Էս Հայոց Լեզու, Հայ Գրականություն ու Հայոց Պատմություն առարկաները դասացուցակից հանելու ախմախ որոշման հետ կապված մի դեպք հիշեցի.
ՈՒրեմն զաչոտների քննական շրջան ա:
Մենք 4-րդ կուրսեցի ենք՝ միջանցքում մի տեղ լռվցրած:
Մեզ ա մոտենում այլայլված ու քթի տակ քֆրտող մի 3-րդ կուրսեցի՝ սիգարետ կրակելու:
- Ի՞նչ կա Խչո, էս խի՞ ես կատաղել:
- Տո էդ տուուո՜ւուու-ի մոտից եմ գալիս: Փողը նախօրոք տված էր, պիտի պռոստը մտնեի, պատմությանս զաչոտը դներ, դուրս գայի: Էն էլ՝ էդ մոմենտին էլի դասախոսներ մտան ամբիոն, սկսեց հարցեր տալ, չպատասխանեցի, կտրեց...
- Ի՞նչ էր հարցնում խի..
- Ասում ա՝ կարաս ասես Տիգրան Մեծի շոֆեռի անունը.. *թ ըլնեմ արա, թագավոր մարդ ա եղել, կարող ա 100 հատ շոֆեռ ունեցած ըլնի, ես ուրդո՞ւց շոֆեռի անուն իմանամ...
Հ.Գ. Պատմությունը ներկայացված է առանց չափազանցությունների...
Տիեզերքում բանականության առկայության ամենավառ ապացույցն այն է, որ ոչ-ոք չի ցանկանում մեզ հետ կապի մեջ մտնել..
Շվեդիայի Միջազգային Հարաբերությունների Ինստիտուտում Զոհրաբ Մնացականյանի էսօրվա դասախոսությունից.
Հ.Գ. Դեռ ամբողջությամբ չեմ դիտել, բայց շատ ուժեղ ա խոսում:
Տիեզերքում բանականության առկայության ամենավառ ապացույցն այն է, որ ոչ-ոք չի ցանկանում մեզ հետ կապի մեջ մտնել..
Varzor (06.11.2019)
Միջազգային հարթակներում պորտատեղադրումները բարեհաջող շարունակվում են..
Էս անգամ՝ ազերփայչանի միլլի մեջլիսից մի դուրսպրծուկ ա ոտի տակ ընկել.
https://www.facebook.com/MFA.Armenia...6?vh=e&sfns=mo
Տիեզերքում բանականության առկայության ամենավառ ապացույցն այն է, որ ոչ-ոք չի ցանկանում մեզ հետ կապի մեջ մտնել..
Ես դեռ ավելի հակված եմ հավանելու էդ որոշումը։
Շատ մասնագիտությունների դեպքում ԲՈւՀ-ում երկրորդ անգամ դրանք անցնելը ժամանակի անիմաստ կորուստ ա։ Դա արդեն հանրակրթական ուսումնական հաստատություն չի։ Բազային գիտելիքները կամ պտի դպրոցից ստացած գա, կամ էլ եթե ընտեղ չի ստացել, հերն էլ անիծած։
artak.am De gustibus et coloribus non est disputandum.
Աթեիստ ջան, ես իմ օրինակով ասեմ:
Մենք ԲՈՒՀ-ում օրական 7-8 ժամ ունեինք:
Էդ քեզ անում ա՝ շաբաթական 40 դասաժամ:
Էդ 40-ից ընդամենը մեկը Հայոց լեզու էր (գրականություն չկար) ու մեկը պատմություն:
Էդ փաստորեն ծանրաբեռնում ա հա՞ ուսանողին:
Ընդ որում՝ պատմությունը նենց բան ա, որ ինչքան խորանաս, էլի խորանալու տեղ կա:
Լիքը ոչ միանշանակ ընկալվող թեմաներ կարելի ա քննարկման առարկա դարձնել՝ արդեն չափահաս ուղեղով՝ ի հակառակ դպրոցի անգիրի:
Տիեզերքում բանականության առկայության ամենավառ ապացույցն այն է, որ ոչ-ոք չի ցանկանում մեզ հետ կապի մեջ մտնել..
Իսկ ինչ վերաբերում ա լեզվին՝ ըստ իս ամենաճիշտը ԲՈՒՀ-ում Արևմտահայերենն ուսումնասիրելն ա:
Աշխարհի 12մլն հայից (7-8մլն մահմեդական հայերին չհաշված) ընդամենը 3.5մլն ա հայաստանցի:
Չէր խանգարի մնացածին ավելի հեշտ հասկանալ սովորել:
Առավել ևս՝ եթե տենց լուրջ ներգաղթի ծրագրեր ունեն (50թվին 5մլն քաղաքացի):
+ մեկ էլ տեսար էդ դասաժամը շարքային հայաստանցուն ավելի տոլերանտ դարձնի «ախպար»-ների հանդեպ, որ չասեն սիրիահայն եկել ա մեր հացն ուտի )))
Տիեզերքում բանականության առկայության ամենավառ ապացույցն այն է, որ ոչ-ոք չի ցանկանում մեզ հետ կապի մեջ մտնել..
Բայց նախ պարզել է պետք, թե էդ 12 մինուս 3,5 մլն հայերից քանիսն են, որ խոսում են արևմտահայերեն կամ առհասարակ՝ հայերեն։ Ընդ որում, արտերկրում հայերեն իմացողների թիվը յուրաքանչյուր հաջորդ սերնդի հետ է՛լ ավելի է պակասում։
Մինչդեռ, Հայաստանը (բարեբախտաբար) դեռևս մնում է աշխարհի բոլոր հայերի հանգուցատեղին, ու ես կարծում եմ (ամենայն հարգանքով ու համակրանքով արևմտահայերենի հանդեպ) այդ արտերկրի հայությանն է, որ պիտի դարձնել գրագետ էն լեզվից, որով խոսում են հայրենիքում, դրանով նաև կվերանան տարանջատումները։
Իսկ արևմտահայերենը ԲՈՒՀ-երում, ըստ իս, պիտի ուսումնասիրեն բանասեները, լեզվաբաններն ու հարակից մասնագետները, մինչդեռ մնացած մասնագետներին երբեք չի խանգարի բարձր մակարդակով տիրապետել կիրառական մայրենիին։
Հայաստանը «դեռևս» չէ, Հայաստանը միշտ է լինելու բոլոր հայերի հանգուցատեղին, Բարեկամ ջան:
ՈՒ Հայաստանը հավասարապես բոլոր նրանց Հայրենիքն է, ով ինքն է էդպես զգում ու համարում՝ անկախ նրանից, թե որտեղ է նա ծնվել ու որքանով է տիրապետում կամ ընդհանրապես չի տիրապետում հայերենին:
Մեր ազգի պարագայում դա էդպես է՝ ըստ իս:
Ինչ վերաբերում է սփյուռքահայությանը հայրենիքի խոսակցական լեզվից «գրագետ դարձնելուն», կարծում եմ սա էն թեման չի, որ ամեն մեկը փորձի վերմակն իր կողմը քաշել:
Ինքդ էլ շատ լավ գիտես, թե ինչքան դժվար է Սփյուռքում պահել հայերենը նույնիսկ հայաստանցի լեզվակրի համար, երբ, եթե անգամ տանդ լեզուն հայերենը պահես, առօրյա գործածական բառակազմդ չի գերազանցի մի 500-600 բառը:
Ինչքա՞ն դժվար է, էս պարագայում, հայաստանցու երեխայի մոտ հայերենը պահել:
Բա այլ երկրում արդեն մի քանի սերունդ ծնվող արևմտահայի երեխայի մոտ հայերենի վիճա՞կը ոնց է:
ՈՒ ինչքանո՞վ է խելքին մոտ, որ էդ երեխեն տնից ու կիրակնօրյա դպրոցից վերցրած արևմտահայերենի կողքից մի հատ էլ արևելահայերեն սովորի:
Բայց մենք ուզում ենք չէ՞, որ էդ երեխեն վաղը մեծանա, գա Հայաստան, իր իմացած հայերենով փորձի մարդկանց հետ կոնտակտի մեջ մտնել ու իրեն հասկացված զգա ու տանը, ոչ թե նույն փոքր ազգի երկու մեծ հատվածներն իրարից 100 տարի բաժանող մշակութային անդունդից ևս մի շառաչուն ապտակ ստանա:
ՈՒ, երբ ասեցի, թե Հայաստանցիների բարձրագույն կրթություն ստացած հատվածը շաբաթական գոնե մեկ ժամ, դրա խաթր, Արևմտահայերեն բարբառ կարող է ուսումնասիրել, երևի դա էդքան էլ ահավոր մեծ գին չի՝ մեզ բոլորիս իրար մի քիչ ավելի մերձեցնելու ճանապարհին:
Մյուս կողմից՝ արևմտահայերեն բարբառով մենք հսկայական մշակութային ժառանգություն ունենք, որը Հայաստանում ուսումնասիրվում է շատ սահմանափակ թվով բանասերների կողմից:
Վերջին խմբագրող՝ Գաղթական: 07.11.2019, 04:51:
Տիեզերքում բանականության առկայության ամենավառ ապացույցն այն է, որ ոչ-ոք չի ցանկանում մեզ հետ կապի մեջ մտնել..
Ոչ թե հայրենիքի խոսակցական, այլ հայրենիքի կիրառական հայերենից գրագետ դարձնելուն, որով ոչ թե փողոցային բարբառը նկատի ունեի, այլ նորմալ գրավոր ու բանավոր խոսքը։
Ինչ վերաբերում է "շառաչուն ապտակին", չգիտեմ դու ինչ չափով ես շփվել կամ շփվում սփյուռքի արևմտահայերի հետ ու արդյոք նկատած կլինես մի այսպիսի հետաքրքիր օրինաչափություն․ արևմտահայերը, որքան էլ որ լավ են տիրապետում հայոց լեզվին, արևելահայերեն խոսքը (լինի հայաստանյան, թե պարսկահայ դիալեկտ) զարմանալիորեն չեն հասկանում, այսպես շվարած ու անհաղորդ կնայեն դեմքիդ (հետո կպարզես, որ ուղղակի գաղափար չունեին ինչից էիր խոսում), մինչդեռ հակառակը ճիշտ հակառակն է՝ արևելահայերը (լինի հայաստանցի, թե պարսկահայ), ինչքան էլ սահմանափակ իմանան լեզուն, երբեք խնդիր չունեն հասկանալու արևմտահայերենը։ Ես բավական մտածել եմ այս մասին (ու դեռ մտածում եմ)․ ինչի՞ց է, որ արևմտահայը խնդիր ունի "ֆայմելու" իրեն անծանոթ կամ փոքր-ինչ տարբեր/ձևափոխված հայերեն բառերն ու միտքը, իսկ արևելահայը, չտիրապետելով արևմտահայերենին, չի զգում որևե դժվարություն հասկանալու, թե ինչից է խոսում արևմտահայը։ Ու նմանապես Հայաստանում արևմտահայերին հասկանալու խնդիր հաստատ ոչ ոք չունի՝ սկսած ԲՈՒՀ չավարտած տաքսիստից, վերջացրած հինգ ԲՈՒՀ ավարտած տաքսիստով
Ի դեպ, ես կամավոր դասավանդում եմ մեր քաղաքի շաաբթօրյա արևելահայերեն հայկական դպրոցում, և քիչ չեն արևմտահայերը, որ իրենց երեխաներին բերում հենց այդ դպրոցը (արևմտահայերեն հայկական դպրոցի փոխարեն), որ երեխաները տիրապետեն այն լեզվին, որը կիրառական է հայրենիքում։
Էս կոնտեքստում լավ չեմ ըմբռնում իհարկե «կիրառական հայերեն» ու «խոսակցական հայերեն» տարբերությունը, բայց բնական ա, որ դպրոցում կամ պարապացնողի մոտ սովորող մարդը գրական լեզուն ա սովորում, ոչ թե փողոցային ժարգոն:
Այնուամենայնիվ, եթե «կիրառական»-ն ու «խոսակցական»-ը բառախաղ էր, ապա դու գրել էիր բառացի հետևյալը.
Բայց դե էդ էական չի..այդ արտերկրի հայությանն է, որ պիտի դարձնել գրագետ էն լեզվից, որով խոսում են հայրենիքում
Չեմ համաձայնի, թե արևելահայը տենց հստակ միանգամից հասկանում ա արևմտահայերեն բարբառը, եթե նախնական փորձ չունի էդ բարբառի հետ շփվելու:Ինչ վերաբերում է "շառաչուն ապտակին", չգիտեմ դու ինչ չափով ես շփվել կամ շփվում սփյուռքի արևմտահայերի հետ ու արդյոք նկատած կլինես մի այսպիսի հետաքրքիր օրինաչափություն․ արևմտահայերը, որքան էլ որ լավ են տիրապետում հայոց լեզվին, արևելահայերեն խոսքը (լինի հայաստանյան, թե պարսկահայ դիալեկտ) զարմանալիորեն չեն հասկանում, այսպես շվարած ու անհաղորդ կնայեն դեմքիդ (հետո կպարզես, որ ուղղակի գաղափար չունեին ինչից էիր խոսում), մինչդեռ հակառակը ճիշտ հակառակն է՝ արևելահայերը (լինի հայաստանցի, թե պարսկահայ), ինչքան էլ սահմանափակ իմանան լեզուն, երբեք խնդիր չունեն հասկանալու արևմտահայերենը։ Ես բավական մտածել եմ այս մասին (ու դեռ մտածում եմ)․ ինչի՞ց է, որ արևմտահայը խնդիր ունի "ֆայմելու" իրեն անծանոթ կամ փոքր-ինչ տարբեր/ձևափոխված հայերեն բառերն ու միտքը, իսկ արևելահայը, չտիրապետելով արևմտահայերենին, չի զգում որևե դժվարություն հասկանալու, թե ինչից է խոսում արևմտահայը։ Ու նմանապես Հայաստանում արևմտահայերին հասկանալու խնդիր հաստատ ոչ ոք չունի՝ սկսած ԲՈՒՀ չավարտած տաքսիստից, վերջացրած հինգ ԲՈՒՀ ավարտած տաքսիստով
Հա, ընդհանուր միտքը կարող ա բռնցնես՝ կոնտեքստից կախված, բայց կարող ա և ինչ-որ կարևոր բան բաց թողես:
ՈՒ նույնը ճիշտ ա նաև արևելահայերենի այլ բարբառների վերաբերյալ:
Ասենք օրինակ Արցախի կամ Շամշադինի բարբառը:
Եթե նախապես երբևէ չես շփվել էդ բարբառի հետ կամ շփվել ես քիչ՝ 2 բարբառակիր իրար մեջ կխոսան, կողից լսողը բան չի ջոգի:
Ինչ խոսք, եթե քեզ դա միանգամից է հաջողվել՝ ուրեմն հատուկ տաղանդ ունես:
Բայց սեփական փորձիցս ասեմ, որ ինքս էլ, քո խոսքերով ասած, խնդիր ունեմ «ֆայմելու» ինձ անծանոթ կամ տարբեր/ձևափոխված հնչող բառերը՝ ֆլամանական լիքը բարբառներում, թեև հոլանդերենը ամենօրյա խոսակցական լեզուներիցս է:
Թեև, չեմ վիճում, մայրենի լեզվի դեպքում երևի մի քիչ ուրիշ է, երբ փոքրուց էդ միջավայրում ես մեծացել ու նույն բառի հազար տեսակ արտասանություն լսել (հայաստանցիների պարագան):
Հարգանքներս՝ համ իրենց, համ քեզ, որ էդ կարևոր գործն անում ես կամավոր:Ի դեպ, ես կամավոր դասավանդում եմ մեր քաղաքի շաաբթօրյա արևելահայերեն հայկական դպրոցում, և քիչ չեն արևմտահայերը, որ իրենց երեխաներին բերում հենց այդ դպրոցը (արևմտահայերեն հայկական դպրոցի փոխարեն), որ երեխաները տիրապետեն այն լեզվին, որը կիրառական է հայրենիքում։
Վերջին խմբագրող՝ Գաղթական: 07.11.2019, 07:11:
Տիեզերքում բանականության առկայության ամենավառ ապացույցն այն է, որ ոչ-ոք չի ցանկանում մեզ հետ կապի մեջ մտնել..
Դե ոնց որ ասում են․ կրկնությունը՝ գիտության մայրն է,բթության հայրն է
ԻՀԿ, քանի դեռ այսպես ասած անցումային փուլում ենք, պետք է գոնե ԲՈՒՀ-ում փորձեն մի փոքր լրացնել այն բացը, որն առաջացել է հանրակրթական համակարգի թերացումով։
Իսկ նորմալ կրթական համակարգի պայմաններում, միանշանակ համաձայն եմ՝ անիմաստ է կրկնել այն, ինչը պիտի արդեն սովորած և քննված լինի դպրոցում։
Սակայն, ԲՈՒՀ-ում կարելի նոր բան սովորել, մասնավորապես ընտրված մասնագիտության հետ առնչվող հայերենը, պատմության քաղաքական և քաղաքացիական դրվագները։ Չենք մոռանում, չէ՞, որ ԲՈՒՀ-ը ոչ միայն մասնագիտական կրթություն է ապահովում, այլև մասնակցում է ապագա ՀՀ քաղաքացու կերտման պրոցեսին։
Լոխ մունք ենք, մնացածը` լոխ են...
Այ էս նշածս մասի հետ կատեգորիկ համաձայն չեմ։
Դա հենց դպրոցի ֆունկցիան ա։ Բուհի ՄԻԱԿ խնդիրը, քաղաքացուն մասնագետ սարքելն ա։ Ու եթե դպրոցը իրա գործում թերանում ա, չի նշանակում, որ պետք ա ԲՈւՀ-ի վրա գցել նրա գործը։
Ոնց որ ասես, էսօր առողջապահության նախարարությունը լավ ա աշխատում, իսկ ասենք տրանսպորտինը վատ, եկեք տրանսպորտի խնդիրներն էլ առողջապահության վրա գցենք։ Սա ի սկզբանե սխալ մոտեցում ա։
Եթե կա ինչ որ նոր բան էդ առարկաներում, որը մարդուն մասնագիտականում պետք ա գալու, իհարկե դա պետք ա դասավանդվի, ու իհարկե դա կլինի պարտադիր։ Էսօր էլ լիքը մասնագիտություններ կան, որոնց դեպքում տենց էլ լինելու ա։
Բայց լիքն են նաև մասնագիտությունները, որոնց դեպքում սկի դպրոցական ՊԱՐՏԱԴԻՐ կուրսը պետք չի գալիս։ Ու էդ մարդուն մի հատ էլ ԲՈւՀ-ում ՆՈւՅՆ ԲԱՆը տալը պարզապես հիմարություն ա։
Էնօր լավ խոսք ասին. ԲՈւՀ-ում մասնագիտականից բացի ինչ ասես տալիս ես, դրա համար վերջում ունենք քաղաքացիներ, որոնք ամեն ինչից հասկանում են, բայց նորմալ մասնագետ չունենք։
Վերջին խմբագրող՝ Աթեիստ: 07.11.2019, 11:45:
artak.am De gustibus et coloribus non est disputandum.
Էն ջահելներին ասեք, որ Հայոց Լեզու, Գրականություն ու Պատմություն մինչև բուհ ընդունվելը պետք է սովորած լինեին:
wtf., ԲՈՒՀ ընդունվող չափահաս մարդկանց մասին ենք խոսում: Մեծամասնությունը գափար չունի, թե ինքը ինչի համար ա բուհ գնում ու ուսման վարձ վճարում: Պատրաստ ա իրա գրպանից փող վճարել Բարձրագույն Մասնագիտական Կրթական Հաստատությունում ոչ մասնագիտական գիտելիք ստանալու համար: Դրա համար էլ ավարտածների մեծամասնությունը Հայաստանից դուրս տաղտակ են իրանց մասնագիտությունում, sorry
Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)
Էջանիշներ