User Tag List

Էջ 2 33-ից ԱռաջինԱռաջին 12345612 ... ՎերջինըՎերջինը
Ցույց են տրվում 16 համարից մինչև 30 համարի արդյունքները՝ ընդհանուր 483 հատից

Թեմա: Պատմական անկյուն

  1. #16
    Պատվավոր անդամ
    Գրանցման ամսաթիվ
    13.11.2020
    Հասցե
    Անտառ
    Գրառումներ
    688
    Բլոգի գրառումներ
    2
    Mentioned
    2 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Խեթական թագավորությունից մեզ հայտնի թագավորների ցանկը'

    Հին Թագավորություն

    Լաբառնա/Տաբառնայի ․․․- 1650
    Խաթթուսիսլիս I 1650 - 1620
    Մուրսիլիս I 1620 - 1590
    Խանտիլիս I 1590 - 1560
    Ցիդանտաս I
    Ամմունաս 1560-1525
    Խուցցիյաս I
    Տելեպինուս 1525- 1500
    Ալլուվամնաս
    Տախուրվաիլիս
    Խանտիլիս II
    Ցիդանտաս II 1500-1400
    Խուցցիյաս II
    Մուվատալի I

    Հասիր երկնքին
    Նոր Թագավորություն

    Թուդխալիյա I/II
    Առնուվանդաս I
    Խաթթուսիսլիս II ? 1400- 1350
    Թուդխալիյա III
    Սուպպիլուլիումաս I 1350 -1322
    Առնուվանդաս II 1322-1321
    Մուրսիլի II 1321-1295
    Մուվատալի II 1295-1272
    Ուրհի-Թեշուբ 1272-1267
    Խաթթուսիսլիս III 1267-1237
    Թուդխալիյա IV 1237-1228
    Կուրունտա 1228-1227
    Թուդխալիյա IVբ 1227-1209
    Առնուվանդաս III 1209-1207
    Սուպպիլուլիումաս II 1207-․․

  2. #17
    Պատվավոր անդամ
    Գրանցման ամսաթիվ
    13.11.2020
    Հասցե
    Անտառ
    Գրառումներ
    688
    Բլոգի գրառումներ
    2
    Mentioned
    2 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Աստվածներ

    Խալդին Վանի թագավորության դիցարանի գլխավոր աստվածությունն է։ Նրա անունը Մուսասիրում (Մուծածիր) հնչել է Ալդի, իսկ ասորեստանյան արձանագրություններից հայտնի է Խալդիա ձևով[17]։ Լինելով բուն Վանի թագավորության երևույթ, նա, ամենայն հավանականությամբ, սկզբում թագավորող տոհմի հովանավորողն է եղել, իսկ հետագայում, պետականության կազմավորմանը զուգահեռ, ստացել է համաբիայնական (համաուրարտական) նշանակություն։[18]

    Խալդիի պաշտամունքը քաղաքական մեծ նշանակություն ուներ․ Վանի թագավորության տիրակալները, հաշվի առնելով թագավորության բնակիչների վրա այդ պաշտամունքի ունեցած ազդեցությունը, իրենց իշխանությունը հայտարարում էին Խալդիից տրված։ «Խալդին ինձ արքայություն տվեց» արտահայտությունը հայտնի է Վանի թագավորության գրեթե բոլոր թագավորությունների արձանագրություններից[19]։ Խալդին ինքն էլ ընկալվում էր որպես արքա[Ն 13] և պատկերվում էր գահին նստած։ Վանի թագավորության արքաները մ.թ.ա. 9-րդ դարի վերջից մինչև 8-րդ դարի վերջ ընկած ժամանակահատվածում իրենց իշխանությունն օրինականացնելու նպատակով թագադրվում էին Մուսասիրում, որտեղ գտնվում էր Խալդիի գլխավոր տաճարը։ Ուշագրավ է, որ Ասորեստանի դեմ երկարամյա պայքարի ընթացքում Վանի թագավորության բնակիչների համար ամենածանր կորուստը Մուսասիրի տաճարի կործանումն էր։[2]

  3. #18
    Պատվավոր անդամ
    Գրանցման ամսաթիվ
    13.11.2020
    Հասցե
    Անտառ
    Գրառումներ
    688
    Բլոգի գրառումներ
    2
    Mentioned
    2 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Խալդիի անունով են առաջնորդվում Վանի թագավորության արքաները իրենց գործունեության բոլոր ոլորտներում, լինի պատերազմ ու արհավիրք, թե խաղաղ շինարարություն։ Նրանց տարեգրությունները տարի առ տարի, գրեթե առանց բացառության, սկսվում են հետևյալ բառերով․ «Խալդին արշավեց․․․», և ավարտվում՝ «հանուն Խալդիի այս մեծագործությունները մեկ տարում կատարեցի»[20]։

    Բավականին հետաքրքիր է, որ Վանի թագավորության կրոնական քաղաքականության մեջ ձգտում է նկատվում, եթե ոչ առ միապաշտության, ապա շատ կայուն գիծ դիցարանում Խալդիի պաշտամունքի գերակշռությունն ապահովելու ուղղությամբ։ Այս առումով ուշագրավ է, որ Կարմիր բլուրի սեպագիր նամակներում խոսակցին դիմելու ընդունված ձև է «թող իրավամբ սիրելի լինի կյանքը (քո) աստծուն»[21] արտահայտությունը։ Այստեղ աստված ասելով անկասկած հասկացվել է Խալդին։

    Թագավորության ամբողջ տարածքում տարածված են եղել Խալդի աստծուն նվիրված քաղաքներ, տաճարներ և այլն։ Վանի թագավորության դիցարանի մյուս աստվածների համար տաճարների կառուցման մասին տեղեկությունները չնչին տոկոս են կազմում։ Հետևաբար պաշտոնական կրոնական արարողությունները հիմնականում կատարվում էին Խալդիի տաճարներում և յուրաքանչյուր պաշտամունքային երթ կապվում էր նաև նրա անվան հետ[Ն 14]: Խալդին հովանավորն էր բազմաթիվ երևույթների, որոնք ունեին իրենց հատուկ աստվածությունները և ըստ էության ինքնուրույն կարող էր ներկայացնել ամբողջ դիցարանը։ Բացի այդ, տարբեր աստվածություններ միաձուլվում էին Խալդիի հետ, կարծես նրա պաշտամունքը ամբողջացնելու նպատակով։

  4. #19
    Պատվավոր անդամ
    Գրանցման ամսաթիվ
    13.11.2020
    Հասցե
    Անտառ
    Գրառումներ
    688
    Բլոգի գրառումներ
    2
    Mentioned
    2 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Խալդին նաև պատերազմի ու հաղթանակի աստվածն էր, քանի որ Վանի թագավորության բնակիչների պատկերացմամբ նա էր առաջնորդում իրենց բանակներն[22] ու պարգևում հաղթանակ[23]: Նա նաև ընտանիքի, կյանքի, կենսասիրության մի աստվածություն էր, որովհետև ամենից հաճախ նրանից էր խնդրվում «կյանք, ուրախություն, մեծություն»[24]: Ինչպես ցույց են տվել Ի․Մ․ Լոսևայի ուսումնասիրությունները, Խալդին նաև պտղաբերության և բուսականության աստվածն էր[25]: Նա արհեստների ու երկրագործության հովանավորն էր, որովհետև նրա հրամանով ու նրա անունից էին հիմնվում քաղաքներ, տաճարներ, գրվում արձանագրություններ, փորվում ջրանցքներ, գցվում այգիներ։[2]

  5. #20
    Պատվավոր անդամ
    Գրանցման ամսաթիվ
    13.11.2020
    Հասցե
    Անտառ
    Գրառումներ
    688
    Բլոգի գրառումներ
    2
    Mentioned
    2 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Թեյշեբայի անունը Վանի թագավորության արձանագրություններում մեծ մասամբ գրվում է ամպրոպի, փոթորկի, քամու և բարերար անձրևի աստծուն նշանակող գաղափարագրերով, որը հիմք է տալիս նրան բնութագրելու որպես բնության տարերքը խորհրդանշող աստվածություն[2][26]։ Նա Վանի թագավորության դիցարանի երկրորդ աստվածությունն է։ Թեյշեբբան Խալդիի նման տիտղոսներով օժտված չէ։

    Հայտնաբերված արձանագրություններից միայն մեկում է նա «տեր» անվանված՝ «Թեյշեբա աստծուն՝ տիրոջը» տարբերակով։ Նրա պաշտամունքի հետ առնչվում է «Թեյշեբա աստծո զորքերը» արտահայտությունը։ «Մհերի դռան» արձանագրության տվյալների համաձայն՝ Թեյշեբայի պաշտամունքային կենտրոններն էին Կումենու և Էրիդիա քաղաքները։ Թեյշեբայի պաշտամունքը տարածված էր նաև Վանա լճի արևելյան ափերի մոտ, քանի որ այս տարածքից հայտնի են նրան ձոնված երկու արձանասյուներ, որոնցից առաջինը հիմնել է Մենուա արքան Վան քաղաքից արևելք՝ Վարագա լեռան վրա, իսկ մյուսը՝ Ռուսա Ա–ն Վան քաղաքում[27]։ Հետագայում Թեյշեբայի պաշտամունքը տարածվել է Արարատյան դաշտում և Սևանա լճի ափերին, քանի որ այս վայրերում կառուցվել են քաղաքներ՝ նվիրված Թեյշեբա աստծուն։ Դրանցից են Ռուսա Ա–ի կողմից Սևանա լճի ափին հիմնադրված «Թեյշեբա աստծո քաղաքը»[27] և Ռուսա Բ–ի հրամանով կառուցված Թեյշեբանին (Կարմիր բլուր)։[2]

  6. #21
    Պատվավոր անդամ
    Գրանցման ամսաթիվ
    13.11.2020
    Հասցե
    Անտառ
    Գրառումներ
    688
    Բլոգի գրառումներ
    2
    Mentioned
    2 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    «Մհերի դռան» արձանագրությունում Շիվինիի անունը հիշատակված է երրորդը՝ Խալդի և Թեյշեբա աստվածություններից հետո։ Այս արձանագրության ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ Շիվինիի պաշտամունքի հետ են առնչվել «Արտուուարասի» առասպելական էակները որպես «Շիվինի աստծո զորքեր»: Նույն արձանագրության տվյալների համաձայն՝ Շիվինիի պաշտամունքային կենտրոններ են եղել Տուշպա և Ուիշինի քաղաքները։ Տուշպան Վանի թագավորության մայրաքաղաք է եղել, որը հիմնադրել է Սարդուրի Ա–ն։ Ուիշինին հիշատակվում էնաև Մինուա արքայի՝ Աղթամարում գտնված արձանագրությունում[27][Ն 15]։ Շիվինիի պաշտամունքը կապվում է նաև Վանա լճի հետ։[2]

  7. #22
    Պատվավոր անդամ
    Գրանցման ամսաթիվ
    13.11.2020
    Հասցե
    Անտառ
    Գրառումներ
    688
    Բլոգի գրառումներ
    2
    Mentioned
    2 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Վանի թագավորության արքաներ

    Արամե Արամ, Արամու, Արամա 859-843 Վանի թագավորության առաջին հիշատակված արքան
    Լուտիպրի մոտ 844-834
    Սարդուրի Ա Սարդուր, Սիդուր, Սեդուրի, Զարդուրի Լուտիպրի արքայի որդին 835-825 Վանի թագավորության հզոր արքաների հարստության հավանական հիմնադիրը։
    Իշպուինի Իշվուին, Իսպոուին Սարդուրի Ա արքայի որդին 825-810 Սկզբում իշխել է միահեծան, ապա որդու՝ Մենուայի հետ միասին։
    Մենուա Մինուա Իշպուինի արքայի որդին 810 - 786 Ընդարձակել է Վանի թագավորության տարածքը, ստեղծել լայն ոռոգման ցանց։
    Արգիշտի Ա Արգիստ Մենուա արքայի որդին 786 - 764 Արգիշտի Ա-ի օրոք Վանի թագավորությունն իր հզորության գագաթնակետին էր հասել։ Հիմնել է Էրեբունի քաղաքը։
    Սարդուրի Բ Սարդուր, Սիդուր, Սեդուրի, Զարդուրի Արգիշտի Ա արքայի որդին 764 - 735 Սարդուրի Բ-ն ընդարձակել է միապետության սահմանները, հզորացրել բանակը։
    Ռուսա Ա Ռուշա, Ուրսա, Վեդիպրի Սարդուրի Բ արքայի որդին 735-710-ական
    Արգիշտի Բ Արգիստ Ռուսա Ա արքայի որդին 710-ական-685
    Ռուսա Բ Ռուշա, Ուրսա Արգիշտի Բ արքայի որդին 685-645
    Սարդուրի Գ Սարդուր, Սիդուր, Սեդուրի, Զարդուրի Ռուսա Բ արքայի որդին մոտ. 643
    Սարդուրի Դ Սարդուր, Սիդուր, Սեդուրի, Զարդուրի Սարդուրի Գ արքայի որդին մոտ. 625 - 620
    Էրիմենա Արաման մոտ. 620 - 605
    Ռուսա Գ Ռուշա, Ուրսա Էրիմենա թագուհու որդին մոտ. 605 - 595
    Ռուսա Դ Ռուշա, Ուրսա Ռուսա Գ արքայի որդին մոտ. 595 - 585

  8. #23
    Պատվավոր անդամ
    Գրանցման ամսաթիվ
    13.11.2020
    Հասցե
    Անտառ
    Գրառումներ
    688
    Բլոգի գրառումներ
    2
    Mentioned
    2 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Ասորեստան

    Ասորեստան նաև անվանում են Ասորական կայսրություն, եղել է Սեմական լեզվով խոսող գլխավոր միջագետքյան թագավորությունը և կայսրությունը Հին Մերձավոր Արևելքում և Լևանտում: Այն որպես պետություն ստեղծվել է մ.թ.ա. մոտ 25-րդ դարում Աշուր քաղաք պետությունից[1] և գոյատևել է մինչև կործանումը մ.թ.ա. 612 թվականից մ.թ.ա. 609 թվականները ընկած ժամանակահատվածում[2][3]: Մ.թ.ա. յոթերորդ դարի վերջից մինչև մ.թ. յոթերորդ դարերի սկիզբը այն եղել է որպես աշխարհաքաղաքական միավոր, որի մեծ մասը եղել է օտարերկրյա տերությունների տիրապետության տակ, չնայած մեծ թվով Նեո-ասորական պետություններ հզորացան տարբեր ժամանակներում, օրինակ` Պարթևական և Սասանյան կայսրություններ, որոնց ժամանակ Ասորեստանը դարձավ Արևելյան եկեղեցու բնօրրանը[4]:

  9. #24
    Պատվավոր անդամ
    Գրանցման ամսաթիվ
    13.11.2020
    Հասցե
    Անտառ
    Գրառումներ
    688
    Բլոգի գրառումներ
    2
    Mentioned
    2 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Կենտրոնացած լինելով Բարձր Միջագետքի Տիգրիսի ավազանում (ժամանակակից հյուսիսային Իրաք, հյուսիսարևելյան Սիրիա, հարավարևելյան Թուրքիա և հյուսիսարևմտյան Իրան)` Ասորեստանը դարձավ իր ժամանակների ամենահզոր կայսրություններից մեկը: Զբաղեցնելով մեծ Միջագետքի մեծ մասը, այսպես կոչված «քաղաքակրթության բնօրրանը», որը ներառում էր Շումերը, Աքքադը և Բաբելոնը` Ասորեստանը ունեցավ մեծ տեխնիկական, գիտական և մշակութային ձեռքբերումներ: Իր հզորության գագաթնակետին այն ձգվում էր Կիպրոսից Արևելյան Միջագետքով Իրան և ներկայիս Հայաստանից ու Ադրբեջանից Արաբական թերակղզի, Եգիպտոս և արևելյան Լիվիա[5]:

    Ասորեստանի անվանումը գալիս է մայրաքաղաք Աշուրից, որը մ.թ.ա. 2600 թվականին եղել է Միջագետքի բազմաթիվ աքքադերեն խոսող քաղաք-պետություններից մեկը: Մ.թ.ա. 24-րդ դարի վերջին Սարգոնը միավորեց Միջագետքի բոլոր աքքադերեն և շումերերեն խոսող ժողովուրդներին Աքքադական կայսրության ներքով, որը գոյատևեց մ.թ.ա., 2334 թվականից մինչև մ.թ.ա. 2154 թվականը[6]: Ասորական կայսրության անկումից հետո Ասորեստան աշխարհաքաղաքական տարածաշրջանը դարձավ այլ կայսրությունների մաս:

    Ասորեստան տարածաշրջանը տարբեր ժամանակներում եղել է Մարրական, Աքեմենյան, Մակեդենական, Սելևկյանների, պարթևական, Հռոմեական և Սասանյան կայսրությունների մաս: Արաբական արշավանքները վերջ դրեցին Ասորեստանին որպես առանձին միավորի և ասորիները հիմնականում դարձան էթնիկ, մշակութային և կրոնական փոքրամասնություն տարածաշրջանում` համարվելով տարածաշրջանի տեղաբնիկ ժողովուրդ[7][8]:

  10. #25
    Պատվավոր անդամ
    Գրանցման ամսաթիվ
    13.11.2020
    Հասցե
    Անտառ
    Գրառումներ
    688
    Բլոգի գրառումներ
    2
    Mentioned
    2 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Ասորեստանի առաջին հզորացումը եղել է Շամշի-Ադադ I-ի կառավարման ժամանակ, երբ նա իր իշխանության ներքո միավորեց ողջ Հյուսիսային Միջագետքը։ Շամշիադադ I-ը նվաճեց Հյուսիսային Միջագետքը և շրջակա երկրները։ Սակայն մ.թ.ա. XVIII դ. Ասորեստանը հարկադրված ենթարկվել է հզորացած Բաբելոնին, իսկ մ.թ.ա. XVI — XV դդ.՝ Միտանի պետությանը։ Մ.թ.ա. XIV դ. դարձել էր քայքայվող Միտանիի ժառանգության հավակնորդ։ Իր մահից շատ չանցած Ասորեստանն ընկավ նախ Բաբելոնի, ապա Միտաննիի հայկական պետության ենթակայության տակ։ Ասորեստանի նոր վերելքը սկսվեց մ.թ.ա. XIV դարի երկրորդ կեսին Աշուր-Ուբալիտ I-ի կառավարման շրջանում։ Աշուրբալիտ I-ը հափշտակեց նրա տարածքի զգալի մասը և Ասորեստանում հիմնեց նոր հարստություն։ Մ. թ. ա. XIII դ. Ադադներարի I-ը, այնուհետև Սալմանասար I-ը նվաճեցին Ասորիքը, թափանցեցին Հայկական լեռնաշխարհ և Փոքր Ասիա։ Սալմանասար I-ը արշավեց Նաիրիի «լայնածավալ երկրները»։ Նա գրավեց և կողոպտեց նաև Բաբելոն քաղաքը։ Ասորեստանի թագավորը միաժամանակ քրմապետ էր և զինվորական առաջնորդ։ Նվաճողական պատերազմներին զուգընթաց նա դարձել էր միահեծան, բռնակալ՝ այլևս հաշվի չնստելով ստրկատիրական ավագանու հետ։ Սալմանասար I-ը գահանիստ էր դարձրել Քաղաքը, Թուկուլտինինուրտա I-ը՝ Քար-Թուկուլտինինուրտան՝ հեռանալով ավագանու խորհրդատեղից՝ Աշուրից։ Սակայն «ըմբոստացած ավագները» սպանեցին Թուկուլտինինուրտա I-ին և միանալով Բաբելոնին, գահ բարձրացրին իրենց կամակատարներին։

  11. #26
    Պատվավոր անդամ
    Գրանցման ամսաթիվ
    13.11.2020
    Հասցե
    Անտառ
    Գրառումներ
    688
    Բլոգի գրառումներ
    2
    Mentioned
    2 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Մ.թ.ա. IX դարից սկսվեցին Ուրարտուի և Ասորեստանի միջև պատերազմները։ Ասորեստանն իր հզորության գագաթնակետին հասավ մ.թ.ա. VIII դարի երկրորդ կես-մ.թ.ա. VII դարի առաջին կես ժամանակահատվածում։ Ուրարտուն չկարողացավ պահպանել տարածաշրջանի առաջին տերության կարգավիճակը։ Ասորեստանյան Կայսրությունը ձգվում էր Եգիպտոսից մինչև Արևմտյան Իրան և Էլամից մինչև Փոքր Ասիա։ Բայց այն արդեն իրեն սպառել էր անընդհատ պատերազմների և ենթակա ժողովուրդների նկատմամբ դաժան քաղաքականության հետևանքով։ Ասորեստանը կործանվեց Մարաստանի արքա Կիաքսարի, Բաբելոնի արքա Նաբուպալասարի և հայոց տիրակալ Պարույրի կողմից մ.թ.ա. 612 թ. Ասորեստանի վերջին զորքերը ջախջախվեցին մ.թ.ա. 605 թ. Կարքեմիշի մոտ։

  12. #27
    Պատվավոր անդամ
    Գրանցման ամսաթիվ
    13.11.2020
    Հասցե
    Անտառ
    Գրառումներ
    688
    Բլոգի գրառումներ
    2
    Mentioned
    2 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Ասորեստանյան արքաների անվանացանկ

    Պուզուր-Աշշուրի Հարստություն
    Պուզուր-Աշշուր I մ.թ.ա. XX դ. սկիզբ
    Շալիմախում
    Իլուշումա մ.թ.ա.մոտ 1945 թ
    Էրիշում I մ.թ.ա. 1940-1901
    Իկունում մ.թ.ա. մոտ 1885
    Շառումքեն I
    Պուզուր-Աշշուր II
    Նարամ-Սուեն
    Էրիշում II
    Շամշի-Ադադի Հարստություն
    Շամշի-Ադադ I մ.թ.ա. 1813-1781
    Իշմե-Դագան I մ.թ.ա. 1781-1757
    Մուտ-Աշկուր
    Ռիմուշ
    Ասինում
    Պուզուր-Սուեն
    Աշշուր-դուգուլ
    Աշշուր-ապլա-իդդին
    Նացիր-Սին
    Սին-նամիր
    Իպկի-Իշտար
    Ադադ-ցալուլու մ.թ.ա. մոտ 1700
    Ադասի
    Բելուբանի
    Լիբայա
    Շարմա-Ադադ I
    Իպտար-Սին
    Բազայա
    Լուլլայա
    Կիդին-Նինուա մ.թ.ա. 1633-1620
    Շարմա-Ադադ II
    Էրիշում III
    Շամշի-Ադադ II
    Իշմե-Դագան II
    Շամշի-Ադադ III
    Աշշուր-Ներարի I
    Պուզուր-Աշշոուր III մ.թ.ա. XVI դ. վերջ
    Էլիլ-Նացիր I
    Նուրիլի մ.թ.ա. 1484-1472
    Աշշուր-շադունի մ.թ.ա. 1472
    Աշշուր-ռաբի I մ.թ.ա. 1472-1452
    Աշշուր-նադին-ահհե I մ.թ.ա. 1452-1432
    Էլիլ-նացիր II մ.թ.ա. 1432-1427
    Աշշուր-ներարի II մ.թ.ա. 1426-1420
    Աշշուր-բել-նիշեշու մ.թ.ա. 1419-1411
    Աշշուր-ռիմ-նիշեշու մ.թ.ա. 1410-1403
    Աշշուր-նադին-ահհե II մ.թ.ա. 1402-1393
    Էրիբա-Ադադ I մ.թ.ա. 1392-1366
    Աշշուր-ուբալիտ I մ.թ.ա. 1365-1330
    Էլիլ-ներարի I մ.թ.ա. 1329-1320
    Արիկդենիլի մ.թ.ա. 1319-1308
    Ադադ-ներարի I մ.թ.ա. 1307-1275
    Շուլմանու-աշարեդ I մ.թ.ա. 1274-1245
    Թուկուլթի-Նինուրթա I մ.թ.ա. 1244-1208
    Աշշուր-նադին-ապալ մ.թ.ա. 1207-1204
    Աշշուր-ներարի III մ.թ.ա. 1203-1198
    Էլիլ-կուդուրի-ուցուր մ.թ.ա. 1197-1193
    Նինուրթա-ապիլ-էկուրյուու մ.թ.ա. 1192-1180
    Աշշուր-դան I մ.թ.ա. 1179-1134
    Նինուրթա-թուկուլթի-Աշշուր մ.թ.ա. 1134
    Մութաքիլ-Նուսկու մ.թ.ա. 1133
    Աշշուր-ռեշ-իշի I մ.թ.ա. 1133-1116
    Թուկուլթի-ապալ-էշառա I մ.թ.ա.1115-1077
    Աշարեդ-ապալ-էկուր մ.թ.ա. 1076-1075
    Աշշուր-բել-կալա I մ.թ.ա. 1074-1057
    Էնլիլ-ռաբի
    Աշշուր-բել-կալա II
    Էրիբա-Ադադ II մ.թ.ա. 1056-1055
    Շամշի-Ադադ IV մ.թ.ա. 1054-1051
    Աշշուր-նացիր-ապալ I մ.թ.ա. 1050-1032
    Շուլմանու-աշարեդ II մ.թ.ա. 1031-1020
    Աշշուր-ներարի IV մ.թ.ա. 1019-1014
    Աշշուր-ռաբի II մ.թ.ա. 1013-973
    Աշշուր-ռեշ-իշի II մ.թ.ա. 972-968
    Թուկուլթի-ապալ-էշառա II մ.թ.ա. 967-935
    Աշշուր-դան II մ.թ.ա. 934-912
    Ադադ-նիրարի II մ.թ.ա. 911-891
    Թուկուլթի-Նինուրթա II մ.թ.ա. 890-884
    Աշշուր-նացիր-ապալ II մ.թ.ա. 883-859
    Շուլմանու-աշարեդ IIIIII մ.թ.ա. 858-824
    Շամշի-Ադադ V մ.թ.ա. 823-811
    Ադադ-ներարի III մ.թ.ա. 811-783
    Շուլմանու-աշարեդ IV մ.թ.ա. 782-773
    Աշշուր-դան III մ.թ.ա. 772-755
    Աշշուր-ներարի V մ.թ.ա. 754-745
    Թուկուլթի-ապալ-էշառա III մ.թ.ա. 744-727
    Շուլմանու-աշարեդ V մ.թ.ա. 726-722
    Շառումքեն II մ.թ.ա. 721-705
    Սին-ահհե-էրիբա մ.թ.ա. 704-681
    Ասարհադդոն VIII մ.թ.ա. 680-669
    Աշշուր-բանու-ապլի մ.թ.ա. 668-627
    Աշշուր-էթել-իլանի մ.թ.ա. 627-624
    Սին-շումու-լիշիր
    Սին-շարի-իշկուն մ.թ.ա. մինչև 612
    Աշշուր-ուբալիտ II մ.թ.ա. 611-609

  13. #28
    Պատվավոր անդամ
    Գրանցման ամսաթիվ
    13.11.2020
    Հասցե
    Անտառ
    Գրառումներ
    688
    Բլոգի գրառումներ
    2
    Mentioned
    2 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Միտաննի

    Խեթական թագավորության հզորության ժամանակավոր թուլացման շրջանում Առաջավոր Ասիայում սկսում է գլխավոր դեր խաղալ Միտաննի հուրրիական թագավորությունը (այլ անվանումներ են Մաիտանի): Այս պետության մասին ավելի քիչ բան գիտենք, քան խեթական թագավորության մասին։

  14. #29
    Պատվավոր անդամ
    Գրանցման ամսաթիվ
    13.11.2020
    Հասցե
    Անտառ
    Գրառումներ
    688
    Բլոգի գրառումներ
    2
    Mentioned
    2 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Մ.թ.ա. 19-18 դարերում Միջագետքի և Ասորիքի հյուսիսում ամենահզոր պետությունն է դառնում Աշուրը, Տիգրիս գետի վրա. իշխանությունն իր ձեռքն է վերցնում Շամշի-Ադադ Ա-ն՝ թագավոր տիտղոսով և ժամանակավորապես իր գերիշխանությանը ենթարկում արևմուտքում՝ Եփրատի և արևելքում՝ Զագրոսի միջև ընկած ողջ տարածքը։ Սակայն նրա մահվանից շատ չանցած նախ Եփրատի միջին հոսանքի շրջանը, այնուհետև ինքը՝ Աշուրը կամ նրա հարևան քաղաքները, (օրինակ՝ Նինվեն) հարկադրված են լինում ենթարկվելու Բաբելոնի Համմուրաբի թագավորին։ Համմուրաբի դինաստիայի իշխանությունը ևս այս շրջաններում անկայուն եղավ։ Մ. թ. ա. 18-րդ դարի կեսերից այստեղ գերիշխող են արդեն դառնում կասսիտական ցեղերը, իսկ 17-րդ դարից՝ հուրրիները։

  15. #30
    Պատվավոր անդամ
    Գրանցման ամսաթիվ
    13.11.2020
    Հասցե
    Անտառ
    Գրառումներ
    688
    Բլոգի գրառումներ
    2
    Mentioned
    2 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Մի շարք մանր քաղաք-պետությունների նվաճման և միավորման հետևանքով (հայագիտական ուսումնասիրությամբ Միտաննի բառը ծագում է մեկ տան մեջ միավորվելուց) մ.թ.ա. 16-րդ դարում Արևմտյան Խաբուր գետի վերին հոսանքի շրջանում, Հյուսիսային Միջագետքում ստեղծվեց Միտաննի թագավորությունը՝ Վաշշուգանե մայրաքաղաքով։ Թեև նրա թագավորները, հավանաբար, հնդիրանական անուններ էլ էին կրում, բայց կենցաղում օգտագործում էին Հուրիերենը, իսկ պաշտոնական շրջաններում՝ նաև աքքադերենը և սեպագրի աքքադական սիստեմը։ Հավանաբար «Հուրի» և «Միտաննի» տերմինները խեթերն օգտագործել են որպես նույնանիշներ։

Էջ 2 33-ից ԱռաջինԱռաջին 12345612 ... ՎերջինըՎերջինը

Թեմայի մասին

Այս թեման նայող անդամներ

Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)

Էջանիշներ

Էջանիշներ

Ձեր իրավունքները բաժնում

  • Դուք չեք կարող նոր թեմաներ ստեղծել
  • Դուք չեք կարող պատասխանել
  • Դուք չեք կարող կցորդներ տեղադրել
  • Դուք չեք կարող խմբագրել ձեր գրառումները
  •