Թավշյա հեղափոխություն. փողոցային պայքարից հետո

[Ծլնգ]

Կոնտեքստը նրանում էր, եղբայր, որ, երբ խոսում ենք ազգային հերոսի ու պատերազմական խիզախության սիմվոլ հանդիսացող անձի մասին՝ Ռոբերտ Աբաջյանի մասին, կանացի հուզական «վայ մեր էրեխեքը» տոնը դրա համար իրոք ցածր, աընընդունելի մակարդակ է: Կարպիսը փորձ է կատարել հուզական բարձր տոնի վրա վերջացնել հաղորդումը, որ բոլորս հուզվենք... խղճանք, ու դրա համար արհեստականորեն խտացրել է գույները՝ չհասկանալով, որ, նախ դա այդպես չէ իրոք և հետո՝ ազգային հերոսի մասին չի կարելի այդպես խոսել, դա ազգային հերոսի վատաբանում է, հանուն խղճահարության՝ վատաբանում, բայց չէ՞ որ մենք բոլորս սիրում ու հպարտանում ենք Աբաջյանով հենց որպես հերոս, այլ ոչ թե այն պատճառով, որ խղչում ենք նրան:

Իմ կարծիքով այստեղ առկա է Կարպիսի բառերի կոնտեքստից հանում, ու դրանք 180 աստիճան շրջելով՝ խեղաթյուրում։ Պարզաբանեմ կարծիքս, բայց էս էն բանը չի, որի համար բազարի մեջ եմ մտնելու։

Դրած վիդեոյում Կարպիսը ասում է, որ պետք չի այդ տղաների երիտասարդ անմեղ դեմքերով (գրաֆիտիի տեսքով) մարդկանց մեջ հուզականություն առաջացնել, ու դրանով դավիտ անելով քաղաքական նվաճումների փորձել հասնել։ Այսինքն ինքը ասում ա ճիշտ հակառակը, ինչում այստեղ իրեն մեղադրում է Լիոնը․ ոչ թե փորձում է հուզական ավարտ տալ զրույցին, այլ ասում ա, որ ուրիշները այդ տղաների տարիքն ու դրա հետևանքով «էրեխու դեմքերը» ու հերոսական մահը դարձնում են հուզական շահարկման գործիք, ու պետք չի դա անել։ Այդ տղաների հերոսությունը ոչ ոք չի քչացնում, բայց նաև իրենց մահը բոլորիս մեղքն է, ուրեմն արժի հերոսացնել իրենց անձնազոհությունը, որ մինչև վերջ մարտնչել են, ոչ թե աներևելի իրավիճակում գտնվելու հետևանքով եղեռնացումը։

Կարծում եմ սա բուն հարցազրույցից էլ պիտի պարզ լիներ, բայց իր պարզաբանումն էլ է ինձ նույնը ասում։

[Lion]

Լավ, ինչևիցե, մեր ջանքերը չարժեն սրան: Ես իր հարցազրույցից հասկացա և շարունակում եմ հասկանալ այն, ինչ ասվեց: Դրել եմ հղումը, ամեն մեկը թող նայիր, իր կարծիքը կազմի...

[Շինարար]

Ինչի՞ չի կարելի պատերազմում զոհված տղերքի մասին էրեխեք ասել։ Էս ինչ ուռա հայրենասիրություն ա։ Համընդհանուր հայեցի ազգային ազատագրական ձև կա՞ տղաների մասին խոսալու։

[Lion]

Որովհետև իրանք երեխա չեն, Շինարար ջան, պատերազմում զոհվածներին երեխա ասելով մենք ի սկզբանե հոգեբանական ֆոն ենք ստեղծում, որ մենք անպաշտպան ու եսասեր ազգ ենք, որ, ինքներս ստեղ նստած, երեխաներին ենք ուղարկում պատերազմի ու իրենց ենք զոհում հանուն մեր անվտանգության: Երեխա հասկացությունը, զուտ հոգեբանական մակարդակով, ենթադրում է որոշակի անպաշտպանություն, խոցելիություն, որը բանակին հարիր չէ:

[Lion]

Չեմ ալարի, մի քանի թեզեր ամեն դեպքում կգրեմ Կարպիսի պահով, որովհետև չեմ ուզում ասածս մինչև վերջ պարզ չլինի:

Նայեք, ինքն ասում է. "Պետք է հանգիստ թողնել Ռոբերտ Աբաջյանին և այլն, շատ են շահարկում" - հիմա ամենայն հարգանքով ու սիրով առ Նիկոլի էս իշխանափոխությունը, բա չասես, այ Կարպիս ջան, ախր ո՞նց ես տենց բան ասում, եթե հենց Նիկոլենց միտինգներին էր էս հարցը... շահարկվում և նույնիսկ Աբաջյանի կեղծ պապ ի հայտ եկավ:

Շահարկման կոնտեքստով շարունակում է, թե. "Մանկահասակ դեմքով տղա, որն այդ պահին երևի չի էլ հասկացել, թե ինչ է կատարվում...", ու դրա կապակցությամբ հետո մեկնաբանում է. "«Չեն հասկացել, թե ինչ է կատարվում» արտահայտությունը նշելիս ես նկատի եմ ունեցել այն իրողությունը, որ տղերքից շատերը չեն հասկացել, որ լայնամաշտաբ պատերազմ է սկսել, չեն հասկացել, որ իրենց միայնակ են թողել՝ առանց փամփուշտի ու վառելիքի: Արդյունքում՝ մեր զինվորները դատապարտվել են եղերական մահվան և սա բոլորիս խարանն է:": Իրո՞ք, Կարպիս ջան, ասածիցդ այդ ամենը չի բխում, ասածիցդ ստացվում է, որ նույն Աբաջյանը այդ պահին չի գիտակցել իր դերն ու նշանակությունը, իսկ պատվավոր մահվան գնալով էլ... ոչինչ չի հասկացել: Շարունակությունը առ "փամփուշտ չկար" վաղուց է ասվել, սա հիմար լեգենդ է, որովհետև ինչ-ինչ, բայց փամփուշտ որ ՀՀ ԶԻնված ուժերը պետք եղածի չափ ունեն, ուղղակի, հարգելի Կարպիս, թշնամին որոշ դեպքերում կրակային հարվածի տակ է պահել մեր դիրքերից ոմանց մատակարարման ճանապարհները և, կրակային մարտ պարտադրելով, ի վերջո հասել է մերոնց զինամթերքի սպառման: Ինչ վերաբերվում է խարանին, ապա սա խարան է ամենից առաջ հին իշխանություններին, ոչ թե մեզ բոլորիս, էս ինչ մի լիբերալ համընդհանուր ինքնախարազանում է:

Արդարացման մեջ Կարպիսը կրկին գրում է. "Հարցազրույցի մեջ ես նշում եմ, որ արժի նրանց մի փոքր հանգիստ թողնել և չշահարկել նրանց անունները: Այս միտքը նույնպես սխալ է մեկնաբանվում, իբրև թե՝ պնդում եմ մոռանալ նրանց ու այլևս հարագանքի չարժանացնել: Երիցս ո՛չ: Այդ տղաներին մենք երբեք չենք կարող մոռանալ, նրանք միշտ կապրեն մեր մեջ ու մեր հիշողություններում: Պարզապես ես մատնանշում եմ այն փաստը, որ նահատակված զինվորների անունները պարբերաբար քաղաքական շահարկման առարկաներ են դառնում: Ինչ-որ մարդիկ իրենց ստոր նպատակներից ելնելով պատեհ-անպատեհ օգտագործում եմ Ապրիլյան պատերազմի զգացմունքային ֆոնը: Սա անթույլատրելի է, մենք չպետք է թույլ տանք, որ զոհված մեր եղբայրների անունները օգտագործվեն ու շահարկվեն: Նրանք պետք է միշտ ուշադրության կենտոնում լինեն, բայց հոգևոր ու բարձր ինչ-որ տիրույթում՝ առօրեականից անդին:" Տո այ ախպեր, ի՞նչ կլինի, խոսելուց առաջ մի փոքր մտածիր, էլի, այլ ոչ թե ուղղակի ձգտիր հուզական ֆոն ստեղծել - Ապրիլյանի զոհերի անունները բոլորն էլ հիշատակել են, վերևում տեսանք, որ Նիկոլը ևս, հիմա ի՞նչ, դուրս է գալիս որ էդ վատ խոսքերը իրեն էլ ե՞ն վերաբերվում:

Շարունակության մեջ՝ փորձառու Թաթուլն ուղղում է վատ ֆոնը, թե, ամեն դեպքում հասկացել են, գիտակցված են կանգնել, բայց ո՞ւրա մեր ջահել Կարպիսին էդ փորձառության կեսի կեսը, ինքն էլի իրենն էլ պնդում ու ձգտում է մեր աչքերից արցունքի հասնել՝ մանկահասակ տղա...: Տո այ Կարպիս ջան, էդ "մանկահասակ տղա" կոչվածն էս պահին մեր բանակի գլխավոր բջիջնա, որն ամեն րոպե ու պահի մահվանա նայում, ի՞նչ մի լաց ես բարձրացրել ու, գլխավորը, ինչի՞ համար:

Ու էլի սենց բաներ, որոնք, առնվազն, ավելորդ են, իսկ առավելագույնը՝ ցույց են տալիս, որ մարդը չի պատկերացնում իր տեղն ու դերը պետական համակարգում...

[Chuk]

Որովհետև իրանք երեխա չեն, Շինարար ջան, պատերազմում զոհվածներին երեխա ասելով մենք ի սկզբանե հոգեբանական ֆոն ենք ստեղծում, որ մենք անպաշտպան ու եսասեր ազգ ենք, որ, ինքներս ստեղ նստած, երեխաներին ենք ուղարկում պատերազմի ու իրենց ենք զոհում հանուն մեր անվտանգության: Երեխա հասկացությունը, զուտ հոգեբանական մակարդակով, ենթադրում է որոշակի անպաշտպանություն, խոցելիություն, որը բանակին հարիր չէ:

Ապ ջան, չգիտեմ դու ինչը ոնց ես պատկերացնում, բայց ապրիլյանի ժամանակ իմ մանկահասակ դեմքով քեռու տղեն բանակում էր ու մենք ամեն րոպե երեխու համար անհանգիստ նստած էինք։

Ու դրանից ոչ իրա, ոչ ուրիշ մեկի դուխը չի ընկել։

Թե բա պատերազմում զոհվածին երեխա չի կարելի ասել։

[Chuk]

Ի դեպ Կարպիսը նենց չի, որ մինչև հիմա մանկահասակ դեմքով երեխա չի, ու երբ ավելի փոքր երեխա էր, Մատաղիսում ծառայում էր։

[Lion]

Ապեր, պիտի վեր կանգնենք էդ մտածողությունից, իրենք երեխա չեն՝ անպաշտպան զոհ լինելու կոնտեքստով:

[Chuk]

Ապեր, պիտի վեր կանգնենք էդ մտածողությունից, իրենք երեխա չեն՝ անպաշտպան զոհ լինելու կոնտեքստով:

Ապեր, իրանք երեխա են։ Դու ուզում ես դրանից վեր կանգնի, ինչ ուզում ես արա։

[Lion]

Երեխա չեն, Արտակ ջան, ոչ իրավաբանորեն ու ոչ էլ փաստացի: Այո, իրենք իրենց ծնողների զավակներն են, ծնողի երեխան են, բայց իրենք անպաշտպան, խոցելի երեխա չեն:

[Chuk]

Երեխա չեն, Արտակ ջան, ոչ իրավաբանորեն ու ոչ էլ փաստացի: Այո, իրենք իրենց ծնողների զավակներն են, ծնողի երեխան են, բայց իրենք անպաշտպան, խոցելի երեխա չեն:

Ապ, նադայել եմ եղել ձեր անիմաստ պաթոսից։ Ներող, էլ չեմ շարունակի էս թեման, որ անիմաստ չներվայնանամ։

[Lion]

Ախր խի պաթոս, այ ախպեր, 18-20 տարեկան ջահելը անպաշտպան երեխա չի: Ավելին, եթե ինքն անպաշտպան երեխայա, ուրեմն 101 տոկոսով հանցագործ են նրանք, որոնք սրանց բանակ են տանում!

[Chuk]

Ախր խի պաթոս, այ ախպեր, 18-20 տարեկան ջահելը անպաշտպան երեխա չի: Ավելին, եթե ինքն անպաշտպան երեխայա, ուրեմն 101 տոկոսով հանցագործ են նրանք, որոնք սրանց բանակ են տանում!

Երեխա ա։ Իսկ կոնկրետ իրավիճակում կարող ա անպաշտպան էլ ա, օրինակ երբ ահանջի ճամփա չունի, վերջին պատրոններն են մոտը, ու մի հատ յեքա զորք հարձակվել ա։

Անպաշտպան կարա լինի, իրավիճակից կախված, 50 տարեկան աֆիցեռն էլ։ Բայց երեխա չի։

Անպաշտպան երեխա եզրույթն էստեղ դու ես մտցրել։ Եա խոսում են նրա մասին, որ 18 տարեկան զինվորն երեխա ա։

[Շինարար]

Որովհետև իրանք երեխա չեն, Շինարար ջան, պատերազմում զոհվածներին երեխա ասելով մենք ի սկզբանե հոգեբանական ֆոն ենք ստեղծում, որ մենք անպաշտպան ու եսասեր ազգ ենք, որ, ինքներս ստեղ նստած, երեխաներին ենք ուղարկում պատերազմի ու իրենց ենք զոհում հանուն մեր անվտանգության: Երեխա հասկացությունը, զուտ հոգեբանական մակարդակով, ենթադրում է որոշակի անպաշտպանություն, խոցելիություն, որը բանակին հարիր չէ:

Ես տենց էլ մտածում եւ զգում։ Չգիտեմ ինչ ազգ ենք եսասեր ազգեր չեն լինում ամեն մարդ առանձնահատուկ ա բայց ամեն երեխու զոհվելու հետ ես հազար ու մի բան եմ մտածում ինքս ինձ մեղադրելուց ու հետո արդարացնելուց սկսած ու ոնց անենք որ էս վիճակին վերջ տրվիով պրծած։ Ով ա որոշում ես ինչ մտածեմ ինչ զգամ ինչ խոսամ։

[Lion]

Դրա համար՝ ապրի Նիկոլը: Պետքա ուժեղ պետություն ունենալ, ուրիշ լուծում չկա: