Կանանց պարտադիր ժամկետային զինվորական ծառայություն

[Chuk]

Առկա իրականությունում պարտադիր ծառայությունն անհրաժեշտ ա պետության համար ու կարծում եմ, որ բոլորս էլ դա հասկանում ենք։

Հիմա, էս թեմայի կոնտեքստում, խնդիրը հետևյալն ա. փորձել առկա իրականությունը փոխե՞լ, թե՞ պարտադիր սարքել նաև կանանց համար։

Ես համոզված եմ, որ ճիշտ քաղաքականություն վարելու դեպքում մի տասը տարում կարելի ա հասնել պարտադիրի վերացմանը, ու դա անել նենց, որ ոչ շատ հսկայական ֆինանսական բեռ լինի պետության վրա, ոչ էլ բանակի որակը տուժի։ Եթե շուտ տենց քաղաքականություն լիներ, ավելի շուտ դրան կհասնեինք։

[Տրիբուն]

Առկա իրականությունում պարտադիր ծառայությունն անհրաժեշտ ա պետության համար ու կարծում եմ, որ բոլորս էլ դա հասկանում ենք։

Հիմա, էս թեմայի կոնտեքստում, խնդիրը հետևյալն ա. փորձել առկա իրականությունը փոխե՞լ, թե՞ պարտադիր սարքել նաև կանանց համար։

Ես համոզված եմ, որ ճիշտ քաղաքականություն վարելու դեպքում մի տասը տարում կարելի ա հասնել պարտադիրի վերացմանը, ու դա անել նենց, որ ոչ շատ հսկայական ֆինանսական բեռ լինի պետության վրա, ոչ էլ բանակի որակը տուժի։ Եթե շուտ տենց քաղաքականություն լիներ, ավելի շուտ դրան կհասնեինք։

Ապեր, չեմ կարա ասեմ, թե որքանով ա հիմնավորված, բայց շատ հաճախ ինձ սենց մի հատ արտահայտություն ա հանդիպել․ «այլ հավասար պայմանների դեպքում, զինակոչային բանակը միշտ կհաղթի վարձկան (պրոֆեսիոնալ) բանակին» (при прочих равных условиях призывная армия всегда победит наемную (профессиональную) армию), թեկուզ էն պատճառով, որ պարտադիր/զինակոչային բանակի մոտիվացիան միշտ ավելի բարձր ա լինում, մի բան որ էս քանի օրվա ընթացքում տեսանք։ Ոչ միայն զինվորներին մոտիվացիան էր բարձր, այլ նաև ողջ ժղովրդինը, քանի որ բանակին նայում ենք որպես մեր բանակ, մեր երեխեք, ոչ թե որպես մասնագիտություն, որի համար վարձատրվում են, դե ուրեմն իրանց գործն ա պիտի անեն, գայիշնիկ էլի։

[Chuk]

Ապեր, չեմ կարա ասեմ, թե որքանով ա հիմնավորված, բայց շատ հաճախ ինձ սենց մի հատ արտահայտություն ա հանդիպել․ «այլ հավասար պայմանների դեպքում, զինակոչային բանակը միշտ կհաղթի վարձկան (պրոֆեսիոնալ) բանակին» (при прочих равных условиях призывная армия всегда победит наемную (профессиональную) армию), թեկուզ էն պատճառով, որ պարտադիր/զինակոչային բանակի մոտիվացիան միշտ ավելի բարձր ա լինում, մի բան որ էս քանի օրվա ընթացքում տեսանք։ Ոչ միայն զինվորներին մոտիվացիան էր բարձր, այլ նաև ողջ ժղովրդինը, քանի որ բանակին նայում ենք որպես մեր բանակ, մեր երեխեք, ոչ թե որպես մասնագիտություն, որի համար վարձատրվում են, դե ուրեմն իրանց գործն ա պիտի անեն, գայիշնիկ էլի։

Տրիբուն ձյա, ես էլ չգիտեմ, թե ինչքանով ա էդ արդարացված, բայց արի մի հատ էլ չմոռանանք, որ 90-ականների պատերազմի ժամանակ բանակ ընդհանրապես չունեինք ու էդ վեհ գաղափարներով կռվողները կամավորական հիմունքով հավաքվեցին:

Հիմա սենց ոտի վրա արի մի հատ տարբերակ շարադրեմ.

ամենօրյա ծառայության համար ունենում ենք պայմանագրային, պրոֆեսիոնալ բանակ, որը լիքը պատճառներով իրա գործը հրաշալի անում ա: Օրինակ քանի որ առօրյա ծառայության ժամանակ էդ վեհ գաղափարները չկան, պարտադիր ծառայողը զբաղվում ա ժամեր հաշվելով, իսկ պայմանագրայինը՝ իրա աշխատանքն ա անում ու ավելի բարձր բանի հասնելու, ավելի լավ վարձատրվելու համար ավելի շատ ջանք ա թափում:

Սրան զուգահեռ ունենում ենք կաֆեդրաներ, ու կազմակերպում ենք բոլոր քաղաքացիների զինվորական պատրաստությունը (ոչ թե ծառայությունը) ասենք 1-ից 6 ամսով: Նպատակը լինում ա մարդկանց սովորացնել կարգապահության, զենքից ու հարակից զինվորական տեխնիկաներից օգտվելո:

Պատերազմական վիճակում ոնց տեսանք կամավորների պակաս չունեն: Էդ 1-ից 6 ամիս պատրաստությունը հերիք ա, որ ևս մեկ շաբաթ արագ պատրաստություն անցնելով կամավորները պատրաստ լինեն կանգնել պայմանագրային կին ու տղամարդ զինվորների կողքին:

[Տրիբուն]

Տրիբուն ձյա, ես էլ չգիտեմ, թե ինչքանով ա էդ արդարացված, բայց արի մի հատ էլ չմոռանանք, որ 90-ականների պատերազմի ժամանակ բանակ ընդհանրապես չունեինք ու էդ վեհ գաղափարներով կռվողները կամավորական հիմունքով հավաքվեցին:

Հիմա սենց ոտի վրա արի մի հատ տարբերակ շարադրեմ.

ամենօրյա ծառայության համար ունենում ենք պայմանագրային, պրոֆեսիոնալ բանակ, որը լիքը պատճառներով իրա գործը հրաշալի անում ա: Օրինակ քանի որ առօրյա ծառայության ժամանակ էդ վեհ գաղափարները չկան, պարտադիր ծառայողը զբաղվում ա ժամեր հաշվելով, իսկ պայմանագրայինը՝ իրա աշխատանքն ա անում ու ավելի բարձր բանի հասնելու, ավելի լավ վարձատրվելու համար ավելի շատ ջանք ա թափում:

Սրան զուգահեռ ունենում ենք կաֆեդրաներ, ու կազմակերպում ենք բոլոր քաղաքացիների զինվորական պատրաստությունը (ոչ թե ծառայությունը) ասենք 1-ից 6 ամսով: Նպատակը լինում ա մարդկանց սովորացնել կարգապահության, զենքից ու հարակից զինվորական տեխնիկաներից օգտվելո:

Պատերազմական վիճակում ոնց տեսանք կամավորների պակաս չունեն: Էդ 1-ից 6 ամիս պատրաստությունը հերիք ա, որ ևս մեկ շաբաթ արագ պատրաստություն անցնելով կամավորները պատրաստ լինեն կանգնել պայմանագրային կին ու տղամարդ զինվորների կողքին:

90-ականներին կամավոր էր, բռատ, ոչ թե պայմանագրային։ Էն վախտվա կամավորը, համարյա նույն բանն ա, ինչ պարտադիր զինծառայությունը հիմա։

Ամեն դեպքում, քո ասած տարբերակը իմ սրտով էլ ա։

[Chuk]

90-ականներին կամավոր էր, բռատ, ոչ թե պայմանագրային

Բա էդ եմ ասում, ու ասում եմ, որ ծայրահեղ վիճակում էլի նույնն ա լինելու, ոչ թե մնա զուտ էդ պահի բանակի վրա:

[Վիշապ]

Հայաստանը իր աշխարհագրական դիրքի ու «հաճելի» հարևանների պատճառով երևի թե դատապարտված է պարտադիր զինվորական ծառայության ռեժիմը երկա՜ր պահելու, համենայն դեպս ես ինքս ինձ չէի խաբի «պայմանագրային պրոֆեսիոնալ» բանակի ու պարտադիրի վերացման ուտոպիաներով։
Պարտադիրի վերացումը հնարավոր կլինի միայն այն ժամանակ, երբ այդ պայմանագրային բանակի մարդկային ռեսուրսները գոնե էսօրվա մարդկային ռեսուրսներին հասնեն, ինչը նշանակում է կամ Հայաստանի բնակչությունը առնվազն մի 20 անգամ ավելանում է, կամ էլ ասենք չգիտեմ որտեղից արաբահայեր են գալիս ու ծառայում մեր փոխարեն։
Ցանկալին ու իրականությունը պետք է իրարից տարբերել ու ապրել հիմնականում իրականության մեջ։
Թյուրքական ցեղերի հարևանությամբ ապրել առանց հզոր բանակի նույնն է, թե՝ գայլերի մեջ առանց հրացանի։
Իսկ կանանց պարտադիրին անցնելը վաղուց մենք պիտի անեինք, բայց դեռևս «պեչչի» վիճակ ա մեր մտածելակերպում։

[Chuk]

Հայաստանը իր աշխարհագրական դիրքի ու «հաճելի» հարևանների պատճառով երևի թե դատապարտված է պարտադիր զինվորական ծառայության ռեժիմը երկա՜ր պահելու, համենայն դեպս ես ինքս ինձ չէի խաբի «պայմանագրային պրոֆեսիոնալ» բանակի ու պարտադիրի վերացման ուտոպիաներով։
Պարտադիրի վերացումը հնարավոր կլինի միայն այն ժամանակ, երբ այդ պայմանագրային բանակի մարդկային ռեսուրսները գոնե էսօրվա մարդկային ռեսուրսներին հասնեն, ինչը նշանակում է կամ Հայաստանի բնակչությունը առնվազն մի 20 անգամ ավելանում է, կամ էլ ասենք չգիտեմ որտեղից արաբահայեր են գալիս ու ծառայում մեր փոխարեն։
Ցանկալին ու իրականությունը պետք է իրարից տարբերել ու ապրել հիմնականում իրականության մեջ։
Թյուրքական ցեղերի հարևանությամբ ապրել առանց հզոր բանակի նույնն է, թե՝ գայլերի մեջ առանց հրացանի։
Իսկ կանանց պարտադիրին անցնելը վաղուց մենք պիտի անեինք, բայց դեռևս «պեչչի» վիճակ ա մեր մտածելակերպում։

Ուտոպիա ա, քանի դեռ դրա մասին օդի մեջ խոսում ու գործնական որևէ քայլ չենք անում, ծրագրեր չենք մշակում։ Շատ փոքրիկ տվյալներ. զինծառայողների թիվը մոտավորապես 45 հազար է (պրոֆեսիոնալ բանակի դեպքում ավելի քիչ մարդ է պետք), գործազուրիների թիվը՝ դրանից առնվազն տաս անգամ ավել, դեռ չխոսած խիստ ցածր աշխատավարձով, ոչ երաշխավորված աշխատանքներովի մասին։ Սա ցույց ա տալիս, որ ճիշտ քաղաքականության, լավ ռազմավարություն մշակելու դեպքում առնվազն մարդկային ռեսուրսը կա։ Շատ ավելի բարդ է ֆինանսակամ ռեսուրսի հարցը։

[Վիշապ]

Ուտոպիա ա, քանի դեռ դրա մասին օդի մեջ խոսում ու գործնական որևէ քայլ չենք անում, ծրագրեր չենք մշակում։ Շատ փոքրիկ տվյալներ. զինծառայողների թիվը մոտավորապես 45 հազար է (պրոֆեսիոնալ բանակի դեպքում ավելի քիչ մարդ է պետք), գործազուրիների թիվը՝ դրանից առնվազն տաս անգամ ավել, դեռ չխոսած խիստ ցածր աշխատավարձով, ոչ երաշխավորված աշխատանքներովի մասին։ Սա ցույց ա տալիս, որ ճիշտ քաղաքականության, լավ ռազմավարություն մշակելու դեպքում առնվազն մարդկային ռեսուրսը կա։ Շատ ավելի բարդ է ֆինանսակամ ռեսուրսի հարցը։

Նախ մեծ հարցական է, որ 45 հազարը մեզ բավարար է լիարժեք անվտանգություն ապահովելու համար, իսկ տնտեսության պահով կառաջարկեմ կարդալ հետևյալը, թե խելոք ժողովուրդը ոնց է տնտեսական զարգացման համար օգտագործել պարտադիր զինվորական ծառայությունը՝

Բանակը պետք է լինի ավելին, քան անվտանգության երաշխավոր

[Chuk]

Նախ մեծ հարցական է, որ 45 հազարը մեզ բավարար է լիարժեք անվտանգություն ապահովելու համար, իսկ տնտեսության պահով կառաջարկեմ կարդալ հետևյալը, թե խելոք ժողովուրդը ոնց է տնտեսական զարգացման համար օգտագործել պարտադիր զինվորական ծառայությունը՝

Բանակը պետք է լինի ավելին, քան անվտանգության երաշխավոր

Արմենն ինքը հոդվածում ակնարկել ա Հայաստանում դրա ոչ ռեալ լինելը։ Հա, ես ավելի ռեալ եմ համարում, որ կարողանանք պրոֆեսիոնալ բանակ ստեղծել, քան հասնենք Իսրայելական բանակի՝ հոդվածում նշված մոդելի իրականացմանը, թեկուզ են պատճառով, որ մեր ունեցած սպայական կազմը նման ինովացիաների համար ունակ անձնակազմ չի։ Սենց մոդելի հասնելու համար խայտառակ շատ նյութական ռեսուրսներ ու ժամանակ ա պետք։

Իհարկե իննովացիոն բաներ էլ ունենք, օրինակ ԱԹՍների արտադրություն բանակում՝ շատ բարձր որակով, շուկայական գնից ընդհուպ մինչև 10 անգամ մատչելի ֆինանսով, բայց տենց բացառություններն ընդամենը ապացուցում են ընդհանուր օրինաչափությունն ու մտավոր ոլորտում, բանակում մասնագիտության ձեռք բերման ոլորտում մեր բանակի իմպոտենտությունը։

Մյուս կողմից Իսրայելական բանակի էդ փորձը չի նշանակում, որ դա լավագույն տարբերակն է բանակի ու երկրի տնտեսության համար։ Եթե իրանք կարողացել են պարտադիր ծառայությունը քաղաքացու համար դարձնել գայթակղիչ (ի դեպ ահագին ուրիշ պատճառներ էլ կան, որ գայթակղիչ ա), էդ դեռ չի նշանակում, որ պրոֆեսիոնալ բանակի էնպիսի մոդել չէին կարող ստեղծել, որն ավելի արդյունավետ կլիներ։

[StrangeLittleGirl]

Քանի օր չէի մտել նորմալ, էս ինչքան եք գրել Բոլոր գրառումները կարդացել եմ, փորձեմ ամփոփ պատասխանել առանց մեջբերելու:

Կարծում եմ՝ ներկայիս իրավիճակը պարտադիր զինծառայությունը միակ ճիշտ լուծումն ա: Բայց միևնույն ժամանակ կարծում եմ, որ շատ սխալ ա էդ պարտադիրը մենակ հասարակության հալալ կեսի վրա տարածելը: Էստեղ լոլոներ հնչեցին, թե աղջկա տեղ չի բանակը, աղջիկներն էմոցիոնալ են, էս են, էն են: Սուտ ստերեոտիպներ են, ու հաստատ աղջիկներին էլ չէր խանգարի բանակային հարցերից գլուխ հանելը, պլյուս մի քիչ դժվարությունների միջով անցնելը: Ավելին՝ եթե աղջիկների ծառայությունն էլ պարտադիր լիներ, գուցե հնարավոր լիներ ընդհանուր տևողությունը կրճատել մինչև մի տարի:

Ռուբին ֆիզիկոս լինելու փաստը նշեց: Եթե չեմ սխալվում, նույնիսկ հիմա, երբ տղաներին տանում են բանակ, էդպիսի մասնագիտական հարցերը հաշվի են առնվում, ու շատերը բանակում մասնագիտական կամ դրան մոտ գործ են անում: Բժիշկների մասին հաստատ գիտեմ, մյուս մանրամասների մեջ չեմ խորացել: Կարծում եմ՝ բանակին ֆիզիկոս էլ ա պետք, կենսաբան էլ ա պետք, ամեն ինչ էլ պետք ա: Միևնույն ժամանակ, իմ համեստ կարծիքով ցանկացած քաղաքացի անկախ սեռից պիտի զենք կրելու ու կրակելու տարրական կանոններ իմանա:

Մեկ էլ հարց հնչեց. եթե լիներ պարտադիր ծառայություն, կգնայի՞նք: Թեմայի մյուս աղջիկների մասին չգիտեմ, բայց ես միանշանակ կգնայի:

[Վիշապ]

Արմենն ինքը հոդվածում ակնարկել ա Հայաստանում դրա ոչ ռեալ լինելը։ Հա, ես ավելի ռեալ եմ համարում, որ կարողանանք պրոֆեսիոնալ բանակ ստեղծել, քան հասնենք Իսրայելական բանակի՝ հոդվածում նշված մոդելի իրականացմանը, թեկուզ են պատճառով, որ մեր ունեցած սպայական կազմը նման ինովացիաների համար ունակ անձնակազմ չի։ Սենց մոդելի հասնելու համար խայտառակ շատ նյութական ռեսուրսներ ու ժամանակ ա պետք։

Իհարկե իննովացիոն բաներ էլ ունենք, օրինակ ԱԹՍների արտադրություն բանակում՝ շատ բարձր որակով, շուկայական գնից ընդհուպ մինչև 10 անգամ մատչելի ֆինանսով, բայց տենց բացառություններն ընդամենը ապացուցում են ընդհանուր օրինաչափությունն ու մտավոր ոլորտում, բանակում մասնագիտության ձեռք բերման ոլորտում մեր բանակի իմպոտենտությունը։

Մյուս կողմից Իսրայելական բանակի էդ փորձը չի նշանակում, որ դա լավագույն տարբերակն է բանակի ու երկրի տնտեսության համար։ Եթե իրանք կարողացել են պարտադիր ծառայությունը քաղաքացու համար դարձնել գայթակղիչ (ի դեպ ահագին ուրիշ պատճառներ էլ կան, որ գայթակղիչ ա), էդ դեռ չի նշանակում, որ պրոֆեսիոնալ բանակի էնպիսի մոդել չէին կարող ստեղծել, որն ավելի արդյունավետ կլիներ։

Իսկ Իրանի ու Թուրքիայի սահմանը ռուսնե՞րն են շարունակ պահում, թե ոնց։
Ես կառաջարկեմ մի փոքր ուսումնասիրել, թե որ երկրները ունեն պայմանագրային բանակ, որ երկրները՝ պարտադիր զինծառայություն ու որ երկրները՝ պարտադիր զինծառայություն նաև կանանց համար։ Ու փորձել հասկանալ, թե ինչու։
Իսրայելը Հայաստանից (առանց Ղարաբաղի) փոքր երկիր ա, զինծառայողների քանակը Հայաստանինից 4 անգամ շատ է, ռազմանակ բյուջեն՝ 120 անգամ։
Իսկ հոդվածի մեխն այն էր, որ Իսրայելի տնտեսության զարգացման հիմքում է եղել պարտադիր զինծառայությունը (ու ներգաղթը), այսինքն Իսրայելը պարտադիր զինծառայությունը օգտագործել է նաև տնտեսության զարգացման համար, և ոչ թե՝ զարգացած տնտեսություն է ունեցել, դրա համար ունի հզոր բանակ։

[Chuk]

Իսկ Իրանի ու Թուրքիայի սահմանը ռուսնե՞րն են շարունակ պահում, թե ոնց։
Ես կառաջարկեմ մի փոքր ուսումնասիրել, թե որ երկրները ունեն պայմանագրային բանակ, որ երկրները՝ պարտադիր զինծառայություն ու որ երկրները՝ պարտադիր զինծառայություն նաև կանանց համար։ Ու փորձել հասկանալ, թե ինչու։
Իսրայելը Հայաստանից (առանց Ղարաբաղի) փոքր երկիր ա, զինծառայողների քանակը Հայաստանինից 4 անգամ շատ է, ռազմանակ բյուջեն՝ 120 անգամ։
Իսկ հոդվածի մեխն այն էր, որ Իսրայելի տնտեսության զարգացման հիմքում է եղել պարտադիր զինծառայությունը (ու ներգաղթը), այսինքն Իսրայելը պարտադիր զինծառայությունը օգտագործել է նաև տնտեսության զարգացման համար, և ոչ թե՝ զարգացած տնտեսություն է ունեցել, դրա համար ունի հզոր բանակ։

Քո կարծիքով առանց հարցը լուրջ ուսումնասիրելու՞ եմ կարծիք գրել։ Հոդվածի մեխն էլ եմ հասկացել, ասում եմ մեր դեպքում դրան հասնելը, որ բանակը դառնա տնտեսության խթանիչ, ավելի բարդ ա, քան այլ կերպ տնտեսությունը խթանելով պրոֆեսիոնալ բանակ ստեղծելը։ Ու որ պրոֆեսիոնալ բանակ ստեղծելու դեպքում, կողքից որոշակի միջոցառումներով, ինչպիսին ա բոլորի զինվորական պատրաստություն կազմակերպելը, խիստ ռեալ ա պինդ ու ամուր բանակ, պաշտպանված պետություն ունենալը։ Մնացածը արդեն գրել եմ, համաձայնել-չհամաձայնելը քո ու մյուսների խնդիրն ա, չեմ հավակնում բացարձակ ճշմարտացի լինելուն։

[Gayl]

Քո կարծիքով առանց հարցը լուրջ ուսումնասիրելու՞ եմ կարծիք գրել։ Հոդվածի մեխն էլ եմ հասկացել, ասում եմ մեր դեպքում դրան հասնելը, որ բանակը դառնա տնտեսության խթանիչ, ավելի բարդ ա, քան այլ կերպ տնտեսությունը խթանելով պրոֆեսիոնալ բանակ ստեղծելը։ Ու որ պրոֆեսիոնալ բանակ ստեղծելու դեպքում, կողքից որոշակի միջոցառումներով, ինչպիսին ա բոլորի զինվորական պատրաստություն կազմակերպելը, խիստ ռեալ ա պինդ ու ամուր բանակ, պաշտպանված պետություն ունենալը։ Մնացածը արդեն գրել եմ, համաձայնել-չհամաձայնելը քո ու մյուսների խնդիրն ա, չեմ հավակնում բացարձակ ճշմարտացի լինելուն։

Պրոֆ բանակ ասելով ինչ ես հասկանում? Այսինքն ինչպիսին պետք է լինի բանակը որ ասես պրոֆ.?։

[Տրիբուն]

Պրոֆ բանակ ասելով ինչ ես հասկանում? Այսինքն ինչպիսին պետք է լինի բանակը որ ասես պրոֆ.?։

Ապեր, դրա շա պարզ սահմանումը կա։ Էտ էն ա, երբ զինվորական գործը լրիվ դառնում ա մասնագիտություն։ Մարդիկ գնում են բանակ, որպես աշխատանքի ու դրա համար փող են ստանում։ Էտ կոչվում ա պրոֆեսինոնալ բանակ։

 •

• 

 Սեղմել՝ ցույց տալու համար

ПРОФЕССИОНАЛЬНАЯ АРМИЯ - армия, в которой служба является для личного состава основной профессией. Существует в Великобритании, США, Японии и др. Комплектуется на добровольной основе (по контракту).

[Gayl]

Ապեր, դրա շա պարզ սահմանումը կա։ Էտ էն ա, երբ զինվորական գործը լրիվ դառնում ա մասնագիտություն։ Մարդիկ գնում են բանակ, որպես աշխատանքի ու դրա համար փող են ստանում։ Էտ կոչվում ա պրոֆեսինոնալ բանակ։

Ես չէի ուզի, որ Հայաստանում սպան իր ծառայության նայեր որպես աշխատանքի։
Եվ վերջ Տրիբուն?? Ու դա պրոֆ բանակն ա?