ԼԳԲՏԻՔ համայնք ու հավասար իրավունքներ

[Varzor]

... (մի բավական անմեղ օրինակ. հայ գրականության դասագրքերում կին հեղինակներ գրեթե չկան, չնայած որ հայ գրականության մեջ կան որոշակի թվով կին գրողներ)։

Ջան, միայն ինձ թույլ տամ ավելացնել, որ գրական երկի արժեքը հեղինակի սեռով չի որոշվում։ Դասագրքերում ներառելը՝ նույնպես։ Կարևորը բովանդակությունն է և ուսումնական ծրագրում տված արդյունքը։
Մեր ժամանակ Սիլվա Կապուտիկյանն էր "ամենաընդունված"-ը։

Հ․Գ․
Բայց իրոք, հետաքրքիր օրինաչափույթուն ես նկատել։ Դասականների մեջ կանանց թիվը քիչ է։ Երևի թեկուզ և հենց այն պատճառով, որ այն ժամանակներում կանանց կրթական ցենզն անհամեմատ ավելի ցածր է եղել հասկանալի, բայց նաև տարօրինակ պատճառներով։

[Lion]

Իհարկե համաձայն եմ երկուսիդ հետ, ձեր ասածն ընդունում եմ, բայց չեմ ընդունում այն, այսպես կոչված, "կարծրատիպերի" վերացումը, որը կվնասի մեր ազգին: Դուք նշեցիք մեկ ծայրահեղությունը, որը իրոք պետք է վերացվի, ես էլ դեմ եմ մյուսի վերացմանը, որը պետք է մեր ազգին: Օրինակ, այն, որ հենց տղամարդն է ճանաչվում հայրենյանց պաշտպան կամ ընտանիքի ղեկավար:

[Varzor]

Իհարկե համաձայն եմ երկուսիդ հետ, ձեր ասածն ընդունում եմ, բայց չեմ ընդունում այն, այսպես կոչված, "կարծրատիպերի" վերացումը, որը կվնասի մեր ազգին: Դուք նշեցիք մեկ ծայրահեղությունը, որը իրոք պետք է վերացվի, ես էլ դեմ եմ մյուսի վերացմանը, որը պետք է մեր ազգին: Օրինակ, այն, որ հենց տղամարդն է ճանաչվում հայրենյանց պաշտպան կամ ընտանիքի ղեկավար:

Լիոն ջան, քո նշածը ոչ թե կարծրատիպ է, այլ բնական օրինաչափություն։ Տղամարդիկ ֆիզիկապես ավելի ուժեղ են, այդ իսկ պատճառով ռազմական գործողույթունների բեռը վերցրել են իրենց ուսերին։ Բայց դա չի խանգարել խիզախ և անվեհեր կին ռազմիկներ ունենալ՝ հայրենիքը հավասարապես բոլորինս է։
Ընտանիքի ղեկավարի դերը տղամարդը ստանձնում է գիտակցաբար, իր, հանրության և խորանի առջև խոսք տալով։ Եթե դա համարենք կարծրատիպ, ապա "տղամարդու խոսքը" նույնպես կարծրատիպ է, որն ի դեպ վերջին տարիներին լավ էլ խարխլվել է։

Ի դեպ, նայած, թե ընտանիքի ղեկավար ասելով ինչ ի նկատի ունես ԻՀԿ ընտանիքի ղեկավարումը նույնիսկ իրավիճակային բաժանված է՝ յուրաքանչյուրը որևէ պարտականություն է ստանձնում և փորձում լավագույնս իրականացնել։
Այստեղ նույնիսկ վերջին խոսքի իրավունքը հստակ չէ, քանզի շատ քիչ եմ ճանաչում տղամարդկանց, որոնք վերջնական որոշողն են, թե ինչ պիտի գնեն, հագնեն կամ ուտեն Էլ չեմ ասում, եթե տանը "սկեսուր" կա` քանի տղամարդ ուզումա տանի լինի, բոլորն էլ գիտեն, թե իշխանությունն ու ընդդիմությունն ովքեր են

Այստեղ խոսքը գնում է այնպիսի կարծրատիպերի մասին, ինչպիսք են "կնոջ տեղը խոհանոցում է", "կինը ղեկավար չի կարող լինել", "ես կնոջ ղեկավարությամբ չեմ աշխատի", "կինը պիտի լռի" (բայց էս մեկը վատը չի ), "տղամարդը կարող է անել ինչ խելքին փչի, քանի որ տղամարդ է", "կինը տան նոքյարն է"։
Հակառակ կարծրատիպերն էլ կան, որոնց մեծ մասն էլ բխում է վեր նշված տեսակի կարծրատիպերին յանի "փոխզիջում"։

[Lion]

Էլի համաձայն եմ, ուղղակի հնարավոր է, որ մեր նորօրյա "բարեփոխիչներ"-ը ծայրահեղությունների գիրկն ընկնեն՝ սկսելով, օրինակ պահանջել, որ դպրոցներում քարոզեն ԼԳՏԲ արժեքներ կամ նման բաներ...

[Գաղթական]

Օրինակ, այն, որ հենց տղամարդն է ճանաչվում հայրենյանց պաշտպան կամ ընտանիքի ղեկավար:

Անկախ սեռից՝ կան լիդերի բնավորությամբ մարդիկ ու, էսպես ասենք, «ոչ լիդեր»-ի:

Փորձը ցույց է տալիս, որ եթե կին-ամուսին երկուսն էլ լիդեր են, էդպիսի ընտանիքները երկար չեն ձգում, քանի որ չափից շատ են շահերի բախում լինում ու տանը հա կռիվ ա լինում:

Եթե 2-ն էլ «ոչ լիդեր» են, սրանք էլ հա ճգնաժամի մեջ են ընկնում կամ էլ «դրսից» կառավարվում, ասենք՝ սկեսուրի կամ զոքանչի:

Իդեալական տարբերակը ստացվում է լիդեր+«ոչ լիդեր»:

ՈՒ հայերի մոտ էլ քիչ չեն ընտանիքները, որտեղ լիդերը կինն ա:
ՈՒղղակի դե ամոթ ա, բա մարդիկ ինչ կասեն..
Դրա համար տենց ընտանիքներում սաղ ձև են բռնում, թե տան գլուխը տղամարդն ա, իսկ կինն էլ կուլիսներից ա կառավարում:

Հ.Գ. Չմոռանանք նշել, որ լավագույն լիդերները ոչ թե միանձնյա կառավարող դիկտատորներն են, այլ նրանք՝ ով թեև ինքն է կարևոր որոշումների վերջնական պատասխանատուն, բայց էդ որոշումները կայացնելիս՝ բոլորի կարծիքն էլ հաշվի է առնում:

[Շինարար]

Ջան, միայն ինձ թույլ տամ ավելացնել, որ գրական երկի արժեքը հեղինակի սեռով չի որոշվում։ Դասագրքերում ներառելը՝ նույնպես։ Կարևորը բովանդակությունն է և ուսումնական ծրագրում տված արդյունքը։
Մեր ժամանակ Սիլվա Կապուտիկյանն էր "ամենաընդունված"-ը։

Հ․Գ․
Բայց իրոք, հետաքրքիր օրինաչափույթուն ես նկատել։ Դասականների մեջ կանանց թիվը քիչ է։ Երևի թեկուզ և հենց այն պատճառով, որ այն ժամանակներում կանանց կրթական ցենզն անհամեմատ ավելի ցածր է եղել հասկանալի, բայց նաև տարօրինակ պատճառներով։

Սիլվա Կապուտիկյանը շատ սիրուն պոեզիա ունի ի դեպ: Ես մեծ երկրպագու չեմ պոեզիայի ընդհանրապես, բայց ինձ ինքը միշտ դուր ա եկել առանձնահատուկ: Շիրազից շատ ու շատ ավելի շատ:

[Տրիբուն]

Արա, էս ի՜նչ ամուր են էս ավանդական ընտանիքները ու ինչ խորն են բազմադարյա ավանդույթները, որ մարդիկ վախենում են, որ մի կոնվենցիան վավերացնելու հետո սաղ ընտանիքները քայքայվելու են, կանայք դառնալու են գազան, կզացնեն ու նվաստացնեն հայրենիքի պաշտպաններին, վերջիններս նվաստացմանը չդիմանալով հանձնվելու են թշնամուն, հետ գան սահմանից քաղաք ու դպրոցներում սկսեն ԼԳԲՏ պրոպագանդա անել, դե բա որ կնանիք նստել են գլխներիս, ավտոմատ սաղս գյոթ ենք դառել:

[Շինարար]

Զապել Եսայանը Թուրքիայի առաջին ֆեմինիստներից էր: Թուրքիայում իր մասին պիեսը մեծ հիթ էր էս վերջին տարիներին ի դեպ: Եթե արժեքավոր գրական գործի չափանիշը Շիրվանզադեի Քաոս ա, ինչ ասեմ:

[Շինարար]

Շուշանիկ Կուրղինյան

[Շինարար]

Սրբուհի Տյուսաբ: էդ արժեքավորության մասին խոսակցությունները տեղին կլինեին եթե դասագրքերում ընդգրկված ամեն բան գոնե հաջող լիներ: Նաիրի Զարյան էինք անցնում դպրոցում:

[Վիշապ]

Լավ, վերջը ո՞վ կասի, թե էդ հավասարությունն ինչ աստիճանի պիտի լինի։ Սահմանը ո՞րն է։ Քաղաքավարության կանոններում նույնպես առկա է "սեռական խտրականություն"։ Դրանք էլ ենք հավասարեցնելու՞։
Էդ հավասարեցումը փուչիկ է, որ մի օր պայթում է շատ փչելու հետևանքով։ Մեր հասարակությանը լրացուցիչ փուչիկ դեռ պետք չի՝ եղած փուչիկներն են արդեն սկսել ցավոտ տրաքել։ Թող մի հատ եղածը պահեն ու եղածով շարվեն, նոր դրանից հետո, եթե չի բավարարի, նոր ճանապարհներ փնտրեն։

Եթե ինձ ես հարցնում, ապա հավասարության սահման պիտի չլինի ոչ քաղաքավարության, ոչ ավանդույթների, ոչ իրավուքների շրջանակներում: Մարդիկ անկախ իրենց բիոլոգիական, հոգեբանական, կամ իրավիճակային սեռից պիտի հավասար լինեն: Օրինակ եթե կինը ուզում է տրակտոր քշել, ասֆալտ փռել, տղամարդու առաջ դուռը բացել, տղամարդու ձեռից ծանր պայուսակ վերցնել, ֆուտբոլ խաղալ, որսի կամ ձուկ բռնելու գնալ, իրիկունները ընկեր-ընկերուհիների հետ պիվա խմել, կամ ստրիպտիզ կլուբներում քարշ գալ ու գիշերվա կեսին հարբած գալ տուն, ապա ղալաթ ա արել տղամարդը, որ պիտի որևէ հակաճառող բան ասի զուտ կնոջ կին լինելու հանգամանքով: Էդ նույնը վերաբերվում է ԼԳԲՏՔ-ներին ու նաև անսեռ կամ անոռուգլուխ անձանց: Մարդու սեռը կարևոր է միայն սիրային խաղեր տալու, զուգակցվելու, բազմանալու, նորածիններին կաթ տալու, արյան անալիզի մեջ հորմոնների քանակը պարզելու ժամանակ:

[Lion]

Արա, էս ի՜նչ ամուր են էս ավանդական ընտանիքները ու ինչ խորն են բազմադարյա ավանդույթները, որ մարդիկ վախենում են, որ մի կոնվենցիան վավերացնելու հետո սաղ ընտանիքները քայքայվելու են, կանայք դառնալու են գազան, կզացնեն ու նվաստացնեն հայրենիքի պաշտպաններին, վերջիններս նվաստացմանը չդիմանալով հանձնվելու են թշնամուն, հետ գան սահմանից քաղաք ու դպրոցներում սկսեն ԼԳԲՏ պրոպագանդա անել, դե բա որ կնանիք նստել են գլխներիս, ավտոմատ սաղս գյոթ ենք դառել:

Ինձ թվում է, որ ֆորումի ղեկավարությանը ժամանակն է միջոցներ ձեռնարկել նման կոպիտ տոնով արտահայտություն անողների դեմ, քանի որ մշտական ներողամիտ վերաբերմունքը միայն ծանրացնում է իրավիճակը՝ արդեն սովորական դարձած կոպտությունը հասցնելով հայհոյանքի:

Հասկանում եմ, որ արտահայտվում է ֆորումի վետերանը, բայց կներեք, հայհոյանք գրելն արդեն անցնում են բոլոր սահմանները: Իրոք, նման տոնով պոստ տեսնելիս ցանկությունն իսպառ կորում է հետագայում ևս շարունակել խոսակցությունը, իսկ այս պոստն էլ բնականաբար չի զարդարում ֆորումը:

[ivy]

Ինձ թվում է, որ ֆորումի ղեկավարությանը ժամանակն է միջոցներ ձեռնարկել նման կոպիտ տոնով արտահայտություն անողների դեմ, քանի որ մշտական ներողամիտ վերաբերմունքը միայն ծանրացնում է իրավիճակը՝ արդեն սովորական դարձած կոպտությունը հասցնելով հայհոյանքի:

Հասկանում եմ, որ արտահայտվում է ֆորումի վետերանը, բայց կներեք, հայհոյանք գրելն արդեն անցնում են բոլոր սահմանները: Իրոք, նման տոնով պոստ տեսնելիս ցանկությունն իսպառ կորում է հետագայում ևս շարունակել խոսակցությունը, իսկ այս պոստն էլ բնականաբար չի զարդարում ֆորումը:

Լիոն ջան, էդ գրառումը համ էլ ռիփորթել ես, բայց իմ կարծիքով էստեղ գ***թ բառից էն կողմ կոպիտ արտահայտություն չկա. մոդերներին առաջակում եմ էդ բառը առաջին տառից հետո աստղանիշել:

[StrangeLittleGirl]

Ջան, միայն ինձ թույլ տամ ավելացնել, որ գրական երկի արժեքը հեղինակի սեռով չի որոշվում։ Դասագրքերում ներառելը՝ նույնպես։ Կարևորը բովանդակությունն է և ուսումնական ծրագրում տված արդյունքը։
Մեր ժամանակ Սիլվա Կապուտիկյանն էր "ամենաընդունված"-ը։

Հ․Գ․
Բայց իրոք, հետաքրքիր օրինաչափույթուն ես նկատել։ Դասականների մեջ կանանց թիվը քիչ է։ Երևի թեկուզ և հենց այն պատճառով, որ այն ժամանակներում կանանց կրթական ցենզն անհամեմատ ավելի ցածր է եղել հասկանալի, բայց նաև տարօրինակ պատճառներով։

Հա բայց նենց չի, որ չկան էդ կին հեղինակները, ուղղակի դասագրքերում ընդգրկված չեն։ Սա պատահական օրինակ բերեցի։ Վերցրու թղթադրամները, վրաները ձևի համար մի կնոջ նկար չկա։ Ներկայիս կառավարությունը վերցրու, ընդամենը մի կին։ Որ ոլորտն ուզում ես, վերցրու, կանանց ներդրումը խիստ թերագնահատված ա, ճնշված ա, ինչի արդյունքում դու մեծ մշակութային կորուստ ես ունենում։ Ու էս կոնվենցիան նաև դրա մասին ա։ Եթե կանանց ճնշելն ու իրանց արածը չգնահատելը հայ մշակույթի կարևորագույն մասերից ա, ու վախենում ենք, որ էդ կոնվենցիան ձեռներիցս կառնի, էդ ուրիշ հարց։

[Thom]

Բյուր, նայի, դպրոցական գրքերում հեղինակների ընդգրկվածությունը որոշվում ա իրանց տված արժեքով(նու գոնե ընդգրկողի համար)։ Ու ստացվել ա նենց, որ արժեքավոր գործեր գրողների ճնշող մեծամասնությունը արական սեռի են։ Գրեթե բոլորը... Ուրիշ հարց ա, թե ինչի ա տենց ստացվել։ Էտ արդեն գալիս ա էտ շրջանների հասարակությունից ու դրանցում կանանց ու տղամարդկանց համար ստեղծված պայմաններից ու իրանց դերերից։ Հիմա հո արհեստականորեն կանանց գործերը չեն քցելու մեջ? Հավասարության խնդրի հետ, որը խնդիր ա ստեղ ու հիմա, էս ամենը ընդհանրապես կապ չունի։