Քննարկենք կետոգենային դիետան։
Նման է, որ Հայաստանում այս դիետայի մասին շատ չգիտեն, ու հայալեզու կայքերում էլ այս պահին կարծես շատ տեղեկություն չի երևում։
Նախ ասեմ` ինչ սկսել եմ, ինձ թվում է, որ սա է միակ ճշմարիտ սննդակարգը։
Նախաբան։
Բազմաթիվ հոլիստական (մարդուն որպես ամբողջություն դիտարկող ու պատճահետևանքային կապերը քննարկող) բուժման կողմնակիցներ
ու մեթոդիստներ սույն սննդակարգն են առաջարկում որպես պանացեա։
Հետևորդները պատմում են իրենց գերքաշերից էֆեկտիվորեն ազատվելու և այս ու այն խրոնիկաական հիվանդություններից ձերբազտվելու,
ախտանիշների թուլացման, կամ անհետացման մասին։
Շատերը կես կատակ, կեսլուրջ իրենց յութուբյան խորհրդատուներին համարում են իրենց ընտանեկան բժիշկը, իսկ դասական բժիշկներին` անօգուտ, կամ վնասակար։
Ամերիկյան աստղերը պարծենում են այս սննդակարգին հետևելով ու տենդենցն ընդլայնվում է այն աստիճան, որ ամերիկյան մթերային խանութներում ավելի ու
ավելի հաճախ կարելի է համապատասխան ապրանքների վրա նկատել կետո–համատեղելիության մասին նշումները որպես գովազդ։
Սննդակարգը ներկայացվում է որպես էֆեկտիվ միջոց ստորև խնդիրների համար.
Արագ ու կայուն ազատում ավելորդ քաշից,
Շաքարային դիաբետի և նախադիաբետի բուժում և կանխարգելում,
Սրտային հիվանդություններ. նվազեցում այնպիսի ռիսկային հանգամանքների, ինչպիսիք են մարմնի ճարպը, խոլեստերինը, արյան ճնշումը, և շաքարի պարունակությունը,
Քաղցքեղ. Ներկայումս պաշտոնապես ուսումնասիրվում է որպես լրացուցիչ բուժում, քանի որ կարողանում է օգնել դանդաղեցնել կամ կանգնեցնել ուռուցքների աճը,
Ալցհայմերի հիվանդություն. Կարող է օգնել նվազեցնել ախտանիծները և դանդաղեցնել պրոգրեսը,
Էիլեպսիա. Ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս այն սննդակարգը զգալիորեն նվազեցնում է նոպաները էպիլեպտիկ երեխաների մոտ,
Պարկինսոնի հիվանդություն,
Ձվարանների պոլիկիստոզ,
Ուղեղի տրավմաներ,
Հորմոնալ բալանսի խախտումներ,
Տագնապներ ու դեպրեսիաներ,
Մարսողության խանգարումներ,
Եվ այլն։
Հիմունքները
Կետոգենային դիետան խիստ սահմանափակ ածխաջրերով և ավելացված ճարպերով սննդակարգ է, այսինքն ածխաջրային սնունդը մեծամասամբ փոխարինվում է ճարպային սննդով։
Ածխաջրերի կտրուկ կրճատումը ձեր մարմինը բերում է կետոզ մետաբոլիկ վիճակի, որը բնութագրվում է արյան ու մեզի մեջ կետոնային մարմինների զգալի ավելացմամբ։
Պետք է նշել, որ կետոնների աճ կարող է նկատվել պաթոգեն վիճակներում և շաքարային դիաբետի դեպքերում, սակայն վերջիններս անհրաժեշտ է տարբերել առողջ սննդակարգի հետևանքով առաջացած կետոզից։
Կետոզի դեպքում ձեր մարմինը որպես էներգիա գլյուկոզի փոխարեն օգտագործում է ճարպ, այն էլ անհավատալի էֆեկտիվությամբ։
Կոտոգենային սննդակարգը էականորեն իջեցնում է արյան շաքարն ու ինսուլինը։ Այս հանգամանքը կետոնների աճի հետ մեկտեղ բերում են մի շարք առողջական օգուտներ։
Պետք է պահպանել ճարպերի, սպիտակուցների ու ածխաջրերի հետևյալմոտավոր հարաբերակցությունը` 70% ճարպեր, 20% սպիտակուցներ և 10% ածխաջրեր։
Որպես օրենք, անհրաժեշտ է, որ օրեկան ընդունվող աշխաջրերը չգերազանցեն 20-50 գրամը։
Մթերքներ, որոնցից պետք է խուսափել.
Քաղցրեղեն՝ սոդա, մրգային հյութեր, սմուծի, տորթ, պաղպաղակ, կոնֆետ, բոլոր քաղցր ըմպելիքները և այլն։
Ձավարեղեն, օսլաներ, հացամթերք, բրինձ, մակարոնեղեն, և այլն։
Մրգեր. բոլոր մրգերը, բացառությամբ փոքր քանակությամբ հատապտուղների` ելակ, մորի, մոշ և այլն։
Լոբի կամ լոբազգիներ՝ ոլոռ, ոսպ, սիսեռ և այլն։
Արմատային բանջարեղեն և պալար՝ կարտոֆիլ, քաղցր կարտոֆիլ, գազար, բազուկ և այլն։
Ցածր յուղայնությամբ կամ դիետիկ արտադրանքներ՝ ցածր յուղայնությամբ մայոնեզ, աղցանների սոուսներ և համեմունքներ։
Որոշ համեմունքներ կամ սոուսներ որոնք քաղցր բաղադրիչներ են պարունակում՝ խորովածի սոուս, մեղրով սոուսներ, տերիյակի, կետչուպ և այլն։
Անառողջ ճարպեր՝ վերամշակված բուսական յուղեր (այդ թվում արևածաղկի, եգիպտացորենի, այլ սերմերի), մարգարին, մայոնեզ և այլն։
Ածխաջրեր պարունակող ալկոհոլ՝ գարեջուր, կիսաչոր ու քաղցր գինի, լիկյոր, խառը ըմպելիքներ
Շաքարի փոխարինիչ պաունակող «դիետիկ» մթերքներ՝ կոնֆետներ, օշարակներ, պուդինգներ, քաղցրացուցիչներ, աղանդեր և այլն:
Ինչ է կարելի և պետք ուտել.
Մսեղեն՝ կարմիր միս, սթեյք, խոզապուխտ, երշիկ, ապուխտ, հավ և հնդկահավ
Յուղոտ ձկնեղեն՝ սաղմոն, իշխան, թունա, սկումբրիա, թառափ
Ձու
Կարագ և սերուցք՝ խոտով կերակրված անասունի կաթից
Պանիր. չմշակված պանիրներ, ինչպիսիք են չեդար, այծի պանիր, սերուցքային, կապույտ, մոցարելլա, հնեցված պանիրներ
Ընկույզ և սերմեր՝ նուշ, ընկույզ, կտավատի սերմեր, դդմի սերմեր, չիայի սերմեր և այլն։
Առողջարար յուղեր՝ էքստրա կուսական ձիթապտղի ձեթ և ավոկադոյի յուղ, հալած յուղ (կարագից ստացված)
Ավոկադո՝ ամբողջական ավոկադո կամ թարմ պատրաստված գուակամոլե
Ցածր ածխաջրեր պարունակող բանջարեղեն՝ բոլոր կանաչեղենները, լոլիկ, սոխ, պղպեղ, սնկեր և այլն:
Համեմունքներ՝ աղ, պղպեղ, խոտաբույսեր և համեմունքներ
Կարևոր կետ.
Կետոգենային սննդակարգին վարժվելիս կայունանում է մարդու ախորժակը, մարդը սկսում է ավելի ուշ ուշ սովածանալ, վերանում է հաճախ ինչ–որ բան ծամելու փափագը։
Էական լրացուցիչ առողջական օգուտներ են ձեռք բերվում, երբ որ այս դիետան համատեղվում է ինտերվալային ծոմի ու նաև ժամանակ առ ժամանակ պահվող մի քանի օրյա կամ երկարատև ծոմի հետ։
Ինտերվալային ծոմը դա ինտերվալներով սննդից հրաժարվելն է, ամենատարածվածը ամենօրյա ծոմն է, որը յուրաքանչյուր օր տևում է նվազագույնը 16 ժամ։
Առավել պրակտիկ տարբերակն է առավոտյան նախաճաշից հրաժարվելը, այսինքն սնվելը սկսվում է կեսօրին,
12–ից հետո, ընթրիքը տեղի է ունենում ամենաուշը 8-ին, և սնունդ չեք ընդունում մինչև հաջորդ օրվա կեսօր ու այդպես շարունակ։
Ծոմի ընթացքում կարելի է խմել առանց հավելումների դառը սուրճ, թեյ, և իհարկե ջուր, խորհուրդ են տրվում հանքային ջրերը, կամ էկեկտրոլիտներվ ու աղերով հավելումները։
Բացի առողջական օգուտներից սա բերում է նաև երկու շատ կարևոր օգուտներ`
1. Տնտեսական` մարդս ազատվում է մի շարք վնասակար, սննդանյութից գրեթե զերծ ուտելիքներ գնելուց, բացի այդ պատրաստելու վրա ավելի քիչ էներգիա է ծախսվում
2. Ժամանակ` Երեք անգամյա սնվելու փոխարեն երկու կամ մեկ անգամյա սնվելու դեպքում սնունդ պատրաստելու կամ հայթայթելու լրացուցիչ ժամանակ չի պահանջվում
Պետք է հաշվի առնել, որ կետոգենային դիետան տարբերվում է ցածր կալորիականությամբ դիետայից, այսինքն այդ դիետայի դեպքում կալորիանրե հաշվել չի պահանջվում, և հակառակը` կալորիաների պակասը չի խրախուսվում։
Կալորիաների մեծ մասը ստացվում են ճարպային սննդից, իսկ ճարպերը նույն ծավալի կամ կշռի դիմաց շատ անգամ ավելի բարձ կալորիաներ են պրունակում և
արդյունքում մարդս նույն էներգիայի համար ընդունում է ավելի քիչ ծավալի սնունդ։
Շատ կարևոր է ամենօրյա բանջարեղենի ու կանաչեղենի օգտագործումը, համ որպես բջջանյութի, համ էլ վիտամինների աղբյուր։
Նաև անհրաժեշտ է խուսափել հիմնական ուտելու արանքներում պատառներ ու սնեքեր ուտելուց, որով մարսողական համակարգին թույլ չի տրվում հանգստանալ։
Այն դասական խորհուրդները, թե անհրաժեշտ է հաճախակի ու քիչ–քիչ ուտել, աստիճանաբար հերքվում են ու համարվում են վնասակար։
Էջանիշներ