Փաշինյանի կառավարության գործունեությունը

[Վիշապ]

Էս մասին էլի եմ ասել էս թեմայում, մի հատ էլ ասեմ․ էդ ձեր սիրած համակարգային փոփոխությունները լինում են առաջին հերթին օրենքով շարժվելու, իրար հետ պրոֆեսիոնալ հարաբերվելու, կոռուպցիան նորմալ երևույթ չհամարելու կուլտուրա/մշակույթ ձևավորելով, ոչ թե թղթի վրա գրած համակարգերով։ Իսկ մշակույթը ձևավորում ա նախ և առաջ նախադեպ ստեղծելով ու հետո էդ նախադեպի համը առնելով, հետևողական լինելով երկրորդ անգամ, երրորդ անգամ ու շարունակ նույնը կրկնելով ու ամրապնդելով։ ՈՒ արդյունքում մարդկանց ստանդարտները բարձրանում են ու այլևս ավելի վատը չեն հանդուրժում։
Էս նոր կադրերի բարի ցանկությունը օդից չի հայտնվել։ Ժողովրդի համբերությունն ա հատել ու հներին իրանց վատը լինելու պատճառով գրողի ծոցն են ուղարկել։ Ու նախադեպ ա ստեղծվել։ Ասենք հիմա մարդկանց պահանջներն ու ակնկալիքները իշխանություններից շա՜տ ավելին են, քան Սերժի ժամանակ էր։ Եթե Նիկոլը վաղը չլինի, թեկուզ հենց նույն Սերժը կամ սերժանման մեկը հայտնվի, հա, ավելի վատ կլինի, բայց հաստատ էլ նույն հեշտությամբ չեն կարողանա նույն քաքերը ուտեն, ոնց մինչև հեղափոխությունն էին ուտում։ Հասարակության դիմադրությունն ավելի մեծ ա լինելու։
Իսկ եթե սենց մի քանի անգամ մարդավարի ղեկավար դնենք, ինչքան երկար պահենք տենց վիճակը, էնքան նոր մշակույթը ամրապնդվելու ա ու բարդակին վերադարձը դժվարանալու։
ՈՒ իհարկե էս ընթացքում էդ բարի ցանկությամբ նոր կադրերը թեկուզ մանր–մանր, բայց ավելի խելքը գլխին օրենքներ են գրում, որոշումներ են կայացնում և այլն ու արդյունքում թղթի վրա գրած համակարգն էլ ա ավելի լավը դառնում ու լրացնում, համապատասխանում ձևավորվող քաղաքական, պետական ավելի բարձր կուլտուրային։
Բայց էլի եմ ասում․ առաջնայինը թղթի վրա գրած սիրուն–սիրուն համակարգերը չեն։ Էն ա, Սերժի ժամանակ էլ լիքը թղթի վրա գրած սիրուն համակարգեր կային՝ է՛լ իշխանության ճյուղերի տարանջատում, է‎՛լ ֆլան ու ֆստան։ Բայց ո՞վ էր էդ թղթի վրա գրածներին բանի տեղ դնում։
Էսօր թեկուզ եթե Նիկոլը մի օրում ձեր երազած ինչ–որ «համակարգային» փոփոխություններ անի, ու քո ասածով վաղը էլ ինքը չլինի ու փոխարենը ինչ–որ վատ մեկին դնենք, էդ սաղ փոփոխություններն էլ կարան ռևերս անեն․ ինչ ա եղե՞լ որ։ Էն ա Սերժը նույնիսկ սահմանադրությունը փոխեց, սիրուն հարմարացրեց իր պահանջներին։ Էդպիսի ընթացքին խանգարող գլխավոր, եթե ոչ միակ գործոնը մարդկանց հանդուրժել-չհանդուրժելն ա։ Անօրինություն չհանդուրժելու ձևավորված մշակույթը։ Իսկ մշակույթը մի օրում չի ստեղծվում։

Արշակ ջան, մշակույթ ձևավորելու համար երկրին իշխանություններ պետք չեն, մի քանի հատ տերտեր կարող են գալ ու ժողովդրին բարոյականություն քարոզել։ Հետո տենց երկա՜ր, սխալների վրա սովորելով նորից կգաք կհամոզվեք, որ ներմալ երկիր ունենալու համար նորմալ համակարգ ա պետք՝ գրագետ ու մանրակրկիտ հղկված բազմաբևեռ ապակենտրոն իշխանություն ապահովող Սահմանադրություն, օրենքներ, կարգավորումներ, իրազեկող, հսկող, վերահսկող, պատժող, կրթող, կարգավորող, արտադրող, սպառող, բլա բլա բլա․․․ Երկիրը մշակույթով չի զարգանում, զարգանում ա կարգավորումներով ու էֆեկտիվ կառավարումով։ Պետությունը կառավարողների հիմնական զբաղմունքն էլ էն ա, որ գրագետ ու աշխատող կարգավորումներ ստեղծեն ու դրանց աշխատունակությունը ապահովեն։ Հիմա եթե սրանք պիտի մանր-մանր, ձեռի հետ, կայֆերով իրենք իրենց համար մշակույթ ապահովեն, ու դուք դրա հետ օքեյ եք, ապա շնորհավորում եմ, բայց հեղափախության իմաստ էն էր, որ մանր-մանր չլիներ, մանր-մանր առաջ էլ էր լինում։ Օրենքների նկատմամբ մեր ժողովդրի մեջ ինչ-որ թյուրընկալում կա, ասենք ասում են՝ թող օրենքը վատը լինի, բայց աշխատի։ Սա աբսուրդ ա։ Օրենքի լավն ու վատը հենց որոշվում է աշխատել/չաշխատելով ու արդյուքներ տալ/չտալով։

[Lion]

Արշակ ջան, մշակույթ ձևավորելու համար երկրին իշխանություններ պետք չեն, մի քանի հատ տերտեր կարող են գալ ու ժողովդրին բարոյականություն քարոզել։ Հետո տենց երկա՜ր, սխալների վրա սովորելով նորից կգաք կհամոզվեք, որ ներմալ երկիր ունենալու համար նորմալ համակարգ ա պետք՝ գրագետ ու մանրակրկիտ հղկված բազմաբևեռ ապակենտրոն իշխանություն ապահովող Սահմանադրություն, օրենքներ, կարգավորումներ, իրազեկող, հսկող, վերահսկող, պատժող, կրթող, կարգավորող, արտադրող, սպառող, բլա բլա բլա․․․ Երկիրը մշակույթով չի զարգանում, զարգանում ա կարգավորումներով ու էֆեկտիվ կառավարումով։ Պետությունը կառավարողների հիմնական զբաղմունքն էլ էն ա, որ գրագետ ու աշխատող կարգավորումներ ստեղծեն ու դրանց աշխատունակությունը ապահովեն։ Հիմա եթե սրանք պիտի մանր-մանր, ձեռի հետ, կայֆերով իրենք իրենց համար մշակույթ ապահովեն, ու դուք դրա հետ օքեյ եք, ապա շնորհավորում եմ, բայց հեղափախության իմաստ էն էր, որ մանր-մանր չլիներ, մանր-մանր առաջ էլ էր լինում։ Օրենքների նկատմամբ մեր ժողովդրի մեջ ինչ-որ թյուրընկալում կա, ասենք ասում են՝ թող օրենքը վատը լինի, բայց աշխատի։ Սա աբսուրդ ա։ Օրենքի լավն ու վատը հենց որոշվում է աշխատել/չաշխատելով ու արդյուքներ տալ/չտալով։

Ախպերս, էս կարողա՞ իմ գրածներն ես կոնսպեկտում: Մի վախտ հոգիս ուտում էիր, երբ գոռում էի համակարգային փոփոխությունների մասին, իսկ հիմա...

[Արշակ]

Ախպերս, էս կարողա՞ իմ գրածներն ես կոնսպեկտում: Մի վախտ հոգիս ուտում էիր, երբ գոռում էի համակարգային փոփոխությունների մասին, իսկ հիմա...

Վիշապն էլ ա «համակարգեր–հայեցակարգեր» վիրուսով վարակվել։
Ու դեռ էլի շատերն են վարակվելու, նորմալ ա Ինչից իհարկե դեռ չի բխում, թե ճիշտ ա։

[Արշակ]

Ինչ վերաբերում ա «թավշյա հեղափոխությունը հեղափոխությու՞ն էր, թե ընդամենը իշխանափոխություն» վեճին․ կներեք, բայց անիմաստ վեճ ա։ Կարծես թե բոլորս էլ ընդունում ենք, որ ժողովուրդը փողոց ա դուրս եկել ու ժողովրդին թալանող, ավտորիտար իշխանություններին գրողի ծոցն ա ուղարկել, էդ ամենը արել ա առանց ջարդել փշրելու ու երկրի ղեկավար ա նշանակել նոր իշխանություններ, առաջին անգամ թափանցիկ ընտրություններ են եղել, որի օրինականությունը ոչ ոք չի վիճարկում։ Ի տարբերություն նախորդ տասնյակ տարիների վիճակի, ժողովուրդն ա ընտրել երկրի ղեկավարներին, առանց բռնության ենթարկվելու։
Հիմա թե սրա անունը հեղափոխություն կդնենք, թե իշխանափոխություն, ի՞նչ կապ ունի։ Էդ ի՞նչ ա փոխում մեզ համար, եթե բոլորս էլ գիտենք, թե էդ տերմինի տակ փաստացի ինչ իրադարձություններ են եղել։

Ասածս ինչ ա․ սրանից հետո երբ օգտագործեմ «թավշա հեղափոխություն» արտահայտությունը, խնդրում եմ էլ անիմաստ բառերից չկախվել, թե բա ձեզ խաբել են՝ էդ հեղափոխություն չէր։

[Վիշապ]

Վիշապն էլ ա «համակարգեր–հայեցակարգեր» վիրուսով վարակվել։
Ու դեռ էլի շատերն են վարակվելու, նորմալ ա Ինչից իհարկե դեռ չի բխում, թե ճիշտ ա։

Ես ապշած եմ ։Ճ Փաստորեն դու կարծում ես, որ Նահանգներում մարդիկ հիմնականում բարի կամքի ու մշակույթի շնորհիվ են ասենք կարմիր լույսի տակ կանգնում, երկամուտներն ու ծախսերը տեղը տեղին ռեփորթ անում, կամ առանց կաշառքի գործարքներ անում, իսկ օրենքները ուղղակի ֆորմալ, թղթի վրա գրված նախադասություններ են, որ գրել են, որպեսզի չմոռանան, հա՞։ Ու Կալիֆորնիան ասենք Չինաստանից, Հնդկաստանից, Աֆղանստանից, Աֆրիկայից, Հայաստանից, Մեքսիկայից գաղթածների մշակույթի շնորհիվ ա դառել աշխարհի 5-րդ էկոնոմիկան։
Այսինքն, կարծում ես, որ ասենք Նահանգներում բռնեն ու սաղ օրենքներն ու սահմանադրությունը փոխեն հայկականով, բան չի փոխվելու, հա՞։ Ես համոզված եմ, ամենաուշը մեկ տարուց երկիրը քաքմեջ ա լինելու։ Չի կարելի սենց բռնել ու թքել սաղ իրավագիտության վրա (արդեն բազմիցս կրկնվում եմ, ու ես սա ասում եմ, որպես իրավագիտությունից կիլոմետրերով հեռու, մաքուր տեխնիկական կրթություն ստացած ու տեխնիկական աշխատանքով զբաղվող մեկը)։

Ու կանխատեսում։ Եթե առաջիկա ժամանակներս երկրում լուրջ ու հիմնարար սահմանադրական ու օրենսդրական փոփոխություններ չարվեն, ապա դուք կունենաք հերթական երկարաժամկետ բռնապետությունը։ Իհարկե առաջվանը հաստատ չի լինի, ավելի լավ կլինի, բայց ո՜չ այնքան լավ, որ իսկապես սաղ ներդրողները վազեն Հայաստան, կամ ՀՀ բնակչությունը դառնա 5 միլիոն (ինձ թվում է 3 էլ չի դառնա) ու միևնույն ժամանակ ո՜չ այդքան վատ, որ ժողովուրդը նորից փողոցները փակի, բայց կլինի յոլա։ Էն որ ասում են՝ դե ոչինչ, յոլա էլի, ոչ շատ լավ, ոչ շատ վատ, չենք բողոքում:
Այսինքն երկրում այս անգամ անասուն բռնապետության փոխարեն կլինի բարեգործական բռնապետություն:
Ինչքան հասկանում եմ, ժողովրդի ծանրակշիռ մասը շատ դեմ չի: Բայց սա ռիսկային ա, մանավանդ պատերազմական վիճակում գտնվող երկրի համար:
Էս ասֆալտ, խորոված, թոշակ, բանակ, նման բաներով կարելի է ուրախանալ, բայց ինձ թվում է, դուք արդեն մոռացել եք ինչի համար էիք հավաքվել։

[Արշակ]

Ես ապշած եմ ։Ճ Փաստորեն դու կարծում ես, որ Նահանգներում մարդիկ հիմնականում բարի կամքի ու մշակույթի շնորհիվ են ասենք կարմիր լույսի տակ կանգնում, երկամուտներն ու ծախսերը տեղը տեղին ռեփորթ անում, կամ առանց կաշառքի գործարքներ անում, իսկ օրենքները ուղղակի ֆորմալ, թղթի վրա գրված նախադասություններ են, որ գրել են, որպեսզի չմոռանան, հա՞։ Ու Կալիֆորնիան ասենք Չինաստանից, Հնդկաստանից, Աֆղանստանից, Աֆրիկայից, Հայաստանից, Մեքսիկայից գաղթածների մշակույթի շնորհիվ ա դառել աշխարհի 5-րդ էկոնոմիկան։
Այսինքն, կարծում ես, որ ասենք Նահանգներում բռնեն ու սաղ օրենքներն ու սահմանադրությունը փոխեն հայկականով, բան չի փոխվելու, հա՞։ Ես համոզված եմ, ամենաուշը մեկ տարուց երկիրը քաքմեջ ա լինելու։ Չի կարելի սենց բռնել ու թքել սաղ իրավագիտության վրա (արդեն բազմիցս կրկնվում եմ, ու ես սա ասում եմ, որպես իրավագիտությունից կիլոմետրերով հեռու, մաքուր տեխնիկական կրթություն ստացած ու տեխնիկական աշխատանքով զբաղվող մեկը)։

Ու կանխատեսում։ Եթե առաջիկա ժամանակներս երկրում լուրջ ու հիմնարար սահմանադրական ու օրենսդրական փոփոխություններ չարվեն, ապա դուք կունենաք հերթական երկարաժամկետ բռնապետությունը։ Իհարկե առաջվանը հաստատ չի լինի, ավելի լավ կլինի, բայց ո՜չ այնքան լավ, որ իսկապես սաղ ներդրողները վազեն Հայաստան, կամ ՀՀ բնակչությունը դառնա 5 միլիոն (ինձ թվում է 3 էլ չի դառնա) ու միևնույն ժամանակ ո՜չ այդքան վատ, որ ժողովուրդը նորից փողոցները փակի, բայց կլինի յոլա։ Էն որ ասում են՝ դե ոչինչ, յոլա էլի, ոչ շատ լավ, ոչ շատ վատ, չենք բողոքում:
Այսինքն երկրում այս անգամ անասուն բռնապետության փոխարեն կլինի բարեգործական բռնապետություն:
Ինչքան հասկանում եմ, ժողովրդի ծանրակշիռ մասը շատ դեմ չի: Բայց սա ռիսկային ա, մանավանդ պատերազմական վիճակում գտնվող երկրի համար:
Էս ասֆալտ, խորոված, թոշակ, բանակ, նման բաներով կարելի է ուրախանալ, բայց ինձ թվում է, դուք արդեն մոռացել եք ինչի համար էիք հավաքվել։

Վիշապ ջան, ես ապշած եմ, որ իմ ասածը դու տենց ես հասկացել։

[Վիշապ]

Վիշապ ջան, ես ապշած եմ, որ իմ ասածը դու տենց ես հասկացել։

Իսկ դու ո՞նց քո գրածը կհասկանայիր ։Ճ

[Տրիբուն]

Ախպերս, էս կարողա՞ իմ գրածներն ես կոնսպեկտում: Մի վախտ հոգիս ուտում էիր, երբ գոռում էի համակարգային փոփոխությունների մասին, իսկ հիմա...

Մարգարե ա, մարգարե՜ ․․․

[The_only_one]

Պատահական աչքովս ընկավ մի քանի տեսանյութ, որտեղ խոսվումա Հայաստանում ռեկորդային (300 և ավելի կմ) ճանապարհաշինության մասին՝ ընդ որում գերազանց որակով։ Ասածս մեծամտություն թող չհնչի, բայց կարծում եմ՝ երկրների որոշակի խմբի համար մի քանի տարի անց Հայաստանը նույն նշանակություննա ունենալու, ինչ ասենք Սինգապուրը՝ հիմա մեզ համար։

Բացատրեմ միտքս՝ վերջին 1 տարվա ընթացքում շուրջ 1 տասնյակ զարգացող երկրում եմ եղել՝ Հնդկաստան, Շրի Լանկա, Թուրքիա, Հարավային Աֆրիկա, Բրազիլիա, Պերու, Վիետնամ, Ինդոնեզիա, Ֆիլիպիններ և այլն։ Տարբեր տարածաշրջաններ, տարբեր մշակույթներ, բոլորովին տարբեր գեոպոլիտիկ մարտահրավերներով, բայց արի ու տես, որ կոռուցիայից ի հայտ եկած խնդիրները գրեթե նույնն են՝ գումար չկա ճանապարհ վերանորոգելու, կենսական նշանակութոյւն ունեցող ենթակառուցվածքները միշտ «էսօր էգուց կառուցվելու են» ու ժողովրդի մի ստվար զանգված միամտորեն կարծումա՝ «դե հա էս պահին փող չկա էլի, մենք Շվեյցարիա հո չենք կարա միանգամից դառնանք»։

Հիմա Հայաստանը մեր աչքի առաջ իրոք յուրօրինակ ֆենոմենա դառնում՝՝ոչ հարուստ երկիր, որտեղ կոռուպցիան մինիմալիա հասցվում։ Աշխարհը նման բան կամ չի տեսել, կամ էլ շատ քիչա տեսել։ Պարզվումա, որ օրինակ եղած բյուջեով հնարավորա որակյալ ճանապարհներ կառուցել, եղած միջոցները էդքան էլ սուղ չեն, նույնիսկ բավարար են, քանի որ աշխատուժը էժանա։Նույն Եվրոպայի կամ Ավստրալիայի հետ համեմամատած՝ Հայաստանում նույն երկարությամբ ճանապարհը հնարավորա մոտ 10 անգամ ավելի էժան ու շատ ավելի արագ կառուցել։ Սկզբում նշածս երկների էն թեզը, որ գումար չկա, հօդսա ցնդում։ Ու սա ընդամենը մեկ ոլորտա։ Կարծում եմ՝ դեռ շատ բաներա փոքրիկ Հայաստանը բացահայտելու՝ ամբողջ աշխարհին ի ցույց։

[Տրիբուն]

Պատահական աչքովս ընկավ մի քանի տեսանյութ, որտեղ խոսվումա Հայաստանում ռեկորդային (300 և ավելի կմ) ճանապարհաշինության մասին՝ ընդ որում գերազանց որակով։ Ասածս մեծամտություն թող չհնչի, բայց կարծում եմ՝ երկրների որոշակի խմբի համար մի քանի տարի անց Հայաստանը նույն նշանակություննա ունենալու, ինչ ասենք Սինգապուրը՝ հիմա մեզ համար։

Բացատրեմ միտքս՝ վերջին 1 տարվա ընթացքում շուրջ 1 տասնյակ զարգացող երկրում եմ եղել՝ Հնդկաստան, Շրի Լանկա, Թուրքիա, Հարավային Աֆրիկա, Բրազիլիա, Պերու, Վիետնամ, Ինդոնեզիա, Ֆիլիպիններ և այլն։ Տարբեր տարածաշրջաններ, տարբեր մշակույթներ, բոլորովին տարբեր գեոպոլիտիկ մարտահրավերներով, բայց արի ու տես, որ կոռուցիայից ի հայտ եկած խնդիրները գրեթե նույնն են՝ գումար չկա ճանապարհ վերանորոգելու, կենսական նշանակութոյւն ունեցող ենթակառուցվածքները միշտ «էսօր էգուց կառուցվելու են» ու ժողովրդի մի ստվար զանգված միամտորեն կարծումա՝ «դե հա էս պահին փող չկա էլի, մենք Շվեյցարիա հո չենք կարա միանգամից դառնանք»։

Հիմա Հայաստանը մեր աչքի առաջ իրոք յուրօրինակ ֆենոմենա դառնում՝՝ոչ հարուստ երկիր, որտեղ կոռուպցիան մինիմալիա հասցվում։ Աշխարհը նման բան կամ չի տեսել, կամ էլ շատ քիչա տեսել։ Պարզվումա, որ օրինակ եղած բյուջեով հնարավորա որակյալ ճանապարհներ կառուցել, եղած միջոցները էդքան էլ սուղ չեն, նույնիսկ բավարար են, քանի որ աշխատուժը էժանա։Նույն Եվրոպայի կամ Ավստրալիայի հետ համեմամատած՝ Հայաստանում նույն երկարությամբ ճանապարհը հնարավորա մոտ 10 անգամ ավելի էժան ու շատ ավելի արագ կառուցել։ Սկզբում նշածս երկների էն թեզը, որ գումար չկա, հօդսա ցնդում։ Ու սա ընդամենը մեկ ոլորտա։ Կարծում եմ՝ դեռ շատ բաներա փոքրիկ Հայաստանը բացահայտելու՝ ամբողջ աշխարհին ի ցույց։

Սիրում եմ սենց պոզիտիվ գրառումենրը, հո զոռով չի

[Տրիբուն]

Ընդամենը 24 ժամվա ընթացքում ՀՀ-ում ձևավորվել է գործող բանակին համարժեք ևս մեկ բանակ. Նիկոլ Փաշինյան

Ասեմ, որ էս էլ ա ճիշտ ինֆո, ու իրոք Հայաստանի համար աննախադեպ զորավարժություններ են։

Ու թող գնան էն սրիկաները իրանց քամակները պատառոտեն, թե բան հայրենիք, անվտանգություն, Արցախ։ Սրիկա տականքները, ինչ անում էին բանակի համար էին անում․ երկիրը բանակի համար էին թալանում, բանակը բանակի համար էին թալանում, զինվորի կերակուրն ու հագուստը հանուն բանակի էին թալանում, սպաների բնակարանները հանուն բանակի էին մեջ մեջ անում ․․

[Lion]

Մարգարե ա, մարգարե՜ ․․․

Իր Հայրենիքում... կամ ֆորումում՝ չգնահատված

[Տրիբուն]

Իր Հայրենիքում... կամ ֆորումում՝ չգնահատված

Հայրենիքի պահով բան չեմ կարա անեմ, ներող: Բայց ֆորումի պահով ուզում եմ Չուկին խնդրեմ քո անունով ստեղ մի հատ մատուռ բացի, մոմ վառենք, մատաղ անենք, մարգարեություններդ էլ պատերին փորագրենք:

[Lion]

Մեկ էլ՝ աղոթք, հատուկ իմ ընտրած բառերով...

Ներող ֆլուդի համար, էս թեմայով էսքանը

[Տրիբուն]

Մեկ էլ՝ աղոթք, հատուկ իմ ընտրած բառերով...

Ներող ֆլուդի համար, էս թեմայով էսքանը

Ապեր, ֆլուդ չի, ներողություն մի խնդրի։ Քո մարգարեությունները թեմատիկ են ու առնչվում են Փաշինյանի կառավարության գործունեությանը։ Մատուռն էլ ա թեմատիկ լինելու․ «ՍԲ Լիոն Մարգարե, զ՛իմաստությանս աղբյուր և զ՛կանխագուշակութեանս ծորան, ի գործունեությունս և ապագաս իշախանաւորներին սոյն»։

Բայց դու մի քիչ համեստ եղի, թող քո մասին աղոթքները մենք գրենք։ Դու ավելի լավ ա մարգարեություններդ համակարգված գրի առ, որ սերունդների հիշողության մեջ մնա։ Մի երկու օրինակ կարամ ես բերեմ․

- Մարգարեություն Լիոնի 1.1. «Եվ փոփոխություններս համակարգային պետք է լինեին, և Վիշապն ասեց ամեն»: Ի կատար եղավ մարագարեությունս այս…

- Մարգարեություն Լիոնի 1.2. «Եվ ՍԴ որոշումը պիտի փնթի լիներ, և այնպես տուֆտեր, որ խառնվեին զ՛միմիանս իրավաբանական համայնքս ամենայն»: Ի կատար եղավ մարագարեությունս այս…