Ու, բարեբախտաբար, ստացան իրենց հասանելիքը՝ լրիվ ու առանց բացառության - ինչ իրավունք ունի նման գաղափարներ տարածող մարդը լինի Հայաստանի առաջնորդ, այն էլ կեղծված ընտրություններից հետո?Chuk-ի խոսքերից
Հիմա էլ նույնն է անում նաեւ որպես ընդդիմություն՝ 2007 թվականից ի վեր՝ չվարանելով կանգնել վարկանիշ կորցնելու վտանգի առջեւ։Յա, լուրջ? Բա նոր խաղաղություն էիք քարոզում...Սերնդափոխության մասին. ինչքա՞ն ժամանակում է այն տեղի ունենում, 50 տարո՞ւմ։ Զինադադարին հաջորդած շուրջ 23 տարվա ընթացքում այդ սերնդափոխությունն արդեն կիսով չափ կատարվել է։ Դա կիսով չափ նվազեցրե՞լ է ազգային թշնամանքը, եւ կիսով չափ նախապատրաստե՞լ է երկու հասարակություններին։ Նույնիսկ, թվում է, հակառակն է եղել։
Իհարկե, թուրքը փոխվել է, չէ? 1905-1906 թվականներից հետո փոխվել է...1918-ը վկա, 1918-ին փոխվել էր, 1988-ը վկա, 1988-ին փոխվել էր, փոոոխվել, սովետական կուշտ երշիկները վկա, առհ հա - 1990-ի Բաքու ստացանք, Սումգայիթն ու Կիրովաբադն էլ հետո, հետո թուրքը նորից փոխվեց... Սաֆարով ստացանք, հետո էլի փոխվեց... կտրված Քյարամ ախպոր գլուխը պտտվեց ադրբեջանական գյուղերում թուրքի ոչխարային հրճվանքի տակ, հետո նորից փոխվեց... ամեն հայի ծագոջւմ անւոցողին Ադրբեջանում սպանում ու դատում եմ, փոխվեեեել էէէ...Ազգամիջյան թշնամանքը ժամանակի ընթացքում, սերնդափոխության հետ, այո, կարող է մաշվել եւ վերանալ, բայց ոչ երբեք զինադադարի՝ սառեցված պատերազմի պայմաններում։ Դա հնարավոր է հենց միջազգայնորեն երաշխավորված եւ խաղաղապահ զորքերի առկայությամբ խաղաղության, ամեն տեսակ պատերազմական գործողությունների, կրակոցների ու մանր դիվերսիաների բացառման, երկու ժողովուրդների՝ միմյանց հետ աստիճանաբար շփումների վերականգնման պայմաններում։
Ես ինչ ինձ հիշում եմ, Կիպրոսի խնդիրը <մոտ է վերջնական լուծմանը> - ըհը, հաստատ...Դրա լավագույն օրինակը Կիպրոսն է, որի Հյուսիսային եւ Հարավային հակամարտող մասերն այլեւ չունեն միմյանց հետ նախկին թշնամանքը։ Մենք էլ այսօր նույն իրավիճակը կունենայինք, եթե 1997-98 թվականներին կնքված լիներ խաղաղության պայմանագիրը։ Կիպրոսի հույները եւ թուրքերը, որոնց թշնամանքը ավելի պակաս չի եղել, քան հայերինն ու ադրբեջանցիներինը, այդ ճանապարհն անցել են, վերականգնել են բոլոր կապերը եւ այսօր մոտ են խնդրի վերջնական լուծմանը:
Պատմական իրադարձությունները անկրկնելի են և այստեղ անալոգիան տեղին չէ: Ես էլ հակառակը կասեմ՝ չկռվեինք Արցախում, հիմա Հայաստանը չէր լինի...1915 թ. Թուրքիայում մեկուկես միլիոն մարդ էր մորթվել։ Բայց Արամ Մանուկյանը, Հայաստանի Առաջին հանրապետության իշխանությունը, ճիշտ գնահատելով իրավիճակը,1918թ. գնաց Թուրքիայի հետ հաշտության եւ խաղաղության։ Չգնար՝ չէր լինի Առաջին հանրապետությունը։ Չլիներ Առաջին հանրապետությունը՝ չէր լինի Խորհրդային Հայաստանը, չլիներ Խորհրդային Հայաստանը՝ չէր լինի այսօրվա Հայաստանը։ Այս իրողությունները դեռ ոչ մեկը չի վիճարկել։ Ճի՞շտ վարվեց Արամ Մանուկյանը, թե՞ սխալ։ Երկու տարի անց՝ 1920 թվականին հակառակն արեցին. չգնացին հաշտության, գնացին պատերազմի։ Գնային հաշտության՝ այսօր մենք կունենայինք ոչ թե 30, այլ առնվազն 60 հազար քկմ Հայաստան։ Եւ դա մենք չենք ասում, դա, արդեն հետին թվով («հայի վերջին խելք»),ափսոսանքով խոստովանել են նույն՝ դաշնակցական իշխանության ամնաբարձր պաշտոնյաները՝ իրենց սխալը «հանցանք» կոչելով։
Մի խոսքով, առաջարկում եմ ԼՏՊ-ին գործուղել Բաքու՝ վահան մարտիրոսյանօղլու քաղաքական պլատֆորմին միանալու համար: Արտակ, հանգիստ, չբռնկվես, Լևոնը արժանիյա դրանԻսկ ընդհանրապես, նման հաշտության գործընթաց անցել են երբեմնի թշնամի բազմաթիվ ժողովուրդներ։ Այսօր գերմանացիները եւ ֆրանսիացիները, թուրքերը եւ հույները, լեհերը եւ ռուսները քաղաքակիրթ, խաղաղ հարաբերություններ ունեն՝ ի շահ երկու կողմերի:
Չէ մի հա, տո դուք ինչ <խաղաղության> կուսակցություն, խաղաղության կուսակցությունը հենց մենեք ենք, որ առաջարկում ենք ոչ թե մուրալ խաղաղությունը միջազգային չեղած երաշխիքների պայմաններում, այլ՝ ուժեղ երկիր ստեղծել և իրական խաղաղության հասնել: Տոժե մնե - իրենց անուն են վերցրել՝ խաղաղության կողմնակիցներ, մենք էլ, ուրեմն, դարձանք ռազմամոլներ...Բայց դա չի նշանակում, որ Հայաստանում չպետք է ռազմավարության վերաբերյալ բանավեճ լինի, պայմանականորեն ասած՝ «պատերազմի» եւ «խաղաղության» կուսակցությունների միջեւ, ինչպես դա, օրինակ, տեղի է ունենում Իսրայելում:
Ահա, այսքանը, Արտակ ջան, վերջին պոստն իրոք աբսուրդ էր, հեղինակը Դոն Կիխոտի նման հողմաղացների դեմ է պայքարում, ինչ որ բաներ է ստեղծում ու ժխտում, դրա համար դրան պատասխանելու իմաստ չեմ տեսնում: Ու, հաշվի առ, որ այս հոգնած հալիս այսքանը նստեցի ու գրեցի, իրականում ոչ թե ԼՏՊ-ին սևացնելու նպատակ ունեմ, չնայած էլ ուր է սևացնես, սև սև է՝ մրուր, այլ՝ ցավում եմ մեր ազգի, իմ ու քո ընտանիքների ապահովության համար, սա ևս հաշվի առ ու... հուսով եմ այս անգամ գոնե մի նորմալ, փաստարկված պատասխան կլսեմ քեզնից՝ որպես նույն այս գաղափարոխոսության ներկայացուցիչ Ակումբում:
Մեջբերել
Էջանիշներ