ԼԳԲՏԻՔ համայնք ու հավասար իրավունքներ

[Chuk]

Խիա հետաքրքիր? Որ քո պես "տոլեռանտ" չեմ էտ տարիքից չի:

Գուցե: Իսկ ինձ հետաքրքիր է տեսնել, ամեն դեպքում որ տարիքում ես սենց ժխտողական դիրքում, ըստ դրա տեսնել աճիդ դինամիկան հինգ տարվա ընթացքում:
Էդ բացարձակ չի նշանակում, որ կարծում եմ, որ հինգ տարի հետո տոլերանտ ես լինելու: Մարդիկ տարբեր են:

[StrangeLittleGirl]

Ինձ անչափ հետաքրքիր է քո տարիքը: Ու նաև հետաքրքիր է 5 տարի հետո հետդ զրուցելը:

Արտ, ահագին ջահել ա: Մաքսիմում քսան տարեկան լինի: Համենայնդեպս, մի ուրիշ թեմայից էդ տպավորությունը ստացա:

[Chuk]

Արտ, ահագին ջահել ա: Մաքսիմում քսան տարեկան լինի: Համենայնդեպս, մի ուրիշ թեմայից էդ տպավորությունը ստացա:

Իմ տպավորությամբ էլ: Բայց իսկապես հետաքրքիր ա: Ամեն դեպքում էս օֆտոպը քիչ անց ջնջելու եմ: Եթե S.L.V.-ն դեմ ա իր տարիքը ասելուն, հո չենք պարտադրելու: Էստեղ անձերը չենք քննարկում այլ երևույթները, բայց դե մի տեսակ շատ հետաքրքիր ա:

[Lion]

Արտ, նույնասեռականության նորմալ լինել-չլինելը չի քննարկվում, այլ դրա՝ նախկինում գոյություն ունեցած լինել-չլինելը: Դա մեկ: Երկրորդ, նորից եմ ասում՝ անկախ նրանից, թե դրանք նույնասեռական, թե հետերոսեքսուալ սիրո մասին են, պարունակում են բավական համարձակ էրոտիկ տեսարաններ: Ոչ ոք դա չի կարա ժխտի: Դրանք կարծրատիպեր են կոտրում, թե էն ժամանակներում սեքս չկար:

Ու ամեն դեպքում, «ես տղա, դու տղա» արտահայտությունը կնախընտրեի հասկանալ նույնասեռական կոնտեքստում, քան «ես երեխա, դու երեխա»:

Բյուր ջան, երևույթը միշտ եղել է, եղել են նաև դասական սեքսի տարբեր տեսակներ և այս հարցով պետք չի դատել միջնադարյան գրականության նմուշներով, որոնց հեղինակները որպես կանոն սեքսից հեռու կամ քիչ բան հասկացող, "դասական բարոյականության" ջատագով հեղինակներ են: Սեքս էլ է միշտ եղել, գոմիկություն էլ, տարաբնույթ սեքսուալ շեղումներ ևս:

Քուչակի այդ "տղա=երեխա" սխեմայի հետ կապված ես ինքս էլ ծանոթ պահեր տեսա ու հիշեցի, որ նման բաներ հանդիպել եմ միջնադարյան, հատկապես ուշ միջնադարյան, մեր գրականության մեջ: Ահա մի քանի տիպիկ օրինակ, վերցնենք հենց թեկուզ XVI դարում ապրած Բարսեղ Արճիշեցու «Տարեգրություն»-ը:

Դրանից հետո պահը հարմար գտնելով` ղազիները միաբանվեցին, խորհուրդ արեցին և գնացին ասատակելու Մանազկերտի գավառը, որ նաև Բուլնուխ են կոչում։ Այնտեղ, հանդիպելով քրդերի թափառաշրջիկ գյուղացիներին, որոնց ղշլախ են ասում, բոլորին սրի քաշեցին` տղամարդկանց, կանանց, ծերերին ու երեխաներին` մինչև իսկ օրորոցի երեխաներին, ընդհանուր թվով 700 հոգի։ Սրանց ոչխարներն ու բոլոր տավարներն էլ նրանք խլեցին ու բերեցին Արճեշ...

Եվ ահա իրենց գնալու ժամանակ` Մեծ պահհքի առաջին երկուշաբթին, նրանց զորքը ցրվեց գյուղերով ու քաղաքներով ու սկսեց գերեվարել գեղեցիկ հարսներին, աղջիկներին ու տղաներին, այս կերպ հավաքելով 400 մարդ և 1.000 գլուխ անասուն։ Այս բոլորը նրանք բարձեցին և հեռացան այնտեղից` գնալով այնտեղ, որտեղից եկել էին, իսկ խեղճ ու կրակ մարդիկ էլ հետո հազիվ կարողացան նրանց հետևից գնալ ու դրամ տալով ազատել իրենց մոտիկներին...

Եվ այսպես պատերազմեցին մինչև օրվա երրորդ ժամը, ապա իսպառ կոտորեցին Մուրադ խանի զորքին, իսկ ինքը հազիվ փախավ 10.000 հոգու հետ, այն դեպքում, երբ նրա մնացած ողջ ուլուսը, կանանց ու տղաներին սրի քաշեցին, ունեցվածքն էլ թալանեցին։ Այդ կռվում նրա զորքից սպանածներին 50.000 հոգի հաշվեցին

Ուշադրություն դարձրու առաջին օրինակի վրա, այնտեղ գրաբարում գրված է "տղա", եթե ուզենաս շատ խորանաս, կարող եմ հղումն էլ տալ: Նայիր երկրորդ ու երրորդ օրինակները, որտեղ, դատելով կոնտեքստից, "տղա"-ի տակ ակնհայտորեն "երեխա" է հասկացվում, իրոք, օրինակ, հո օրորոցի երեխաներից չէին անի այնպես, որ դիտավորյալ հենց միայն տղա երեխաներին կոտորեին կամ գերեվարեին:

Նույն վիճակն է նաև Բարսեղից մի քիչ ուշ ապրած Անդրեաս Եվդոկացու մոտ - ավելի ուղղակի չփնտրեցի, բայց որ փնտրեի, հաստատ էլի օրինակներ կգտնեի:

[S.L.V.]

Արտ, ահագին ջահել ա: Մաքսիմում քսան տարեկան լինի: Համենայնդեպս, մի ուրիշ թեմայից էդ տպավորությունը ստացա:

[S.L.V.]

Իմ տպավորությամբ էլ: Բայց իսկապես հետաքրքիր ա: Ամեն դեպքում էս օֆտոպը քիչ անց ջնջելու եմ: Եթե S.L.V.-ն դեմ ա իր տարիքը ասելուն, հո չենք պարտադրելու: Էստեղ անձերը չենք քննարկում այլ երևույթները, բայց դե մի տեսակ շատ հետաքրքիր ա:

Դրա անհրաժեշտությունը չեմ տենում

[StrangeLittleGirl]

Բյուր ջան, երևույթը միշտ եղել է, եղել են նաև դասական սեքսի տարբեր տեսակներ և այս հարցով պետք չի դատել միջնադարյան գրականության նմուշներով, որոնց հեղինակները որպես կանոն սեքսից հեռու կամ քիչ բան հասկացող, "դասական բարոյականության" ջատագով հեղինակներ են: Սեքս էլ է միշտ եղել, գոմիկություն էլ, տարաբնույթ սեքսուալ շեղումներ ևս:

Քուչակի այդ "տղա=երեխա" սխեմայի հետ կապված ես ինքս էլ ծանոթ պահեր տեսա ու հիշեցի, որ նման բաներ հանդիպել եմ միջնադարյան, հատկապես ուշ միջնադարյան, մեր գրականության մեջ: Ահա մի քանի տիպիկ օրինակ, վերցնենք հենց թեկուզ XVI դարում ապրած Բարսեղ Արճիշեցու «Տարեգրություն»-ը:

Դրանից հետո պահը հարմար գտնելով` ղազիները միաբանվեցին, խորհուրդ արեցին և գնացին ասատակելու Մանազկերտի գավառը, որ նաև Բուլնուխ են կոչում։ Այնտեղ, հանդիպելով քրդերի թափառաշրջիկ գյուղացիներին, որոնց ղշլախ են ասում, բոլորին սրի քաշեցին` տղամարդկանց, կանանց, ծերերին ու երեխաներին` մինչև իսկ օրորոցի երեխաներին, ընդհանուր թվով 700 հոգի։ Սրանց ոչխարներն ու բոլոր տավարներն էլ նրանք խլեցին ու բերեցին Արճեշ...

Եվ ահա իրենց գնալու ժամանակ` Մեծ պահհքի առաջին երկուշաբթին, նրանց զորքը ցրվեց գյուղերով ու քաղաքներով ու սկսեց գերեվարել գեղեցիկ հարսներին, աղջիկներին ու տղաներին, այս կերպ հավաքելով 400 մարդ և 1.000 գլուխ անասուն։ Այս բոլորը նրանք բարձեցին և հեռացան այնտեղից` գնալով այնտեղ, որտեղից եկել էին, իսկ խեղճ ու կրակ մարդիկ էլ հետո հազիվ կարողացան նրանց հետևից գնալ ու դրամ տալով ազատել իրենց մոտիկներին...

Եվ այսպես պատերազմեցին մինչև օրվա երրորդ ժամը, ապա իսպառ կոտորեցին Մուրադ խանի զորքին, իսկ ինքը հազիվ փախավ 10.000 հոգու հետ, այն դեպքում, երբ նրա մնացած ողջ ուլուսը, կանանց ու տղաներին սրի քաշեցին, ունեցվածքն էլ թալանեցին։ Այդ կռվում նրա զորքից սպանածներին 50.000 հոգի հաշվեցին

Ուշադրություն դարձրու առաջին օրինակի վրա, այնտեղ գրաբարում գրված է "երեխա", եթե ուզենաս շատ խորանաս, կարող եմ հղումն էլ տալ: Նայիր երկրորդ ու երրորդ օրինակները, որտեղ, դատելով կոնտեքստից, "տղա"-ի տակ ակնհայտորեն "երեխա" է հասկացվում, իրոք, օրինակ, հո օորորցի երեխաներից չէին անի այնպես, որ դիտավորյալ հենց միայն տղա երեխաներին կոտորեին կամ գերեվարեին:

Լիոն, ավելի անհամոզիչ բան չէիր կարող գրել Մանավանդ առաջին օրինակում շատ պարզ ա, որ աղջիկներին ու տղաներին, այսինքն՝ աղջիկ բառին հակադրվոմ ա տղա բառը, այսինքն՝ թե՛ աղջիկ, թե՛ տղա երեխաներին: Երկրորդում էլի կարա երեխա իմաստով լինի:

Բայց ստեղ ուրիշ հարց կա. տղա բառը մենակ երեխա իմա՞ստն ա ունեցել միջին հայերենում, թե՞ թե՛ երեխա, թե՛ տղա: Եթե վերջինս, ուրեմն ինչու՞ ենք բացառում, որ Քուչակը բառախաղ ա արել:

[Lion]

Բյուր ջան, խմբագրեցի գրածս, նորից կնայես? Անուշադրություն էի թույլ տվել

[StrangeLittleGirl]

«Ես երեխա, դու երեխա» չէ, այլ որ երկուսս էլ ջահել ենք: Ու բացարձակ կապ չունի թե ինչ կուզեիր դու հասկանալ, կամ կնախընտրեիր:

Էն որ նույնասեռականներ միշտ են եղել, էն որ սեքս միշտ ա եղել, դա անժխտելի ա: Իսկ այ որ ոմանք դա ապացուցելու համար որոշում են «նույնասեռականացնել» մեծերին աններելի ա, ոչ թե որտև վերջիններիս էդպիսին լինելը իրենց բացասական կամ դրական կդարձնի, այլ որտև իրավունք չունենք իրանց անկողին մտնելու մեր դատարկ դատողություններով:

Կրկնում եմ նորից, անսահման նյութ ենք պատմագրությունից, դատաստանագրքերից, որոնք բավարար են ցույց տալու համար, որ նույնասեռականությունը միշտ էլ եղել ա: Եթե խնդիրը մարդկանց դա ցույց տալն ա, ապա կարելի ա ոչ թե մի հատ ոտանավոր կարդալ ու պահի տակ ոգևորվել «վու՜յ աման, Քուչակն էլ ա էդ մասին» գրել, այլ դնել էդ ամբողջ փաստագրական նյութերն ուսումնասիրել: Հարևան թեմաներից մեկում ինքս էի Գոշի դատաստանագրքից փաստական տվյալներ բերել, որոնք անժխտելի ապացուցում էին, փաստերով, այլ ոչ մեր ինտերպրետացիայով, որ էդ ժամանակներում նույնասեռականությունը լավ էլ եղել է:

Արտ, չգիտեմ՝ ինչու ես սենց ջղայնացել, բայց բանաստեղծություններ վերլուծելը, հասկանալը, թե հեղինակն ինչ ա նկատի ունեցել ու անգամ դրանց միջոցով հեղինակի անձնական կյանքը (ու հեղինակի անձնական կյանքի միջոցով բանաստեղծությունը) հասկանալը նորմալ երևույթ ա, ու արվում ա ամեն օր: Գրականագետները հենց դրանով էլ զբաղված են: Հաճախ հենց գրականության նմուշների միջոցով էլ տվյալ ժամանակների մասին պատկերացում ես կազմում: Օրինակ, Տոլստոյի «Պատերազմ և խաղաության» միջոցով իմանում ես, որ 19-րդ դարի սկզբի Ռուսաստանում 24 տարեկան աղջիկն արդեն տունը մնացած ա համարվել: Ուրեմն երբ հարցը սեռականությանն ա վերաբերում, ինչու՞ չփորձել հասկանալ տվյալ ժամանակաշրջանը հենց էդ տեսանկյունից: Ու հետաքրքիր ա հենց թեկուզ էս գործի մեջ խորանալը, տեսնելը, թե Քուչակն ինչ ա նկատի ունեցել, ոչ թե ասել՝ էստեղ ասում ա «Ես ջահել, դու ջահել», վերջ, խոսակցությունը փակված ա:

[StrangeLittleGirl]

Բյուր ջան, խմբագրեցի գրածս, նորից կնայես? Անուշադրություն էի թույլ տվել

Նորից նայեցի, բայց հիմա օրիգինալն էլ եմ ուզում

[Lion]

Բյուր ջան, խմբագրեցի գրածս, նորից կնայես? Անուշադրություն էի թույլ տվել Ահա նկարը (Վ. Հակոբյան, "Մանր ժամանակագրություններ", հատոր 1, Երևան 1951, էջ 128) -

[StrangeLittleGirl]

Լիոն, ասում ա՝ գեղեցիկ հարսն և աղջիկ և տղայք:

Իսկ հիմա բառարանից ինչ գտա.

տղայ գոյական Մանուկ զաւակ, երեխայ * մանչ:
տղայ ածական Փոքր, անփորձ:

Տղա բառը նշանակում ա նաև մանչ, այսինքն՝ արու զավակ: Ուրեմն ի՞նչ երաշխիք ունենանք, որ Քուչակը գործածել ա «փոքր, անփորձ» իմաստով, ոչ թե «մանչ»: Ու ի՞նչ երաշխիք ունենանք, որ բառախաղ չի:

[Lion]

Բյուր ջան, կարևորը որ կարծես պարզեցինք, "տղա"-ն կարող է նշանակել, նայած կոնտեքստի, "մանուկ, զավակ, երեխա", նաև "արու երեխա", այսինքն` պարունակի ավելի նեղ իմաստ, որով և մենք կիրառում ենք այժմ այդ բառը: Մնացածը չգիտեմ, Քուչակին ծանոթ եմ այնքանով, ինչքանով գիտեմ, որ ոմանք նրան համարում են մեր միջնադարյան "ամենահերետիկոս"/ազատամիտ/հեթանոս գրողներից մեկը, չեմ ուսումնասիրել իր աշխատանքները, կարծիք չունեմ, ուղղակի արտահայտվեցի "տղա=երեխա" պահով...

Ի դեպ "մանչ"-ը կարող է լինել նաև ուղղակի մանուկ, երեխա...

[Շինարար]

Բյուր, չեմ բացառում հոմոսեքսուալ բովանդակությամբ հայրենների առկայությունը, բայց էս մեկը չէ էլի, ախր հո մենակ տղան չի, բա բովանդակությո՞ւնը, ոնց թե ծիծդ խաղողի նման, որտե՞ղ ես տեսել տղու տափակ ծիծը խաղողի նմանացնեն:

[StrangeLittleGirl]

Բյուր, չեմ բացառում հոմոսեքսուալ բովանդակությամբ հայրենների առկայությունը, բայց էս մեկը չէ էլի, ախր հո մենակ տղան չի, բա բովանդակությո՞ւնը, ոնց թե ծիծդ խաղողի նման, որտե՞ղ ես տեսել տղու տափակ ծիծը խաղողի նմանացնեն:

Թարսի պես էլ հենց էդ ծիծի մասն ա, որ ինձ չի թողնում հավատալ, որ սա հետերոսեքսուալ գործ ա: Տղամարդու պտուկը հենց խաղողի հատիկի շատ նման ա: Կամ էլ իմ վառ ֆանտազիաները նմանեցրին: Իսկ այ կնոջ կուրծքը չեմ պատկերացնում ոնց կարա խաղողի նման լինի: