Ս Ե Ղ Ա Ն
Հավատարիմ գրասեղան,
Համաքայլ դու ինձ եղար:
Շնորհակալ եմ՝ իմ ճամփին
Պահապան էիր – իմ սպին:
Շնորհակալ եմ, գրաջորիս,
Չըճկռեցիր նեղ օրիս:
Շնորհակալ եմ՝ մեջքիդ քա՛ր -
Անուրջներս – հա՜ տարար:
Խիստ հայելի ես արդար:
Շնորհակալ եմ, որ կայտառ -
Արգելք ամեն հրապույրի -
Դարձար զսպիչ զմայլի,
Ստորությանը – մերժաշիրիմ:
Կաղնեատաղձ հակակշիռ
Առյուծադեմ ատելությանն
Ու դառնության փղին - «ողջ»-ին:
Ողջ-ո՛ղջ մահապարտ տաշու՛կ,
Զգացված եմ, որ դու, անշուք
Գործերիս նեցուկ-կռվան,
Եղար դաշտավայր-սեղան՝
Այնպես լայնացած, ծավալված՝
Բերանս մնաց բացված,
Սեղանիս պռունկը բռնած...
Շտրանդ * էիր՝ գրահեղեղված:
Ծեգին, գիշերը հանած -
Զգացված եմ, որ ինձ գամված -
Փախած հետապնդեցիր
Հարճին ու հետ բերեցիր
Շահինշահի պես:
Տե՛ղդ,
Ասացիր: - Տար քո դերդ -
Շնչով ծոծրակիս քո շոգ
Ունայնից պոկեցիր – մոգ -
Լուսնոտին:
Սպիապճնված
Սեղան՝ սյունակներ ստեղծած
Հրեղեն, ջլերի կրակ,
Գործերիս սյու՛ն-աշտարակ:
Սյունակյացի սյուն, երդում
Լռության – գահ անապատում -
Ուղի ցույց տվող սյուն կրակե
Ծով ամբոխին հրեական:
Ուրեմն օրհնված լինես -
Արմունկով որ փորձված ես,
Ծնկով, ճակատով – կուրծք
Սղոցող սեղանի պռունկ:
1933-ի հուլիս
2
Միության երեսունամյակ -
Սիրո հավատարմության:
Կնճիռներն քո գիտեմ համակ,
Իմն էլ դու – գիտակցությամբ
Քո հեղինակության, - դաղը
Վառե՞ց, դաստակեր ագահ:
Ասացիր, որ չկա – վաղը,
Որ միայն այսօրը – կա:
Նամակներն ու դրամը փոստից
Ուղղում էիր դեպի՛ գետ:
Ունեիր մի պահանջ տողից -
Այսօրը – վերջին ժամկետ:
Սպառնացիր՝ կերածով քննեն,
Չես հատուցի Արարչին,
Որ վաղը հո ինձ կդնեն
Հենց ճիշտ քեզ վրա - սուտ գրչին:
3
Միության երեսունամյակ -
Պաշտպանվե՛ք, չար մանրեներ:
Կնճիռներն քո գիտեմ համակ,
Սպի ու փորոք, արատներ -
Փոքրագույնը քո քարթերից:
(Ատամով եմ հանգ քարթել:)
Ընտրյալն էր սիրեցյալներից
Այն, որ սեղան էր կոչվել
Սոճու: Ինձ չէ՛, որ բլրին
Կարելը կեչի պահել,
Խեժի արցունքով մարմնին,
Նախանշել, ծերացրել,
Զգաստացրել նրան գիշերում
Ու պարտություն պարտադրել:
Նստում եմ՝ հազիվ է պահում,
Մտերիմ ենք – մի դար դարդեր:
Դու համառ կանգնած, ես – համառ
Մեջքս ծռած – գրի՛ հա գրի՛ -
Քանիերորդ վարած հեկտար,
Քանի վերստ – վարի՛-վարի՛ -
Հաղթահարած՝ գի՛ր – ավելի
Սիրունը չկա երկրում
Ամբողջ – այս ձեռքով հենց բերրի
Կես-Ռուսաստան է գերում:
Սոճե, կաղնե, օղը ռնգին,
Այգու, ճաշի – ինչ որ լինի -
Լաքած, տգեղ, էժանագին,
Միայն թե ոչ եռոտանի:
Անվանակցիս նման -
Ամուսին ճանաչած Ինքնակոչ
Երեքին – ինչ էլ որ լինի՝
Նա է - բիլիարդի, դողդոջ -
Ոգի՛ ունենա առողջ: Տեղի՛ տա
Եթե երկաթին ճնշմանն աժդահա
Արմունկի՝ սեղանի պակաս հո չկա -
Ա՛յ, կոճղը պատրաստ է, ահա:
Ի՞սկ եկեղեցու մուտքը, պռունկը
Ջրհորի: Ի՞սկ շիրմաքարը հին:
Միայն թե իմ երկու արմունկը
Տեղն իրենց պնդեցնեն՝ Տե՛ր իմ,
Աստված – ասեն: Կա՛ Նա: Պոետին տոկուն
Ամեն ինչ – սեղան է, ամեն ինչ – գա՛հ:
Բոլորից, սակայն, լավն ու կայուն
Դու ես – իմ ծնկների՛ դազգա՛հ:
Մոտավորապես 1933 թ. hուլիսի 15 - 1935 թ.
hոկտեմբերի 29-30
4
Նեղացրե՞ց ինձ, շրջանցե՞ց:
Շնորհակալ եմ, պարգևեց
Ահ տվող թշնամուն սեղան,
Չորս ոտքի պնդությամբ
Կանգուն: Սեղան էլ չէ, ժա՛յռ:
Սեղանին ճակատ հարմար,
Ու արմունկ տվեց, կամարին
Պատշաճ հենապատ կարգին:
Պիտի նորի՞ց դժգոհենք:
Ամուր է, քաշովս մեկ,
Ընդարձակ է, վազքուղի,
Սեղա՜ն է, դա՛ր կհանի:
Զգացված եմ, Ատաղձագո՛րծ,
Որ ինձ շնորհեցիր ի գործ
Չափած ու ձևած սեղան,
Պինդ քան քիմեռն փարիզյան:
5
Հավատարիմ գրասեղան,
Անձնատուր դու ինձ եղար,
Ծառաբունդ զիջեցիր՝
Լիակենդան մնացիր:
Կանաչի ունքախաղով
Կայտառ, շնչով կեղևի,
Արցունքով ավյուն խեժի,
Արմատներով ապառաժի:
1933 թ. Հուլիսի 17-ը
6
Քվիտ ենք՝ դուք – շատակեր իմ հաշվին,
Զոհ եք, սակայն, իմ գրչին:
Ձեզ – կդնեն սեղանին ճաշի,
Ինձ – հենց իմ գրասեղանին:
Որովհետև, քչով երջանիկ՝
Հաճույքներն անտեսել եմ:
Որովհետև, չափից դուրս բկլիկ,
Անընդհատ դուք ճաշել եք:
Իր համար նախօրոք ընտրված -
<Մինչև իր ծնվելը դեռ> -
Ամեն մեկն՝ իր տեղում է, գրանցված,
Եվ ունի ուրույն մի դեր՝
Ձերը – բխկոց, իմը – գրապահոց,
Դուք – ուտելով, ես – գրելով,
Դուք – ճպճպոց, ես – հանգագործ,
Դուք – թթվով, ես – դակտիլով:
Ծնեբեկի հաստաոտք ցողուններն -
Սնարի մոմեր մահագույժ:
Զոլավոր սփռոցներն սեղանի -
Ճամփա ցույց տվող նախագույժ:
Ժայթքել սիգարով հավայան -
Աջա- ու ձախա-շնչյան:
Հոլանդական սփռոցը քաթան -
Լինի ձեզ – ա՛ջ, ձա՛խ – պատան:
Եվ որպեսզի սփռոց չվատնվի -
Մի փոս, մի հոր գտնվի,
<Սփռոցից – ձեզ բոլոր> - թափ տրվի՝
Կռճոնքախառը դրստվի:
Աղավնի չէ՝ բտած աքաղաղ -
Թը՜ռռ, հոգին – հերձվածի:
Ինձ տկլոր կդնեն դագաղ՝
Երկու թև մորեմերկ ծնվածիս:
1933 թ. հուլիսի վերջը
Թարգմանությունը՝ Աշոտ Մախմուրյանի
2016 թ.հոկտեմբեր – 2017 թ. Փետրվարի 16-ը
- - - - - - - -
*գերմ. Strand – ծովափ, լողափ
Էջանիշներ