Ինչերի համար ենք պատասխանատու

[ivy]

Ուզում եմ պատասխանատվության զգացումի ու դրա գիտակցման մասին խոսենք։
Հետաքրքիր է, թե ով ինչի համար է իրեն պատասխանատու զգում։
Արդյո՞ք մենք պատասխանատու ենք մեր ասածների ու դրանց թողած ազդեցության համար։ Ինչքանո՞վ ենք պատասխանատու մեր արածների համար, եթե օրենքի սահմաններից դուրս չենք եկել, իսկ բարոյական սահմանները հստակ սահմանելի չեն։ Պատասխանատո՞ւ ենք մեր սխալների համար, եթե հատուկ չենք արել։
Պատասխանատո՞ւ ենք էն սոցիալական խմբի համար, որին մեզ պատկանելի ենք զգում։ Պատասխանատո՞ւ ենք հայրենիքի համար։
Ու արդյո՞ք ընդհանրապես ինչ-որ ձևով պատասխանատու ենք ուրիշ մարդկանց համար, եթե չափահաս են ու իրենք իրենց գլխի տերը՝ հարաբերության ինչ կոնտեքստ էլ լինի (էս հարցը տարիներ շարունակ հայտնվում է ինձ մոտ՝ մարդկանց հետ աշխատելիս)։

[One_Way_Ticket]

Լավ թեմա է։ Կոնկրետ հարցադրումներին դժվարանում եմ պատասխանել, բայց ինձ թվում է՝ մարդն ինքը ու միայն ինքը պիտի որոշի, թե ինչի համար է պատասխանատու։ Ուրիշին պատասխանատվության զգացում ներշնչելն ամենակոպիտ սխալներից է, որ մարդիկ անում են հարաբերություններում։ Մարդուն թվում է, թե ինքը լավ բան է անում, իսկ իրականում պարզապես խորթացնում է դիմացինին, նույնիսկ եթե նա հետդ համաձայն է, որ պատասխանատու է։

[Վիշապ]

Պուպուշ թեմա է իսկապես։
Ես երեք իրար հակադրվող վարկած-կարծիքներ ունեմ, ու առաջնորդվում եմ վերջինով։

1. Գիտափիլիսոփայական․ Պատասխանատվությունը կեղծ-հնարովի կատեգորիա է, գոյություն ունեն պատճառներ, հետևանքներ ու պատճառահետևանքային կապեր։ Մոտիվներն ու շարժառիթները պատճառահետևանքային կապերի կրիչներ են։ Օրինակ ասենք կամայական մարդասպան պատճառների ամբողջություն ունի մարդ սպանելու, իր կայացրած որոշումներն էլ արտաքին պատճառներ ունեն այնպես, ինչպես իր ծնված լինելը, կամ գոյություն ունենալը։

2. Բարոյափիլիսոփայական․ Ցանկացած ընտրության հնարավորություն ունեցող կենդանի օրգանիզմ կրում է պատասխանատվություն յուրաքանչյուր կատարած ընտրության համար անկախ գիտակցության աստիճանից, մարդը պատասխանատու է իր բոլոր ընտրությունների ու կատարած քայլերի համար՝ սեփական մարմնի, շրջակա միջավայրի, մարդկանց ու կենդանիների, բնության ու տիեզերքի վրա ազդող իր բոլոր քայլերի համար անկախ հիմարության, կամ մեղսունակության աստիճանից։ Օրինակ ասենք բոլորին կարնիվոր քարոզող Վիշապը պատասխանատու է հետևանքների համար, ու եթե մեկը հանկարծ կարմիր միս ուտելուց շուտ կնճռոտվի, ծերանա ու մեռնի, ապա դա կլինի Վիշապի մեղքով ու Վիշապը պատասխանատու է թաղման բոլոր ծախսերի ու հարազատների կրած վիշտը սփոփելու համար։

3.Փսևդոագնոստիկ․ Գիտակցություն ունեցող, կամ այլապես ֆունկցիոնալ ծրագիր կրող օրգանիզմ-օբյեկտը (մարդը դրանցից մեկն է) ունի տվյալ իրավիճակից բխող և/կամ ծրագրի կողմից հրահրված սահմանափակ, բայց սեփական ընտրության հնարավորություններ, այսինքն բացի արտաքին պատճառներից մարդը ունի ընտրություն կատարելու ինչ-ինչ ազատություն ու սեփական կամք (սա թերևս հակագիտական է, բայց փորձը ցույց է տալիս, որ ոչ մի «գիտական» բացարձակ չի)։
Ուստի կրում է սեփական կամքով ընտրություն արածի՝ ոչ թե պատասխանատվությունը, այլ հետևանքները։ Օրինակ ասենք մարդասպանը միշտ հնարավորություն ունի մարդ չսպանելու անկախ արտաքին պատճառներից ու սեփական մարմնի հորմոնալ բալանսից ու խելագարության աստիճանից, և վաղ թե ուշ իր կատարածը ունենալու է հետևանքներ իր վրա, ու հնարավոր է նաև սերունդների վրա։
Կամ ասենք՝ ինտերնետով բոլոր կարդացողներին, կամ լսողներին անողջամիտ խորհուրդներ տված մարդը ի վերջո կրելու է իր անմտության հետևանքները բարդ պատճառահետևանքային հետադարձ կապերով։
Ու ես կարծում եմ, յուրաքանչյուր ողջամիտ մարդ պիտի գիտակցի իր արածի հնարավոր հետևանքները ու փորձի ընտրությունները կատարել ողջամտության սահմաններում, այսինքն՝ հնարավորինս չտուֆտի:
Կարճ ասած՝ պատասխանատվությունը բխում է գիտակցությունից, խելացի կատարած քայելրը բերում են խելացի հետևանքներ, իսկ հիմար կատարած քայլերը՝ հիմար հետևանքներ, սա թե անձնական, ու թե պետական, ու թե համաշխարհային ու համատեիզերական մասշտաբներով կայուն օրենք է:

[StrangeLittleGirl]

Ճիշտն ասած, ուզում էի մեծանալու թեմայում գրել պատասխանատվության մասին, որովհետև ինձ համար մեծանալու հետ ամենաշատը պատասխանատվության զգացումն ա մեծանում, բայց քանի որ էս թեման բացվեց, էստեղ գրեմ։

Ես ինքս ինձ պատասխանատու եմ զգում շատ տարբեր ոլորտներում.
- իմ ամուսնական հարաբերությունում. ես պատասխանատու կողմ եմ, ու մեր լավ լինելը երկուսիցս ա կախված
- իմ ընտանիքում. ես պատասխանատու եմ իմ ընտանիքի անդամների լավ լինելու համար իմ հնարավորության սահմաններում ու անում եմ ամեն ինչ։
- իմ ընկերների համար. եթե իմ ընկերներիցս որևէ մեկն իրեն միայնակ ա զգում կամ չներառված կամ դժվարություններ ունի, ուրեմն ես իմ գործը որպես ընկեր լավ չեմ անում
- իմ աշխատանքում. իմ աշխատանքային փոքր սխալը կարա հազարավոր մարդկանց կյանքեր արժենա, հետևաբար պատասխանատու եմ նաև իմ աշխատանքի առաջ։ Նաև որպես առավել փորձառու ու առավել բարձր էմոցիոնալ ինտելեկտով մեկը ես պատասխանատու եմ թիմում լավ աշխատանքային մթնոլորտի համար
- իմ հասարակության համար (էստեղ խոսքը թե Դանիային, թե Հայաստանին ա վերաբերում). ես ունեմ մեծ փորձ, գիտելիքներ, հարկատու եմ, գրող եմ ու չեմ կարող էդ բոլորը գրկել, տանը նստել մենակ ինձ համար։ Ես պատասխանատվության զգացում ունեմ էդ բոլորով հասարակությանն օգուտ տալու, լինի դա կրթելով, ժամանակ տրամադրելով, գիտելիքներով կիսվելով, թե հարկ վճարելով

Ջահել ժամանակ երևի էսպես չմտածեի, ավելի շատ «վերցնող» էի, իսկ հիմա պատասխանատվության զգացումս ահագին մեծացել ա, ու դրա համար իմ ազատ ժամանակի շատ հսկայական մաս տրամադրում եմ հեռու-մոտիկ ուրիշ մարդկանց, աշխատանքային ժամանակի հսկայական մաս էլ՝ կոլեգաներիս հետ աշխատանքային հարաբերություններ կառուցելու վրա։ Որպես ինտրովերտ դա ահագին էներգատար ա, բայց դրանից ահագին բավարարված եմ զգում։ Հանուն ուրիշների սեփական կոմֆորտ զոնայից դուրս գալուց լավ բան չկա։

[Բարեկամ]

Պատասխանատվությունը, իմ հայացքով, երեք աղբյուր ունի․
- օրենսգրքով որոշվող
- հասարակական կարծիքով և սպասելիքներով որոշվող
- բարոյականության անձնական զգացմունքով որոշվող

Թե այս աղբյուրներից որն ինչ չափով է որոշիչ տվյալ մարդու համար, անհատական է։

Կան մարդիկ, որ գրեթե միայն առաջնորդվում են գրված օրենքով՝ որպես պատասխանատու քաղաքացիներ, լինի այդ օրենքը քրեական ծանր հանցանքներին վերաբերող, թե կովիդի արգելանքների ժամանակ սեփական ավտոմեքենայում մենակ գտնվելով դիմակ կրելու հետ կապված։
Կան մարդիկ հասարակական կարծիքով որոշվող պատասխանատվություններին են ավելի շատ գերի։
Կան մարդիկ էլ, օրինակ՝ բանտում նստած ծանր հանցագործներից, որոնք բարոյականության իրենց անձնական զգացմունքների հանդեպ չեն մեղանչում։

Սովորաբար, միջին վիճակագրական մարդու մեջ այդ երեք աղբյուրները որոշակի հարաբերակցությամբ ունեն ազդեցություն, երևի մոտավորապես այսպես․ 60% օրենսգիրք, 30% հասարակական կարծիք, 10% բարոյականության անձնական զգացմունք, ընդ որում այդ բաժինների միջև մեծ թվով համընկնումներ կարող են լինել։

[Արամ]

Մանրամասներին անցնելու իմաստ չկա, որովհետև ավելի բարձր մակարդակում՝ ամեն քայլը, կարա ինչ որ հետևանքներ թողի, թե դրական, թե բացասական - ուրեմն եթե խելքը գլխիդ ա, ամեն քայլիդ համար պատասխանատու ես։

Կազինոյում նստած, աշխատավարձը ցբխող դալբայոբին հարցնես, ինչի համար ես պատասխանատու՝ կասի ընտանիքիս։ Վապշե մարդկանց ասածները մեծ հաշվով տուֆտություն են, անընդհատ ջուր ա, որ ծեծվում ա, պետք ա նայել թե կոնկրետ ինչ են անում, ըստ դրա հասկանալ, էդ մարդը ինչ պատասխանատվություններ ունի։

[մարդ եղած վախտ]

Պատասխանատվության հարցը իմ մոտ լիքը կոնֆլիկտներ ա առաջացնում։ Մի կողմից իբր լուրջ սխալների պատասխանատվությունը կարգավորվում ա օրենքով, բայց մյուս կողմից լիքը արարքների հետևանքները հնարավոր չի կոմպենսացնել ու "պատասխանատվություն" հասկացությունը իմաստը կորցնում ա։

Ասենք՝ մեկին սպանեցիր, դու պատասխանատու էիր էդ արարքի համար, գնացիր բանտ 15 տարով։ Արդյո՞ք սպանության համեմատ բանտ նստելը համարժեք ա։ Ասելը, որ դու "պատասխանատվություն վերցրիր քո արարքի համար" էդ կոնտեքստում նոնսենս ա իմ համար, որտև եթե նույնիսկ դու նստում ես բանտ, քո արարքի ու քո վրա դրա թողած հետևանքների միջև համարժեքություն չկա։

Կամ ասենք՝ փողոցում մեկը քեզնից ուղղություն հարցրեց, դու էլ սխալ պատասխան տվեցիր, ճամփեցիր։ Էդ "սխալը" քո վրա թողնելու ա զրո հետևանք, իսկ էդ մարդը իրա կյանքից ժամանակ ա կորցնելու, ու հայտնի չի թե էլ ինչ։ Դու էդ մարդուն երևի թե էլ չտեսնես։

Ինտերնետում խորհուրդ տալու թեմայում էս հարցը ծագեց ու իմ համար լրիվ նույնն ա։ Եթե դու մեկին տալիս ես խորհուրդ, որը իրան վնասելու ա, ապա դու դրա համար փաստացի պատասխանատվություն չես կրելու ու չես էլ կարող կրել։ Եթե նույնիսկ մեծահոգի գտնվես, ընդունես քո սխալը, ապա "ներող կլինեք, լավ չստացվեց"-ը նույնն ա ինչ կրել զրո պատասխանատվություն։ Էդ ունի քո վրա զրո հետևանք, ու նույնիսկ եթե դու քո խորհրդի հետևանքները չեզոքացնելու համար տունդ ծախում ես, իսկ մարդը իրա կյանքից կորցնում ա ասենք՝ 10 տարի, ապա շատ մեծ հարց ա թե արդյոք քո տունը էդ մարդու կյանքից ասենք 10 տարին արժի թե չէ։


Էս ասելուց հետո պատասխանատվության զգացումը պրակտիպորեն դառնում ա ինքդ քո հետ հարաբերվելու արժեթուղթ, որտև արտաքին աշխարհի հետ հարաբերվելուց պատասխանատվությունը ի սկզբանե համարժեքություն չի ենթադրում (համարենք քուչի բազարի մակարդակից անցնել ենք, երբ պատասխանատվությունը ենթադրում ա լխկել կամ լխկվել)։ (աչքիս լավ չեմ բացատրում՝ ինչ նկատի ունեմ, բայց նաև չգիտեմ ավելի լավ ոնց բացատրեմ)

Հիմա հարցերին պատասխանեմ։

Արդյո՞ք մենք պատասխանատու ենք մեր ասածների ու դրանց թողած ազդեցության համար։

Հա, ես ինձ սովորաբար պատասխանատու զգում եմ իմ ասածների ու դրանց թողած ազդեցության համար ու էդ ենթադրում ա, որ ես առնվազն պատրաստ եմ ժամանակ տրամադրել, ու ծանոթանալ իմ ասածների հետևանքների հետ։ Ասենք՝ եթե մեկը վիրավորվել ա իմ ասածներից, ապա ես ուզում եմ իմանալ դրա մասին, կարող եմ ժամանակ հատկացնել, բացատրել իմ տեսակետը․ եթե էդ եղել ա չմտածված, իհարկե ներողություն խնդրել, եթե եղել ա մտածված, ապա բացատրել, թե ինչի եմ ուզել վիրավորած լինել (էդ իհարկե, շատ հազվադեպ ա լինում, բայց լինում ա)։

Ինչքանո՞վ ենք պատասխանատու մեր արածների համար, եթե օրենքի սահմաններից դուրս չենք եկել, իսկ բարոյական սահմանները հստակ սահմանելի չեն։

Սա որոշվում ա նրանով, թե ինչքանով կարևոր ա ինձ համար էդ հարաբերությունը ու նաև՝ ինչքանով ա հնարավոր վերացնել արածների հետևանքները ու ինչ գին ունի։ Օրենքի սահմանները էդքան էլ կապ չունեն։ Ինձ համար իմ վերաբերմունքը իմ նկատմամբ ավելի կարևոր ա, քան օրենքի կամ այլոց վերաբերմունքը։

Պատասխանատո՞ւ ենք մեր սխալների համար, եթե հատուկ չենք արել։

Էլի, հա, ես ինձ պատասխանատու եմ զգում, եթե նույնիսկ հատուկ չեմ արել։

Ընդհանրապես հարաբերություններում պատասխանատվություն վերցնելու հիմնական ձևը ինձ համար “acknowledge”(ճանաչումը՞) անելն ա։ Այսինքն՝ եթե ինչ֊որ բան եմ արել պատահաբար, կամ մտածված ու էդ ունեցել ա հետևանքներ, ապա ինձ համար կարևոր ա ճանաչումը ու ընդունումը արարքի ու հետևանքի (ոնց֊որ ցեղասպանության լոզունգին հասա ։( ): Հետո թե ինչի տենց արեցի, ոնց եղավ, ում մեղքն ա, բլա բլա․․․ այլ հարցեր են։

Պատասխանատո՞ւ ենք էն սոցիալական խմբի համար, որին մեզ պատկանելի ենք զգում։ Պատասխանատո՞ւ ենք հայրենիքի համար։

Սոցիալական խմբի համար էլ եմ ինձ պատասխանատու զգում։ Հայրենիքի համար ոնց֊որ թե չէ, որտև չեմ զգում, թե ինչ֊որ բան որոշում եմ, որ մի հատ էլ պատասխանատու զգամ։ Եթե հաջորդ սերնդից մեկը գա, ասի, “բա դառնայիր որոշում կայացնող”, երևի թե մեղքի զգացում կունենամ, բայց էս պահին չեմ զգում տենց։

Հա, թեմայում մի կարևոր կետ էլ գիտելիքն ու հմտությունն ա։ Եթե կա հարց ու մի խումբ մարդիկ, ովքեր էդ հարցի նկատմամբ ունեն կոմպետենտության տարբեր աստիճաններ, ապա իդեալական դեպքում խմբի որոշման համար բարձր կոմպետենտությամբ մարդիկ ավելի շատ պատասխանատվություն պետք ա կրեն/զգան։

Երկար ու խառը ստացվեց, բայց ոնց֊որ թե ամեն ինչ ասեցի

[ivy]

Մանրամասներին անցնելու իմաստ չկա, որովհետև ավելի բարձր մակարդակում՝ ամեն քայլը, կարա ինչ որ հետևանքներ թողի, թե դրական, թե բացասական - ուրեմն եթե խելքը գլխիդ ա, ամեն քայլիդ համար պատասխանատու ես։

Կազինոյում նստած, աշխատավարձը ցբխող դալբայոբին հարցնես, ինչի համար ես պատասխանատու՝ կասի ընտանիքիս։ Վապշե մարդկանց ասածները մեծ հաշվով տուֆտություն են, անընդհատ ջուր ա, որ ծեծվում ա, պետք ա նայել թե կոնկրետ ինչ են անում, ըստ դրա հասկանալ, էդ մարդը ինչ պատասխանատվություններ ունի։

Ընդհանուր առմամբ համաձայն եմ ասածներիդ հետ, բայց եթե մասնագիտական առումով նայենք, ոլորտներ կան, որ անմիջականորեն ու հիմնավորապես «խոսելու-լսելու» վրա են հիմնված, էդ թվում նաև՝ իմ մասնագիտութունը։ Ու ես աշխատանքի ընթացքում եթե սա մտքիցս հանեմ, թե՝ ասածները ինչ, բան էր ասեցինք, ապա լրիվ կկորցնեմ պատասխանատվությունն իմ աշխատանքում։ Իմ ասած ու չասած ամեն բառը մեծ նշանակություն ունի աշխատանքում, ինչպես նաև կլիենտի-պացիենտի ասածներն ու չասածները։ Մեր համատեղ աշխատանքը կոմունիկացիայի վրա է հիմնված․ իհարկե ուրիշ ոչ վերբալ տեխնիկաներ էլ են օգտագործվում, բայց խոսքի կարևորությունը անհերքելի է։
Ինձ համար բառերն էսպես թե էնպես մեծ նշանակություն ունեն, դրա համար շատ զգույշ եմ վերաբերվում դրանց։ Ու ասել թե՝ դրանք մեծ հաշվով տուֆտություն են, կնշանակեր ինձ համար ոչ միայն մասնագիտությունիցս հրաժարվել, այլև իմ արժեքներից։ Ուզում եմ ասել՝ ես բառերի հանդեպ մեծ պատասխանատվություն եմ զգում, ու կարծում եմ՝ ոչ միայն ես։

[Արամ]

Ընդհանուր առմամբ համաձայն եմ ասածներիդ հետ, բայց եթե մասնագիտական առումով նայենք, ոլորտներ կան, որ անմիջականորեն ու հիմնավորապես «խոսելու-լսելու» վրա են հիմնված, էդ թվում նաև՝ իմ մասնագիտութունը։ Ու ես աշխատանքի ընթացքում եթե սա մտքիցս հանեմ, թե՝ ասածները ինչ, բան էր ասեցինք, ապա լրիվ կկորցնեմ պատասխանատվությունն իմ աշխատանքում։ Իմ ասած ու չասած ամեն բառը մեծ նշանակություն ունի աշխատանքում, ինչպես նաև կլիենտի-պացիենտի ասածներն ու չասածները։ Մեր համատեղ աշխատանքը կոմունիկացիայի վրա է հիմնված․ իհարկե ուրիշ ոչ վերբալ տեխնիկաներ էլ են օգտագործվում, բայց խոսքի կարևորությունը անհերքելի է։
Ինձ համար բառերն էսպես թե էնպես մեծ նշանակություն ունեն, դրա համար շատ զգույշ եմ վերաբերվում դրանց։ Ու ասել թե՝ դրանք մեծ հաշվով տուֆտություն են, կնշանակեր ինձ համար ոչ միայն մասնագիտությունիցս հրաժարվել, այլև իմ արժեքներից։ Ուզում եմ ասել՝ ես բառերի հանդեպ մեծ պատասխանատվություն եմ զգում, ու կարծում եմ՝ ոչ միայն ես։

Համաձայն եմ։ Դե դու շատ խիստ մասնագիտական էս նայում։ Ասենք Interogater-ներն էլ նույն ձև կասեն, որ էշություն եմ ասում։ Բայց կասեն էշություն ա, որովհեետև դուք ու մնացած "համապտասխան" մասնագետները խոսքին նույն ձև չեք նայում, ինչ մենք։ Դուք սկիլեր ունեք, էդ խոսքը ավելի խորը հասկանալու, դրան շարժ ու ձև կպցնելու, ու կոնտեքստ տալու, հակասություններ ու նմանաություններ գտնելու։ Մենք սովորական մարդիկս էդ սկիլը կարող ա ինչ որ չափով ունենք։ Բայց ոչ էդ մակարդակի, ձեր մոտ պրոֆեսիոնալ/մասնագիտական ա։

Ուզում եմ ասել՝ ես բառերի հանդեպ մեծ պատասխանատվություն եմ զգում, ու կարծում եմ՝ ոչ միայն ես։

Մի քիչ համաձայն չեմ։ Բառերը բառեր են, օրվա ընթացքում ինչ ուզում ես արա, (եթե իհարկե քո խոսելուն հիվանդագին չես վերաբերվում) ինչ ասես կարող ա ասես, քեզ ինչ ասես կարող ա ասեն, էդքան խորանալ, թե վայ էս բառը ասեց, էսի տեղին չէր, կամ դու ասես, վայ էս բառը ստեղ տեղին չէր և այլն, կարևոր չի։ Վայ էս ասեց, նա ասեց։ Հիմա, եթե զանգեմ քեզ, ու լուրջ ձայնով ասեմ, ես քեզ եկող 10 օրը մոռթելու եմ, միսդ էլ Վիշապի հետ կառնիվալ կառնիվոր անենք ուտենք։ Գնալու ե՞ս 10 օր անհանգստանաս, վայ կարող ա մտածել նոր ա խոսել, թե մտածելուս ես, որ էշ-էշ խոսում ա։

Չնայած գրածս կարդացի, ինձ թվում ա գրածիս հետ էլ համձայն չեմ։ Բառերի նկատմամբ որոշակի պատասխանատվություն ամեն դեպքում պետք ա։ Եթե մարդկանց ինչ որ բան ասել ես, սենց, անենց տենց և այլն։ Կարճ ասած երևի նույն բանն ենք ասում, ես մի քիչ էքստրիմ հիվանդագինի կողմ գնացի։ Ինչը երևի նկատի չունեիր էլի։

[մարդ եղած վախտ]

Համաձայն եմ։ Դե դու շատ խիստ մասնագիտական էս նայում։ Ասենք Interogater-ներն էլ նույն ձև կասեն, որ էշություն եմ ասում։ Բայց կասեն էշություն ա, որովհեետև դուք ու մնացած "համապտասխան" մասնագետները խոսքին նույն ձև չեք նայում, ինչ մենք։ Դուք սկիլեր ունեք, էդ խոսքը ավելի խորը հասկանալու, դրան շարժ ու ձև կպցնելու, ու կոնտեքստ տալու, հակասություններ ու նմանաություններ գտնելու։ Մենք սովորական մարդիկս էդ սկիլը կարող ա ինչ որ չափով ունենք։ Բայց ոչ էդ մակարդակի, ձեր մոտ պրոֆեսիոնալ/մասնագիտական ա։


Մի քիչ համաձայն չեմ։ Բառերը բառեր են, օրվա ընթացքում ինչ ուզում ես արա, (եթե իհարկե քո խոսելուն հիվանդագին չես վերաբերվում) ինչ ասես կարող ա ասես, քեզ ինչ ասես կարող ա ասեն, էդքան խորանալ, թե վայ էս բառը ասեց, էսի տեղին չէր, կամ դու ասես, վայ էս բառը ստեղ տեղին չէր և այլն, կարևոր չի։ Վայ էս ասեց, նա ասեց։ Հիմա, եթե զանգեմ քեզ, ու լուրջ ձայնով ասեմ, ես քեզ եկող 10 օրը մոռթելու եմ, միսդ էլ Վիշապի հետ կառնիվալ կառնիվոր անենք ուտենք։ Գնալու ե՞ս 10 օր անհանգստանաս, վայ կարող ա մտածել նոր ա խոսել, թե մտածելուս ես, որ էշ-էշ խոսում ա։

Չնայած գրածս կարդացի, ինձ թվում ա գրածիս հետ էլ համձայն չեմ։ Բառերի նկատմամբ որոշակի պատասխանատվություն ամեն դեպքում պետք ա։ Եթե մարդկանց ինչ որ բան ասել ես, սենց, անենց տենց և այլն։ Կարճ ասած երևի նույն բանն ենք ասում, ես մի քիչ էքստրիմ հիվանդագինի կողմ գնացի։ Ինչը երևի նկատի չունեիր էլի։

հուսով եմ՝ կզանգի ոստիկանություն, հաղորդում կտա սպառնալիքի մասին, կգան կտանեն հոգեբուժական փորձաքննության։ Էշ֊էշ խոսալը ընդհանուր առմամբ դիագնոզ ա։

Հ․Գ․ կարնիվորի հետ դալբայոբություն էլ ա՞ գալիս

[ivy]

Մի քիչ համաձայն չեմ։ Բառերը բառեր են, օրվա ընթացքում ինչ ուզում ես արա, (եթե իհարկե քո խոսելուն հիվանդագին չես վերաբերվում) ինչ ասես կարող ա ասես, քեզ ինչ ասես կարող ա ասեն, էդքան խորանալ, թե վայ էս բառը ասեց, էսի տեղին չէր, կամ դու ասես, վայ էս բառը ստեղ տեղին չէր և այլն, կարևոր չի։ Վայ էս ասեց, նա ասեց։ Հիմա, եթե զանգեմ քեզ, ու լուրջ ձայնով ասեմ, ես քեզ եկող 10 օրը մոռթելու եմ, միսդ էլ Վիշապի հետ կառնիվալ կառնիվոր անենք ուտենք։ Գնալու ե՞ս 10 օր անհանգստանաս, վայ կարող ա մտածել նոր ա խոսել, թե մտածելուս ես, որ էշ-էշ խոսում ա։

Ասածս էն չի, թե ամեն բառ լուրջ եմ ընդունում, այլ էն, որ բառերի հանդեպ պատասխանատվություն եմ զգում։ Տարբերություն կա։
Քո ասած օրինակի դեպքում ոչ թե բառերին եմ լուրջ վերաբերվելու (ախմախ կատակները իրական սպառնալիքից կարող եմ տարբերել), այլ ըստ տվյալ վարքի կարծիք եմ կազմելու մարդու մասին, որ իր ասածներին էդքան անլուրջ է վերաբերվում ու էդ կարգի անկապ բաներ բստրում։

[Վիշապ]

Իմ կարծիքով` բառերը, նախադասությունները, բառերի տոնն ու ձայնի երանգը, նույնիսկ ժեստերը, ու այն ամենը, որով ձևավորվում է ինֆորմացիան ու կատարվում է հաղորդակցությունը, չափազանց կարևոր են։
Ես սա մի քանի անգամ քաղաքականության բաժնում էլ եմ ասել, որ մարդիկ ժամանակին Ալիևի ասածները անլուրջ էին մեկնաբանում, կամ իրերը իրենց անունով կոչելու խնդիր ունեինք (ասենք պատերազմը մարտից չէինք տարբերում) և այլն։
Գիտական տեսակետից ամեն ինչ ինֆորմացիա է, ներառյալ՝ մարդիկս ու տիեզերքը։
Տառերն ու բառերը կոմունիկացիայի էլեմենտներ են, որոնք տիեզերքում ինֆորմացիա են փոխում։
Օրինակ հենց հիմա այս գրածս հաղորդագրություն է, որը 0-ից տարբերվող ազդեցություն է թողնում, դու, որ այս կարդում ես, քո ուղեղում փոխվում է ինֆրոմցաիան, ու նկատում ես, որ Վիշապը տառախաղ ա արել։
Խոշոր կալիբրի գործիչի Թվիթերում մի բառից կարող է պատերազմ սկսվել։
Ցանկացած հաղորդագրություն ազդեցություն է, ցանկացած ազդեցություն պատճառ է մի ինչ-որ հետևանքի։
Պատասխանատվության փոխարեն ինձ թվում է ավելի օգտակար է մտածել հետևանքների մասին, ու հենց դա է իրական պատասխանատվության զգացումը։
Համաձայն չեմ, որ փողոցում ուղղություն հարցնողին սխալ պատասխան տվողը խնդիր չունի, վստահ եմ՝ խնդիր է ունենալու։
Իմ կարնիվորի անցնելու խորհուրդը օդի մեջ արված չի, ես էդ խորհուրդը տալու համար լուրջ, լիքը լուրջ մտածել եմ, բազմաթիվ նյութեր եմ ուսումնասիրել, մտածել եմ, թե տարբեր մարսողական խնդիրներ ունեցողների համար ինչ պոտենցիալ բացասական էֆեկտներ կարող են լինել, էդ մասին գրել եմ, վրես փորձարկել եմ, կշռադատել եմ, հետևանքները ծանրութեթև արել եմ, չնայած դրան, նկատել եմ, տված տպավորությունն այդիսին չի եղել, բայց մենք՝ հայերս, ընդհանուր առմամբ, մեսիջները ընկալելու խնդիր ունենք, օրինակ էսօրվա Ղարաբաղի պրոբլեմների զգալի մասը մեսիջները ժամանակին ոչ ադեկվատ ընկալելու հետևանք են։
Ուշշշշշշշշքի արեք։ (էս ոնց ուզում եք, ընկալեք)։

[Adam]

Ուրիշները՝ չգիտեմ, բայց ես պատասխանատու եմ հիմնականում խոստումներիս համար.

Իմ համար միշտ դեվիզ ա եղել՝ ում ինչ երբևէ խոստացել եմ կամ կխոստանամ՝ կատարել ամեն գնով:

Խղճիս հանդեպ էլ: Սա մի հարթություն ա, որտեղ չկա ոչ մի օրենք: Իմ խիղճը պիտի միշտ հանգիստ լինի գիշերները:

Իսկ ընդհանուր առմամբ՝ կարծում եմ, որ մարդն աշխարհում շատ քիչ ընտրության հնարավորություն ունի (բնավ չեմ փորձում պատասխանատվություն գցել վրայիցս), ու իրեն challenge-ներ ա, որ մատուցվում ա անընդմեջ. դրանք հաղթահարելու ընթացքում՝ ասել, թե ինքը պատասխանատու ա ինչ-որ բանի համար՝ աբսուրդ եմ համարում: «Բնավորությունը ճակատագիր ա», իսկ բնավորություն փոխելը հեշտ բան չի (մաքսիմում՝ ինչ-որ բաներ կարողանաս շտկել ժամանակի ընթացքում,
) ու չեմ կարծում, որ մե՛նք ենք պատասխանատու մեր բնավորությունների համար:

Ես իմ երեխեքին (եթե մի օր ունեցա) ամենաշատը՝ կարամ լավ խորհուրդներ տամ, սովորեցնեմ՝ լավը անել, խղճով լինել, մարդկանց օգնել (առանց խաբվելու), սովորել առանց դադարի, հետևել իրենց ինտուիցիային, իմ պահվածքով օրինակ ծառայել, բայց պատասխանատվություն կրել էն բանում, թե էդ ամենը ոնց ա իրենց մոտ ֆիլտրվելու ու չափահաս դառնալուն պես՝ ազդելու իրենց պահելաձևերի վրա՝ անկարող եմ:

Դա իմ միջամտությունից զատ ա: Ես, մաքսիմում, կմտածեմ՝ ինչ հասնում էր՝ արեցի:

Ու, էլի՛ ամեն ինչ գալիս ու խղճին ա հանգում:

Մենք մեր խղճի հանդեպ ենք պատասխանատու, իմկ:

[Բարեկամ]

Եթե խոսքը այն մասնագիտությունների մասին է, որտեղ պատասխանատվությունները մարդու կյանքին կամ առողջությանն են առնչվում, հաճախ կա բախում օրենքով թելադրվող և անձնական բարոյականությամբ թելադրվող պատասխանատվությունների միջև։
Օրինակ՝ իրավաբանությունը, հոգեբանությունը, բժշկությունը, ուսուցչությունը։
Կարծեմ Freeman-նն էր մի տեղ գրել, որ բժիշկներն ավելի շատ մտածում են օրենքի տեսակետից ապահով լինելու, քան պացիենտի իրական բարօրության մասին, այսինքն, եթե ընտրությունը լինի երկուսի միջև, ճնշող մեծամասնությամբ կընտրեն առաջինը։
Էս բախումը պատասխանատվությունների միջև՝ օրենքի տեսակետից և անձնական բարոյականության տեսակետից, շատ լուրջ ու ծանր խնդիր է, և դրանց հավասարակշռումը ցավալիորեն դժվար կարող է լինել․ կամ խղճիդ ձայնը պիտի լռեցնես կամ քեզ վտանգես օրենքը խախտելու անախորժության։

[Ուլուանա]

Եթե պատասխանատու լինելը դիտարկենք արածի համար պատասխան տալու, այսինքն` դրա հետևանքները կրելու տեսակետից, ապա ես վստահ եմ, որ մենք մեր ամեն քայլի համար էլ պատասխանատու ենք, այսինքն` ինչ որ անենք, վաղ թե ուշ, էս կամ էն ձևով ազդելու ա հենց մեզ վրա: Այլ կերպ ասած` Կարմայի օրենքն անխափան գործում ա` անկախ ամեն ինչից:

Իսկ իմանալը, թե կոնկրետ ինչի համար պիտի մեզ պատասխանատու զգանք ու համապատասխան քայլեր ձեռնարկենք էդ ուղղությամբ` կարծում եմ, շատ դեպքերում ահագին բարդ ա հասկանալը: Անձամբ ես, այլ` ավելի հուսալի ուղենիշ չունենալով, առաջնորդվում եմ իմ խղճով, ուղղակի փորձում եմ էնպես ապրել, որ խիղճս հնարավորինս հանգիստ լինի, չտանջի: Հիմնականում ստացվում ա, բայց ոչ միշտ: Իրականում խիղճը կարող ա հանգիստ չլինել նաև էնպիսի դեպքերում, երբ գիտակցաբար կարծես ամեն ինչ ճիշտ ես անում, բայց, մեկ ա, դիսկոմֆորտ կա ներսումդ: Նման դեպքերում, համոզված եմ, միշտ լինում ա ինչ-որ խորքային պատճառ, գուցե մի ուրիշ տեղ ես թերանում, որը գիտակցությունդ աղճատել, փոխակերպել ու այլ տեսքով ա քեզ մատուցել` ինքնապաշտպանական նպատակներով, բայց պատճառ ամեն դեպքում լինում ա միշտ, ու պետք ա այն գտնել:

Ես, օրինակ, ինձ պատասխանատու եմ զգում ցանկացած մարդու առաջ, որն օգնության կարիք ունի ու ես էդ պահին կարող եմ օգնել` անկախ նրանից` մտերիմ ա, հարազատ ա, թե անծանոթ մարդ: Եթե իմ առաջ կոնկրետ մարդ ա, որն էդ պահին օգնության կարիք ունի, ես էլ նրան օգնելու հնարավորություն ունեմ, ուրեմն բարոյապես պատասխանատու եմ զգում օգնելու: Էստեղ, թեև ոչ ճշգրտությամբ, բայց ահագին օգնում ա մի քանի հանգամանք ճիշտ գնահատելը. ինչքանով տվյալ մարդն իրոք օգնության կարիք ունի, ինչքանով եմ ես ընդունակ տվյալ պահին տվյալ մարդուն օգնելու, ինչպես ա իմ էդ օգնությունն անդրադառնալու այլ մարդկանց, էդ թվում և ինձ վրա, ինչքանով ա էդ օգնությունը խոշոր հաշվով իսկապես օգնություն, ոչ թե հակառակը, որովհետև շատ դեպքերում օգնությունը գլոբալ առումով կարող ա ավելի շատ վնաս հասցնել, թեկուզ տվյալ պահին թվա, թե օգնում ես: Սրանք էլ, իհարկե, ոչ միշտ ա հեշտ հասկանալը, բայց էս հարցերն ինքդ քեզ տալը, կարծում եմ, ամեն դեպքում նվազեցնում ա սխալվելու հավանականությունը, որպեսզի մի կողմից խղճիդ առաջ չմեղանչես, մյուս կողմից էլ անտեղի պատասխանատվություն չվերցնես քեզ վրա: