Լավ, ջանիկ։
Բայց եթե ցանկանաս, մի օր կարող ենք իրար հետ զրուցել էս թեմայով։ Գուցե հասկանաս, թե ինչու և՛ տեղեկետվությամբ, և՛ ինտելեկտով չկաղողները սահմանափակվում են ղժժալով։
Sent from my A0001 using Tapatalk
Քայլ առ քայլ՝ դարից դար
Խենթ եմ
Արէա ջան, ես չասացի, որ ան-գիտությունն Աստծո գոյությունն է ապացուցում: Եվ ընդհանրապես, կարծես թե ապացուցելու մասին բան չէի ասել...
Ես ասում եմ, որ եթե մի բան չգիտենք, առավել ևս, եթե մեր չգիտեցածը` իրականության հիմնական մասն է կազմում, - ուրեմն ընդհանրապես ոչինչ հերքելու իրավունք չունենք:
Մի՞թե նույն բանն են ապացուցելը և չհերքելը...
Մեր ցավն այն է, որ մենք կարծում ենք, որ հոգևոր լինելն ընտրության հարց է, այլ ոչ մեր էությունը: (մի հաղորդատվությունից)
http://www.akumb.am/showthread.php/60784, http://www.akumb.am/showthread.php/56471
http://www.akumb.am/showthread.php/61017, http://www.akumb.am/showthread.php/57267
Տես, Զաք ջան, նորից եկանք-հասանք նույն խնդրին` հենց այս մասին եմ ես անընդհատ ասում ախր...
"կան մարդիկ, որոնք Աստծուն ժխտում են մտածողության մեկ այլ ֆունկցիայի միջոցով. օրինակ նայվում է հատկանիշի հարաբերությունը Աստծո նկատմամբ։" Արդյո՞ք չի նշանակում ասածդ, որ.
ոմանք, լսելով, որ Աստված "ամենաարդար" է, բայց "արյան ծարավ", հրաժարվում են հավատալ, որ կարող է գոյություն ունենալ այդպիսի Աստված և հերքում են նրան;
իսկ ոմանք, լսելով, որ Աստված "ամենաարդար" է, բայց "արյան ծարավ", հնարավոր են համարում այդպիսի Աստծո գոյությունն ու հավատում են դրան:
Ըստ իս, այս երկու փիլիսոփայություններն իրարից ոչնչով չեն տարբերվում, ու ես ձեզ երկուսիդ էլ շատ պարզ հարց կտայի, նրանցից, որ պուճուր երեխեքն իրենց ծնողներին են տալիս. իսկ դուք երկուսդ ի՞նչ գիտեք, որ Աստված հենց այդպիսին է, որ մեկդ հավատում է, իսկ մյուսը հերքում: Եվ դուք երկուսդ էլ միայն մեկ պատասխան ունեք տվածս հարցին. մեզ այդ մասին ասել են: Իմ հաջորդ բնական հարցը. ո՞վ է ասել... Դուք երկուսդ. Հովարսի սիրած "Ած/շունչ" գիրքը, կամ նման մի բան... (ինչ էլ կայֆ անուն է դրել տնաշենը, "Ուրբաթ, 13" ֆիլմի հերոս Ֆրեդդիի դաժան մտքին արժանի. Ած/շունչ - "Ածելու շունչը". - բռռռ):
Ես այդպիսի փիլիսոփայությանը "Մհկա-փիլիսոփայություն" անունն եմ տվել, այսինքն` "Մի հատ կնիկ ասեց - փիլիսոփայություն"...
Իսկ ի՞նչ, եթե ձեզ երկուսիդ էլ խաբել են, և Աստված բոլորովին էլ այդպիսին չէ...
Այս ասածդ, Զաք ջան, աթեիստների հիմնական մոլորությունն է: Որովհետև, ժխտելով ինչ-որ մեկի կողմից քո վզին փաթաթած ինչ-որ միտք, դու, լավագույն դեպքում, ազատում ես քեզ այդ օտար մտքից, բայց դա քեզ մի քայլ անգամ առաջ չի տանում դեպի Իրականության ընկալումը:Իսկ ինչ վերաբերում է արդյունքներին, Սամ ջան, ապա ըստ իս աթեիստը ժխտելով Աստծուն կասեցնում է հետագա մոլորությունը, իսկ հավատացյալը շարունակում մնալ այդ ակներևաբար կեղծիքի մեջ։
Ինչպե՞ս կարելի է ժխտել ինչ-որ բան` 4% գիտելիքներով... Դա նույնն է, ինչ մանկապարտեզի երեխան ժխտի լոգարիթմների գոյությունը:
Քեզ նույնպես հիշեցնեմ, որ ես ոչ մի բառով չեմ պնդում Աստծո գոյությունը: Ես ընդունում եմ, դու` ոչ, - դա ամեն մեկիս գործն է:
Ես ասում եմ ուղղակի, որ եթե տեղյակ չես Ամբողջ Իրականությանը, ուրեմն իրավունք չունես հերքել այդ Ամբողջի ինչ-որ մասը:
Իսկ ի՞նչ, եթե հերքածդ` այն չգիտեցածդ մասի մեջ է...
Գոնե, որ ամեն ինչի շառը նրա վրա գցենք... մեր չարության, մեր բարության, մեր դարդերի, մեր երջանկության...Սամ ջան, իսկ ինչի՞ է պետք Աստված։
Իսկ եթե լուրջ, Զաք ջան, ասեմ կարծիքս:
Աստված ոչ մի բանի պետք չէ, Աստված ուղղակի կա:
Ուրիշ հարց, թե ինչի ենք մե՞նք պետք... Բայց այս մասին էլ, անկարող եմ արտահայտվել ավելի լավ, քան արել է դա Գրիքոր Տաթևացին: Եվ այդ պատճառով թույլ տուր կրկնել ուղղակի նրա խոսքերը.
"Աստված բազմացավ մեր մեջ, որպեսզի իրենով զմայլվի":
Ստացվում է, որ մենք Աստծոն պետ ենք որպես հայելի: Որ մեր մեջ Նա տեսնի իրեն և հիանա:
Մեր ցավն այն է, որ մենք կարծում ենք, որ հոգևոր լինելն ընտրության հարց է, այլ ոչ մեր էությունը: (մի հաղորդատվությունից)
http://www.akumb.am/showthread.php/60784, http://www.akumb.am/showthread.php/56471
http://www.akumb.am/showthread.php/61017, http://www.akumb.am/showthread.php/57267
Սամ ջան, ես մերժում եմ նախ աստվածաշնչյան Աստծուն և մերժում եմ ոչ թե ըստ իմ հայեցողության, այլ ըստ աստվածաշնչի։ Համենայնդեպս աստվածաշնչյան անձանց պատկերացումները խիստ հակադրության մեջ են Աստծո էության նկատմամբ։ Այդ ամենահասուն արդարների արդարը, անժամանակ ծնվածը, եղբայր ջան, հավանաբար մանկություն չի ապրել, որի վառ ապացույցը հասուն տարիքում տապանակի մեջ խլվլալն է։
Իսկ ավելի կոնկրետ, Սամ ջան, մենք հենց այսպիսինն ենք, հավատում ենք որևէ բանի, երբ այն մեզ հավատ է ներշնչում կամ այլ կերպ ասած երևույթը բարձրացնում է մեր վստահության սանդղակը։
Ես չեմ ասում, որ բացարձակապես գոյություն չունի Աստված, պարզապես մերժում եմ ակներևաբար կեղծիքը, տեզերական հարմոնիայի գաղափարը չեմ վերագրում ինչ-որ մտացածին Աստծուն, չեմ ընդունում, որ աշխարհը գոյում է, քանի որ Աստված է այդպես կամեցել, ոչ կյանքը գոյում է, քանի որ դա ներքին անհրաժեշտություն է, ոչ թե գաղափար ֆիզիկականացում է։ Այդ չորս տոկոս տեղեկատվությանն էլ ծանոթ լինելով կարող եմ վստահաբար պնդել, որ կյանքը գոյում է շնորհիվ ներքին անհրաժեշտության։ Բերեմ մեկ օրինակ, Սամ ջան, որպեսզի այդ չորս տոկոսն այդքան նվաստ չմնա. երբ կրիմինալիստը գնում է հանցանքի վայր, նա երբեք չի մտածում, չէ՞, որ հանցագործը հանցանքի վայրում թողած կլինի իր լուսանկարը հետև մասում էլ հասցեն գրված։ Նա ստիպված բավարարվում է անորոշ ու աննշան հետքերով, որի արդյունքում էլ բացահայտում է ողջ կծիկը։ Սակայն այս անորոշ ու աննշան հետքերն իրականում շատ ավելի խոնարհ են, քան այդ չորս տոկոս տեսանելի տիեզերքը։
Նույն տրամաբանությամբ ես հարց տամ, եղբայր, իսկ դու ունե՞ս պնդելու իրավունք, թեկուզ ինքդ քեզ համար, թե՞ գալիս ենք կրկին նույն տաշտակին ՝ «Աստծո մասին դատվում է աստիճանաբար, սկզբում համարում է, որ հնարավոր է գոյություն ունենա, այնուհետև որոշ պատկերացումներ երևակայության հաշվին սինթեզվում են ու գոյությունն ընդունվում է իբրև իրական, իսկ վերջում նույն երևակայության արդյունքում Աստված դիտվում է իբրև անհրաժեշտություն»։Ես ասում եմ ուղղակի, որ եթե տեղյակ չես Ամբողջ Իրականությանը, ուրեմն իրավունք չունես հերքել այդ Ամբողջի ինչ-որ մասը:
Եթե Աստված պետք է հաստատվի միայն ամբողջ իրականության առկայության դեպքում, ապա մինչև այդ եղած բոլոր պնդումները տկլոր են և զուրկ ամեն բովանդակությունից։ Հետևաբար։ Սամ ջան, պետք է ժխտել Աստծո գոյությունը, որպեսզի զերծ մնալ հետագա մոլորությունից։
Սամ ջան, սա շատ բարդ թեմա է։Իսկ ի՞նչ, եթե հերքածդ` այն չգիտեցածդ մասի մեջ է...
Այն կարող է լինել տարածություն ժամանակի մի ահռելի հարթ տարածություն կամ մի հարթ տարածություն/աշխարհ ՝ Հարթաստան, որը բոլոր ուղղություններով փակված է և որտեղ երկչափ էակներ են ապրում։ Մինչդեռ նաև հնարավոր է լինեն տիրույթներ, որտեղ ժամանսկը կանգ է առել «ինչպես ցնորամիտ Գլխարկյանի մոտ թեյ խմելիս, որտեղ միշտ երեկոյան ժամը վեցն է»։ Ասա, որ դրախտը պատկերացրեցիր։ )))
Սամ ջան, ես չեմ ուզում, որ մարդիկ նմանվեն մտազբաղ Տաթևացուն, որ հետո էլ կարծեն, թե մարդը միջոց է և ոչ թե արժեք։ Միջոցն երբևէ չի կարող լինել արժեք նույնիսկ գտնվելով Աստծո հետ խորը հարաբերությունների մեջ։Աստված ոչ մի բանի պետք չէ, Աստված ուղղակի կա:
Ուրիշ հարց, թե ինչի ենք մե՞նք պետք... Բայց այս մասին էլ, անկարող եմ արտահայտվել ավելի լավ, քան արել է դա Գրիքոր Տաթևացին: Եվ այդ պատճառով թույլ տուր կրկնել ուղղակի նրա խոսքերը.
"Աստված բազմացավ մեր մեջ, որպեսզի իրենով զմայլվի":
Ստացվում է, որ մենք Աստծոն պետ ենք որպես հայելի: Որ մեր մեջ Նա տեսնի իրեն և հիանա:
Իսկ ընդհանուր եզրակացությունս հետևյալն է ՝ Աստված պետք է, Ինքն անժխտեկիորեն կա, քանի որ կա մարդ, և մենք միջոցներ ենք ՝ Աստծո տաճարներ և էս ամենից դուրս մենք անկենդան նյութ ենք, ինչպես ՝ լեռը։ Մենք իսկի ծառի արժեք էլ չունենք։ Իսկ, թե մեր մեջ զգում, հիշում և մտածում է ինքն Աստված, ապա նա ինքն է իրեն ժխտում։
Օքեյ, Զաք ջան, իմ ամբողջ կռիվն էլ հենց դա է, սիրելիս: Հանգիստ թող Աստվածաշունչն էլ, նրա ստեղծողին էլ, նրա Աստծոն էլ` եթե դա քոնը չի... Ես չեմ ասում գնա բուդդիստ կամ մահմեդական դարձիր, այլ ասում եմ, հանգիստ թող կրոնները, թող ապրեն իրենց կյանքով: Որովհետև կրոն` չի նշանակում Աստված: Կրոն նշանակում է պատնեշ մարդու և Աստծո միջև, որովհետև յուրաքանչյուր կրոն ասում է. ես եմ քեզ Աստծո հետ կապողը, այսինքն սկզբում քեզ անջատում է, որ հետո իբր թե կապի: Որքան հասկանում եմ, դու հենց այդ պատնեշն ես ժխտում... Եթե ես ճիշտ եմ, ուրեմն ինչի՞ համար է այս վիճաբանությունը, այդ պատնեեշը ես էլ եմ ժխտում:
Բայց պատնեշը` Աստված չէ: Եվ այս խոսքերս մի բան են միայն նշանակում. պատնեշը` Աստված չէ:
Սրանով ես չեմ պնդում Աստծո պարտադիր գոյությունը` դա յուրաքանչյուրի անձնական գործն է` գտնել սեփական Աստծոն կամ հրաժարվել նրանից: Ուղղակի փորձիր ջնջել քո մեջ այն, ինչի հետ համաձայն չես ու չես հանդուրժում, առավել ևս, որ դա ոչ թե քո, այլ ուրիշների մտքերն են, - իսկ հետո նոր միայն փորձիր սեփականդ կառուցել, մաքուր թղթի վրա:
Այդ կերպ միայն կարելի է նույնիսկ աչքիդ սովորական դարձած գույնի նոր երանգներ էլ հայտնաբերել:
Մեր ցավն այն է, որ մենք կարծում ենք, որ հոգևոր լինելն ընտրության հարց է, այլ ոչ մեր էությունը: (մի հաղորդատվությունից)
http://www.akumb.am/showthread.php/60784, http://www.akumb.am/showthread.php/56471
http://www.akumb.am/showthread.php/61017, http://www.akumb.am/showthread.php/57267
Քսանհինգ տարեկանում հասկացա, որ Աստծո մասին ամեն ինչ գիտեմ:
Քառասունհինգ տարեկանում հասկացա, որ ամենը, ինչ գիտեմ, Աստծո մասին չէ:
Մեր ցավն այն է, որ մենք կարծում ենք, որ հոգևոր լինելն ընտրության հարց է, այլ ոչ մեր էությունը: (մի հաղորդատվությունից)
http://www.akumb.am/showthread.php/60784, http://www.akumb.am/showthread.php/56471
http://www.akumb.am/showthread.php/61017, http://www.akumb.am/showthread.php/57267
Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)
Էջանիշներ