Փաշինյանի կառավարության գործունեությունը

[Ծլնգ]

Ու էտ պարգեևավճարների մասին տեղյակ չլինելը պետք չի սխալ հասկանալ։ Խոսքը նրանում չի, որ ոչ մեկը խաբար չէր, որ պարգևավճարներ են տրվում։ Հազար տարի ա էտ պրակտիկան կա։ Խոսքը նրանում ա, որ պարգևավճար կարան տան աշխատավարձից հինգ անգամ շատ, ոնց որ ՊԵԿ-ն ա արել։ Այ էս հենց օրենսդրական բաց ա ամենայն հավանականությամբ, ու պետք ա փակվի։

Հա, հեչ, բան չասեցի, բայց դե եթե պարգևավճարներ ստացած նախկին նախարարը այդ պարգևավճարների մասին օրեսնդրությունից բեխաբար ա, ու էսօրվա դրությամբ ԱԺ-ի կառավարական խմբակցության ղեկավար լինելով շարունակում ա թոզ փչելով քեզ համոզել, ուրեմն լրիվ օքեյ ա։

Ֆիննախի օգտակար բացատրությունը հա՛մ ծրագրի, հա՛մ էլ պարգևավճարների մասին

օքեյ

Բայց նատուռի էդ ծրագրի իմաստը ընդհանրապես չեմ հասկանում․․․ եթե երկրում իշխանությունը պատկանում ա ժողովրդին, էդ ժողովուրդն էլ նախընտրական ծրագրի հիման վրա կուսակցությանը տվել ա մեծամասնություն, որն էլ ձևավորել է կառավարություն, էլ այդ նույն նախընտրական ծրագիրը մի հատ էլ նույն էլի ժողովրդի կողմից ընտրված ԱԺ-ի համաձայնության ներկայացնելու իմաստը որն ա, էլի։ Հիմա էլ սրանից են շոու սարքելու, թե բա տեսեք որ «իմ քայլը» խմբակցությունը հարցակոխ անելով խզարում ա կառավարության անդամներին ծրագրի վերաբերյալ, ու հեչ էլ դակող չի, տեսա՞ք․․․ քաղաքական թատրոն, ուրիշ ոչինչ։ Ու նենց չի, թե էդ կառավարության ծրագիրը ինչ-որ հարկադրող մեխանիզմ ա ներառում ու ինչ-որ բանը խանգարելու ա էգուց ասել՝ վայ չէ, էնի լավ չգիտեինք, պետք ա տվայլներ հավաքել, հասկանալ ոնց ու ինչ։ Բայց գոհ եմ, որ գոնե ծրագրում «անցումային արդարադատություն» գործարկելու մասին զրույց չկա, կարծես սկսում են իրենց որպես գործող իշանություն զգալ, ոչ թե անցումային հեղափոխական խունտա։

[Տրիբուն]

Հա, հեչ, բան չասեցի, բայց դե եթե պարգևավճարներ ստացած նախկին նախարարը այդ պարգևավճարների մասին օրեսնդրությունից բեխաբար ա, ու էսօրվա դրությամբ ԱԺ-ի կառավարական խմբակցության ղեկավար լինելով շարունակում ա թոզ փչելով քեզ համոզել, ուրեմն լրիվ օքեյ ա։

Ծլնգ, Մակունցը մորքուրիս աղջիկը չի, բայց վեց ամսվա մշակությի նախարարից սպասել, որ պիտի ՀՀ օրենսդրությունը անգիր սրերտեր, նորմալ չի։ Աշխատավարձ պրեմիա հաշվելու համար ֆին վարչությունը ունի նախարարությունը։ Ինչորիս ա, էս հարցը էն հարցը չէր որ էսքան էներգիա տաներ։ Ես կողմ եմ, որ աշխատավարձերը օբշի բարձրացնեն, քան անոռուգլուխ պրեմիաներ տան ու մարդկանց երևակայությունը գռգռեն։

Բայց նատուռի էդ ծրագրի իմաստը ընդհանրապես չեմ հասկանում․․․ եթե երկրում իշխանությունը պատկանում ա ժողովրդին, էդ ժողովուրդն էլ նախընտրական ծրագրի հիման վրա կուսակցությանը տվել ա մեծամասնություն, որն էլ ձևավորել է կառավարություն, էլ այդ նույն նախընտրական ծրագիրը մի հատ էլ նույն էլի ժողովրդի կողմից ընտրված ԱԺ-ի համաձայնության ներկայացնելու իմաստը որն ա, էլի։ Հիմա էլ սրանից են շոու սարքելու, թե բա տեսեք որ «իմ քայլը» խմբակցությունը հարցակոխ անելով խզարում ա կառավարության անդամներին ծրագրի վերաբերյալ, ու հեչ էլ դակող չի, տեսա՞ք․․․ քաղաքական թատրոն, ուրիշ ոչինչ։ Ու նենց չի, թե էդ կառավարության ծրագիրը ինչ-որ հարկադրող մեխանիզմ ա ներառում ու ինչ-որ բանը խանգարելու ա էգուց ասել՝ վայ չէ, էնի լավ չգիտեինք, պետք ա տվայլներ հավաքել, հասկանալ ոնց ու ինչ։ Բայց գոհ եմ, որ գոնե ծրագրում «անցումային արդարադատություն» գործարկելու մասին զրույց չկա, կարծես սկսում են իրենց որպես գործող իշանություն զգալ, ոչ թե անցումային հեղափոխական խունտա։

Ազիզ ջան, ես որ հենց էս նույն բանը ասում էի նախորդ ծրագիրը ներկայացնելուց, թռել էիք դեմքիս դու ու Չուկը, բա ծրագիրը դուրներս չի գալիս, դես դեն։ Ես էլ չեմ հասկանում սրա իմաստը։ Ոչ մի նորմալ երկրում սենց բան չկա։ Կա նախընտրական ծրագիր, դրանով ընտրված մեծամասնություն ու մեծամասնության կառավարություն։

[Ծլնգ]

Ծլնգ, Մակունցը մորքուրիս աղջիկը չի, բայց վեց ամսվա մշակությի նախարարից սպասել, որ պիտի ՀՀ օրենսդրությունը անգիր սրերտեր, նորմալ չի։ Աշխատավարձ պրեմիա հաշվելու համար ֆին վարչությունը ունի նախարարությունը։ Ինչորիս ա, էս հարցը էն հարցը չէր որ էսքան էներգիա տաներ։ Ես կողմ եմ, որ աշխատավարձերը օբշի բարձրացնեն, քան անոռուգլուխ պրեմիաներ տան ու մարդկանց երևակայությունը գռգռեն։

Նայի, Մակունցը իր նախարարությունում պարգևավճարների դաբրո ա տվել, հետո որիշների պարգևատրային չտեսությունը դառնում ա հանրային զրույց։ Ես չեմ, դու ես, բա մի հատ չե՞ս գնա էդ օրենքներից մի քիչ հոտ քաշես, որ հասկանաս ինչ ու ոնց մեկնաբանես հարցազրույցների ժամանակ (ասենք գոնե ոնց որ Ջանջուղազյանը), իմանալով, որ էս ա վաղը-մյուս օր քո ստացած պարգևավճարի լուրն էլ ա տարածվելու։ Իսկ ինքը նախընտրել ա դատարկ բառերով «հույզեր հանգստացնել», ինչը մեկն ինձ ցուցադրում ա, որ շարքային դատարկաբանող քաղ գարծիչ ա, որի հետ կոպիտ ասած շատ հույսեր կապելու չի։ Բայց դե լավն ա, առնվազն հրապարակային խոսքի ստանդարտ ա ստեղծում։

Ազիզ ջան, ես որ հենց էս նույն բանը ասում էի նախորդ ծրագիրը ներկայացնելուց, թռել էիք դեմքիս դու ու Չուկը, բա ծրագիրը դուրներս չի գալիս, դես դեն։ Ես էլ չեմ հասկանում սրա իմաստը։ Ոչ մի նորմալ երկրում սենց բան չկա։ Կա նախընտրական ծրագիր, դրանով ընտրված մեծամասնություն ու մեծամասնության կառավարություն։

Իմ հիշելով դու պնդում էիր, որ մեսիջները լավն էին, իմ ասածն էլ էն ժամանակ էն էր, որ ոչ մի ֆունկցիա այն ծրագիրը չեր կատարում, այլ դատարկ ջուր ծեծոցի էր։ Իմ հասկանալով սահմանադրության մեջ սրա ամրագրելու իմաստը էն ա, որ ծառայում ա որպես առաջին տարվա ընթացքում կառավարությանը վստահության քվեի նախապայման, որ մի տարի անց այդ ծրագրի հիման վրա տեսնեն՝ արժի վստահության քվեն նորացնել, թե անվստահության հարց բարձրացնելու ժամանակն ա, կոպիտ ասած։ Բայց եթե ծրագրի մեջ չկա ոչ մի հաշվառվող բան, ապա այս իմաստը լրիվ կորում ա։ Հիմա ոնց որ Ջանջուղազյանը ասում ա, որ ամեն կառավարություն իրա ձևով ա ծրագիր գրում, քանի որ օրեսնդրական ստանդարտ չկա սրա վերաբերյալ, ուրեմն հասկանում ենք, որ այս կառավարությունը ընտրել ա հեքիաթ պատմել, ոչ թե կարճատև ու երկարատև նպատակների քիչ թե շատ հստակ նկարագրություն անել՝ չափելու սանդղակներով, որ մի տարի հետո հասկանանք՝ իրանք գոնե իրանց ասած նպատակներին հավատարիմ են, թե անոռուգլուխ առաջ են գնում։ Մոտավորապես սենց էլի․․․

[Տրիբուն]

Նայի, Մակունցը իր նախարարությունում պարգևավճարների դաբրո ա տվել, հետո որիշների պարգևատրային չտեսությունը դառնում ա հանրային զրույց։ Ես չեմ, դու ես, բա մի հատ չե՞ս գնա էդ օրենքներից մի քիչ հոտ քաշես, որ հասկանաս ինչ ու ոնց մեկնաբանես հարցազրույցների ժամանակ (ասենք գոնե ոնց որ Ջանջուղազյանը), իմանալով, որ էս ա վաղը-մյուս օր քո ստացած պարգևավճարի լուրն էլ ա տարածվելու։ Իսկ ինքը նախընտրել ա դատարկ բառերով «հույզեր հանգստացնել», ինչը մեկն ինձ ցուցադրում ա, որ շարքային դատարկաբանող քաղ գարծիչ ա, որի հետ կոպիտ ասած շատ հույսեր կապելու չի։ Բայց դե լավն ա, առնվազն հրապարակային խոսքի ստանդարտ ա ստեղծում։

․․

Ընկեր, վեց ամսվա մշակույթի նախարարին, որը մինչև նախարար դառնալը կառավարության շենքի տեղը չի իմացել, համեմատել քսան տարվա գլխավոր գանձապետ/ֆինանսների փոխնախարար/նախարարի հետ, աբսուրդ ա, չէ՞։ Ջանջուղազյանը մենակ էտ չի որ գիտի, ինքը լիքը ուրիշ բաներ գիտի, որ Հայաստանում ոչ մեկը չգիտի։ Ինքը վաբշե դեմք ա

Իմ հիշելով դու պնդում էիր, որ մեսիջները լավն էին, իմ ասածն էլ էն ժամանակ էն էր, որ ոչ մի ֆունկցիա այն ծրագիրը չեր կատարում, այլ դատարկ ջուր ծեծոցի էր։ Իմ հասկանալով սահմանադրության մեջ սրա ամրագրելու իմաստը էն ա, որ ծառայում ա որպես առաջին տարվա ընթացքում կառավարությանը վստահության քվեի նախապայման, որ մի տարի անց այդ ծրագրի հիման վրա տեսնեն՝ արժի վստահության քվեն նորացնել, թե անվստահության հարց բարձրացնելու ժամանակն ա, կոպիտ ասած։ Բայց եթե ծրագրի մեջ չկա ոչ մի հաշվառվող բան, ապա այս իմաստը լրիվ կորում ա։ Հիմա ոնց որ Ջանջուղազյանը ասում ա, որ ամեն կառավարություն իրա ձևով ա ծրագիր գրում, քանի որ օրեսնդրական ստանդարտ չկա սրա վերաբերյալ, ուրեմն հասկանում ենք, որ այս կառավարությունը ընտրել ա հեքիաթ պատմել, ոչ թե կարճատև ու երկարատև նպատակների քիչ թե շատ հստակ նկարագրություն անել՝ չափելու սանդղակներով, որ մի տարի հետո հասկանանք՝ իրանք գոնե իրանց ասած նպատակներին հավատարիմ են, թե անոռուգլուխ առաջ են գնում։ Մոտավորապես սենց էլի․․․

Համ էտ, համ էլ էն որ ծրագիրը գրելը ընտրություններից հետո ախմախություն ա։ Փըլիզ, որոշ մեջբերումներ իմ մտքի փայլատակումներից գիտահետազոտական ու կրթական նպատակներով

Ավելին, իմ համար նորմալ դեմոկրատական համակարգում, երբ կա հաշվետվողականության ու պատասխանտվության գործող մեխանիզմ, մանրամասն ծրագիրը լրիվ ախմախություն ա։ Ընտրվածը պատասխանատույա իրա նախընտարական ծրագրի ու խոստումներ համար։

Ու ես մեռա ասելով, որ հավայի ու անիմաստ պրոցես ա, իսկ դուք վիզ դրած գիտական մանրամասներ եք մեջը ման գալիս։

․․․․ընտրվելուց հետո կառավարությանը մի հատ էլ կանչել ասել, արի ծրագիր գրի, աբսուրդ ա

[Տրիբուն]

Էս էլ Լենայի բացատրությունը պարգևավճարների պահով․

1. Պետական կառույցներում արտաբյուջետային ֆոնդեր այլևս չեն լինելու: (Հնարավոր է, որ բացառություն լինի միայն ՊՆ-ն): Հիմնականում հենց այս ֆոնդերից են տարիներ շարունակ տրամադրվել պարգևավճարներ և սահմանված չի եղել պարգևավճարի վերին շեմ հանրային ծառայողի համար:

2. 2019թ.-ի բյուջեով յուրաքանչյուր պետական հաստատության համար պարգևավճարի ֆոնդ կնախատեսվի աշխատավարձի ֆոնդի 30 տոկոսի չափով:

3. Քաղաքացիական ծառայության գրասենյակը մշակում է կառավարության որոշում, որը պետք է կարգավորի պարգևավճարների բաշխումը: Կարծում եմ՝ այս կարգի ամենակարևոր հարցը վերաբերում է վերին շեմ սահմանելուն յուրաքանչյուր պաշտոնի համար, որպեսզի ղեկավարն այդ շեմով սահմանափակված լինի՝ իրեն ու աշխատողներին պարգևավճարների տրամադրման ժամանակ:

4. Առաջին իսկ հնարավորության դեպքում արդեն մենք կնախաձեռնենք փոփոխություն Հանրային ծառայության մասին օրենքում, որպեսզի հրապարակվող հայտարարագրի մեջ երևա նաև պարգևավճարի չափը:

Հ.Գ. Վերջին 10 տարում պարգևավճարների տրամադրման հարցում այսքան փոփոխություն չի եղել, որքան վերջին երեք շաբաթում եղավ։

Այսինքն, իրոք օրենսդարան բաց կար, ու ոնց որ էն շատ մեծ պարգևավճարները արտաբյուջետային ֆոնդերից են տվել։ Ու էս հարցը կարգավորման մեջ աենակարևորը հենց էն ա, որ արտաբյուջետային ֆոնդերը սաղ փակում են, մի բան, որը քանի տարի ա փարձում էին անել, հենց Ջանջուղազյանի նախաձեռնությամբ, ու չէր ստացվում, քանի որ էտ ֆոնդերը ազատ ուտելու լավ աղբյուր էին։

Ու ՊԵԿ ու Ֆինանսների նախարարներին ԱԺ հրավիրելն ու բացատրություն պահանջելն էլ թոզ փչոցի չէր, լավ էլ արդյունք ա տվել։

[Ծլնգ]

Էս էլ Լենայի բացատրությունը պարգևավճարների պահով․

1. Պետական կառույցներում արտաբյուջետային ֆոնդեր այլևս չեն լինելու: (Հնարավոր է, որ բացառություն լինի միայն ՊՆ-ն): Հիմնականում հենց այս ֆոնդերից են տարիներ շարունակ տրամադրվել պարգևավճարներ և սահմանված չի եղել պարգևավճարի վերին շեմ հանրային ծառայողի համար:

2. 2019թ.-ի բյուջեով յուրաքանչյուր պետական հաստատության համար պարգևավճարի ֆոնդ կնախատեսվի աշխատավարձի ֆոնդի 30 տոկոսի չափով:

3. Քաղաքացիական ծառայության գրասենյակը մշակում է կառավարության որոշում, որը պետք է կարգավորի պարգևավճարների բաշխումը: Կարծում եմ՝ այս կարգի ամենակարևոր հարցը վերաբերում է վերին շեմ սահմանելուն յուրաքանչյուր պաշտոնի համար, որպեսզի ղեկավարն այդ շեմով սահմանափակված լինի՝ իրեն ու աշխատողներին պարգևավճարների տրամադրման ժամանակ:

4. Առաջին իսկ հնարավորության դեպքում արդեն մենք կնախաձեռնենք փոփոխություն Հանրային ծառայության մասին օրենքում, որպեսզի հրապարակվող հայտարարագրի մեջ երևա նաև պարգևավճարի չափը:

Հ.Գ. Վերջին 10 տարում պարգևավճարների տրամադրման հարցում այսքան փոփոխություն չի եղել, որքան վերջին երեք շաբաթում եղավ։

Այսինքն, իրոք օրենսդարան բաց կար, ու ոնց որ էն շատ մեծ պարգևավճարները արտաբյուջետային ֆոնդերից են տվել։ Ու էս հարցը կարգավորման մեջ աենակարևորը հենց էն ա, որ արտաբյուջետային ֆոնդերը սաղ փակում են, մի բան, որը քանի տարի ա փարձում էին անել, հենց Ջանջուղազյանի նախաձեռնությամբ, ու չէր ստացվում, քանի որ էտ ֆոնդերը ազատ ուտելու լավ աղբյուր էին։

Ու ՊԵԿ ու Ֆինանսների նախարարներին ԱԺ հրավիրելն ու բացատրություն պահանջելն էլ թոզ փչոցի չէր, լավ էլ արդյունք ա տվել։

Տրիբուն, նատուռի՞, ընկեր։ Տո Լենան հեչ (ի դեպ իր այս մի քանի բուլեթ-փոինթով ստատուսը ավելի շատ ծրագիր ա, քան կառավարության 70-էջանոց բարբաջանքը), դու հիմա կարծում ես որ ՊԵԿ-ի պետի պարգևավճարը արտաբյուջետային ֆոնդերից ա եկե՞լ։ Իմ նյուխով ստեղ 3-րդ կետը ավելի կարևոր ա, ու ամբողջ ՊԵԿ-ի բյուջեի աշխատավարձային ֆոնդի 30% դրել մի քանի հոգով իրար մեջ կիսել են, դրա համար էլ տենց թվեր են խփել։ Ու պարգևավճարների պահով ծակը ոչ թե արտաբյուջետային գոյացումների մեջ են (հա, դրանց վաղուց էր պետք փակել), այլ հենց վերին շեմ (ու տարրական խղճի զգացում) չունենալն էր։

Հա, Ջանջուղազյանին ԱԺ հրավիրելը լավ արդյունք տվեց, բայց արի դրանք չանվանենք խզարում, էլի, այլ, խոսքի, մասթերկլաս ձեռի հետ էլ Ջանջուղազյանը իրա (լրիվ արդար) օրակարգը առաջ բրթեց։ ինչպես ասում են՝ վին-վին, բայց լավ կլինի, Մակունցը Ջանջուղազյանի համարը հեռախոսի մեջ պահի, որ հարցազրույց տալուց առաջ մի հատ զանգի մի երկու տարրական հարցի պատասխան ստանա, նոր եթեր դուրս գա։

[Տրիբուն]

Հա, Ջանջուղազյանին ԱԺ հրավիրելը լավ արդյունք տվեց, բայց արի դրանք չանվանենք խզարում, էլի, այլ, խոսքի, մասթերկլաս ձեռի հետ էլ Ջանջուղազյանը իրա (լրիվ արդար) օրակարգը առաջ բրթեց։ ինչպես ասում են՝ վին-վին, բայց լավ կլինի, Մակունցը Ջանջուղազյանի համարը հեռախոսի մեջ պահի, որ հարցազրույց տալուց առաջ մի հատ զանգի մի երկու տարրական հարցի պատասխան ստանա, նոր եթեր դուրս գա։

Մակունցը իրա գործը շատ լավ անում ա, դու մի բզբզա։ Ու հեչ կարիք չունի Ջանջուղազյանին զանգելու ամեն խոսիքց առաջ, բա իշխանության ճյուղերի տարանջատման հարցը՞

[Ծլնգ]

Ընկեր, վեց ամսվա մշակույթի նախարարին, որը մինչև նախարար դառնալը կառավարության շենքի տեղը չի իմացել, համեմատել քսան տարվա գլխավոր գանձապետ/ֆինանսների փոխնախարար/նախարարի հետ, աբսուրդ ա, չէ՞։ Ջանջուղազյանը մենակ էտ չի որ գիտի, ինքը լիքը ուրիշ բաներ գիտի, որ Հայաստանում ոչ մեկը չգիտի։ Ինքը վաբշե դեմք ա

Հա, աբսուրդ ա, ինչպես նաև իմ ասածների մեջ Մակունցի ու Ջանջուղազյանի համեմատություն տեսնելը

Համ էտ, համ էլ էն որ ծրագիրը գրելը ընտրություններից հետո ախմախություն ա։ Փըլիզ, որոշ մեջբերումներ իմ մտքի փայլատակումներից գիտահետազոտական ու կրթական նպատակներով

Վոբշըմ համաձայնվեցինք, էս տնտեսական հեղափոխության ազդարարի հավայի թղթի կտորի քննարկումը սպառված ա։

[Տրիբուն]

Վոբշըմ համաձայնվեցինք, էս տնտեսական հեղափոխության ազդարարի հավայի թղթի կտորի քննարկումը սպառված ա։

Ես առանձնապես ինձ չէի կոտորի կառավարության ծրագիրը քննարկելով։ Որոշ «վերլուծաբաններ» ասում են «բարի ցանկությունների ցուցակ ա», ոնց որ կարա ասենք չար ցանկությունների ցուցակ լիներ, առմագեդոնի կանխատեսում կամ դժոխքի նկարագիր։

Բայց որոշ դրական էլեմենտներ մեջը տեսնում եմ։ Մեկի մասին էսօր Տիգրան Խաչատրյանը խոսել ա: Էտ «նեդրումներ» վերացալան տերմինը, որով Կարեն Կարապետյանը զահլեքս տարավ, շատ կոնկրետ «հիմնական միջոցների տարեկան համախառն կուտակում» (gross fixed capital formation) չափելի ցուցանիշով փոխարինելն ա, ու դա թիրախավորելը:

Ես ինքս, հենց Ակումբում, շատ պատահակ մի քանի ամիս առաջ սրա մաsին գրել էի, որ պետք ա նորմալ միջազգային համադրելի ցուցանիշ վերցնել GFCF ու դրանով չափել ներդրումները, թե չէ ազգովի հավայի զրուցներ ենք անում։ Ասածս էն ա, որ առանց էտքան ցանկալի թվերի էլ ահագին կոնկրետություն կա ծրագրում։

Նու իսկ շատ թվերի ու թիրախների ու սենց բաների հետ կապված ես լուրջ մեթոդական խնդիր ունեմ ու ուշադրությու չեմ դարձնում։ Բայց էս արդեն ուրիշ խոսակցություն ա։

Ի դեպ, վերջնական տեսքով ծրագիրը հեսա։