User Tag List

Էջ 3 3-ից ԱռաջինԱռաջին 123
Ցույց են տրվում 31 համարից մինչև 45 համարի արդյունքները՝ ընդհանուր 45 հատից

Թեմա: Զանազան պատմություններ

  1. #31
    Պատվավոր անդամ
    Բարեկամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    04.09.2006
    Գրառումներ
    3,542
    Բլոգի գրառումներ
    6
    Mentioned
    21 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Չթողնել ոչինչ անավարտ

    Երրորդ դասարանում մաթեմատիկայիս ուսուցչուհին՝ ընկեր Աթանյանը, որը շապակլյակի գլխարկով ու վերարկուով, մանրիկ, կկոցած աչքերով և մշտապես բազմանշանակ սեղմած բարակ շուրթերով միջին տարիքի մի կին էր, ինձ հանձնարարեց պատրաստել ալբոմ մաթեմատիկայի դասարանի համար։
    Հանձնարարեց ինձ, որովհետև դասարանի ամենալավ սովորողն էի։
    Ալբոմը ծանր ու հաստ, թավշյա, մուգ մանուշակագույն կազմով մի պատկառելի զանգված էր, ներսի մոխրագույն, մազմզոտ թերթերը՝ նույնքան հաստ, որ բացելիս շրջվում էին, ոչ թե թերթվում: Աթանյանը հանդիսավոր հանձնեց ինձ ալբոմը՝ պատվիրելով, որ զգույշ լինեմ, չփչացնեմ։ Հետո երկրաչափության դասագրքի մեջ նշեց-առանձնացրեց այն օրենքներն իրենց գծագրերով, որոնք պիտի սիրուն, գունավոր մատիտներով արտագրեի-արտանկարեի ալբոմի մեջ։ Երկու շաբաթվա մեջ կվերջացնես, կարգադրեց Աթանյանը։

    Տուն հասնելուն պես անցա գործի։ Դողացող ձեռքերով (վախենում էի սխալվել) սկսեցի առաջին էջը, ապա ավելի վստահ անցա երկրորդին, երրորդին, չորրորդին․․․ Կեսգիշերին մոտ էր, մնացել էր մի թերթ։ Հոգնել էի։ Շատ։ Գլխիս կափարիչը կարծես ժայթքող հրաբխի ծածկ լիներ․ տակից բլթբլթում էր, հիմա կպայթի։ Ուժեղ սրտխառնոց ունեի (երևի գլխացավից)։ Պապաս ձեռքս բռնած հանեց ինձ պատշգամբ․ ափով շոյում էր ճակատս ու բացատրում, թե ինչպես շնչեմ ու արտաշնչեմ՝ խորը ու դանդաղ։ Օդը սառն էր, գիշերային։ Անում էի, ինչպես պապաս էր ասում, բայց չէր օգնում առանձնապես․ նույն պայթող գլխացավն ու սրտխառնոցը։
    - Էդ վա՞ղն ա ուզել, - հարցրեց պապաս կիսաբարկացած-կիսավրդովված՝ ուղղված ուսուցչուհուն։
    - Չէ, երկու շաբաթից։
    - Բա ինչի ես էդքան նստե՞՛լ․․․, - պապայիս զայրույթն արդեն ինձ էր ուղղված։ - Գնա քնելու՛։

    Առավոտյան ալբոմն, ավարտած, տարա դպրոց։ Աթանյանն աչքերը մի պահ կկոցեց վրաս՝ անվստահությամբ, ապա բացեց ալբոմը և սկսեց լուռ ու դանդաղ թերթել։ Կանգ առավ այն թերթի վրա, որտեղ․․․ սխալվել էի ու վրայից փորձել ուղղել ավելի մուգ գույնով․ անճոռնի մի բան էր ստացվել, իմ հոգնած խայտառակությունը, որի համար վախենում ու վատ էի զգում այնքան։ Աթանյանն աչքերը նորից կկոցեց վրաս, այս անգամ թարս, ապա շարունակեց թերթել՝ մեղադրական ճոճելով գլուխը, բարակ շուրթերն է՛լ ավելի պինդ սեղմած։ Հետո այդպես էլ լուռ, առանց մի բառ արտասանելու տարավ ու դրեց ալբոմը դասարանի ծայրի պահարանին, բաց վիճակում (ոչ սխալված էջի մասում, իհարկե)։

    Այդ ալբոմը ես ատում էի։ Քանի այնտեղ էր։ Քանի այնտեղ էինք։ Ատում էի այն հոգնած-սխալված էջի համար, որը թեև ոչ մեկ այդպես էլ երբևէ չբացեց ու չնկատեց, բայց ես գիտեի, որ այնտեղ է։ Ոչ մի հատիկ գնահատանքի համար։ Բայց ամենից շատ ատում էի անհամբեր պարտաճանաչության և/կամ պարտաճանաչ անհամբերույթանս համար․ ավարտել շուտ, չթողնել ոչինչ ինչ-որ պահ անավարտ։
    Վերջին խմբագրող՝ Ուլուանա: 31.03.2021, 06:09: Պատճառ: Հեղինակի խնդրանքով

  2. Գրառմանը 7 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    boooooooom (30.03.2021), Cassiopeia (30.03.2021), ivy (01.04.2021), John (31.03.2021), Smokie (25.09.2021), Varzor (02.04.2021), Արէա (30.03.2021)

  3. #32
    Պատվավոր անդամ
    Բարեկամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    04.09.2006
    Գրառումներ
    3,542
    Բլոգի գրառումներ
    6
    Mentioned
    21 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Մոնե և ընկերներ․ իմպրեսիոնիզմ

    19 ապրիլի 2021, կիրակի 11:59AM

    Երբ երեխաները մեծանում են, բարդանում է ընտանեկան միջոցառումների հարցը։ Փոքր ժամանակ ավելի լայն է ընտրության շրջանակը և ավելի ստանդարտ ու քիչ քմահաճ են երեխաների պահանջները․ կինո, պուրակ, համերգ, խաղատեղեր, գազանանոց․․․ Հեշտ է գոհացնել։ Մեծանալով՝ հետաքրքրություններն ավելի որոշակի են դառնում, պահանջներն՝ ավելի խիստ, իսկ ամենագլխավորը՝ երեխաներն անկախանում են, և նրանց համար ավելի հետաքրքիր է ժամանակ անցկացնել իրենց նմանների հետ։ Աստիճանաբար ընկերների հետ դուրս գալը դառնում է ավելի հաճախակի՝ մի կարճլիկ տեղեկացմամբ, և տուն վերադառնալու ժամերն էլ հետզհետե ընկնում են օրվա ավելի ուշ սեգմենտ, ինչպես և դուրս գալու ժամերն են տեղաշարժվում դեպի ավելի ուշ ժամ աստիճանաբար։
    Եվ այնուամենայնիվ, ես կարևորում եմ պարբերական ընտանեկան միջոցառումների անհրաժեշտությունը՝ անկախ երեխաների տարիքից։ Եվ դրանք, իմ համոզմամբ, պետք է պահպանել ողջ կյանքի ընթացքում՝ սովորույթն այդ ու դաստիարակությունը փոխանցելով սերնդից սերունդ։

    Այսօր գնացել էինք արվեստի թվային ցուցահանդես։ Շրջիկ ցուցահանդես է աշխարհով․ ընդարձակ սրահում հսկայական ստենդ-էկրաններ՝ որոշակի դասավորվածությամբ ու միմյանց նկատմամբ անկյամբ, մի ստենդ էլ ինքը՝ հատակն է։ Ապա այդ էկրաններին ինչ-որ բան են ցուցադրում՝ երաժշտության համադրությամբ։
    Կենկրետ այս մի ցուցահանդեսը կոչվում էր "Մոնե և ընկերներ", թեման իմպրեսիոնիզմն էր։ Մինչ բուն սրահը մտնելը նախասրահ է, որտեղ իմպրեսիոնիստների մասին համառոտ տեղեկություններ են՝ պատերին մեծ-մեծ կախված, ինչպես նաև ժամանակաշրջանի քրոնոլոգիա՝ նկարչության այդ ճյուղի առաջացման հանգամանքների բացատրությամբ։ Բուն սրահում նկարիչների աշխատանքների ահռելի թվային պրոյեկցիաներն են թափառում՝ մեկումեջ ընդմիջվելով հեղինակների ասույթներով, և այդ ամենը՝ դասական երաժշտության ուղեկցությամբ։
    Դու՞ր եկավ ինձ։ Ոչ այնքան։ Միայն այնքանով, որ հիշեցրեց իմպրեսիոնիզմի մասին, առիթ հանդիսացավ որոշ տեղեկություններ ստանալ ուղղությունից ու ժամանակաշրջանից՝ մտորումների սնունդ, և ասույթներն էլ քիչ թե շատ փորձեցին բացել նկարիչների մտքի ու զգացողության վարագույրը։ Բայց վայելել նկարներ ոչ միայն չստացվեց, այլև դրանց թվային փոխակերպումը կարծես այլափոխում, եթե ոչ այլասերում է արվեստի բուն նպատակը։ Ամենամեծ դիսկոմֆորտը` երբ սեանսի վերջում Մոնեի ջրաշուշանները վերածվեցին թվալուսագունային փայլփլիկների և էկրաններից հրավառությամբ պայթեցին սրահով մեկ։ Այդ ամենը, իմ կարծիքով, Մոնեի հետ կապ չուներ, ու ենթադրում եմ՝ Մոնեն էլ, որ ամեն մի դրած ներկի գույնն ու երանգը, չափն ու համաչափությունը ստեղծագործել էր տքնաջան՝ մանրակրկիտ դուրս հանելով սեփական զգացողությունների գամման, կնեղվեր երևի։
    Երեք տարի առաջ Փարիզում այցելեցի Օրսեյ թանգարան՝ իմպրեսիոնիզմ տեսնելու նպատակով հատուկ։ Այդ և այս փորձառություններն անհամեմատելի են։ Գուցե ցուցահանդեսի ստեղծողները նպատակ էլ չեն դրել համեմատելի տպավորություններ հարուցել, բայց եթե ցուցահանդես է, թեկուզ թվային, արվեստ տեսնելու սպասելիքով ես գնում։
    Եվ այնուամենայնիվ, չեմ զղջում, որ գնացինք։ Նախ, երեխաներս տեղեկացան իմպրեսիոնիզմի մասին։ Աղջիկս, որ նկարում է, գիտեր որոշ չափով (այցելելն էլ իր մտահղացումն էր ). ունի որոշակի կարծիք և նախընտրություն կոնկրետ ոճերի ու նկարների հետ կապված, ընդ որում դա իր ուրույն, չազդված կարծիքն է (ինչպիսին որ ինքն, առհասարակ, է)։ Սիրում է, օրինակ, Մոնե, և իր համար հայտնաբերեց նոր հավանություն՝ Տուլուզ-Լոտրեկին։ Վերջինս օրինակ ինձ՝ արվեստից առանձնապես չհասկացող մարդու համար, անհասկանալի է։ Տղաս, որ արվեստի մեջ չկա առանձնապես, բավականին հարստացրեց իր տեղյակությունն այդ բնագավառում (գիտելիքներ, իհարկե, չես անվանի)․ մի քանի րոպե հետո ամբողջ սրահը կարդացել էր ծայրից-ծայր՝ հափշտակված երևույթի ու ժամանակաշրջանի պատմական կողմով (պատմության բնագավառն իր հետաքրքրությունների շրջանակում է), մինչդեռ ընդամենը թռուցիկ ուշադրություն դարձնելով բուն նկարներին։ Իսկ ես, որպես հոգատար մամա ու դաստիարակ, աղջկաս մի կողմից էի նյարդայնացնում՝ ստիպելով պատմությունները կարդալու, տղայիս՝ մյուս կողմից՝ նկարների տեխնիկային ուշադրություն դարձնելու։ Մինչդեռ պետք էր երևի հանգիստ թողնել յուրաքանչյուրին վերցնելու իր համար հետաքրքիրը։

  4. Գրառմանը 4 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Cassiopeia (21.04.2021), John (21.04.2021), Գաղթական (22.04.2021), Ուլուանա (25.04.2021)

  5. #33
    Պատվավոր անդամ
    Բարեկամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    04.09.2006
    Գրառումներ
    3,542
    Բլոգի գրառումներ
    6
    Mentioned
    21 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Մի անգամ Կուալա Լումպուրում․ Խավարասերը և Հմայիչ արքայազնը

    Հետաքրքիր մի բան եմ վերջերս հայտնաբերել․ այն, ինչը դեռ ներկա է, չի պատմվում։ Փոխարենը՝ պատմվում է անցյալը։ Այսինքն, ներկային անցյալ է պետք դառնալ, որ պատմվի։ Դառնալով անցյալ՝ երևույթները կարծես ավելի տեսանելի են դառնում, ինչպես որ առարկան ես մի-փոքր հեռացնում քեզնից, որ լավ տեսնես (լավ ընկալես)։ Չգիտեմ՝ ինչու է այդպես։ Երևի այն պատճառով, որ երբ ժամանակը հեռացնում է քեզ երևույթից, էմոցիոնալ վերաբերմունքդ վերջինիս հանդեպ մարում է աստիճանաբար, և ի վիճակի ես լինում ավելի սթափ գնահատել (կամ ընկալել) տեղի ունեցածը, անգամ պատկերները։ Թերությունը, թերևս, միայն նրանում կարող է լինել, որ մոռացած կլինես մանրամասները։

    Այսօր տեղափոխվեմ 2019 թվականի հուլիս ամսվա սկիզբ, երբ մի նախագծի շրջանակում առիթ ընձեռնվեց մի 4-5 օրով մեկնելու Մալազիա։
    Մալազիայում մինչ այդ եղել էի տրանզիտով, մի քանի տարի առաջ․ թափառել էի մի քիչ մայրաքաղաքի կենտրոնում, լուսանկարել՝ միմյանց ասես պորտալարով կապված երկու բարձր երկնաքերերը՝ Կուալա Լումպուրի խորհրդանիշը, անհետաքրքիր մենակության մեջ կերել մալազիական ծանր ու անհամ ավանդական ճաշ։ Այս անգամ մենակ չէի մեկնելու, այլ գործընկերջոս հետ, և մի քանի գործնական հանդիպումներից բացի նախատեսված էր նաև մի casual հանդիպում. գործընկերս, պարզվեց, մի վաղեմի, հայ ընկեր ուներ Կուալա Լումպուրում բնակվող։

    Ճամփորդելիս ես մի անխախտ սովորություն ունեմ․ նոթատետր եմ պահում, ուր ամեն օր մի քանի տողով գրանցում եմ օրվա ընթացքում տեղի ունեցածը։ Այն պարզ պատճառով, որ մոռացկոտ եմ, իսկ ճամփորդական հուշեր գրանցելն ինձ համար արժեքավոր է, քանի որ ճամփորդելիս է, որ խախտվում է օրերիդ կանխատեսելի առօրեականությունը, ինչն, ըստ իս, արժե թղթապահել (մտապահել՝ ինձ որ դժվար հաջողվի, հատկապես ուզածս մանրամասնությամբ)։

    Սիդնեյից Կուալա Լումպուր թռիչքը ինը ժամ է։ Մենք ճամփորդում էինք բյուջետային ավիաուղիով, ինչը նշանակում է՝ հեռուստացույց ինքնաթիռում չկա․ ճանապարհին կարդում էի Ալբերտո Մորավիայի «Արհամարհանքը»` հայերեն, (գրքի մասին գրառում ունեմ նույնիսկ)։ Կուալա Լումպուր ժամանեցինք երեկոյան վեցին, հյուրանոցում ինձ կարգի բերեցի արագ ու իջա ներքև՝ բար, որտեղ գործընկերս արդեն նստած էր իր այն վաղեմի, հայ ընկերոջ և վերջինիս զուգընկերուհու հետ։ Հազիվ էի հասցրել բարևել, երբ գործընկերս հաղորդագրություն ստացավ, որ նույն հյուրանոցի վերևի հարկի սրճարանում մեզ էին սպասում երկու պոտենցիալ գործընկերներ՝ մեկը Ճապոնիայից, մյուսը՝ Անգլիայից ժամանած (որոնք և նախաձեռնել էին այս նախագիծը)։ Գործընկերս ինձ խնդրեց մնալ բարում՝ զբաղեցնելու իր ընկերոջը (անհարմար զգաց մենակ թողնել նրանց), իսկ ինքը շտապեց վերև՝ ասելով, որ մի կես ժամից կվերադառնա։ Վերադարձավ երեք ժամից միայն, և այդ ընթացքում ես արդեն հասցրել էի ծանոթանալ Ռազմիկի և Սառայի հետ։ Ռազմիկը վաղ հիսունհինգի շուրջ, բավական գրավիչ արտաքինով, ասող-խոսող, աշխույժ մի տղամարդ էր, որն իր շարժուձևով, խոսելու ոճով, ծիծաղելիս բերանի բացվածքով ու նույնիսկ կատակներով այնպես ուժգին էր հիշեցնում մորաքրոջս [ֆրանսիացի] ամուսնուն, որ այդ կերպարից դուրս ընկալել իրեն ես այլևս չկարողացա (զարմանքս անչափ մեծ եղավ հետո, երբ իմացա, որ իրականում 66 տարեկան է)։ Սառան երեսունի շուրջ արտակարգ ճըտ-պըտ ու մարդամոտ (միևնույն ժամանակ՝ հաճելիորեն շիտակ), ճարպիկ և աչալուրջ աղջիկ էր՝ խիստ ասիական արտաքինով, այն է՝ աչքերն այնքան շեղ էին, որ կարծես փակ լինեին։ Սառան, առհասարակ, բավական արտասովոր դեմք ուներ՝ ասես ճապոնական միջնադարյան թատրոնի գաջի պես ճեփ-ճերմակ դիմակ լիներ՝ ընդգծված ընդամենը մի քանի շտրիխով։ Այդ ամենը է՛լ ավելի էկզոտիկ լրացնում էր Սառայի հյութեղ-թանձր, քիչ խզված ձայնը, որը մասնագետները, կարծում եմ, "սեքսի" կկոչեին :
    Զբաղեցնելու կարիք նրանց առանձնապես չեղավ, ընդհակառակը, երկուսով ինձ էին աշխուժորեն զբաղեցնում, և նրանց բազմատեսակ, մի թեմայից մյուսը թռչող աշխույժ զրույցներից մի հետաքրքիր տեղեկություն տպավորեց․ պարզվեց՝ Ռազմիկը, երբ նոր էր տեղափոխվել Մալազիա, մի քանի տարի (!) ապրել է հենց նույն այս հյուրանոցում (որն, ի դեպ, ոչ ավել, ոչ պակաս՝ հինգ֊աստղանի շքեղ Հիլթըն էր)։ Իսկ իմացա դրա մասին պարանոյաների շուրջ կոնտեքստում, երբ Ռազմիկը խոսքի մեջ նշեց, որ ինքն այն աստիճան զզվող է, որ անգամ երբ մի քանի ամիս ճամփորդելիս է եղել այլ երկրում, այս հյուրանոցի իր սենյակը շարունակել է պահել՝ անխախտ վճարելով համարյա քառանիշ թվի հասնող օրավարձը, որպեսզի հատուկ իր համար խնամքով մաքրած ու ախտահանած սենյակում ուրիշ կենվոր ոտք չդնի։ Սառան էլ ավելացրեց, որ այն աստիճան զզվող ու վախեցող է Ռազմիկը միկրոբներից, որ մի անգամ հանրային ինչ-որ զուգարանում անձեռոցիկը վերջացած է եղել, և Ռազմիկը, ուրիշ ոչինչ մոտը հարմար չունենալով, թղթադրամով է ստիպված եղել բռնել դռան բռնակը՝ դուրս գալու համար, ապա դեն է նետել միկրոբոտված թղթադրամը։ Լսելով այս պատմությունները, և տպավորված նույն հենց Հիլթընի բարում նրանց պատվիրած կոկտեյլների քանակից (նկատի ունենալով դրանց քառակի գները՝ այդ հյուրանոցի համարի օրավարձին համահունչ, ընդ որում՝ Սառան եռանդով հորդորում էր ինձ մեկ այս, մեկ այն խմիչքը փորձել՝ վրա-վրա պատվիրելով), ստիպված էի եզրակացնել, որ գործ ունեմ ինչ-որ ֆինանսական մագնատների հետ, հատկապես, երբ վերջում կռիվ սկսվեց երեքի միջև (Ռազմիկի, Սառայի և գործընկերոջս), թե ով հաշիվը փակի, ու մեծ ղալմաղալից հետո հաղթեց Սառան, որը ճարպկորեն ճանկեց հաշիվն ու իր քարտն արագ սահեցրեց մատուցողի պարզած սարքի միջով։ «Ինքն Amex-ում է աշխատում, ուզում է իր քարտով փակել, որ միավորներ հավաքի», աչքով արեց Ռազմիկը։ Սառայի միավորամոլության շուրջ ես հետագայում դեռ պիտի զարմանայի. նման հաշվենկատությունն ու ծախսելու թափը ոչ մի կերպ չէին համատեղվում իմ պատկերացումներում։
    Ռազմիկն ու Սառան լքեցին հյուրանոցը կեսգիշերից բավական հետո՝ պայմանավորվելով, որ հաջորդ օրը կհանդիպենք։

    Հանդիպել նրանց հաջորդ օրը չհաջողվեց, քանի որ ամբողջ օրը զբաղված էինք գործնական վազվզոցով, որոնց զգալի մասը Մալազիայի խոշորագույն փոստային ընկերությունում էր (ընկերությունը պատրաստվում էր գնել ծրարավորման մեքնենաների մի բարդ համակարգ, որի հնարավոր մատակարարներից մեկն էլ մենք էինք)։ Հաստատությունն այդ, որն ըստ երևույթին պետական հիմնարկ էր, հիշեցնում էր սովետի ժամանակվա գործարաններից՝ անմաքուր ու անխնամ։ Ժողովի ընթացքում ինքս ինձ ծակծկում էի եղունգներովս, որ հաղթահարեմ աչքերիս անդիմադրելի փակվելը․ երկրորդ օրն էր՝ անքուն էի՝ ո՛չ ինքնաթիռում էի քնել, ո՛չ էլ Ռազմիկենց երկարատև այցը օգնեց։ Ժողովն ավարտվեց երեկոյան յոթին, բայց հյուրանոց վերադառնալով՝ գործնական հանդիպումները շարունակվեցին․ 33-րդ հարկի բիզնես լաունջում մեզ էին սպասում այն երկու հնարավոր գործընկերները՝ ճապոնացին ու անգլիացին, ովքեր էլ, պրեզենտացիան քննարկելուց հետո, առաջարկեցին միասին գնալ ընթրիքի, ինչից հրաժարվեցի, քանի որ բոլոր մարտկոցներըս նստած էին անմնացորդ, և ինձ միայն մի բան էր անհրաժեշտ․ քնել:

    (շարունակելի)
    Վերջին խմբագրող՝ Բարեկամ: 21.09.2021, 16:42:

  6. Գրառմանը 7 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Freeman (21.09.2021), Tiger29 (22.09.2021), Գաղթական (22.09.2021), Դեղին մուկիկ (22.09.2021), Նաիրուհի (21.09.2021), Ներսես_AM (22.09.2021), Ուլուանա (25.09.2021)

  7. #34
    Պատվավոր անդամ
    Բարեկամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    04.09.2006
    Գրառումներ
    3,542
    Բլոգի գրառումներ
    6
    Mentioned
    21 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Ռազմիկին ու Սառային հանդիպեցինք հաջորդ օրը երեկոյան միայն։ Մեքենայով եկան մեզ վերցնելու մեր հաճախորդ մի ուրիշ ընկերությունից, որը գտնվում էր բիզնես-կենտրոնից դուրս մի սովորական բնակելի թաղամասում, ինչը հիշեցնում էր Երևանի մոտավորապես Արաբկիր թաղամասը՝ թե՛ շենքերի [սովետական] ճարտարապետությամբ, թե՛ անծառ, անբարեկարգ փողոցների տապ ու փոշով։ Ի դեպ, ընկերության գրասենյակը մտնելիս մեզ ստիպեցին հանել կոշիկները, ինչը, ինչպես հասկացա հետո, Մալազիայում անխախտ սովորություն է․ կապ չունի տուն ես մտնում, թե գրասենյակ, կոշիկները հանելը պարտադիր է։ Գրասենյակում օդափոխարկիչը սառեցնում էր ինչպես Անտարկտիդայում, և բոբիկ ոտքերս, թեև հուլիս ամիսն էր, փայտացել էին (արդյունքում, հետդարձին՝ ինքնաթիռի մեջ, ջերմում էի, ու հետո մի շաբաթ պառկեցի անգինայով)։

    Երբ բոլոր գործնական հանդիպումներն ավարտվեցին, և վերջապես ազատ էինք, մեզ մնացել էր մեկ երեկո և մեկ լրիվ հաջորդ օր` Կուալա Լումպուրում։ Մինչ կարելի կլիներ ըմբոխշնել լիակատար ազատություն և հանգիստ, շտապ մի թուղթ պետք եղավ տպել, և Ռազմիկենք տարան իրենց տուն, ուր պրինտեր կար։ Երբ (կոշիկներս հանելուց հետո) մտա Ռազմիկի և իր զուգընկերուհու կացարանը, անակնկալի եկա․ ենթադրվող ֆինանսական մագնատները, բանից պարզվում է, ապրում էին բավական համեստ, պարզ կահավորված սովորական մի բնակարանում՝ մեկ ննջասենյակով և մի փոքրիկ հյուրասենյակով, անշուք մի շենքի երրորդ հարկում, ոչնչով աչքի չընկնող թաղամասում։ Ավելին՝ նրանք վարձում էին այդ փոքրիկ բնակարանը։ Մինչ ես փորձում էի հաշտվել ուղեղիս մեջ պատեպատ խփվող կոգնիտիվ դիսոնանսի հետ՝ նախորդ օրվա տեսածիս ու ներկայիս բացահայտածիս միջև, Ռազմիկի ու գործընկերոջս զրույցից հասկացա, որ Ռազմիկը մի համեստ անհատ ձեռներեց է՝ ինչ֊որ ջուր ֆիլտրող սարք վաճառող (ավելի շատ՝ վաճառել փորձող), իսկ ճարպիկ Սառան վարում է դրա հաշվապահությունը, բայց այնպես՝ կողքից, քանի որ Սառայի հիմնական աշխատանքը AMEX-ում է՝ հաճախորդների սպասարկման ոլորտում շարքային ծառայող։

    Երեկոն դեռ առջևում էր, և մեր հյուրընկալ ընկերները (այնքան ջերմ էին ու մտերիմ, որ միանգամայն հարմարավետ եմ զգում նրանց այդպես կոչել) սկզբում մեզ տարան բացօթյա մի սրճարան՝ գարեջուր խմելու, ապա՝ ճապոնական ռեստորան։ Ընթրիքը, թե՛ բաղադրությամբ, թե՛ անտուրաժով, և թե՛ ողջ ընթացքով, իմ կյանքի երևի թե ամենահաճելի, հետաքրքիր, ուրախ, և նաև՝ ամենահամեղ ընթրիքներից մեկն էր։ Ակնհայտ էր, որ մալազիական տանտերերը գիտեին, թե ուր էին մեզ տանում։ Ծովամթերքների տեսականին՝ թարմագույն-հում, անպատմելի նրբահամ էին։ Շատ սաքե խմվեց, որին այնքան էլ չմասնակցեցի (այդպես էլ չկարողացա սիրել սովորել այդ տաք օղին), մինչդեռ ճամփորդական նոթատետրումս գրել եմ․ «Սառան չտեսնված խմող և ուտող է, բայց վրան թե՛ մեկը, թե՛ մյուսը չեն երևում»։ Ընթրիքի վերջում Ռազմիկը հարբած էր, բայց հետաքրքիր դրսևորմամբ․ թեև առերևույթ սթափ էր ու զգոն, բայց, միևնույն ժամանակ, զվարթ ու տարօրինակ-անհասկանալի տրամադրությամբ, որի ներքո էլ մի քանի անձնական, նույնիսկ ինտիմ բնույթի քոմենթներ արեց Սառայի մասին (առաջին անգամ՝ խոսեց հայերեն, որ Սառան չհասկանա)՝ բոլորն էլ՝ հիացական-դրական։ Առհասարակ, Սառայի ու Ռազմիկի հարաբերությունները բավական հետաքրքիր էին․ չնայած իրենց երկարամյա (4-5 տարվա, կարծեմ) կապին, Սառան կարծես ոչ միայն մինչև ականջները սիրահարված էր Ռազմիկին (ում անվանում էր Prince Charming, անգամ սովորական խոսակցության ժամանակ դիմելիս), այլև յուրահատուկ-անկեղծ, ես կասեի՝ ինչ-որ տեղ մայրական բնույթի հոգատարություն էր տածում իրենից մի քանի տասնյակ տարի մեծ այդ տղամարդու հանդեպ, թեև դրսևորում էր այդ հոգատարությունն այնպես թաքույց ու չշեշտված, որ Ռազմիկի տղամարդկային դիրքն ու արժանապատվությունը գեթ մի վայրկյան չտեղափոխվեն այլ հարթակ։ Սառան զարմանալիորեն հոգատար ու խանդաղատալից վերաբերմունք ուներ նաև Ռազմիկի արդեն վաղուց չափահաս երեխաների հանդեպ էլ (երեխաներն առաջին ամուսնությունից էին և ապրում էին Ավստրալիայում)։ Մի քանի նկար տեսա Սառայի հեռախոսում, որտեղ նա Ավստրալիայում էր, Ռազմիկի՝ իր իսկ տարիքի երեխաներին ջերմորեն գրկած։ Եվ նրանց մասին էլ կարծես ամեն ինչ գիտեր՝ առօրյա մանրամասնությամբ։ Սառային դիմելիս, Ռազմիկը նրան Cockroach էր անվանում, որն, ըստ երևույթին, վաղուց ի վեր կնքած անունն էր՝ սովորական դիմելաձև դարձած։ Իսկ այդ ընթացքում Քոքռոչը, թեև սաքեի կլանմամբ տղամարդկանցից հետ չէր մնում, ոչ մի պահ չդարձավ տարբեր, քան կար․ իր չափի մեջ՝ ժպտադեմ ու անմիջական, պահապան հրեշտակի պես, մի անկյունից, ուշադիր ու աննկատ հսկում էր իր Հմայիչ Արքայազնի բարօրությանը, ներառյալ՝ սեղանին տարվող֊բերվող տեսականու սահուն կերպով պատվիրումն ու կազմակերպումը։ Երբ դուրս եկանք ռեստորանից, ուշ֊ուշ գիշեր էր․ Ռազմիկը հազիվ էր քայլերն առաջ գցում՝ բողոքելով, որ ոտքերը կարծես դոնդողից լինեն։ Սառան պահում էր Ռազմիկին, բայց այնպես` կարծես թե հակառակն էր։

    Առավոտյան բացվեց Մալազիայի մեր վերջին օրը, և մինչ Արքայազն ու Քոքռոչը կգային մեր հետևից՝ պտույտի տանելու, ինչպես որոշել էին, ես ու գործընկերս նախաճաշեցինք հյուրանոցի ճաշարանում։ Այստեղ ուզում եմ անդրադառնալ հատկապես ա՛յս Հիլթընի նախաճաշին, որն էականորեն տարբերվում էր մինչև այդ այցելածս նմանատիպ հյուրանոցների նախաճաշերից։ Այսպես կոչված «նախաճաշը», որն անվճար էր Հիլթընի հյուրերի համար, իրենից ներկայացնում էր մոտավորապես 20-25 տեսակի տարբեր ազգային խոհանոցներ՝ յուրաքանչյուրն իրենց հսկա տաղավարներով տեղակայված մի ընդարձակ սրահում։ Տաղավարների հետևում մի քանի բանիմաց խոհարար աշխատում էին բաց ռեժիմով՝ թարմ-թարմ պատրաստելով ու մատուցելով առաջարկած մի քանի տասնյակ ճաշատեսակներից ցանկացածդ։ Նման անընդգրկելի առատությունն, այն էլ նախաճաշի դեպքում, անկեղծ ասած ինձ մոտ անհարմարության ու տհաճության խառը զգացմունք առաջացրեց․ մինիմալիզմի ներքին հարմոնիաս ճաքեր էր տալիս, և չես կողմնորոշվում, թե առկա՝ առանց չափազանցության մի քանի հարյուր սննդատեսակներից ինչ ընտրես, որ ճիշտ ու ռացիոնալ լինի, ու միևնույն ժամանակ՝ բավարարի նոր բաներ համտեսելու հետաքրքրասիրությունդ։
    Կողքի սեղանին մի տղա ու աղջիկ էին նախաճաշում։ Տղան բարձրահասակ, փոքր-ինչ հաղթանդամ, բավական բարետես, բարի ու մանկական պարզությամբ դեմքով և, ըստ երևույթին, ապահովված ընտանիքից, մաքուր ու կիրթ տեսքով, քսանհինգի մոտ մի ասիացի էր, աղջիկը՝ բարեկազմ, խնամված ու սիրունիկ, հազիվ քսանը բոլորած, տիպիկ ասիական աղջնակ։ Տղան փորձում էր զրույց վարել, ուտելիք էր բերում, առաջարկում, սպասարկում։ Աղջիկը, որի հայացքն ամբողջ ժամանակ հեռախոսին էր, հազվադեպ անվերաբերմունք հատուկենտ մի բառ էր նետում տղայի աշխույժ ու հոգատար շաղակրատանքին՝ առանց գլուխը հեռախոսից բարձրացնելու։ Վարձու աղջիկ է, նկատեց գործընկերս, մի գիշերվա։ Ու ես տխրեցի։ Չգիտեմ ինչու։ Տղայի համար։

    Սառան ու Ռազմիկը վերցրին մեզ հյուրանոցից և ուղևորվեցինք սկզբում այն «պորտալարով» միմյանց կապված թվին-թաուերները տեսնելու, ապա՝ վարչապետի նստավայր։ Նստավայրում մի գեղեցիկ, վարդագույն մզկիթ կար, և շրջակա ծառերն էլ ծաղկել էին վարդագույն։ Մզկիթ, ցավոք, մտնել չհաջողվեց․ աղոթքի ժամ էր։ Ճանապարհին Ռազմիկի մեքենայի վառելիքը վերջանալու վրա էր։ Քոքռոոո՜չ, բողոքում էր Ռազմիկը ողջ ճանապարհին, ոնց չնկատեցի, ժամանակին լցնեի վառելիք, վախենամ՝ մնանք ճանապարհին։ Քշի՛ր, Չարմինգ, քշի՛ր, հորդորում էր Սառան՝ հեռախոսի մեջ ստուգելով մոտակա բենզալցակայանի հեռավորությունը, հասնում ենք, բան չմնաց, քշի՛ր։

    Երբ օրը մայր մտավ, վերադարձանք հյուրանոց, որտեղ սպասում էին մեզ մեր ճամպրուկները (դուրս էինք գրվել առավոտյան)։ Մինչ օդանավակայան դեռ մի երկու ժամ ունեինք, նստեցինք խմիչքի վերջին անգամ, նույն բարում, ուր առաջին անգամ հանդիպել էինք, Սառան ընթացքում դուրս եկավ մեքենայի տեղը փոխելու, որ փարկինգին դրամ չտա։ Ապա վերադարձավ ու աննկատ փակեց խմիչքի ու պատվիրած ուտեստների հաշիվը։ Ռազմի՛կ, հարցրի, երբ Սառան դեռ չէր վերադարձել, իսկ ինչու՞ ես նրան քոքռոչ անվանում։ Սառայի՞ն, առաջին անգամ աղջկա անունը տվեց Ռազմիկը, դու գիտե՞ս քանի անգամ ա հայտնվել անհավանական անվերապրելի իրավիճակներում, բայց խավարասերի պես միշտ դուրս ա պրծնում՝ մի մազն էլ չպակասած։ Վերջերս էլ իր մեքենան փիս վթարի ենթարկվեց, մեքենայից բան չէր մնացել, միայն մի բան դուրս եկավ միջից ողջ ու անվնաս․ Քոքռոչը։

  8. Գրառմանը 10 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Cassiopeia (21.09.2021), Freeman (21.09.2021), John (28.09.2021), Tiger29 (22.09.2021), Գաղթական (22.09.2021), Դեղին մուկիկ (22.09.2021), Նաիրուհի (21.09.2021), Ներսես_AM (22.09.2021), Ուլուանա (25.09.2021), Վիշապ (18.02.2023)

  9. #35
    Պատվավոր անդամ
    Բարեկամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    04.09.2006
    Գրառումներ
    3,542
    Բլոգի գրառումներ
    6
    Mentioned
    21 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Մեր քաղաքի մարդիկ․ Շավարշը

    Շավարշին հայտնաբերեցի մի քանի տարի առաջ, երբ մի փաստաթուղթ նոտարական հաստատման կարիք ուներ, և ես գուգլեցի նոտար մոտակայքում։ Նոտար ասելով այստեղ նկատի չունեմ իսկակական նոտարն իր լիարժեք իմաստով։ Մեր քաղաքում իսկական նոտարները կարգին իրավաբանական պաշտոնյաներ են, որ զբաղվում են միայն այդ գործով և ունեն համապատասխան գրասենյակներ։ Բայց կան նաև այսպես ասած «թեթև քաշային» նոտարներ, որոնք կոչվում են JP (Justice of Peace), և դա ոչ թե մասնագիտություն է կամ կոնկրետ գործ, այլ ընդամենը արտոնագիր՝ հաստատելու փաստաթղթի կրկնօրինակը կամ ստորագրության իսկությունը։ JP-ի արտոնագիր կարող է ձեռք բերել համարյա ցանկացած ադեկվատ ոք, և այն համեմատաբար հեշտությամբ (եթե ոչ ավտոմատ) տրվում է մի շարք մասնագիտությունների ներկայացուցիչների, օրինակ՝ հաշվապահների, դեղագործների, բժիշկների, ֆինանսական աշխատողների ու նման մի քանի ուրիշ հաստիքների, որոնք, կարելի է ասել, վստահություն են ներշնչում իրենց ներկայացուցչի տարրական ադեկվատության հանդեպ։

    Գուգլը բերեց մեր թաղամասի նոտարների ցուցակը, որոնց մեջ նկատեցի մի հայի ազգանուն (ինչն այստեղ հազվադեպ է պատահում) ու զանգահարեցի։ Շավարշը (որի ազգանունն այս պահին չեմ հիշում, հիշեի էլ՝ բնականաբար չէի հրապարակի), պարզվեց՝ ապրում է իմ աշխատավայրից ընդամենը մի երկու հարյուր մետր ներքև։ Այդուհետ, երբ մի թուղթ էր պետք լինում հաստատել, գնում էի Շավարշի մոտ։

    Շավարշի առանձնատունը դասական հին տուն է․ այն տներից, որոնց ամեն ինչը՝ սկսած դրսի դռնից, վերջացրած ներսի կահույքով, առնվազն մի քանի տասնյակ տարվա վաղեմություն ունի, բայց հնամաշ չես ասի, քանի որ պահպանված են խնամքով։
    Շավարշը, որը յոթանասունն արդեն ըստ երևույթին մի քանի տարով բոլորած, բարձրահասակ, հաղթանդամ, մի քիչ փորով, բայց դեռ բավական բարետես, սպիտակ բեղերով ու խելացի, ավելի ճիշտ՝ բանիմաց դեմքով մարդ է, ապրում է մենակ։ Երբ առաջին անգամ էի իր տանը, փորձեցի գտնել կնոջ հետքեր կենցաղի մեջ, քանի որ Շավարշի աշխատասեղանին ինչ-որ երիտասարդների ու երեխաների լուսանկարներ էին շարված շրջանակների մեջ, բայց թե՛ ճաշասեղանի անխախտ սփռոցը, թե՛ վրան մշտապես առկա մրգով լի փայտյա սկուտեղը, թե՛ անփոփոխ կահավորանքն ու հատկապես պատերին և այլուր կախված կամ դրված անթիվ-անհամար առարկաներն ու հուշանվերները խոսում էին լոկ մենատիրոջ՝ ամուրի տղամարդու մասին։

    Շավարշը երբեք ամուսնացած չի եղել։ Դատելով իր մշտապես հանդարտ, ինքնավստահ ու առույգ կեցվածքից, դա երբեք էլ կարծես ո՛չ խնդիր է եղել իր համար, ո՛չ էլ դրված է եղել իր կյանքի առաջադրանքների սեղանին։
    Շատ շուտով պարզվեց, որ Շավարշը կրքոտ ճանապարհորդ է․ ասաց, որ եղել է մոտ ութսուն երկրներում, և սկսեց հաճույքով ցույց տալ ու պատմել տարբեր երկրներից իր բերած հուշանվերների մասին։ Մի անգամ, երբ սովորականի պես իր մոտ մտա՝ մի թուղթ հաստատելու, իր հերթական ճամփորդությունն էր ծրագրում, որն ընդգրկում էր մի քանի երկիր՝ Կանադա, Չիլի, Բրազիլիա, ու էլ չգիտեմ ուր։ Բոլոր կանգառներն ու տոմսերը խնամքով դասավորել էր մի թղթապանակի մեջ, կազմել օրացույց ու քարտեզ՝ մանրամասն ճանապարհներով։ Ամենն իհարկե՝ ձեռագիր։ Երբ հարցրի, թե որտեղ՝ ինչ հյուրանոցում է մնալու, ասաց, որ ինքն առհասարակ հյուրանոցներում չի մնում (այդ էր պակաս՝ հյուրանոցին դրամ տամ), այլ ամենուր ունի կամ գտնում է ընկերներ կամ ծանոթներ, որոնց մոտ էլ հյուրընկալվում է։
    Ճամփորդության հանդեպ կրքից հետո երկրորդ բացահայտումս Շավարշի մասին իր «պինդձեռ» լինելն էր։ Ակնհայտ էր, որ Շավարշը խիստ խնայողաբար է մոտենում ծախսերին և դրանք ոչ միայն երբեք չի անում անհարկի, այլև աշխատում է խուսափել՝ որքան հնարավոր է։ Գլխումս մի մեղավոր միտք սկսեց թևածել, թե Շավարշը հավանաբար դրա համար էլ չի ամուսնացել․ կին տուն բերելը, կնոջ ծախսերի մասին հոգ տանելը ամենայն հավանականությամբ Շավարշի տարվա բյուջետային պլանի մեջ չէին մտնում։ Առհասարակ, նկատել եմ, որ չամուսնացած տղամարդկանց մեջ զգալի թիվ են կազմում նրանք, ովքեր պինդձեռ են, ուշադիր՝ ծախսերի հանդեպ, և հակված են ապրելու խնայողաբար։
    Երրորդ բացահայտումս Շավարշի մասին իր աշխատասեղանի լուսանկաների հետքերով էր։ Պարզվեց՝ դրանք Շավարշի եղբոր երեխաներն ու թոռներն են․ ամեն մարդ էլ, հարկավ, ընտանիք ունենալու կարիք ունի, և Շավարշն էլ մարդկային այդ պահանջից զուրկ չէր։

    Շավարշի մոտ ես սովորաբար կարճ եմ մնում՝ 10-15 րոպե, և մինչ նա կնքում ու ստորագրում է թղթերս, դեսից-դենից զրուցում ենք։ Մի անգամ, չեմ հիշում ոնց, խոսք բացվեց, և նա հարցրեց, թե որտեղից են իմ նախնիները։ Ասացի, որ հորական պապս Թուրքիայի Նիկոմեդիա գավառից է, որտեղ Արմաշ անունով հին հայկական գյուղաքաղաք է եղել, իսկ հորական տատս՝ Թուրքիայի Սեբաստիա գավառի Զառա գյուղից։ Շավարշը գնաց կողքի սենյակը և բերելով այնտեղից մի ահռելի մեծ, ես կասեի՝ աժդահա գիրք՝ շրմփացրեց (բայց խնամքով) դիմացս, սեղանին։ Գիրքն իր մեջ ամփոփում էր տարբեր ժամանակների ու հնության քարտեզներ։ Պապիկիս ու տատիկիս ժամանակների Թուրքիայի մանրամասն քարտեզը գտանք, և ես առաջին անգամ մանրամասնությամբ տեսա իմ նախնիների ծննդավայրը աշխարհի քարտեզի վրա՝ իր շրջակայքով ու հարևանությամբ։

    Երկու օր առաջ, երբ շտապ թուղթ պետք եղավ հաստատել, Շավարշին վերջին անգամ համաճարակից առաջ էի տեսել։ Զանգեցի։ Տանն էր։ Ասացի, որ մի քանի րոպեից կլինեմ իր մոտ։ Անձրև էր գալիս, մի քանի անգամ ծեծեցի դուռը, և մինչ սպասում էի՝ հայացքս ընկավ շեմքի քարե հին պատից կախված գունաթափ, պլաստիկ ծաղկամանին, որից դուրս պրծած մի քանի անշուք տերևները կիսով չափ դեղնած էին, թեև գարուն է դրսում։ Շավարշն ուշ բացեց դուռը, ձայնը չէր լսել։ Ներս հրավիրեց․ ամեն ինչ նույնն էր, անփոփոխ, այդ թվում՝ ճաշասեղանին փայտյա սկուտեղով դրված թարմ մրգերը։ Հարցրի, թե ինչպես է դիմանում համաճարակային այս անորոշ երկար ձգվող արգելափակմանը, հատկապես՝ առանց ճամփորդելու։ Ասաց, որ ձանձրանում է խիստ, բայց փորձում է մի զբաղմունք գտնել։ Սեղանին նոր նկար էր հայտնվել շրջանակով։ Երիտասարդ ամուսիններ՝ ժպտում են լայնաբերան, իսկ մեջտեղում զարմացած դեմքով ու աչուկներով, բերանն էլ՝ կլորիկ-զարմացած՝ բալիկ է, մոտ մի տարեկան։ Ինչ լավ է նկար է, ասացի, Ձեր եղբոր տղա՞ն է։ Այո՝ հաստատեց գոհունակությամբ, ու ավելացրեց՝ անունն էլ Շավարշ են դրել։ Իսկապե՞ս, զարմացա ես, հետաքրքիր է, որ այստեղ այդ անունը կդնեին՝ տեղացիների համար անսովոր ու դժվար-արտասանելի։ Պատմեց, որ երբ եղբոր կինը պիտի ծննդաբերեր, եղբայրն այստեղ չէր, ինքն էլ մոտ էր ապրում, իսկ կնոջ ջրերն անսպասելի գնացին (այդպես էլ ասաց), և կինն իրեն զանգեց, ու ինքն էլ տարավ կնոջը հիվանդանոց, և պառկելն ու երեխան ծնվելը մեկ եղան, ու քանի որ դա նրանց երրորդ արու զավակն էր, իսկ իրենք աղջկա համար էին պատրաստվել, տղայի անուն չէին մտածել, ու կինն էլ ասաց՝ դե, քանի որ դու ինձ տարար հիվանդանոց, և այսքան հեշտ ծնվեց, կարելի՞ է անունը Շավարշ դնենք։
    Որքան էլ որ ինձ արտասովոր թվաց անվան ընտրության այս տրամաբանությունը, Շավարշը, համենայնդեպս, այդպես անմահացավ ։)

    Երբ դուրս էի գալիս, ասաց․ հավանաբար այլևս պետք չունենաս ինձ մոտ գալու, արտոնագրիս ժամկետը լրանում է հոկտեմբերին, իսկ նորոգելու համար հիմա նոր օրենք են հնարել՝ պետք է քննություն հանձնեմ առցանց՝ քսան հարց, ու քսանին էլ ճիշտ պիտի պատասխանեմ. արդեն մի քննություն տապալել եմ, արտոնագիրս էլ չնորոգեմ հավանաբար։

    Չգիտեմ՝ կտեսնե՞մ նորից Շավարշին, գուցեև այո, որովհետև սեղանին ձեռնարկ կար. պարապում էր քննության համար։ Բայցևայնպես, Շավարշը, անկախ ամեն ինչից՝ լինի առօրեականություն, թե ինքնատիպություն, ապրված մի կյանք է այս քաղաքում, և թող այս հուշագրությունն էլ իրենից մնա։

  10. Գրառմանը 6 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Freeman (22.09.2021), Tiger29 (24.09.2021), մարդ եղած վախտ (23.09.2021), Նաիրուհի (22.09.2021), Ներսես_AM (22.09.2021), Ուլուանա (25.09.2021)

  11. #36
    Պատվավոր անդամ
    Բարեկամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    04.09.2006
    Գրառումներ
    3,542
    Բլոգի գրառումներ
    6
    Mentioned
    21 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Հիմնային պահանջներ

    Այսօր չգիտեմ որտեղից մի էպիզոդ հիշեցի մոտ 27 տարի առաջվա վաղեմության։ Լրիվ աննշան մի բան, բայց դե օրագիրս էլ հենց փոքր ու աննշան պատմությունների գրանցման համար է, որոնք, սակայն, տպավորել են։

    Ուրեմն, ուսանողական տարիներիս հնարավորություն ընձեռնվեց ուսանողական մեծ խմբով մեկնելու Ծաղկաձոր՝ հանգստանալու։ Հանգիստը կազմակերպել էր Երևանում Ֆրանսիական դեսպանատունը՝ ֆրանկոֆոնիայի ինչ-որ ծրագրի շրջանակներում, ու մեր համալսարանի (Ճարտարագիտական) տարբեր կուրսերից ընտրել էին ֆրանսերեն քիչ թե շատ իմացողների՝ ընդգրկվելու այդ հանգստի ծրագրում (հետագայում պարզվեց, որ ես իմ սկսնակ ու անվստահ ֆրանսերենով միակն էի, որ ինչ-որ չափով գլուխ էի հանում այդ լեզվից․ մնացածները բարև-բարլուսից էն կողմ ոչինչ չգիտեին)։
    Եթե չեմ սխալվում, ահագին էլ երկար մնացինք, երևի մոտ մի ամիս, լիքը իրադարձություններ, դեպքեր ու դեմքեր (ուսանող էինք, վերջին հաշվով), ու նախավերջին օրվանից մի այսպիսի դրվագ եմ հիշում․ բացատ, հանգստի ողջ կազմով (կլինեինք մոտ 50 հոգի, կարծում եմ) նստած ենք խոտերին, ու մի աղջիկ, որին բավական հետաքրքիր էի համարել այդ հանգստի ողջ ընթացքում, բայց առանձնապես չէի շփվել, գիթառ էր նվագում ու երգում Ժաք Բրելի "Ինձ մի լքիր"-ը ֆրանսերեն։ Աղջիկը թեև ֆրանսերեն համարյա չգիտեր (դա հասցրել էի իմանալ), երգում էր վստահ, մի տեսակ խորքային, փափուկ ձայնով, ու բերանը արտահայտիչ կլորացնելով։ Բավական հետաքրքիր արտաքին ուներ, որը հենց մեր հանգստի առաջին օրն էի նկատել․ կարճ կտրած մազեր,մաքուր դեմք՝ առանց որևէ դիմահարդարման /հատկապես 90-ականներին/, գեղեցիկ, արտահայտիչ, հավաք շուրթեր, թեթևակի ընդգծված կոպերով խոշոր աչքեր, բրոնզագույն-մարմարյա այտոսկրեր, և դեմքի գեղեցիկ օվալ, որը հատկապես ընդգծվում էր իրեն շատ սազող կարճ մազերի շրջանակում։ Ինչ-որ ազնվական և միևնույն ժամանակ բոհեմյան բան կար այդ աղջկա արտաքինի մեջ, որով նա տարբերվում էր այդ ժամանակվա սովորական [հայ] աղջիկներից։
    Ես չգիտեի, որ ընդհանրապես գիթառ նվագել ու երգել գիտեր, քանի որ հանգտսի ողջ ընթացքում երբևէ ցույց չէր տվել, թեև գիթառն ու ելույթները մեր առօրյայից անպակաս էին։
    Ընդհանրապես, ինչպես և ամենուր է, հանգստացողների մեր մեծ խմբում հենց առաջին օրվանից ենթախմբային բաժանումներ ձևավորվեցին, և այդ աղջիկը ինչ-որ աղջիկների 3-4 հոգիանոց մի խմբի հետ էր հիմնականում․ թե՛ նույն սեղանի շուրջ՝ ճաշելիս, թե՛ հավանաբար նույն սենյակում էին քնում, և թե՛ օրն առհասարակ միասին էին անցկացնում։
    Ինչևէ, վերադառնամ բացատ։ Ուրեմն երգում էր այդ աղջիկը (որի անունը, ցավոք, արդեն չեմ հիշում), ու մեկ էլ նկատեցի, որ այդ օրը մեզ ճանապարհելու եկած ֆրանսիացիներից մեկը՝ մի երիտասարդ, շատ համակրելի, ես կասեի՝ սուպեր-քուլ արտաքինով մոտ 27-28 տարեկան, բարձրահասակ, բարետես մի տղա, ով բավական լուռ ու հանդարտ մարդ էր երևում՝ որքան հասցրել էի նկատել, խոտերին նստած, դեմքն անթաքույց դեպի աղջիկը բարձր պարզած, հմայված ու անշարժ՝ ասես արձան, նայում էր աղջկան, ողջ ընթացքում անթարթ։ Աղջիկը, տարված իր երգով, երիտասարդին ակնհայտորեն չէր էլ նկատում (ոչ մի անգամ նրա կողմ չնայեց)։
    Դա ցերեկն էր։ Իսկ գիշերը, որը մեր վերջին գիշերն էր, և ամբոխը, որ հանգստյան տան ընդհանուր սրահում ինչ գժություն ասես, որ չէին արել՝ երգ ու պարին ինչ ասես խառնած, և արդեն բավական ուշ ժամին, երբ հոգնած այս ու այն կողմ էին ցվրվել, մի պատի տակ՝ անկյունում, նկատեցի այն աղջկան ու ֆրանսիացի տղային՝ կողք-կողքի նստած՝ հենված պատին, խոսում էին ինչ-որ (թեև աղջիկը ֆրանսերեն չգիտեր - բայց դե զրուցողը միշտ էլ մի ձև կգտնի ։ Սիրուն էին․ սազում էին իրար մի ձև, ու հիշում եմ՝ մտածեցի, որ տղաներն, ամեն դեպքում, ընտրում են արտաքինով իրենց համապատասխան։ Հետո, երբ ավելի ուշ գիշեր էր, և վերջին մնացածներն էլ կամաց-կամաց անցան իրենց սենյակները, բոհեմուհին ու ֆրանսիացին դեռ պատի տակ նստած զրուցում էին՝ անհաղորդ շրջապատի անցուդարձին։

    Առավոտյան, երբ ավտոբուսներն արդեն եկել ու մեզ էին սպասում, մենք էլ ճամպրուկներս էինք քարշ տալիս՝ տեղավորվելու, տեսա այդ աղջկան ավտոբուսի մեջ ու․․․ աչքերիս չհավատացի․ առաջին անգամ, ինչ հանգստանում էինք Ծաղկաձորի այդ հանգստյան տանը, նա շպարվել էր, ոչ միայն շպարվել, այլև թունդ շպարվել, ոչ միայն թունդ, այլև ինչ-որ տարօրինակ, մեծ ու ճոճվող, պլաստիկ ականջօղեր էր կախել և հագել ինչ-որ զիզի զգեստ։ Այնպիսի տպավորություն էր, թե բնության մի մաքուր, կուսական գեղեցկություն վարել ու հերկել ու տնկոտել էին արհեստական վուլգար բույսուծաղկով՝ գրոտեսք դեկորներով ծանրացրած։ Նախկին բոհեմից, որի հմայքը հենց նրանումն է, որ երբեք չի մտածում դուր գալու մասին, հետք էլ չէր մնացել, փոխարենը ՝ ստանդարտ մի աղջիկ էր՝ շրխկոցով իրեն ցած շպրտած ստանդարտ մակարդակի, այն է՝ դուր գալ արուին։ Ու ես ապշած էի․ ախր չէ՞ որ դու նրան արդե՛ն դուր էիր եկել։ Այ դա՛ չէի հասկանում․ վա՞խն էր, թե՞ ինչը, որ դրդել էր նրան գնալու այդ էժան քայլին՝ to secure what she had already got.
    Սա իմ հազվադեպ հիասթափություններից էր։ Եվ չլուծված տարակուսանք՝ մինչև օրս։
    Մի ուրիշի մասին շատ վաղուց պատմել եմ։
    Վերջին խմբագրող՝ Բարեկամ: 24.09.2021, 12:01:

  12. Գրառմանը 4 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Cassiopeia (24.09.2021), Freeman (02.11.2022), Smokie (25.09.2021), Վիշապ (12.05.2022)

  13. #37
    Պատվավոր անդամ
    Բարեկամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    04.09.2006
    Գրառումներ
    3,542
    Բլոգի գրառումներ
    6
    Mentioned
    21 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Այնպես է լինում, որ արդեն շաբաթից ավել շարունակական անձրևից հետո խոնավ, գորշ ու ցրտավուն անտառի կոկորդում մի բան է կանգնած լինում, ասես ինչ-որ բան խցանում է բնության ներդաշնակության նշանակությունը մարդու համար: Սեզոնային տեսանկյունից անտառն այստեղ կարկատան է` կանոնավոր առանձնացված պատառիկներով. ձախ կողմում աշուն` բարձր ու մերկ ծառերով ու տակը ծառագույն թրջված տերևների ու փայտի կտորտանքի փափկավուն առատությամբ, հետևում գարուն` օրինակելի կանաչ, մատղաշ խոտի կարճլիկ խուզած գորգով, շարունակության վրա մշտադալարների խումբը` հոգնած, աննկատ երանգավորմամբ, ու այնտեղ, ուր վերջանում է անտառը, չթարգմանվող անունով մի թռչուն ընդհատ կանչում է` թաց, ճկվող ճյուղին ճոճվելով, ասես հիմա կսահի, ապա կտրուկ թափահարում թևերն ու հեռանում: Շաբաթավերջ է, իսկ մարդ գրեթե չկա: Երկու տղա ու մի աղջիկ` 7-8 տարեկան, բամբուկի թրջված փայտեր են հավաքում: Աղջիկը մուգ կարմրահեր է, երկար, մուգ-շագանակագույն կիսաշրջազգեստով` վրան մորեգույն խոշոր ծաղիկներ: Նա լայն, մանկական քայլերով ու իր երկարաճիտք աշնանային կոշիկներով տրորում է ծառագույն թրջված տերևների ու փայտի կտորտանքի փափուկ առատությունն ու հետևում տղաներին` մի քանի քայլ հեռավորությամբ, գլուխը կախ, հայացքն` ուշադիր ներքև: Կոլայի կարմիր դատարկ մետաղաշիշ կար թփերի տակ, կողքը` այնպես ոչինչ չլած սքեյթբորդ ու մի պատանի` կապիշոնը գլխին քաշած, կողքերից` ականջակալների զույգ բարակ լարեր: Նա անթափանց որոշակիությամբ չի նկատում ու չի նկատվում, միայն մի թե երկու անգամ կապիշոնի տակից բարձրացրեց կապույտ, բացարձակ գեղեցիկ աչքերի չհասունացած հանդգնությամբ /դաժանությա՞մբ/ հայացքն ու արագ իջեցրեց. ուզում եմ հասկանալ նրա իդեալը: Գնաց` թողնելով մետաղաշիշը խոտերին: … Մնացի այնքան, մինչև օրը մաշվեց, դարձավ ցնցոտի ու թաց ներծծվեց ուշ ժամի գաղջ աղջամուղջում:

  14. Գրառմանը 3 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Sambitbaba (15.05.2022), Ուլուանա (12.05.2022), Վիշապ (12.05.2022)

  15. #38
    Պատվավոր անդամ
    Բարեկամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    04.09.2006
    Գրառումներ
    3,542
    Բլոգի գրառումներ
    6
    Mentioned
    21 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)
    Ուշ երեկոյան, երբ բոլորը քնած են (կամ` իրենց սենյակներում), նայում եմ սովետական ֆիլմեր։ Ինքնատիպ թերապիա է՝ դեռ հստակ չգիտեմ ընդդեմ, թե/կամ հանուն ինչի։ Գիտեմ միայն, որ այդ ֆիլմերն ինձ տեղափոխում են լրիվ ուրիշ մի աշխարհ, ուր սիրում եմ պատսպարվել․ կյանքն այնտեղ հյութեղ է, իմաստալից, և ժամանակը կանգ է առնում։ Ինձ ապահով եմ զգում ա՛յն հավերժության մեջ, ուր կյանքը հյութեղ է ու իմաստալից։ Ֆիլմերն ընտրում եմ ըստ օրվա (կամ պահի) տրամադրության․ մեծ մասը՝ ծանոթ, անգամ բազմիցս նայած ֆիլմեր, բայց պատահում են նաև անծանոթներ, որոնք ցանկություն եմ ունենում դիտելու։ Երեկ այդպիսի մի ֆիլմ նայեցի, կոչվում է "Սիրահարված սեփական ցանկությամբ"։ Վերնագիրը թեև ծանոթ էր (երևի սովետի ժամանակվա ծրագիր-շաբաթաթերթում հանդիպած լիներ կամ հեռուստացույցով հաղորդելիս), բայց ֆիլմն առաջին անգամ էի դիտում։ Յանկովսկուն միշտ եմ առանձնահատուկ հավանել, հատկապես վերջերս նայածս (նույնպես առաջին անգամ) "Կրեյսերյան սոնատ" ֆիլմից՝ Տոլստոյի համանուն գործի էկրանավորումը, որտեղ Յանկովսկին խաղում էր այնպե՛ս խորը, բազմաշերտ, մինչև հատակն իջած՝ կերպարի մեջ, ու քեզ էլ քաշելով հետն ու այնպե՛ս անմնացորդ մխրճելով իր դերի մեջ, որ ո՛չ կարողանում ես ու ո՛չ էլ ուզում ես դուրս գալ նման ուժեղ ճնշման և, միևնույն ժամանակ, ձգողության տակից, ուզում ես դեռ երկար մնալ, զգալ ու պահել արտիստի տաք ու համակրելի շունչը։ Յանկովսկին, որպես տղամարդ, ինձ համար անչափ համակրելի է։ Դերը երեկվա ֆիլմում, ինչպես և ինքը՝ ֆիլմը, այնպես՝ հատուկ մի բան չէր, բայց դա չխանգարեց ինձ հայտնաբերելու, որ ես հանգիստ կարող եմ սիրահարվել Յանկովսկի֊տղամարդուն։ Կոնցեպտուալ սիրահարության այդ զգացողությունը (զգացմունք, իհարկե, չես անվանի), էյֆորիկ ջերմացրեց ներսս, ու վերհիշեցի այդ երբեմնի քաղցր֊տոքսիկ հոգեվիճակը, որը փոխում է քիմիադ ու դարձնում քեզ գերի։ Ափսոս իհարկե, շուտ մահացավ Յանկովսկին, բայց, կարծում եմ (ու հուսով եմ)՝ դատելով մի քանի կցկտուր կենսագրական տեղեկություններից, որ կարդացի, նա մինչև իր կյանքի վերջին օրն ապրել է լիարժեք։

  16. Գրառմանը 4 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Sambitbaba (04.11.2022), Աթեիստ (02.11.2022), մարդ եղած վախտ (02.11.2022), Ուլուանա (03.11.2022)

  17. #39
    Պատվավոր անդամ
    Բարեկամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    04.09.2006
    Գրառումներ
    3,542
    Բլոգի գրառումներ
    6
    Mentioned
    21 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Էմպաթիա

    Գնացեք մանկություն, փորփրեք ու վերհիշեք դրվագներ, փորձեք մտաբերել, թե ինչն էր ձեզ գրավում, որոնք էին ձեր նախընտրությունները, որտեղ էին արթնանում ձեր թուլություններն ու անկախությունը, ուրախություններն ու վհատություններն ինչից էին ծնվում, ինչումն էր ձեր ներդաշնակությունը, երբ չկար պարտադրանք ու պայմանականություն, և որն էր ձեր մաքուր, դեռևս չապահովագրված արձագանքը ստիպվող պարտադրանքին ու պայմանականությանը։
    Հե՛տ նայեք մանկություն, բացահայտեք ձեզ այնտեղ և կտեսնեք ձեր ներկայիս ապրումների, կյանքի զանազան մատուցումների հանդեպ ձեր այժմյան վերաբերմունքի նախադրյալները, ձեր պատմությունը, որը շարունակվում է, հեռու չես փախչի։
    Դժվար թե որևէ բան փոխես, բայց կօգնի ինքնաճանաչմանը, լույս կսփռի, կպարզի միտքը՝ չխարխափելու, ինչ–որ չափով կվերանան վախերը, որովհետև իմացությունը լուծում է կասկածները՝ անորոշությանդ անհունի մեջ բանտարկված, հուսահատ խփվող գլխիդ ներքին պատերին։


    Երբ փոքր էի, գնում էինք Սև ծով հանգստանալու։
    Գիտե՞ք ինչպես է սուլում գնացքը, խուլ, ինչ–որ տեղ հեռվից որսում ես ձայնը ականջներիդ մեջ, երբ դեռ տանն ես, անկողնումդ, ոգևորված–անհանգիստ, չես կարողանում քնել, թեև շատ շուտ ես արթնանալու, համարյա մթով՝ չուշանալու համար առավոտ վաղ մեկնող գնացքից, ու սիրտդ սեղմվում է ուրախությունից, այնքա՛ն սիրում ես ճամփորդել։ Վստահ չեմ հիմա արդեն՝ իրոք լսու՞մ էի այդ սուլոցը, թե՞ թվում էր ինձ, կամ թե այն միշտ լսելի էր, բայց նկատում էի այդ ժամանակ միայն, երբ դառնում էի կենտրոնացած սպասում, րոպեների հաշիվ և հաշվի հետ սրտի աճող տրոփյուն։

    Մենք միշտ կուպե էինք վերցնում, որը ճիշտ մեր չափով էր՝ չորս տեղանոց. հայրս, մայրս, եղբայրս և ես։ Գնացքը Երևանի կայարանից Վրաստանի սևծովյան ափերն էր հասնում մեկուկես օրում, և երբ փոքր էի, ծնողներս չէին թողնում քնել այնքան հավես թվացող վերևում, որի համար վիճում էինք ես և եղբայրս, թեև չէին թողնում, բայց միևնույն է՝ վիճում էինք։ Բացի այն, որ վերևում գտնվելը ինքնին կենսաբանական հաճույք է, ինձ թվում էր նաև, որ վերևում ավելի լավ պիտի օրորեր ռելսերի համաչափ զարկը՝ դըդը՛խկ–դըդը՛խկ, տըդը՛–տըդը՛..., տըդը՛–տըդը՛... սուրացող դեպի... ի՛նչ կարևոր է ուր։

    Մի անգամ վերադարձին կուպե չկար։ Պլացկարտ էր՝ իր բոլոր անհարմարություններով. ընդհանուր վագոն, նստատեղը վեր էր ածվում բացվող նեղլիկ քնատեղի, կողքդ՝ անծանոթ մարդիկ։ Մեր կողքի անծանոթները մի երիտասարդ զույգ էին, ռուսներ, երևի նորապսակ։ Կինը բարձրահասակ էր, բարեկազմ, ջինսե նեղ տաբատով, ազատ թափվող կապույտ բլուզ, կրծքի մոտ բարակ թելիկով խաչաձև կապվող սենսուալ, ու դեղին մազեր՝ կոկիկ ուսերին իջնող։ Մի խոսքով, իմ՝ յոթամյա աղջնակի համար համարյա երազանք։ Երազանքը ամբողջ ճանապարհին, մեղմ ժպիտը դեմքին, տիկնիկ էր գործում ինչ–որ թելերից ։ Ես նայում էի ուշադիր։ Մեկ էլ ասաց. «Կուզե՞ս քեզ համար էլ գործեմ»։ Ամաչելով՝ հաստատեցի գլխով։ Կինն անցավ գործի՝ վարժ ու արագ կտկտացնելով շյուղերը։ Ու մեկ էլ՝ «Կուզե՞ս գլուխդ դնել ծնկներիս»։

    Ահա այստեղ սկսվում է իմ պատմությունը, այսինքն՝ սկսվում եմ Ես։ Նախ, անակնկալի եկա նման առաջարկից, չծնված, գոյություն չունեցող մտերմության, ամենակարևորը՝ ֆիզիկական սերտություն պարտադրող վերահաս հարձակումից։ «Կուզե՞ս գլուխդ դնել ծնկներիս»։ Աշխարհում ամենաշատը ուզում էի չ՛դնել գլուխս իր ծնկներին, որևէ՛ մեկին ծնկներին, առավել ևս իր՝ օտար ինչ–որ կնոջ։ Գլուխս իր ծնկներին պատկերացնելն անգամ սարսափ էր առաջացնում՝ տակնուվրա անելով իմ թունդ–ամաչկոտ բնույթը։ Բայց ինչպե՞ս ասեի «ոչ», ինչպե՞ս կարող էի նեղացնել ինձ համար տիկնիկ գործող, մեղմ ժպտացող կնոջը, քանի որ «ոչ»–ը իմ մանկական գլխում դուրս էր բերվում որպես՝ «կկարծի, թե ինքն ինձ տհաճ է»։ Ու վատ էի զգում իր փոխարեն։ Մերժված. «ես տհաճ եմ, փոքրիկ աղջիկը խորշում է ինձնից»։ Իսկ իմ մեջ զարհուրելի պատերազմ էր. գլուխս սարսափելի չէր ուզում պառկել անծանոթ մարդու ծնկներին, իսկ հոգիս սեղմվում էր, չէր ուզում ցավեցնել մարդու զգացմունքները, սեղմվում էր նրա՝ ենթադրյալ ցավի հայելային վերարտադրումից։
    Ես ոչինչ չպատասխանեցի, բայց ամաչելով կախեցի գլուխս։ Ի դժբախտություն ինձ, կինը կարծեց, թե իրականում ուզում եմ, բայց ամաչում եմ խոստովանել։ Եվ իր ողջ բարեսրտությամբ սկսեց քաջալերել, ի վերջո՝ ստիպել, համարյա բռնի, այնպես որ, վերջում ես արդեն կիսապառկած ինչ–որ ձև էի ընդունել իր ծնկներին։ Թեև յոթ տարեկան էի, բայց հիշողությանս մեջ մնացել է որպես կյանքումս երբևէ ընդունած ամենաանհարմար դիրքը, ընդ որում՝ տևական։ Պատկերացրեք, գոտկատեղիցս ներքև՝ նստած, վերև՝ պառկած, ավելի ճիշտ՝ թեքված կնոջ ծնկներին, և այդպես ինքս իմ նկատմամբ ուղիղ անկյուն կազմած, մեծ լարումով փորձում էի պահել գլուխս հորիզոնական, իբրև հանգիստ ու հարմարավետ հանգրվանած կնոջ ծնկներին։ Ու բացի, որ մարմինս ջարդվում էր անհարմարությունից, նաև խեղդվում էի օտար բուրմունքի, բիոդաշտի մեջ։ Թվում էր՝ չէի դիմանալու մինչև տանջանքի ավարտը, որը թվում էր հավերժություն։
    Հավերժություն հետո կինը, վերջապես, բաց թողեց ինձ ու հանձնեց ավարտած տիկնիկը։


    Այս պատմությունը հիշում եմ ամեն անգամ, երբ հայտնվում եմ անախորժության մեջ, և այն խորքային պատճառով, որ ինչ–որ ժամանակ՝ հեռու կամ մոտիկ, չէի ցանկացել, որ ինչ–որ մեկն իրեն վատ զգա։ Սկզբում սիրտս սեղմվում է ինքս ինձ պատճառած վիրավորանքից, հետո սկսում եմ բարկանալ ու զգալ ինձ օգտագործված, հետո պայթել անարդարությունից, հետո աստիճանաբար մխիթարվել՝ խղճալով ինքս ինձ։ Իսկ ավելի ճիշտ՝ այսպես փորձում եմ եզրեր գտնել հաշտվելու, ներելու, և երևի ավելի շատ ինքս ինձ, և արդարացումը նորից այդ ինչ–որ մեկին չցավեցնելն է։
    Վերջին խմբագրող՝ Բարեկամ: 08.11.2022, 05:27:

  18. Գրառմանը 5 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    boooooooom (09.11.2022), Freeman (08.11.2022), մարդ եղած վախտ (08.11.2022), Ուլուանա (08.11.2022), Վիշապ (18.02.2023)

  19. #40
    Պատվավոր անդամ
    Բարեկամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    04.09.2006
    Գրառումներ
    3,542
    Բլոգի գրառումներ
    6
    Mentioned
    21 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Ծխախոտի հոտով ճնշված մանկությունը

    Ակումբականներից մեկն իր բլոգում սկսել էր հետաքրքիր գրառումների մի շարք՝ իր վերջին տարվա դպրոցական կյանքի մասին հուշագրություններ, որոնք ներառում են նաև իր ընկալումներն իր դասընկերների մասին՝ նկարագրական բնութագիր֊ակնարկներով։ Վերջին գրառումը իրենց դասարանի Արմենի մասին էր, որը սկսվում է այսպես․ "Արմենը մեր դասարանի ամենաաննկատ տղաներից էր, եթե ոչ հենց ամենաաննկատը:"
    Հավեսս տվեց, որոշեցի մի հուշագրությունն էլ ես գրանցեմ։


    ․․․

    Կարծում եմ՝ աշխարհի յուրաքանչյուր դասարան ունի իր աննկատ, կամ արևմտյան լեզվով ասած՝ «ոչ պոպուլյար» անդամները, ովքեր այդ ստատուսը ձեռք են բերել ոչ միայն իրենց արտաքին, վարքուբարքային, ուսումնական և այլ տեսակի առաջադիմությունների տիպային աչքիչընկողությամբ, այլև նրանով նույնիսկ, թե ինչպես են իրենց կոչել իրենց ծնողները։
    Իհարկե, վստահ ու միանշանակ չի կարելի պնդել, որ անվան հարցում կա ընդգծված օրինաչափություն՝ հիմքում ունենալով որոշակի հոգեբանություն, բայց այնպես էլ չի, կարծում եմ, որ հեչ ոչինչ չկա

    Ինչևէ։ Մի այդպիսի արմեն էլ մենք ունեինք դասարանում, այսինքն՝ մեկը չէ, մի քանիսը, որոնք, իհարկե, տարբեր բնավորությամբ անձիք էին՝ իրենց տարբեր անձնային հատկություններով (և տարբեր՝ այսպես կոչված ստանդարտ անուններով), բայց նրանց բոլորին կարելի էր միավորել, ավելի ճիշտ՝ նրանց բոլորին կարելի էր հավաքել մեկ լայն՝ «արտաքին, վարքուբարքային, ուսումնական և այլ տեսակի առաջադիմությունների տիպային աչքիչընկողության» հովանոցի տակ:

    Ես կպատմեմ մեր այն արմենի մասին, ավելի ճիշտ՝ կփորձեմ ներկայացնել այն արմենին, որը հենց կրում էլ էր այդ տիպային անունը՝ Արմեն։
    Մեր դասարանի Մխիթարյան Արմենը, որին Մխո էին ասում, դասարանի ամենապասիվ դեմքերից էր։ Նշելով, որ Մխո էին ասում, պետք է նաև նշեմ, որ իր անունը՝ որևէ ձևով, դասարանում հազվադեպ էր հնչում, քանի որ իրեն առհասարակ հիշում էլ էին հազվադեպ, միայն կոնկրետ, հիմնականում կարճատև առիթների դեպքում․ այսպես֊հպանցիկ հիշատակում։ Իրականում, Մխո էին կանչում միայն այն մի քանի տղաները, որոնք ինչ֊որ չափով շփվում էին Արմենի հետ՝ իրենք էլ գտնվելով նույն՝ նշածս հովանոցի ներքո։ Իսկ մնացածը, Արմենին հղում անելիս (քանի որ ուղիղ երկխոսությունների չէին էլ բռնվում հետը երբևէ), կոչում էին ամբողջական անուն֊ազգանունով՝ Մխիթարյանարմեն, որն իր մեջ մարմնավորում էր ոչ թե կոնկրետ մարդ֊անձին, այլ ավելի շուտ՝ անհաջողակ, անհետաքրքիր դեմք՝ մխիթարյանարմեն հասարակ անուն։ Եվ վերաբերմունքն էլ, նրան հղում անելիս, մեծ մասամբ միանշանակ էր՝ կիսաարհամարհական, կիսածաղրական, որոշակի տհաճություն արտահայտող։ Վերջինս՝ տհաճությունը, կոնկրետ արտաքին պատճառներ ուներ, որոնցից մեկն Արմենի վրայից, նրա պայուսակից, հանած վերարկուից ու առհասարակ իր շուրջը երկու մետր շառավղով օդային տարածքից եկող անֆիլտր, էժանագին ծխախոտի ուժեղ, սուր ու անդուր հոտն էր։ Չէ, Արմենը չէր ծխում․ պարզապես իր մայրը՝ փոքրամարմին, խեղճ ու անշուք մի կին, աշխատում էր ծխախոտի գործարանում։

    Արմենն արտաքինով նման էր մորը․ փոքրամարմին, անշուք, մի քիչ երկարուկ, թուխ դեմքով ու մուգ֊սև, կոշտ մազերով։ Արմենն առաջիններից էր, ում քթի տակ հայտնվեց առաջին գորշ աղվամազը, բայց, եթե չեմ սխալվում, այն նույնիսկ ցածր դասարաններում էլ էր նկատելի իր մոտ՝ թեև մանկական, բայց քթի տակի որոշակիորեն մգացած երանգով, ինչը մի տեսակ է՛լ ավելի ոչ համակրելի էր դարձնում տղայի արտաքինը։
    Ճիշտն ասած, չեմ հիշում Արմենին երբևէ ժպտալիս։ Նա միշտ անժպիտ֊լուռ էր, բերանը թույլ կիսաբաց (քիչ ծանրոտ, բայց համարյա աննկատ շնչառությամբ), ու մի տեսակ վախեցած֊լարված դեմք ուներ․ կարծես հենց նոր մի լավ ծեծ էին տվել, ու ինքն էլ ամեն րոպե լարված սպասում էր, թե մի նոր քոթակ էլ կարող է հասցնեն։

    Կարծում եմ՝ հասկանալի է, որ Արմենի ուսումնական առաջադիմությունը ծայրահեղ վատ էր․ երբևէ չեմ հիշում նրան դաս պատասխանելիս կամ տնային աշխատանքը կատարած։ Ուսուցչի հարցմանը՝ դաս պատասխանելու, նա անվստահ ոտքի էր կանգնում (ինչն առանձնապես չէր երևում իր փոքր հասակի հետևանքով) ու խիստ վախեցած, համարյա անլսելի ձայնով ասում, որ պատրաստ չի, կամ էլ լուռ կախում էր գլուխը, ինչը և հասկանալի պատասխանն էր։ Ու այդ պահին, եթե նայեիր Արմենին դեմքին, կնկատեիր այն ամբողջ տագնապն ու ապրումները, որ տղան ապրում էր, և ապա՝ թեթևությունը, երբ դնելով հերթական երկուսը՝ մոռանում էին նրա մասին։

    Մի տարի, ի մեծ տհաճություն ինձ, Արմենին իմ կողքն էին նստեցրել ռուսերենի դասաժամին, ու ես դասերի ողջ ընթացքում խեղդվում էի Արմենի ամեն պարագայի վրայից փչող ծխախոտի ծանր, անտանելի հոտից․ տետրերը, պայուսակը, ու հատկապես՝ Արմենի կոշտ, մուգ֊սև, անմաքուր, թեփոտ մազերը ասես ներծծված լինեին այդ հոտով։ Մյուս կողմից էլ, սակայն, Արմենի ֆիզիկական հարևանությունն ինձ հնարավորություն էր տալիս նկատելու, թե ընդհանուր առմամբ անաղմուկ ու աննկատ Արմենն ինչպես էր երբեմն մի֊փոքր "թուլանում" և փորձում զվարճանալ իր համար ակնհայտորեն տաժանավայր հանդիսացող, դպրոց կոչվող այդ հաստատությունում։ Ինչպես նշեցի վերևում, այն պասիվ, աննկատ շփումները, որ Արմենն ուներ դասարանում, իր նման մի քանի այլ ոչ֊պոպուլյար ու վատ սովորող տղաների հետ էին, որոնցից մեկն Արմենակն էր։ Արմենակը լաքայոտ, դարչնագույն դեմքով ու գոնչո գլխով, մի տեսակ տձև, խիստ հակախարիզմատիկ դեմք էր, համարվում էր դասարանի ամենավատ սովորողը, ավելի ճիշտ՝ ամենավատ սովորողի՝ այսպես ասած դասագրքային օրինակ էր, որ մարմնավորում էր ամենաանցանկալի աշակերտի կերպարը՝ այդ առումով թիրախ հանդիսանալով ուսուցիչների համար։ Ի տարբերություն Արմենի, որն իր համեստության, ավելի ճիշտ՝ ճնշվածության ու պասիվության շնորհիվ, կարողանում էր լուծվել շրջապատի մեջ ու մնալ հիմնականում աննկատ, Արմենակը նաև «չար» աշակերտ էր՝ հանդուգն ու լկտի։ Ռուսերենի դասերին Արմենակը նստում էր մեր առջևի նստարանին, և մի անգամ նկատեցի, որ Արմենն իր տետրի վերջին էջի վրա ջանասիրաբար մի բեռնատար էր նկարում՝ ամուր սեղմելով մուգ֊կապույտ, թանաքոտ գրիչը (ի դեպ, լավ էլ ստացվել էր նկարը)․ մեքենայի վրա ռուսերեն տառերով մեծ գրել էր՝ ХАЦ։ Այդ նկարի համար Արմենակը րոպեն մեկ շրջվում էր ու փորձում ճանկել նկարը՝ ոչնչացնելու միտումով, մինչդեռ Արմենը քթի տակ խնդմնդում ու փախցնում էր թուղթը՝ շարունակելով խնամքով մգացնել բեռնատարի վրայի առանց այդ էլ լավ ընդգծված ХАЦ֊ը։ Հարցիս, թե ինչու՞ է Արմենակը տենց բորբոքվել, պատասխանեց (ու դա երևի առաջին անգամ էր, որ խոսեցինք, եթե դա կարելի է զրույց անվանել), որ Արմենակի հայրը հացի մեքենա է քշում։
    Չգիտեմ ինչու՝ այդ ХАЦ֊ն ինձ այդ ժամանակ շատ զվարճալի թվաց, ու մտածեցի, որ Արմենը հումորի զգացում ունի։

    Երբ Արմենը 8֊ից դուրս եկավ դպրոցից (հանեցին՝ ավելի ճիշտ), կարծեմ ոչ ոք նրա բացակայությունը և չնկատեց։
    Վերջին խմբագրող՝ Բարեկամ: 10.11.2022, 04:37:

  20. Գրառմանը 6 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Cassiopeia (10.11.2022), Quyr Qery (10.11.2022), Sambitbaba (11.11.2022), մարդ եղած վախտ (10.11.2022), Ուլուանա (12.11.2022), Վիշապ (18.02.2023)

  21. #41
    Պատվավոր անդամ
    Բարեկամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    04.09.2006
    Գրառումներ
    3,542
    Բլոգի գրառումներ
    6
    Mentioned
    21 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    "Երազներ" շարքից

    Ունեմ մի քանի երազներ, ավելի ճիշտ՝ երազային միջավայրեր, որոնք կրկնվում են երբեմն, դեռ մանկությունից։ Ոչ հաճախ, երևի մի քանի տարին մեկ, բայց կոնկրետ տեղանքներ են, որոնք կրկնվում են մոտավոր նմանությամբ, և հայտնվելով դրանցից որևէ մեկում, ճանաչում եմ (տեղն եմ բերում) ես այդ տեղը, ուր էլի եմ եղել։ Ընդ որում՝ այդ տեղերը գոյություն չունեն իրականում, համենայն դեպս՝ ինձ հայտնի չեն։

    Այս գիշեր դրանցից մեկում էի․ քարանձավ էր, որից բացվում էր օվկանոսը։ Այն միշտ թաքնված է լինում աչքից, ու պետք է քայլել մի որոշ ժամանակ՝ հասնելու համար։ Այս անգամ, երբ հասա, պարզվեց՝ օվկիանոսը Անտարկտիդայի ափերն է ողողում։ Սառցաձնոտ ափերն այնքան մոտիկ էին, ճերմակաթույր ու անսահման գեղեցիկ՝ ոնց որ հեքիաթ։ Ես շտապեցի ետ դառնալ, որ ինձ հետ մինչ այդ եղած մարդկանց առաջնորդեմ այստեղ, որ նրանք էլ տեսնեն։ Պապաս ու մամաս էին։ Եվ մամաս քայլում էր՝ ինչպես երբ առողջ էր, ու ես (հերթական անգամ երազումս) ուրախացա, որ բուժվել է (փաստորեն)։ Մամայիս քայլող տեսնելու երազներն առաջ տարտամ հույս էին ներշնչում՝ թե գուցե խորհրդանշական են, իսկ հիմա, երբ մամաս արդեն չկա, նորից տեսա մամայիս ապաքինված։ Երևի որովհետև այդպես էլչհաշտվեցի հիվանդության հետ։
    Վերադառնալով այսօրվա երազիս՝ քայլեցի, ուրեմն, երկրորդ անգամ, մինչև քարանձավը, որ ցույց տամ բնության կախարդական տեսարանը ծնողներիս, բայց փոխարենը մի ուրիշ քարանձավ հասա․ պարզունակ գունավոր ապակիներով "կահավորված" մի քարայր էր, որն օպերային թատրոնի էին վերածել՝ բեմով՝ սրընթաց ներքև իջնող, և քարե ողորկ-կորացած նստատեղեր ուներ։ Այդ պահին հենց համերգ էր, և քարանձավը ողողվել էլ օպերային երգով։ Լսարանը բազմամարդ չէր, մարդիկ մտնում-դուրս էին գալիս, և մուտքի մոտ, ասես դուրս գալուն պատրաստ, նստած տեսա մորաքրոջս։ Մորաքույրս նստած էր՝ ոտքը ոտքին գցած, ու հիասթափված էր թե՛ քարայրից, և թե՛ օպերայի որակից։ Իսկ ծնողներս դեռ չէին հասել, ու ես շտապեցի հասնել՝ փոխելու նրանց ուղղությունը դեպի ճիշտ կողմ՝ Անտարկտիդայի քարանձավը, որը նշմարեցի քիչ հեռվում, իսկ այնտեղ արդեն ամբոխ կար՝ հմայված դիտող, ես նրանց մեջքերի մուգ ստվերներն էի միայն տեսնում, իսկ ստվերների հետևում մայրամուտի կրակ էր բոցավառվել։
    Վերջին խմբագրող՝ Բարեկամ: 16.02.2023, 17:08:

  22. Գրառմանը 7 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Cassiopeia (17.02.2023), Freeman (16.02.2023), ivy (16.02.2023), John (16.02.2023), մարդ եղած վախտ (16.02.2023), Ուլուանա (16.02.2023), Վիշապ (18.02.2023)

  23. #42
    Պատվավոր անդամ
    Բարեկամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    04.09.2006
    Գրառումներ
    3,542
    Բլոգի գրառումներ
    6
    Mentioned
    21 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Դաչա Մարաինի․ Թերեզա Նումայի հիշատակարանը (1973)

    Ինքնաթիռում սիրում եմ հայալեզու գիրք կարդալ, հատկապես սովետական հրատարակության։
    Թերեզա Նումայի հիշատակարանը գնել էի, չեմ հիշում՝ բուկինիստի՞, թե՞ վերնիսաժի հնավաճառից՝ գաղափար չունենալով, թե ինչ գիրք է, բայց տեսքից թվաց ախորժելի՝ սովետական շրջանի հայալեզու թարգմանությամբ և հրատարկչությամբ, դեղնավուն, անփայլ թղթով ու համապատասխան տառատեսակով, որը կոչվում է "Գրքի սովորական"։ Առաջին էջի վրա էլ կապույտ թանաքե կնիք ունի՝ "Սարգսյան Սուրենի անձնական գրադարան, No 427): Գիրքը հայերեն Հրատարակվել է 1979-ին, 30 հազար օրինակով, գինը՝ 1 ռ․ 90 կ․։
    Մի խոսքով, "Мой любимый цвет" կամ "мой любимый размер" - ինչպես կասեր հայտնի կերպարը։

    Զարմանալիորեն՝ չհիասթափեցրեց։ Զարմանալիորեն, որովհետև կասկածում էի, որ կհավանեմ ինչ-որ անհայտ (ինչպես ինձ թվում է) գիրք, մանավանդ հիմա։
    Պատմությունը մի աղջկա մասին է՝ մանկությունից սկսած մինչև իր վաղ հիսունը, գրված առաջին դեմքով․ անձնական հուշեր՝ ոչ այն է օրագիր, ոչ այն է մտորումներ։ Պարզապես պատմում է իր կյանքն այնպես, ինչպես տեսնում է այն սեփական աչքերով ու ամենակարևորը՝ պատմում է կարծես ոչ մեկի համար, այսինքն, չկա, որպես այդպիսին, թիրախային հանդիսատես, որի հանդեպ հեղինակն ինչ-որ նպատակներ կամ նկրտումներ ունի՝ ազդելու կամ տպավորություն թողնելու։ Երևի դա էլ հենց գրքի գլխավոր արժանիքն էր։

    Նաև, զարմանալիորեն արագ ու թեթև կարդացվեց․ սահուն ու անարգել, սրընթաց սլացքով։ Երևի՝ որովհետև մտածելու, ուղեղին զոռ տալու առիթ չէր տալիս, ու շարադրանքն էլ պատմողի պես թեթևքաշային էր, առանց արգելակների և Երկար-բարակ դատողության, բայց դրանով հանդերձ՝ իմաստալից, նյութեղեն ու հետո մտածել տվող՝ որոշ հարցերի շուրջ

    Պատմությունը մի երիտասարդ կնոջ մասին է, որը գող էր դարձել, և իր կյանքի զգալի մի մաս անց էր կացնում բանտերում, ուր ընկնում էր ժամանակ առ ժամանակ հերթական գողությունից հետո։ Դրանով հանդերձ Թերեզան ուներ արժանապատվություն և բարոյականության որոշակի չափանիշներ, որոնց հավատարիմ էր մնում ոչ թե որովհետև սկզբունքային էր, այլ որովհետև մարդկային էր՝ իր տեսակի մեջ։

    Հետաքրքիր գրական ոճ ուներ գիրքը, բավական կուռ և գտնված։ Թվացյալ անկարևոր մանրամասները հեղինակի հմուտ բնազդային գրական հնարքով դառնում էին պատմությանն իմաստ ու շոշափելիություն հաղորդող առանցքային բաղադրիչներ։ Ու հենց դրանցով է, որ ավելի ամբողջական ու ըմբռնելի է դառնում մարդու պատմությունը, քան եթե ծավալվեր խոհափիլիսոփայական շարադրանքների մեջ։

    Որոշակի սինթետիկ զգացողություն էր առաջացնում գրքի լեզուն, որը ռուսերենից հայերեն թարգմանություն էր, իսկ ռուսերենը՝ իտալերենից։ Ուղիղ, երբեմն էլ անուղղակի խոսքը՝ հայերեն անբանական արտահայատություններով, ստիպում էին անցնել պատմությունը կրկնաթարգմանության անօրգանական մատերիայի միջով, բայց աստիճանաբար վարժվում ես և ընդունում նրան հենց այդ ճռճռան ու անհեթեթ հագուկապով, ինչպես կընդունես, ասենք, ոչ օրդինար արտաքին ոճով ներկայացող մարդուն, ով, այնուամենայնիվ, իր ներքին մարդկային պատմությունն ունի։

  24. Գրառմանը 6 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    ivy (28.02.2023), John (03.03.2023), One_Way_Ticket (28.02.2023), մարդ եղած վախտ (01.03.2023), Նաիրուհի (01.03.2023), Ուլուանա (28.02.2023)

  25. #43
    Պատվավոր անդամ
    Բարեկամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    04.09.2006
    Գրառումներ
    3,542
    Բլոգի գրառումներ
    6
    Mentioned
    21 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Գնացքներ

    Երեկ տարօրինակ մի հայեցակարգի տեսիլ ունեցա։

    Մոտավորապես ժամը երկուսն անց կես էր, բարձրանում էի առևւտրի կենտրոնի շարժասանդուղքով՝ շտապելով գործի (ընդմիջմանս ժամն էի օգտագործել, ուշանում էի), բարակ թելերով ամառային կոշիկներս, որոնք այնքան էլ հարմար չեն երկար քայլելու, պինդ սեղմեցին ոտքերս, ցավից [զարմանալիորեն բարձրաձայն] "մամա ջան" դուրս թռավ բերանիցս։ Հասկանալի է՝ մամայիս կանչեցի նեղ պահին, ինչպես անում են բոլորը, ինչպես անում են սովորաբար։ Հետո էդ կանչը, երևի որովհետև բարձրաձայն էր, գլխիս մեջ փոխաբերությունից իրականության կերպափոխվեց, ու նույն պահին էլ, հասկանալիորեն, գիտակցեցի, որ նրան, ում կանչեցի, այլևս այստեղ չէ։
    Բայց, երևի որովհետև ուղեղս փնտրում էր՝ բարձրաձայն կանչից մղված, հանկարծ հստակ տեսա մամայիս՝ սրնըթաց ընթացող մի գնացքի մեջ։
    Գնացքի մեջ ուրիշ ուղևորներ էլ կային՝ տարբեր տարիքի ու տեսակի, նստած ճոճվում էին թեթև ընթացքից, լուռ, դեմքերը՝ լուրջ, թվում է՝ բացակա, բայց այդպես չէր, ․․․ ինչպես ասեմ․․․ ուղղակի չէին արտահայտում մեզ հայտնի զգացմունքներ, ինչով և անհաղորդ էին թվում։
    Մտածեցի, որ եղբայրս էլ է, ուրեմն, այդպիսի մի գնացքով մեկնել, մամայիցս շատ չանցած, ու տեսա եղբորս՝ գնացքի ներսում, նստարանին նստած, նույն լուռ ու լուրջ դեմքով, ինչպես իր գնացքի մյուս ուղևորները, հայացքն ուղիղ, ինչ-որ հորիզոնի ուղղված։
    (Ասեմ, որ գնացքների ներսը և ուղևորներին ես տեսնում էի դրսից, գնացքի պատուհանների միջով, բայց պարզ, ասես ֆիլմ էի նայում)։

    "Նրանց գնացքն արդեն մեկնել է" ռուսալեզու արտահայտությունը արձագանքեց մտքերիս մեջ շոշափելի իրատեսությամբ, ինչպես որ տեսել էի․ տեղափոխող գնացքներ՝ լուրջ ու անհաղորդ դեմքերով և ընթացքից թեթև ճոճվող ուղևորներով։
    Էդ տեսարանից բխող հայեցակարգը հանկարծ մի տեսակ հասկանալի, ամեն ինչ տեղը գցող սյուժե թվաց․ կյանքը, որտեղ որ հիմա ենք, մի կանգառ է ընդամենը։


    Հ․Գ․ Բայց միևնույնն է՝ անսահման, չփարատվող կարոտը թույլ չի տալիս երբևէ հաշտվել հարազատների մեկնման հետ, ու ցնցվում ես ամեն անգամ դրա եղելության գիտակցումից, ճզմվում է ներսդ ամբողջ՝ ցավից ու անզորությունից, անհավատալի, անհնար մի լուր լսածի շոկային հարվածով, ու միշտ՝ ասես առաջին անգամ․․․


    Հ․Հ․Գ․ Այս տեսիլի հետ կապված, ի դեպ, մի երազ մտաբերեցի, որ տասը տարի առաջ էի տեսել։
    Վերջին խմբագրող՝ Բարեկամ: 07.03.2023, 04:54:

  26. Գրառմանը 8 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Agni (07.03.2023), Freeman (07.03.2023), ivy (07.03.2023), One_Way_Ticket (07.03.2023), Sambitbaba (08.03.2023), մարդ եղած վախտ (07.03.2023), Ուլուանա (07.03.2023), Վիշապ (08.03.2023)

  27. #44
    Պատվավոր անդամ
    Բարեկամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    04.09.2006
    Գրառումներ
    3,542
    Բլոգի գրառումներ
    6
    Mentioned
    21 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Անվերնագիր

    Եղբորս մահից հետո կյանքի հանդեպ ընկալումներս փոխվեցին․ կյանքը սկսեցի տեսնել ավելի շատ կողքից, քան ներսից։ Ժամանակն ու տարածքը, որտեղ մարդը կոչված է անցկացնելու մի երկրային կյանք, սահմանափակվեցին ակնթարթով ու ձեռքի ափի չափ մակերևույթով։ Հույզեր, սպասելիքներ-նպատակներ, հասցնելիքներ ու չհասցնելիքներ, ձգտումներ ու իդեալներ, դարձան անիմաստ էդ ակնթարթի և ձեռքի ափի անըմբռնելի փոքր տիրույթում։ Թերևս միայն իդեալները կարելի է առանձնացնել՝ մի-փոքր իմաստ տալու համար մեր գոյությանը։
    Այլևս չկա վախ՝ կորստի, որովհետև կորցնելիքներն իմաստազրկվել են։
    Իմաստազրկումն, ի դեպ, տխուր մի թեթևություն է պարգևում գլուխը բարձին դնելիս․ կարելի է արժանապատվորեն չվախենալ կորստից։

    Այսօր երազումս կանգնած էի Երևանի իմ [մանկության] տան վեցերորդ հարկի պատշգամբի բազրիքին։ Մառախուղ էր, օրվա անհասկանալի ժամ։ Արդեն հասկացել էի, որ նման իրավիճակ երազում է լինում և կարող էի չանհանգստանալ, եթե ոտքս սահեր։ Ոտքս չէր սահում, կարող էի հանգիստ ետ ցատկել ներս, բայց պահի տակ որոշեցի ցատկել դուրս․ չէ՞ որ երազ էր։ Մի քիչ տատանվեցի, թե ինչ կզգամ վայրէջքին՝ ցա՞վ, մա՞հ, եթե հանկարծ երազ չէր, կամ ավելի ճիշտ՝ եթե հանկարծ այդ երազից ետդարձ դեպի արթմնի աշխարհ չկար։ Տատանվեցի, հետո հաղթեց ինչ-որ մի բանից ազատվելու հաստատակամությունը, նետվեցի պատշգամբից դուրս՝ դեպի անհայտություն։ Ընկղմվեցի անկման մեջ մի քանի վայրկյան ու արթնացա։

    Փոփոխությունների ժամանակն է։ Հուսով եմ՝ դրական։

  28. Գրառմանը 5 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Adam (30.06.2023), Աթեիստ (04.07.2023), մարդ եղած վախտ (01.07.2023), Նաիրուհի (01.07.2023), Ուլուանա (30.06.2023)

  29. #45
    Պատվավոր անդամ
    Բարեկամ-ի ավատար
    Գրանցման ամսաթիվ
    04.09.2006
    Գրառումներ
    3,542
    Բլոգի գրառումներ
    6
    Mentioned
    21 Post(s)
    Tagged
    0 Thread(s)

    Ճանապարհին

    Այսօր առավոտյան որոշեցի քայլել տնից աշխատանքի։ Հեռավորությունը 4 կիլոմետր է։ Երբեմն քայլում եմ, երբ շատ չեմ շտապում հասնելու և հատկապես տուն վերադառնալու: Սովորաբար ձանձրալի է վաղուց ծանոթ, նույն ճանապարհով քայլելը, հատկապես մի ճանապարհով, որին ոչինչ չի կատարվում․ մեծ քաղաքի արվարձանային անփոփոխ լռությունն է, միանման փողոցներն ու տները, և դատարկությունը՝ մարդկանցից։ Բայց քայլում եմ գիտակցաբար, առողջ ապրելակերպի կանչով՝ այսպես ասած, թեև ոչ հաաճախ: Ձանձրույթը ցրելու համար ճանապարհին սովորաբար աուդիոգիրք եմ լսում, երբեմն՝ հարցազրույց։ Այսօր ալարեցի լսել։ Քայլում էի այդպես, ձանձրույթի միջով, և շատ չանցած ինչ-որ բաներ սկսեցին կատարվել ճանապարհին։
    Դիմացովս անցավ մի կին՝ առաջնորդելով երեք մանկահասական երեխաների՝ 5-6 տարեկան։ Երեխաները հագել էին ուրախ գույների և ոճի տաք, բամբակյա բաճկոնակներ (զարմանալիորեն նույնը) և կիսաձայն նույն երգն էին երգում։ Կինը ժպտաց ինձ, ինչը և պիտի աներ նույնանման բաճկոնակներով երեք ուրախ երգող երեխաների առաջնորդող ցանկացած անձ՝ որևէ հայացքի հանդիպելիս, և ես ինձ զբաղեցրի այն մտքով, որ սովորաբար ամայի (հատկապես երեխաներից ամայի) փողոցին ոչ հատուկ այս երևույթը՝ երեխաները, պայմանավորված է ընթացիկ քառորդային (երկշաբաթյա) արձակուրդով, և որ նրանք՝ երեխաները, այս փողոցում, արվարձանում, քաղաքում և կյանքի մեջ փաստորեն գոյություն ունեն, նրանք պարզապես թաքնված են ինչ-որ տեղ․ գուցե պարզե՞լ է պետք, թե որտեղ և ինչու և ինչպես գտնել նրանց ու լցնել նրանցով այս կյանքի, քաղաքի, արվարձանի և փողոցի առօրյա ամայությունը։
    Առավոտյան հանդիպող սակավաթիվ մարդիկ սովորաբար շնատերերն են։ Նրանք քնաթաթախ տեսք ունեն․ և հագուստն է քնաթաթախ, և մազերը, և տրամադրությունը, և այդպես քննաթաթախ համբերությամբ սպասում են, թե երբ է շունն ավարտելու ճամփեզրի խոտերում քուջուջ անելն ու անցնելը մի քանի քայլ այն կողմ մյուս խոտերին։ Եվ ինձ սկսում է զբաղեցնել միտքը, թե արժե՞ վատնել այս կյանքում մեզ հատկացված ժամանակը այդ քուջուջին սպասելու վրա։ Սպիտակ փուչիկ-բաճկոնով կնոջ հետևից դուրս է գալիս համարյա նարնջագույն, խոշոր պուտերով շունը (սիրուն շուն է, ցեղական), կինը բարևում է ինձ, և ես ճանաչում եմ դրկից հարևանուհուս՝ Դորըթիին։ Դորըթին ասիացի է, ամուսինը՝ անգլոսաքսոն։ Ամուսինը՝ Շոնը, բուժեղբայր է աշխատում։ Գյուղի տղա է Շոնը, փոքրամարմին, cute՝ խոշոր նարնջագույն պուտերով իր շան նման։ Քաղաքի իր բնակարանային, քարահատակ փոքրիկ բակում (որը իմ բնակարանի բակից ցախե մի ծռտիկ, կարճ ցանկապատով է բաժանված) փայտե տախտակներից տուփ է սարքել, մեջը հող լցրել և լոլիկ է աճեցնում՝ ծածկելով մառլայով, որ շուրջը թափառող ագռավներն ու հնդկահավերը չավերեն։ Մի ողջ մանկություն շուն է ունեցել Շոնն իր գյուղում, ու հիմա կինը՝ Դորըթին՝ միշտ բողոքական, մի քիչ խիստ, սովորաբար մտահոգ, երբեմն էլ՝ լարված, որ մինչև վերջերս արգելում էր շան մուտքն ընտանիք, ի վերջո, տեղի է տվել իրենց երկու դպրոցահասակ տղաների, մի քիչ էլ ամուսնու թախանձանքին։ Քուքին (հայերեն ասած՝ Թխվածքաբլիթը), որը որսորդական շան ինչ-որ ցեղատեսակից է, արդեն մի տարեկան, հասուն քոթոթ, ամեն մի անծանոթ շրշյունից ու հոտից ցցում է գլուխն ու ականջները և գործողության պատրաստ՝ լարվում։ Անծանոթների վրա հաչում է, բացատրում է Դորըթին՝ մինչ Քուքին ցատկում ու փորձում էր լիզել դեմքս։ Բայց ես համարյա անծանոթ եմ, դեռ լրիվ ձագուկ տարիքում եմ իրեն երևի վերջին անգամ տեսել, ասում եմ։ Կապ չունի, ասում է Դորըթին, նա ճանաչում է քո հոտը, չէ՞ որ շենքի նույն հարկում ենք ապրում։ Մի քսան րոպե էլ դեռ զրուցում ենք որսորդական շների սովորություններից և խնամքից, շների հանդեպ կապվածությունից և ընտանիքի անդամ դառնալուց՝ ինձ անծանոթ և համարյա անհետաքրքիր թեմա, մինչև որ վերջապես պոկվում եմ Դորըթիից և շարունակում ճանապարհս։
    Դիմացի մայթին, առանց ցանկապատի մի տնակի կանաչ մարգի վրա մի պապիկ է փոցխով աշխատում։ Սիրում եմ անցանկապատ տներ, տնակներ՝ առավելևս։ Պապիկի կաթնագույն քաթանե տաբատի հետույքը հողոտված է։ Պապիկը ծերունական երերուն խնամքով, դանդաղ փոցխում է փափուկ կանաչի վրայի չերևացող ավելորդությունները և լցնում փայտե սայլակի մեջ։ Ինձ զբաղեցնում է այն միտքը, որ պապիկի աշխատանքի մեջ իմաստ կա, և միայն այն պարզ պատճառով, որ թե՛ պապիկը, թե՛ իր հողոտված շալվարը քնաթաթախ չեն։ Դիմացի մայթին կանգմած փորձում եմ ուսումնասիրել տնակը․ այն կեսդարյա հարմարավետություն ունի, և պատուհանի հետևում, պատուհանագոգին նշմարում եմ ճենապակյա նախշապատ մի սափոր, որը հարմար կլիներ երևի կաթ լցնելու հաամար։ Մի քանի քայլ եմ գցում՝ Ճամփաս շարունակելու, և միտքս վերահաս զբաղեցնում է այս տեսարանն անցյալում աներևույթ թողնելու ափսոսանքը, ետ եմ դառնում հարմար տեսանելիության ու դիմացի մայթից լուսանկարում տունն ու պապիկին։
    Hey Siri! Call Maddy Paul - արևադարձային ձմռան սառն ու խոնավ օդին կիսաթև վերնաշապիկով և ձեռքերը շորտերի գրպանը դրած բարձրահասակ երիտասարդի մեջքն առաջ է ընկնում ինձնից, և ես արագացնում եմ քայլերս, քանի որ միտքս զբաղեցնում է հետաքրքրասիրությունը՝ պարզելու, թե Սիրին հասկացա՞վ արդյոք ում պիտի զանգի, ու որ Մեդին երիտասարդի ընկերուհի՞ն էր՝ ինչպես ենթադրեցի․ էլ ու՞մ պիտի զանգի ձմռան ցրտին կարճաթև վերնաշապիկով և ձեռքերը շորտերի գրպաններում դրած, վստահ առաջ ընկնող երիտասարդն առավոտ կանուխ։ Hi Maddy, how you doin?! Շարունակությունը հետաքրքիր չէր, որովհետև իմ միտքն արդեն զբաղված է նրանով, որ ես Սիրիից օգտվելուն չեմ վարժվել, և որ բնազդաբար չեմ էլ ձգտում վարժվել, և փորձում եմ համեմատական վերլուծություն տանել heysiri կանչելու (նվաստացուցիչ մի բան եմ տեսնում արհեստական բանականությանը հրամայելու մեջ) և հեռախոսի անվանացուցակից անուն ընտրելու ու զանգելու կոճակը սեղմելու հարմարությունների և անհարմարությունների միջև։

    ․․․ Եվ այդպես միքտս շարունակում են սնել ու զբաղեցնել մի շարք այլ նույնքան ոչ նշանավոր տեսարաններ, և ես հայտնաբերում եմ, որ կյանքում հետաքրքրություն գտնելը հետաքրքրականություն հայտնաբերելն է հենց մանրուքների մեջ, իսկ այսպես կոչված մեծ իրադարձությունները փչված մեծ փուչիկ են մի տեսակ։

    Ու մի բան էլ․ երջանկությունը բավարարված լինելու մեջ չէ, այլ բավարարություն ստանալու բուն ընթացքի, ինչպես օրինակ՝ հաճույքը ծարավ չլինելու մեջ չէ, այլ ծարավը հագեցնելու ընթացքում զգացածի։


    Հետգրությամբ՝ տնակի և փոցխով պապիկի լուսանկարը, որ արեցի դիմացի մայթից։
    Վերջին խմբագրող՝ Բարեկամ: 07.07.2023, 15:40:

  30. Գրառմանը 4 հոգի շնորհակալություն են հայտնել.

    Freeman (07.07.2023), John (10.07.2023), մարդ եղած վախտ (08.07.2023), Նաիրուհի (22.07.2023)

Էջ 3 3-ից ԱռաջինԱռաջին 123

Թեմայի մասին

Այս թեման նայող անդամներ

Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)

Համանման թեմաներ

  1. Զանազան լեզվական հարցեր
    Հեղինակ՝ Ուլուանա, բաժին` Հայերեն
    Գրառումներ: 2276
    Վերջինը: 15.10.2022, 01:10
  2. Զանազան լեզուներ
    Հեղինակ՝ Smokie, բաժին` Լեզուներ
    Գրառումներ: 58
    Վերջինը: 13.04.2016, 18:34
  3. Զանազան Հարցեր Պատմությունից
    Հեղինակ՝ dvgray, բաժին` Պատմություն
    Գրառումներ: 64
    Վերջինը: 13.07.2014, 11:12
  4. Face of the Future. դեմքի զանազան փոխակերպումներ
    Հեղինակ՝ Ուլուանա, բաժին` Զվարճալի
    Գրառումներ: 121
    Վերջինը: 10.12.2010, 14:24
  5. Զանազան հարցեր գրականությունից
    Հեղինակ՝ lusattik, բաժին` Գրականություն
    Գրառումներ: 0
    Վերջինը: 10.06.2010, 07:24

Էջանիշներ

Էջանիշներ

Ձեր իրավունքները բաժնում

  • Դուք չեք կարող նոր թեմաներ ստեղծել
  • Դուք չեք կարող պատասխանել
  • Դուք չեք կարող կցորդներ տեղադրել
  • Դուք չեք կարող խմբագրել ձեր գրառումները
  •