Պատերա՞զմ, թե՞ խաղաղություն. լրջանալու պահը

[Ծլնգ]

Ծլնգ ջան, բայց նաև ասեմ, որ դիտողություններից ավելի հետաքրքիր կլինի հարցի մասին քո դիրքորոշմանը ծանոթանալ:

Ի՞նչ հարց, «Պատերա՞զմ, թե՞ խաղաղություն» հարցը՞։ Ասեմ. իմ դիրքորոշումը խաղաղությունն ա, իսկ խաղաղությունը պարտվողական քաղաքականությամբ չեն նվաճում։ Քանի գլխիս քար չեք սկսել գցել, բացատրեմ պարտվողական բառիս օգտագործումը։

• Պարտվողական է ներկայիս Հայաստանում որպես քարոզարշավի պլատֆորմ ընտրել «փոխզիջումը»։ Սա փորձն էլ է ցույց տալիս, ինչքան էլ վրեքներդ մայկա չճղեք։
• Պարտվողական է հարցդրման այն եղանակը, որը ելքի միմիայն երկու իրար հակադրվող ճանապարհ է ենթադրում։ Աշխարհը բինար չէ, բացի խաղաղությունից ու պատերազմից գոյություն ունի նաև «խաղաղություն պատերազմի վտանգի ներքո», «պատերազմ հանուն խաղաղության», «խաղաղություն պատերազմից առաջ» և այլն...
• Պարտվողական է պնդելը, թե պատերազմող երկրի ղեկավարին կարանք համոզենք, երբ քո էլէկտորատին համոզելու լուրջ խնդիրներ ունես։
• Պարտվողական է ասել «ժամանակը մեր կողմը չի» ու առաջարկել միակողմանի զիջումներ, անունը դնելով փոխզիջում, ու հետն էլ թուր թափահարել, թե եթե մեզ խաղաղություն չտան, գյոռմամիշ կանենք։ Թե գյոռմամիշ անող ես, էլ ինչո՞ւ ես զիջումներ անում։
• Պարտվողական է համարել, որ դու զիջելու հողեր ունես։ Փաստորեն ասում ենք՝ հա, լավ էլ ագրեսոր ենք եղել, խալխի հող ենք ձեռներից ապօրինաբար պոկել։
• Պարտվողական է համարել, որ քո երկրի ներքին հարցերը լուծելու համար պիտի ոխերիմ թշնամուդ զիջումներ անես։
• Պարտվողական է Հայաստանի Հանրապետությունում քաղաքական բազառ սարքել Արցախի Հանրապետության տարածքի մեջ մտնող հողերը։
• ...

Բայց էլի ասեմ, չեմ սիրում սենց զրույցներ, որևհետև շատ արագ սրանք դառնում են բազառ-վակզալ։ Համբերությունս էլ չի հերիքում դրածդ բոլոր հոդվածները կարդալ՝ դրանցում տարրական տրամաբանության պակասի պատճառով։ Մի քիչ դժվար եմ մարսում նյութեր, որոնց հիմքում ունկնդրին/ընթերցողին մանիպուլացնելն է՝ բինար հարցադրումներով, անհիմն եզրակացություններով և անտրամաբանական վարկածներով։ Հա, ասելու ես «էլ ինչ խոսամ հետդ, որ չես կարդացել», ես էլ ասեմ, որ ինձ զոռով ստիպելով կարդացել եմ դրածներիցդ «երկուսուկեսը», բայց հեչ մոտս ցանկություն չկա այդ անհեթեթությունները կետ առ կետ վերլուծելու (ոնց որ քո մոտ ցանկություն չկա, ասենք, Լիոնի ասածներին կետ առ կետ անդրադառնալ)։ Ու հա, այս զրույցը ինձ համար սկզբունքային չէ, որ դնեմ բազառվեմ, քանի որ հարյուր ԼՏՊ էլ սկսի պոռալ այս հարմոնիայով, ոչմիթիզհող էլ չի վերադարձվելու։ Կարծում եմ, որ ավելի շուտ քաղաքացիական պատերազմ կսկսվի Հայաստան-Արցախում, քան հող կվերադարձվի։ Իսկ այդ դեպքում վայն եկել բոլորիս տարել ա՝ վերադարձնենք հողեր, թե չէ։

Ծը՛-լը՞նգ

Հա՞ ջան։ Հիմա էլ, որ Հայկօն չասի մենակ «երգիրը երգիր է պետք սարքել» վերացական առաջարկ են անում, մի երկու թանձրացական առաջարկ անեմ։

• Պետք է ստեղծել ոչ թե ազգ-բանակ, այլ բանակ-ազգ։ Այսինքն ոչ թե ազգովի բանակվենք, այլ բանակը ազգասեր դարձնենք։ Որ բանակային հեղինակությունները լինեն ոչ թե իր ազգակից զինվորին ամենաշատ ճնշողները, այլ իր «թույլ» կողակիցներին սիրտ տվողները ու ազգանվեր բարոյականություն ցույց տվողները։ Սա ո՞նց արվի։ Հետևողականորեն ռազմաուսումնական գործընթացներով, զինակոչիկներին պոզիտիվ բրեյնվոշինգով, զինվորականների սոցիալական կարգավիճակի բարձրացմամբ, արցաղյան ազատագրական պայքարի ներեթիվի ներմուծմամբ քաղաքացիական կյանքի բոլոր շերտերը (սկսած մանկական նկարազարդ գրքերից, վերջացրած ծերերի համար թեմատիկ թզբեխներով), և այլն։
• Թարգել այն մտածելակերպը, թե երգիրը երգիր սարքելու համար պետք է վերևից սկսել։ Ամեն նոր ընտրություններին ազգովի մտածում ենք՝ էս ա, էս ղեկավարությանը Սիկտիվկար ուղարկենք, ու կսկսենք ազգովի «ուտել-խմելը»։ Կոնկրետ խնդիրներ բարձրացրու, ու դրան լուծումներ փորձիր տալ։ Թե չէ «Սաշիկի ոռը փեդ կոխելը» նույն կարգի դեմագոգիա է, ինչ «պիտի փոխզիջենք, որ բարգավաճենք» զառանցանքը։
• Թե Ալիև համոզող ազգ ենք, մի քիչ ավելի լայն մտածենք... համոզենք Թրամփը գա մեզ նախագահ, որ հայ-ադրբեջանական հպման գծով մեկ պատ կառուցի, ու Ադրբեջանին էլ պարտադրի ծախսերը քաշել... համ էլ ասում են Պուտինի հետ լավ լեզու գտնող տղա ա։
• Դաթարի՛ր Ծլնգի գրածները բանի տեղ դնել, ու «երբ քնելուց առաջ գլուխդ բարձին ես դնում, մի քիչ մտածիր քո ազգի մասին»։ Ու վաբշե, սերմանիր «ask not what your country can do for you, ask what you can do for your country» մտածելակերպ։