Ու՞ր է գնում մարդկությունը

[Varzor]

Իմ կարծիքով ոչինչ էլ պատահական չի։ Իմ կարծիքով Տիեզերքը հավերժական շարժիչ չի կարա լինի, ոնց որ թարգմանել էր Սամբիթը (թե նեղվում ես, ասա այլ կերպ դիմեմ. ուղղակի սենց հարմար ա) իր թեմաներից մեկում։ Մարդը դեռ լիքը բացահայտելու բաներ ունի, ու չիմացածի տեղը պարտադիր չի մի բան հորինել, իմ համար ավելի լավ ա դրա տեղը տենց ծակ էլ մնա, մինչև կաճենք վաղը։ Ես խնդիր չեմ տեսնում անպատասխան հարցերի մեջ, ավելին դրանք կյանքն ավելի հետաքրքիր են դարձնում։ Էվոլյուցիան անհրաժեշտություն ա, անխուսափելի ա ինքը, հենց մարդու "գործարանային կարգավորումներում" դա լռելեայն միացված ա, առանց անջատելու հնարավորության։
Վարզորն ասում ա մենք սենց թե նենց լիքը ինֆո ենք ստանում. բան չասեցի եղբայր, իմ մտահոգությունը էն ա, որ ամեն քայլափոխի մեզ "խնձորի տեսքով բանան են դայաղ տալիս"՝ երդում ուտելով, որ դա խնձոր ա։ Դա ա ինձ անհանգստացնում։ Ու գնալով էլ ավելի ա դժվարանում ջոկելը "թացը չորից"։ Իսկ էս վերջինի հետևանքով էլ չի ստացվում հավատալ անգամ ամենաանվնաս թվացող ինֆորմացիային։ Անկախ "քեզանից" նավսյակի բոլորին որպես խաբեբա ես նայում, վախենում ես, թե մեկին հավատաս։ Որովհետև բոլորը կամ շատերը ( սենց գրեմ, որ ընթերցողը չնեղվի)) բղավում են թե ճիշտը որն ա, ապացուցում են, որ դա ա հենց միակ ճիշտը, բայց (թաքուն) անում են դրա հակառակը։
Ոնց որ մի մեծ շոու լինի, որի մասնակիցների միակ խնդիրը ժպիտները դեմքներին իրար էշի տեղ դնելը լինի։
Ես ինձ ու իմ շրջապատին չեմ առանձնացնում, ես էլ եմ նույնը անում, բայց համ էլ տեսնում եմ, որ սա երկար չի կարա տևի, "թելը կտրվելու ա" շուտով։
Ու սենց մտածում գրում եմ, հետո էլի եմ մտածում գրում, հետո նոր մտքեր են գալիս, թե հնարավոր ա, որ ամեն ինչ նորմալ ա, սենց էլ պիտի լինի էս փուլում։ Վաղն էսօրվա խնդիրները կլուծի, մեզնով թե առանց մեզ։ Միգուցե հեչ էլ վատ չի լինի թե օր անց վարդագույն ակնոցներդ դնես ու դուրս գաս մարդամեջ քո դերը խաղալու։
Չգիտեմ, ես ավելի լավ ա զարդերս սարքեմ, զբաղվեմ։

Ես կասեի, կծած խնձորի տեսքով կարտոլ
Ճիշտ ես, երևի արդուն ժամանակվա ահռելի մասը մարդ ծախսում է վերլուծելով ստացված, կամ ավելի շուտ հրամցված ինֆորմացիայի իսկությունը։ Ու հենց խնդիրն էլ նրանումն է, որ դրա վրա ստիպված ես լինում կենտրոնանալ, գիտակցությունդ լարել, հետևաբար օրգանիզմի բնական ֆիլտրը մի պահի կարող է այլևս չհասցնել զտել։

Բայց ոնց որ թե ամեն ինչումն է այդպես՝ որքան շատ է, այնքան ընտրության և գնահատման խնդիրը բարդանում է։ Նույն կերպ էլ ինֆորմացիան է։
Ասում են, որ հիմա ինֆորմացիայի դարաշրջան է։ Ես կասեի՝ ինֆորմացիոն աղբի դարաշրջանն է
Ու ո՞նց ենք հույսեր կապում, որ այս աղբի կույտի վրա հենվելով մաքուր ապագա ենք ունենալու՝ չեմ պատկերացնում։ Ըստ այդմ, անհրաժեշտ է նաև ինֆորմացիոն մաքրություն կատարել։ Բայց թարսի պես էլ երկրագնդի վրա տարբեր ոլորտներում այնքան մաքրության գործ կա, որ էլ ասելու չի։ Իսկ ռեսուրսները հակառակ ուղղությամբ են վատնվում՝ աղբի ծավալը մեծացնելու։

Այս կոնտեքստոմ դատելով մարդկությունը գնում է դեպի ինֆորմացիոն խամաճիկություն, քանզի նման միտումով մոտ ժամանակներում մարդկության մեծ մասը լինելու են ինֆորմացիոն խամաճիկներ՝ ում ոնց ուզեն "կերակրելու" և ուղղորդելու են։ Այ ստեղ էլ հիմնական հարցն է։ Բայց ինչու՞, ինչի՞ են ուզում դրանով հասնել։ Ասենք թե տոտալ կառավարում եղավ։ Մի՞թե գերնպատակը դա է։

Օրինակի համար մեկին ասում եմ՝ ոնց որ դրսում եղանակը լավ չի` անձրև է գալու։ Նայում է խելախոսի էկրանին և ասում "չի գա՝ այսօր անձրև չի տալիս"։
Փաստորեն էկրանին նայելն ավելի վստահելի է, քան պատուհանից դուրս հայելը
Ու նման հազարավոր էպիզոդներ կարող եմ նկարագրել՝ իրական կյանքից վերցված։ Բայց դե դա ուրիշ թեմա է։

...
Պատկերացրու ոսկերչի, որն իր ամբողջ կյանքում մի քարից ու մի գրամ ոսկուց մի տեսակի մատանի է սարքում: Այսօրվա ՄԵՆՔ՝ հենց էս ասածս ոսկերիչն ենք...
Հուսամ, դու էլ, եթե հանկարծ ասածիս մեջ ինչ-որ բան դուր չի եկել, քեզ չես վերագրի: Ասում եմ, որտև աչքս վախեցել է արդեն, կներես...

[Գաղթական]

Գիտես, եղբայրս, եթե մենակ ես եմ, որ վիզ դրած ասում եմ, որ չէ, մարդկությունը անասուն չի, ու նաև ասում եմ, որ ես հանգիստ եմ, որտև գիտեմ, որ շուտով դուք էլ դա կտեսնեք, - օք, եթե ուզում ես այդպես ընկալել, համաձայն եմ, համարիր, որ ես դրա ավետողն եմ:
Կգերադասեիր, որ լռե՞մ: Կներես, բայց ես այդ չեմ անի:

Սամ ջան, մարդու անասուն լինելու կամ չլինելու վերաբերյալ ես բան չեմ ասել էստեղ:
Իմ ասածը մարդկության հավաքականությանն էր վերաբերվում, որի մասին խոսել էիր վերևներում:

Հա՝ մարդը բնության մի մասնիկն ա:
Մարդ կա՝ ասում ա կենդանական աշխարհի ներկայացուցիչ ա:

Ըստ իս՝ ֆլորան ու ֆաունան ստեղծված են մարդու համար՝ որպես Երկրի վրա մարդու գոյատևելու ռեսուրս:

Շառլատանություն բառը ես էի օգտագործել:
Շունն էլ, եթե հայելու մեջ նայի, կտեսնի ոչ թե գայլ, այլ շուն:
Իսկ մեր երկուսից՝ ո՞վ ա շունը և ով՝ գայլը...

Ասում ես՝ «քո դիմացինը քո հայելին ա».
Սա ճիշտ ա էնքանով, որ դիմացդ էլ ա քո մարդ տեսակից:
Բայց նրա ներաշխարհը, զգացմունքները, կյանքի անցած ուղին և այլն, չեն կարող հայելային քո արտացոլանքը լինել:

Ես էլ ասեցի՝ նույն հաջողությամբ կարելի է ասել, թե գայլը շան հայելին է՝ էնքանով, որ շունն էլ է սերում գայլի տեսակից, որին մարդը վարժեցրել է, իրեն հարմարացրել ու դարձրել ընտանի կենդանի:
Բայց գլոբալ առումով՝ ներկայիս ընտանի շան ու վայրի գայլի միջև սար ու ձորի տարբերություն է:

[Գաղթական]

Վերադառնալով բուն թեմային՝ կարծում եմ ոչ ոք էլ չգիտի, թե բոլորով դեպի ուր ենք գնում:

Մի բան միանշանակ է.
«Երկիրը կործանման եզրին է» համարողների առաջին արգումենտը մարդկության քանակի գերաճն է:

Բայց մարդկության քանակի աճն էլ է իր հետ զարգացման նոր հրամայականներ բերել:
Մասնավորապես՝ ագրարային ու արդյունաբերական սեկտորներում:
Վերջինս էլ էլ ավելի է զարկ տվել ռոբոտաշինությանն ու թվային տեխնոլոգիաներին:

ՈՒ այս վերջին երկու ոլորտների աննախադեպ զարգացումն է, որ ինձ ամենաշատն է մտահոգում՝ ռոբոտաշինություն ու թվային տեխնոլոգիաներ:
Որովհետև 2-ի զարգացումն էլ հրաշալի ու ահագին հարմարավետ թվացող է:
Բայց փաստացի՝ առաջինը թափով գրավում է աշխատաշուկան՝ այնտեղից ավելի ու ավելի դուրս մղելով մարդուն, իսկ երկրորդն ավելի ու ավելի է սկսում ծառայել որպես մարդու վերահսկման ու ազատությունների սահմանափակման մեխանիզմ:

[Բարեկամ]

Աշխարհի կամ մարդկանց կործանման առումով, ավելի ճիշտ՝ ինքնակործանման, ճիշտն ասած էնքան էլ լավ չեմ պատկերացնում, թե ինչն է էդքան վատացել հիմա՝ համեմատ առաջվա։
Ոնց նայում եմ՝ հակառակը, լավացել է, նույնիսկ չափից ավելի նրբացել։ Վերցնենք սովորական կենցաղային բաները․ առաջ դպրոցներում ուսուցիչը երբ երեխային ծեծում էր, շատ չէ, մի երեսուն-քառասուն տարի առաջ, դա նորմալ էր, ոչ ոքի մտքով չէր անցնում, թե էս ուր է գնում մարդկությունը, իսկ հիմա ուսուցիչ-աշակերտ հարաբերությունն էն աստիճան են հղկել, նրբացրել, որ իրավունք չունես անգամ աշակերտին գովել դասարանի առաջ, դա կվիրավորի մյուսների զգացմունքները, էլ չեմ խոսում պարսավելու մասին, որ նման բանն առհասարակ արգելված է։ Եվ ընդհանրապես, առաջ մարդիկ, նկատի ունեմ ոչ թե կոնկրետ մարդիկ, այլ մարդկային մեծ զանգվածները, ավելի դաժան էին, անխնա, անողորմ, ու դա նորմալ էր, ոչ ոք չէր քննադատում, հիմա մարդկությունն էդ առումով աննախադեպ նրբացել է, դարձել աննախադեպ զգացմունքային, սրտակցող, մեկը մյուսին սատարող, հանդուրժող, բարեգործ։ Սերն ու բարությունը շատացել են այնքան, ինչքան երբևէ չի եղել երևի բոլոր ժամանակներում միասին վերցրած։

Բայց այնուհանդերձ, թե ուր է գնում մարդկությունը, կամ այսպես ասած "կործանումը" ինչումն է կայանալու, իմ կարծիքով՝ մեզ ուղղակի հոգևոր (և հոգեկան) ճգնաժամ է սպասվում․ մարդկությունն աստիճանաբար կկորցնի կյանքի հանդեպ հետաքրքրությունը, կյանքը մարդու մեջ ինքնին կսպառվի, մարդը կդառնա անտարբեր, ու դա գուցե ազդի վերարտադրության վրա, որը կղեկավարվի այնպես, որ իր տեսակից չշատացնի, այդպես կլուծվի մոլորակի գերբնակեցման խնդիրը, ու վերջում կմնան միայն նրանք, ում մեջ դեռ պահպանված կլինի կյանքի մեջ իմաստ տեսնելու մղումը, ու նրանք էլ երևի կսկսեն լրիվ նոր որակի կյանք, նոր քաղաքակրթություն, նոր մարդկություն։ Էդտեղ էլ հավերժության կոնցպետն է՝ մի բանի վերջը սկիզբն է մի ուրիշ բանի։

[Varzor]

... հիմա մարդկությունն էդ առումով աննախադեպ նրբացել է, դարձել աննախադեպ զգացմունքային, սրտակցող, մեկը մյուսին սատարող, հանդուրժող, բարեգործ։ Սերն ու բարությունը շատացել են այնքան, ինչքան երբևէ չի եղել երևի բոլոր ժամանակներում միասին վերցրած։
...

Երևի ես ուրիշ մարդկության իրականության մեջ եմ ապրում, քանի որ նույնը չեմ տեսնում։
Բնականաբար բոլորս էլ սուբյեկտիվ մեկնաբանություն կարող ենք ունենալ, բայց էս աստիճանի՞

ԻՀԿ ասենք մի 30 տարի առաջ մարդիկ ավելի սատարող ու բարեգործ էին, քան հիմա։ Ըստ իս ոչ թե հանդուրժողականությունն է ավելացել, այլ անտարբերությունը։ Դե դրա մասին էլ արդեն գրել ես։

[Վիշապ]

Մարդիկ հաստատ հիմա ավելի սատարող են, ես կասեի՝ աբսուրդի աստիճանի սատարող, ու էդ սատարումների մեջ լիքը կողմնակալություն ու տխմարություն կա (օրինակ ասենք սերիական հանցագործների նկատմամբ Նահանգներում շատ մարդիկ ավելի բարյացկամ են, քան՝ ոստիկանների)։ Խայտառակ մասշտաբների է հասել կլյաուզնիկությունը, զոհի կարգվիճակի չարաշահումը, բառերի իմաստների աղավաղումը…
Զուտ իմ կյանքի փորձից ելնելով, ապրելու սկզբունքը վայթե մնացել է նույնը՝ «եղունգ ունես, գլուխդ քորի»։

[Բարեկամ]

Երևի ես ուրիշ մարդկության իրականության մեջ եմ ապրում, քանի որ նույնը չեմ տեսնում։
Բնականաբար բոլորս էլ սուբյեկտիվ մեկնաբանություն կարող ենք ունենալ, բայց էս աստիճանի՞

ԻՀԿ ասենք մի 30 տարի առաջ մարդիկ ավելի սատարող ու բարեգործ էին, քան հիմա։ Ըստ իս ոչ թե հանդուրժողականությունն է ավելացել, այլ անտարբերությունը։ Դե դրա մասին էլ արդեն գրել ես։

Դաժանության հետ կապված նկատի ունեի երեսուն չէ, մի հարյուր հիսուն տարի ավելի առաջ, ու հենց սովորական կենցաղում․ օրինակ՝ մարդիկ ճորտ էին պահում, հրապարակավ դաժանորեն պատժում էին ճորտերին, ու դա օքեյ էր, տարածված, ընդունելի, համարյա յուրաքանչյուրի կողմից "կատարելի" երևույթ։ Հիմա ոչ միայն օքեյ չի լայն հասարակության կողմից, այլև "յուրաքանչյուր"-ի ձեռքը չի բարձրանա, զարհուրելի ա թվում ոչ միայն անելը, այլև նայելը։ Դե, իսկ եթե էլ ավելի հետ գնանք (մինչև գլադիատորներ ու ավելի էն կողմ), դաժանությունն է՛լ ավելի շատ էր ու է՛լ ավելի օքեյ, նորմա։ Գնալով մարդկությունն ակնհայտորեն ավելի բարիանում ու նրբանում է։

[Բարեկամ]

Մարդիկ հաստատ հիմա ավելի սատարող են, ես կասեի՝ աբսուրդի աստիճանի սատարող, ու էդ սատարումների մեջ լիքը կողմնակալություն ու տխմարություն կա (օրինակ ասենք սերիական հանցագործների նկատմամբ Նահանգներում շատ մարդիկ ավելի բարյացկամ են, քան՝ ոստիկանների)։ Խայտառակ մասշտաբների է հասել կլյաուզնիկությունը, զոհի կարգվիճակի չարաշահումը, բառերի իմաստների աղավաղումը…
Զուտ իմ կյանքի փորձից ելնելով, ապրելու սկզբունքը վայթե մնացել է նույնը՝ «եղունգ ունես, գլուխդ քորի»։

Հա, հասարակությունը շատ է հղկվել հաճախ հենց դեպի աբսուրդի մակարդակ։
Ես էլ մի ուրիշ՝ հակառակ անկյան օրինակ բերեմ։ Օրինակ "չվնասելու" կարգախոսը հասցրել են էն աստիճանի պոլիտկոռեկտության, որ մարդուն փաստացիորեն զրկել են որևէ միջամտությունից, սատարվելուց այլ մարդկանց կողմից, դատապարտել են մենակության։ Իրականում կարծում են, թե սատարելը հենց դա է՝ հիպեր-հանդուրժողականությունը, չխառնվելը, քիթը ուրիշի գործերի մեջ չմտցնելը։ Արդյունքում մարդը, որ բոլորին թվում էր օքեյ, նույնիսկ ուրախ ու երջանիկ, մի օր ինքնասպան է լինում, ու ոչ ոք չգիտի, թե ինչու, ոչ ոք չի նկատել, չի խառնվել, քիթը չի մտցրել նրա կյանքի մեջ, որ հասկանար։ Սա իհարկե Արևմուտքի մասին է խոսքը, Հայաստան կարծեմ դեռ նման տոլերանտ-անտարբերություն չի թևակոխել, բայց աստիճանաբար դա էլ կլինի, գլոբալիզացիայից ուր պիտի փախչես։

[Վիշապ]

․․․ Արդյունքում մարդը, որ բոլորին թվում էր օքեյ, նույնիսկ ուրախ ու երջանիկ, մի օր ինքնասպան է լինում, ու ոչ ոք չգիտի, թե ինչու, ոչ ոք չի նկատել, չի խառնվել, քիթը չի մտցրել նրա կյանքի մեջ, որ հասկանար։ Սա իհարկե Արևմուտքի մասին է խոսքը, Հայաստան կարծեմ դեռ նման տոլերանտ-անտարբերություն չի թևակոխել, բայց աստիճանաբար դա էլ կլինի, գլոբալիզացիայից ուր պիտի փախչես։

Հայաստանում մարդը ինքնասպան է լինում, որովհետև սաղ չափից շատ են քթները խցկել նրա կյանքի մեջ ։Ճ

[Բարեկամ]

Հայաստանում մարդը ինքնասպան է լինում, որովհետև սաղ չափից շատ են քթները խցկել նրա կյանքի մեջ ։Ճ

Հա, չասեցի մյուս ծայրահեղությունն էլ մի բան ա

[Վիշապ]

Հա, իրականում մարդիկս վերջին տասնյակներին իրար նկատմամբ ավելի քաղաքակիրթ, պուպուշ ու թոլերանտ ենք։ Ու հենց դրա պատճառով էլ գնում ենք գրողի ծոցը
Գրողի ծոցը գնում ենք ինքներս մեր վրա չափից շատ կենտրոնանալու, սեփական քաքը չնկատելու, ռացիոնալիմից կտրվելու ու բնությունից հեռանալու պատճառով։ Այսինքն մենք մեծ հավանականությամբ ոչնչանալու ենք մեր իսկ ստեղծած ուրբանիզացիայից։ Իսկ էս պուպուշ-մուպուշ խաղերը ընդամենը պահի լիության ու քաղքենիության թելադրանք են, հենց մոլորակի վրա մի քիչ կերը պակասեց, մենք էլի անողորմաբար կկտրենք իրար կոկորդները։

[Գաղթական]

Իսկ էս պուպուշ-մուպուշ խաղերը ընդամենը պահի լիության ու քաղքենիության թելադրանք են, հենց մոլորակի վրա մի քիչ կերը պակասեց, մենք էլի անողորմաբար կկտրենք իրար կոկորդները։

Կերը չգիտեմ, բայց զուգարանի թղթի համար նաղդ մորթող են..

[Sambitbaba]

Մարդիկ հաստատ հիմա ավելի սատարող են, ես կասեի՝ աբսուրդի աստիճանի սատարող, ու էդ սատարումների մեջ լիքը կողմնակալություն ու տխմարություն կա (օրինակ ասենք սերիական հանցագործների նկատմամբ Նահանգներում շատ մարդիկ ավելի բարյացկամ են, քան՝ ոստիկանների)։ Խայտառակ մասշտաբների է հասել կլյաուզնիկությունը, զոհի կարգվիճակի չարաշահումը, բառերի իմաստների աղավաղումը…
Զուտ իմ կյանքի փորձից ելնելով, ապրելու սկզբունքը վայթե մնացել է նույնը՝ «եղունգ ունես, գլուխդ քորի»։

Վիշապ ջան, էսօրվա ամբողջ Ամերիկայով մեկ ցույցերն է՞լ սատարումներ ու կողմնակալություն ու տխմարություն ա:

Երեք հրեշտակ-ոստիկան ջարդում են մարդու տան դուռը և անկողնում գնդակահարում, կարելի է ասել, քնած, քսանքանիամյա "սերիական հանցագործ" բուժքույր աղջկան, իսկ էս հերոս ոստիկաններին մեդալներով պարգևատրելու փոխարեն, երեքից մեկին անխիղճները վերցնում ու դատապարտում են էն բանի համար, որ իր փամփուշտով հարևանի պատը ծակել ա...
Ու՞ր ա գնում Ամերիկան էս աբսուրտի աստիճանների սատարումներով... խեղճ ոստիկանություն...

[Sambitbaba]

Երևի ես ուրիշ մարդկության իրականության մեջ եմ ապրում, քանի որ նույնը չեմ տեսնում։
Բնականաբար բոլորս էլ սուբյեկտիվ մեկնաբանություն կարող ենք ունենալ, բայց էս աստիճանի՞

ԻՀԿ ասենք մի 30 տարի առաջ մարդիկ ավելի սատարող ու բարեգործ էին, քան հիմա։ Ըստ իս ոչ թե հանդուրժողականությունն է ավելացել, այլ անտարբերությունը։ Դե դրա մասին էլ արդեն գրել ես։

Մոտ 40 տարի առաջ ԱՄՆ-ում կանայք արդեն կարող էին աշխատել, բայց հիմնարկություններում կանանց համար զուգարաններ չկային...

[Վիշապ]

Վիշապ ջան, էսօրվա ամբողջ Ամերիկայով մեկ ցույցերն է՞լ սատարումներ ու կողմնակալություն ու տխմարություն ա:

Երեք հրեշտակ-ոստիկան ջարդում են մարդու տան դուռը և անկողնում գնդակահարում, կարելի է ասել, քնած, քսանքանիամյա "սերիական հանցագործ" բուժքույր աղջկան, իսկ էս հերոս ոստիկաններին մեդալներով պարգևատրելու փոխարեն, երեքից մեկին անխիղճները վերցնում ու դատապարտում են էն բանի համար, որ իր փամփուշտով հարևանի պատը ծակել ա...
Ու՞ր ա գնում Ամերիկան էս աբսուրտի աստիճանների սատարումներով... խեղճ ոստիկանություն...

Հա բա ի՞նչ ա: Մեդիայի կիսատ-պռատ ու ակնհայտ կողմնակալությամբ ներկայացրած պրովոկացիայի ու դեմոկրատների լոբբինգի արդյունքում անիմաստ հիսթերիա ա, ու մասսսայական ճնշման արդյունքում էլ ոչ մի արդար դատավճիռ էլ չի կայացվելու: