Բուսակերություն

[Բարեկամ]

Մի հարց բուսակերներին, ովքեր հետևորդ են այդ ուղղությանը՝ բարոյականության սկզբունքներից ելնելով․ խիղճ, բնությանը դեմ չգնալ կամ որևէ ուրիշ բարոյական նորմ։
Ինչու՞ է բնությունը կենդանիներին "թույլ տվել" որպես սնունդ օգտագործել այլ կենդանիների, եթե դա բնությանը դեմ արարք է։ Եվ ինչպե՞ս է մարդու՝ կենդանուն որպես սնունդ օգտագործելը դառնում բնությանը կամ խղճին կամ բարոյականությանը դեմ արարք։

Եթե պատասխանն է՝ թե մարդուն, ի տարբերություն կենդանիների, տրված է բարոյականության զգացողություն, որոնցից է այլ կենդանի արարածներին խղճալը և որպես սնունդ չօգտագործելը, ապա, եթե դա իսկապես խղճալիք է, ինչու՞ է բնությունը կենդանիներին ստեղծել այնպես, որ նրանք "հակաբարոյական" ձևով են լուծում իրենց սննդի հարցը։

[ivy]

Մի հարց բուսակերներին, ովքեր հետևորդ են այդ ուղղությանը՝ բարոյականության սկզբունքներից ելնելով․ խիղճ, բնությանը դեմ չգնալ կամ որևէ ուրիշ բարոյական նորմ։
Ինչու՞ է բնությունը կենդանիներին "թույլ տվել" որպես սնունդ օգտագործել այլ կենդանիների, եթե դա բնությանը դեմ արարք է։ Եվ ինչպե՞ս է մարդու՝ կենդանուն որպես սնունդ օգտագործելը դառնում բնությանը կամ խղճին կամ բարոյականությանը դեմ արարք։

Եթե պատասխանն է՝ թե մարդուն, ի տարբերություն կենդանիների, տրված է բարոյականության զգացողություն, որոնցից է այլ կենդանի արարածներին խղճալը և որպես սնունդ չօգտագործելը, ապա, եթե դա իսկապես խղճալիք է, ինչու՞ է բնությունը կենդանիներին ստեղծել այնպես, որ նրանք "հակաբարոյական" ձևով են լուծում իրենց սննդի հարցը։

Հարցն ինձ չի ուղղված, բայց սրա հետ կապված մի բան եմ ուզում ասել, նույնիսկ չգիտեմ էլ էս մտքերը բուսակերության թեմայի համար են, թե արժեր մի առանձին թեմա բացել բնության մասին։

Ամեն անգամ, երբ կենդանական աշխարհի մասին հաղորդումներ եմ նայում, որտեղ ցույց են տալիս, թե կենդանիները՝ մեծ, թե փոքր, ոնց են իրար որսում և ուտում՝ երբեմն ծամելով դեռ ապրող էակին, զարզանդվում եմ։ Չգիտեմ՝ ոնց է բնությունը «իմաստուն» համարվում, երբ էս համակարգն ուղղակի ահավոր է։ Սա չափազանց դաժան է։
Հասկանալի է, որ բոլոր կենդանի էակներին ապրելու համար էներգիա է պետք, ու կոնկրետ մեր մոլորակը չի կարող բոլոր կենդանի էակներին բավականաչափ էներգիա մատակարարել միայն բույսերով։ Բայց դա բացարձակ չի նշանակում, թե էն սննդային ու էկոլոգիական համակարգը, որը ստեղծված է մեր մոլորակի վրա, ճիշտ է ու լավ։ Ու էս մտքերը ինձ հանգեցնում են նրան, որ մարդը բնության միջի ամենավատ արարածը չի․ երկրագնդի ամբողջ բնական համակարգն է f*cked up։
Կարծում եմ (կամ հուսով եմ), պիտի որ մոլորակներ լինեն, որտեղ բնությունը ուրիշ օրենքներով է ապրում, և էներգիայի աղբյուրը իրար ուտելով չի, որ ապահովվում է։

[մարդ եղած վախտ]

Մի հարց բուսակերներին, ովքեր հետևորդ են այդ ուղղությանը՝ բարոյականության սկզբունքներից ելնելով․ խիղճ, բնությանը դեմ չգնալ կամ որևէ ուրիշ բարոյական նորմ։
Ինչու՞ է բնությունը կենդանիներին "թույլ տվել" որպես սնունդ օգտագործել այլ կենդանիների, եթե դա բնությանը դեմ արարք է։ Եվ ինչպե՞ս է մարդու՝ կենդանուն որպես սնունդ օգտագործելը դառնում բնությանը կամ խղճին կամ բարոյականությանը դեմ արարք։

Եթե պատասխանն է՝ թե մարդուն, ի տարբերություն կենդանիների, տրված է բարոյականության զգացողություն, որոնցից է այլ կենդանի արարածներին խղճալը և որպես սնունդ չօգտագործելը, ապա, եթե դա իսկապես խղճալիք է, ինչու՞ է բնությունը կենդանիներին ստեղծել այնպես, որ նրանք "հակաբարոյական" ձևով են լուծում իրենց սննդի հարցը։

Ես հիմա բուսակեր եմ, բայց չեմ համարում, թե միս ուտելը բնության դեմ արարք է։ Ոնց Հարարին ա ասում, աշխարհում բնության դեմ արարք առհասարակ չկա, որտև եթե ինչ֊որ բանը բնությանը դեմ ա, ապա նաև ֆիզիկապես անհնար ա։

Էս թեմայում բարոյականության ասպեկտը իմ համար ոչ էնքան բուն կենդանի ուտելու հարցն ա, ինչքան էն, թե ոնց ա մսի մասսայական արտադրությունը արվում ու աշխարհում ինչ քանակությամբ միս ա ամեն օր սպառվում ու թափվում։ Աշխարհում ահռելի քանակությամբ միս ա ամեն օր թափվում։ Կա՞ էդքան սպառման ու թափման կարիք։ Ինձ թվում ա չէ։ Սովորաբար էդ սպառող ու հատկապես թափող մասսան զրո “հարգանք” ունի էն փաստի նկատմամբ, որ իրա սննդի համար ինչ֊որ կյանք ա վերջացել։ Իմ աչքին էդ առհասարակ կյանքի նկատմամբ անհարգալից ա ու տհաճություն եմ զգում դրա նկատմամբ։

Էս մեջբերումը կամ կոնտեքստը գուցե ճիշտ չեմ հիշում, բայց ինչ֊որ տեղ Ֆուկոն քննարկում էր, թե ոնց ա օրինակ դատապարտման պրոցեսը հասարակության աչքից հեռացել (հարցը լավ կամ վատը չի)։ Ասենք դարեր առաջ մարդիկ հրապարակներում մահապատիժներ էին իրականացնում, ու ամբողջ մասսան կանգնած նայում էր, զարհուրում կամ ցնծում էր էդ վայրագությունից, բայց էդ ինչ֊որ պրոցես էր, որից հասարակությունը ակտիվ տեղյակ էր, ականատես էր, մասնակից էր։ Ժամանակի հետ էդ պրոցեսը անցել ա բանտերի պատերից ներս ու հասարակությունը չի տեսնում, թե ինչ ա կատարվում բանտարկյալների հետ, ու շատ բաներ, որ կատարվում են էդ պատերից ներս հաճախ անցնում են անարձագանք։ Ինքը ասում ա, եթե հասարակությունը տեղյալ լիներ թե ինչ ա կատարվում բանտերի պատերից ներս, երևի էդ համակարգում լիքը բան կփոխվեր։

Նման կերպ, սպառողները սովորաբար տեղյալ չեն, թե միսը ոնց ա արտադրվում, ու միջին սպառողի վերաբերմունքը մսին չի տարբերվում այլ ապրանքից, ասենք գրիչից։ Կարաս առնես, լցնես տանը, կուզես կեր, կուզես շպրտի, փողին մուննաթ։

Եթե աշխարհի միսը արտադրվեր ազատ ֆերմաներում, որտեղ կենդանիները իրանց համար վազվզեին արևի տակ, իրանց կենդանական կայֆերը անեին, ու ասենք երեխեքը մանկապարտեզում ու դպրոցում գնային էդ ֆերմաներ, սովորեին թե իրանց կերած միսը որտեղից ա գալիս,նաև մարդիկ սպառեին կենդանիների բոլոր ուտելի մասերը, ես սկզբունքորեն խնդիր չէի ունենա։

Հ․Գ․ “հետևորդ են այդ ուղղությանը” հնչում ա ոնց որ խոսքը կրոնի մասին լինի հուսով եմ պատահաբար ա ստացվել

[մարդ եղած վախտ]

․․․ես սկզբունքորեն խնդիր չէի ունենա․․․

Խնդիր չէի ունենա քանի դեռ լաբերում աճած միսը հասանելի չէր լինի միջին սպառողին, բայց էս ուրիշ թեմա ա

[One_Way_Ticket]

Սովորաբար էդ սպառող ու հատկապես թափող մասսան զրո “հարգանք” ունի էն փաստի նկատմամբ, որ իրա սննդի համար ինչ֊որ կյանք ա վերջացել։ Իմ աչքին էդ առհասարակ կյանքի նկատմամբ անհարգալից ա ու տհաճություն եմ զգում դրա նկատմամբ։

Իսկ այն, որ մարդիկ խփում-սպանում են ճանճերին, սարդերին ու տառականներին, տհաճության զգացում չի՞ առաջացնում։ Նույնիսկ սննդի համար չէ, հենց այնպես, որովհետև զզվելի են։ "Կանաչների" կողմից այդ հարցում ինչ-որ չեմ տեսնում բողոքի ակցիաներ։ Որոշ կյանքեր ավելի հավասար են, քան մյուսնե՞րը։

[մարդ եղած վախտ]

Իսկ այն, որ մարդիկ խփում-սպանում են ճանճերին, սարդերին ու տառականներին, տհաճության զգացում չի՞ առաջացնում։

Առաջացնում ա, բայց շատ ավելի քիչ, քան երբ ասենք ինչ֊որ թռչուն գորտ ա ուտում, էդ էլ ավելի քիչ, քան երբ կատուն մուկ ա բռնում, էդ էլ ավելի քիչ քան երբ օձը միրկատ ա բռնում, էդ էլ ավելի քիչ, քան երբ պրիմատ ա որսվում, էդ էլ ավելի քիչ, քան երբ մարդ ա սպանվում։

Որոշ կյանքեր ավելի հավասար են, քան մյուսնե՞րը։

իհարկե, երևի վերևում պատասխանեցի

[One_Way_Ticket]

Առաջացնում ա, բայց շատ ավելի քիչ, քան երբ ասենք ինչ֊որ թռչուն գորտ ա ուտում, էդ էլ ավելի քիչ, քան երբ կատուն մուկ ա բռնում, էդ էլ ավելի քիչ քան երբ օձը միրկատ ա բռնում, էդ էլ ավելի քիչ, քան երբ պրիմատ ա որսվում, էդ էլ ավելի քիչ, քան երբ մարդ ա սպանվում։


իհարկե, երևի վերևում պատասխանեցի

Հետաքրքիր է։ Իսկ ի՞նչ սկզբունքով է այդ հիերարխիան կառուցվում։ Էվոլյուցիոն տեսանկյունից ինչքան մարդուն մոտ, այնքան ցավալի՞։

[Վիշապ]

Ասենք, մարդս ծանր է տանում մարդու կողմից բուծած կենդանիների մորթի տեսարանները, բայց որ ասես` վերջին 50 տարվա մեջ բնության կողմից ստեղծած կենդանիների 70%-ը մարդկային գործոնով պայմանավորված անհետացել է, նույն մարդը վայթե էդքան ծանր չի տանի։ Վայթե կատեգորիաների ու սուբյետիվ ընկալումների խնդիր է, որը ցավալիորեն մեյնսթրիմ է դառել։
Մսի սպառման էկոլոգիական ասպեկտի մասին կարելի է հակառակ տեսակետն էլ նայել ասենք սա`

 •

• 

 Սեղմել՝ ցույց տալու համար

Այն որ մարդս ամենակեր է ու ավելի մոտ մսակեր կենդանիներին, ինքներդ կարող եք հետազոտել ու տեսնել։ Հիմա պատկերացրեք, հանգամանքների բերումով հովազ եք ծնվել, ու Աստված ձեզ օժտել է բանականությամբ։ Ձեր գործողությունները։

[Վիշապ]

Խնդիր չէի ունենա քանի դեռ լաբերում աճած միսը հասանելի չէր լինի միջին սպառողին, բայց էս ուրիշ թեմա ա

Կեղծ միսը, կամ բուսական բուրգերը Նահանգներում վաղուց հասանելի է, Denny's, Taco Bell, Pizza Hut, KFC, McDonald's, սուպերմարկետներում ու այլուր։ Արդյունքը լավ երևում է` ցածր խավը ոչնչանում է, կամ մի կերպ քարշ է տալիս գոյությունը։

Սրա մասին էլ կարելի է հակառակ տեսակետը նայել, բայցի գովազդային բուլշիթից, ասենք սա`

 •

• 

 Սեղմել՝ ցույց տալու համար

.

[Ուլուանա]

Մի հարց բուսակերներին, ովքեր հետևորդ են այդ ուղղությանը՝ բարոյականության սկզբունքներից ելնելով․ խիղճ, բնությանը դեմ չգնալ կամ որևէ ուրիշ բարոյական նորմ։
Ինչու՞ է բնությունը կենդանիներին "թույլ տվել" որպես սնունդ օգտագործել այլ կենդանիների, եթե դա բնությանը դեմ արարք է։ Եվ ինչպե՞ս է մարդու՝ կենդանուն որպես սնունդ օգտագործելը դառնում բնությանը կամ խղճին կամ բարոյականությանը դեմ արարք։

Եթե պատասխանն է՝ թե մարդուն, ի տարբերություն կենդանիների, տրված է բարոյականության զգացողություն, որոնցից է այլ կենդանի արարածներին խղճալը և որպես սնունդ չօգտագործելը, ապա, եթե դա իսկապես խղճալիք է, ինչու՞ է բնությունը կենդանիներին ստեղծել այնպես, որ նրանք "հակաբարոյական" ձևով են լուծում իրենց սննդի հարցը։

Բնության անունից չեմ կարող պատասխանել, թե ինչու է թույլ տվել, որ էդպես լինի, բայց որպես բուսակեր` փորձեմ պատասխանել իմացածիս ու պատկերացումներիս սահմաններում:
Իրականում մենք չգիտենք` արդյոք ի սկզբանե է էդպես եղել, թե ինչ-որ պահի, այնուամենայնիվ, ինչ-որ բան խաթարվել է բնության մեջ (ամենայն հավանականությամբ` էլի մարդու ձեռքով կամ առնվազն ոչ առանց նրա մասնակցության), որ որոշ կենդանիներ սկսել են ուտել այլ կենդանիների: Համենայնդեպս, հայտնի են դեպքեր, երբ վայրի կենդանիներին ծնված օրվանից պահել են ոչ վայրի պայմաններում, ու նրանք մեծանալուց հետո էլ գիշատչային հատկանիշներ չեն դրսևորել, թեև հակառակ դեպքեր էլ են հայտնի: Չեմ կարծում, թե էդ ոլորտը բավականաչափ հետազոտված է, որպեսզի հնարավոր լինի հստակ եզրակացություններ անել: Գուցե շատ բան կախված է նրանից, թե ինչով են կերակրել կենդանիներին, ինչ պայմաններում ու ինչպես են մեծացրել: Մի խոսքով` լիքը գործոններ կան: Ամեն դեպքում, մարդու ու վայրի գազանների` միս ուտելը տարբերվում է մի շարք գործոններով: Նախ բնության մեջ թե՛ իրար ուտելու, թե՛ այլ բնական երևույթների արդյունքում տեղի է ունենում բնական ընտրություն, որի արդյունքում մնում են ուժեղներն ու առողջները, ինչը էվոլուցիայի հիմնական գործոններից է: Այսինքն` բնության մեջ իրար ուտելը բնականից էնպես է տեղի ունենում, որ բալանը պահպանվում է: Նկատենք, որ երբ մարդն է որս անում, բալանսը խախտում է, դրա բազմաթիվ օրինակներ են հայտնի, թե ոնց են որսի հետևանքով որոշ կենդանատեսակներ լրիվ վերացել, որոշ կենդանատեսակներ էլ վերանալու եզրին են: Այսինքն` բալանսը խախտվում է միայն էն դեպքում, երբ մարդն է միջամտում` որսորդությամբ (սպանություն առանց անհրաժեշտության) կամ այլ մղումներով սպանելով, վնասելով կամ կենդանիներին իրենց բնական միջավայրից հեռացնելով: Բացի դրանից, կենդանին ուտում է մեկ այլ կենդանու միայն մի նպատակով` քաղցը հագեցնելու, ու ի տարբերություն մարդու` ուտում է միայն քաղցած ժամանակ: Առնվազն վայրի բնության մեջ ոչ մի կենդանի առանց անհրաժեշտության, ասենք, զուտ հավեսի համար ուրիշ կենդանու չի սպանում: Գուցե լինեն բացառություններ, ինչպես ամեն տեղ, բայց ընդհանուր առմամբ էդպես է: Եվս մի տարբերություն. գիշատիչը, երբ հարձակվում է զոհի վրա, որպես կանոն, շատ արագ է սպանում նրան ու վերջինս շատ կարճ ժամանակով է ցավ զգում: Ենթադրում եմ, որ նույնիսկ եթե զոհը դեռ կենդանի է, ամեն դեպքում անզգայացած վիճակում է լինում: Եվ, ի վերջո, վայրի կենդանիներն առնվազն մեզ հայտնի տվյալներով, այլ կերպ սնվել չեն կարող, հետևաբար նրանք սպանում են զուտ անհրաժեշտաբար: Իսկ մարդը սպանում է ցանկացած պատճառով, բացի անհրաժեշտությունից, բացառությամբ էն դեպքերի, երբ սպանությունը կատարվում է ինքնապաշտպանության նպատակով: Մարդը հենց նրանով է բանական, որ ունի ընտրություն: Մսից բացի, լիքը այլ ուտելիքներ կան, որոնցով հնարավոր է շատ հանգիստ գոյատևել առողջ ու երկար:

[Ուլուանա]

Այն որ մարդս ամենակեր է ու ավելի մոտ մսակեր կենդանիներին, ինքներդ կարող եք հետազոտել ու տեսնել։

Հետազոտել ու պարզել են ճիշտ հակառակը. մարդու, մսակեր ու բուսակեր կենդանիների օրգանիզմների առանձնահատկությունների, օրգանների ձևի ու չափի ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ մարդն իր կառուցվածքով շատ ավելի մոտ է բուսակեր կենդանիներին, քան մսակեր:

Ասենք, մարդս ծանր է տանում մարդու կողմից բուծած կենդանիների մորթի տեսարանները, բայց որ ասես` վերջին 50 տարվա մեջ բնության կողմից ստեղծած կենդանիների 70%-ը մարդկային գործոնով պայմանավորված անհետացել է, նույն մարդը վայթե էդքան ծանր չի տանի։ Վայթե կատեգորիաների ու սուբյետիվ ընկալումների խնդիր է, որը ցավալիորեն մեյնսթրիմ է դառել։

Հետաքրքիր ա, էդ ինչի՞ց ենթադրեցիր, որ նշածդ ծանր չենք տանում: Մեկ-մեկ նենց օդից վերցրած ենթադրություններ կանես: Ես սկզբունքորեն բուսակեր դարձած տենց մարդու չգիտեմ, որ կենդանիների վերացման նկատմամբ անտարբեր լինի:

[Ուլուանա]

Իսկ ընդհանրապես տխուր ա, որ բուսակերներին հարցեր ուղղվում են, որպես կանոն, ոչ թե որովհետև ինչ-որ հարցի պատասխան են ուզում ստանալ, կամ թեկուզ մտածելով, որ գուցե ինչ-որ բան սխալ են պատկերացնում կամ լավ հասկանալի չի իրենց համար, այլ, ի սկզբանե, իբր, պատին դեմ տալու նպատակով: Էսքան տարիների ընթացքում հազվագյուտ դեպքեր են եղել միայն, երբ հարց տվողն իսկապես ցանկացել ա իմանալ ավելին, ոչ թե ցանկացել ա բուսակերին, իր պատկերացմամբ, նեղը գցել իր հարցով` էդպիսով սեփական դիրքորոշումը` միս ուտելը, արդարացնեու համար: Իհարկե, հարցը տվողի իրավունքն ա թեկուզ էդ ձևով հարց տալը, բայց ասեմ, որ հարցը տալու մղումները միշտ շատ լավ տեսանելի են հենց սկզբից, թեկուզ ձևակերպումներից:

[Ուլուանա]

Հ․Գ․ “հետևորդ են այդ ուղղությանը” հնչում ա ոնց որ խոսքը կրոնի մասին լինի հուսով եմ պատահաբար ա ստացվել

Կրոնի չէ, աղանդի: Մարդիկ կան` բուսակերությունն աղանդ են համարում, ինչից ես խաբար :

[One_Way_Ticket]

Իսկ ընդհանրապես տխուր ա, որ բուսակերներին հարցեր ուղղվում են, որպես կանոն, ոչ թե որովհետև ինչ-որ հարցի պատասխան են ուզում ստանալ, կամ թեկուզ մտածելով, որ գուցե ինչ-որ բան սխալ են պատկերացնում կամ լավ հասկանալի չի իրենց համար, այլ, ի սկզբանե, իբր, պատին դեմ տալու նպատակով: Էսքան տարիների ընթացքում հազվագյուտ դեպքեր են եղել միայն, երբ հարց տվողն իսկապես ցանկացել ա իմանալ ավելին, ոչ թե ցանկացել ա բուսակերին, իր պատկերացմամբ, նեղը գցել իր հարցով` էդպիսով սեփական դիրքորոշումը` միս ուտելը, արդարացնեու համար: Իհարկե, հարցը տվողի իրավունքն ա թեկուզ էդ ձևով հարց տալը, բայց ասեմ, որ հարցը տալու մղումները միշտ շատ լավ տեսանելի են հենց սկզբից, թեկուզ ձևակերպումներից:

Իմ փորձից, ավելի շուտ հակառակն է։ Քանի դեռ բուսակերը խելոք իր բուսակերությամբ է զբաղվում, մսակերներին դա բացարձակապես չի հետաքրքրում։ Կոնֆլիկտները սկսվում են, երբ բուսակերն ինքն է սկսում ակնարկել, ուղիղ կամ անուղղակի կերպով, որ իր դիետան ճիշտ է, իսկ դիմացինինը՝ սխալ։

[Ուլուանա]

Իսկ այն, որ մարդիկ խփում-սպանում են ճանճերին, սարդերին ու տառականներին, տհաճության զգացում չի՞ առաջացնում։ Նույնիսկ սննդի համար չէ, հենց այնպես, որովհետև զզվելի են։ "Կանաչների" կողմից այդ հարցում ինչ-որ չեմ տեսնում բողոքի ակցիաներ։ Որոշ կյանքեր ավելի հավասար են, քան մյուսնե՞րը։

Արդեն ասվեց, որ հա, հիերարխիան հիմքեր ունի: You should choose your battles. դեռ ավելի խոշորների հարցը լուծենք, հետո կանցնենք ավելի մանրերին :
Բայց անձամբ ես միջատներին էլ եմ աշխատում չսատկացնել, նույնիսկ նրանց, որոնք ինձ համար զզվելի են: Ավելի կոնկրետ`սատկացնում եմ միայն ինքնապաշտպանության նպատակով, երբ միջատն էնպիսին է, որ առանց վնասելու տնից դուրս հրավիրել հնարավոր չի կամ գոնե ես ի վիճակի չեմ: Մնացած դեպքերում փորձում եմ առանց վնասելու դուրս հանել կամ ուղղակի հեռու մնալ, եթե դրսում եմ: Նույնը սովորեցնում եմ երեխաներիս: