Մարդկության հիմարության ազդեցությունը գլոբալ քաղաքական և այլ գործընթացների վրա

[Freeman]

Ապեր հիմար քայլը էդ մարդուն բիզնես անել չթողողների մոտ ա, որովհետև եթե խորը մտածես, կտեսնես, որ դրանով պակասեցնում են վճարունակ մարդկանց թիվը ու ավելացնում անվճարունակների թիվը, ու վաղը էլ թալանելու բան չի մնա հիմարներին, որովհետև հարկ վճարող չի լինի։

Այսինքն քո կարծիքով հիմա Սերժիկին ու էլի մի քանի հոգու էս վիճակը ձեռ չի տալիս, որտև մի քանի հարկ վճարող քիչ կա՞ ։Դ
Մի հատ տես ոնց են ապրում մարդիկ, իրանց խնձորի՞ն ա քիչ վճարած/չվճարած հարկը։

Այսինքն դու կարծում ես, որ որոշում կայացնելու պատճառների՞ց է բխում այդ որոշման իմաստուն լինել/չլինելը։ Ինձ տրամաբանական չի թվում քո ասածը։ Չիպոլլան ասում է, որ որոշման իմաստուն լինել/չլինելու մասին պետք է դատել արդյունքներից ու հետևանքներից, ինչի հետ ես համաձայն եմ։

Այ ինձ էլ Չիպոլայի ասածը տրամաբանական չի թվում, որովհետև հետևանքների վրա շատ բան կարա ազդի։ Լիքը անկանխատեսելի բաներ։

[Գաղթական]

Այսինքն դու կարծում ես, որ որոշում կայացնելու պատճառների՞ց է բխում այդ որոշման իմաստուն լինել/չլինելը։ Ինձ տրամաբանական չի թվում քո ասածը։ Չիպոլլան ասում է, որ որոշման իմաստուն լինել/չլինելու մասին պետք է դատել արդյունքներից ու հետևանքներից, ինչի հետ ես համաձայն եմ։

Բայց խոսքն ինչի որոշմա՞ն մասին էր:
Ես իր գիրքը չեմ կարդացել, բայց քո մատնանշած գրաֆիկում ինքը կարծես մարդկանց հիմար լինելու մասին էր խոսում, ոչ՝ նրանց որոշումների..

Տես ձախ ներքևի մակերեսը.

[Վիշապ]

Այսինքն քո կարծիքով հիմա Սերժիկին ու էլի մի քանի հոգու էս վիճակը ձեռ չի տալիս, որտև մի քանի հարկ վճարող քիչ կա՞ ։Դ
Մի հատ տես ոնց են ապրում մարդիկ, իրանց խնձորի՞ն ա քիչ վճարած/չվճարած հարկը։

Ես չգիտեմ թե Սերժը ոնց ա ապրում, ու նաև լավ/վատ ապրելու չափանիշներն ա պետք որոշել։ Իմ սուբյեկտիվ կարծիքով զարգացած երկրների լիքը շարքային քաղաքացիներ շատ ավելի լավ են ապրում քան Սերժը, ու վապշե ինքը մեղքս գալիս ա :Ճ

Այ ինձ էլ Չիպոլայի ասածը տրամաբանական չի թվում, որովհետև հետևանքների վրա շատ բան կարա ազդի։ Լիքը անկանխատեսելի բաներ։

Հա, կարող ենք եղանակից սկսել ու Աստծու կամքով ավարտել, բայց խոսքը վերաբերում է ակնհայտ գործողություն-հետևանք կապերին։ Օրինակ քեզ բավարար ու սպառիչ է՞ թվում հետևյալ բացատրությունը՝ «լավն ենք ուզեցել, բայց հանգամանքների բերումով չի ստացվել»:

[Վիշապ]

Բայց խոսքն ինչի որոշմա՞ն մասին էր:
Ես իր գիրքը չեմ կարդացել, բայց քո մատնանշած գրաֆիկում ինքը կարծես մարդկանց հիմար լինելու մասին էր խոսում, ոչ՝ նրանց որոշումների..

Տես ձախ ներքևի մակերեսը.

«Որոշում կայացնելը» Ֆրիմանի բառերն են, որին ես իր բառերով եմ պատասխանել։ Իսկ հիմար լինելու ձևակերպման համար տես կետ 3րդ։

3) Տվյալ անհատը հիմար է, եթե նա վնաս է պատճառում մեկ այլ անձի կամ մարդկանց խմբի առանց որևէ անձնական շահ ստանալու, կամ նույնիսկ ավելի վատ՝ գործընթացում վնաս պատճառելով հենց իրեն:

[Freeman]

Ես չգիտեմ թե Սերժը ոնց ա ապրում, ու նաև լավ/վատ ապրելու չափանիշներն ա պետք որոշել։ Իմ սուբյեկտիվ կարծիքով զարգացած երկրների լիքը շարքային քաղաքացիներ շատ ավելի լավ են ապրում քան Սերժը, ու վապշե ինքը մեղքս գալիս ա :Ճ

Ինքը եթե ընտրակեղծիք չաներ, հայաստանում ավելի լավ էր ապրելու, քան էդ շատ մարդի՞կ, թե՞ հիմիկվանից ավելի վատ )

Հա, կարող ենք եղանակից սկսել ու Աստծու կամքով ավարտել, բայց խոսքը վերաբերում է ակնհայտ գործողություն-հետևանք կապերին։ Օրինակ քեզ բավարար ու սպառիչ է՞ թվում հետևյալ բացատրությունը՝ «լավն ենք ուզեցել, բայց հանգամանքների բերումով չի ստացվել»:

Նույնիսկ նույն պայմաններում երկու հոգի կարող են նույն որոշումը կատարել՝ տարբեր պատճառներից ելնելով ու իրենցից մեկը ավելի հիմար կլինի։ Ու շատ քիչ դեպքեր կան, երբ համոզված կարող ես լինել, թե տվյալ բանը չանելը ինչ հետևանք կունենար։
Ինչ վերաբերվում ա սպառիչ թվալը՝ նայած դեպքում շատ լայն հարց ես տալիս։

[Գաղթական]

3) Տվյալ անհատը հիմար է, եթե նա վնաս է պատճառում մեկ այլ անձի կամ մարդկանց խմբի առանց որևէ անձնական շահ ստանալու, կամ նույնիսկ ավելի վատ՝ գործընթացում վնաս պատճառելով հենց իրեն:

Ճիշտն ասած՝ նախորդ պատասխանում ես արդեն անհամաձայնություն հայտնել էի Չիպոլլայի էդ 3-րդ կետի հետ:

Կրկնվեմ՝ ըստ իս այս կամ այն մարդուն հիմար անվանելը/համարելը դա սուբյեկտիվ կարծիք է:
ՈՒ, եթե դա այդպես է, ուրեմն և չի կարող լինել «հիմար մարդ»-ու մեկ ընդհանուր սահմանում, քանի որ յուրաքանչյուր ոք սրան կամ նրան հիմար համարելու սեփական չափանիշները կարող է ունենալ:

ՈՒ, խոսքը մեր մեջ, ես ավելի կողմ եմ Ֆրիմանի առաջարկին՝ հաշվի առնել հանգամանքները, որոնց ազդեցության տակ մարդն ինչ որ բան է արել, քան Չիպոլլայի՝ անկախ ամեն ինչից դատել զուտ ըստ արդյունքի:


Սենց մի քանի օրինակ անցավ մտքովս.

Ա-ն ու Բ-ն պիտի փողոցն անցնեն, բայց լուսացույցը կարմիր է:

Ա-ն հավես չունի սպասելու ու վազելով անցնում է մեքենաների արանքով՝ անվնաս տեղ հասնելով դիմացի մայթ:
Արդյունքում՝ ոչ ինքն է տուժել, ոչ ուրիշները:
Ա-ն հիմա՞ր է, թե՞ ոչ:

Բ-ն սպասում է մինչև իր համար վառվի կանաչ լույսը ու նոր է սկսում փողոցն անցնել: Բայց էդ պահին չգիտես որտեղից դուրս է պրծնում մի մեքենա ու վրաերթի ենթարկում նրան:
Արդյունքում՝ Բ-ն տուժեց:
Նա հիմա՞ր է, թե՞ ոչ:

Գ-ն ավագ գիտաշխատող էր ու վերջին շաբաթը տնից դուրս չէր եկել՝ մնալով շատ ծանր հիվանդ մոր կողքին, որին բժիշկները հույս չէին տվել ու հայտնել, որ ցանկացած օր կարող է նրա վերջինը լինել:
Սթրեսն ու լարված իրավիճակը գոնե մի քիչ թոթափելու համար՝ Գ-ի կինը համոզում է նրան գնալ իր լաբորատորիա աշխատելու:
Համոզվելով, որ մոր վիճակը կայուն է՝ Գ-ն տեղի է տալիս: Բայց օրվա ընթացքում նրան է զանգում կինն ու ասում, որ մոր վիճակը կտրուկ վատացել է:
Գ-ն իրեն գցում է մեքենա ու տուն շտապում, որ վերջին վայրկյանները մոր հետ անցկացնի:
Տեսնելով դիմացի դատարկ խաչմերուկը նա կարծում է, թե անվնաս է ու անցնում է կարմիրի տակով՝ վրաերթի ենթարկելով դիմացը դուրս եկած Բ-ին:
Արդյունքում՝ Գ-ն հա՛մ իրեն վնաս պատճառեց, հա՛մ ուրիշի:
Նա հիմա՞ր է, թե՞ ոչ:

Դ-ն չէր հասցրել սեփական մոր կողքը լինել՝ նրա վերջին րոպեներին:
Հետագայում նա ինքն իրեն չէր ներել դրա համար ու տարիներ շարունակ սթրեսի մեջ էր:
Ամուսնուն նույն բախտին չարժանացնելու հանար՝ նա զանգել էր Գ-ին ու ասել, որ սկեսուրի վիճակը կտրուկ վատացել է:
Արդյունքում՝ նա վնաս էր պատճառել Գ-ին՝ չշահելով դրանից ոչինչ:
Դ-ն հիմա՞ր է, թե՞ ոչ:

[Վիշապ]

Ինքը եթե ընտրակեղծիք չաներ, հայաստանում ավելի լավ էր ապրելու, քան էդ շատ մարդի՞կ, թե՞ հիմիկվանից ավելի վատ )

Զգում ես, չէ՞ ինչ ես ասում՝ Հայաստանում լավ ապրելու անհրաժեշտ պայման է հանցագործությունը, այլապես ավելի վատ ես ապրելու :Ճ
Իսկ ՀՀ պրեզիդենտը էդ պաշտոնում աշխատում է լավ ապրելու համար։ Աչքիս մի տեղ կոնցեպտուալ սխալ կա։ Ու էս թեմայի նպատակն էլ այդ սխալի տեղը որոշելն է։

Նույնիսկ նույն պայմաններում երկու հոգի կարող են նույն որոշումը կատարել՝ տարբեր պատճառներից ելնելով ու իրենցից մեկը ավելի հիմար կլինի։ Ու շատ քիչ դեպքեր կան, երբ համոզված կարող ես լինել, թե տվյալ բանը չանելը ինչ հետևանք կունենար։

Արի խնդիրը պարզեցնելու համար, հանենք պատճառները, համարելով, որ մարդը որոշումը կատարել է ազատ պայմաններում։

[Վիշապ]

Ճիշտն ասած՝ նախորդ պատասխանում ես արդեն անհամաձայնություն հայտնել էի Չիպոլլայի էդ 3-րդ կետի հետ:

Կրկնվեմ՝ ըստ իս այս կամ այն մարդուն հիմար անվանելը/համարելը դա սուբյեկտիվ կարծիք է:
ՈՒ, եթե դա այդպես է, ուրեմն և չի կարող լինել «հիմար մարդ»-ու մեկ ընդհանուր սահմանում, քանի որ յուրաքանչյուր ոք սրան կամ նրան հիմար համարելու սեփական չափանիշները կարող է ունենալ:

ՈՒ, խոսքը մեր մեջ, ես ավելի կողմ եմ Ֆրիմանի առաջարկին՝ հաշվի առնել հանգամանքները, որոնց ազդեցության տակ մարդն ինչ որ բան է արել, քան Չիպոլլայի՝ անկախ ամեն ինչից դատել զուտ ըստ արդյունքի:

Ես կարծում եմ, որ առհասարակ, բոլոր հանգամանքները հաշվի առնելով ու կամայական դեպք քննելով կարելի է գալ տրամաբանական եզրակացության, թե տվյալ անհատի որոշումները այդ հանգամանքներում ինչքան խելացի կամ ոչ խելացի են եղել։

Սենց մի քանի օրինակ անցավ մտքովս.

Ա-ն ու Բ-ն պիտի փողոցն անցնեն, բայց լուսացույցը կարմիր է:

Ա-ն հավես չունի սպասելու ու վազելով անցնում է մեքենաների արանքով՝ անվնաս տեղ հասնելով դիմացի մայթ:
Արդյունքում՝ ոչ ինքն է տուժել, ոչ ուրիշները:
Ա-ն հիմա՞ր է, թե՞ ոչ:

Ա-ն հիմար է, որովհետև անիմաստ, առանց ակնհայտ շահ ստանալու ավելացնում է իր և/կամ ուրիշների կյանքին ու առողջությանը սպառնացող ռիսկերը։

Բ-ն սպասում է մինչև իր համար վառվի կանաչ լույսը ու նոր է սկսում փողոցն անցնել: Բայց էդ պահին չգիտես որտեղից դուրս է պրծնում մի մեքենա ու վրաերթի ենթարկում նրան:
Արդյունքում՝ Բ-ն տուժեց:
Նա հիմա՞ր է, թե՞ ոչ:

Կանաչ լույսը չի երաշխավորում, որ քեզ զիջում են, անհրաժեշտ է ամեն դեպքում համոզվել, որ անվտանգ է անցնելը (ինձ ծանոթ երթևեկության կարգերում նաև նշված է դրա մասին), հետևաբար Բ-ն էլ է մեծ հավանականությամբ հիմար։ Բացառություն կլինի, եթե ավելացնես, որ Բ-ն տեսողական, կամ շարժողական կամ այլ ֆիզիոլոգիական խնդիրներ ունի, կարելի է էլի հանգամանքներ ավելացնել։

Գ-ն ավագ գիտաշխատող էր ու վերջին շաբաթը տնից դուրս չէր եկել՝ մնալով շատ ծանր հիվանդ մոր կողքին, որին բժիշկները հույս չէին տվել ու հայտնել, որ ցանկացած օր կարող է նրա վերջինը լինել:
Սթրեսն ու լարված իրավիճակը գոնե մի քիչ թոթափելու համար՝ Գ-ի կինը համոզում է նրան գնալ իր լաբորատորիա աշխատելու:
Համոզվելով, որ մոր վիճակը կայուն է՝ Գ-ն տեղի է տալիս: Բայց օրվա ընթացքում նրան է զանգում կինն ու ասում, որ մոր վիճակը կտրուկ վատացել է:
Գ-ն իրեն գցում է մեքենա ու տուն շտապում, որ վերջին վայրկյանները մոր հետ անցկացնի:
Տեսնելով դիմացի դատարկ խաչմերուկը նա կարծում է, թե անվնաս է ու անցնում է կարմիրի տակով՝ վրաերթի ենթարկելով դիմացը դուրս եկած Բ-ին:
Արդյունքում՝ Գ-ն հա՛մ իրեն վնաս պատճառեց, հա՛մ ուրիշի:
Նա հիմա՞ր է, թե՞ ոչ:

Էս մեկը էմոցիոնալ, աֆեկտային վիճակ է, որտեղ մարդուս հույզերը խանգարել են սթափ ու սառնասիրտ գործողություններ անելու, ընդհանուր դեպքում խելամիտ է սառնասիրտ լինել անկախ հանգամանքներից, կարծում եմ հասկանալի է։

Դ-ն չէր հասցրել սեփական մոր կողքը լինել՝ նրա վերջին րոպեներին:
Հետագայում նա ինքն իրեն չէր ներել դրա համար ու տարիներ շարունակ սթրեսի մեջ էր:
Ամուսնուն նույն բախտին չարժանացնելու հանար՝ նա զանգել էր Գ-ին ու ասել, որ սկեսուրի վիճակը կտրուկ վատացել է:
Արդյունքում՝ նա վնաս էր պատճառել Գ-ին՝ չշահելով դրանից ոչինչ:
Դ-ն հիմա՞ր է, թե՞ ոչ:

Կրկին էմոցիոնալ, աֆեկտային վիճակ է, ընդհանուր առմամբ հաստատ չես ասի, որ խոսքը գնում է խելամիտ մարդկանց մասին։

[Գաղթական]

Ես կարծում եմ, որ առհասարակ, բոլոր հանգամանքները հաշվի առնելով ու կամայական դեպք քննելով կարելի է գալ տրամաբանական եզրակացության, թե տվյալ անհատի որոշումները այդ հանգամանքներում ինչքան խելացի կամ ոչ խելացի են եղել։




Ա-ն հիմար է, որովհետև անիմաստ, առանց ակնհայտ շահ ստանալու ավելացնում է իր և/կամ ուրիշների կյանքին ու առողջությանը սպառնացող ռիսկերը։



Կանաչ լույսը չի երաշխավորում, որ քեզ զիջում են, անհրաժեշտ է ամեն դեպքում համոզվել, որ անվտանգ է անցնելը (ինձ ծանոթ երթևեկության կարգերում նաև նշված է դրա մասին), հետևաբար Բ-ն էլ է մեծ հավանականությամբ հիմար։ Բացառություն կլինի, եթե ավելացնես, որ Բ-ն տեսողական, կամ շարժողական կամ այլ ֆիզիոլոգիական խնդիրներ ունի, կարելի է էլի հանգամանքներ ավելացնել։




Էս մեկը էմոցիոնալ, աֆեկտային վիճակ է, որտեղ մարդուս հույզերը խանգարել են սթափ ու սառնասիրտ գործողություններ անելու, ընդհանուր դեպքում խելամիտ է սառնասիրտ լինել անկախ հանգամանքներից, կարծում եմ հասկանալի է։




Կրկին էմոցիոնալ, աֆեկտային վիճակ է, ընդհանուր առմամբ հաստատ չես ասի, որ խոսքը գնում է խելամիտ մարդկանց մասին։

Հա, կարծես թե ընդհանուր հայտարարի եկանք:

Բերածս օրինակների մասով էլ՝ ամեբաշատը Բ-ի պահով հետդ համաձայն չեմ:

Գուցե ուրիշներն էլ գան ու լրիվ այլ կերպ պատասխանեն էս հարցերին:

Դրանով էի ուզում Չիպոլլայի 3-րդ կետի ճիշտ չլինելը ցույց տալ:
ՈՒ դու էլ՝ քո պատասխաններով, մի քիչ հեռացար իր էդ սահմանումից ))

[Վիշապ]

Հա, կարծես թե ընդհանուր հայտարարի եկանք:

Բերածս օրինակների մասով էլ՝ ամեբաշատը Բ-ի պահով հետդ համաձայն չեմ:

Գուցե ուրիշներն էլ գան ու լրիվ այլ կերպ պատասխանեն էս հարցերին:

Դրանով էի ուզում Չիպոլլայի 3-րդ կետի ճիշտ չլինելը ցույց տալ:
ՈՒ դու էլ՝ քո պատասխաններով, մի քիչ հեռացար իր էդ սահմանումից ))

Իմ կարծիքով Չիպոլլայի 3-րդ կետը կարգին, մակարդակ, չափազանց օգտակար ու բոլորին ձեռնտու կետ ա։
Ու աննպատակ են բոլոր այն սարեր-ձորեր ընկնելով հակաճառությունները :Ճ
Էդ կետը ընդունելը մարդու մոտ երկու կարևոր բան է ավելացնում՝ ինքնաքննադատություն և պատասխանատվություն։

[Գաղթական]

Իմ կարծիքով Չիպոլլայի 3-րդ կետը կարգին, մակարդակ, չափազանց օգտակար ու բոլորին ձեռնտու կետ ա։
Ու աննպատակ են բոլոր այն սարեր-ձորեր ընկնելով հակաճառությունները :Ճ
Էդ կետը ընդունելը մարդու մոտ երկու կարևոր բան է ավելացնում՝ ինքնաքննադատություն և պատասխանատվություն։

))))))))))
Բարի:
Եթե էդ կետը որպես բացարձակ ճշմարտություն ընդունելն ու օգտակար համարելը քեզ ձեռնտու ա, ես դրա հետ խնդիր չունեմ:

Սար ու ձոր չեմ ընկել, ոչ էլ՝ հակաճառել եմ:
Ընդամենն ասել եմ, որ ես դրա հետ համաձայն չեմ, խոսքս հիմնավորել եմ ու քո պատասխանի օրինակով էլ՝ ապացուցել:

Իսկ թե ինչով դա կարող է ինքնաքննադատություն ու պատասխանատվություն «ավելացնել» մարդու մոտ, ով մինչ էդ կետին ծանոթանալը չուներ դրանցից՝ թող ինձ համար գաղտնիք մնա..՝՝

[Արշակ]

Հիմարության մասին ձեր քննարկումը կարդալուց մի բան հիշեցի․ կենդանիների ինտելեկտը գնահատելու մեթոդներից մեկը էն ա, որ չափում են, թե ինչքանո՞վ ա տվյալ արարածը կշռադատված գործողություններ անում՝հակառակ գնալով բնազդային մղումներին։ Օրինակ, կենդանու դիմաց ապակյա խողովակ են դնում, նենց որ կենդանին խողովակը կողքից տեսնի։ Իսկ ապակյա խողովակի մեջ սնունդ ա դրված։ Բնազդային մղումով կենդանին ուզում ա ուղիղ դեպի սնունդը գնալ, չնայած, որ խոսովակի ապակե պատը չի թողնում վերցնել սնունդը։ ՈՒ դեպի սնունդը գնալու բնազդային մղումը հաղթահարելով, սննդից ժամանակավորապես հեռանալով դեպի խողովակի ծայրը գնալը ու խողովակի մեջ մտնելով սնունդը վերցնելը ինտելեկտի ինչ–որ աստիճանի դրսևորում ա, որին քիչ կենդանիներ են ունակ։

Ընտրակաշառք վերցնող մարդը բնազդով ուղիղ դեպի սնունդը գնացող կենդանուն ա հիշացնում։