Հայկօ-ի խոսքերից
Ծլնգ ջան, քեզ երևի կարող եմ հասկանալ, բայց էնքան էլ համաձայն չեմ: Ինձ թվում ա՝ չափազանց շատ ես խորացել ու, կներես, սև կատու ես փնտրում մութ սենյակում, նույնիսկ եթե էդ սենյակում կատու չկա: Արի մի հատ փորձիր ուրիշ՝ իմ տեսանկյունից նայել էս կատակին:
Էդ անեկդոտի միակ թերությունն էն ա, որ ծիծաղելի չի: Լուրջ, նենց միջինից թույլ կիսահումորիկ ա: One_Way_Ticket ջան, կներես: Վերևում երեք-չորս հատ անհեթեթ անեկդոտի օրինակ ես բերել՝ որպես փաստարկ, որ եթե անեկդոտից գեյերի սեքսը հանում ես, անեկդոտը դառնում ա աղբ, ու եզրակացրել, որ անեկդոտը ծիծաղելի ա միայն ու միայն էն պատճառով, որ ծաղրում ա գեյերին: Բայց էդ անեկդոտը սենց թե նենց էնքան էլ ծիծաղելի չի․ առաջին օրինակդ՝ կնոջ ու տղամարդու սեքսի էպիզոդը, ինձ համար 100%-ով հավասար ա օրիգինալ անեկդոտին՝ թե՛ բովանդակությամբ, թե՛ զվարճալիության աստիճանով: Այսինքն ինձ համար եթե գեյերի կոնտեքստը անեկդոտից հանում ես, մեկ ա՝ բան չի փոխվում:
Էս նաև նշանակում ա, որ ես էդ անեկդոտում միակ քիչ թե շատ ծիծաղի արժանի բանը համարել եմ «տղամարդ չե՞ս» արտահայտությունը՝ անկախ կոնտեքստից: Բացարձակապես ուշադրություն չեմ դարձրել գեյերի առկայությանը: Նորմալ ա, որ գեյ զույգը սեքս ա անում, նորմալ ա, որ սեքսի ժամանակ իրար բզբզում են ակնհայտորեն սարկաստիկ բնույթ ունեցող ու իրար ձեռ առելու նպատակով արված արտահայտությամբ, որը միտված ա ծաղրելու ոչ թե էն կարծիքը, որ արական սեռի գեյերը կամ բիսեքսուալները տղամարդ չեն կարող լինել (բարև, Աքիլես), այլ տղամարդկության՝ հայրիշխանական ու ավանդական ընկալումը, որին զույգից երկուսն էլ դեմ են: Էդ անեկդոտը կարող ա ծիծաղելի լինել միայն ու միայն էն դեպքում, երբ սեքս անող զույգն իրար տենց թեթևի մեջ կծմծում են էդ արտահայտությամբ՝ իմանալով, որ իրենք դրան դեմ են: Էդ անեկդոտի միակ ծիծաղելի մասն էդ ա՝ հենց էդ կոնտեքստում: Եթե դիմացինդ դրան դեմ չի, դու չես կարող իրեն իր կարծիքին հակասող արտահայտությամբ ձեռ առնել ու համարել, որ կատակ ես անում, որը ենթադրաբար պիտի ծիծաղելի լինի․ անեկդոտը դադարում ա անեկդոտ լինելուց ու դառնում ա բարոյախրատական ասք: Դրա համար եմ վերևում գրել՝ թեթև կիսահումոր ա, ավելի շատ կենցաղային համով երկխոսություն, քան թե սուր ու ծաղրող անեկդոտ:
Կողքից ուրիշը չի ասում «տղամարդ չե՞ս»․ ասում ա պարտնյորներից մեկը՝ մյուսին: Ասում ա սեքսի ժամանակ, որը լռելյայն սիրո ու կապվածության գործողություն ա ենթադրում, ու անեկդոտում ոչ մի ակնարկ չկա, որ էդ սեքսը պարունակում ա բռնության տարրեր:
Միակ կարծրատիպը, որ ծաղրում ա էդ անեկդոտը, էն ա, որ տղամարդը պետք ա ցավին դիմանա: Չեմ հասկանում՝ ոնց ես հաջողացրել էդտեղ տեսնել կարծրատիպ, որ գեյը չի կարող տղամարդ լինել, տղամարդն էլ՝ գեյ (բարև, Հին Հռոմի կես): Լուրջ, ոչ մի կերպ չեմ հասկանում: Ասենք՝ լուրջ, էլի․ ակտիվ պարտնյորը պասիվին փորձում ա ստորացնել՝ հիշեցնելով, որ պասիվը գեյ ա, այսինքն՝ տղամարդ չի, ու էդ հենց էն ա, ինչ էս պատմությունը դարձնում ա անեկդոտ, այսինքն՝ ծիծաղելի պատմությու՞ն: Նորից եմ ասում՝ տղամարդու ավանդական ընկալումը միակ կարծրատիպն ա, որ ես տեսնում եմ էդ անեկդոտում, ընդ որում՝ անեկդոտը էդ կարծրատիպը ոչ թե հաստատում ա, այլ ծաղրում:
Դու էդ անեկդոտում նաև բռնության ակնարկ ես տեսել՝ չգիտեմ ոնց: Եթե փորձես, ամեն տեղ էլ հնարավոր ա բռնության ակնարկ գտնել, բայց արդյո՞ք էդ ճիշտ ա: «Ախ, ցավաց» արտահայտությունը, իհարկե, ենթադրում ա կոչ, որ պարտնյորը էլ տենց չանի: Սրան ի պատասխան շատ հանգիստ կարելի ա անմեղ կատակ անել՝ երկուսի համար էլ ծիծաղելի երևույթի մասին, իրավիճակը մի քիչ թուլացնել ու էլ տենց չանել: Ավելին ասեմ՝ էս շատ ավելի նորմալ ու հասկանալի իրավիճակ ա՝ պարտնյորների ցանկացած համակցության դեպքում, քան պասիվին ստորացնելը, ինչն առնվազն աբսուրդ ա ու, վստահաբար, ոչ մի կերպ չի նպաստում անեկդոտի՝ անեկդոտ լինելուն: Անեկդոտում ոչ մի կերպ չի շեշտվում, որ ցավ զգացողը դրան դեմ էր, կամ ցավ պատճառողը հետո շարունակեց ցավացնել, որովհետև դրանք անեկդոտի բովանդակության համար էական չեն: Էական լինեին՝ կշեշտվեին:
Դիսկրիմինացիան, ինձնից էլ լավ գիտես, նշանակում ա ոչ միայն մարդկանց ինչ-որ խմբի առանձնացում՝ իրենց սեռական, ռասսայական տարիքային, քաշային ու այլ հատկանիշերի հիման վրա, այլև էդ խմբի հանդեպ ընդգծված անարդարացի ու կանխակալ վատ վերաբերմունք՝ միայն ու միայն էդ առանձնացման հիման վրա: Հիմա ես էս անեկդոտում տեսնում եմ դիսկրիմինացիայի առաջին բաղադրիչը՝ շեշտում, որ սեքս անողները գեյ են, բայց չեմ տեսնում երկրորդ ու ամենակարևոր բաղադրիչը ՝ էդ մարդկանց ուղղված ծաղր՝ միայն ու միայն գեյ լինելու պատճառով: Վերևում գրեցի՝ էդ անեկդոտի միակ ծաղրական բովանդակությունը որն ա:
Ցանկության դեպքում ցանկացած անեկդոտում, պատմության մեջ, իրավիճակում հնարավոր ա էնքան խորանալ, որ տակից դիսկրիմինացիա հայտնաբերվի: «Пятачок, это неправильные пчёлы» տողը կարող եմ էնքան վերլուծել, որ Վինի Թուխին արգելեն եթեր դուրս գալ, մուլտի բոլոր պատճեններն էլ վառեն․ էս նույնքան անհեթեթ օրինակ ա, ինչքան վերևի գրածդ անեկդոտները: Որոնք, մեր մեջ ասած, նենց տեղը տեղին շահագործում են post hoc ergo propter hoc տրամաբանական սխալը․ էն փաստը, որ քո ամեն հաջորդ օրինակը հաջորդում ա մյուսին, դեռ չի նշանակում, որ ամեն հաջորդը ամրապնդում ու վերհաստատում ա նախորդի փաստարկները, որովհետև գուցե էդ փաստարկն ի սկզբան էլ սխալ էր: Եթե ես չեմ կարծում կամ գոնե ինձ համար կարող եմ հիմնավորել, որ օրիգինալ անեկդոտի ծիծաղելի մասը «գեյը տղամարդ չի» կարծրատիպը չի, հաջորդ ոչ մի օրինակ էդ քո փաստարկը չի ամրապնդում:
Դրա համար էլ գրել էի՝ սրա ինչն ա դիսկրիմինատիվ, ուրիշ տեղ գրեք, հայրիշխանություն քլնգենք:
Խոստանում եմ էլ երբեք ոչ մի անեկդոտ էսքան չվերլուծել: Ու, Ծլնգ ջան, կարող ա՞ դու էլ ես չափազանց շատ խորանում կամ իրավիճակը միայն մի տեսանկյունից հասկանալու ու մեկնաբանելու նախատրամադրվածություն ունես: Confirmation bias-ը գիտես ինչ ա․ արդյո՞ք դու հենց նոր վերևում էդ անեկդոտի մեջ չէիր փնտրում ինֆորմացիա,որը հաստատում ա քո անձնական համոզմունքները՝ միաժամանակ անտեսելով ու հերքելով դրանց հակասող ինֆորմացիան:
:
Մեջբերել
Էջանիշներ