Վստահո՞ւմ եք բժիշկներին

[Վիշապ]

Երևի մենակ մի հիվանդություն կա, որ կարծում եմ՝ ապրելակերպի վրա շատ փոքր ուշադրություն են դարձնում, դեղերով բուժման վրա՝ շատ մեծ։ Էդ հիվանդությունը դեպրեսիան ա (կամ ավելի ճիշտ դեպրեսիայի որոշ ձևեր)։ Բայց էս դեպքում անգամ դեղերի արդյունավետությունն ա խիստ վիճելի, իսկ ապրելակերպի փոփոխության մասին խոսակցություններն էլ ավարտվում են տոննաներով վիրավորանքներով հենց հիվանդների կողմից։

Ինձ թվում է, մենակ դեպրեսիան չի` բազում հիվանդություններ, սկսած աղիքային խնդիրներից, վերջացրած` բարորակ ու նույնիսկ երբեմն չարորակ ուռուցքները, կարող են ապրելակերպի հետևանք լինել, ու ասենք հիվանդության ստադիայից կախված կարելի է իրավիճակը փորձել շտկել ապրելակերպի փոփոխությամբ, կամ գոնե դեղերի ու ապրելակերպի կոմբինացիայով, կամ գոնե էդ ուղղությամբ փորձ անել հիվանդի հետ, ասենք առաջարկել որպես այլընտրանք ասենք վիրահատելուն:
Բայց որոշ «բժիշկներ» միանգամից վճիռ են կայացնում հեռացնել պրոբլեմատիկ օրգանը, կամ հատվածը, հիվանդին վերաբերվելով որպես բույսի, իրենց գործին էլ՝ որպես դախլչիության: Իմ ունեցածս տպավորություններով, բժիշկների մեծամասնության բժիշկ դառնալու մոտիվացիան ավելի շատ փողոտ գործ ունենալն է, ու ոչ թե ոլորտի նկատմամբ առանձնահատուկ սերը կամ ասենք մարդասիրությունը, հետևաբար այն երկրներում, որտեղ բժշկի ու բժշկության նկամամաբ առանձնապես ուժեղ վերահսկողություն ու պատասխանատվության ենթարկելու ուժեղ լծակներ չկան (Հայաստանը դրանցից մեկն ա), ապա ընդհանուր առմամբ բժիշկների բարոյականության վրա մեծ հույսեր չարժի դնել: Իհարկե լինում են սրտացավ ու իրենց մասնագիտությանը պատասխանատվությամբ վերաբերվող ու հիվանդների դրության մեջ մտնող բժիշկներ ևս, բայց իմ տպավորություններով էդքան շատ չեն:

[StrangeLittleGirl]

Ինձ թվում է, մենակ դեպրեսիան չի` բազում հիվանդություններ, սկսած աղիքային խնդիրներից, վերջացրած` բարորակ ու նույնիսկ երբեմն չարորակ ուռուցքները, կարող են ապրելակերպի հետևանք լինել, ու ասենք հիվանդության ստադիայից կախված կարելի է իրավիճակը փորձել շտկել ապրելակերպի փոփոխությամբ, կամ գոնե դեղերի ու ապրելակերպի կոմբինացիայով, կամ գոնե էդ ուղղությամբ փորձ անել հիվանդի հետ, ասենք առաջարկել որպես այլընտրանք ասենք վիրահատելուն:

Համարյա բոլոր հիվանդություններն ապրելակերպի հետևանք են, բայց շատ քիչ են հիվանդությունները կամ դրանց տարբեր փուլերը, որոնք ապրելակերպ փոխելով բուժվում են։ Հա՛, չարորակ ուռուցքներից շատերը ապրելակերպի հետևանք են։ Բայց դու չարորակ ուռուցքով մեկին չես ասի՝ ծխելը թող, էս ու էն մի կեր, կանցնի։ Ու փուլից ու տեսակից կախված բանն ավարտվում ա մենակ վիրաբուժական միջամտությամբ կամ վիրաբուժական պլյուս քիմիա ու ճառագայթ։ Ինչ խոսք, ապրելակերպի մասին էլ են խորհուրդներ տրվում, բայց երբեք, ոչ մի դեպքում չարորակ ուռուցք ունեցողին չի կարելի ապրելակերպի հույսին թողնել։

Բայց որոշ «բժիշկներ» միանգամից վճիռ են կայացնում հեռացնել պրոբլեմատիկ օրգանը, կամ հատվածը, հիվանդին վերաբերվելով որպես բույսի, իրենց գործին էլ՝ որպես դախլչիության: Իմ ունեցածս տպավորություններով, բժիշկների մեծամասնության բժիշկ դառնալու մոտիվացիան ավելի շատ փողոտ գործ ունենալն է, ու ոչ թե ոլորտի նկատմամբ առանձնահատուկ սերը կամ ասենք մարդասիրությունը, հետևաբար այն երկրներում, որտեղ բժշկի ու բժշկության նկամամաբ առանձնապես ուժեղ վերահսկողություն ու պատասխանատվության ենթարկելու ուժեղ լծակներ չկան (Հայաստանը դրանցից մեկն ա), ապա ընդհանուր առմամբ բժիշկների բարոյականության վրա մեծ հույսեր չարժի դնել: Իհարկե լինում են սրտացավ ու իրենց մասնագիտությանը պատասխանատվությամբ վերաբերվող ու հիվանդների դրության մեջ մտնող բժիշկներ ևս, բայց իմ տպավորություններով էդքան շատ չեն:

Հաճախ պրոբլեմատիկ օրգանի կամ հատվածի անմիջապես հեռացումը հենց հիվանդի շահերից ա բխում, որովհետև թողնելով ու ապրելակերպի վրա հույս դնելով կարա ծանր հետևանքների բերի։ Կարամ իմ օրինակը բերեմ։ Երկար տարիներ լեղաքարային հիվանդություն ունեի։ Ըստ էության, եթե սխալ բան չէի ուտում, չէի էլ նկատում, որ խնդիր ունեմ։ Բժշկին էլ ասել էի էդ մասին, ասել էր՝ լավ, եթե դիետայով կարողանում ես կարգավորել, թող մնա։ Ու էդպես մոտ մի տարի դիետայով կարգավորում էի, չնայած էլի մեկումեջ նոպաներ ունենում էի, որովհետև ուղղակի հնարավոր չէր հարյուր տոկոսով իմանալ, թե ինչն ա նոպա առաջացնում, ինչը՝ չէ։ Բայց ի վերջո հասա մի փուլի, երբ նոպաներն ավելի հաճախակի էին, դիետայով կարգավորելը՝ ավելի դժվար (արդեն մենակ յուղոտ բաները չէին, որ նոպա էին առաջացնում, ինչ-որ ուրիշ ուտելիքներ էլ, ու երևի հացից ու վարունգից բացի մնացած ամեն ինչը նոպա էր առաջացնում): Իհարկե, կարայի ցավազրկողների վրա նստեի կամ քարերը ջարդել տայի կամ հազար ու մի ուրիշ բան։ Բայց տվյալ դեպքում լավագույն լուծումը վիրահատությունն ա։ Մեկուկես տարի ա անցել վիրահատությունից, ու հասկանում եմ, որ իմ կյանքի լավագույն որոշումներից ա էղել։

Չգիտեմ, հաճախ երբ բժշկի որոշումը/բուժման ընդունված ստանդարտը մեր սրտով չի լինում, սկսում ենք մեզնից դուրս չվստահել բժիշկներին։ Բայց բժիշկներն էդ ամենին տիրապետելու համար լուրջ կրթություն են ստացել։ Երբ դուք ձեր ուսանողական տարիներին կայֆեր էիք վառում, բժշկականի ուսանողներն օր ու գիշեր դաս էին անում։

Ու հա, մարդիկ բժիշկ դառնում են նաև փող աշխատելու համար, ինչպես ցանկացած այլ մասնագիտության դեպքում։ Բժշկությունը մասնագիտություն ա, բարեգործություն չի։

[Gayl]

Առաջին անգամ Վիշապի հետ լրիվ համաձայն եմ։
Ողնաշարիս ներքևի հատվածը անհարմար դիրքից քնելուց ու երկար կանգնելուց հետո սկսումա ցավալ։ Բժշկի չեմ գնում, որովհետև դեռ վստահելի մարդու չեմ գտել, վախենում եմ միամիտ գնամ ու ղասաբի ձեռն ընկնեմ ու վապշե տա անդազահան անի։
Իսկ էն բժիշկներն ովքեր ուսանողական տարիներին կայֆեր էին անում հիմա կամ մարդ են սպանում կամ լավագույն դեպքում ինվալիդ են թողնում։
Բժիշկներ էլ կան, որ մինչև փողը չեն տեսնում մատը մատին չեն խփում ու խոսքս վերաբերվում ա Հայաստանում ու ոչ միայն Հայաստանում իր մասնագիտության մեջ ամենահզոր բժշկի մասին ով կոպիտ ասած վերջն ա, բայց որպես մարդ տեսակ գոյություն չունի։

[Gayl]

Ուֆ գրողը տանի բժշկությունը բարեգործություն չի։ Սենց լիքը բժիշկներ կան, բայց կան բժիշկներ, ովքեր իրենցից կախված անում են ամեն ինչ, հաշվի չեն առնում դիմացինի ֆինանսական վիճակը ու թե պետք ա փրկել փրկում են...խոնհարվում եմ էդպիսի ՄԱՐԴ բժիշկների առաջ։

[Gayl]

Լավ բժշկի մասին եմ պատմում ով իմ հորեղբոր տղայի բժիշկն ա։
Եղբայրս ծնվելա կույր ու իրա բուժումը միշտ կատարվելա Ֆրանսիայում, իսկ բժիշկն էլ հայ ա։ Եղբայրս տեսնում ա ու 2 տարի առաջ վերջին վիրահատությունն արեց ու անգամ ակնոց չի դնում։ Բժիշկը էնքան ճանաչված ու հարգված ա, որ կարող ա մտնի ռեստորան ճանաչեն իրան, ոտքի կանգնեն ու ծափահարեն կամ էլ մի քանի տարին մեկ Հայաստան ա գալիս և անապահով ընտանիքի երեխաներին վիրահատում ա։ Բայց ուրիշ բան էի ասում։ Վիրահատություն անելուց հետո վիրահատությունը բարեհաջող չի անցնում, ասում ա, որ մեկ տարի հետո պիտի նորից անի, որովհետև հիմա արդեն վտանգավոր ա երկրորդ անգամ անելը։ Եղբայրս Հայաստան ա վերադառնում, բայց բժիշկը հետևից Հայաստան ա գալիս ոի մի շաբաթից ավել մնում ա ստեղ, որ եղբորս հանի էդ դեպրեսիայից, այ սենց լավ մարդիկ կան աշխարհում։

[Տրիբուն]

Ես բժիշկներին վստահում եմ, բայց աշխատում եմ չդիմել ․․․ շառից-փորձանքից հեռու։

[Վիշապ]

Ու հա, մարդիկ բժիշկ դառնում են նաև փող աշխատելու համար, ինչպես ցանկացած այլ մասնագիտության դեպքում։ Բժշկությունը մասնագիտություն ա, բարեգործություն չի։

Հա բայց էդ մասնագիտությունը մարդկանց կյանքին ու առողջությանն ա վերաբերվում, մի քիչ ԶԳՈՒՇ ա պետք ընտրել, ի տարբերություն մնացած «ցանկացած» մասնագիտությունների, որտեղ մարդկային սխալները հիմնականում ուղղելի են:
Ես հանդիպել եմ բժիշկների, որոնք ավելի լավ է մսագործ դառնային: Ու մի 15 տարի առաջ ինձ վիրահատություն էին առաջարկում, որը բարեբախտաբար մերժեցի, իսկ նման դեպքերը քիչ չեն:
Պետք չի բժշկությունը ներկայացնել այնպես, կարծես բոլորն անխտիր պրոֆեսիոնալներ են: Մասնավորապես ՀՀ-ում մեծամասնությունը նույնքան պրոֆեսիոնալ են, որքան սվաղչիները, սանտեխնիկները, իրավաբանները, դատավորները, պատգամավորները...

[StrangeLittleGirl]

Հա բայց էդ մասնագիտությունը մարդկանց կյանքին ու առողջությանն ա վերաբերվում, մի քիչ ԶԳՈՒՇ ա պետք ընտրել, ի տարբերություն մնացած «ցանկացած» մասնագիտությունների, որտեղ մարդկային սխալները հիմնականում ուղղելի են:
Ես հանդիպել եմ բժիշկների, որոնք ավելի լավ է մսագործ դառնային: Ու մի 15 տարի առաջ ինձ վիրահատություն էին առաջարկում, որը բարեբախտաբար մերժեցի, իսկ նման դեպքերը քիչ չեն:
Պետք չի բժշկությունը ներկայացնել այնպես, կարծես բոլորն անխտիր պրոֆեսիոնալներ են: Մասնավորապես ՀՀ-ում մեծամասնությունը նույնքան պրոֆեսիոնալ են, որքան սվաղչիները, սանտեխնիկները, իրավաբանները, դատավորները, պատգամավորները...

Բան չունեմ ասելու, Հայաստանում բավական շատ են մի կերպ, փողով ավարտածները։ Ու դրա համար, ոնց որ նշվեց էս թեմայում, ոչ ոք առանց հարցուփորձի պատահական բժշկի մոտ չի գնում։ Բայց մի անգամ չի, որ նկատել եմ, որ բժշկի առաջարկած բավական ճիշտ ու պրոֆեսիոնալ լուծմանը հիվանդը թերահավատորեն ա մոտեցել։ Հեռու չգնանք։ Հենց վերջերս հարազատներիցս մեկի հետ մի բժշկի մոտ էինք։ Հարազատս բռնեց, սկսեց պնդել, թե բժիշկն ուզում ա խաբած լինի, սենցն ա, նենցն ա, չնայած ես որպես մասնագետ շատ լավ տեսնում էի պրոֆեսիոնալ մոտեցումը։ Գնացինք ուրիշ բժշկի մոտ։ Երկրորդ բժիշկը լրիվ նույն բաներն ասեց, ու հարազատս որոշեց երկրորդին վստահել, ու հնարավոր չէր համոզել, որ երկու բժիշկները լրիվ նույն բուժումն էին նշանակում։

[Ներսես_AM]

...

Բայց բժիշկներն էդ ամենին տիրապետելու համար լուրջ կրթություն են ստացել։ Երբ դուք ձեր ուսանողական տարիներին կայֆեր էիք վառում, բժշկականի ուսանողներն օր ու գիշեր դաս էին անում։

...

Լավ էլի, Բյուր, լա՜վ էլի։

[StrangeLittleGirl]

Լավ էլի, Բյուր, լա՜վ էլի։

Արի ես քեզ ասեմ՝ լա՜վ էլի։ Էլի եմ ասում․ խոսքը փողով-ծանոթով ավարտողների մասին չի, այլ իսկապես իրանց ուժերով ավարտողների։ Ու առավելևս խոսքը մենակ Հայաստանի մասին չի։

[Շինարար]

Լավ էլի, Բյուր, լա՜վ էլի։

Էդ իմ աչքն էլ ծակեց։ Մեր կրթությունը կրթություն չի

[StrangeLittleGirl]

Էդ իմ աչքն էլ ծակեց։ Մեր կրթությունը կրթություն չի

Շին, բժշկականը նորմալ բժիշկ դառնալու համար բավարար կրթություն տալիս ա։ Ստեղ ուրիշ հարց ա, որ ոմանք չեն օգտվում էդ հնարավորությունից։ Ու ուրիշ հարց ա, որ որոշ մեթոդներ հնացած են։ Բայց առնվազն վիրավորական ա սենց ռեակցիաներ տալ էն մարդկանց, ովքեր իրոք իրանց լիքը կայֆերից զրկելով ճռռացել են էդքան տարի, հաճախ նաև իրանց առողջության ու ներվերի հաշվին։

[Շինարար]

Շին, բժշկականը նորմալ բժիշկ դառնալու համար բավարար կրթություն տալիս ա։ Ստեղ ուրիշ հարց ա, որ ոմանք չեն օգտվում էդ հնարավորությունից։ Ու ուրիշ հարց ա, որ որոշ մեթոդներ հնացած են։ Բայց առնվազն վիրավորական ա սենց ռեակցիաներ տալ էն մարդկանց, ովքեր իրոք իրանց լիքը կայֆերից զրկելով ճռռացել են էդքան տարի, հաճախ նաև իրանց առողջության ու ներվերի հաշվին։

Նենց չի որ մյուս մասնագիտություններով սովորողները չեն ճռռում։ Վիրավորակա՞ն ա, որ մարդիկ ասում են լավ էլի, մենք էլ ենք ճռռացել, ոչ թե կայֆավատ եղել։ Եթե վիրավորական ա, վիրավորվի։ Ինչ ասեմ

[StrangeLittleGirl]

Նենց չի որ մյուս մասնագիտություններով սովորողները չեն ճռռում։ Վիրավորակա՞ն ա, որ մարդիկ ասում են լավ էլի, մենք էլ ենք ճռռացել, ոչ թե կայֆավատ եղել։ Եթե վիրավորական ա, վիրավորվի։ Ինչ ասեմ

Շին, դու բժշկականի ծանրաբեռնվածությունը լուրջ թերագնահատում ես։ Մենք ժամը իննից հինգը դասի ենք էղել, իսկ հետո հինգից գիշերվա երեքը՝ տնային անելով զբաղված։ Էդ առնվազն առաջին երեք տարին։ Եթե կա մի այլ մասնագիտություն, որ էս ծանրաբեռնվածությամբ դաս ա արել, ասա, իմանամ։

Ու հա, ի վերջո եթե մի ծրագրավորող կամ տնտեսագետ իրա գործը լավ չի անում, միանգամից փողով ավարտածի պիտակ չեն կպցնում։ Իսկ ԵՊԲՀ-ում փողով ավարտածներն անհամեմատ ավելի քիչ են օրուգիշեր ճռռացողների համեմատ։ Կոնկրետ էս պահին իմ մի քանի դասընկեր դատական քաշքշուկների մեջ են, որոնք փողով ավարտած չեն ու գրագետ բժիշկներ են։ Ու ինչի՞ համար։ Որովհետև ժողովուրդը հավատացած ա, որ բժիշկը հրաշագործ ա, ու եթե հիվանդը ոտ ա դնում հիվանդանոց, ուրեմն անպայման պիտի բուժված դուրս գա։ Իսկ երբ հանկարծ մեկի կյանքը փրկել չի հաջողվում, ուրեմն բժիշկն ա մեղավոր, փողով ա ավարտել, էս ա, էն ա։