Պատերա՞զմ, թե՞ խաղաղություն. լրջանալու պահը

[Lion]

Այ քեեզ բաաանն - բա մենք ինչ գառանտիա ունենք, որ սա հենց ներքին հռետորաբանություն է, այլ ոչ՝ լիարժեք, արտաքին պահվածք? Ունեք գոնե մեկ ապացույց, որ Ալիևի իրական մտադրություններն այլ են? Արտակ, ի դեպ ասած, քաղաքական գործիչները հաճախ հենց նման խոսքերի գերի են մնում, իսկ եթե դու կարծում ես, որ նման խոսքերից հետո Ալիևն ի վիճակի է առանց իր իշխանությունը պայթեցնելու հակառակ մի որևէ բան անել, ապա, կներես, բայց դու քաղաքականությունից բան չես հասկանում - նման պարագայում քաղաքական գործիչները մնում են իրենց խոսեքրի գերի:

Հիմա նայիր, Արտակ, դուք առաջարկում եք մեր կենաց ու մահու հարցը, 5.000-ամյա ազգի գոյության հարցը ընդհանրապես և իմ, կնոջս, մորս ու երկու մանկահասակ երեխաներիս կյանքն ու առողջությունը, ապագան, մասնավորապես դնել խաղասեղանին զուտ այն բանին հավատալով, որ սա <ներքին հռետորաբանություն> է - դուք իրավունք ունեք նման ռիսկ անել՝ բարոյական, քաղաքական իրավունք ունեք? Իսկ եթե սա իրոք Ալիևի համոզմունքն է, ինչ գառանտիաներ ունեք? Չասես դեմիլիտարիզացված զոնայի կամ խաղաղապահների մասին, ես դրանք փշրեցի նախորդ պոստերում ու դու դրանց ըստ էության չես պատասխանել, դրանք չասես ու... բայց ինչ ասես?

[Ներսես_AM]

Ներս ջան, ախր էն առաջին գրառմանս առաջին տողի փոքրիկ «հեգնանքը» քեզ պատասխան չտվեց, որ էս ամեն ինչը շատ լավ քննարկված ու հաշվի առած ա:

Հիմա «ամեն ինչը շատ լավ քննարկված ու հաշվի առած ա», թե՞ «Կնայենք, զուտ հետաքրքրության համար կոնկրետ հաշվարկներ անելով»։

[Chuk]

իսկ եթե դու կարծում ես, որ նման խոսքերից հետո Ալիևն ի վիճակի է առանց իր իշխանությունը պայթեցնելու հակառակ մի որևէ բան անել

Եթե ինքը չկարողացավ իր խոսքերից հետո հակառակն անել, ապա փոխզիջում չի լինի, ի՞նչ խնդիր: Փոխզիջումը կլինի, երբ ինքն առարկայական քայլ կանի իր խոսքերի դեմ:

Իսկ եթե դու ի սկզբանե ասում ես, ինքը պատրաստ չի, ուրեմն չի լինի, ուրեմն քո կողմից բան չես անում խնդիրը հանգուցալուծելու համար:

Բանակցությունները պետք է լինեն ու պետք է ձգտես նրան, որ ինքը գա ընդառաջ: Չեկավ, չի լինի փոխզիջում:

Բանակցություններին զուգահեռ դու պետք է շարունակես հզորացնել քո բանակը, լուծել երկրի մյուս խնդիրները՝ հնարավորինս:

Սրանք էնքան պարզ բաներ են, որ զարմանում եմ, որ գրելու կարիք կա: Հերիք ա աստվածացնեք Ալիևին:

[Chuk]

Հիմա «ամեն ինչը շատ լավ քննարկված ու հաշվի առած ա», թե՞ «Կնայենք, զուտ հետաքրքրության համար կոնկրետ հաշվարկներ անելով»։

Ես ու դու կնայենք կոնկրետ թվերով, որից հետո կբացատրեմ, անհրաժեշտության դեպքում, թե էդ թվերն ինչի էդքան կարևոր չեն: Ինչի կարևոր չի, իրանք ունեն դեմոգրաֆիկ խնդիր թե չէ:

[Lion]

Ապեր, ինձ համար Ալիևը, մեղա քեզ Տեր, աստված չի և նույնիսկ միջակ խելքի տեր մարդ էլ չի՝ նա լկստված մի լակոտ է, որ կուշտ ապրել է ու հիմա էլ հոր ստեղծածն է վայելում: Հլը թող իր ուժերով, թրծված կյանքով իշխանության գար, տես ոնց մատների վրա կխաղացներ մեզ էս վտանգավոր իրավիճակում՝ ԼՏՊ այս քարոզչության ֆոնին: Բարեբախտաբար՝ չարեց, չկարողացավ, էմոցիաներին տրվեց... դեբիլը Բայց նաև ես Լևոնի վրա սրա համար եմ ջղայնացած՝ ինչու մեզ հարվածի տակ դրեց, իսկ եթե Ալիևը խելոք լիներ ու օգտվեր, իսկ եթե մարդիկ լսեին Լևոնին ու մենք սկսեինք իրար կոկորդ կրծել? Այ սա, ի դեպ ասած, ես Լևոնին չեմ ներում, սա իր բոլոր մեղքերի գագաթնակետն էր՝ իր ամբիցիաների համար նման հարվածի տակ դնել ազգին ու պետությանը, օգտագործել իր հեղինակությունը անձնական ամբիցիաներ բավարարելու համար, բայց նաև՝ վտանգելով բոլորիս:

Հիմա նայիր, դու ասում ես. <Փոխզիջումը կլինի, երբ ինքն առարկայական քայլ կանի իր խոսքերի դեմ> - որևէ մեկը ու մասնավորապես՝ ես, դրա դեմ բան ասել ենք? Ոչ: Մեկը ես ասում եմ՝ հլը թող ինքը քայլ այնի կամ, գոնե, քայլ անելու պատրաստակամություն դրսևորի, էդ ժամանակ նոր միայն մենք կքննարկենք, որը ոնց: Դուք ասում եք՝ չէէէ, եկեք սա ու սա հանձնենք և, ուշադրություն դարձրու, այն բանի ֆոնին, որ Ալիիևը ոչ քայլ է անում, ոչ էլ դրա պատրաստակամությունն է դրսևորում, այլ, անում է լրիվ հակառակը:

Հիշում ես իմ քվեարկությունը? Ես, չուզենալով, քվեարկեցի <Ժամանակի որևէ պահին, բարենպաստ պայմանների ու երաշխիքների դեպքում, կարող է լինել փոխզիջում, այդ թվում տարածք՝ կարգավիճակի դիմաց տարբերակով> տարբերակի օգտին - այսինքն, ինքս էլ տեսականորեն չեմ բացառում, որ, այո, եթե օր չէ մի օր, չգիտեմ ոնց, հստակ երաշխիքներ լինեն ու մեզ, մի հրաշքով ասեն, սենց, չըխկ, սա տալիս եք ու էլ կռիվ չի լինում, հա, մի բան տանք՝ սրտներս պնդացնելով, լացելով, ցավալով, բայց տանք մի բան, որ հարցն իր վերջնական լուծումը գտնի - ի դեպ ասած, մալադեց, հարցերը շատ ճկուն էիր կազմել, որ քո ուզած արդյունքը ստանաս ու մեկը ինձ ստիպեց ըստ էության ձեր օգտին քվեարկել: Բայց, ուշադրություն դարձրու՝ ոչ այս պահին տանք, ոչ հիմա՝ հետո, ապագայում, երբ պայմաններ կլինեն - չգիտեմ, երբ, ոնց, բայց մի բան հաստատ գիտեմ՝ ոչ հիմա!

Ու, մեր մեջ ասած, ես հույս ունեմ, որ մենք ի վերջո կուժեղանանք, ուժեղ պետություն կստեղծենք, իսկ Ադրբեջանը մի օր կպայթի՝ ներսից, ու հարցն ինքն իրեն կլուծվի և դեռ ավելին՝ մենք Կուրի աջ ափ դուրս կգանք: Ֆանտաստիկայի ժանրից չի ու սա չբացառել չի կարելի՝ Սիրիան ու Իրաքը վկա, ով կմտածեր, որ 2000-ականների Ասադի ծաղկող Սիրիան հիմա այս վիճակում կլինի, ով գիտի ինչ վիճակում կլինի Ադրբեջանը 5-6 տարի հետո...

[Chuk]

<Ժամանակի որևէ պահին, բարենպաստ պայմանների ու երաշխիքների դեպքում, կարող է լինել փոխզիջում, այդ թվում տարածք՝ կարգավիճակի դիմաց տարբերակով>

Ես հուսով եմ, որ մի օր կհասկանաք, որ մեր ասածը սա ա: Որ մենք չենք ասում ամեն գնով փոխզիջում:

Ուրիշ հարց, որ մենք ունենք ինֆորմացիա, որ ինքը սկզբունքային համաձայնությունը տվել ա: Բանակցություններում: Իսկ եթե պարզվի, որ դա բլեֆ ա, ապա բնականաբար չի լինի փոխզիջումը:

Ու որ մեր հիմնական խնդիրը տաբուները կոտրելն ու թեման քննարկելի դարձնելն էր: Հասնել նրան, որ մարդկանց գիտակցության մեջ տեղ անի, որ «ոչմիթիզ»-ը որևէ տեղ չտանող է, ու որ «Ժամանակի որևէ պահին, բարենպաստ պայմանների ու երաշխիքների դեպքում, կարող է լինել փոխզիջում, այդ թվում տարածք՝ կարգավիճակի դիմաց տարբերակով»:

Ես հարցման տեքստը պատահական չեմ ձևակերպել, կարող ես չհավատալ, բայց ես մի փոքր ավելի հեռուն եմ նայում, քան դուք հիմա տեսնում եք:

[Lion]

Այսինքն՝ դուք ունեք ներքին ինֆորմացիա, որ. <ինքը սկզբունքային համաձայնությունը տվել ա: Բանակցություններում>: Իսկ կասես՝ ինչին - ուշադրություն դարձրու, սատանան մանրուքների մեջ է, մանավանդ նման հարցերում, երբ, մենք չգիտենք, ընդհանրապես տվել է համաձայնություն, թե ոչ և՝ ինչին է տվել ու ինչ կերպ:

Ու նաև երկրորդ հարցը՝ ենթադրենք ամեն ինչ այդպես է, ոնց ասացիր - միթե Հայաստանի այս պահի խնդիրը՝ գլխավոր խնդիրը, հենց սա էր, որ ՀԱԿ-ը հենց սրա վրա կառուցեց իր ողջ քարոզարշավը? Մի կողմ թողնենք այն, որ ՀԱԿ-ը ըստ էության փոշիացրեց իր շանսերը ԱԺ անցնելու, սա մի կողմ, բայց՝ միթե արժեր այսքան ուժ ու ռեսուրս ներդնել, այսքան մարդկանց գլուխ տանել այս ուղղությամբ - այլ խնդիր չկար՝ մոնոպոլիաներ, կոռուպցիա, իրավական անորակ դաշտ և այլն, և այլն, և այլն...

[Chuk]

Ու նաև երկրորդ հարցը՝ ենթադրենք ամեն ինչ այդպես է, ոնց ասացիր - միթե Հայաստանի այս պահի խնդիրը՝ գլխավոր խնդիրը,

Այո: Սա է:

Մյուս բոլոր խնդիրներով մենք բազմիցս խոսել ենք ու բոլոր խոսացածներին տեր ենք

[Chuk]

Ընդհանրապես Կոնգրեսի ցանկացած խոսք (ելույթ, ասուլիս, հարցազրույց և այլն) սկսվել է նրանով, որ մեր երկրի առաջ կանգնած է երկու կարևորագույն խնդիր.

1. Արտաքին քաղաքականում Արցախի հիմնախնդիրը, որպես հետևանք սահմաններ, հայ-թուրքական հարաբերություններ և այլն
2. Ներքին քաղաքականում ավազակեպտությունը՝ իր բոլոր հետևանքներով, կոռուպցիա, մենաշնորհներ, չարդարադատություն և այլն

Քանի որ ըստ էության միակ ուժն ենք, որ ռիսկ է անում հրապարակային կոնկրետ դիրքորոշում հայտնի, քանի որ ներքինի վերաբերող բոլոր հարցերը բազմիցս խոսվել ու բարձրաձայնվել են, միշտ թեման կոնկրետացել է Արցախի հիմնախնդրի վրա: Եղել է պարարտ դաշտ, որ մյուս թեկնածուները հերոս խաղան ու հարձակվեն մեր վրա: Իշխանությունն ու իշխանահպատակները իրենց քաջ ցույց տալու համար, ընդդիմադիրները՝ մեզնից ձայն փախցնելու համար: Բայց դժգոհ չեմ կոնկրետ ես, արդյունքում իսկապես ահագին տաբուներ կոտրվեցին:

[Lion]

Լավ, բայց ես կարծում եմ, որ Ղարաբաղի հարցը այս պահին Հայաստանի համար սկզբունքային չէ: Հիմնավորեմ - տես, վատ թե լավ, մենք սահմանը պահում ենք, այսինքն՝ թուրքը առաջ չի գալիս ու կռիվ չի լինում: Դուք ասում եք՝ այս պատերազմական վիճակը կլանում է մեր ռեսուրսները, ես ասում եմ՝ ոչ ու հազար անգամ ոչ - մեր ռեսուրսները կլանում է ոչ բավարար կառավարումը, այլ ոչ թե պատերազմը:

Երբ ինձ նման բան են ասում, ես մի պարզ օրինակ եմ բերում՝ պատերազմը, օրինակ, ինչ մեղք ունի, եթե մեր երկրում առանցքային տնտեսական ապրանքների նկատմամբ, որոնք տնտեսության աճի և երկրի տնտեսական բարեկեցության հիմքն են, կա փաստացի մոնոպոլիա, պատերազմը ինչ մեղք ունի? Պատերազմն ու բանակն են խանգարում, որ այս հարցը լուծվի? Իհարկե ոչ!

Այս հարցով ուրիշներն էլ շատ ասացին՝ եթե մենք ձեր ուղով գնանք, էլի կմնանք մեր խնդիրների հետ, բայց՝ առանց հողերի մի մասի ու ավելի վտանգավոր դրության մեջ, իսկ այս առումով Տրիբունը լավ ասաց օրեր առաջ - հնարավոր է, որ մեր այս խարխլված պետական համակարգի պայմաններում այդ պարագայում մենք... չդիմանանք: Այսինքն՝ եկեք հլը ուժեղանանք, առաջնային խնդիրները լուծենք, նոր միայն մտնենք մի ռիսկային գոտի, իսկ դուք ասում եք՝ ոչ, եկեք մտնենք ռիսկային գոտի, ռիսկի միջով անցնենք և... ուժեղանանք: Բայց, հարգելիս, իսկ եթե... ռիսկի տակ մնացինք???

[Chuk]

Լավ, բայց ես կարծում եմ, որ Ղարաբաղի հարցը այս պահին Հայաստանի համար սկզբունքային չէ: Հիմնավորեմ - տես, վատ թե լավ, մենք սահմանը պահում ենք, այսինքն՝ թուրքը առաջ չի գալիս ու կռիվ չի լինում: Դուք ասում եք՝ այս պատերազմական վիճակը կլանում է մեր ռեսուրսները, ես ասում եմ՝ ոչ ու հազար անգամ ոչ - մեր ռեսուրսները կլանում է ոչ բավարար կառավարումը, այլ ոչ թե պատերազմը:

Ես ասում եմ, որ թե պատերազմական վիճակն է կլանում, թե ոչ բավարար կառավարումը, ավազակապետությունը, չարդարատությունը, կոռուպցիան, հովանավորչությունը, թալանը և այլն:

Ես նաև ասում եմ, որ խաղաղության պայմաններում կառավարումը բավարարի բերելն ավելի հեշտ է, բայց էնպես չի, որ միանգամից կբերես

Բայց ես նաև ասում եմ, որ անկախ ռեսուրսների մսխման պատճառից, եթե ինքը կա, յուրաքանչյուր հաջորդ պահին մեր դիրքն ավելի թույլ է, շանսերն ավելի քիչ: Հարցը լուծելը կբերվի փոխզիջման թե պատերազմի, ռեսուրսների անընդհատ պակասելը մեր դիրքերը թուլացնում ու լավ արդյունքի շանսը փոքրանցում են:



Ու ես չեմ տեսնում, որ գործուն քայլ կատարվի կառավարման որակը լավացնելու համար: ՈՉ ՄԵԿԻ ԿՈՂՄԻՑ: Ակումբի կեսը ԵԼՔ ա ընտրում: Երկու տարի հետո գլխներիդ եք տալու, թե էս ինչ արիք: Լուծու՞մ է առաջարկում: Հզորացնելու՞ է:

[Lion]

Դե հա, պարզ է - ու այստեղ արդեն մենք մտնում նք մի ոլորտ, երբ չկան ճշտի հստակ չափանիշներ՝ դու այսպես ես ասում մենք՝ այլ կերպ, և ոչ մի չափանիշ չկա: Ես ասում եմ՝ չենք դիմանա, դու ասում ես՝ կդիմանանք, ես ասում եմ ռիսկը անընդունելի մեծ է, դու ասում ես՝ փորձենք, ես ասում եմ զգուշորեն երկրի վիճակը դզենք, դու ասում ես՝ սաղ միանգամից...

Ես չեմ ընդունում քո դիրքորոշումը՝ ռիսկը անընդունելի մեծ է, ընդ որում իմ կողմում են տրամաբանական, քաղաքական, միջազգային, տնտեսական, սոցիալ-հոգեբանական և էթնոլոգիական փաստարկներ, ինչպիսիք են, համապատասխանաբար.

- Չեն բանակցում նրա հետ, ով չի ուզում, չեն զիջում նրան, ով պատրաստ չէ զիջել ու քո զիջումը ընկալում է որպես թուլության նշան,
- Իրերի քաղաքական ներկա դասավորության պայմաններում, երբ Էրդողանն իրեն նոր Օսմանի տեղ է դրել, իսկ Ալիևն էլ լրիվ ցնդվել է, չես կարող բանակցել, զիջել կամ փոխզիջել,
- Միջազգային հանրությունը երբեք էլ միակամ չի եղել ու, նաև, մենք շատ ենք դրա երեսից տուժվել՝ 1920-1921 թվերը վկա,
- Քո երկրի տնտեսական խնդիրների գլխավոր մեղավորը պատերազմը չի,
- Զիջողին, հատկապես Կովկասում, միշտ թույլի տեղ են դնում և նրան միշտ արհամարում ու ճնշում են՝ խլելով նույնիսկ վերջին ունեցածը,
- Հայերն ու թուրքերը, որպես ազգեր, այլ ոչ թե որպես անհատներ, իրար հետ քաղաքակրթական, աշխարհայացքային հակասություններ ունեն և ուղղակի, նույնիսկ տեսականորեն էլ, չեն կարող խաղաղ ապրել միմյանց կողիքն՝ հիմա և այս տարածաշրջանում:

[S.L.V.]

Այո, այս թեման դեռ շատ կշարունակենք, հաստատ: Ի դեպ, Ալիևն էլ էշի մեկնա, փոխանակ հենց այս օրերին պուպուշ հայտարարություններ աներ ու, դրանով իսկ պադդեռժկա աներ Լևոնի քարոզչությանը, օգներ նրան իշխանության գալ ու հետո՝ օգտվեր դրանից, էշ-էշ, ոնց որ երեխա, որ էմոցիաներին է տրվում, մի բան ասաց, որը ավելի թուլացրեց Լևոնի քարոզչական դիրքերը:

Չկա, էլի, Ալիևին մոտ ուղեղի նշույլ, ոնց նայում ես, չկա:

Իսկ չես կարծում, որ ալիևին հեչ պետք էլ չի Արցախի հարցը լուծել? Քանի կա հարցը, ինքը կարումա երկրի բնակչությանը համախմբել մի գաղափարի - արտաքին թշնամու ուղղությամբ, դրանով իսկ կանխելով ներ քաղաքական ըմբոստությունն իր միապետական նկրտումների հանդեպ? Բա որ չլինի արտաքին թշնամի ժողովուրդն էլ "օկուպացիա"-ի մասին կմոռանա ու մնա ներքին իրողությունը: Իսկ նման իրավիճակում հաստատ ուշ թե շուտ ռեվալյուցիա կլինի իրանց մոտ: Էտ իրան հաստատ պետք չի:

Համաձայն եմ որ ալիևն ապուշա, բայց ինքը հաստատ ինքնուրույն չի մտածում: Խորհրդականներ ունի, որոնք իրա փոխարեն մտածում են ու չեմ կարծում, որ էտ խորհրդականներն էնքան ապուշ լինեն որ նման տարրական նրբությունները չհասկանային:

ալիևի խնդիրը Արցախը չի, իրա խնդիրն իշխանությունը պահելնա:

[Chuk]

Դե հա, պարզ է - ու այստեղ արդեն մենք մտնում նք մի ոլորտ, երբ չկան շտի հստակ չափանիշներ՝ դու այսպես ես ասում մենք՝ այլ կերպ, և ոչ մի չաանիշ չկա: Ես ասում եմ՝ չենք դիմանա, դու ասում ես՝ կդիմանանք, ես ասում եմ ռիսկը անընդունելի մեծ է, դու ասում ես՝ փորձենք, ես ասում եմ զգուշորեն երկրի վիճակը դզենք, դու ասում ես՝ սաղ միանգամից..

Ես համարում եմ, որ խայտառակ մեծ է խնդրի լուծումը ձգձգելու ռիսկը:

Բայց արդեն, պարզվում ա, լռության օրն ա, գնամ լռեմ, մի քիչ կինո նայեմ, դինջանամ: Էլ վրաս հալ չկա:

[S.L.V.]

Այ Ներսես ջան, ինչ փոխզիջել, Ալիևի այսօրվա հայտարարությունները նայիր: Մարդն ասումա՝ սկիտիր եղեք, էդ հարցով չգաք մոտս, մենք ասում ենք՝ կլնիիի գաաանք? Ինքն ասումա, սաղ իմնա, մենք ասում ենք, կլնի մի մասը տանք, դու քեզ պուպուշ պահես, ինքը խնդումա, մենք... ողորմելի վիճակում ենք

Զգում ես ուր ենք հասել?

Մենակ թե մի ուղղում: "Մենք" չէնք ասում, ասումա մի որոշակի նեղ զանգված: