artak.amDe gustibus et coloribus non est disputandum.
Varzor (08.06.2020)
Կարդում էի գրածդ ու մտքումս մտածում՝ մեկ ա զուր ա․․․ մինչև մարդ իր մաշկի վրա սրա մեջով չգնա, դժվար ա հասկացվում, որ օրենքի երկիր Ամերիկա տեղ դեռ մարդու մաշկի գույնը կարա օրենքից դուրս իրեն պահի, կամ կանոնուկարգի երկիր Գերմանիայում մաշկի գույնով պայմանավորված պլան կատարելու հեշտ ձև տոմս ստուգողը գտնի․․․ ավելի շուտ դժվար չի, գրեթե անհնար ա․․
Մի թուրք ծանոթ ունեմ, ասում ա Թուրքիյաում հայերի ցեղասպանության մասին երկու հիմնական ջոկատ կա․ մեկը ասում ա՝ ո՞նց, թուրքերս բա կարա՞նք տենց բան արած լինենք, մենք սիրող, մեր վերջինը ուրիշին տվող, մարդասեր իսլամի հետևորդներ ենք՝ ճանճի թևին չենք կպնի, ինչ մնաց ուրիշ մարդու վնասենք, էլ չասեմ՝ բնաջնջենք; մյուսն էլ ասում ա՝ քիչ ենք էդ հայերին արել, պիտի էն ա վերջները տայինք, որ էսօրվա օրով ձեն չհանեին։ Ու ասում ա, որ սա էլ ա ճանաչման համար խոչընդոտ, որտև ոչ մի տրամաբանության մեջ չի տեղավորվում, որ համ մարդասեր ենք, համ էլ քիչ ենք մարդ սպանել։
Համեմատությունը իհարկե բացարձակ նույնը չի, բայց այսպիսի դիլեմայի նաև հանգում ես սպիտակների կողմից սևերին վերաբերմունքի մեջ խորանալուց․ մի կողմից՝ չէ, ո՞նց կարան սպիտակները ռասիստություն անեն, էն էլ էս օր ու դարում ու մարդասեր օրենքներով; մյուս կողմից էլ՝ սևերի էսինչ-էնինչ տոկոսը հանցագործ ա, ու սպանությունների կեսը իրենք են անում, էսինչ-էնինչ տոկոսը յուղոտած ու հիվանդ ա ու առղջպահության պետական վիճակագրությունը փչացնում են ու սենց շարունակ։ Ու նաև հետաքրքիրն էն ա, որ էս ասելուցս հետո երևի առաջին աչք ծակողը լինելու է էն, որ «սպիտակներին» ընդհանրացրեցի, բայց «սևերին» ընդհանրացնելու հետ գրեթե ոչ մեկը խնդիր չունի։ Սպիտաներին աստված անվերջ խորություն ու մարդկային տարբեր երանգների բազմազանություն ա տվել, իսկ սևերին՝ մենակ մի գույն, թե մաշկի, թե ներսի ամեն ինչի։ Հա, ասում են ստերեոտիպները իրական վիճակագրության վրա են հիմնված, թե բա սևերը հանցագործություններ չափից շատ են անում, դրա համար էլ ոստիկանները զգուշավոր են ու դա փորձանքների է բերում։ Բայց օրինակ վիճակագրությամբ որ վերցնես, արվարձանների սպիտակ ջահելությունն ա զենքն առած դպրոցներում կոտորած անում, բայց արվարձաններում զինված ջահելի ոստիկանը կանգնացնելուց հետո բաց ա թողում՝ ի, բա օրենքով իրավունք ունի էդ զենքը կրելու, իսկ սևերը սկի քշելու իրավունք չունեն՝ driving while black-ը վկա։ Ու սրա հետ մեկտեղ էլ մի ոստիկանի արածը ասում են կարող ա ֆլան-ֆստան, կնոջ հետ կռված, սրա նրա բարեկամ եղած լինի, դե մարդ ա, էդ օրը իրեն լավ չի զգացել, տվել հանկարծակի 8 րոպե մարդու վզին ա ծնկաչոք արել։ Բայց մի երկու հատ հրեշտակի թևերով պատի նկար ա արվե՞լ Ֆլոյդի (մեդիան էլ էդ սիրուն նկարը հաճախակի օգտագործում ա), պա՜յ․․․ շարժումը Ֆլոյդին հերոսացնում ա, մի քանի հատ խանութ ա թալանվել (մեդիան էլ դա սենսացիոնալիզացրել ա), պա՜յ, շարժումը ռասիզմի դեմ չի, այլ խանութ թալանելու համար ա․․․ նույն պատմության ուրիշ սերիա․ սպիտակներին կարանք հատ-հատ նայել ու զանազանել՝ ռասիզմ ա թե չէ, բայց սևերի [համար] արածը ընդհանուրի տակ գլորելուց երկու միտք չենք անի։ Ու մեկ ա շարունակում վիճակագրությունների վրա հիմնվել, թե բա սևերը շատ են հանցագործություն անում․․․ բայց որ վիճակագրությունը ասում ա, որ սևերին ավելի շատ են կանգնացնում ու նադայել անում․․․ բա մեկ ա՝ կարող ա ոստիկանը ռասիստ չէր։ Ու դժվար էլ բացատրես, որ էս մի ոստիկանի մասին չի խոսքը, ոչ էլ էս մի սպանված սևի, այլ սա միայն կատալիստ ա ավելի մեծ ու խորը համակարգային անարդարության․․․ հես էլ վիճակագրություն սիրողների համար․
Ու այս ամբողջ շարժման իրականությունն էլ սպիտակների դիսկոմֆորտ ա պատճառում՝ ցուցադրելով որ իրենց «ցենտր համակարգ»-ը էնքան էլ ցենտր չի․․․ չգիտես ինչու մարդիկ «black lives matter»-ը հասկանում են որպես տարանջատելու ցանկություն, ու դրան պատասխանում են «all lives matter»-ով, յանի սրանք իրար հականիշներ պիտի լինեն էլի․ մարդ ասում ա մեզ անասունի տեղ դրած մի սպանեք օրենքի ուժ ոստիկանության ձեռքերով ու ի պատասխան լսում՝ չէ, չէ, բոլորի կյանքերն էլ կարևոր են․․․ (ի դեպ սա անուն է վերջերս ստացել՝ white fragility... մի գռեհիկ օրինակ բերեմ․ ասենք Հայաստանում տնային բռնության դեմ պայքարի սլոգան ա ընտրվում «կանանց կյանքերն ունեն նշանակություն» (ԿԿՈՒՆ), ու ի պատասխան մեկը ասի՝ էսի մշակութային ֆենոմեն ա, բոլոր կյանքերը ունեն նշանակություն, ոզում են կանանց պռախոդ ապահովել, կանայք օրենքով նույն իրավունքները ունեն, տեղ-տեղ էլ ավելի շատ իրավունքներ՝ բանակում կարան չծառայեն։ Ավելի շուտ խի՞ եմ զարմանում, տենց էլ ասում են էլի․․․Take Minneapolis. Black residents are more likely than white residents to be pulled over, arrested, and victimized by its police force. Even as black residents account for 20 percent of the city’s population, they make up 64 percent of the people Minneapolis police restrained by the neck since 2018, and more than 60 percent of the victims of Minneapolis police shootings from late 2009 to May 2019. According to Samuel Sinyangwe of Mapping Police Violence, Minneapolis police are 13 times more likely to kill black residents than to kill white residents, one of the largest racial disparities in the nation. And these police officers rarely get prosecuted.
A typical black family in Minneapolis earns less than half as much as a typical white family—a $47,000 annual difference that is one of the largest racial disparities in the nation. Statewide, black residents are 6 percent of the Minnesota population, but 30 percent of the coronavirus cases as of Saturday, one of the largest black case disparities in the nation, according to the COVID Racial Data Tracker.
Ու մի սարսռացնող փաստ էլ ասեմ․ սևերին (տղամարդկանց) ԱՄՆ-ում ընտրելու իրավունք ա տրվել սահմանադրության 15րդ փոփոխությամբ՝ 1870-ին, կանանց ընտրելու իրավունքը ԱՄՆ-ում սահմանադրության 19-րդ փոփոխությամբ ա ի կատար ածվել՝ 1920-ին, բայց սև կանայք իրապես քվեարկելու իրավունք են ստացել 1965 թ․ Voting right act-ով, քանի որ ընտրատեղամասերում սպիտակները կարդոն էին սարքում ու չէին թողնում, որ սևերը, ու առավել ևս սև կանայք իրենց սահմանադրությամբ տրված իրավունքից օգտվեին, ու օրենքը պետք եղավ, որ կարողանան էդ կարդոն սարքողներին օրենքով ցրել։ Իսկ շատ բեխաբար սպիտակներ էլ ասում էին․ իյա, էս հարցը 1870-ին ու 1920-ին ենք լուծել, օրենքով ունեն իրավունք՝ իրենք իրենց համար ժխտելով իրենց գերազանց «land of the free» համակարգի ռաստիստական հատկանիշների գոյության փաստը։ Լրիվ նույնն էլ հիմա ա կատարվում․ լիքը մարդ չի կարողանում ընդունի (հիմնականում սպիտակ, բայց ստեղ մի սևի վիդեո էլ էին գցել), որ սևի համար այդ «land of the free»-ն երբեք էլ free չի եղել, ու որ սա այդ free-ի համար պայքարի հերթական սերիան ա։
Skeptic (07.06.2020)
Այ ստեղ արդեն․․․ կարդա անեկդոտը։
Սևերն էլ լիքը երանգներ ունեն, երևի ռասիզմի մասին ճչացողդ այնուամենայնիվ էնքան հեռու ես քեզ սևերից պահում, որ դա չես էլ նկատում, իսկ ես սև հարևաններ ունեմ, մեկը աջից, մյուսը ձախից, ու տարբեր սևեր են, իրար էլ առանձնապես ատնաշենի չեն տալիս։ Աֆրիկան նույնքան բազմազան ա, ինչքան Եվրոպան, կարող ա ավելի շատ։ Էլ չխոսեմ ոչ աֆրիկյան ծագում ունեցող սևերի մասին։
Մասնավորապես Կալիֆոռնիան աշխարհի սաղ գույները ունի ու էդքանի մեջից ֆոկուս լինել «մոնոտոն» սևերի նկատմամբ դիսկրիմինացիայի վրա պոլնի մարազմ ա։ Հնդիկների նկատմամբ չկա դիսկրիմինացիա, լատինոների նկատմամբ չկա, մնացած միգրանտների նլկատմամբ չկա, միգրանտների կողմից լոկալների նկատմամբ չկա, հա՞… Էլ չասեմ, որ հայերս մեզնից տարբերվող ամեն ինչի նկատմամբ դիսկրիմինացիոն վերաբերմունք ունենք, բայց էս սաղ չմո մարդկային բնազդային մակարդակի երևութներ են, մարդկանց մեծամասնությունը սովոր ա սրան, բայց աչքիս ոմանք իրենց սրված երևակայությամբ վիրտուալ մտնում են սևերի մաշկի տակ ու սրտաճմլիկ զգացողություններով դուրս են գալիս ու փորձում են մոլորեցնել մնացածներին ցնդաբանություններով։
Մնացած երկար-բարակին էլ զահլա չկա ու անիմաստ ա անդրադառնալը, սաղ նույնքան պաթետիկ անիմաստություն ա, ինչքան սոց մեսիայի սաղ ճոռոմաբանությունը։
Si vis pacem, para bellum
սոց մեսիա?! գտֆօհ․․․ դու ես, որ ստեղ քեզ դրել ես ամերիկայի մասնագետ, կալիֆորնիան սենց, կալիֆորնիան նենց․․․ այ դանդալոշ, քեզնից երկար եմ կալիֆորնիայում էլ ապրել, մի երկու ուրիշ նահանգում էլ․․․ սև հարևաններ ունի ինքը, իսկ ուրիշները երևի սևերից իրենց հեռու են պահում․․․ ստեղ մի քանի էջ առաջ իշմար էին տալիս, թե կան սևերի թաղամասեր, որտեղ մտած սպիտակին ոտի վրա կգնդակահարեն․ այ տենց թաղամասերից մեկում, որը հոլիվուդյան ֆիլմերում հենց տենց ա նկարագրվում, հանրային տրանսպորտով ու ոտքով շաբաթներով գործի եմ գնացել․․․ իսկ ինքը հարևաններ ունի, պադումաեշ լի․․․ որոնք տարբեր երանգի սևեր են, ինչից ինքը արդեն ամերիկյան ռասայական հարցերի մասնագետ ա դառել․․․ ասեմ քեզ, որ ԱՄՆ-ի ռասայական խնդիրներին դու նույնքանով ես տեղյակ, ինչքան կալիֆորնիայի «լավ համակարգին»՝ այսինքն բացարձակ զրո, նենց որ ստեղի բուլշըթներդ պահի քեզ, քո «ամերիկայում սենց ա, ամերիկայում նենց ա»-ներով․․․ գլխերիս անկախ մտածողության ջատագով դառավ՝ անընդհատ տառացիորեն կրկնելով նույն արդեն հազար անգամ արևին չորանալու փռված հիմարաբանությունները, հետն էլ մի պարզ բանը կարդալ հասկանալու տարրական անկարողությամբ
Դե ոնց տեսնում ես... կամ չէ, սխալ եմ ասում, չես տեսնում՝ հարուստ կենսափորձդ մտածողությանդ վրա առանձնապես էական ազդեցություն չի ունեցել:
Նուն կերպ «400 տարվա փառահեղ պատմություն» ունեցած տեղաբնակների մի զգալի մասին էլ առնանձապես իրենց կենսափորձը չի օգնել դալբայոբության մակարդակից դուրս գալու ու ամեն վիդեոներից հոգեխանգարմունքի մեջ չընկելու կամ ծակերը չկորցնելու:
Մտածում եմ, սրանք էն չեչենների կողմից պատահական գերի ընկած ռուսի վիզը կտրելու վիդեոն տեսնեին երևի իրենց փառահեղ պատմությունը ռեսկի կմոռանային: Դու էլ նենց պակասը չես հայրենակիցներիդ «նեգր» բառը ասելու համար «սև ցուցակի» մեջ դնելովդ: Երեք ամսվա լոքդաունից ցնդած ամբոխին թեմա էր պետք տեսարաններ սարքելու համար, մի քանիսը իրենց մեջ մի ապշեցուցիչ ճանաչողական ինքնագիտակցություն են սինթեզել ու ընկել մեծամոլական ճոռոմախտի նոպաների մեջ: Ամբողջ խնդիրն էն ա, որ էս ջեբ տռողներին ոստիկանական ֆորմա հագցնես մի տարի պարապացնես ու ուղարկես գործի, առաջին պատահած հանցագործին կգյուլեն, կամ էլ կցռեն կոճերին: Խնդիրը սիստեմը չի, խնդիրը մարդկանց մեջ դեգեներատների մեծ կոնցենտրացիան ա, որոնցից բաժին ա ընկնում նաև ոստիկաններին: Ու եթե նույնիսկ բռնեն սաղին փոխարինեն ռոբոտ ոստիկաններով, որոնք հավասար պրոպորցիաներով կգյուլեն բոլոր դիմադրողներին անկախ մաշկի գույնից, էդ էլ չի փրկելու մարդկությանը:
Si vis pacem, para bellum
One_Way_Ticket (07.06.2020)
Ինչ որ մեկը կարա՞ ինձ բացատրի, թե ինչ ա ստեղ կատարվում։
Վիդեոն էս տարվի փետրվարին ա գցվել։
artak.amDe gustibus et coloribus non est disputandum.
Varzor (08.06.2020)
Հա, դեգեներատների մասին։ Էս էլ հո Բրյուսելում ա։ Ոստիկանապետը գազի բալոնչիկն առած ցուցարարներին դրել ա ճանճերի կամ մոծակների տեղ, մինչև մեկը նոքդաուն ա անում։ Եքյա մարդ ա։
Si vis pacem, para bellum
Varzor (08.06.2020)
Տիեզերքում բանականության առկայության ամենավառ ապացույցն այն է, որ ոչ-ոք չի ցանկանում մեզ հետ կապի մեջ մտնել..
Դե ով քեզ կհասնի՝ երկու երանգի սև հարևաներովդ հանդերձ։
Դու ինքդ քո ասածներից բան հասկանո՞ւմ ես։Նուն կերպ «400 տարվա փառահեղ պատմություն» ունեցած տեղաբնակների մի զգալի մասին էլ առնանձապես իրենց կենսափորձը չի օգնել դալբայոբության մակարդակից դուրս գալու ու ամեն վիդեոներից հոգեխանգարմունքի մեջ չընկելու կամ ծակերը չկորցնելու:
Մտածում եմ, սրանք էն չեչենների կողմից պատահական գերի ընկած ռուսի վիզը կտրելու վիդեոն տեսնեին երևի իրենց փառահեղ պատմությունը ռեսկի կմոռանային:
Ընկեր, դու դեբի՞լ ես, թե՞ մենակ ձևանում ես։ Ի՞նչ սև ցուցակ․․․ մի երկու անգամ արդեն բացատրեցի, բայց հատուկ քո համար մի հատ էլ ասեմ․ ԷՍ ԹԵՄԱՅՈՎ խոսելիք չունեմ մարդու հետ, ով մի բառից նույնիսկ չի կարում հրաժարվի, որտև էս թեման լիքը անհարմար ճշմարտություններ ա պարունակում, որի շուրջ մի բառից հրաժարվել չկարողացող մարդու հետ վարելն ինձ համար անընդունելի ա։ Բլին, դե արի էս մի պարզ բանը մի քանի անգամ ասելուց հետո չհասկացող մարդու հետ քյալա տուր․․․Դու էլ նենց պակասը չես հայրենակիցներիդ «նեգր» բառը ասելու համար «սև ցուցակի» մեջ դնելովդ:
հա․․․․ Էնթոնի Լամարն էլ էր լոքդաունից հետո, Ֆրեդդի Գրեյն էլ, Ֆերգյուսոնն էլ, Օաքլանդինն էլ, Թիմոթի Թոմասն էլ, բա Ռոդնի Քինգը ինչ բեսամթ լոքդաունից հետո էր․․․ ու մեկ ա շարունակում ես տուֆտաբանել բաներից, որոնցից բացարձակ գլուխ չես հանում, թե ինչ ա մի քանի տարի «բոլոր ազգեր ու գույներ» պարունակող Կալիֆորնիայում ես ապրումԵրեք ամսվա լոքդաունից ցնդած ամբոխին թեմա էր պետք տեսարաններ սարքելու համար, մի քանիսը իրենց մեջ մի ապշեցուցիչ ճանաչողական ինքնագիտակցություն են սինթեզել ու ընկել մեծամոլական ճոռոմախտի նոպաների մեջ: Ամբողջ խնդիրն էն ա, որ էս ջեբ տռողներին ոստիկանական ֆորմա հագցնես մի տարի պարապացնես ու ուղարկես գործի, առաջին պատահած հանցագործին կգյուլեն, կամ էլ կցռեն կոճերին: Խնդիրը սիստեմը չի, խնդիրը մարդկանց մեջ դեգեներատների մեծ կոնցենտրացիան ա, որոնցից բաժին ա ընկնում նաև ոստիկաններին: Ու եթե նույնիսկ բռնեն սաղին փոխարինեն ռոբոտ ոստիկաններով, որոնք հավասար պրոպորցիաներով կգյուլեն բոլոր դիմադրողներին անկախ մաշկի գույնից, էդ էլ չի փրկելու մարդկությանը:
Վերջին խմբագրող՝ Ծլնգ: 08.06.2020, 00:05:
Արխեյն, ընկեր, ես քեզ հետ ոչ մի թեմայով խոսելիք չունեմ։ Էն ասածս, որ ոնց շփվել ենք, տենց շփվելու ենք, հետ եմ վերցնում։ Հարցը նրանում չէ, որ դու ինձ տգետ անվանեցիր։ Մարդ ես, գուցե իրոք տգետ եմ, կողքից ինքդ քեզ դժվար է նայել։ Բայց Վիշապին ուղղված վիրավորանքներդ հեչ տեղին չէին։ Վերջնականապես աչքիցս ընկար։
Ընկեր, դու գնա քո ռասիզմով մեծամիտ ճամարտակություններ արա, քո մուրը քո գլուխը… Մարդիկ ամբողջ աշխարհում տարբեր թեմաներով միշտ էլ հելնում ղալմաղալ են անում, նորություն չասիր, դու դրանից չի բխում, որ բոլոր ղալմաղալները լուծում են ղամլաղալի առարկա խնդիրը, շատ դեպքերում քո պես հիսթերիկներն ու ջեբ տռողները ընդամենը խաղալիք են քաղաքական խաղեր տվողների ձեռքին: Ինձ հետ քյալլա ես տալիս որ ի՞նչ, սիկտիր եղի փողոց, գոռա բլաք լայվս մաթթեր, ֆաք ցույց տուր ոստիկաններին, ու տես ոնց ա ռասիզմը ռեսկի պակասում:
Si vis pacem, para bellum
արա բայց ինչ բարակակաշի եք սաղդ․․․ էդ քեժուըլ խոսելատեղը մեկ էլ դառավ ճամարտակության հրապարակ․․․
ու քո կարծիքով ռասիզմը ո՞նց ա պակասել, ո՞նց են ստրկատիրությունից հրաժարվել, ո՞նց են լինչինգից հրաժարվել, ո՞նց են օրենսդրական jim crow-ից հրաժարվել․․․ տո ո՞նց են ՀՀԿ-ին ճամփու դրել․․․ հա վայ, մոռացա, տունը նստած հեռուստացույցով քընսերվաթիվ մեդիա նայելով․․․ ապրես, ճիշտ ուղու վրա ես․․․ իսկ իմ սիկտիր լինելը թող քեզ չհուզի, քո խորհուրդով չէ, որ պիտի ինչ-որ բան անեմ կամ չանեմ
Այս պահին թեմայում են 1 հոգի. (0 անդամ և 1 հյուր)
Էջանիշներ