Իսկ ի՞նչ ա նշանակում խոսակցական մակարդակ: Երկու բառ իրար կապելն ու կենցաղային մի քանի բառ իմանալն էլ ա խոսակցական, քաղաքական բանավեճերի մասնակցելու ունակությունն էլ: Ու ի վերջո, եթե էդ խոսակցական հիմքը կա, եթե հայերենը մայրենի ա, հետագայում ոչ մի դժվարություն չի լինելու ավելի լավացնելու:
Մշակույթներն իհարկե տարբեր կերպ են սահմանվում, բայց կոնկրետ հայկական մշակույթի դեպքում ես լեզվից անջատ մշակույթ չեմ պատկերացնում ու մշակույթին կապվելու պարտադիր պայման եմ համարում լեզուն իմանալը: Կարող եմ իմ երկմշակույթ ընկերուհիներից մեկի օրինակը բերել, շատ հրաշալի ու հաջողված օրինակ է: Աղջկա մայրը անգլիացի է, հայրը՝ գերմանացի: Հիմա կասեք՝ հա՜, անգլիացի, անգլերեն, բա ոնց, անգլերենը պահելն էնքան հեշտ ա: Աղջիկը մեծացել է երկլեզու, կրթություն ստացել Գերմանիայում: Երբ հարցնում են՝ որտեղի՞ց ես, ասում է՝ կիսով չափ Գերմանիայից, կիսով չափ Անգլիայից: Ինքը խոստովանում է, որ իր գերմաներենը դոմինանտ է, որ իր ակադեմիական անգլերենը զիջում է բազմաթիվ ոչ լեզվակիրների անգլերենին: Բայց պարտադիր Զատիկին գնում է Անգլիա՝ էնտեղի ազգականների մոտ, իսկ Ծննդյան տոներին Գերմանիա՝ գերմանացի ընտանիքի մոտ:
Իսկ ինչու՞ չի կարող կիսով չափ հայ երեխան էլ էդպիսին լինել: Թե՞ հայ մշակույթն էդքան վատն ա, որ չարժե փոխանցել: Մեկը ես համարում եմ, որ լավ ու վատ, կարևոր ու ոչ կարևոր մշակույթ չկա: Ու եթե երեխան հնարավորություն ունի երկլեզու/երկմշակույթ մեծանալու, պետք չի էդ հնարավորությունից զրկել:
Վերջին պարբերության հետ կապված... Ընդհանրապես երեխա մեծացնելը մեծ մոտիվացիա ու ջանքեր ա պահանջում, կարծում եմ: Ու կարծում եմ, որ երեխան ինքն էլ կմոտիվացվի, եթե ի սկզբանե թշնամանք չսերմանվի ծնողներից/մշակույթներից մեկի նկատմամբ:
Էջանիշներ