Ցմահ բանտարկյալներից մեկի մասին քննարկում

[Ծլնգ]

Ես ինձ հիմա շատ վատ եմ զգում:

Խոսակցությունը մոտավորապես էն ա, ինչ պատկերացնում էի: Դրա համար ամեն ինչ փորձեցի անել, որ թեման շրջանցվի: Բայց Զաքարի՝ իր կարգավիճակը հրապարակայնացնելուց հետո գրեթե անհնար էր շրջանցելը: Սրան զուգահեռ Զաքարն ինքը սկսեց հրապարակային հարցուպատասխան պահանջել: Մինչ այդ հրապարակային հարցուպատասխանի առաջարկ ստացել էի Արտակենցից ու մերժել, խնդրել, որ թեման չբարձրաձայնվի: Զաքարի հրապարակային քայլերից հետո փորձեցի սաստել ու փրկել իրավիճակը: Ի դեպ էդքան ասելիք ունենալով Արտակենք հորդորս լսում էին, իսկ Զաքարը՝ ընդդիմանում: Չստացվեց, տարբեր տեղերում քննարկումները տարբեր ֆորմատներով շարունակվեցին, ակումբին ու ինձ էլ մնաց բռնապետության, խոսքի ազատության սահմանափակողի կոչումը:

Ես հիմա ձեզ եմ ուզում հարցնել: Ասե՞ք: Պետք ա փորձել էս էջը ջնջե՞լ, թե՞ չէ: Գրողի ծոցն ուղարկել բոլոր էս գրառումները: Մոռանալ էս թեման: Զաքարին էլ խնդրել շրջանցել ակումբը, մոռանալ էս հարթակը, որտև մեկ է, իր մասնակցությամբ էլ երբեք քննարկումները հինը չեն լինի: Ի՞նչ կասեք, ի՞նչ եք մտածում:

Գիտեմ, ծլնգոցս շատ բանի տեղ չես դնում, բայց միևնույն է ասեմ․ վատ զգալու բան հեչ էլ չկա։ Թեման հաշվի առնելով, այս վերջին 15 էջը դասագրքային օրինակ են «քաղաքավարի քննարկումների»։ Ես որ շատ ավելի շատ եմ սիրում ակումբը էսքանից հետո (անկախ նրանից թե ինչ կողմնորոշում ունեմ այս կոնկրետ հարցով, ինչը ահագին տարբերվում ա երկու հիմնական ջոկատների դիրքորոշումից)։ Իսկ ջնջել, գտնում եմ, որ չարժի։ Թե չէ ստացում ա, որ հա՛ խոսքի ազատության վրա չենք բռնանում, բայց վերջում այդ ազատ խոսքով գրած գիրքը հրդեհի մեջ ենք նետում՝ վառում։ Զ․-ի հետ էլ ես երբեք չեմ խոսել, բայց պատրաստ եմ ցանկացած հարցով էլ քննարկումների մասնակցելու, նույնիսկ այս թեմայով էլ։ Ու կարծում եմ որ սրանից հետո դա ավելի հեշտ կլինի, քան թե այս 15 էջերի ասելիքները կոծկելով, ինչը արվում էր մինչև հիմա։

[ivy]

Ես էլ եմ կարծում, որ գրառումները ջնջել չարժի, միայն առանձնացնել: Զաքարի հարցով հուսով եմ, ինքը իր ոտքով կգնա: Ու հա, թող վերը նշվածով լինի, մի օր վերափոխված հետ գա, ես մենակ ուրախ կլինեմ իր համար:

Չուկ, քանի որ պարբերաբար անդրադառնում ես «խոսքի ազատության» մասին գրառմանս, ու զգում եմ, որ դրանով վիրավորել եմ քեզ, ապա ուզում եմ ներողություն խնդրել, կներես, լա՞վ:
Միայն թե կարծում եմ, հասկանում ես, որ ասածս Զաքարի պատմության կոնտեքստից դուրս էր, և ուղղված էր զուտ մտքերդ շարադրելու ձևին ու ընդհանրապես, Ակումբին:
Բայց էլ չանդրադառնանք էս թեմային:
Ինձ թվում է՝ երկուսս էլ հասկացանք իրար:

[Chuk]

Գիտեմ, ծլնգոցս շատ բանի տեղ չես դնում

Ինչի՞ց ենթադրեցիր

[Շինարար]

Երկու օր ա՝ գցում—բռնում եմ, թե արդյո՞ք գրեմ էս թեմայում:
Էնքան «մանիպուլացված մալալետկա» պիտակը չի ստիպում, ինչքան թյուրըմբռնումները:
Ուղղակի ուզում եմ ասել, որ Զաքարն ինքն ա ուղարկել Դատալեքսում դրված վճիռը, հոդվածներն էլ, դե բնականաբար՝ պատմել ա նաև իր պատմությունը, ու դա էն ա, ինքն ինչ էստեղ էլ ա գրել: Էնպես չի, որ ես անվերապահորեն հավատում եմ իր ասածներին, չէ՜, հավատն ուրիշ ա, ապացույցն՝ ուրիշ: Բայց ձեր պես չեմ կարա պնդեմ, որ ինքը չի զղջացել, չի ուզում փոխվի: Երբ ինքն ասում ա, որ անարդար բաներ են եղել, ես մենակ կարամ ասեմ, որ փորձի դատարանով—օրենքով էլ ապացուցել:
Ինչևէ, ես իր հետ շփվելու ընթացքում զգացել եմ, որ փոխվել ա ու ուզում ա փոխվի, սովորի, զարգանա: Եթե ինքը ինձնից կամ մյուս մանիպուլացվածներից շահ ունի, ապա դա ուղղակի նորմալ մարդկային շփումն ա: Իմ կարծիքով, եթե ինքն իմ մոտ տենց լավ զղջալ խաղար, գոնե ինչ—որ չափով կփորձեր էստեղ էլ բեմադրել:
Ես հասկանում եմ մարդկանց էմոցիաները՝ գործը կարդալուց հետո, սարսափելի ա, ի՞նչ խոսք, ինչ—որ չափով հասկանում եմ ռեակցիաները, բայց էդքանից հետո էլ ինձ թվում ա ինքը նույն հրեշը չի: Ես էլ ինձ Զաքարի զոհը չեմ համարում:
Ես չգիտեմ՝ ինչ ա իրեն տվել հետս շփումը, բայց ես հաստատ դրանից վատը չեմ դարձել, ինչպես էստեղ պնդում են:

Կներեք, ոչինչ չէի ուզում ասել, ոչ էլ քննարկման մեջ մտնել: Ուղղակի անարդար կլիներ, որ էստեղ չլիներ քննարկման թիրախ խմբի՝ «մոլորված աղջկա» կարծիքը:

Ռուբի, եթե դու էս թեմայում Զաքարի գրառումները կարդացիր ու դեռ մտածում ես, որ ինքը զղջման ուղին ա բռնել ու ինքը նույն հրեշը չի, ավելացնել որևէ բան, քեզ հետ հետագայում սա քննարկել իմաստ էլ չունի, որովհետև հստակ դու չես ուզւոմ տեսնել՝ ինչն ինչոց ա:

[Ծլնգ]

Ծլնգ ջան, ներողություն եմ խնդրում, համարյա անմիջապես հետո ուղղեցի, բայց փաստորեն չհասցրի․․․

անցած ա․․․

Բայց հնարավոր ա, չէ՞, որ Զաքարը չհամարի, որ պարտավոր ա պարբերական հաշվետվություն ներկայացնել ակումբին իր զղջման գործընթացի մասին։
Ինձ թվում ա՝ իրեն ուղղակի հունից հանում է, որ իրեն դատում են, և, իր կարծիքով, առանց իմանալու իրական փաստերը։ Էստեղ էլ ասում են՝ դատալեքսի ներկայացրածը մեզ համար իրական փաստ ա։ Ու էդպես էլ առաջանում ա էս բախումը։

Զ․-ն ոչինչ էլ ոչ մեկին պարտավոր չի, բայց մենք էլ պարտավոր չենք իր կուտը ուտել առանց զղջանք պահանջելու։ Տո մարդը ասում ա՝ հա, մեռավ, հետո պնդում ա որ լրիվ ճիշտ ա շարունակել «տուժած» անվանել։ Մահապատժի անմարդկայնության մասին ենք լիքը խոսում, բայց չենք ասում, բա էդ սպանվածը իրավունք չունի՞։ Բա մի հատ իր անունով կոչվելու իրավունք գոնե չունի՞։ Նորից, ցեղասպանության օրինակով բերեմ․ Զ․-ի արածը համարժեք ա Թուրքիայի կողմից «պատմաբանների կոմիտե» ստեղծելու առաջարկին։ Ու հեչ էլ պետք չի նեղվել, որ հումանիստ աշխարհը նախ պահանջում ա ճանաչում։

[Chuk]

Ես էլ եմ կարծում, որ գրառումները ջնջել չարժի, միայն առանձնացնել: Զաքարի հարցով հուսով եմ, ինքը իր ոտքով կգնա: Ու հա, թող վերը նշվածով լինի, մի օր վերափոխված հետ գա, ես մենակ ուրախ կլինեմ իր համար:

Չուկ, քանի որ պարբերաբար անդրադառնում ես «խոսքի ազատության» մասին գրառմանս, ու զգում եմ, որ դրանով վիրավորել եմ քեզ, ապա ուզում եմ ներողություն խնդրել, կներես, լա՞վ:
Միայն թե կարծում եմ, հասկանում ես, որ ասածս Զաքարի պատմության կոնտեքստից դուրս էր, և ուղղված էր զուտ մտքերդ շարադրելու ձևին ու ընդհանրապես, Ակումբին:
Բայց էլ չանդրադառնանք էս թեմային:
Ինձ թվում է՝ երկուսս էլ հասկացանք իրար:

Այվի ջան, ինձ վատ զգացել եմ, բայց հաստատ չեմ վիրավորվել: Ինչ-որ տեղ էլ զգաստացել եմ, էնպես որ ներողությունդ պետք չէր, հակառակը՝ շնորհակալություն:

[Յոհաննես]

Կներեք սաղ չկարդացի,հիմա Հոսի հարցին պատասխանեմ.
Հոս,էս մարդը ինքը իրանով վտանգա հասարակության համար,էս մարդու մեջ ագրեսիան ծփումա:Գուշակիր, թե ում գրառումն է թեմայում մի անգամ իրանից էի մեջբերել,հիշում ե՞ս գրածը:
Էդ որ ասում եք փոխվի-զղջա ինձ բացումա,լուրջ:Ռուբոյի հետ մի գնդում ենք ծառայել,մի քանի անուն ասեմ,թող Ռուբը ասի իրանք կփոխվեն,թե՞ չէ:Ասենք էն տիպի պիդռ դեմքեր են,որ դրանք փոխվողը չեն ու դրանց պետք է մեկուսացնել հասարակությունից:
Էս ամենը մի կողմ,ինձ մի հարց էլ է հետաքրքրում:Հիմնականում,երբ նմանատիպ հարցերով դատվում են,բերդում իրանց մեղմ ասած շատ ծանր կյանքա սպասվում,բայց մեր Խալիֆը աջ ու ձախ վիրտուալ աշխարհում տժժցնումա,էդ ո՞նց խալիֆ

[Բարեկամ]

անցած ա․․․



Զ․-ն ոչինչ էլ ոչ մեկին պարտավոր չի, բայց մենք էլ պարտավոր չենք իր կուտը ուտել առանց զղջանք պահանջելու։ Տո մարդը ասում ա՝ հա, մեռավ, հետո պնդում ա որ լրիվ ճիշտ ա շարունակել «տուժած» անվանել։ Մահապատժի անմարդկայնության մասին ենք լիքը խոսում, բայց չենք ասում, բա էդ սպանվածը իրավունք չունի՞։ Բա մի հատ իր անունով կոչվելու իրավունք գոնե չունի՞։ Նորից, ցեղասպանության օրինակով բերեմ․ Զ․-ի արածը համարժեք ա Թուրքիայի կողմից «պատմաբանների կոմիտե» ստեղծելու առաջարկին։ Ու հեչ էլ պետք չի նեղվել, որ հումանիստ աշխարհը նախ պահանջում ա ճանաչում։

Դե տուժած էր անվանում, որովհետև դատի պես բան էր գնում, կամ դատարանի թղթերն էին փաստում, բայց, միևնույն ժամանակ, հա, զղջմանը ադեկվատ չէր մահացածի մասին այդպես տգեղ խոսելը, թեև նաև հասկանում եմ, որ բռնկվել էր ինքնապաշտպանության կրքով, որի ժամանակ չեն խնայում, ու հաճախ՝ անարդարացի։
Ես իր բոլոր էստեղ գրածներին չեմ հետևել, երևի հիմք ա տվել մեծամասնությանը մտածելու այնպես, ինչպես որ արտահայտվում եք։

[Ծլնգ]

Դե տուժած էր անվանում, որովհետև դատի պես բան էր գնում, կամ դատարանի թղթերն էին փաստում, բայց, միևնույն ժամանակ, հա, զղջմանը ադեկվատ չէր մահացածի մասին այդպես տգեղ խոսելը, թեև նաև հասկանում եմ, որ բռնկվել էր ինքնապաշտպանության կրքով, որի ժամանակ չեն խնայում, ու հաճախ՝ անարդարացի։
Ես իր բոլոր էստեղ գրածներին չեմ հետևել, երևի հիմք ա տվել մեծամասնությանը մտածելու այնպես, ինչպես որ արտահայտվում եք։

Բարեկամ ջան, էլի փորձում ես արդարացումներ գտնել բաներին, որոնք արդարացում չունեն։ Սկզբից էլ ասվել էր թեմայում, որ սա դատարան չի, որ չենք պատրաստվում դատաքննության դնել հարցը, իսկ մարդը գալիս ա փորձում ա փաստաբանի ժարգոնով թոզ տարածած լինի։ Հասկանում եմ, դժվար ա ադեկվատ հոդաբաշխ խոսացող մարդուն մարդասպան համարելը, նույնիսկ երբ այդ մարդն ա ինքը ասում, որ սպանել ա։ Բայց երբ մի վայրկյան հասկանաս, որ այս մարդը ուրիշ մարդուն մարդ լինելուց զրկել ա, ու փաստորեն «սպանել» ա Տարոնին շատ ավելի շուտ քան բուն կենսաբանական մահն ա եկել, կարող ա ավելի հեշտ ստացվի։ Ու այդ մարդը օրենքներ ա բերում, ըստ որոնց հանցանք ա իր նկատմամբ անմարդկայնության դրսևորումը։ Կարծես լավ չի հասկացվում, մի հատ էլ ասեմ, ո՞ւր ա իր մարդկային վերաբերմունքը Տարոնին։ Զղջալը, մեղքը վիզը առնելը, գլուխը պատով տալը մի կողմ։ Արի ու ասա․ «Տարոնը մարդ ա, իմ արածն էլ անմարդկայնություն», հետո նոր կարող ա լսենք ու բանի տեղ դնենք քո հանդեպ մարդկային վերաբերմունքի պահանջդ․․․

[Շինարար]

Ես ինձ հիմա շատ վատ եմ զգում:

Խոսակցությունը մոտավորապես էն ա, ինչ պատկերացնում էի: Դրա համար ամեն ինչ փորձեցի անել, որ թեման շրջանցվի: Բայց Զաքարի՝ իր կարգավիճակը հրապարակայնացնելուց հետո գրեթե անհնար էր շրջանցելը: Սրան զուգահեռ Զաքարն ինքը սկսեց հրապարակային հարցուպատասխան պահանջել: Մինչ այդ հրապարակային հարցուպատասխանի առաջարկ ստացել էի Արտակենցից ու մերժել, խնդրել, որ թեման չբարձրաձայնվի: Զաքարի հրապարակային քայլերից հետո փորձեցի սաստել ու փրկել իրավիճակը: Ի դեպ էդքան ասելիք ունենալով Արտակենք հորդորս լսում էին, իսկ Զաքարը՝ ընդդիմանում: Չստացվեց, տարբեր տեղերում քննարկումները տարբեր ֆորմատներով շարունակվեցին, ակումբին ու ինձ էլ մնաց բռնապետության, խոսքի ազատության սահմանափակողի կոչումը:

Ես հիմա ձեզ եմ ուզում հարցնել: Ասե՞ք: Պետք ա փորձել էս էջը ջնջե՞լ, թե՞ չէ: Գրողի ծոցն ուղարկել բոլոր էս գրառումները: Մոռանալ էս թեման: Զաքարին էլ խնդրել շրջանցել ակումբը, մոռանալ էս հարթակը, որտև մեկ է, իր մասնակցությամբ էլ երբեք քննարկումները հինը չեն լինի: Ի՞նչ կասեք, ի՞նչ եք մտածում:

Ես էլ եմ կարծում, որ ամեն դեպքում երևի արժե ջնջել, ինքս իմ անձնական գրառումը չէի ուզենա մնալ, ուղղակի էդ պահին հորդաց, ես առաջին գրառումը ավտոբուսում էի անում՝ հեռախոսով, երկրորդը հասա տուն, ու կոմպը միացրի, որ անեմ, որովհետև էդքան երկար հարմար չէր հեռախոսով գրելը, սա մնում ա ինտերնետում հավերժության մեջ, չգիտեմ, գուցե սխալ եմ, բայց չէի ուզենա մնար, բայց նաև չեմ ուզում նենց լինի, որ ինձ պաբլաշկաներ լինեն, ինչքան գիտեմ, կա տենց բան, որ անձնական բաները կարելի ա խնդրել, որ ջնջվեն, բայց եթե սխալվում եմ, թող մնա:

[CactuSoul]

ինչքան գիտեմ, կա տենց բան, որ անձնական բաները կարելի ա խնդրել, որ ջնջվեն, բայց եթե սխալվում եմ, թող մնա:

Իմ հիշելով ակումբի կանոնադրության մեջ նշված ա, որ ինչ գրեցիր էստեղ, ակումբին ա պատկանում, ու ղեկավարությունն ա որոշում՝ ինչ անել դրա հետ։

[Գաղթական]

Զաքարը չի զղջացել, որ մարդուն տևական ժամանակ խոշտանգել է ու սպանել:

ասումա.

Ես գիտեմ, որ ճիշտ չեմ արել, որ չպետք է ծեծեյի, բայց սա այնքան խորը հարց է, որ ենթադրում է մասնագիտական մասնավորապես հոգեբանի վերլուծություն։
Սակայն էս ամենի համար, մարդուն ցմահ չեն ազատազրկում։

...գիտեմ, որ ճիչտ չեմ արել, որ չպետք է ծեծեյի, ԲԱՅՑ...
էլ ինչ բայց??
ասենք` իհարկե հոգեբանի կարիք ունի նման բաներ անողը..
երµս կասեյի նաև հոգեբույժի կարիք..
բայց էս կոնտեքստում իր ասածից ենթադրում եմ, որ նկատի ուներ, թե հոգեբան է պետք, որ իր սպանելու դրդապատճառը հասկանա..

չէ որ մինչ մեջբերված հատվածն էլ ինքը բացատրում էր, թե ինչու է ծեծել..
էնպիսի տպավորություն ստացա, որ պատճառները նշելով արդարացնում էր իր արարքը..


Բայց նույն Տարոնին Ջեկո կանչող Զաքարը (հա ինչ անենք Ջեկո ա ասել, բայց հոմ չի ստիպել մտնի նառի տակ), երբ արդեն խոսքն իր անձին է վերաբերվում, հանկարծ մարդու իրավունքներից ու արժանապատվությունից է խոսում..

Ֆորումը (խոսքս ոչ բոլորին է վերաբերում) չի գիտակցում, որ «Դատավճռի հիման վրա ազատությունից զրկված ոչ մի անձ չպետք է ենթարկվի խոշտանգումների կամ այլ դաժան, անմարդկային կամ արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի: Ոչ մի հանգամանք չի կարող հիմք ծառայել խոշտանգումները կամ այլ դաժան, անմարդկային կամ արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքը կամ պատիժն արդարացնելու համար:»

Այսքանը։

այսինքն` հավանականությունը մեծ է, որ եթե ցմահ դատապարտված չլիներ ու ասենք վաղը ազատվեր, ապա նույն կերպ էլ շարունակելու էր վարվել Տարոնների հետ, բայց արդեն հոդաբաշխ հայերենով համեմելով խոսքը..

իսկ եթե դա այդպես է, ուրեմն իր դատավճիռը այսօր էլ արդիական է ու արդար..


Ակումբից արգելափակել երևի թե չարժի, եթե ուզում ենք օրինավոր ու արդարամիտ լինել, քանի որ, ինչքան հասկանում եմ, ինքն Ակումբի կանոնակարգը չի խախտել..

բայց կարելի է արդյոք երկրում տիրող անարդարությունից բողոքել, եթե ինքներս խանութում գողացողի նկատելով` աչք ենք փակում դրա վրա..
միթե արդարության արդար պահանջը <գործ տալ> է?
ու միթե բանտարկյալներին (էլ չեմ ասում` օրենքի ողջ խստությամբ հասարակությունից մեկուսացվածին) ինտերնետի ազատ մուտք տվող և/կամ դրա վրա աչք փակող բանտի ղեկավարությանը մեղադրանք ներկայացնելը մատնություն է??

խոսքը անհատական Զաքարի մասին չի, այլ` ընդհանուր համակարգում տիրող բարդակի մասին..
մարդիկ ասում էին` բանտարկյալները մեր հարկերն են ուտում..
բա էդ բանտապահը ձեր հարկերից չի աշխատավարձ ստանում? ինչ իրավունքովա թերանում իր աշխատանքի մեջ??

[CactuSoul]

«Ոչ մի հանգամանք չի կարող հիմք ծառայել խոշտանգումները կամ այլ դաժան, անմարդկային կամ արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքը կամ պատիժն արդարացնելու համար:»

Էս նախադասությունը բայց մտքիցս դուրս չի գալիս։
Էս էլ հո ինքն իր «բերանով» ա ասել։

[ivy]

Ես էլ եմ կարծում, որ ամեն դեպքում երևի արժե ջնջել, ինքս իմ անձնական գրառումը չէի ուզենա մնալ, ուղղակի էդ պահին հորդաց, ես առաջին գրառումը ավտոբուսում էի անում՝ հեռախոսով, երկրորդը հասա տուն, ու կոմպը միացրի, որ անեմ, որովհետև էդքան երկար հարմար չէր հեռախոսով գրելը, սա մնում ա ինտերնետում հավերժության մեջ, չգիտեմ, գուցե սխալ եմ, բայց չէի ուզենա մնար, բայց նաև չեմ ուզում նենց լինի, որ ինձ պաբլաշկաներ լինեն, ինչքան գիտեմ, կա տենց բան, որ անձնական բաները կարելի ա խնդրել, որ ջնջվեն, բայց եթե սխալվում եմ, թող մնա:

Շին էդ գրառումդ նենց լավն ա, հասկանում եմ, որ քեզ համար շատ անձնական ա, բայց նենց ափսոս կլիներ, որ ջնջվեր։

[Տրիբուն]

Ծլնգը ճիշտ բաներ ա ասում ու շատերիս կամ բոլորիս սրտից ա ասում։ Բայց, Զաքարին եթե արգելափակենք ու էս սաղ ջնջենք, նշանակում ա, որ վախենում ենք, որ Զաքարի մանիպուլյացիաների զոհ ենք դարձել կամ կարանք դառնանք։ Բայց մենք հո դեբիլ չե՞նք, շատ կներեք։ Ակումբը ամենահասուն հարթակներից մեկն ա, ու եթե նույնիսկ մարդիկ են եղել, որոնք էս կամ էն պատճառով շփվել են հետը առանձին կամ փորձում են հուսալ, որ մարդը կարող ա զղջում ա, էտ չի նշանակում, որ ամեն ինչ հալած յուղի տեղ են ընդունում։