Ինչու՞ եմ ստիպված ․․․

[Շինարար]

Ահա, ու էստեղ ինչ-որ բանից PhD ունենալ չի նշանակում, որ սաղ հարցերի պատասխանները գիտես, չի նշանակում, որ սաղ գրականությունը ծամած ունես, ու ուղեղդ մի հատ առանձին վիքիպեդիա ա քո թեմայից, այլ նշանակում ա, որ մասնագիտական դաշտում արագ կողմնորոշվում ես, խնդիրներին լուծումներ ես տալիս, գիտես՝ ինչը որտեղ ու ոնց փնտրես, որ աղբյուրին վստահես, որին չէ ու ինչու: Ու սենց ա կրթական համակարգի բոլոր մակարդակներում:

Էստեղ ֆիզիկների հետ էի խոսում, հիանում էին, թե ռուսաստանցի ասպիրանտները ոնց են մտքի մեջ ամենաբարդ հաշվարկները անում վայրկենապես, մինչև իրանք կփորձեն գրի առնել առաջին թիվը Շատ չեմ ուզում իդեալականացնել էս համակարգը, բայց փորձը ցույց ա տալիս, որ իրան ամեն դեպքում արդարացնում ա, չնայած սովետական գիտական դպրոցն էլ իր տեղն ունի: Հումանիտար ոլորտում էն բոլոր սովետական հիմնարար աշխատություններին, որոնք ինձ համար Հայաստանում պարտադիրի արժեք ունեին, ասենք՝ Բախտինի աշխատանքները՝ Ռաբլեին ու Դոստոևսկուն նվիրված, Պրոպպի բանահյուսագիտական աշխատանքները, էստեղ համարյա ամեն երկրորդը հումանիտար թեզում հղում ա կատարվում: Նենց որ էն էլ կա, էն էլ:

[StrangeLittleGirl]

Բյուր, իմ կրթությունն էնպիսին ա, որ ես կարողանում եմ հեշտությամբ յուրացնել ինձ պետքականը: Իմ գրած ձեռնարկները ֆիզիկայից չեն ու ասում են, որ վատը չեն: Բայց դրանք էլի իմ յուրացրածին են վերաբերում: Ես չեմ ասում, որ անհնար ա, որ մարդը երկու տարբեր բաների կարողանա տիրապետել, բայց կտրուկ տարբերվողներինը լավ տիրապետելը ավելի քիչ դեպքերում են լինում:

Իսկ հիմա՝ հակադարձ
Ես հիշում եմ քո «հարձակումները» էն ֆիզիկների վրա, ովքեր լեզվաբանությամբ էին զբաղվում: Էն ֆիզիկների վրա, ովքեր բժշկության մեջ էին մտնում: Մի տեսակ հակասում ա, չէ՞:

Արտ, լրիվ ուրիշ հարց ա, երբ ֆիզիկները մի օր վեր են կենում ու լեզվաբանությամբ զբաղվում ու լրիվ ուրիշ հարց ա, երբ մեկն ընտրում ա «ուսուցչական կրթություն՝ մասնագիտանալով ֆիզիկա ու ասենք անգլերեն դասավանդելու վրա»: Ո՞նց չես տեսնում տարբերությունը: Նա, ով մասնագիտացած ա ֆիզիկա ու անգլերեն դասավանդելու մեջ, ունի դիպլոմ, որտեղ գրված ա, որ ինքը ֆիզիկայի ու անգլերենի ուսուցիչ ա: Իսկ լեզվաբանությամբ զբաղվող ֆիզիկները չունեն համապատասխան կրթություն ու հետևաբար համապատասխան գիտելիք:

[Chuk]

Արտ, լրիվ ուրիշ հարց ա, երբ ֆիզիկները մի օր վեր են կենում ու լեզվաբանությամբ զբաղվում ու լրիվ ուրիշ հարց ա, երբ մեկն ընտրում ա «ուսուցչական կրթություն՝ մասնագիտանալով ֆիզիկա ու ասենք անգլերեն դասավանդելու վրա»: Ո՞նց չես տեսնում տարբերությունը: Նա, ով մասնագիտացած ա ֆիզիկա ու անգլերեն դասավանդելու մեջ, ունի դիպլոմ, որտեղ գրված ա, որ ինքը ֆիզիկայի ու անգլերենի ուսուցիչ ա: Իսկ լեզվաբանությամբ զբաղվող ֆիզիկները չունեն համապատասխան կրթություն ու հետևաբար համապատասխան գիտելիք:

Ի՞նչ գիտես, քեզ ո՞վ ա ասել, որ չունեն Ես ահագին մարդ գիտեմ, որ երկրորդ, երրորդ կրթություն ունի, ու ունի:
Հետո հարցը մենակ դիպլոմը չի: Կան որ դիպլոմ չունեն, բայց շատ ավելի են խորացել, քան էդ դիպլոմավորները:

[StrangeLittleGirl]

Էստեղ ֆիզիկների հետ էի խոսում, հիանում էին, թե ռուսաստանցի ասպիրանտները ոնց են մտքի մեջ ամենաբարդ հաշվարկները անում վայրկենապես, մինչև իրանք կփորձեն գրի առնել առաջին թիվը Շատ չեմ ուզում իդեալականացնել էս համակարգը, բայց փորձը ցույց ա տալիս, որ իրան ամեն դեպքում արդարացնում ա, չնայած սովետական գիտական դպրոցն էլ իր տեղն ունի: Հումանիտար ոլորտում էն բոլոր սովետական հիմնարար աշխատություններին, որոնք ինձ համար Հայաստանում պարտադիրի արժեք ունեին, ասենք՝ Բախտինի աշխատանքները՝ Ռաբլեին ու Դոստոևսկուն նվիրված, Պրոպպի բանահյուսագիտական աշխատանքները, էստեղ համարյա ամեն երկրորդը հումանիտար թեզում հղում ա կատարվում: Նենց որ էն էլ կա, էն էլ:

Շին, սովետական կրթական համակարգը ու դրա շարունակություն հայկականը ֆիքսված են էղել օլիմպիադայի հաղթողներ պատրաստելու վրա: Դրա համար մեծամասնություն կազմող միջակ աշակերտներն ու ուսանողները շատ են տուժել: Հա, մեկը ես էլ ընտիր մաթեմ գիտեի, ու որ ընկա արևմտյան կրթական համակարգ, սկսեցի ղժժալ, թե էս ինչ ա ձեր մաթեմը: Բայց արի նայենք իմ դասարանին ու տեսնենք, թե քանի հոգի մաթեմ գիտեր: 20 հոգուց երկուսը: Հիմա ո՞րն ա լավ: 18 հոգի միջին մակարդակի իմանան, էն երկուսն էլ թե հավես ունեն, խորանան, թե չէ, չէ, թե՞ երկու հոգի ընտիր իմանա, էն մնացած 18-ը տենց էլ մաթեմից բոբիկ լինի:

[StrangeLittleGirl]

Ի՞նչ գիտես, քեզ ո՞վ ա ասել, որ չունեն Ես ահագին մարդ գիտեմ, որ երկրորդ, երրորդ կրթություն ունի, ու ունի:
Հետո հարցը մենակ դիպլոմը չի: Կան որ դիպլոմ չունեն, բայց շատ ավելի են խորացել, քան էդ դիպլոմավորները:

Արտ, էդ լեզվաբան-ֆիզիկներից ու բժիշկ-ֆիզիկներից ոչ մեկը ֆիզիկայից բացի ուրիշ կրթություն չունի: Բայց եթե նույնիսկ ունենային էլ, հայկական կրթական համակարգն էնքան տխուր վիճակում ա, որ դա բան չի նշանակում: Ես տեսել եմ լիքը վայ-լեզվաբանների, որ տուֆտելով դիսերտացիա են պաշտպանել, բայց նույնիսկ ամենապրիմիտիվ լեզվաբանական հետազոտական մեթոդներից խաբար չէին:

Իսկ ինչ վերաբերում ա դիպլոմավորներից շատ խորանալուն, ապա ակադեմիական գիտելիքը շատ, ահավոր շատ տարբերվում ա ոչ ակադեմիական գիտելիքից: Դիպլոմ ոչ թե տալիս են հազար հատ գիրք կարդալու համար, այլ կոնկրետ աշխատանք կարողանալ անելու համար: Էդքան խորացողները սովորաբար մենակ կարդում են: Հա, ես էլ գրականություն եմ շատ սիրում ու լիքը կարդում եմ, երբեմն գուցե ավելի շատ, քան գրականության ուսանողները, բայց ոչ մի դեպքում ես գրականագետ չդարձա, որովհետև համապատասխան ակադեմիական աշխատանք չունեմ:

[StrangeLittleGirl]

Բայց ով ասեց, որ սաղ ծամած ունենաս, բայց պիտի իմանաս ու հեշտ կողմնորոշվես, պիտի գիտակ լինես: Եթե գիտակ չես ու դաս ես տալիս, արդեն վատ ա: Ու սա աքսիոմ ա:

Արտ, բայց գիտակ լինելը պետք ա սահմանել: Դու ո՞նց ես սահմանում դա: Ես դա սահմանում եմ համապատասխան ֆորմալ կրթությամբ: Եթե ուզում ես լինել կենսաբի ուսուցիչ, պիտի ունենաս կենսաբանության մանկավարժական կթրություն: Եթե ուզում ես լինել անգլի ուսուցիչ, պիտի ունենաս անգլի մանկավարժական կրթություն:

[Chuk]

Արտ, էդ լեզվաբան-ֆիզիկներից ու բժիշկ-ֆիզիկներից ոչ մեկը ֆիզիկայից բացի ուրիշ կրթություն չունի: Բայց եթե նույնիսկ ունենային էլ, հայկական կրթական համակարգն էնքան տխուր վիճակում ա, որ դա բան չի նշանակում: Ես տեսել եմ լիքը վայ-լեզվաբանների, որ տուֆտելով դիսերտացիա են պաշտպանել, բայց նույնիսկ ամենապրիմիտիվ լեզվաբանական հետազոտական մեթոդներից խաբար չէին:

Իսկ ինչ վերաբերում ա դիպլոմավորներից շատ խորանալուն, ապա ակադեմիական գիտելիքը շատ, ահավոր շատ տարբերվում ա ոչ ակադեմիական գիտելիքից: Դիպլոմ ոչ թե տալիս են հազար հատ գիրք կարդալու համար, այլ կոնկրետ աշխատանք կարողանալ անելու համար: Էդքան խորացողները սովորաբար մենակ կարդում են: Հա, ես էլ գրականություն եմ շատ սիրում ու լիքը կարդում եմ, երբեմն գուցե ավելի շատ, քան գրականության ուսանողները, բայց ոչ մի դեպքում ես գրականագետ չդարձա, որովհետև համապատասխան ակադեմիական աշխատանք չունեմ:

Բյուր, նենց վստահ ես ասում, որ չունեն, ոնց-որ հատ-հատ ստուգել ես
Սխալվես գը: Էս պահին օրինակ Արմեն Պետրոսյանին հիշեցի, ով ֆիզիկ ա, բավական լուրջ մասնագետ ա համարվել, իսկ հիմա նաև բանասիրական գիտությունների դոկտոր ա:
Իսկ դու սենց օդի մեջ դնում ու որակում ես

հ.գ. ես նկատի ունեի ոչ միայն Հայաստանի դիպլոմավորներին:

[Chuk]

Արտ, բայց գիտակ լինելը պետք ա սահմանել: Դու ո՞նց ես սահմանում դա: Ես դա սահմանում եմ համապատասխան ֆորմալ կրթությամբ: Եթե ուզում ես լինել կենսաբի ուսուցիչ, պիտի ունենաս կենսաբանության մանկավարժական կթրություն: Եթե ուզում ես լինել անգլի ուսուցիչ, պիտի ունենաս անգլի մանկավարժական կրթություն:

Բյուր, գիտակ լինելը իմ համար անպայման չի, որ լինի համապատասխան կրթություն ստացածը: Բայց հատկապես ուսուցիչ լինելու համար անհրաժեշտություն եմ համարում, որ համապատասխան կրթություն, որակավորում էլ ունենա: Ու նորից կրկնում եմ, հազվադեպները կարող են իրարից կտրուկ տարբերվողների համար նման որակավորում ստանալ:

[StrangeLittleGirl]

Բյուր, նենց վստահ ես ասում, որ չունեն, ոնց-որ հատ-հատ ստուգել ես
Սխալվես գը: Էս պահին օրինակ Արմեն Պետրոսյանին հիշեցի, ով ֆիզիկ ա, բավական լուրջ մասնագետ ա համարվել, իսկ հիմա նաև բանասիրական գիտությունների դոկտոր ա:
Իսկ դու սենց օդի մեջ դնում ու որակում ես

հ.գ. ես նկատի ունեի ոչ միայն Հայաստանի դիպլոմավորներին:

Արտ, ո՞վ ա Արմեն Պետրոսյանը: Ես հատ-հատ ստուգել եմ սաղ հայտնի պսևդոգիտնական-լեզվաբաններին: Ի դեպ, մեջները քիմիկոսներ էլ կան: Բայց Հայաստանում խնդիրը նաև նրանում ա, որ Տարոն Մարգարյանը կարա տ.գ.թ. լինի, այսինքն՝ դիպլոմ ունենալը դեռ չի նշանակում ֆորմալ կրթություն ունենալ: Ու իմ համեստ կարծիքով տենց թացը չորից չի տարբերվում հենց էն պատճառով, որ կենտրոնանալով 5 տոկոսի վրա, էն 95 տոկոսն անգրագետ ա մնացել:

[StrangeLittleGirl]

Բյուր, գիտակ լինելը իմ համար անպայման չի, որ լինի համապատասխան կրթություն ստացածը: Բայց հատկապես ուսուցիչ լինելու համար անհրաժեշտություն եմ համարում, որ համապատասխան կրթություն, որակավորում էլ ունենա: Ու նորից կրկնում եմ, հազվադեպները կարող են իրարից կտրուկ տարբերվողների համար նման որակավորում ստանալ:

Դու ասում ես՝ հազվադեպները, ես ասում եմ՝ Դանիայում տարածված պրակտիկա ա: Մարդիկ կարողանում են ստանալ էդ որակավորումը, ի՞նչ ես ուզում:
Իսկ գիտակ լինելու համար ֆորմալ կրթությունն ուղղակի պարտադիր պայման ա, առանց դրա մարդու ուղեղում քաոս ա, ինչքան էլ շատ կարդացած լինի:

[Chuk]

Արտ, ո՞վ ա Արմեն Պետրոսյանը: Ես հատ-հատ ստուգել եմ սաղ հայտնի պսևդոգիտնական-լեզվաբաններին: Ի դեպ, մեջները քիմիկոսներ էլ կան: Բայց Հայաստանում խնդիրը նաև նրանում ա, որ Տարոն Մարգարյանը կարա տ.գ.թ. լինի, այսինքն՝ դիպլոմ ունենալը դեռ չի նշանակում ֆորմալ կրթություն ունենալ: Ու իմ համեստ կարծիքով տենց թացը չորից չի տարբերվում հենց էն պատճառով, որ կենտրոնանալով 5 տոկոսի վրա, էն 95 տոկոսն անգրագետ ա մնացել:

Թեկուզ Մայրենի Լեզվի դասեր խմբում իրա գրածներին կհանդիպես: Ուղղակի կարող ա մտքովդ անցած էլ չլինի, որ ինքը ֆիզիկ ա:

[Chuk]

Դու ասում ես՝ հազվադեպները, ես ասում եմ՝ Դանիայում տարածված պրակտիկա ա: Մարդիկ կարողանում են ստանալ էդ որակավորումը, ի՞նչ ես ուզում:
Իսկ գիտակ լինելու համար ֆորմալ կրթությունն ուղղակի պարտադիր պայման ա, առանց դրա մարդու ուղեղում քաոս ա, ինչքան էլ շատ կարդացած լինի:

Դե ես էլ կասկածում եմ իրանց պրոֆեսիոնազիմին:

Համ էլ չմոռանանք, որ ամեն ինչ սկսվել էր էս թեմայում ՄՆովակին գրածիցս: Կարծում ես պատրաստված ա եղել տենց տարբեր առարկաների դասատու լինելու համար: Կամ Հայաստանում որևէ դասատու:

[StrangeLittleGirl]

Թեկուզ Մայրենի Լեզվի դասեր խմբում իրա գրածներին կհանդիպես: Ուղղակի կարող ա մտքովդ անցած էլ չլինի, որ ինքը ֆիզիկ ա:

Արտ, նոր փորփրեցի, ինքը լուրջ մասնագետ ա էրևում: Ու ունի ֆորմալ բանասիրական կրթություն: Ախր ես չեմ ասում՝ ֆիզիկը չի կարա լեզվաբան լինի, ասում եմ՝ լեզվաբանական կրթություն չունեցողը չի կարա լինի:

[StrangeLittleGirl]

Դե ես էլ կասկածում եմ իրանց պրոֆեսիոնազիմին:

Համ էլ չմոռանանք, որ ամեն ինչ սկսվել էր էս թեմայում ՄՆովակին գրածիցս: Կարծում ես պատրաստված ա եղել տենց տարբեր առարկաների դասատու լինելու համար: Կամ Հայաստանում որևէ դասատու:

Կասկածի Փաստն էն ա, որ երկու և ավելի առարկաների դասատու պատրաստող Դանիայի կրթական համակարգը (ու ոչ միայն) շատ ավելի լավն ա, քան Հայաստանինը:
Ինչ վերաբերում ա Մնովակին, ապա ինձ թվում ա ինքը պատրաստված չի էղել ընդհանրապես:

[Chuk]

Արտ, նոր փորփրեցի, ինքը լուրջ մասնագետ ա էրևում: Ու ունի ֆորմալ բանասիրական կրթություն: Ախր ես չեմ ասում՝ ֆիզիկը չի կարա լեզվաբան լինի, ասում եմ՝ լեզվաբանական կրթություն չունեցողը չի կարա լինի:

Բյուր, ֆորմալի կուրսով ինքնակրթվածը, ով նաև մասնագետների օգնությամբ ա դրան հասել, չի՞ կարող:
Իհարկե ֆորմալը մոտիվացնող ա, բայց էնպես չի, որ պարտադիր ա: Այլ հարց, որ լրջությունը որոշելու համար նորմալ գիտական աշխատանքներ են պետք: