դիմացինին, գտնել քո սխալները, փորձում ես շտկվել ու նոր ափդեյթներով նորից մտնել խումբ։ Մի որոշ ժամանակ էլի ստացվում ա, հետո էլի փակվում ես։ Սև, սպիտակ, սև սպիտակ, լավ, վատ, լույս, մութ...

[Վիշապ]

Ես հիմարներին չեմ սիրում: Ինքս ինձ էլ չեմ սիրում, երբ զգում եմ, որ հիմարություններ եմ անում: Սովորաբար հիմարների համար դժվար է սեփական հիմարությունները նկատելը․․․ դե Դաննինգ-Կրյուգերի էֆեկտը հիշում ենք։
Ընդհանարապես, ներկայիս բարդ տեխնոլոգիաների ու հնարավորությունների միջավայրում հիմարություն անելու շանսերը մեծացել են, ասենք նախկինում մաքսիմում սխալը մամոնտին նետահարելու մեջ կարող էր լինել, իսկ հիմա ինչի մեջ ասես կարելի է սխալվել՝ եղունգները կտրելու, թեյ եռացնելու, վառված լամպը փոխելու, ծրագիր գրելու, մեքենա վարելու, զենքի հետ վարվելու, մեկին փողոցում բարևելու, սնվելու, ինտերնետում գրելու, ընտրություններին քվեարկելու․․․

Բայց ես մի բան եմ նկատել․ ուրեմն իմ հետաքրքրասիրական մղումներն ու մոտիվացիան ուղղակիորեն կապված են աղիքներիս միկրոբների դեմոգրաֆիայից։ Երբ որ լավ միկրոբներին բնաջնջում եմ ալկոհոլով, ապա հիմար միկրոբները գլուխ են բարձրացնում ու սկսում սպառնալ էլ ավելի վատ ու աղետալի հետևանքներով։ Ու մտքովս հիմա կապ է անցնում Ռուսաստանի վիճակի ու Պուտինի վերջին ատոմային սպառնալիքների հետ․․․ Ասածս ինչ է՝ ալկոհոլի չարաշահելը բերում է հիմարությունների գլուխ բարձրացնելուն

[Բարեկամ]

Ես մի տխուր բան եմ նկատել՝ մարդիկ (իրենցից) հիմարներին ավելի շատ են սիրում։ Ու ինչքան դու կատարելագործվում ես, աշխատում ես քո գիտելիքների վրա և այլն, էնքան ավելի քիչ են քեզ սիրում, ավելի շատ են նախանձում։ Դու "ձեռնտու" շրջապատ չես, քեզ դժվար ա հարիֆացնել ու էշի տեղ դնել, քեզ սովորեցնելու քիչ բան կա ու ըստ այդմ ինքնահաստատվելու տեղ չկա։
Մի քանի անգամ ներսդ բացում ես մարդկանց անկեղծ պատասխանում ես, հետո զգում ես, որ չգնահատեցին, իրանց ուզած կողմ թեքեցին ու իրանց ձեռնտու ձևով օգտագործեցին։
Մի հատ պահ ա գալիս, որ հիասթափվում ես, թքում շատ բանի վրա ու քաշվում մի կողմ։
Հետո զգում ես, որ մեկ ա չես կարող "մենակ" ապրել, փորձում ես հասկանալ դիմացինին, գտնել քո սխալները, փորձում ես շտկվել ու նոր ափդեյթներով նորից մտնել խումբ։ Մի որոշ ժամանակ էլի ստացվում ա, հետո էլի փակվում ես։ Սև, սպիտակ, սև սպիտակ, լավ, վատ, լույս, մութ...

Բումի ասածի մեջ ճշմարտություն կա։ Շատ մարդկանց խանգարում ա, երբ իրենց նման չես․ տեսակի տերիտորիալ գրավման խնդիրն ա էս մոլորակի վրա։

[Բարեկամ]

Իմ կարծիքով հետաքրքրասիրությունն ավելի շատ ֆիզիոլոգիական առանձնահատկություն ա, ոնց հասակը, կամ աչքերի գույնը, քան գիտակցված ընտրություն։

Լավագույնը՝ երբ մարդ կյանքից հեռանա, երբ բնականորեն կորցնում է հետաքրքրասիրությունը։ Ակնկալվում է, որ դա լինի խոր ծերության հետ, այսինքն՝ էնքան ապրած ու տեսած լինես կյանքումդ, որ այլևս ոչինչ հետաքրքիր չլինի։

[Վիշապ]

Լավագույնը՝ երբ մարդ կյանքից հեռանա, երբ բնականորեն կորցնում է հետաքրքրասիրությունը։ Ակնկալվում է, որ դա լինի խոր ծերության հետ, այսինքն՝ էնքան ապրած ու տեսած լինես կյանքումդ, որ այլևս ոչինչ հետաքրքիր չլինի։

Կյանքից հեռանալը իմաստազրկում է մեր իմացած էությունները, ներառյալ հետաքրքրասիրությունը։ Կյանքից հեռացած մարդու համար էական չի, թե ինչքան հետաքրքրասեր (կամ՝ ցանկացած այլ կերպ) է ինքը կյանքում եղել, դա մենակ ողջ մնացած, քելեխի ժամանակ հնչող կենացների մեջ է արտացոլվելու Դրա համար առաջարկում եմ, թեման չփոխել ։Ճ
Եթե էլի ինձ վրա օրինակ բերեմ, ես կյանքում հետաքրքրություններս կորցրած պահեր շատ եմ ունեցել, առաջինը, երբ մեր թաղի գրադարանի սաղ արկածային գրքերը վերջացրեցի, արդեն կյանքը ձանձրալի էր, հետո գերհոգնած, ուժասպառ կամ հիվանդոտ ժամանակ մարդս կարող է սպանվելու չափ ձանձրանալ։ Բայց էս վերջերս ես սովորել եմ հարմարվել ձանձրույթին, այսինքն անիմաստ ժամանակ անցկացնելը առաջվա պես ծանր չեմ տանում։ Թե ինչու՝ կարդա առաջին նախադասությունը։

Բայց իմ կարծիքով, հետաքրքրասիրությունը չափի մեջ է գեղեցիկ։ Չափից դուրս հետաքրքրասեր մարդիկ չափազանց ինֆորմացվելով կարող են դառնալ մեծամիտ, ինքնահավան, սկսել մնացածներին կյանք ու խելք սովորեցնել, դիետա, բան․․․ մոլորակը փրկել, կամ պատերազմ սկսել․․․ Թե ասա՝ հանգիստ սթրվեք տեղներդ էլի։

[Բարեկամ]

Կյանքից հեռանալը իմաստազրկում է մեր իմացած էությունները, ներառյալ հետաքրքրասիրությունը։ Կյանքից հեռացած մարդու համար էական չի, թե ինչքան հետաքրքրասեր (կամ՝ ցանկացած այլ կերպ) է ինքը կյանքում եղել, դա մենակ ողջ մնացած, քելեխի ժամանակ հնչող կենացների մեջ է արտացոլվելու Դրա համար առաջարկում եմ, թեման չփոխել ։Ճ

Վիշապ, հեռացած չէ, այլ հեռացող մարդկանց մասին եմ գրել։
Երբևէ առիթ չե՞ս ունեցել տեսնել մարդկանց, որ զգում ես՝ մարմնով դեռ էս կյանքում են, բայց էությամբ (հետաքրքրվածությամբ կյանքի հանդեպ)՝ բացակա, աչքը՝ ինչ-որ տեղ հեռուն։
Վերջերս մի հայտնի ժուռնալիստի հետ ինտերվյու էի նայում, իննսուն տարեկան է, բայց ոնց որ վաղ վաթսուններում լինի՝ ամեն ինչ տեղը։ Հարցնում են՝ ինչու՞մն է տարիքը հաղթահարելու քո գաղտնիքը։ Պատասխանում է՝ ինձ էս կյանքում դեռ ամեն ինչ շատ հետաքրքիր է, այ երբ որ կորցնեմ հետաքրքրությունս, էդ ժամանակ էլ սուսուփուս փասա-փուսես կքաշեմ ․․․

Բայց իմ կարծիքով, հետաքրքրասիրությունը չափի մեջ է գեղեցիկ։ Չափից դուրս հետաքրքրասեր մարդիկ չափազանց ինֆորմացվելով կարող են դառնալ մեծամիտ, ինքնահավան, սկսել մնացածներին կյանք ու խելք սովորեցնել, դիետա, բան․․․ մոլորակը փրկել, կամ պատերազմ սկսել․․․ Թե ասա՝ հանգիստ սթրվեք տեղներդ էլի։

Արի դու դեռ մի սթրվիր տեղդ, մեզ քեզ հետ հետաքրքիր ա

[Վիշապ]

․․․
Արի դու դեռ մի սթրվիր տեղդ, մեզ քեզ հետ հետաքրքիր ա

Դու մնացածների տեղը մի խոսիր։ Ով գիտի քանի մարդ փալաս-փուլուսը ակումբից քաշել է իմ նմանի պատճառով։

Բայց իմ մոտ ընդամենը պրոկրաստինացիայի նոպա է սկսվել հերթական պրոյեկտից առաջ, ես աչքիս նորից կչքվեմ։

[Բարեկամ]

Դու մնացածների տեղը մի խոսիր։ Ով գիտի քանի մարդ փալաս-փուլուսը ակումբից քաշել է իմ նմանի պատճառով։

Բայց իմ մոտ ընդամենը պրոկրաստինացիայի նոպա է սկսվել հերթական պրոյեկտից առաջ, ես աչքիս նորից կչքվեմ։

Դե տեսնում ես։ Իսկ չե՞ս մտածել, որ գալիս բավարարում ես պրոկրաստինացիայի նոպաներդ, ոգևորում ես, հետո չքվում - մարդ իրեն մի տեսակ օգտագործված ա զգում